Contenu connexe
Plus de Dwarakanath Biwalkar
Plus de Dwarakanath Biwalkar (11)
Lok rajya
- 2. & ’o$~«wdmar & 20142&
^mfm ~§XsImÝ`mV dmT>V Zmhs. AmOhs Os _amR>s àM[bV
Amho, Vshs AZoH$ ^mfm§Vsb eãXm§Mo Am[U ì`mdhm[aH$ g§kmMo
ZOamUo KoD$ZM g§nÞ Pmbs Amho. H$moUË`mhs [Od§V g_mOmMs
^mfm Vù`mgmaIs gmMsd ZgVo, Va H$mb_mZmZ§ [Z_m©U
hmoUmè`m Zì`m kmZmMo, [dMmam§Mo, Om[Udm§Mo nmPa AmË_gmV
H$arV nwTo> OmUmè`m ZXsgmaIs àdmhs AgVo. BVa àJV ^mfm§es
g§nH©$ Ro>dyZM Vs àJVs H$ê$ eH$Vo. ewÕVoÀ`m H$_©H$m§S>mV
éVboë`m Am[U Ë`m_wioM àJVsbm namL>²_wI Pmboë`m ^mfm _¥V
`m gXamV H$em O_m hmoVmV, ho B[VhmgmZ§ XmIdbob§ Amho; ho
^mZ _amR>sZ§ Amnë`m n§Yam eVH$m§À`m àdmgmV amIbob§ Amho
Am[U åhUyZM Zì`m `wJmMs AmìhmZ§ nobÊ`mM§ gm_Ï`© [VÀ`m
[R>H$mUs Amb§ Amho. ^mfm g_W© Amho. nU [VÀ`m gm_Ï`m©g§~§Ys
gme§H$ Agbobs Amåhs [VMs AnË`o _mÌ Xw~is AmhmoV. Voìhm
Am_M§ d¡a H$moUË`mhs ^mfoes Zmhs. Am[U _mdesÀ`m _m`oZ§
Am_M§ nmbZ H$aUmè`m B§J«Oses Va ZmhsM Zmhs. _mdes~mB©Z§
AmVm Am_À`m AmB©À`m KamMm H$ãOm nwÝhm AmB©H$So> Úmdm EdT>sM
Am_Ms _mJUs Amho. åhUyZ Amnë`mg_moa àíZ Amho Vmo
B§J«OsÀ`m ~[hîH$mamMm Zmhs, Va _amR>sÀ`m g§ajUmMm Am[U
g§dY©ZmMm.
^mfm åhUOo eãXmM§ g§H$bZ Zìho. g_mOmM§ d¡Mm[aH$ Am[U
Om[UdmË_H$ g§[MV H$mimVyZ nwTo> ZoUmar Am[U n[aUm_V:
g_mOmÀ`m ~XbË`m OsdZmbm AI§S>Vm, AmH$ma Am[U Ame` XoUmar
^mfm hs EH$ _hmeº$s AgVo. gyÌmV Amodboë`m _Ê`m§à_mUo
g_mOOsdZmÀ`m gmè`m YmaUm Am[U [dH$mgmÀ`m àoaUm [VÀ`mV
Amodboë`m AgVmV. åhUyZ _amR>sdarb g§H$Q> ho [VÀ`m
eãXH$moemdarb dm gm[hË`mdarb g§H$Q> Zmhs. Vo _hmamîQ´>mÀ`m
A{ñ_Vodarb, _amR>snUmdarb Am[U `oWsb bmoH$m§À`m
^[dVì`mdarbhs g§H$Q> Amho. g_mOmMs àJVs dm H«$m§Vs ñd^mfoÀ`m
[H$Zmè`mdaM noaVm `oVo Ago H«$m§[VH$maH$m§À`m àUoË`mZ§ åhQ>bob§
Amho. g§ñH¥$V ^mfm Xodo Ho$bs ! àmH¥$V H$m` MmoamnmgyZ Pmbs? Agm
g§Vá àíZ g§V EH$ZmWm§Zs [dMmabm hmoVm. AmO VmoM àíZ
B§J«OsÀ`m g§~§YmV [dMmaVm `oB©b. g§ñH¥$VM§ ñVmo_ _mOdyZ VoìhmMm
nwamo[hV dJ© Amnbs gÎmm g_mOmda JmOdsV hmoVm. AmO Ë`m
nwamo[hV dJm©Ms OmJm B§J«OsV nma§JV Agboë`m Mma nmM Q>¸$o
bmoH$m§Zs KoVbs Amho. `m nmM Q>¸$odmë`m§À`m àñWm[nV
[hVg§~§YmgmR>s AmR> H$moQ>s bmoH$m§M§ ^[dVì` YmoŠ`mV bmoQ>m`M§ H$m,
`mMm [dMma J§^sanUmZ§ ìhm`bm hdm.
AZoH$ [d»`mV emòkm§Zs Am[U S>m°ŠQ>am§Zs Oê$a VoWo B§J«Os
n[a^m[fH$ g§km§Mm ñdsH$ma H$ê$Z, gd© [df`, gd© ñVamda,
_mV¥^mfoV [eH$dU§M lo`ñH$a AgV§ Ag§ dma§dma gm§[JVb§ Amho.
åhUyZ ñd^mfmajUmMm àíZ _§Ìmb`mMm dm EImÚm emgH$s`
[d^mJmMm Zmhs Vmo gd© g_mOmMm àíZ Amho ho Ü`mZmV KoD$Z
emgZmZ§ gdmªM§ ghH$m`© KoVb§ Va `m g§H$Q>mda _mV H$aU§ H$R>sU
Amho Ag§ _bm dmQ>V Zmhs. OJmVsb gd© àJë^ ^mfm§Zm Oo gmYb§
Vo _amR>sbmhs gmYVm `oB©b. $º$ Amnbm [dûdmg hdm, A_¥Vmeshs
n¡Om [O¨H$Umè`m Amnë`m _m`^mfoÀ`m j_Voda.
(12,13 Am°JñQ> 1989 amoOr ‘w§~B© `oWo ^aboë`m OmJ[VH$
_amR>s n[afXoVrb H$dr Hw$gw‘mJ«O
D$©$ ls. [d. dm. [eadmS>H$a `m§À`m
AÜ`js` ^mfUmVyZ)
lr. {d. dm. {eadmS>H$a D$’©$ Hw$gw‘mJ«O `m§Zr
‘hmamîQ´>mÀ`m gm{hpË`H$, gm§ñH¥${VH$ joÌm‘Ü`o ‘hÎdmMo
`moJXmZ {Xbo. {d. g. Im§S>oH$am§Z§Va ‘amR>r gm{hË`mbm
kmZnrR> nwañH$ma {‘idyZ XoUmao Vo Xwgao ‘hmZ
gm{hpË`H$. Ë`m§À`m ñ‘¥Vrbm A{^dmXZ åhUyZ Ë`m§Mm
27 ’o$~«wdmar hm OÝ‘{Xdg ‘amR>r ^mfm Jm¡ad {XZ
åhUyZ emgZmV’}$ gmOam H$aÊ`mV `oVmo.
{dûdmg hdm ‘m`^mfoÀ`m j‘Voda
- 3. g g¨nmXH$s` nÏmm g
‘m{hVr d OZg¨nHª$ ‘hmg¨MmbZmb`,
‘mXm‘ H$m‘m amoS>, hÿVmÌ‘m amOJwë$ Mm¢H$, XmbZ
H¬$. 33, Vi ‘Obm, ‘¨Ímb`, ‘w¨~Bª-32.
g¨nmXH$s` g¨nHª$ … 022-22622216
email : lokrajya2011@gmail.com
Bª-bmoH$amÂ`gmR>r
Website : http://dgipr.maharashtra.gov.in
dJªUrXma d VH¬$ma {ZdmaUmgmR>r g¨nHª$ - 022-22021530
{dVaU g¨nHª$ - 022-22616976
e-mail : lokvitaran@dgipr.maharashtra.gov.in
lokrajyavitaran@gmail.com
‘m{hVr d OZg¨nHª$ ‘hmg¨MmbZmb`,
‘hmamïQµ> emgZ
dfª 65 do A¨H$ 11 ’o$~¬wdmar> 2014
‘v»_ f§mlWG$ à‘lnW Í_§. YalcR=n
ì_cñVlmG$q_ f§mlWG$ àëglW NlXc
f§mlWG$ fv`nd cl§zWan
fgf§mlWG$ zG$`T G{$Ðn
àdlfY c zcU`T @zXG$l`q zWI§}` mlacn
zcU`T @zXG$l`q zcalf }lnR=Gn$
flglæ_ zcÚl G$W‘
‘l§R=Tq, fNlcP= f§Wqm mcl`
‘vÐT DL.P=q.
‘qzR=_l za.
zWJn, Ycq ‘v§}A©
’n$}«vcl`q 2014 3
A¨Va¨J
S>m±. ZmJZmW H$moÏmmnìbo, a¨JZmW nR>mao, amOZ ImZ,
S>m±. gwZrbHw$‘ma bdQ>o, S>m±. áXrn AmJbmdo,
S>m±. ‘hoe Hw$bH$Uu, lrH$m¨V C‘arH$a `m¨Mo boI.
^mfm Am{U ~mobr
^mfo‘wio _mUyg BVa
ámË`m¨nmgyZ doJim R>abm
Amho. ^mfm hm _hÏdmMm
KQ>H$ Amho. ^mfm {Z{_ªVrMr
á{H¬$`m Jobr nmM bmI df}
gmVÌ`mZo gwë$ Amho. AmVm
_mÍ ~é`mM ^mfm
J_mdË`mÁ`m
Q>àà`mda AmnU
`oD$Z
nmohmoMbmo
AmhmoV.
gmao H$mhr ‘amR>rgmR>r
‘amR>r ^mfm {d^mJm‘m’ª$V ‘amR>rÁ`m {dH$mg Am{U
g¨dYªZmgmR>r {d{dY Zdo CnH¬$‘ Am{U `moOZm
am~dË`mV `oV AmhoV. `m {d^mJm¨VJªV `oUmé`m {d{dY
g¨òWm¨‘m’ª$V doJdoJièm {df`m¨darb J¬¨Wg¨nXm,
H$mofdmS³>.‘`mMr {Z{‘ªVr Ho$br OmV Amho. ‘amR>rgmR>r
XoIUo Q>¨H$, lmí` nwòVHo$, Xw‘rªi J¬¨Wm¨Mo {S>OrQ>m`PoeZ
^mfm^dZ ho CnH¬$‘ H$m`mªpÞdV Pmbo AmhoV. ‘amR>rbm
A{^OmV ^mfoMm XOmª {‘imdm æhUyZ VÂkm¨Zr V`ma
Ho$bobm Ahdmb H|$ÑmH$S>o nmR>dË`mV Ambm Amho.
‘amR>r ~mobVr R>odbr nm{hOo
ádmhr, {Od¨V ^mfm ~XbV
AgVmVM. _mÍ ~XbVm¨Zm Amnbo
g¨{MV d d¢{eð³`o H$Q>mjmZo
OmonmgVmV. XwX¤dmZo _amR>r ^mfH$
A¨_i ~o{$H$sa. `m {S>{OQ>b `wJmÁ`m AmíhmZm¨Zm Vm|S>
XoË`mgmR>r _amR>rVrb OmJ¦V g_mOJQ>, gm{hÌ` d
^mfobm dm{hboì`m g¨KQ>Zm, {dÛmnrR>m¨Mo _amR>r {d^mJ
d emgZ `m¨Á`m g_Þd`mZo Oo g¨K{Q>V á`ÌZ íhm`bm
hdoV Vgo hmoVm¨Zm {XgV ZmhrV.
S>m±. JUoe Xodr
9
16
26AêU gmYy
^mfoMo ë$ngm£X`ª
~mobs æhUOo á‘mU ^mfoer
gm‘mÞ`V: OwiUmar nU
CÁMma, í`mH$aU d eäXg¨J¬h
`m {Í{dY ~m~VrV á‘mU
^mfonojm H$mhrgm doJim án¨M
‘m¨S>Umar, {d{eïQ> òWmZgmnoj
Aer bmoH$í`dhma ^mfm hmo`.
^mfoMo òdm^m{dH$ ë$ngm£X`ª `m
~mobrVM Ié`m AWmªZo
AmT>iVo.
32
55
41 [dÈ>b dmK
^mfm Am{U AZwdmX
Aídb B¨JŒOrÁ`m H$mimV g_mO á~moYZmMm EH
Cnm` æhUyZ AZoH$m¨Zr g¨òH¦ V Am{U B¨JŒOr
^mfm¨VyZ AZoH _hÏdmÁ`m JŒ¨Wm¨Mm _amRrV AZwdmX
Ho$bm. AmO `m¨n¢H$r AZoH nwòVH$m¨H$So Amnbo Xwbªj
Ãmmbo Agbo Var _amRr ^mfobm AmOMo òdë n ámàV
hmoË`mV `m AZwdmXH m¨Zr hmV^ma bmdbm Amho.
am‘Xmg ^Q>H$i
‘hmamïQµ>M AJo¬ga
{òdÌPab²S>_Ysb Xmíhmog `oWo Pmboì`m dìSª>
BH$m±Zm±[_H$ $moa_Á`m dm[fªH$ n[afXobm _w¼`_¨Ís
n¦ÐdsamO MíhmU CnpòWV hmoVo. OJmVsb
Jw¨VdUyH$Xmam¨Mo gdm«V _moRo> [~JaamOH$s` í`mgnsR> Aes ¼`mVs Agboì`m `m
á[VïRo>Á`m n[afXobm [Z_¨[ÍV Ho$bobo ls. MíhmU ho XoemVsb EH$_od _w¼`_¨Ís
hmoVo. `m Xm¢é`mV Zo_Ho$ H$m` KS>bo, `m~m~V Ì`m¨Á`mes Ho$bobs ~mVMrV...
^¬‘¨Vr, ‘¨[Í‘¨S>i {ZUª` `m
{Z`{‘V gXam¨gmo~V ~aoM H$mhrŸ...
`m{edm`
- 4. "bmoH$amÂ`'‘Yrb boIm¨Mo nwZ‘wªÑU Ho$ì`mg Amæhmbm AmZ¨XM hmoBªb...
dm{fªH$ dJªUr - d[aïR> ghm`H$ g¨MmbH$ (áH$meZo), ‘m{hVr d OZg¨nHª$ ‘hmg¨MmbZmb`, ~±aoH$ Z¨. 19, ’¬$s áog
OZªb ‘mJª, ‘w¨~Bª-400021 `m nÏ`mda ‘ZrAm±S>ªaZo nmR>dmdr qH$dm "boIm{YH$mar, ‘m{hVr d OZg¨nHª$
‘hmg¨MmbZmb`, ‘¨Ímb`, ‘w¨~Bª' `m¨Á`m Zmdo ‘w¨~Bª `oWo dQ>Umé`m emIoMm {S>‘m¨S> Sµ>mãQ> nmR>dmdm. bmoH$amÂ`
A¨H$mÁ`m dJªUrXmam¨Zr ZyVZrH$aUmgmR>r dm{fªH$ dJªUr nmR>dVmZm Amnbm dJªUr H¬$‘m¨H$ H$idmdm. (á{V A¨H$ ‘yì`
10 ên`o, dm{fªH$ dJªUr ê. 100/-)
* `m A¨H$mV í`ŠV Ho$boì`m ‘Vm¨er emgZ Am{U g¨nmXH$ gh‘V AgobM Ago Zmhr. http://dgipr.maharashtra.gov.in
bmoH$amÂ`Mr
dJªUr Am±ZbmBªZ
^aË`mgmR>r
’n$}«vcl`q 20144
g.Z.{d.{d.
bmoH$amÂ`Mm A¨H$ hmVmV nS>bm Am{U _Zòds AmZ¨X Pmbm. `m
_m[gH$mMm _s [Z`[_V dmMH$ Agì`m_wio MmVH$ njmá_mUo `m
_m[gH$mMs dmQ> ~KVmo. bmoH$amÂ` ho _hmamïQµ>mVsb OZVoMo Ié`m
AWmªZo h¹$mMo í`mgnsR> Amho `m A¨H$mVyZ emgZmZo Omhsa Ho$boì`m
`moOZm bmoH$m¨n`«V nmohMVmV. Am±JòQ> 2013 Á`m A¨H$mVrb e~ar
Am[Xdmgs KaHy$b `moOZog¨~¨Ys [dòV¦V _m[hVs A{Ve` Cn`wŠV
Amho. `m `moOZoMm gdªgm_mÞ`m¨Zm ‘moR>m ’$m`Xm hmoBªb. e~ar
Am[Xdmgs KaHy$b `moOZog¨~¨YsÁ`m _m[hVsÁ`m Poam±Šg H$mTy>Z _s
gdªgm_mÞ` bmoH$m¨Zm dmQ>Uma Amho. - gwaoe amgH$a, H$monaJmd
Zmoíh|~a 2013 Mm bmoH$amÂ` A¨H$ "H¦$[V[~©~ 2010 Vo 2013'
`mVyZ Iyn g¨J¬hs Agmds Aes _m[hVs [_imbs. - ^aV nmQ>sb
_hmamïQµmÁ`m> 11 H$moQ>s OZVoMs
_Zmo^y_s [dH$[gV H$aUmé`m
bmoH$amÂ` `m bmoH$[á` _m[gH$mMm _s
[Z`[_V
dmMH$
Amho Am[U
`mMm _bm
gmWª
A[^_mZ
Amho.
‘amR>r
_mUgm¨Mo
_ZmoY¢`ª C¨MmdUmam amÂ` gaH$maMm
gdªg_mdoeH$ Agm dmL>³_`sZ
CnH¬$_ æhUOo bmoH$amÂ` _m[gH$
hmo`, Ago _mPo ám_m[UH$ _V Amho.
_mJsb XmoZ-AS>sM dfm«nmgyZÁ`m
bmoH$amÂ`Á`m [d[dY A¨H$m¨da VWm
[deofm¨H$m¨da ZOa Q>mH$Vm Vo gdª
A¨H$ A[Ve` XO}Xma Am[U
Aå`mgZr` dmQ>VmV. `m dmS³>.>_`sZ
CnH¬$_mÜmao AmnU bm¢[H$H$-
Abm¢[H$H$ AWmªZo _hmamïQµ>mVsb gdª
OZVoMm ~m¢[ÖH$ VWm ^m¢[VH$
[dH$mgm~amo~aM gm_m[OH$, ^m[fH$,
gm¨òH¦$[VH$, Ym[_ªH$, Am[WªH$,
e¢j[UH$ d Amamo¾`[df`H$ _yb^yV
[dH$mg hmoË`mÁ`m ÒïQ>sZohs á`ÌZ
H$aV AmhmV. Ì`m~Õb Amnì`mbm
YÞ`dmX!
- ám. S>m±. d¢OZmW Eg.
AZ_wbdmS>
gmhm`H$ ámÝ`mnH$, òdm‘r
am‘mZ¨X VrWª _amR>dmS>m
[dÛmnsR>,Zm¨XoS>
_r gÝ`m ònYmª narjoMm Aå`mg gwë$ Ho$bm Amho. bmoH$amÂ` _m[gH$ _hÏdmMo Amho Ago
Iyn OmUH$ma gm¨JV hmoVo. nU bmoH$amÂ`Mm n[hbm A¨H$ hmVmV nS>m`bm Zmoíh|~a 2013
COmS>mdo bmJbo. bmoH$amÂ` "H¦$[V[~¨~' ho _m[gH$ nm[hbo Am[U _s Ajae: bmoH$amÂ`Á`m
áo_mVM nS>bmo. AmVm H$Ys EH$Xm ZdrZ _[hZm gwë$ hmoVmo [Z H$Ys EH$Xm ZdrZ bmoH$amÂ`
dmMyZ H$mT>Vmo Ago hmoVo. ònYmª narjoMs V`mar H$aUmé`m¨gmR>s bmoH$amÂ` IynM $m`Xoesa
Amho. gm_mÞ` _mUgmbm gÝ`m _hmamïQµ>mMs áJVr H$es hmoVo` ho
OmUyZ À`m`Mo Agob Va bmoH$amÂ`Mo 2-3 A¨H$ dmMbo H$s Ì`mÁ`m
AnmoAmn bjmV `oVo. VgoM [d[dY `moOZm¨Ms _m[hVshs AJXs ghO
CnbäY hmoVo .
- hU_¨V e. H$Zn, AJ¬U YwiJmd,
Vm . H$dRo>_hm¨H$mi, [O . gm¨Jbs
bmoH$amÂ`Mm [dX^ª [dH$mg [deofm¨H$ {‘imbm. [dX^mªÁ`m
Aå`mgH$m¨gmR>s hm A¨H$ g¨X^ª æhUyZ Cn`moJs R>aUmam Amho. VgmM
~XbÌ`m [dX^mªMm Mohamhs ònïQ> H$aUmam Amho. Amnì`m [dX^ª [dH$mg
[deofm¨H$mV g¨òH¦$Vs g¨~Ö joÍXoIsb `oD$ eH$bo AgVo Va ~ao Pmbo
AgVo.
AÞ` gwQ>bobs _hÏdmMs joÍo [ejU, n`mªdaU ajU Am[U
dZmYm[aV CÛmoJ d CÛ_esbVoMs AmhoV. AWmªV EH$mM A¨H$mV
gmé`mM Anojm¨Ms nyVu hmoUo AeŠ` Amho ho _s OmUVmo. A¨H$mMo
AdbmoH$Z H$aVmZm Ý`mZmV Amboì`m ~m~s H$idì`m AmhoV. bmoH$amÂ` ho Vgohs EH$ CÏm_ d
XO}Xma, A¨H$ XoUmao [Z`VH$m[bH$ æhUyZ Amnbs na¨nam gm¨^miyZ Amho ho _hÏdmMo.
- lrnmX Omoer, ZmJnya
- 5. 5
Amnbs A{ò_Vm
g¨nmXH$s`
á‘moX Î`¨. ZbmdS>o
‘w¼` g¨nmXH$ VWm ‘hmg¨MmbH$
(‘m{hVr d OZg¨nHª$ ‘hmg¨MmbZmb`)
dg@dgipr.maharashtra.gov.in
amO^mfm _amR>sMm gÞ_mZ æhUyZ Xadfu o$~¬wdmar _[hÞ`mV 27 VmaIobm _amR>s
^mfm Jm¢ad [Xdg emgZmV}$ Am`mo[OV Ho$bm OmVmo. kmZnsR> [dOoVo Â`oïR> H$ds
Hw$gw_mJ¬O `m¨Á`m O`¨VsMo Am¢[MÌ` gmYË`mMm hoVygwÖm hm [Xdg gmOam
H$aË`mnmR>s_mJo Amho. `m {Z{‘ÏmmZo bmoH$amÂ`Mm o$~¬wdmar ‘{hÞ`mMm A¨H$ _amR>s
^mfm [deofm¨H$ æhUyZ áH$m[eV H$aË`mV `oV Amho.
_amR>s ^mfm, _amR>s ~mobs, _amR>sÁ`m dmnam~m~VMs _hmamïQµ>s` _mUgmMs AmòWm
dmT>dË`mMr Amdî`H$Vm, _mÝ`_mVsb _amR>s, _amR>sMo ^[dVí`, AZwdmX Am[U
_amR>s ^mfm [d^mJm_mª$V _amR>sÁ`m g¨dYªZmgmR>s H$aË`mV `oV Agboì`m [d[dY
`moOZm / [ZUª` `m¨Mm Chmnmoh `m A¨H$mV [dòV¦VnUo H$aË`mV Ambm Amho.
~mobr^mfoMo Â`oïR> g¨emoYH$ S>m±.JUoe Xods `m¨Mm [dòV¦V boI hm `m A¨H$mMo
d¢[eïQ>è R>amdo. Ì`m¨Zs Zm|Xdboì`m [ZïH$fmªZwgma OJmV gÝ`m A{òVÌdmV
Agboì`m 6 hOma ^mfm¨n¢H$s, 22í`m eVH$mn`«V 300 ^mfmXoIsb [Q>H$Uma ZmhsV.
g¨òH¦$VsMm _w¼` AmYma Agboì`m ^mfm¨Mo A{òVÌd AemáH$mao g¨nwïQ>mV `oUo hs
Xw:IX Aes KQ>Zm R>aUma Amho. Ì`m_wio ^mfm [Od¨V amhË`mgmR>s Am[U Ì`m
^mfoVsb [Od¨VnUm, agaerVnUm H$m`_ amIË`mgmR>s áÌ`oH$mZo á`ÌZ H$aUo
JaOoMo Amho. ~mobs^mfo[edm`Ms ^mfm æhUOo ZmdsÞ` hanboì`m eäXm¨Mm [ZaWªH$
[T>Jmam Agì`mMo _V S>m±.Xods `m¨Zs í`»$ Ho$bo Amho. Aem {òWVsV ^mfoVsb eäX
í`{»$ÌdhsZ Moham Zgbobo KQ>H$ ~ZVmV. Aes ^mfm í`mH$aUÒïQ>èm ewÖ Am[U
J[UVmgmaIs AMyH$ Agob nU `m í`{»$ÌdhsZ ^mfoV [Od¨VnUm CaUma Zmhs.
S>m±.XodtMo ho [dMma ~mobs^mfm¨Mo AZÞ`gmYmaU _hÏd [dfX H$aUmao AmhoV.
~mobs^mfoMs hs Cn`w»$Vm bjmV KoD$Z _amR>s ^mfm [d^mJ ~mobs^mfoÁ`m g¨emoYZ,
g¨dYªZmg ámYmÞ` XoUma Amho. òdV¨Í ~mobs á~mo{YZr òWmnË`mMmhs _mZg Amho.
Zí`mZo òWmnZ Pmboì`m _amR>s ^mfm [d^mJmZo Joì`m dfª^amV [d[dY CnH¬$_
am~dyZ _amR>s ^mfoÁ`m g¨dYªZmgmR>s _hÏdmMs ^y[_H$m ~Omdbs Amho. Amnì`m
gdm«gmR>s A[Ve` [Oíhmú`mMm Am[U A{ò_VoMm Agbobm A[^OmV ^mfoMm XOmª
{‘iË`mMm áîZ hm AmVm _mJu bmJob Aes Anojm Amho. A{^OmV ^mfm g{‘Vr,
^mfmVÂk Am[U `m [df`mVsb Aå`mgH$ `m¨Á`m ghH$m`mªZo _amR>s ^mfm [d^mJmZo
OwZo g¨X^ª, ámMsZ J¬¨W, ámMsZ Vm_¬nQ>, H$moard boI, [ebmboI, BVa ámMsZ
XòVdoO `m¨Mm gImob Aå`mg Ho$bm. Ì`m AmYmao EH$ [dòV¦V Ahdmb V`ma H$ë$Z
H|$Ñ emgZmH$So> nmR>dbm Amho. H|$Ñ gaH$maÁ`m nmVisda `m AhdmbmMs N>mZZs
hmoD$Z _amR>sbm A[^OmV XOmª XoË`m[df`sMm A¨[V_ [ZUª` KoVbm OmBªb.
_amR>s ^mfoMo nwT>sb 25 dfm«Mo YmoaU R>a[dË`mÁ`m AZwf¨JmZo ^mfm g„mJma
g[_Vs amÂ` emgZmZo Zo_bs Amho. ^mfm g¨MmbZmb`m_mª$V áH$m[eV H$moem¨Mo
AÛ`mdVsH$aU, n[a^mfm H$moem¨Mo _wÑU, eäX í`wÌnÏms, _amR>s ^mfoMs d¦Ös Aem
[d[dY ~m~tda ^mfm g„mJma g[_Vs_mª$V H$m`ªH¬$_ gwMdbo OmVsb.
_amR>s [düdH$moemMo AmVmn`«V áH$m[eV 19 hs I¨S> [S>[OQ>mBÂS> òdë$nmV
[düdH$moemÁ`m g¨Ho$VòWimda CnbäY H$ë$Z [Xbo AmhoV. `w[ZH$moS> òdë$nmVsb `m
_m[hVsÁ`m _hmáM¨S> I[OÞ`mVsb "‘m{UH$‘moVr' Hw$Umbmhs Hw$Ro>hs ~KVm `oVsb.
‘amR>r ^mfm {d^mJm‘m’ª$V ‘hmamïQµ>m‘Ý`o Am`mo{OV H$aË`mV `oUmé`m
J¬¨WmoÌgdmMo _yi AmVm Mm¨JboM êObo Amho. 33 [Oìho, Jmodm Am[U [X„s `oWo
hmoUmé`m `m J¬¨WmoÌgdm¨Zs dmMZ g¨òH¦$Vsbm J[V_mZ Ho$bo Amho. _amR>sVsb Mm¨Jbs,
CÌH¦$ïQ>, XO}Xma nwòVHo$ dmMH$m¨Á`m Kamn`«V ZoË`mMm _amR>s ^mfm [d^mJmMm hm
CnH¬$_ A[Ve` d¢[eïQ>ènyUª R>aV Amho. J¬¨W áXeªZ d {dH¬$s `m ~amo~aM {d{dY
gm{hÌ` {df`H$ CnH¬$‘, n[ag¨dmX, H$dr g¨‘obZo `m¨Á`m OmoS>rZo XmoZ Vo VrZ {Xdg
hmoUmam hm CÌgd æhUOo áÌ`oH$ {OìùmV hmoUmao "N>moQ>o gm{hÌ` g¨‘obZ' æhUyZ
AmoiI ë$OdrV Amho. hm CnH¬$‘ `eòdr H$aË`mgmR>r _m[hVs d OZg¨nHª$
_hmg¨MmbZmb`mMo _moRo> `moJXmZ bm^ì`mMo Z_yX H$amdo bmJob. _hmamïQµ>mV
JmdmJmdmVsb dmMH$, gm{hÌ`áo‘r Am[U gdªÍ [dIwabobo J¬¨W[dH¬o$Vo, áH$meH$
`m¨Á`mVsb goVy ~m¨YË`mg J¬¨WmoÌgdmMm CnH¬$_ AÌ`¨V
`eòds R>abm Amho.
_amR>s ^mfm [d^mJmÁ`m A¨VJªV H$m`ªaV AgUmé`m
gm[hÌ` g¨òH¦$Vs _¨S>i, ^mfm g¨MmbZmb`, amÂ` _amR>s
[dH$mg g¨òWm `m¨Zs áH$m[eV Ho$boì`m J¬¨Wm¨Á`m Bª
nwòVH$m¨Ms [Z[_ªVs H$aË`mMm _hÏdmH$m¨js CnH¬$_ gs S±>H$
`m H|$Ñ gaH$maÁ`m g¨òWo_mª$V am~dbm OmV Amho. `mM
~amo~arZo Xwgam _hÏdmMm CnH¬$_ æhUOo 950 hyZ A[YH$ Xw_rªi J¬¨WmMo
[S>[OQ>m`PoeZ dm g¨JUH$sH$aU hm hmo`. `m Xw_rªi J¬¨Wg¨nXo_Ý`o _amR>s ^mfm,
gm[hÌ` g¨òH¦$Vs VgoM e¢j[UH$, gm_m[OH$, Eo[Vhm[gH$ _yì` AgUmé`m d òdm[_Ìd
A[YH$ma g¨nwïQ>mV Amboì`m J¬¨Wm¨Mm g_mdoe Amho. [S>[OQ>m`PoeZ_wio hs Eo[Vhm[gH$
_hÏdmMs kmZg¨nXm H$m`_òdë$ns gwa[jV hmoUma Amho.
_amR>sVsb [ZdS>H$ g¨V, kmZnsR> nm[aVmo[fH$ [dOoVo d BVa gdm}ÌH¦$ïQ>
gm[hÌ`m¨da AmYm[aV lmí` nwòVHo$ (Am±[S>Amo ~wŠg) [Z[_ªVsMm CnH¬$_hs am~dbm
OmV Amho. hs gdª lmí` nwòVHo$ amÂ` _amR>s [dH$mg g¨òWoÁ`m g¨Ho$VòWimda
[dZm_yì` CnbäY H$ë$Z XoË`mV `oV AmhoV. AmVmnmdoVmo "Xmg~moY', "H¦$ïUmH$mR>',
"ádmgs njs', "gm`¨Vmam', "Am[X_m`m', "g¨[hVm' `m gm[hÌ`H¦$Vs lmí`
nwòVH$m¨Á`m òdë$nmV CnbäY Pmì`m AmhoV.
_amR>s ^mfm [d^mJ am~dV Agbobm AmUIs EH$ _hÏdmMm CnH¬$_ æhUOo _amR>s
`w[ZH$moS> Q¨>H$mMs [Z[_ªVs ! _amR>sÁ`m d¢[eïQ>èm¨Ms XIb KoV `w[ZH$moS> AmYm[aV
Am[U XoIË`m Q¨>H$mMs [Z[_ªVs H$aË`mV `oV Amho. _w»$ómoV æhUOo Hw$Umbmhs dmnaVm
`oVsb Aem òdë$nmVsb ho Q¨>H$ amhVsb.
Joì`m dfª^amV emgZmZo KoVbobm AmUIs EH$ _hÏdmMm [ZUª` æhUOo
^mfm^dZMs [Z[_ªVs. ho ^mfm^dZ _w¨~Bª `oWo C^mabo OmBªb. Ì`mÜmao _amR>s ^mfoMo
g¨dYªZ, OVZ, g¨ajU H$aË`mgmR>s [d[dY CnH¬$_ am~dbo OmVsb. `m ^mfm^dZmV
_amR>s ^mfm [d^mJmÁ`m A¨VJªV H$m`ªaV AgUmao ^mfm g¨MmbZmb`, gm[hÌ`
g¨òH¦$Vs _¨S>i, [düdH$moe [Z[_ªVs _¨S>i, amÂ` _amR>s [dH$mg g¨òWm `m¨Ms H$m`mªb`o
EH$Í AmUbs OmVsb. Ì`m_wio CÏm_arVsZo g_Þd` gmYbm OmBªb. `m ^mfm^dZmV
gwgÂO J¬¨Wmb`, _amR>s á[ejU H|$Ñ, ~mobs á~mo{YZr, AZwdmX H|$Ñ, _amR>s ^mfm
g¨emoYZ á`moJemim, á[ejUmWvgmR>s hm±b AmXs ~m~s amhVsb. `m ^dZmÁ`m
_mÝ`_mVyZ ^mfm, gm[hÌ` Am[U g¨òH¦$Vs `m¨Mo EH$[ÍV CnH¬$_ am~dbo OmVsb.
V¨Omdya `oWrb ‘moS>r {bnrVrb H$mJXnÍm¨Mo XodZmJarH$aU d {S>{OQ>m`PoeZ hm
‘hÏdmH$m¨jr áH$ìn amÂ` ‘amR>r {dH$mg g¨òWm Am[U V¨Omdya {dÛmnrR> `m¨Á`m
ghH$m`mªZo am~dbm OmV Amho.
Aem [d[dY Am[U d¢{eïR>ènyUª CnH¬$_m¨Á`m _mÝ`_mVyZ emgZmZo _amR>s ^mfoÁ`m
g¨dYªZmbm JVs [Xbs Agbs Var `m_Ý`o Amnì`m gdm«Mm [H¬$`merb gh^mJ
VodT>mM Amdî`H$ Amho. _amR>s ^mfm hs Amnbs A{ò_Vm Amho. `m ^mfoV loïR>
gm[hÌ`mMs [Z[_ªVs Pmbs Amho. g¨Vm¨Zs `m ^mfoMo d¢^d dmT>dbo. _hmamïQµ>mÁ`m [d[dY
^mJmVsb ~mobtZs _amR>sbm AmoOòds Ho$bo. _amR>sbm kmZXodm¨Zs "A_¦VmMs' Cn_m
[Xbs. A_¦VmMm JmoS>dm gdªlwV Amho. Aem `m JmoS>, _Ywa _amR>s ^mfoMm A[^_mZ
~miJyZ AmnU gmé`m¨ZsM Vs A[YH$m[YH$ g_¦Ö H$es hmoBªb `mgmR>s á`ÌZ
H$am`bm hdoV.
hm A¨H$ æhUOo Ì`m [XeoZo Q>mH$bobo EH$ nmD$b hmo`. `mVsb gdª boI
[dMmaádªVH$ Am[U [XemXeªH$ AmhoV. g¨J¬mù Agm hm A¨H$ AmnUmg bmoH$amÂ`Á`m
BVa A¨H$m¨á_mUoM AmdSo>b Aes Amem Amho.
- 6. ’n$}«vcl`q 20146
amR>s ^mfoMm A[YH$ n[aUm_H$maH$arÌ`m ágma íhmdm, `mgmR>s Amæhmbm g¨JUH$m¨Ms
æhUOoM _m[hVs V¨ÍkmZmMs ~hw_mob _XV Pmbs ho _bm áW_ gm¨[JVbo nm[hOo. AmO
_amR>s ^mfogmR>s òdV¨Í g¨Ho$VòWimÁ`m _mÝ`_mVyZ Amæhs _amR>s gm[hÌ`mbm BboŠQµ>m±[ZH$
òdë$nm_Ý`o OJ^a nmohM[dË`mV `eòds R>abmo AmhoV. _amR>s gm[hÌ`mVsb AZoH$ Eo[Vhm[gH$
g¨X^ª VgoM nwòVHo$ lmí`ênmV, VgoM emgZmMm í`dhma H$moe, _amR>s [düdH$moemMo I¨S>
g¨Ho$VòWimda CnbäY H$ë$Z [Xì`mZo ho gm[hÌ` ghOnUo Hw$Umbmhs dmMVm `oD$ eH$Vo.
Ì`m[edm` gw_mao EH$ hOma^a Xw_rªi nwòVHo$ Am[U [Z`VH$m[bHo$ hrXoIsb [S>[OQ>mBÂS> H$aË`mV
`oUma AmhoV. Ì`m_wio Ì`m¨Mm H$m`_gmR>s g¨J¬h H$aUo eŠ` hmoBªb.
B¨Q>aZoQ>da _amR>s ^mfoMm Cn`moJ _moR>èm á_mUmda hmoV Agbm Var `wZsH$moS> _amR>s $m²Q>Ms
_`mªXm bjmV KoVm ‘wŠVómoVmVrb gw¨Xa Am[U XoIUo ‘amR>rMo Q>¨H$ {dH${gV H$aË`mgmR>r Amæhr
nwT>mH$ma KoVbm Amho. gr-S>±H$ `m g¨òWo‘m’ª$V ho Q>¨H$ {dH${gV Ho$bo OmV AmhoV. ‘amR>r ^mfm,
gm{hÌ` Am{U g¨òH¦$Vr `m¨Mo {d{dY CnH¬$‘, g¨emoYZ, Aå`mg `mV g‘Þd` gmYË`mÁ`m ÒïQ>rZo
_w¨~BªV _amR>s ^mfm H|$Ñ C^maË`mMm [ZUª` emgZmZo KoVbm EdTo>M Zího Va nwaogm [ZYshs _¨Oya
Ho$bm AgyZ bdH$aM `m H|$ÑmMo ~m¨YH$m_ gwë$ hmoBªb. _hmamïQµ> H$ZmªQ>H$ gs_m ^mJmVsb _amR>s
^mfoes g¨~¨[YV g¨òWm¨Zm AWªgmhmç` H$ë$Z Ì`m¨Zm ámoÌgmhZ XoUo, _moS>s ^mfoVsb Mma bmIm¨nojm
OmòV H$mJXnÍo XodZmJar_Ý`o ë$nmV¨[aV H$aUo, VgoM Bª-JíhZªÞg YmoaUmV _amR>sMm g¨nyUª dmna
A[Zdm`ª H$aUo `mgma¼`m [ZUª`m¨Ms A¨_b~OmdUs H$ë$Z emgZmZo _amR>s ^mfoÁ`m ágmambm ~i
XoË`mMm á`ÌZ Ho$bm.
_amR>s ^mfoMm ágma æhUOo BVa ^mfm¨Zm [damoY Zího. _amR>s hs Amnbs _m`~mobs Amho Am[U Vs
OJdUo Amnbo H$Vªí` Amho EdT>èmM ^mdZoZo Amæhs á`ÌZ H$arV AgyZ ‘hmamïQµ>mMo n{hbo ‘w¼`‘¨Ír
òd. `ed¨Vamd MíhmU, VHª$VsWª bû_Uemôs Omoes `m¨Á`mgma¼`m Â`oïR>m¨Zs XmI[dboì`m _mJmªZo
dmQ>Mmb H$aË`mgmR>s H$[Q~Ö AmhmoV. Hw$gw_J¬Om¨Zs _amR>rgmR>r í`»$ Ho$bobs Anojm gmH$ma
H$aË`mMm á`ÌZ AmnU gdm«Zr H$aUo Amdî`H$ Amho.
(eäXm¨H$Z: A{ZêÖ AïQ>nwÍo, ‘w¼`‘¨Î`m¨Mo OZg¨nHª$ A{YH$mar)
_amR>sÁ`m [dH$mgmgmR>r...
_amR>s ^mfm OJmds, [VMm ágma
íhmdm Am[U `m A_¦V ^mfobm
Jm¢ad [_imdm, Ago Ooíhm
AmnU æhUVmo, Voíhm Amnì`m
gdm«Zm `m H$m`mª_Ý`o Amnbo
`moJXmZ ÛmdoM bmJob. Ho$di
emgZmZo `m[df`sMo [ZUª`
KoD$Z nwaogo hmoUma Zmhs.
gm[h{Ì`H$, gm[hÌ`g¨òWm,
áH$meH$ EdTo>M Zího Va
gdªgm_mÞ` dmMH$ Am[U
_mÝ`_m¨Zm _amR>s hs Amnbs
^mfm Amho, [VMm AmÌ_gÞ_mZ
dmT>[dUo ho Amnbo H$Vªí` Amho,
`m ^mdZoVyZ [dMma H$amdm
bmJob Am[U _bm ho gm¨Jm`bm
AmZ¨X dmQ>Vmo H$s, Joì`m VsZ
dfmªV Am_Á`m emgZmZo Os
R>mog nmdbo CMbbs AmhoV,
Ì`m_wio [Z{üMVM _amR>s ^mfoMo
AmUIr g¨dYªZ hmoË`mg
gmhmç` hmoBªb. ‘amR>rbm
A{^OmV ^mfoMm XOmª {‘imdm
æhUyZ Eo{Vhm{gH$ nwamí`m¨gh
H|$Ñ gaH$mabm Ahdmb gmXa
H$aË`mV Ambm Amho. _amR>s
^mfobm A[^OmV ^mfoMm XOmª
[_idyZ XoUo hm Am_Á`m
á`ÌZmVsb _hÏdmÁmm Q>ànm
AgyZ Ì`mgmR>s gmVÌ`mZo
nmR>nwamdm H$aUo Amdî`H$ Amho,
Vmo Amæhs H$arV AmhmoV.
gm¨JVmhoV ‘w¼`‘¨Ír
n¦ÐdramO MíhmU
_
vv
- 7. 7
amR>s ^mfm [d^mJmÁ`m _mÝ`_mVyZ _amR>sÁ`m g¨dYªZmgmR>s emgZmÁ`m dVsZo AZoH$
Cn`w»$ Am[U A[^Zd `moOZm am~dË`mV `oV AmhoV. amÂ`mÁ`m gm¨òH¦$[VH$ YmoaUm¨V
_w¨~BªV ^mfm^dZ ~m¨YË`mMm [ZUª` KoË`mV Ambm. Ì`mgmR>s 79 H$moQ>s 34 bmI ên`m¨Á`m
IMmªg VÏdV: _mÞ`Vm XoË`mV Ambs Amho. _amR>s ^mfoMo nwT>sb 25 dfm«Mo YmoaU R>a[dË`mMo
H$m_ gwë$ H$aË`mV Ambo Amho. _amR>s ^mfobm A[^OmV ^mfoMm XOmª [_imdm æhUyZ H|$Ñ
emgZmH$So> nmR>nwamdm gwë$ Amho. J¬m_sU Am[U ehar ^mJmV dmMZ g¨òH¦$Vsg ámoÌgmhZ
XoË`mgmR>s J¬¨WmoÌgdmMm CnH¬$_ gwë$ H$aË`mV Ambm Amho. Â`oïR> H$ds [d. dm. [eadmS>H$a
`m¨Á`m ò_aUmWª 27 o$~¬wdmar hm _amR>s ^mfm Jm¢ad[XZ æhUyZ gmOam H$aË`mMm [ZUª` AmnU
KoVbm Amho. emgZmÁ`m dVsZo Xadfu dmS>³._` nwaòH$mam¨Zs gm[h{Ì`H$m¨Mm Jm¢ad Ho$bm OmVmo.
Am[Xdmgs [d^mJmV}$ Am[Xdmgs gm[h{Ì`H$m¨Zmhs nwaòH$ma XoË`mMm [ZUª` KoË`mV Ambm Amho.
_hmamïQµ>-H$ZmªQ>H$ gs_m ^mJmVsb _amR>s ^mfm d g¨òH¦$Vs g_¦ÖsgmR>s AWªgmhmç`
Ho$bo OmVo.
~mobtMm Aå`mg
A[hamUs, _mbdUs, déhmS>s AmXtgh AZoH$ _amR>sÁ`m g_¦Ö ~mobs AmhoV. Ì`mAZwf¨JmZo
~mobVmZm 84 í`m A[Ib ^maVs` gm[hÌ` g¨_oZbmMo AÝ`j CÏm_ H$m¨~io æhUmbo hmoVo,
Amnmnì`m n`mªdaUmVyZ doJdodoJis _mUgo Zdo eäX OÞ_mbm KmbV AgVmV. ^mfmg_¦ÖsgmR>s
Aem gdª eäXm¨M¨ òdmJV H$am`bm hd¨. bmoH$OsdZmVsb, ~mobs^mfoVsb AZoH$ eäX AmnU
ám_mU^mfoÁ`m doesdaM VmQ>H$iV Ro>dbo AmhoV. Ì`m ÒïQ>sZo ~mobtMm Am[U doJdoJú`m
dmVmdaUmVsb eäXm¨Mm Aå`mg hmoUo Amdî`H$ Amho. æhUyZM áòVm[dV ^mfm^dZmV ~mobs
AH$mX_s gwë$ H$aË`mMo emgZmÁ`m [dMmamYsZ Amho. S>m±. JUoe Xods `m¨Mo ~mobtg¨X^mªVsb
g¨emoYZhs Amnì`mgmR>s _mJªXeªH$ R>ë$ eHo$b. AbsH$So> _m[hVs V¨ÍkmZmVyZ EH$m doJú`m
[düdmMm OÞ_ Pmbm Amho. `m [düdmZo Amnì`m OÞ_m~amo~aM òdV:Mo doJio eäX Am[U ^mfmhs
gmo~V AmUbs Amho. [VMs ^sVs Z ~miJVm, Vs AmÌ_gmV H$amds bmJUma Amho. EdTo>M Zmhs
Va _amR>sÁ`m diUmZo [Vbm dmQ>Mmb H$am`bm ^mJ nmS>Ë`mgmR>s Amnì`mbm á`ÌZ H$amdo
bmJUma AmhoV. n[aUm_s d¨[MV, Cno[jV Am[U J¬m_sU ^mJmVsb [dÛmWu; VgoM OZVoÁ`m
_ZmVsb Am`Q>sMs ^sVs Zmhres H$aË`mgmR>r "Am`Q>sV' _amR>s EoQrV dmdam`bm hds, hoM
AmVm Amnbo nwT>sb Ý`o` [Z{üMV H$amdo bmJUma Amho.
`w[ZH$moS> Q¨>H$ áH$ìn
Am`Q>sMm [dòVma bjmV KoD$Z g¨JUH$mda _amR>sMm dmna dmT>[dË`mgmR>s _amR>s `w[ZH$moS>
Q¨>H$$áH$ìn hmVs KoË`mV Ambm Amho. Xw_rªi Am[U Eo[Vhm[gH$ _yì` Agboì`m J¬¨Wm¨Mo
g¨JUH$sH$aU H$ë$Z Vo emgZmÁ`m g¨Ho$VòWimda CnbäY H$ë$Z XoË`mV `oUma AmhoV. g¨V
gm[hÌ`mMs lmí`J¬¨W [Z[_ªVs Ho$bs OmUma Amho. Ì`mV Xmg~moY, `ed¨Vamd MíhmU `m¨Mo
AmÌ_M[aÍ "H¦$ïUmH$mR>>' Hw$gw_mJ¬Om¨Mo H$mí`g¨J¬h "ádmgs njs' d "ag`mÍm', [d©Xm H$a¨XsH$am¨Mo
H$mí`g¨J¬h "Am[X_m`m' d "g¨[hVm' AmXtMm g_mdoe Amho. Xwgé`m Q>àà`mV "VwH$mam_ JmWm' d
"kmZoüdar'Ms lmí`J¬¨W [Z[_ªVs Ho$bs OmUma Amho. kmZH$moemMs [Z[_ªVs, _amR>s [düdH$moe
B¨Q>aZoQ>da CnbäY H$ë$Z XoUo AmXs CnH¬$_hs hmVs KoË`mV Ambo AmhoV. _amR>s ^mfm
[dH$mgmgmR>s 2013-14 Á`m AWªg¨H$ìnmV 15 H$moQ>s 60 bmI ên`m¨Ms VaVyX Ho$bs Amho.
^maVmgma¼`m d¢{dÝ`mZo ZQ>boì`m XoemV ^mfogh gdªM áH$maMr d¢{dÝ`Vm Amho. Iao æhUOo
{Za{Zamièm ^mfm ~mobUmam A{Ib ^maVmVrb bmoH$emhr g‘mO Amho. ‘amR>rMr Apò‘Vm OnV
eŠ` {VWo BVa ^mfm¨Mr XodmUKodmU dmT>dmdr bmJob. O‘ob {VWo EH$ë$nVm gmYmdr bmJob. `m
naòna gm‘¨Â`ò`mVyZ amïQµ>r` EH$mÌ‘Vobm ~i XoË`mMo A¨{V‘ Ý`o` ~miJmdo bmJob. Vr VmH$X,
j‘Vm Amnì`m ‘amR>rV Amho, `mV e¨H$m Zmhr.
(eäXm¨H$Z : OJXre ‘moao
Cn‘w¼`‘¨Î`m¨Mo OZg¨nHª$ A{YH$mar)
vv
_amR>sÁ`m godoMo ^m¾`
^mfm ho _mZdmbm [_iobobo
daXmZ Amho. _ZmVsb
^md^mdZm í`»$ H$aË`mMo gmYZ
æhUOo ^mfm. áÌ`oH$mbm òdV:Á`m
^mfoMm A[^_mZ AgUo
òdm^m[dH$M Amho. Amnbs _amR>s
A_¦VmVohs n¢Om [O©Ho$ Aes
á^mds Amho. AZoH$ OmVs, Y_ª
Am[U dJm«Zm [VZo Amnbogo
Ho$bo Amho. H$[dd`ª gwaoe ^Q>m¨Zs
æhQ>bo Amho, "Y_ª, n¨W, OmV
EH$ OmUVmo _amR>s, EdT>èm
OJmV _m` _mZVmo _amR>s.' _mVm
Am[U ^mfm XmoÞhtZm AmnU _m`
_mZVmo. XmoÞhtÁ`m g¨òH$mam¨VyZM
AmnU KS>Vmo. _m`oÁ`m F$Um¨VyZ
AmnU CVamBª hmoD$ eH$V Zmhs.
æhUyZ ^mfoMohs OVZ Am[U
g¨dYªZ, ho Amnbo H$Vªí` R>aVo.
bmoH$emhsV OZVoMs ^mfm hsM
emgZí`dhmamMs ^mfm Agm`bm
hds. æhUyZM amÂ`mVsb gdª
H$m_H$mOmV bmoH$m¨Á`m ^mfoMm
AWmªVM _amR>sMm dmna A[Zdm`ª
H$aË`mV Ambm Amho.
bmoH$emhsV bmoH$[ejUmMo
_hÏdmMo H$m`ªhs _mV¦^mfm nma
nmS>Vo. bmoH$í`dhmamÁ`m gdªM
joÍmV _amR>sMm dmna dmT>mdm
Am[U Ì`mZwgma [Vbm d¢[dÝ`
ámâ H$ë$Z XoË`mgmR>s amÂ`
emgZ gmVÌ`mZo á`ÌZesb
Amho, gm¨JVmhoV
Cn‘w¼`‘¨Ír A{OV ndma.
_
- 8. ’n$}«vcl`q 20148
Ý`m _hmOmbmda Am[U g¨JUH$mda `w[ZH$moS> hs g¨Ho$V áUmbs dmnë$Z _amR>sMm dmna
dmT>V Agbm Var _amR>s _OHy$a [XgË`mgmR>s Amdî`H$ AgUmao `w[ZH$moS>mYm[aV Q¨>H$
g¨¼`oZo H$_s á_mUmV CnbäY AmhoV. Oo Q¨>H$ CnbäY AmhoV, Ì`mVsb H$mhs Q¨>H$mVsb diUo,
dUª_mbm, dUª[bns[df`H$ emgZ [ZUª`mV _mÞ` Ho$boì`m diUm¨á_mUo ZmhsV. Ago Q¨>H$ Oar
XodZmJar [b[ngmR>s V`ma H$aË`mV Ambo Agbo Var Ì`mV _amR>sÁ`m d¢[eïQèm¨Ms XIb KoVbobs
Zmhs. Ì`m‘wio amÂ` _amR>s [dH$mg g¨òWoH$Sy>Z `w[ZH$moS>mYm[aV Am[U XoIUo Ago Q¨>H$ V`ma H$ë$Z
KoD$Z _hmamïQµ> egZmÁ`m dVsZo Vo _w»$òÍmoV òdë$nmV OZVobm CnbäY H$ë$Z XoË`m~m~VMs
`moOZm V`ma H$aË`mV Ambs Amho. `m_Ý`o EHy$U 5 áH$maMo Q¨>H$ [dH$[gV H$aË`mV `oVrb.
_amR>s ^mfm [d^mJmMo www.marathibhasha.maharashtra.gov.in `m òdV¨Í g¨Ho$VòWimda
_amR>s ^mfoes g¨~¨[YV Cn`w»$ _m[hVs CnbäY H$ë$Z XoË`mV Ambs Amho. _m[hVs d V¨ÍkmZ
g¨MmbZmb`mÁ`m Bª JíhZªÞg ònY}V CÌH¦$ïQ> g¨Ho$VòWi `m áH$mam_Ý`o am¢à` nwaòH$mamgmR>s Ì`mMs
[ZdS> H$aË`mV Ambs Amho, amÂ` _amR>s [düdH$moe [Z[_ªVs _¨S>imÁ`m g¨Ho$VòWimMs àb±[Q>Z_
nwaòH$mamgmR>s [ZdS> H$aË`mV Ambs Amho.
Bª nwòVH$m¨Ms [Z[_ªVs
_amR>s ^mfm [d^mJmZo Bª-nwòVH$m¨Ms [Z[_ªVs H$aË`mMm [ZUª` KoVbm Amho. `m `moOZo¨VJªV
[d[dY g¨òWm¨Zs áH$m[eV Ho$boì`m 500 áH$meZm¨Ms Bª-nwòVHo$ V`ma H$aË`mMm [ZUª` _amR>s
^mfm [d^mJmZo KoVbm AgyZ, Ì`mV ^mfm g¨MmbZmb`mMs 47 áH$meZo, _hmamïQµ> amÂ` gm[hÌ`
Am[U g¨òH¦$Vs _¨S>imMs 444 áH$meZo Am[U amÂ` _amR>s [dH$mg g¨òWoMs 9 áH$meZo AmhoV.
_amR>s [düdH$moemÁ`m EHy$U áòVm[dV 23 I¨S>mn¢H$s 19 I¨S> áH$m[eV Pmbo AgyZ Vo
_¨S>imÁ`m g¨Ho$VòWimda CnbäY H$ë$Z XoË`mV Ambo AmhoV. I¨S> 1 Vo 17 gsS>sòdë$nmV
CnbäY H$ë$Z XoË`mV Ambo AmhoV.
lmí` nwòVHo$
_amR>sVsb [ZdS>H$ g¨V gm[hÌ` VgoM _amR>sVsb kmZnsR> nm[aVmo[fH$ [dOoVo gm[hÌ`, gm[hÌ`
AH$mX_s nm[aVmo[fH$ [dOoVo gm[hÌ` d _hmamïQµ> emgZmZo gdm}ÌH¦$ïQ> gm[hÌ` æhUyZ [ZdS>bobo
H$mhs [ZdS>H$ CÏm_ XOmªMo gm[hÌ`, `m gm[hÌ`mda lmí` nwòVHo$ V`ma H$aË`mMm hm áH$ìn
_amR>s ^mfm [d^mJm¨VJªV `oUmé`m amÂ` _amR>s [dH$mg g¨òWo_mª$V am~dË`mV `oV Amho.
g¨òWoZo AmOn`«V ls g_Wª am_Xmgm¨Mo "Xmg~moY', òd.`ed¨Vamd MíhmU `m¨Mo AmÌ_M[aÍ-
"H¦$ïUmH$mR>', H$ds Hw$gw_mJ¬Om¨Mo H$mí`g¨J¬h- "ádmgs njs' d "ag`mÍm' Am[U qdXm H$a¨XsH$a
`m¨Mo "Am[X_m`m' d "g¨[hVm' `m gm[hÌ`mMs lmí` nwòVHo$ V`ma Ho$bs AgyZ Vs nwòVHo$ amÂ`
_amR>s [dH$mg g¨òWoÁ`m g¨Ho$VòWimda [dZm_yì` òdë$nmV CnbäY H$ë$Z [Xbs AmhoV. VgoM
"H¦$ïUmH$mR>' Am[U "Xmg~moY' `m J¬¨Wm¨Ms lmí` nwòVHo$ gsS>s òdë$nmV g¨òWoH$So> [dH¬$sgmR>s
CnbäY AmhoV. lmí` nwòVH$mÁ`m nwT>sb Q>àà`mV "VwH$mam_ JmWm' d "kmZoüdar' `m J¬¨Wm¨Ms
lmí` nwòVHo$ V`ma H$aË`mMo áòVm[dV Amho.
Xw‘rªi J¬¨Wm¨Mo [S>[OQ>m`PoeZ
_amR>s ^mfm, gm[hÌ` d g¨òH¦$Vs `m [df`m¨Á`m ÒïQ>sZo A[Ve` _hÏdmMo VgoM e¢j[UH$,
gm_m[OH$ d Eo[Vhm[gH$ _yì` AgUmao Xw_rªi d òdm[_Ìd A[YH$ma g¨nwïQ>mV Ambobo 956 J¬¨Wm¨Mo
OVZ d g¨dYªZ H$aË`mgmR>s, Ì`m¨Mo g¨JUH$sH$aU H$ë$Z, ho J¬¨W g¨òWoÁ`m d emgZmÁ`m
g¨Ho$VòWimda CnbäY H$ë$Z XoË`mMm hm áH$ìn Amho. [S>[OQ>m`PoeZ_wio AmJ, H$rQ>H$,
OmUyZ~wOyZ Ho$bo OmUmao ZwH$gmZ, Mmoar, Iam~ hmoUo, hadUo `m_wio nwòVH$m¨Zm [Z_mªU hmoUmam
YmoH$m Zmhsgm hmoVmo. gMªÜmao [S>[OQ>m`PoeZ Ho$bobm _OHy$a emoYUo gmono OmVo. VgoM [b©Šg
[H©$dm g¨Ho$VòWimÜmao XodUmKodmU H$aUohs gwb^ hmoVo. amÂ` _amR>s [dH$mg g¨òWm ho H$m_ gs-
S±>H$, nwUo `m¨Á`m ghH$m`mªZo H$arV Amho. g¨JUH$emô d _m[hVs V¨ÍkmZ n[a^mfm H$moe áH$m[eV
H$aË`mMo áòVm[dV Amho. (eäXm¨H$Z : ‘rZb OmoJioH$a)
vv
kmZ^mfm _amR>s
_amR>s ^mfobm AmO OJ^amVsb
OmòVsV OmòV bmoH$m¨n`«V
nmohM[dË`mgmR>s g¨JUH$,
_m[hVsMo _hmOmb, ^¬_UÝdZr
BÌ`mXs AÌ`mYw[ZH$
V¨ÍkmZmYm[aV _mÝ`_m¨VyZ
CnbäY H$ë$Z XoUo Amdî`H$
Amho. hs ~m~ bjmV KoD$Z _amR>s
^mfm [d^mJmÁ`m òWmnZonmgyZM
OmUsdnydªH$ á`ÌZ H$aË`mV `oV
AmhoV. _m[hVs V¨ÍkmZ Am[U
_mÝ`_ò$moQ>mÁ`m `m `wJmV kmZ d
g¨nHª$ ^mfm æhUyZ _amR>sMo
A{òVÌd R>iH$nUo [XgyZ `oV
Amho. ho òWmZ C¨MmdV ZoË`mMm
nyUª á`ÌZ [d^mJ, [d[dY áH$mao
H$arV Amho. _amR>s ^mfobm
A[^OmV ^mfoMm XOmª XoË`m~m~V
H|$Ñ emgZmÁ`m [ZH$fmZwgma
áòVmd VnmgUsgmR>s g[_Vs
òWmnZ H$aË`mV Ambs hmoVs. `m
g[_Vs_mª$V ámâ Pmbobm Ahdmb
H|$Ñ emgZmg nmR>[dË`mV Ambm.
^mfm g„mJma g[_VsMs òWmnZm
H$aË`mV Ambs AgyZ _amR>s
^mfoMo nwT>sb 25 dfm«Mo YmoaU
R>a[dË`mMo H$m_ g[_Vs H$arV
Amho. ZdsZ [nT>sn`«V _amR>s
^mfm nmohM[dË`mMo d êO[dË`mMo
á`ÌZ Zí`m ‘mÝ`‘m¨Ümao _amR>s
^mfm [d^mJmH$Sy>Z H$aË`mV `oV
AmhoV. gm¨JVmhoV ‘amR>r ^mfm
{d^mJmMo amÂ`‘¨Ír CX` gm‘¨V
g
- 9. 9
_amR>s ^mfobm A[^OmV ^mfoMm XOmª
_amR>s ^mfm hs A[^OmV ^mfoMm XOmª [_iË`mgmR>s nmÍ R>aVo [H©$dm H$go, `m~m~VMm
Aå`mg H$ë$Z H|$Ñ emgZmH$So> n[anyUª áòVmd nmR>[dË`mgmR>s amÂ` emgZmZo ám.a¨JZmW nR>mao
`m¨Á`m AÝ`jVoImbs ^mfmVÂkm¨Ms EH$ g[_Vs òWmnZ Ho$bs. `m [df`mÁ`m AZwf¨JmZo
amÂ`mVsb VÂk Aå`mgH$/í`»$tH$Sy>Z Ì`m¨Á`mH$So> CnbäY Agboì`m _amR>s ^mfog¨X^mªVsb
emoYboI d Agbobo nwamdo gmXa H$aË`m~m~V emgZ òVamdë$Z AmdmhZ H$aË`mV Ambo hmoVo.
Ì`mg AZwgë$Z amÂ`mVsb _amR>s ^mfoMo Aå`mgH$/VÂk í`»$tH$Sy>Z ámâ Pmboì`m
emoYboIm¨Mm d áòVmdm¨Mm Aå`mg H$ë$Z, `m g[_VsZo ~aoMgo B[Vhmg g¨emoYZ Ho$bo AgyZ
OwZo g¨X^ª, ámMrZ J¬¨W, nwamVZ H$mimVsb Vm_¬nQ>, H$moardboI, [ebmboIm¨Mm g¨X^ª, B.
ámMsZ XòVEodO Vnmgbo. Ì`mMm AmYma KoD$Z g[_VsZo EH$ gd«H$f Ahdmb V`ma H$ë$Z Vmo
H|$Ñ emgZmH$S>o nmRdbm Amho.
`m~m~V [d^mJmH$Sy>Z H|$Ñ emgZmH$So> nmR>nwamdm gwë$ Amho.
^mfm g„mJma g[_Vs
_hmamïQµ> emgZmZo 22 OyZ 2010 Á`m emgZ [ZUª`mÞd`o emgZ í`dhmamV amO^mfm
_amR>sMm dmna H$aË`mMo YmoaU am~dË`mgmR>s ^mfm g¨MmbZmb`m¨VJªV H$m`_òdë$ns ^mfm
g„mJma g[_VsMs òWmnZm Ho$bs. `m g[_VsÁ`m AÝ`jnXmda emgZmZo S>m±. ZmJZmW H$moÏmmn„o
`m¨Ms [Z`w»$s Ho$bs Amho. `m g[_Vs_Ý`o gÝ`m AÝ`jm¨gh emgH$s` d AemgH$s` EHy$U 30
gXò` AmhoV. `m g[_VsMo H$m`ª Imbsbá_mUo Amho:-
- ^mfm g¨MmbZmb`mZo áH$m[eV Ho$bobo H$moe AÛ`mdV H$aUo.
- ZdsZ n[a^mfm H$moem¨Ms [Z[_ªVs H$aUo.
- n[a^mfm H$moem¨Mo nwZ_wªÑU H$aUo.
- eäX í`wÌnÏms, n[a^mfoVsb AÌ`mdî`H$ n[aïH$aUo d amO^mfm _amR>sMo YmoaU
R>adË`mgmR>s Am[U _amR>s ^mfoÁ`m A[^d¦ÖrgmR>s ZdZdsZ Cnm` d H$m`ªH¬$_ gwM[dUo VgoM
`mg¨X^mªV emgZmg d ^mfm g¨MmbZmb`mg doimodois _mJªXeªZ H$aUo.
n[a^mfm H$moe
g[_VsZo nwT>sb n[a^mfm H$moe gwYm[aV H$aË`mMo H$m_ hmVs KoVbo Amho. (1) emgZ
í`dhma H$moe, (2) H¦$[femô n[a^mfm H$moe, (3) VÏdkmZ d VHª$emô n[a^mfm H$moe, (4)
AWªemô n[a^mfm H$moe, (5) [ejUemô n[a^mfm H$moe.
nwT>sb ZdsZ n[a^mfm H$moe[Z[_ªVs H$aË`mghs _mÞ`Vm [Xbs Amho. (1) H¦$fr A[^`m¨[ÍH$s
n[a^mfm H$moe, (2) gyû_Osdemô n[a^mfm H$moe, (3) g¨JUH$emô d _m[hVs V¨ÍkmZ
n[a^mfm H$moe, (4) Ob d ^y[_í`dòWmnZemô n[a^mfm H$moe, (5) gmJa [dkmZemô
n[a^mfm H$moe, (6) `moJemô n[a^mfm H$moe, (7) Amhmaemô n[a^mfm H$moe, (8)
O¢dV¨ÍkmZemô n[a^mfm H$moe, (9) OZg¨dmX n[a^mfm H$moe, (10) AmnÏms
í`dòWmnZemô n[a^mfm H$moe.
_amR>s ^mfoMo nwT>sb 25 dfm«Mo YmoaU R>a[dË`mgmR>s g[_VsZo _w¨~Bª, nwUo, Zm[eH$,
Am¢a¨Jm~mX, A_amdVs d ZmJnya Aem EHy$U 6 _hgwbs [d^mJm¨_Ý`o gh[dMma ~¢R>H$m KoVì`m
AgyZ Ì`m AmYmao YmoaU R>adË`mMo H$m_ gwë$ Amho.
[dYs AZwdmX d n[a^mfm g„mJma
g[_Vs
amÂ`mVsb Þ`m`XmZmV _amR>sMm
dmna H$aË`mÁ`m ÒïQ>sZo H|$Ñ d
amÂ` emgZmV}$ H$aË`mV
Amboì`m [dÛ_mZ VgoM ^[dï`
H$mimV _¨Oya H$aË`mV `oUmao
gmao H$mhr ‘amR>rgmR>r[ _amR>s ^mfoVrb gm[hÌ`[df`H$
CnH¬$_ EH$[ÍVnUo am~dË`mgmR>s
_w¨~Bª `oWo ^mfm^dZ
[ amÂ` gm[hÌ` g¨òH¦$Vs _¨S>imMs
444, ^mfm g¨MmbZmb`mMs
48 d amÂ` _amR>s [dH$mg
g¨òWoMs 8 Aem 500 nwòVH$m¨Ms
Bª- nwòVHo$ V`ma H$aË`mMm
[ZUª`.
[ 4 Vo 5 `w[ZH$moS> AmYm[aV Q¨>H$
_w»$ómoV òdë$nmV CnbäY
H$ë$Z XoË`mMm [ZUª`
[ _amR>s ^mfobm A[^OmV ^mfoMm
XOmª XoË`m~m~V áòVmd
VnmgUsgmR>s H|$Ñ emgZmg
nmR>dË`mV Ambm.
[ _amR>sVsb amïQµ>s` VgoM
amÂ`òVar` nwaòH$ma ámâ
gm[hÌ`H¦$VsVsb [ZdS>H$
H$bmH¦$Vs Ì`mMá_mUo g¨V
dmL³>_`mMo lmí` nwòVH$m¨_Ý`o
ë$nm¨Va H$aË`mMo H$m_ gwë$.
[ 956 Xw_rªi J¬¨W/
[Z`VH$m[bHo$ `m¨Mo òH±$[Z©J
H$ë$Z OZVobm EH$mM
g¨Ho$VòWimda CnbäY H$ë$Z
XoË`mV `oBªb.
[ _hmamïQµ>-H$ZmQª>H$ gs_m
^mJm_Ý`o _amR>s ^mfm d
g¨òH¦$VsMm dmagm [Q>H$[dË`mgmR>s
VgoM g_¦Ö H$aË`mgmR>s PQ>V
Agboì`m 13 _amR>s ^m[fH$
g¨òWm¨Zm Am[WªH$ nmR>~i.
[ _amR>s [düdH$moemMo 19 I¨S>
áH$m{eV.
[ ^maVs` g¨[dYmZmÁ`m ghmí`m
Amd¦ÏmsÁ`m 2000 áVtMs N>nmBª
H$ë$Z [dH¬$sgmR>s CnbäY.
[ _amR>s ^mfm [d^mJmÁ`m
marathibhasha.maharasht
ra.gov.in `m òdV¨Í
g¨Ho$VòWimMr {Z{‘ªVr. _m[hVs
d V¨ÍkmZ g¨MmbZmb`mÁ`m Bª
JíhZªÞg ònY}V CÌH¦$ïQ>
g¨Ho$VòWi `m áH$mam_Ý`o am¢à`
nwaòH$mamgmR>s _amR>s ^mfm
[d^mJmÁ`m g¨Ho$VòWimMs [ZdS>.
- 10. 10 ’n$}«vcl`q 2014
A[Y[Z`_/ [Z`_ B. Mm AMyH$ _amR>s AZwdmX CnbäY
H$aË`mgmR>s godm[Zd¦Ïm Þ`m`_yVu ls.M¨ÑeoIa Y_mª[YH$mar `m¨Á`m
AÝ`jVoImbs [X.12.11.1992 Á`m emgZ [ZUª`mZwgma [dYs
AZwdmX d n[a^mfm g„mJma g[_Vs J[R>V H$aË`mV Ambs Amho.
`m g[_VsZo AmVmn`«V gwYm[aV Þ`m`í`dhma H$moe H$mT>Uo,
Þ`m`í`dhmamV _amR>sÁ`m dmnambm MmbZm XoË`mÁ`m g¨X^mªV
[d[dY Þ`m`mb`m¨Zm ^oQ>s XoUo, Ì`mg¨~¨YmV nÍí`dhma H$aUo,
H$m`ÛmMo [ejU _amR>sVyZ XoË`m~m~V [d[dY [dÛmnsR>m¨es
nÍí`dhma H$aUo `m H$m_m¨gh AmVmn`«V 17 H|$Ñs` A[Y[Z`_ d
6 amÂ` A[Y[Z`_ AZwdm[XV H$aË`mÁ`m H$m_mg A¨[V_ òdë$n
[Xbo Amho.
_w¨~Bª `oWo ^mfm^dZ
_amR>s ^mfm [d^mJmÁ`m AIÌ`marVrb (1) ^mfm g¨MmbZmb`
(2) amÂ` _amR>s [dH$mg g¨òWm (3) _hmamïQµ> amÂ` gm[hÌ` d
g¨òH¦$Vs _¨S>i (4) _hmamïQµ> amÂ` _amR>s [düdH$moe [Z[_ªVs _¨S>i
`m H$m`mªb`m¨Mm `mo¾` d gwb^ g_Þd` gmYË`mgmR>s [R>H$[R>H$mUs
Agbobs hs H$m`mªb`o EH$m òdV¨Í B_maVsV AgUo JaOoMo Amho.
VgoM _hmamïQµ> emgZmMo gm¨òH¦$[VH$ YmoaU, 2010 A¨VJªV amÂ`
emgZmZo _amR>s ^mfm^dZ ~m¨YË`mMm [ZUª` KoVbobm Amho.
Ì`mZwgma Ymo~sVbmd `oWsb a¨J^dZ `m Iwì`m ZmQ>èJ¦hmÁ`m
OmJoda ‘amR>r ^mfm g¨emoYZ, [dH$mg d gm¨òH¦$[VH$ H|$Ñ
~m¨YË`mMm [ZUª` KoË`mV Ambm Amho. Ì`mZwgma hmoUmé`m
~m¨YH$m_mÁ`m A¨Xm[OV ê. 80 H$moQ>r BVŠ`m IMmªg emgZmZo
VÏdV: _mÞ`Vm {Xbs Amho.
XoemVsb [d[dY amÂ`m¨Zs Ì`m¨Á`m _mV¦^mfoMm [dH$mg, g¨dYªZ,
OVZ d g¨ajU H$aË`mÁ`m CÕoemZo Amnì`m amÂ`mVsb
amOYmZsÁ`m AWdm AÞ` _hÏdmÁ`m [R>H$mUs ^mfm^dZmMs
C^maUs Ho$bs Amho. amÂ`mV _amR>s ^mfoMm [dH$mg, g¨dYªZ, OVZ
d g¨ajU H$aË`mgmR>s _amR>s ^mfm^dZmMs C^maUs Pmbobs Zmhs
Ì`m_wio XoemVsb BVa amÂ`m¨Á`m YVuda _hmamïQµ>mVhs _amR>s
^mfm^dZ Agmdo h`m g¨H$ìnZoZo VgoM _hmamïQµ> emgZmMo
gm¨òH¦$[VH$ YmoaU-2010 _Ysb YmoaUmZwgma _w¨~Bª `oWsb
Ymo~sVbmd `m [R>H$mUs Agboì`m nyduÁ`m a¨J^dZ `m Iwì`m
ZmQ>èJ¦hmÁ`m OmJoda ^mfm^dZ C^maË`mMm d Ì`m_Ý`o ^mfm d
gm[hÌ` [df`H$ Am[U gm¨òH¦$[VH$ CnH¬$_ EH$[ÍV am~dË`mMm
_hmamïQµ> emgZmMm _w¼` CÕoe Amho.
`m B_maVs_Ý`o gm¨òH¦$[VH$ YmoaUm_Ý`o _mÞ` Ho$ì`mZwgma _amR>s
^mfm [d^mJm¨VJªV Agbobs da Z_yX H$m`mªb`o VgoM, gwgÂO
J¬¨Wmb`, _amR>s á[ejU H|$Ñ, g[_Vs H$j, ~mobs AH$mX_s,
AZwdmX H|$Ñ, _amR>s ^mfm g¨emoYZ á`moJemim, á[ejUmWvgmR>s
dg[VJ¦h, nwòVH$m¨gmR>s [dH¬$s H|$Ñ, áXeªZmgmR>s hm±b d
^[dï`mVsb `moOZm¨gmR>s Amdî`H$VoZwgma BVa AmZwf¨[JH$
í`dòWm Ì`mV A¨V^yªV amhUma AmhoV. EH$m _Oì`mda gm¨òH¦$[VH$
H$m`ª g¨MmbZmb`mMo H$m`mªb` d áojmJ¦h áòVm[dV Amho.
_hmamïQµ> amÂ` _amR>s [düdH$moe [Z[_ªVs _¨S>i
EÞgm`Šbmo[nS>s`m [~¬Q>m[ZH$mÁ`m YVuda _amR>sVyZ gm_mÞ`
_mUgmn`«V kmZ nmohMdË`mgmR>s J¬¨Wë$ns Midi, [düdmVsb
gmao eäX, Ì`m_mJMm B[Vhmg, ^yJmob, VÏdkmZ, [dkmZ _amR>sVyZ
[_imdo `m CÕoemZo _amR>s [düdH$moe [Z[_ªVsMm áH$ìn am~dË`mV
`oV Amho. _amR>s [düdH$moemÁ`m EHy$U áòVm[dV 23 I¨S>mn¢H$s 19
I¨S> áH$m[eV Pmbo AgyZ Vo _¨S>imÁ`m g¨Ho$VòWimda CnbäY
H$ë$Z XoË`mV Ambo AmhoV. I¨S> 20 Mo g¨nmXZ H$m_ gwë$ Amho.
I¨S> 1 Vo 17 gsS>sòdë$nmV CnbäY H$ë$Z XoË`mV Ambo AmhoV.
^maVs` g¨[dYmZmMs [S>¾bm±Q> òdë$nmV(_amR>r-B¨J¬Os) N>nmBª
amÂ`mV _mV¦^mfoVyZ ^maVs` g¨[dYmZmMs áV CnbäY
hmoË`mÁ`m ÒïQ>sZo VgoM OZVobm _amR>s d B¨J¬Os `m XmoÞhs ^mfoVyZ
g¨[dYmZ CnbäY H$ë$Z XoË`mgmR>s ^maVs` g¨[dYmZmÁ`m gmVí`m
Amd¦ÏmsÁ`m [S>¾bm±Q> òdë$nmVsb (_amR>s-B¨J¬Os) áVt N>mnË`mMm
áH$ìn emgZmZo hmVs KoVbm AgyZ `m_Ý`o n¦ïR>mÁ`m EH$m ~mOyg
_amR>s d Xwgé`m ~mOyg B¨J¬Os Aem áH$mao `mMo òdë$n amhUma
Amho.
vv
amÂ` ‘amR>r {dH$mg g¨òWm
Â` _amRr {dH mg g¨òWm hr _hmamïQ— emgZmZo _amRr
^mfoÁ`m {dH mgmgmRr òWmnZ Ho bobr òdm`Ïm g¨òWm
Amho. _amRr ^mfoMm {d{dY joÍmVrb dmna dmTmdm. Vmo A{YH m{YH
JwUdÏmmnyUª hmoV Omdm ùmgmRr á`ÌZerb amhmdo d _amRr
^mfoÁ`m A{^d¦ÖrMr á{HŒ `m {Z`moOZnydªH J{V_mZ H amdr
ùmgmRr g¨òWoMr òWmnZm H aË`mV Ambr. g¨òWoZo AmOda _amRr
^mfoÁ`m {dH mgmÁ`m X¦ïQrZo {d{dY {dÛmemIr` áH ìn Am{U
CnHŒ _ am~dbo AmhoV.
`w{ZH moS-AmYm{aV _w» (Œ r AËS AmonZ gmogª) _amRr Q¨H
_amRrMm g¨JUH mdarb dmna AmVm dmTy bmJbm AgyZ
g¨JUH$s` dmnamgmRr Amdî`H Aer {d{dY gmYZo CnbäY
hmoË`mMr Amdî`H Vmhr dmQy bmJbr Amho. _hmamïQ— emgZmZo
am
- 11. 11
2009 _Ý`o "dUª_mbm d dUªH¬$_' `m {df`rMm EH emgZ{ZUª`
ág¦V Ho bm Amho. Ì`mV Ajam¨Mr diUo, OmoSmjam¨Mr _m¨SUr B.
g¨X^mªV gyMZm Ho ì`m AmhoV. CnbäY Agboì`m ~hwVoH Q¨H mV
ùm gdª gyMZm nmiì`m AmhoV Ago {XgV Zmhr. ùmgmRr g¨òWoZo
ùm emgZ{ZUª`mVrb gyMZm AZwgaUmao `w{ZH moS-AmYm{aV _w»
_amRr Q¨H V`ma H ëZ KoË`mMm áH ìn hmVr KoVbm Amho. Joì`m
dfrª Aem XmoZ Q¨H m¨Mo H m_ gwë Ãmmbo. ùm dfrª AmUIr VrZ
Q¨H$mMo H m_ hmVr KoË`mV Ambo Amho. `m Q¨H m¨Mo H m_ gr-S±H ,
nwUo ùm¨Á`mH SyZ H ëZ KoË`mV `oV Amho. ho Q¨H _w»
nadmÞ`m¨VJªV bmoH m¨Zm CnbäY H ëZ XoË`mV `oUma AmhoV. ùm_wio
Q¨H m¨Mr gdª gm_JŒr Q¨H m¨gmo~V bmoH m¨Zm CnbäY hmoBªb. Ì`m¨V
~Xb/ gwYmaUm H ëZ bmoH Vo Q¨H Ì`mM nadmÞ`mImbr BVam¨Zm
CnbäY H ëZ XoD$ eH Vrb. `m Q¨H {Z{_ªVr áH ìnmbm _mJªXeªZ
H aË`mgmRr ùm joÍmVrb Zm_d¨V VÂkm¨Mr g{_Vr J{RV H aË`mV
Ambr Amho. CnbäY Q¨H m¨Á`m VwbZoV hm Q¨H AZÞ` Agob, `m
X¦ïQrZo Q¨H {Z{_ªVrMr H m`ªdmhr H aË`mV `oV Amho.
_amRr Xw_rªi JŒ¨Wm¨Mo g¨JUH$rH aU
_hmamïQ— amÂ`mMo gm¨òH¦${VH YmoaU 2010 ùmV JŒ¨Wg¨òH¦$Vr `m
erfªH m¨VJªV 1901 nydrªÁ`m Xw_rªi _amRr JŒ¨Wm¨Mr EH gyMr H$aUo
Am{U òdm{_Ìdm{YH$mamMr _wXV g¨nboì`m _hÏdmÁ`m Xw_rªi JŒ¨Wm¨Mr
gyMr H$ë$Z Vo JŒ¨W _hmOmbmda CnbäY H$ëZ XoUo Aer XmoZ H$m_o
C„oIbobr AmhoV. Ì`m¨n¢H r òdm{_Ìdm{YH mamMr _wXV g¨nboì`m
_hÏdmÁ`m Xw_rªi JŒ¨Wm¨Mr gyMr H$ë$Z Vo JŒ¨W _hmOmbmda CnbäY
H$ë Z XoË`mMo H$m‘ gr-S±H , nwUo `m¨Á`m ghH$m`mªZo amÂ` _amRr
{dH$mg g¨òWm H$arV Amho. g¨JUH$sH¦$V JŒ¨W g¨Ho$VòWimdë$Z
bmoH$m¨Zm CnbäY H$ë$Z XoË`mV `oVrb.
áH$meZo
g¨òWoÁ`m dVrZo Cn`w» JŒ¨W áH m{eV H$aË`mV `oVmV. `oÌ`m
dfmªV áH$m{eV H aË`mV `oUmar H$mhr áH$meZo nwTrbá_mUo AmhoV.
X{bV JŒm_rU gm{hÌ` eäXH$moe Am{U gm{hÌ`gyMr : X{bV
gm{hÌ` Am{U JŒm_rU gm{hÌ` ho _amRr gm{hÌ`mVrb XmoZ
ge» ádmh AgyZ ùm gm{hÌ`mVyZ `oUmé`m eäXm¨Mm H$moe V`ma
H$aË`mMm áH ìn g¨òWoZo hmVr KoVbm Amho. `m áH ìnm¨VJªV
eäXH$moemÁ`m áW_ I¨SmMo (A Vo K) áH meZ 27 o ~Œwdmar
2012 amoOr _amR>r ^mfm {XZr _w¼`_¨Î`m¨Á`m hòVo H aË`mV Ambo
hmoVo. `oÌ`m dfmªV `m H$moemÁ`m Xwgé`m I¨SmMo (M Vo Z) áH meZ
H$aË`mV `oUma Amho.
"X{bV-JŒm_rU gm{hÌ` : ë Tr, áWm na¨nam, {d{YH$moemMo
áH$meZ 27 o ~Œwdmar 2013 amoOr _amRr ^mfm {XZr H aË`mV
Ambo.
nmRènwòVH m¨Mo ^mfm¨Va
amïQµ>r` {ejU g¨emoYZ Am[U á{ejU ‘¨S>imZo (EZgrBªAmaQ>r)
`m g¨òWoZo áH m{eV nmRènwòVH$m¨n¢H r _mZí`{dÛm{df`H
nmR³çmnwòVH m¨Mm _amRr AZwdmX áH m{eV H$aË`mMm áH ìn g¨òWm
am~dV Amho. ùm áH ìnm¨VJªV, "òdmV¨Î`mnmgyZMo ^maVmMo
amOH$maU' `m nwòVH mÁ`m AZwdmXmMo H$m_ nyUª Ãmmbo Amho.
_amRrVrb CÏm_ nwòVH m¨Mr lmí` nwòVHo ( Am±{SAmo grSr) áH$ìn
`m áH ìnm¨VJªV _amRrVrb {ZdSH g¨Vgm{hÌ`, kmZnrR
nm{aVmo{fH {dOoVo gm{hÌ`, gm{hÌ` AH mX_r nm{aVmo{fH {dOoVo
gm{hÌ` d _hmamïQ— emgZ nm{aVmo{fHo {dOoVo {ZdSH gm{hÌ`m¨Mr
lmí` nwòVHo V`ma H aË`mV `oUma AmhoV. AmOn`«V lr g_Wª
am_Xmg `m¨Mo lr Xmg~moY, Hw gw_mJŒO `m¨Mo ádmgr njr d ag`mÍm,
qdXm H a¨XrH a `m¨Mr g¨{hVm d Am{X_m`m, `ed¨Vamd MíhmU `m¨Mo
H¦ ïUmH mR hr nwòVHo lmí` òdënmV H aË`mV Ambr AgyZ
g¨òWoÁ`m g¨Ho VòWimda Vr {dZm_yì` CnbäY H ëZ XoË`mV Ambr
AmhoV. lr Xmg~moY d H¦ ïUmH mR `m¨Á`m ÝdZr{’$Vr (grSr)
H$mTì`m AgyZ Ì`m {dHŒ rgmRr g¨òWoÁ`m H m`mªb`mV CnbäY
AmhoV.
Bª-nwòVHo
~XbÌ`m V¨ÍkmZmMm doY KoD$Z g¨òWoZo Amnbr H mhr {ZdSH
áH meZo Bª-nwòVH m¨Á`m òdënmV áH m{eV H am`Mo Radbo Amho.
dô{Z{_ªVr _m{hVrH moemMo I¨S 1, 2 Am{U 3, _amRr JŒ¨WgyMrMo
I¨S 1 Vo 5 Am{U `¨Ímb`mMm kmZH moe `m g¨òWoÁ`m EHy U 9
áH$meZm¨Mr B-nwòVHo V`ma H aË`mMo H m_ grS±H , nwUo `m¨Á`mH$So
gmondË`mV Ambo Amho.
_moSr hòV{b{IVm¨Mo _amRrH$aU
{edNÍnVtMo gmdÍ ^mD$ í`¨H$moOramOo ^mogbo ùm¨Zr
1676 _Ý`o V{_iZmSy_Yrb V¨Omdya `oWo amÂ` òWmnZ
Ho$bo. `m ám¨Vmda XrKªH$mi _amRr emgH m¨Mo amÂ` hmoVo.
V¨Omdya `oWrb gaòdVr _hmb JŒ¨Wmb` d V{_i {dÛmnrR
`oWo AZoH A{V_hÏdmMr _moSr hòV{b{IV H mJXnÍo
CnbäY AmhoV. Ì`m¨Mr XwêòVr, OVZ, g¨ajU d Ì`m¨Mo
_amRrH$aU H$ë$Z Vo áH$m{eV H$aË`mMm áH$ìn g¨òWoZo
hmVr KoVbm Amho. `m H$mJXnÍm¨dëZ VoWrb _amRr ^mfm,
g¨òH¦ Vr, VgoM Ì`m¨Mo gm¨òH¦ {VH , e¢j{UH , Am{WªH ,
gm_m{OH Am{U amOH$r` YmoaU `mda áH$me nSy eHo$b.
`m áH$ìnmgmRr VÂkm¨Mr EH g{_Vr Zo_br AgyZ Ì`m¨Á`m
gìì`mZo `m H$mJXnÍm¨Mo OVZ íhmdo `mgmRr Ì`m¨Mo
g¨JUH$sH$aU ({S{OQm`ÃmoeZ) H$aË`mV `oV Amho.
- 12. 12 ’n$}«vcl`q 2014
^{dï`H mbrZ `moOZm
A_amRr ^m{fH m¨gmRr í`dhmamon`moJr _amRrMo á{ejU
`m áH ìnm¨VJªV í`mdhm{aH _amRrMo á{ejU XoUmé`m
H$m`ªemim¨Mo, á{ejUdJm«Mo Am`moOZ, VgoM ~mobH r nwòVHo
(Qm±H -~wH ), {IemV ~miJVm `oË`mOmoJr nwòVHo V`ma H aUo
A{^áoV Amho. ùm X¦ïQrZo _hmamïQ— amÂ` Aìng¨¼`mH
Am`moJmÁ`m ghH$m`mªZo ^m{fH Aìng¨¼`mH$m¨gmRr H$moUVo CnH¬$_
am~dVm `oVrb `m X¦ïQrZo {dMma gwë Amho. `m X¦ïQrZo _hmamïQ—
amÂ` Aìng¨¼`mH Am`moJ Am{U amÂ` _amRr {dH mg g¨òWm
ùm¨Zr EH VÂk g{_Vr J{RV Ho br AgyZ Ì`m g{_VrÁ`m
_mJªXeªZmZwgma `m g¨X^mªVrb {d{dY CnHŒ _ AmIË`mV `oVrb.
~¦hÞ_hmamïQ— _¨Sim{df`rMr _m{hVrnwpòVH m
ZmoH ar d í`dgm`mÁ`m {Z{_ÏmmZo _amRr _mUgm¨Zr
amÂ`m~amo~aM XoemÁ`mhr gr_m Amobm¨Sì`m. naŠ`m {RH mUr _amRr
^mfm, g¨òH¦ Vrer Agbobr Zmi H m`_ amhmdr, `m CÕoemZo
_amRr OZm¨Zr _hmamïQ— _¨Sim¨Mr òWmnZm Ho br. _mÍ `m _¨Sim¨Mr
g¨¼`m, Ì`m¨Mr C{ÕïQo, CnHŒ _ `m¨Mr AÛ`mdV Am{U EH${ÍV
_m{hVr CnbäY Zmhr. Ì`m_wioM OJ^amVrb _hmamïQ— _¨Sio
EH$_oH$m¨er OmoSbr OmdrV, `mgmRr amÂ` _amRr {dH mg
g¨òWo‘m’ª$V OJ^amVrb _amRr _¨Sim¨Mr _m{hVr g¨H {bV
H$aË`mV `oUma AgyZ, _m{hVr nwpòVH m d ÝdZr{’$Vrë$nmV
(grSr) Vr CnbäY hmoUma Amho.
AZwdmX á{ejU áH ìn
gÝ`mÁ`m H mimV AZwdmXmMr JaO áemgH r`, e¢j{UH ,
Vm¨{ÍH , gm{hpÌ`H , Am{WªH Aem gdªM joÍmV áH fmªZo OmUdV
Amho. AZwdmXmMo emóewÖ á{ejU {Xbo Va `m joÍmV H m_
H$aUmé`m g¨~¨{YVm¨Á`m H$m_mÁ`m XOmªV gwYmaUm hmoBªb. hm áH$ìn
nyUªdoi ^mfm¨VamMo H$m_ H aUmao ^mfm¨VaH$ma, nÍH ma, {dÛmWrª,
^mfm Aå`mgH , g¨emoYZ, gm{hpÌ`H , í`mdgm{`H d
gdªgm_mÞ` ZmJ{aH m¨gmRrhr Agob. hm Aå`mgHŒ _ nyUª
H$oì`mZ¨Va Vo Amnmnì`m joÍmV A{YH CÏm_áH mao H$m_ H$ë
eH$Vrb. hm áH ìn ám`mo{JH VÏdmda nwUo Am{U _w¨~Bª `oWo gwë
H aË`mV `oBªb d Amdî`H Voá_mUo _hmamïQ—mVrb BVa
eham¨_Ý`ohr gwë$ Ho$bm OmBªb.
`m áH ìnm¨VJªV {X„r `oWrb
{dkmZágma ùm g¨òWoZo áH$m{eV
Ho$boì`m EHy U nmM {dkmZ{df`H
B¨J¬Or nwòVH m¨Mr _amRr ^mfm¨Vao
H$aË`mMo H$m_ _amRr {dkmZ-n{afX
ùm¨Á`m ghH m`mªZo gwë Amho. ùm¨n¢H r,
"H m? Am{U H go?' ùm nwòVH mMo
áH$meZ H aË`mV Ambo. VmaH m¨Mo
AX³^wV {dœ Am{U Hw emJŒ ~wÖrMm SrEZE
`m XmoZ nwòVH m¨Mo H m_ A¨{V_ Qàà`mV Amho.
d¢km{ZH nwòVH m¨Mm AZwdmX
dô{Z{_ªVrMr á{HŒ `m _amRrVyZ
g_OmdyZ XoUmam _m{hVrH moe V`ma
H$aË`mMo H m_ XÏmmOramd-H X_-Vm¨{ÍH
-{ejU-g¨òWoÁ`m QoŠòQmBb-Am{U-
B¨{O{Z`qaJ-BpÞòQQèyQÁ`m ghH$m`mªZo
gwë Amho. dô{Z{_ªVr _m{hVrH moemMo
EHy$U ZD$ I¨S g¨H pìnV AmhoV. Ì`mn¢H$s
VrZ I¨S áH m{eV Ãmmbobo AgyZ `m
áH$ìnm¨VJªV `m _m{hVrH$moemÁ`m Mm¢Ð`m I¨SmMo H$m_ nyUª
Ãmmbo Amho.
- S>m±. AemoH$ gmobZH$a
g¨nHª$ : 9850858720
vv
gm{hÌ` g¨òH¦$Vr ‘¨S>i
¾b¨S>_Ý`o OÞ_boì`m Am[U ^maVmV `oD$Z AdÀ`m
XsS>XmoZ dfm«V _amR>s ^mfm AmÌ_gmV Ho$boì`m $mXa
Wm±_g {òQ>$Þg ùm¨Zs 1616 gmbs [H¬$òVnwamUmmV d[Uªboì`m
"MmoIim, gm[Oé`m Am[U Wmoë$' Aem _amR>s ^mfoMm CÌgd H$[dd`ª
Hw$gw_mJ¬O ùm¨Á`m OÞ_[XZs 27 o$~¬wdmar amoOs _amR>s ~m¨Yd gdªÍ
gmOam H$aVmV. gm[hÌ` d g¨òH¦$Vs _¨S>imH$Sy>Z ùm [Xdgmbm
_amR>s ^mfm Jm¢ad[XZ _mZyZ _mZmMo H$mhs nwaòH$ma _w¼`_¨Î`m¨Á`m
hòVo áXmZ Ho$bo OmVmV.
_amR>s gm[hÌ`mbm ^a^ë$Z XoUmé`m [d©Xm H$a¨XsH$a ùm¨Á`m
ZmdmZo Â`oïR> gm[h{Ì`H$mg OsdZJm¢ad nwaòH$ma XoD$Z _¨S>imZo
kmZnsR> nwaòH$maámâ [d©Xm¨Zm OUy _mZd¨XZmM [Xbs Amho.
Â`oïR> H$WmH$ma ám.Ho$.O. nwamo[hV `m¨Zm [d©Xm H$a¨XsH$a ùm¨Á`m
ZmdmZo [Xbm OmUmam OsdZJm¢ad nwaòH$ma Vm.27 o$~¬wdmar 2013
amoOs _¨S>imV}$ áXmZ H$aË`mV Ambm. nmM bmI ên`o amoI,
_mZ[MÞh d _mZnÍ Ago ùm nwaòH$mamMo òdë$n Amho.
_m¢O áH$meZV}$ AZoH$ boIH$ KS>dUmé`m Am[U Ì`m¨Ms [d[dY
[df`m¨daMs CÏm_moÏm_ _amR>s nwòVHo$ N>nmBªMm XOmª H$m`_ amIV
áH$m[eV H$aUmé`m, _amR>sVsb gmjons g¨nmXH$ æhUyZ ¼`mVZm_
Agboì`m ls.nw.^mJdV ùm¨Á`m ZmdmMm nwaòH$ma ZdM¢VÞ` áH$meZ
g¨òWog XoË`mV Ambm. ùm nwaòH$mamMo òdë$n VsZ bmI ên`o amoI,
_mZ[MÞh d _mZnÍ Ago Amho. [d[dY dmL>³_`áH$mamVsb CÌH¦$ïQ>
gm[hÌ`H¦$VtZm _¨S>imH$Sy>Z Xadfu nwaòH$ma [Xbo OmVmV.
~mbdmL>³_`, áW_ áH$meZ, ám¢T> dmL>³_`, [deof nwaòH$ma ùm
[d^mJmVsb 81 gm[h{Ì`H$m¨Zm ùmM g_ma¨^mV gZ 2011-12 ùm
dô{Z{_ªVr _m{hVrH$moe
B¨
- 13. 13
dfmªVsb nwaòH$ma XoË`mV Ambo.
ls_Vs gwesbm _mohZbmb g¨Ho$bMm (H$mí`), ls.aÌZmH$a
ls[Zdmg H$m¢bJwS> (H$Wm), ls. XmXm [H$gZ S>m|Jao (H$mX¨~ar),
ls_Vs nwïnm Omoes (b[bV JÛ), ls.ho_¨V aKwZmW MíhmU
(~mbH$Wm) ùm nmM boIH$m¨Zm _¨S>imH$Sy>Z [Xì`m OmUmé`m
`ed¨Vamd MíhmU dmL>³_` nwaòH$mamZo Am[U Aja _mZd áH$meZ
g¨òWog ga$moOs amOo ^mogbo nwaòH$mamZo gÞ_m[ZV H$aË`mV Ambo.
`mM g_ma¨^mV "_amR>s eäXH$moe I¨S> 5', "_amR>s O_ªZ
eäXH$moe', "_hmamïQµ>mMo [eìnH$ma : a.Ym|. H$d}o, "_hmamïQµ>mMo
[eìnH$ma: AZ¨V ^mboamd', "_hmamïQµ>mMo [eìnH$ma: bmoH$_mÞ`
[Q>iH$'$ d "H¦$[fg¨dmXH$: _hmÌ_m w$bo' Aem EHy$U ghm J¬¨Wm¨Mo
áH$meZ _w¼`_¨Î`m¨Á`m hòVo Pmbo.
_¨S>imÁ`m dVsZo 4 Owb¢ 2013 amoOs CÌH¦$ïQ> dmL>³_`
[Z[_ªVsgmR>s [Xì`m OmUmé`m nwaòH$mam¨Á`m H$m`ªH¬$_mMo Am`moOZ
H$aË`mV Ambo. Ì`mdois [d©Xm H$a¨XsH$a
OsdZJm¢ad nwaòH$ma, nwË`mV Pmboì`m
A[Ib ^maVs` _amR>s gm[hÌ`
g¨_obZmMo AÝ`j H$[dd`ª ls.Zm.Ym|.
_hmZmoa ùm¨Zm d ls. nw. ^mJdV
nwaòH$ma _±Oo{òQ>H$ `m áH$meZ g¨òWog
_w¼`_¨Î`m¨Á`m hòVo áXmZ H$aË`mV
Ambm. VgoM 44 gm[h{Ì`H$m¨Zm amÂ`
nwaòH$ma áXmZ H$aË`mV Ambo. [deof
æhUOo amÂ` dmL>³_` nwaòH$mam¨Á`m
aH$_oV AmVm áÌ`oH$ dmL>³_` áH$mamVrb
nwaòH$mam¨Á`m aH$_oV KgKesV dmT> H$aË`mV Ambr Amho.
AWªgmhmç`
_¨S>imÁ`m dVsZo A[Ib ^maVs` _amR>s gm[hÌ` _hm_¨S>i
(nwUo), _hmamïQµ> gm[hÌ` n[afX (nwUo), _amR>dmS>m gm[hÌ` n[afX
(Am¢a¨Jm~mX), [dX^ª gm[hÌ` g¨K (ZmJnya), _w¨~Bª _amR>s gm[hÌ`
g¨K (_w¨~Bª), X[jU _hmamïQµ> gm[hÌ` g^m (H$moìhmnya) d H$moH$U
_amR>s gm[hÌ` g^m (aÌZm[Jar) ùm gmV gm[hÌ` g¨òWm¨Zm _amR>s
^mfm gm[hÌ`[df`H$ CnH¬$_ H$aË`mgmR>s áÌ`oH$s 5 bmI
ên`oá_mUo EHy$U 35 bmI ê. AZwXmZ XoË`mV `oVo.
_hmamïQµ>mMo [eìnH$ma
dmMmb Va dmMmb Ago æhQ>bo OmV Agbo Var Zo_Ho$ H$m`
dmMmdo æhUOo Amnbo OsdZ g_¦Ö hmoBªb. `mMm [dMma gm[hÌ`
g¨òH¦$Vs _¨S>i H$aV Ambo Amho. Ì`m ÒïQ>sZo AbsH$So>M _¨S>imZo
H$mhs _hÏdmÁ`m í`»$tMs AìnM[aÍo _hmamïQµ>mMo [eìnH$ma `m
_m[bHo$V [gÖhòV boIH$m¨H$Sy>Z [bhdyZ áH$m[eV Ho$bs AmhoV.
gm¨òH¦$[VH$ B[VhmgmMm XòVEodO
dmMZmZo kmZmV ^a nS>Vo Am[U EHy$UM Am`wï` g_¦Ö hmoVo, ho
Iao Amho. na¨Vw BVŠ`mnwaVoM dmMZ _`mª[XV Ro>dyZ MmbV Zmhs. ho
kmZ Onbo Va Jobo nm[hOoM [edm` nwT>Á`m AZoH$ [nT>èm¨Zm
_mJªXeªH$ íhm`bm hdo. ùmgmR>s ZmQ>è, ImÛ, Ab¨H$ma Aem H$mhs
H$moem¨Ms [Z[_ªVs gm[hÌ` g¨òH¦$Vs _¨S>i H$arV Amho. ho gdª H$moe
æhUOo _hmamïQµ>mÁ`m gm¨òH¦$[VH$ B[VhmgmMm _hÏdmMm XòVEodO
R>aVsb, `mV e¨H$m Zmhs.
_hmamïQµ> amÂ` gm¨òH¦$[VH$ YmoaUm¨VJªV A¨V^yªV Agboì`m Am[U
_¨S>imÁ`m dVsZo Xadfu Am`mo[OV Ho$ì`m OmUmé`m J¬¨WmoÌgd `m
CnH¬$_mbm J¬¨Wáo_tH$Sy>Z _hmamïQµ>^a CÏm_ á[VgmX bm^V Ambobm
Amho. gZ 2013-14 ùm Am[WªH$ dfmªgmR>r gdª [Oìhm _m[hVs
A[YH$mar Am{U _hmamïQµ> n[aM` H|$Ñ Zds [X„s d nUOs (Jmodm)
ùm¨Zm áÌ`oH$s EH$ bmI nßmg hOma ê. `má_mUo EHy$U ê.52.50
bmI EdT>m [ZYs _¨S>imÁ`m dVsZo
J¬¨WmoÌgd Am`moOZmgmR>r XoË`mV
Ambm Amho.
_hmamïQµ> amÂ` gm[hÌ` d g¨òH¦$Vs
_¨S>imV}$ amïQµ>g¨V VwH$S>moOs
_hmamOm¨Mo g_J¬ gm[hÌ` g¨nm[XV
H$ë$Z áH$m[eV H$aË`mMm [ZUª`
KoË`mV Ambm AgyZ `m áH$ìnmgmR>s
S>m±. Aj`Hw$_ma H$mio (ZmJnya),
S>m±._YwH$a dmH$moSo> (A_amdVs) d
S>m±.[dbmg Imobo (nwUo) ùm VsZ
VÂkm¨Ms g[_Vs Zo_Ë`mV Ambs Amho.
gs_m ^mJmVsb _amR>s ^mfm d g¨òH¦$Vs g_¦ÖsgmR>s AWªgmhmç`
_hmamïQµ> H$ZmªQ>H$ gs_m ^mJm_Ý`o _amR>s ^mfm d g¨òH¦$VsMm
dmagm [Q>H$[dË`mgmR>s VgoM g_¦Ö H$aË`mgmR>s PQ>V Agboì`m
_amR>s ^m[fH$ g¨òWm¨Zm Am[WªH$ nmR>~i XoD$Z Ì`m g¨òWm¨_mª$V
H$mhs `moOZm am~dË`mH$[aVm _hmamïQµ> H$ZmªQ>H$ gs_m ^mJmVsb
_amR>s ^mfm d g¨òH¦$Vs g_¦ÖsgmR>s AWªgmhmç` XoË`mMs [deof
`moOZm amÂ` emgZmZo gZ 2011-12 nmgyZ hmVs KoVbs Amho
_hmamïQµ> amÂ` gm[hÌ` d g¨òH¦$Vs _¨S>imMs dmQ>Mmb hs
^yVH$mimes H¦$Vk amhyZ g_H$mbsZ KS>m_moS>tes OwiVo KoV
áJ[VnWmÁ`m [XeoZo MmbUmar Amho, `mV e¨H$m Zmhs.
- S>m±. AZwn_m COJao
g¨nHª$ : 9920102089
vv
gm[hÌ` d g¨òH¦$Vs _¨S>imZo áH$m[eV Ho$bobo 444
J¬¨W Bª-~wH$ òdë$nmV áH$m[eV H$aË`mMm [ZUª`
_¨S>imZo KoVbm AgyZ gs-S±>H$, nwUo ùm g¨òWoda Vs
O~m~Xmar gmondË`mV Ambs Amho.
- 14. 14 ’n$}«vcl`q 2014
_¦VmVo n¢Om qOH$Umé`m Amnì`m _amRrMm {dœH$moe gdm«Zm gwn{a[MV AmhoM.
`ed¨VamdOr MíhmU `m¨Zr 1960 gmbr _amRr {dœH$moemMr òWmnZm Hobr d
{dœH$moe {Z{_ªVr ùm EH m _hÏdmH m¨jr áH ìnmMo òdàZ nm{hbo. Vo gmH ma H aË`mgmRr VHª
VrWª bû_Uemôr Omoer `m¨Á`m _mJªXeªZmImbr {dœH moemMo 20 I¨S V`ma H amdoV, áÌ`oH
I¨S hm 1000 nmZm¨Mm Agmdm, Ago RadË`mV Ambo. lr. VHª VrWª bû_Uemôr Omoer `m¨Á`m
H ma{H XrªV 1 Vo 16 I¨Sm¨Mo áH meZ H aË`mV Ambo (A¨H Vo {dkmZ {ejU) d 17 Vo 19
I¨S ho AÝ`jm Sm±. {dO`m dmS `m¨Á`m _mJªXeªZmImbr á{gÖ H aË`mV Ambo. ({dkmZmMo
VÏdkmZ Vo g¦ïQr d _mZd) 20 í`m I¨SmÁ`m Zmo¨XtÁ`m g¨H bZmMo H m_ gÝ`m gwê Amho.
{dœH moe I¨S 2 am : (AmVwa {ZXmZ Vo EàòQmBZ, OoH ~)
`m {dœH moem_Ý`o OJmVrb gdª KSm_moStMm nam_eª KoVbm Jobm AgyZ gm{hÌ`, n`mªdaU,
Ordemô, agm`Zemô, ^m¢{VH emô, ^mfm V¨ÍkmZ Aem AZoH {df`m¨Mm g_mdoe Ho bm Jobm
Amho. _w{ÑV {dœH$moemMo áÌ`oH I¨S ho Odinmg 1000 nmZm¨Mo Agì`mZo Vmo hmVmiË`mg
H$RrU OmV Ago. gdm«gmRr Cn`w» AgyZhr Ì`mMm AmH$ma_mZ, qH _V `m_wio Ì`mMm dmna
_`mª{XV hmoV hmoVm. Ì`mVrb _m{hVr AjamH¬$_mZwgma {Xbr Agì`mZo {d{eïQ {df`mMr Zmo¨X
emoYUo ÍmgXm`H hmoV Ago. Aem AZoH ASMUtda _mV H aË`mgmRr g¨nyUª _amRr {dœH moe
òH± qZJMo V¨ÍkmZ dmnëZ ghm grStÁ`m òdënmV V`ma Ho$bm Jobm. Ì`m_wio 20182 nmZo d
952 {MÍn¦ïRo grSrda nmhmVm `oUo eŠ` Ãmmbo Iao, nU òH±$Z á{V_m Agì`mZo Ì`mV H mhr
{RH$mUr gwònïQVm ZíhVr. Zmo¨X qH dm I¨SmVbm _OHy$a emoYUoXoIrb eŠ` ZíhVo. áÌ`oH
nmZmMm _moRm AmH$ma d Vmo á{V_m ámë$nm_Ý`o Agì`mZo _hmOmbH$mda QmH ì`mg
gdªgm_mÞ`m¨Zm Vmo ZoQdHª Á`m H _r JVr_wio Am±ZbmBZ nmhË`mgmRr H RrU Ãmmbo AgVo.
Jobr n¨Mdrg dfoª ‘r gr-S±H ^maVr` ^mfm V¨ÍkmZ joÍmV g¨emoYZ Am{U {dH mg H$m`ª
H$aV Amho Am{U ^maVr` ^mfoMm dmna g¨JUH mda gwb^ hmoË`mH arVm H m_ H arV Amho. `m
H$m_mMr XIb KoD$Z Ooíhm _amRr {dœH moemÁ`m AÝ`jm Sm±. {dO`m dmS _mÃ`mH So Amì`m,
Voíhm hm áM¨S kmZmMm I{OZm g¨nyUª {dœmV gdªgm_mÞ`m¨n`«V nmohmoMbmM nm{hOo, `m {OÕrZo
_r H m_mg ád¦Ïm Ãmmbmo. ho nßmg dfm«Mo H$m_ _hmOmbH mda QmH Ë`mg {H Vr H mbmdYr bmJob
hm áþ _bm nSbm. ho {edYZwï` nobË`mgmRr gr-S±H Zo Hw$eb V¨Ík Am{U Ý`o`mZo áo{aV
AgUmé`m 40-45 OUm¨Mm JQ V`ma Ho bm Am{U H m_mg gwêdmV Ãmmbr.
gw_mao 25000 nmZo, áÌ`oH nmZmdarb _OHy a A¨XmOo 750 eäXm¨Mm, Ì`mVrb {MÍo, {MÞho,
ho _hmOmbH mda QmH Uo _moRo {O{H$arMo d H$RrU Jm_ hmoVo. áW_ H$m_mMo ZrQ {Z`moOZ
H$aË`mV Ambo. hm gdª _OHy$a `w{ZH$moS>_Ý`o QmH$Uo Amdî`H hmoVo (`w{ZH$moS OJmVrb gdª
^mfm¨gmRr EH gmdª{ÍH _mZH Amho.). OJ^amVrb gdª ^mfm `m_Ý`o g_m{dïQ AmhoV.
OJmVrb Hw$Rì`mhr H$moÞ`mH$moné`mVyZ H moUrhr `w{ZH moS _mZH mMm dmna Ho ì`m_wio Amnbo
g¨Ho$VòWi nmhy eH Vo. Ì`m_wio AmVm g¨Ho$VòWi ~KË`mgmRr m±ÞQ SmCZbmoSMr JaO am{hbr
Zmhr.
{dœH moemVrb _m{hVr Q¨H$boIZ H$aË`mH$[aVm Vm¨{ÍH$X¦ïQèm n{anyUª Agm áJV B¨pòH¬$àQ
H$i’$bH dmnaË`mV Ambm. SoQm á{dïQ H aË`mnydrª H mhr {MÞho òH± Z H aË`mV Ambr d H$mhr
ZdrZ {MÞho ’$m±ÞQ_Ý`o g_m{dïQ H aË`mV Ambr. {dœH moemÁ`m _m¨SUrá_mUo gaòdVr ZmdmMm
’$m±ÞQ V`ma H$ë$Z dmnaË`mV Ambm. J{UV, Ordemô, agm`Zemô, ^m¢{VH emô BÌ`mXtMr
H$mhr gm¨Ho${VH {MÞho `m¨Mm Aå`mg H ëZ H mhr á{V_m KoË`mV Amì`m Va H mhr Zí`mZo
~Z{dË`mV Amì`m. òH±$Z á{V_m¨_Yrb Zm±BO (_mJrb nmZm¨daMm _OHy$a Ì`mV {_giV
Agì`mZo Vo Yyga, AònïQ {XgV Ago) H mTUo Am{U á{V_m gwYmaUm V¨Í dmnë$Z á{V_m
{düdH$moe: Hw$R>ohr Am{U H$YrhrJobr n¨Mdrg dfoª gr-S±H ^maVr` ^mfm
V¨ÍkmZ joÍmV g¨emoYZ Am{U
{dH$mgH$m`ª H aV Amho Am{U ^maVr`
^mfoMm dmna g¨JUH mda gwb^
hmoË`mH$[aVm H$m_ H arV Amho. `m
H$m`ªH¬$_mMr XIb KoD$Z _amRr
{dœH$moe g¨nyUª {dœmV
gdªgm_mÞ`m¨n`«V nmohmoMdË`mMo
{edYZwï` gr-S>±H$Zo CMbbo. ho nßmg
dfm«Mo H$m_ _hmOmbmda QmH$Ë`mg gr-
S±H Zo Hw$eb V¨Ík Am{U Ý`o`mZo áo{aV
AgUmé`m 40-45 OUm¨Mm JQ V`ma
Ho$bm.
gw_mao 25000 nmZo, áÌ`oH
nmZmdarb _OHy a A¨XmOo 750
eäXm¨Mm, Ì`mVrb {MÍo, {MÞho, ho
_hmOmbmda QmH$Uo _moRo {O[H$arMo d
H$RrU H$m_ hmoVo. áW_ H$m_mMo ZrQ
{Z`moOZ H aË`mV Ambo. hm gdª
_OHy$a `w{ZH$moS_Ý`o QmH Uo Amdî`H
hmoVo. OJ^amVrb gdª ^mfm `m_Ý`o
g_m{dïQ AmhoV. OJmVrb Hw$R>ì`mhr
H$mÞ`mH$moné`mVyZ H$moUrhr `w{ZH$moS
_mZH$mMm dmna Ho ì`m_wio {dîdH$moemMo
g¨Ho$VòWi nmhy eH Vo. Ì`m_wio AmVm
_hoe Hw bH Urª
‘hoe Hw$bH$Uu ho áJV g¨JUU
{dH$mg H|$ÑmV (gr-S>±H$)
ghg¨MmbH$ d {d^mJá‘wI
æhUyZ H$m`ªaV AmhoV. Ì`m¨Zr
A{Vgyû‘ `¨ÍUm d Xyag¨Mma
`¨ÍUm `m joÍmV í`mnH$ H$m`ª Ho$bo
Amho. J¬m{’$Šg A±ËS> B¨Q>o{bOÞg
~oòQ> pòH¬$àQ> Q>oŠZm±bm±Or hm
{d^mJ ^maVr` ^mfm¨Zm AmYw{ZH$
V¨ÍkmZmbm nyaH$ H$aË`mgmR>r
H$m`ªaV Amho. AmYw{ZH$
V¨ÍkmZmMo í`mgnrR> ‘amR>rbm
CnbäY íhmdo, `mgmR>r Vo
á`ÌZerb AmhoV.
A
- 15. 15
gwònïQ H aË`mV Amì`m. do~
_mÝ`_m_Ý`o nmhË`mgmRr,
nmZm¨Mo `mo¾` òdë nU H aUo
Amdî`H hmoVo. Ì`m_Ý`o
_OHw$amMo `mo¾` òdë nU,
á{V_m, gmaUr, áVrHo `mo¾`
Ì`m {RH mUr pòWV H aUo
Amdî`H hmoVo. hoXoIrb EH
AmíhmZmÌ_H H$m_ hmoVo Am{U
Ì`mgmRr AÌ`¨V Hw eb
_Zwï`~i Agbobm doJim JQ
V`ma H aË`mV Ambm.
{Z`moOZmMm EH ^mJ
æhUyZ, Q¨H boIH , _OHy a
VnmgZrg, òdë nU H aUmam
JQ, do~ AnbmoS, emoYV¨Í JQ
d BVa VÂkm¨Zm EH$mMdoir
{dœH$moemda H$m_ H$aVm `mdo
`mH$[aVm gm_JŒr í`dòWmnZ
áUmbr C^maË`mV Ambr. `m
gdª JmoïQtgmRr gdª gh^mJr
Agboì`m¨Zm á{ejU XoË`mV
Ambo. AZoH H m_o g_m¨Va
nmVú`m¨da gwë$ hmoVr. gdª
_m{hVr, {MÍo, gm¨Ho {VH
{MÞho EH Í H ëZ áÌ`oH nmZ
AMyH d gwònïQ _hmOmbH
mda QmH Uo eŠ` Ãmmbo Vo
gdm«Á`m _ohZVr_wioM.
V¨ÍkmZmMm EH ^mJ æhUyZ
http://marathivishwakosh.in `m g¨Ho$VòWimda òWm{ZH gMª
E¨{OZ XoË`mV Ambo Amho. `mÁ`m _XVrZo {dœH moemVrb Hw$Rbrhr
_m{hVr AmnU emoYy eH Vmo. VgoM áJV H ibH {Xbm Amho.
VgoM òd`¨gy{MV (Auto suggest) hr gmo`hr {Xbobr Amho.
g¨JUH mda {dœH$moe QmH Ë`mMm AmUIr EH m`Xm æhUOo
Ì`mVrb H mhr _OHy a Amnì`mg AmdSbm d H$moUmbmhr Vr Zmo¨X
nmRdmdr Ago dmQì`mg Bª_obÜmao Vr VoWyZM AmnU nmRdy eH Vmo.
^{dï`mV AZoH gwYmaUm d ZdrZ H$ìnZm AmH$mamV `oUma
AmhoV. dmMZáUmbr (QoŠòQ Qw ònrM) dmnëZ hm {dœH moe
~mobH$m H$aVm `oD$ eHo$b OoUoH$ë$Z {deof bmoH$m¨Zm Ì`mMm AmZ¨X
KoVm `oBªb. B¨JŒOr- _amRr eäXH$moe (n{a^mfm H$moe ) gMª
E¨{OZ_Ý`o QmH$Ë`mV `oUma Agì`mZo gMª E¨{OZ_Ý`o B¨JŒOrVyZ
emoY KoVì`mg dmnaH$Ì`mªbm _amRr ^mfoV n{aUm_ {_iVrb.
VgoM {dœH moe Bª-~wH òdë nmV AmUUo, Vmo _mo~mBb, Q±äboQ
nrgrda CnbäY H$aUo ({deofV… AmH me Q±äboQ), _OHy$a
ŠbòQ[a©J V¨ÍkmZmMm dmna H$ëZ {df`mZwë$n _m{hVrMo
EH$ÍrH$aU H$aUo æhUOo g_Om EImÛmbm » OrdemômMr
_m{hVr hdr Agob Va Vr g¨nyUª {dœH$moemVrb Ì`m g¨X^mªVrb
gdª Zmo¨XtMo g¨H bZ H$ë$Z Vr
EH${ÍV nmhVm `oUo eŠ` hmoBªb.
bhmZ _wbm¨Zm {dœH moemMr AmdS
{Z_mªU íhmdr æhUyZ {dœH$moemda
AmYm[aV ZdrZ Ioi, H$moSr V`ma
H$aË`mV `oUma AmhoV.
AÌ`mYw{ZH$ V¨ÍkmZ
dmnaì`m_wio JwJb d BVa gMª
B¨{OZda gMª Ho ì`mda gdªáW_
http://marathivishwakosh.in
ho g¨Ho$VòWi {XgVo. AmVmn`«V `m
g¨Ho$VòWimbm 42 Xoem¨VyZ
Odinmg 10 bmI bmoH m¨Zr ^oQ
{Xbr AgyZ AZoH m¨Zr Amnì`m
á{V{HŒ `mhr nmRdì`m AmhoV.
{dœH$moem_Ý`o H$mimZwë n Zmo¨Xr
AÛ`mdV H$aUo ho Va {ZÌ`{Z`_mMo
H$m_ AmhoM nU EImÛm Zmo¨Xr_Ý`o
Agboì`m {MÍmda ({H$„m, _¨{Xa,
B) pŠbH Ho$ì`mg AmOÁ`m KSrbm
Agbobr VoWrb n{apòWVr nmhVm
`mdr `mgmRr Amæhr á`ÌZ H$aUma
AmhmoV. VgoM EImÛm _hmnwêfmÁ`m
{MÍm~amo~a Ì`m¨Mm AmdmO (^mfUo
- dJ¢ao) CnbäY Agob Va
Am^mgr dmòVd (Virtual
Reality) C^maVm `oBªb.
B¨QaZoQda {dœH$moemMr
CnbäYVm ho gdª òVamVrb
bmoH$m¨gmRr EH _moRo daXmZ Amho.
B¨QaZoQdarb _amRr {dœH$moe BVa amÂ`m¨Zmhr áoaUmXm`r Raob `mV
e¨H mM Zmhr.
~mobH$m [düdH$moe
~mobH$m [düdH$moe hs g¨H$ìnZm AmJis doJis Amho. Z±~_Ý`o
Ì`mMo Ýd[Z_wÑU H$aË`mV Ambo. S>m±. [dO`m dmS>, S>m±. ho_M¨Ñ
áYmZ, S>m±. òZohbVm Xoe_wI, S>m±. a[dZ WÏmo, S>m±. A[^[OV Am[U
S>m±. ámO»$m Xoenm¨So>, S>m±. g¨O` Xoe_wI `m¨Zs hm Hw$_ma [düdH$moe
~mobH$m Ho$bm. Vmo marathivishwakosh.in `m g¨Ho$VòWimda
CnbäY Amho. S>m±. A[Zb H$mH$moS>H$a `m¨Zs ~sOm¨Hw$aU hs Zm|X
dmMyZ Ì`m¨Mm ew^ma¨^ Ho$bm. [H$emoam¨gmR>s Ago doJio `moJXmZ
^maVs` ^mfm¨_Ysb [düdH$moemV áW_M Ambo Amho. `m ~mobŠ`m
[düdH$moemMo CX³>KmQ>Z hm AZÞ`gmYmaU `moJ hmoVm. ~mb_mohZ
[dÛm_¨[XamMo g¨MmbH$ ls`wV [Jare aoJo `m¨Zs hm `moJ OwidyZ
AmUbm. ¼`mVZm_ A[^ZoVo [dH¬$_ JmoIbo, A{^ZoVo g[MZ
IoSo>H$a Am[U Â`oïR> A[^ZoÍs gwb^m Xoenm¨So> `m H$m`ªH¬$_mMo
á_wI nmhwUo æhUyZ Cn{òWV hmoVo.
g¨nHª$ : 9822053779
vv
_amRr {dœH$moemMm n{hbm I¨S _hmOmbmda 25 Am±ŠQmo~a
2011 amoOr _w¼`_¨Ír n¦ÐdramO MíhmU, `m¨Á`m hòVo
áH$m{eV H$aË`mV Ambm. gdª I¨S OZ_mZgmn`«V bdH$amV
bdH$a nmohmoMmdo d Ì`mg á{gÖr {_imdr `m hoVyZo
doJdoJú`m joÍmVrb _mÞ`da Ogo, _hmamïQ—mMo amÂ`nmb
e¨H$a Zmam`UZ, n`mªdaU d gm¨òH¦${VH _¨Ír g¨O` XodVio,
Sm±. {dO` ^QH$a, Sm±. aKwZmW _meobH$a, Sm±. A{Zb
H$mH$moSH$a, ám. am. J. OmYd, Sm±. Zao¨Ñ OmYd, Sm±. {dO`m
amÂ`mÝ`j, Sm±. Zohm amOnmb, Sm±. òZohbVm Xoe_wI, Sm±.
amOZ doiyH a, Sm±. _mYdr noRo, AmXtÁ`m hòVo áÌ`oH I¨SmMo
áH meZ H aË`mV Ambo d dfª^amV gdªgm_mÞ`m¨Zm Vo
g¨Ho$VòWimda CnbäY H$ë Z XoË`mV Ambo.
[düdH$moemÁ`m `m bmoH$[á` g¨Ho$VòWimbm _hmamïQµ> emgZmZo
àb±[Q>Z_ nwaòH$ma XoD$Z Jm¢a[dbo Va H$m±æ`wQ>a gmogm`Q>s
Am±$ B¨[S>`mZo amïQµ>s` {ÜVs` nm[aVmo[fH$ XoD$Z `m
g¨Ho$VòWimMm Jm¢ad Ho$bm. Am`Q>s EŠgbÞgÁ`m H$m±æ`wQ>a
gmogm`Q>s Am±$ B¨[S>`mÁ`m [düdH$moemÁ`m amïQµ>s`
nwaòH$mamgmR>s S>m±. [dO`m dmS>, ls`wV _hoe Hw$bH$Uu, S>m±.
emo^m [e©Xo d ls. M¨ÑH$m¨V YwVS>_b `m¨Zs áW_ _w¨~Bª d Z¨Va
[demImnÆ>U_ `oWo [düdH$moemMo á[V[Z[YÌd Ho$bo.
- 16. ’n$}«vcl`q 201416
ì`m XmoZ XeH$mV H$mhr J{UVr ámë$nm¨Mm dmna H$aV Aå`mgH$m¨Zm EImXr ^mfm
{H$Vr H$mi {Q>Hy$ eHo$b `mMm A¨XmO ~m¨YU¨ eŠ` Pmb¨ Amho. Amnì`m ^m{fH$
dmaemMm $ma _moR>m {hògm _mUyg doJmZo J_mdV Mmbbm Amho, ho `m A¨XmOm¨_YyZ bjmV `oV¨.
ho Zo_H¨$ H$Yr KS>ob ho Vo A¨XmOo gm¨Jy eH$V ZmhrV. nU Ì`m¨Mr `m _wÛmda gh_Vr Amho H$s
EH$ V¦Vr`m¨e qH$dm Odinmg AmO ApòVÌdmV Agboì`m gJú`m ^mfm g¨H$Q>mV AmhoV.
XwgarH$S>o ^m{fH$ OmJ{VH$sH$aUmÁ`m VWmH${WV nwaòH$Ì`m«Zm g¨nyUª OJ^amV {_iyZ AJXr
_moOŠ`m, Ia Va EH$M ^mfm Agm`bm hdr Amho. Ì`m_wio XoemXoem¨_Ybm g¨dmX AJXr gmonm
hmoBªb Ag¨ Ì`m¨Zm dmQ>V¨. AWmªV, ^m{fH$ dmagm Zð> hmoË`m_wio _mZdr g¨òH¦$Vr, ~m¢{ÖH$ g¨nXm
`m¨Á`m OmJ{VH$ R>oí`mM¨ Oo ZwH$gmZ hmoUma Amho, Ì`mMm n[aUm_ Â`m Xoem¨_Ý`o qH$dm
g_mOmV EH$M ^mfm ApòVÌdmV Amho, Â`m¨M¨ amoOM¨ OJU¨ Ì`m¨Á`m òdV…Á`m ^mfoda Adb¨~yZ
Zmhr, Â`m¨Mr kmZí`dòWm Ì`m¨Á`mM ^mfoV Amho, Ì`m¨Á`mdahr AáÌ`jarÌ`m hmoUmaM Amho.
nU EImXr ^mfm Zð> hmoË`mMm VmU H$m` AgVmo, Vo Ì`m¨Zm Vm~S>Vmo~rZo OmUddUma Zmhr,
EdT>¨M.
gm¨òH¦${VH$ ^m¨S>dbm_Ybm ^mfm _hÏdmMm KQ>H$
áÌ`oH$ ^mfoÁ`m B{VhmgmV Amý`ªH$maH$ Am{U H$YrH$Yr AÌ`¨V AZno{jV diU¨ Ambr
AmhoV. {^„rgma¼`m ^maVmVì`m Am{Xdmgr ^mfoM¨ CXmhaU `m g¨X^mªV XoVm `oBªb. hm
g_mO Am{WªH$, gm_m{OH$ nmVirda VwbZoV daÁ`m WamV> Agboì`m g_mOmÁ`m nmVirda
nmohmoMyZ Ì`m g_mOm¨á_mUoM dmJm`Mm, amhm`Mm á`ÌZ H$aË`mÁ`m á`ÌZm¨_wio Ì`m¨Á`m ^mfoda
Ì`mMm n[aUm_ Pmbm Amho. Ì`m g_mOmÁ`m `m d¦Ïmrbm gJir ^mfm-gm_m{OH$ J¦{hVH¨$ bmJy
nS>VmV. B{VhmgmV Ag¨hr nmhm`bm {_iV¨ H$s, amOml` Agboì`m H$mhr ^mfm Zð> nmdì`m
Am{U Ì`m¨Á`m_YyZ gÏmoÁ`m n[aKmdaÁ`m ^mfoÁ`m á^mdmVyZ EImXr ZdrZ ^mfm CX`mbm
Ambr. Aer H$mhr Amý`ªOZH$ CXmhaU¨ ApòVÌdmV AmhoV Am{U ^{dï`mV Aer AmUIr
CXmhaU¨ nmhm`bm {_iU¨ eŠ` Amho. Zm`Oo[a`m, _opŠgH$mo, nmnwAm Þ`y KmZm, B¨S>moZo{e`m
Am{U ^maVm_Ybo bmoH$ Ì`m¨Á`m ^mfm¨_Ý`o eäXm¨Mm gmR>m doJmZo H$_r hmoV Agì`mMo AZw^dV
AmhoV. òWm{ZH$ ^mfH$m¨Mr Jw¨VmJw¨VrÁ`m g¨H$ìnZm Ì`m¨Á`mM ^mfoVyZ í`»$ H$aË`mMr j_Vm
{Xdg|{Xdg H$_r hmoV Mmbbr Amho Am{U ~hÿVoH$ ^mfm¨_Ý`o eäXm¨Mo doJdoJio AWª {Z_mªU
H$aË`mMr j_Vm doJmZo H$_r hmoV Mmbbr Amho.
^m{fH$ d¢{dÝ`mda n[aUm_
gmYmaUnUo gmV Vo AmR> hOma dfm«nydu AJXr AerÁ`m
AerM Zmhr, nU `mM áH$maMr n[apòWVr CX³>^dbr
hmoVr, Ag¨ B{VhmgH$mam¨M¨ æhUU¨ Amho. _mUgmbm
{ZgJmªV {~`m êOyZ PmS> CJdV¨, `m {ZgJmªVì`m
H$m¢VwH$mMm emoY bmJbm Vmo hm H$mi Amho.
Ì`mZ¨Va {eH$marÁ`m AdòWoVyZ _mZdr
g¨òH¦$Vr eoVrÁ`m ámW{_H$ AdòWoH$S>o
dibr. æhUOoM {eH$ma Vo eoVr Ag¨
_mUgmÁ`m CÌnmXZ í`dòWoV Oo pòWÌ`¨Va
Pmb¨, Ì`mMm _mZdr ^m{fH$ d¢{dÝ`mda
n[aUm_ Pmbm Ag¨ _mZb¨ OmV¨. Ì`m_wioM
OJmVì`m nydª, n{ý_, CÏma X{jU `m
Mmahr Q>moH$m¨da gÝ`mÁ`m Am{WªH$
~Xbm¨Mm Omo _yb^yV n[aUm_ Pmbm Amho,
Ì`mMm ^m{fH$í`dòWodahr n[aUm_ hmoVmo Amho Am{U ^mfm
^mfm Am{U ~mobr
^mfm hr _hÌdmMr Jmoð> Amho,
{OÁ`m_wio _mUyg {ZgªJmnmgyZ, BVa
ámË`m¨nmgyZ doJim R>abm Amho.
gm¨òH¦${VH$ ^m¨S>dbm_Ybm ^mfm hm
_hÏdmMm KQ>H$ Amho. `m _hÌdnyUª
^m¨S>dbmÁ`m {Z{_ªVrMr á{H¬$`m Jobr
nmM bmI df} gmVÌ`mZo gwë$ Amho.
AmVm _mÍ ho ^m¨S>db J_mdË`mÁ`m
Q>àà`mda AmnU `oD$Z nmohmoMbmo
AmhmoV. ^mfmVÂkm¨Á`m A¨XmOmZwgma
ApòVÌdmV Agboì`m OdiOdi ghm
hOma ^mfm¨n¢H$s 22í`m eVH$mn`«V
300 ^mfmXoIrb {Q>H$Uma ZmhrV. `m
^mfm¨M¨ ZrQ> gd}jU Ho$b¨ Zmhr Va
AmO IamoIaM {H$Vr ^mfm ApòVÌdmV
AmhoV ho g_OU¨ H$R>rU Amho. `m
ApòVÌdmV Agboì`m ^mfm¨n¢H$s
H$moUÌ`m ^mfm {Q>H$Vrb Am{U {H$Vr
^mfm {Q>H$Vrb, ho gm¨JU¨ Va
A{YH$ H$RrU Amho.
S>m±. JUoe Xodr
^maVs` ^mfm bmoH$ gd}jU g¨òWoMo
AÝ`j Agbobo S>m±. JUoe Xods ho
~mobs^mfoÁ`m g¨emoYZ H$m`mªbm
dmhyZ KoVbobo Amnì`m XoemVsb
AJ¬Us Aå`mgH$ AmhoV. Ì`m¨Zr
^maV gaH$maÁ`m {d{dY g¨òWm¨da
H$m‘ Ho$bo Amho. òdV¨Í ^maVmVsb
gdmªV _moR>o ^m[fH$ gd}jU, [nnìg
[b©{¾d{òQ>H$ gd} Am±$ B¨[S>`m
Ì`m¨Zs ZwH$VoM 3000 òd`¨godH$/
Aå`mgH$m¨Á`m gmhmç`mZo nyUª Ho$bo.
`m gd}jUmMm Ahdmb 35 hOma
n¦ïR>m¨Mm AgyZ Vmo 50 I¨S>m¨V
áH$m[eV Ho$bm OmBªb. Ì`m¨Zm
H$m±_ZdoìW, w$b~¬mBªQ>, Q>sEM~s
[g_Þg, Odmhabmb Zohê
o$bmo[en ámâ Pmì`m AmhoV.
"AmãQ>a AæZo[e`m' `m J¬¨Wmg
gm[hÌ` AH$mX_sMm nwaòH$ma ámâ
Pmbm Amho. "dmZáòW' `m J¬¨Wmg
XwJmª ^mJdV ò_¦Vs nwaòH$ma Am[U
_hmamïQµ> $m£So>eZ nwaòH$mamgh
ghm nwaòH$ma ámâ Pmbo AmhoV.
Jo
- 17. 17
g¨KfmªÁ`m Q>àà`mVyZ OmV AmhoV, Ag¨ _mZm`bmhr OmJm Amho.
AWmªV `mdoiÁ`m g¨Kfmªbm EH$ doJir Pmba Amho, Vr æhUOo
n[apòWVrnojmhr _mZdr OJË`mda V¨ÍkmZmMm OmòV á^md Amho.
V¨ÍkmZ _mZdr OrdZmVì`m ^mfmí`dhmamda _moR>èm á_mUmda
Adb¨~yZ Amho. _mUgmMm _|Xy Am{U Ì`mMr _mZ{gH$Vm `m¨Á`mda
AmYm[aV `¨Ím¨Mm dmna AOyZ $magm êibobm Zmhr. doJdoJú`m
_mZdr g_yhm¨Zm OmoS>Uma¨ ^mfmYm[aV V¨ÍkmZ AmVm OJm_Ý`o
dmnab¨ OmV Amho. Ì`m_wio AmVm `m OJmMr (H$s {dœmMr)
nwZªaMZm, nwZª~m¨YUr hmoV Amho. Aem n[apòWVrMr gm_m{OH$ gyÍo
qH$dm VÏdkmZmÁ`m g¨H$ìnZm¨Á`m nmVirda _m¨S>Ur H$aVm `oBªb.
AZoH$ g_mOm¨da `mMm n[aUm_ hmoVmo Amho. Ì`mV Aem g_yhm¨Mm
g_mdoe Amho, Oo ~Xbm¨Á`m Aem Q>moH$mbm AmhoV H$s, Â`m¨Mm
AmdmOhr EoH$bm OmD$ eH$V Zmhr, EoHy$ `oV Zmhr. Vw_Mr òdV…Mr
^mfm AgVo, nU {Vbm òdV…M¨ í`mH$aU ZgV¨, Vr bmoT>U¨ ~ZVo,
Vr {dH$mgmÁ`m á{H¬$`oV AS>Wim R>aVo, Am{U Vr _mJmgbonUmM¨
bjU g_Obr OmVo. `m ^mfm¨_Ý`o Agbobm kmZmM¨ g¨{MV ho "Z-
kmZ' æhUyZ Q>mH$mD$ R>adb¨ OmV Amho. da Â`m¨Mm
C„oI Ho$bm Amho Ì`m Xoem¨_Ý`o eVH$mZweVH$m¨Á`m
á{H¬$`oVyZ AZoH$ ^mfm {dH${gV Pmì`m AmhoV. nmnwAm
Þ`y KmZm_Ý`o 900 ^mfm AmhoV. ^maVm_Ý`o 700
^mfm AmhoV. Zm`Oo[a`m_Ý`o 400 ^mfm AmhoV.
_opŠgH$mo_Ý`o 300 ^mfm AmhoV. doJdoJú`m
Aå`mgmVyZ Ag¨ nwT>o `oV Amho H$s, ho Xoe BWbo
g_mO ho ^m{fH$ d¢{dÝ` æhUOo Ì`m¨M¨ gm¨òH¦${VH$
^m¨S>db Amho, hoM {dgaV Mmbbo AmhoV.
_r {J¬AgªZMm gíh} 1970 Á`m Xaæ`mZ dmMbm.
^maVmVì`m ^m{fH$ n[apòWVr~m~VM¨ Ì`mM¨
{dò_`M[H$V H$aUma¨ kmZ, AZoH$ AmíhmZ¨ g_moa AgVmZmhr ho
H$m_ nyUª H$aË`mMm Ì`mMm {ZYmªa `m gJú`mnojmhr EH$ VêU
dmMH$ æhUyZ _mÃ`m _Zmbm {^S>ì`m Ì`m Ì`mÁ`m Ì`m gíh}_Yì`m
H$mhr _yH$ OmJm. AJXr EH${dgmí`m eVH$mÁ`m áma¨^mnmgyZhr
{J¬AgªZZ¨ Zm|Xdboì`m 179 ^mfm¨n¢H$s 165 ^mfm hiyhiy _¦Ì`ybm
gm_moé`m OmV AmhoV. {J¬AgªZÁ`m qbp¾dpòQ>H$ {WAar Am±$ B¨{S>`m
Am{U Ì`mMm _hÏdmMm dmag Agbobm ga Om±Z {dì`_ OmoÞg `mMr
{J¬AgªZÁ`mM VmoS>rMr _m¨S>Ur `m¨Mm H$mhr VwbZmÌ_H$ Aå`mg
Pmbm Agob Va _bm _mhrV Zmhr. OmoÞgÁ`m H$mimV ^maVmV
Zo_Š`m {H$Vr ^mfm ApòVÌdmV hmoÌ`m, ho g_OyZ KoU¨ Ì`mbm eŠ`
Zgb¨ Var ^maVmVb¨ ^m{fH$ d¢{dÝ` ~KyZ Vmo W¹$ Pmbm hmoVm.
XwgarH$S>o {J¬AgªZZo gíh}jU H$ë$Z Or _m¨S>Ur Ho$br, Ì`mV ho
d¢{dÝ` ~KyZ Amý`ªM{H$V Pmì`mMr, OmUrd ZíhVr. Ì`m_wio
{J¬AgªZMo I¨S> hmVmiUmé`mbm Ag¨ dmQ>V amhV¨ H$s ho J¬m_rU
^mfoMo {d{dY áH$ma AmhoV, hr KamKamV Jm`br OmUmar ~mi~moY
JmUr AmhoV, _mZdd¨eemômÁ`m Aå`mgmbm nyaH$ bmoH$m¨Á`m
MmbrarVtMr, OJË`mMr dUªZ¨ AmhoV. Ì`mZo 200 Á`m Amgnmg
^mfm Zm|Xdì`m AmhoV, 500 ~mobtMm C„oI Ho$bm Amho. BVH¨$ _moR>¨
H$m_ H$ë$Zhr Ì`mVyZ Ì`mMm njnmVM ZOaog_moa `oVmo. Ì`mCbQ>
{dì`_ OmoÞgÁ`m {bImUmÁ`m gwë$dmVrbmM Ì`mZo ^maVmV EH$
AkmV g¨òH¦$VrMm emoY bmJì`mMm AÌ`mZ¨X A{Ve` WoQ>nUo í`»$
Ho$bm Amho.
O¢d gm¨òH¦${VH$ d¢{dÝ`mMr doJir Zm|X
ga {dì`_ OmoÞgÁ`m H$mimnmgyZ ^maVmVì`m kmZ na¨naoMr
Am{U O¢d gm¨òH¦${VH$ d¢{dÝ`mMr OmUrdnydªH$ doJir Zm|X À`m`bm
gwêdmV Pmbr. dgmhVr g¨nwð>mV Amì`m Ì`mZ¨VaÁ`m H$mimVhr
nma¨n[aH$ kmZí`dòWm Am{U dgmhVrÁ`m H$mimV gwë$ Pmbobr
kmZí`dòWm `m¨Mm nmýmÏ` AmYw{ZH$Vog¨X^mªV _oi KmbË`mMm
á`ÌZ gwë$ Pmbm hmoVm. BWo KÆ>nUo êOyZ Agbobr _m¢{IH$
nÖVrZo kmZ XoË`mMr na¨nam Am{U nmýmÌ` nÖVrMr kmZí`dòWm
`m¨Á`mVrb g¨Kfª VgoM naòna ghH$m`ª `mVyZ EH$ gwg¨JV Aer
í`dòWm KS>V hmoVr. emim, {dÛmnrR>¨, ê¾Umb`o, Þ`m`mb`o Aem
_w¼` ádmhmVì`m kmZágma H$aUmé`m g¨òWm¨Zr ^maVr` CnI¨S>mV
gm¨òH¦${VH$ XodmUKodmUrVyZ {Z_mªU Pmbobr Jw¨VmJw¨V H$Yrhr $maer
{dMmamV KoVbr Zmhr.
EH${dgmí`m eVH$mVrb {dMmad¨Vm¨Zm `mVyZ {Z_mªU Pmboì`m
~m¢{ÖH$ AmíhmZm¨Mm gm_Zm H$amdm bmJUma Amho. `m g¨òH¦$Vr
g¨KfmªMm gJú`mV OmòV VmU ^mfm Am{U ^m{fH$ A{^í`»$s
Agboì`m joÍm¨da nS>bm. dgmhVr g¨nwð>mV Amì`mZ¨VaÁ`m
H$mimVb¨ ^maVr` gm£X`ªemô, ^mfmemô Agmo B{VhmgmH$S>o nyUª
nmR> {$adyZ nwT>o OmU¨, ho ^maVr` ~w{Ö_¨Vm¨g_moaM¨ _moR>¨ AmíhmZ
Amho. AbrH$S>Á`m H$mimV ^mfm Am{U _m¢{IH$Vm `m¨Á`m
naònag¨~¨YmMr doJir Zm|X KoË`mg¨X^mªV hmbMmbr gwë$ AmhoV.
Joì`m XmoZ eVH$m¨_Ý`o ^mfmemômZo EH$ Aå`mgjoÍ æhUyZ Iyn
áJVr Ho$br Agbr Var doJdoJú`m Jw¨VmJw¨VrÁ`m, A_yVª
í`dhmam¨gmR>r _mUyg Or _m¢{IH$ {MÞho dmnaVmo, Ì`m gJú`m
{MÞhm¨Mm AWª bmdUo `m emômbm AOyZ eŠ` Pmbobo Zmhr Ì`m
AWmªZo `m emômbm AOyZ Iyn _moR>m n„m JmR>m`Mm Amho. ~mobtMm
áþgwÖm AOyZ AgmM Jw¨VmJw¨VrMm Amho.
^mfm Am{U dmòVd
_mZdr CÌH¬$m¨VrÁ`m á{H¬$`oV AZoH$ ahò`o XS>bobr AmhoV.
AmnU `m á{H¬$`o~Õb $»$ H$mhr emôr` J¦hrVH¨$ _m¨Sy> eH$Vmo
H$maU `m á{H¬$`o~Õb Amnì`mbm Agbobr _m{hVr IynM Anwar
Amho. hr J¦hrVH¨$hr Aer AmhoV H$s EImX¨ AJXr {damoYr
J¦hrVH$hr VodT>M¨ á^mdr dmQy> eH$V¨. _mZdr CÌH¬$m¨VrÁ`m _hmZ
á{H¬$`o_Ý`o ^mfm hr gm_m{OH$ g¨òWm, {VM¨ òdë$n, {VMr {Z{_ªVr
á{H¬$`m `m gJú`m_wio EH$ ahò`M ~ZyZ am{hbr Amho.
ho {dœ Ooíhm ApòVÌdmV Amb¨ Voíhm EImXm ÝdZr ApòVÌdmV
Amnì`m XoemV 1971 Á`m OZJUZoZ¨Va OZJUZm A{YH$mé`m¨Zr Ag¨
R>adb¨ H$s Or ^mfm Xhm hOmam¨hÿZ H$_r bmoH$m¨nwaVrM Cabr Amho, {VMr Zm|X
H$aË`mMr JaO Zmhr. B{VhmgH$mimnmgyZ ^mfm¨M¨ áOmgÏmmH$ Agboì`m
^maVmV Ì`m_wio `m ^mfm¨M¨ òWmZM ZmH$maË`mV Amb¨. AWmªV 1971 Á`m
OZJUZo_Ybm hm {ZUª` AMmZH$ KoVbm Jobobm ZíhVm. dgmhVrÁ`m
H$mimV Ooíhm ^maVmVì`m EHy$U ^mfm¨n¢H$s Oo_Vo_ XmoZ Q>¹o$ ^mfm¨_YyZ N>nmBª
hmoV Ago VoíhmnmgyZ hr á{H¬$`m gwë$ Pmbr hmoVr. dmòV{dH$ ^mfm{Z{_ªVr hr
OdiOdi XmoZ eVH¨$ gwë$ Agbobm ~m¢{ÖH$ B{Vhmg Amho Am{U Ì`mZo
d¢^dmM¨ {eIa JmR>bob¨ Amho.
- 18. ’n$}«vcl`q 201418
hmoVm H$m.. nmË`mÁ`m AmdmOmMo AmH$bZ hmoË`mÁ`m j_VoÁ`m
AmYrnmgyZ ÝdZr ApòVÌdmV hmoVm H$m.. A¨VòW AmdmO æhUOoM
AZmhV ÝdZr Am{U òda`¨ÍmVyZ ~mhoa nS>Umam AmdmO `m¨Mo òdë$n
gmaIoM Amho H$m`.. AWmªMr XodmUKodmU AWmªV g¨dmX
gmYË`mgmR>r S>moio qH$dm _Y_mem¨á_mUo earamÁ`m Ad`dm¨Mr
hmbMmb H$ë$Z VodT>èmM á^mdrnUo g¨dmX gmYUo eŠ` AgVmZm
_mUgmZo òda`¨Ímda œmgmZo {Z`¨ÍU {_idyZ {Z_mªU hmoUmao ÝdZr
hoM gmYZ æhUyZ H$m {ZdS>bo.. g¨dmXmMr hr BVa gmYZ¨ _mUyg
VodT>èmM AmÌ_r`VoZo dmnaV H$m Zmhr.. `m gJú`m áþm¨Mr CÏma
g¢Öm¨{VH$ nmVirda XoVm `oVrb nU Vm[ÏdH$ nmVirda Ì`m¨M¨
nyUªnUo g_mYmZH$maH$ CÏma XoVm `oV Zmhr.
CÌH¬$m¨VrÁ`m á{H¬$`oV Ho$íhmVar òda`¨ÍmÁ`m _mÝ`_mVyZ hdoda
{Z`¨ÍU R>odyZ ÝdZr {Z_mªU H$aUo Am{U Ì`m ÝdZrÁ`m _mÝ`_mVyZ
g¨dmX gmYUo ho Jmoð> _Ý`dVu R>abr. Ì`mMá_mUo Aja¨ Am{U A¨H$
hr ÝdZrgmR>rMr {MÞh¨ V`ma Pmbr. _J `m {b{IV ^mfoZo _m¢{IH$
^mfoMo nyUª CƒmQ>Z H$m Ho$bo
Zmhr..
_yb OÞ_mbm `oVo Voíhm
^mfoMo J¬hU H$aË`mMr
Ì`mÁ`m_Ý`o j_Vm OÞ_V…
AgVo Aer g¢Öm¨{VH$ _m¨S>Ur
Ho$br OmVo, _J {MÞhm¨Á`m
òdë$nmV Agbobr Aja¨ Am{U
_mZdr ÝdZr `m¨Á`mVrb gmæ`
J¬hU H$aË`mMr Z¢g{JªH$
j_Vmhr {gÖm¨VmÁ`m nmVirda
J¦hrV H$m YaË`mV Ambobr
Zmhr..
hmd^md, ÝdZr {Z`¨ÍU,
{MÞhë$nr {bnr `m
{VÞhrnbrH$S>o _m¢Z VgoM
òVäYVm `m gJú`mVyZ
í`»$ hmoUmé`m
^md^mdZm¨Á`m AWmªMm AWª
`m g¨H$ìnZoV g_mdoe Ho$bm
OmVmo. Ì`m_wio AWª `m
g¨H$ìnZoMm Zo_H$m AWª H$m` `mÁ`m
{ZïH$fmªn`«V AmnU AOyZ `oD$Z nmohmoMbobmo ZmhrV. Ì`m_wio
AWmªg¨X^mªVbo {gÖm¨V AOyZhr AWª `m g¨H$ìnZoMm Vm{ÏdH$
A¨XmOM í`»$ H$aVmV. Ì`mnwT>o OmV ZmhrV. Ì`m_wio AOyZhr AWª
æhUOoM ^mfm Ag¨ {Z:g¨{X¾YnUo æhUVm `oV Zmhr qH$dm AWª hr
g¨H$ìnZm ^mfoÁ`m AmYrnmgyZ ApòVÌdmV hmoVr H$m.. H$s Vr _m¢{IH$
^mfonojm CÌH¦$ð>, nyUªnUo òdV¨Í Aer Vm[ÏdH$ qH$dm gm_m{OH$
í`dòWm Amho..
_m¢{IH$ ^mfoMr j_Vm
^mfm hr gVV ~XbVr, ádmhr, á`moJerb Agbr Var Vr _mZdr
AmdmŠ`mVbr Amho. nU Ì`mM~amo~a OJmM¨ AmH$bZ H$aË`mMr
_mUgmMr j_Vm _m¢{IH$ ^mfoda AmYm[aV Amho. Ì`m_wio Vr
Ì`mZwgmaM {Z`¨{ÍV, {Z{ýV Pmbobr Amho, hohr bjmV KoVbo
nm{hOo. Ì`m_wioM Amnì`mbm Ago æhUVm `oBªb H$s, ^mfm hr EH$
gm_m{OH$ g¨òWm Amho.
nU ^mfm æhUOoM AWª Amho H$m.. H$s ^mfm hr EH$ ^m¢{VH$ dòVy
Amho.. Vr EH$ CÌH¦$ð> Aer D$Omª Amho H$s Vr $»$ EH$ gm_m{OH$
g¨òWm Amho.. H$s CÌH¬$m¨VrÁ`m á{H¬$`oV _mUgmÁ`m _Z VgoM
earambm {_imbobo Vo {Zídi EH$ O¢{dH$ H$m`ª Amho.. H$s ho gJioM
KQ>H$ EH$Í {_iyZ Vr ~Zbobr Amho.. H$s ^mfm `m Anydª KQ>H$mMo ho
gJio doJdoJio n¢by AmhoV.. BVa emôm¨Á`m VwbZoV ^mfmemô ho
A{YH$ {dH${gV Agì`m_wio ho gJio áþ nyUªnUo gmoS>dbo OmU¨
Amdî`H$ Amho.
g¨òH¦$Vr Am{U ^mfm
g¨òH¦$VrMr ^mfm hrM EH$_od A{^í`»$s Amho, EdT>¨M Zmhr Va
g¨òH¦$Vr Am{U ^mfm `m XmoZ doJdoJú`m Jmoð>r ZmhrV Va Ì`m EH$M
AmhoV Am{U gma¼`mM Amho, Agm EH$ gdª_mÞ` Ò{ð>H$moZ Amho.
Ag¨hr _mZb¨ OmV¨ H$s OmUrd `m
Jmoð>rbm XoIrb ^mfo_wioM ApòVÌd Amho. AWª `m g¨H$ìnZo~m~V
hr AerM _m¨S>Ur Ho$br OmVo. Xwgé`m eäXmV gm¨Jm`M¨ Va
_mZdr ~w{Ö_ÏmoÁ`m áÌ`oH$ í`dhmamÁ`m gdª ~mù Jmoð>tgmR>r
^mfm hmM n`mª`dmMH$ eäX Amho.
_mUgmbm nS>Umé`m òdàZm¨Mr aMZm ^mfoda AmYm[aV Zgbr
Var {VMr g¨H$ìnZoÁ`m nmVirda _m¨S>Ur H$aVmZm ^mfoÁ`m
aMZoMmM AmYma À`mdm bmJVmo. òdàZm¨M¨
_yi _mUgmÁ`m ò_aUe»$s_Ý`o, bjmV
R>odË`mÁ`m j_Vo_Ý`o Amho. Xwgé`m eäXmV
gm¨Jm`M¨ Va ^mfm Zgob Va
ò_aUe»$shr Agy eH$V Zmhr, ho
AmOVmJm`V R>gdb¨ Jobob¨ Amho.
Ì`mM~amo~a áoaUm, H$ìnZme»$s
`m Jmoð>rXoIrb ^mfo{edm`
ApòVÌdmV AgyM eH$V ZmhrV, hohr
gVV nQ>dyZ {Xb¨ Jobob¨ Amho.
hr J¦hrVH¨$ AndmXmÌ_H$
AmhoV Ag¨ _mZb¨ Var, _mUyg
hm ámUr BVa ámË`m¨er Oo
í`dhma H$aVmo, VoWo
ÝdZr{Z`¨{ÍV ^mfoMm A^md AgVmo. ^modi `oUo, nS>Ë`mMr ^rVr,
áo_, AmH$fªU hr Aem AZw^dm¨Mr _hÏdmMr CXmhaU¨ AmhoV.
_mZdr dVªZmM¨ emô Ag¨ gm¨JV¨ H$s _mZdr _Z OgOg¨
{dH${gV hmoV¨ VerM Ì`mÁ`m~amo~a Ì`mMr ^mfmhr {dH${gV hmoV
OmVo. `mCbQ> Ag¨hr æhQ>b¨ OmV¨ H$s ^mfoMm AmdmH$m OgOgm
dmT>V OmVmo, VgVer _mZdr J¬hUj_Vmhr dmT>V OmVo. Ì`m_wio
AZw^d Am{U ^mfm `m doJdoJú`m H$mT>Vm `oV ZmhrV. Ì`mM~amo~a
AZw^d ho ^mfoÁ`m n[aKm~mhoaM¨, doJi¨ joÍ AgË`mMr eŠ`Vm
ZmH$maVmhr `oV Zmhr.
Ì`mM~amo~a {bnr, í`mH$aU, g¨òH¦$Vr ho _m¢{IH$ qH$dm
AYª_m¢{IH$ KQ>H$ æhUOoM ^mfm ho òdrH$mabo OmV Zgob Va _J
^mfm æhUyZ H$mhr ApòVÌdmV Amho H$s Zmhr, Agm Jw¨VmJw¨VrMm áþ
- 19. 19
CaVmoM. _J Ì`m¨Zm $»$ ~mobr qH$dm òWm{ZH$ d¢{eïQ>èmnwaVoM
_hÏd CaVo.
dòVwV… _yi ÝdZr, Ì`mMm _mZdr OrdZmda Pmbobm XrKª
n[aUm_ hm gJim AWª `m g¨H$ìnZoMm EHy$U {dòVma bjmV
KoVbm Va ^mfm `m _yi ÝdZrÁ`m ~mobrhr Agy eH$VmV.
Ì`mM~amo~a AWª `m g¨H$ìnZoMr EHy$U í`mâr bjmV KoVm
áVrH$mÌ_H$ ÝdZr VgoM {MÞhm¨da AmYm[aV ^mfm hrgwÖm AWª `m
g¨H$ìnZoMr ~mobrM g_Obr Jobr nm{hOo. hr eŠ`Vmhr ZmH$maVm
`oV Zmhr H$s A¨{V_V: _mZdr g¨doXZm¨Zm AmO Zm CÛm kmZ hmoD$
eH$Umé`m AWmªÁ`m Om[Udm¨Mm AmO Amnì`mbm _mhrV Agbobr
^mfm hm EH$ ^mJ qH$dm VwH$S>m Agy eH$Vo. Ì`m_wio ^mfm hr
Amnì`m EHy$U AZw^dmMm ^mJ AgVo, ~mobr AgVo. eäX, {bnr
`mVyZ ~Zbobr ^mfm hrgwÖm Amnì`m AZw^dmMr ~mobr æhUyZM
~{KVbr Jobr nm{hOo. Ì`mM~amo~a gdª ÝdZr, eäXm¨Zm Agbobo
AWª `m¨Á`mH$S>o òdV¨Í KQ>H$ æhUyZM nm{hb¨ Job¨ nm{hOo. Ì`m_wio
~mobr æhUOo Xwbª{jV KQ>H$ Z _mZVm Vmo AmÛ KQ>H$hr Agy
eH$Vmo.
~mobr-_hÏdmMm KQ>H$
gdªgmYmaUnUo Ag¨ {XgV¨ H$s, g_mOmVì`m daMT> Aem
dJmªÁ`m ~mobr^mfobm á_mU^mfoMm XOmª {_iVmo Am{U $maem
á^mdr Zgboì`m dJmªÁ`m ^mfobm ~mobrMm XOmª {_iVmo. B¨¾b¨S>_Ý`o
B¨J¬Or ^mfoM¨ Oo H$mhr Pmb¨, Ì`m B{Vhmgmda á_mU^mfm Am{U
~mobr^mfoH$S>o ~KË`mMm hm Ò{ð>H$moZ AmYmabobm Amho. nU ho
VHª$emô J¦hrV Yab¨ Va EíhmZm amOH$s`ÒïQ>èm daMT> Aem
qhXr ^mfH$m¨Mr qhXr hr qhXrÁ`m {d{dY ~mobt_Ybr á_mU^mfm
íhm`bm hdr hmoVr. Vg¨M _hmamðµ>mVhr gÏmmYmar _amR>èm¨Mr _amR>r
hr _amR>rVì`m {d{dY ~mobt_Ybr á_mU^mfm íhm`bm hdr hmoVr.
nU Vg¨ KS>bob¨ Zmhr. ^maVmVbm AZw^d hoM XeªdVmo H$s
B¨¾b¨S>_Ybm B¨J¬OrMm B{Vhmg OJ^amVì`m ~mobr^mfm¨Á`m
g¨X^mªVì`m g¢Öm¨VrH$aUmbm nwaogm emôr` AmYma XoD$ eH$V
Zmhr.
Zoh_rM Ag¨hr KS>V Amb¨ Amho H$s, amOH$s`ÒïQ>èm á^mdr
Agbobm dJª EH$_oH$m¨_Yì`m g¨dmXmgmR>r gdªgm_mÞ`m¨Zm naH$s
dmQ>ob Aer ^mfm dmnaV AgVmo. Va gm¨òH¦${VH$ÒïQ>èm daMT>
Agbobm dJª EH$mnojm AZoH$ ^mfm¨Mm dmna H$aV AgVmo. Ì`m_wio
~mobtMm nwÞhm EH$Xm ZrQ> Imobda {dMma H$am`Mr JaO Amho.
AmnU hm áþ VyVª ~mOybm R>odbm Am{U ^mfm æhUOo
AZw^dm¨Zm _mZdr Om{Udm¨Á`m AmdmŠ`mV AmUË`mMo gmYZ Amho
Ago J¦hrV Yabo Va _J g¨~¨{YV ^mfoÁ`m í`dòWoV ~mobtZm
$mago _hÏd CaV Zmhr.
`m á{H¬$`o_Ý`o Zí`m Om{Udm¨Mo OwÞ`m g¨doXZerbVoer AWªnyUª
EH$sH$aU hmoUo Amdî`H$ R>aVo. ho EH$sH$aU H$aVmZm á_mU^mfobm
í`»$ hmoË`mgmR>r, Vr g¨doXZerbVm XmIdË`mgmR>r ~mobr^mfm
Amnbo ApòVÌd, AmoiI nUmbm bmdVmV.
~mobr^mfo{edm`Mr ^mfm æhUOo ZmdrÞ` hanboì`m eäXm¨Mm
{ZaWªH$ {T>Jmam hmoBªb. Aem n[apòWVrV eäX ho í`{»$ÌdhrZ,
Moham Zgbobo KQ>H$ ~ZVrb. Aem ^mfoM¨ í`mH$aU ewÖ Agob,
{VÁ`m_Ý`o J{UVmBVH$sM AMyH$Vm Agob, nU Ì`mVbo eäX BVHo$
í`{»$ÌdhrZ AgVrb H$s Ì`m¨Á`m_Ý`o {Od¨VnUmM CaUma Zmhr.
Jobr AZoH$ eVH¨$ `wamonr`Z ^mfmVÂkm¨Zr gJú`m ^mfm¨M¨ _yi
R>aob Aer ^mfm H$moUVr `mMm emoY KoË`mMo á`ÌZ Mmbdbo
AmhoV. Ì`m_mJo gdª _mZdm¨M¨ _yi EH$M hmoV¨ Am{U Z¨Va Vo gdª
{Xem¨Zm nm¨Jbo hr ~m~obÁ`m H$mimnmgyZMr X¨VH$Wm Amho.
AmOÁ`m ~mobr^mfm `m Ì`m H${WV _yi ewÖ^mfonmgyZ ~Zboì`m
AmhoV, Ag¨ _mZb¨ Job¨ Amho. Ì`m _yi ^mfm¨Á`m ApòVÌdmM¨ Am{U
dmT>rM¨ _yi AmhoV. ~mobr, Cn^mfm, ^m{fH$ d¢{dÝ` `m gJú`m¨Zr
{_iyZ ^maVr` ^mfm¨Mm ádmh dmhVm R>odbm Amho. `m ádmhmÁ`m
ë$nH$mÁ`mM ^mfoV ~mobm`M¨ Va VWmH${WV _w¼` ^mfm H$mR>
AmhoV Am{U ~mobr^mfm Ì`m A¨VJªVMm ádmh AmhoV. hm ádmh
dmhVm am{hb ho nmhU¨ EdT>¨M AmnU H$ë$ eH$Vmo.
^m{fH$ d¢[dÝ`- OrdZmVrb dmòVd
dgmhVnydª H$mimV ^mfm¨_Ý`o á_mU^mfm Am{U ~mobr^mfm Aer
ghO dJªdmar ZíhVr. ^m{fH$ d¢{dÝ`mMm OrdZmVrb dmòVd
æhUyZ òdrH$ma Ho$bm Jobm hmoVm. gm{hpÌ`H$ EH$mM aMZoV AZoH$
^mfm¨Mm dmna H$aV Am{U gdªgm_mÞ` a{gH$hr Ì`mMm ghO
òdrH$ma H$aV. OdiOdi {dgmí`m eVH$mÁ`m gwêdmVrn`«V
_hm^maVmgmaIr _hmH$mí`¨ doJdoJú`m ^mfm¨_Ý`o hòVm¨V[aV hmoV
AgV. g_rjH$ EImXm {gÖm¨V _m¨S>Vm¨Zm AZoH$ ^mfm¨_Yb¨
gm{hÌ` {dMmamV KoV. _Ý``wJrZ H$mimVbr æhUOo 1100 Vo
1500 `m H$mimVbr _mV¨Ja{MV ~¦hV Xoer hr aMZm Ì`m H$mimV
~mobtMm éhmg hmoVmo Amho, Ì`m ^mfoMm {Zídi Adeof AmhoV, Ag¨ Z _mZVm ~mobr hm EH$ _hÏdmMm KQ>H$ Amho, ho _mÞ` Ho$b¨ Va Ì`m
AWmªÁ`m AmOda Z AO_mdì`m Joboì`m eŠ`Vm AO_mdyZ nmhUmam _hÏdmMm KQ>H$ R>ë$ eH$VmV. ^mfoMm B{Vhmg hoM XmIdVmo H$s,
Ì`m¨Zm ~mobrMm òdrH$ma H$amdmM bmJbobm Amho. ~mobr ^mfm¨Zm Ì`m amOH$s` VgoM Eo{Vhm{gH$ÒïQ>èm Â`m á_mU ^mfoer OmoS>ì`m Joì`m
AmhoV Ì`m ^mfoVì`m AWmªÁ`m ZdZdrZ eŠ`Vm {MH$mQ>rZo VgoM An[ahm`ªnUo Yw¨S>mimí`m bmJì`m AmhoV. Ì`m AWmªZo ~mobr ^mfm `m
MbZr ZmU¨ AmhoV nU Ì`m¨Zm gmVÌ`mZo ZH$br _mZU¨ Job¨ Amho. ë$nH$mÁ`mM ^mfoV ~mobm`M¨ Va ~mobr ^mfm æhUOo Zí`mZoM
OÞ_mbm Amboì`m J¬hmdaÁ`m AmH$mahrZ KQ>H$mgma¼`m AmhoV Â`mM¨ ^{dVí` AOyZ R>am`M¨ Amho. ^mfoM¨ n`mªdaU {VÁ`m ~mobrda
R>aV¨. ~mobrÁ`mM _mÝ`_mVyZ ^mfm ~mhoaÁ`m OJmer AI¨S> g¨dmX gmYV AgVmV.
^mfoÁ`m g¨dmXmMo gmYZ
Amnì`m ^mfo~Õb A{^_mZ dmQ>V Agob VmodaM _mUyg {VMm Cn`moJ H$aob. Ì`mbm Ì`mMr ^mfm bmoT>U¨ dmQ>Uma Zmhr. Ì`m_wio
^mfm {Q>H${dË`mgmR>r ^mfobm í`{»$_Ïd AgboM nm{hOo.
- 20. ’n$}«vcl`q 201420
g_rjo_Ý`o ^m{fH$ d¢{dÝ` hr EH$ gm_mÞ` Jmoð> hmoVr.
`mM¨ CÏm‘ CXmhaU Amho. dgmhVrÁ`m H$mimV AZoH$ ^maVr`
^mfm¨M¨ _wÑU íhm`bm gwêdmV Pmbr. _mÍ Ì`mnydu BWo boIZH$bm
kmV hmoVr Am{U doJdoJú`m ^mfm {b{hË`mgmR>r doJdoJú`m {bntMm
dmna hmoV hmoVm. {b{IV ^mfm BVam¨n`«V nmohmoMdË`mgmR>r
H$mJXmMmhr dmna hmoV hmoVm. AWmªV {b{hË`mnojmhr _m¢{IH$
na¨naoVyZ kmZ Xwgé`mn`«V nmohmoMdb¨ OmV hmoV¨. _wÑUH$boÁ`m
emoYm_wio _m¢{IH$ na¨nam bmon nmdbr. {b{IV gm{hÌ`mgmR>r Zdo
{ZH$f ApòVÌdmV Ambo. {b{IV ^mfoZo _m¢{IH$ na¨naobm N>oX {Xbm.
EdT>¨M Zmhr Va {b{IV gm{hÌ` EH$mM ^mfoV Agm`bm nm{hOo hr
JaO {Z_mªU Pmbr. `m Zí`m H$ìnZm Am{U dgmhVrÁ`m g¨X^mªVbr
gÏmoMr J{UV¨ `m¨Mm ^maVmVì`m ^mfm¨Á`m d¢{dÝ`mda n[aUm_ Pmbm.
_wÑUH$boÁ`m H$joV Z `oUmar ^mfm H$_r XOmªMr R>adbr Jobr.
òdmV¨Î`mZ¨Va ^mfoÁ`m {ZH$fmda amÂ`{Z{_ªVr Pmbr Am{U ^mfH$
amÂ` {Z_mªU Pmbr. Â`m ^mfm¨Zm {bnr hmoVr Am{U Â`m ^mfm
_wÑUH$boÁ`m H$joV `oV hmoÌ`m, Â`m ^mfm¨_Ý`o _w{ÑV gm{hÌ` hmoVo,
Ì`m ^mfm¨Zm ^maVr` g¨KamÂ`mV ^m¢Jmo{bH$ÒïQ>èm òdV¨Í amÂ`mMo
òWmZ XoË`mV Ambo. Â`m ^mfm¨Zm g_¦Ö Aer _m¢{IH$ gm{hÌ`mMr
na¨nam hmoVr, nU Â`m¨Á`m_Ý`o _w{ÑV gm{hÌ` ZíhVo Ì`m ^mfm¨Zm hm
XOmª {_imbm Zmhr. nwT>o ámW{_H$, _mÝ`{_H$ VgoM Cƒ _mÝ`{_H$
{ejUmgmR>rMo _mÝ`_ æhUyZ Ì`m amÂ`mÁ`m A{YH¦$V ^mfoMm dmna
gwë$ Pmbm. Ì`mM~amo~a amÂ`KQ>Zo_Ý`o ^mfm¨gmR>rMo EH$ {deof
H$b_ (AmR>do H$b_) {Z_mªU H$aË`mV Ambo. gwadmVrbm Ì`mV 14
^mfm¨Mm g_mdoe hmoVm. Z¨Va Ì`mV ^a nSy>Z AmVm Ì`mV EHy$U 22
^mfm AmhoV. `m H$b_mZwgma gaH$mabm `m ^mfm¨Á`m {ejUmda gdª
IMª H$aUo ~¨YZH$maH$ Amho. 1961 Á`m XoemÁ`m OZJUZoZwgma hr
g¨¼`m amoS>mdbr. Or ^mfm Xhm hOmam¨nojm OmòV g¨¼`oÁ`m
g_yhmH$Sy>Z ~mobbr OmV Agob, Ì`mM ^mfoMm OZJUZoV _mV¦^mfm
æhUyZ g_mdoe H$aË`mV Amì`m_wio 1971 Á`m OZJUZoV 108
^mfm¨MrM Zm|X Pmbr. Ì`m_wio OdiOdi 1500 nojm A{YH$
_mV¦^mfm `m H$m`_Á`m _yH$ Pmì`m.
`mVì`m ~é`mM ^mfm `m ^Q>Š`m {d_w»$ g_mOmH$Sy>Z,
Am{XdmgtH$Sy>Z ~mobì`m OmVmV. `mVì`m ~é`mM ^mfm AmOn`«V
g¨nyZ Joì`m ZgVrb, WmoS>èm~hÿV á_mUmV {e„H$ AgVrb Var
Ì`m doJmZo Zð> hmoË`mÁ`m _mJmªda AmhoV. Ì`m¨Zm Ì`m¨Á`m
^mfmM dmnaVm `oD$ Z`oV hr n[apòWVr
Ì`m¨Á`mda í`dpòWVnUo bmXbr Jobr Amho.
Ì`m_wio ^maVr` ^mfm¨Á`m {dòV¦V nQ>mdaÁ`m
Am{Xdmgr, ^Q>Ho$ {d_w»$ `m Aìng¨¼`m¨Á`m
^mfm doJmZo Aìng¨¼` hmoV Mmbì`m AmhoV.
nrnìg qbp¾dpòQ>H$ gíh} Am±$ B¨{S>`m hm
^maVmVì`m `m bmoH$m¨Zm Ì`m¨Mm AmdmO Zm|XdVm `mdm `mgmR>rMm
OmUrdnydªH$ Mmbbobm á`ÌZ Amho. {J¬AgªZgma¼`m¨Á`m gíh}jUmMm
hm nwÞhm Ho$bobm á`ÌZ Zmhr H$s Ì`mEodOrMm gíh}jU Zmhr H$s
Ì`mbm n`mª`r gíh}jU Zmhr. `m gíh}jUmMo {ZH$f doJio AmhoV.
^maVmVrb ^m{fH$ {d{dYVm OJmÁ`m ZOaog AmUyZ XoUo, Cdª[aV
OJmV {VMm ágma H$aUo, hr {d{dYVm {Od¨V R>odË`mMm á`ÌZ Amho
Am{U BVŠ`m áXrKª g¨KfmªZ¨Va ^maVmZo hr Or ^m{fH$ bmoH$emhr
{Z_mªU Ho$br Amho, Vr OVZ H$aË`mgmR>r á`ÌZ H$aUo `mgmR>rMm
nrnìg qbp¾dpòQ>H$ gíh} Am±$ B¨{S>`m hm EH$ AZm¢nMm[aH$ á`ÌZ
Amho.
H$moUÌ`m ^mfm Zð> hmoD$ KmVì`m AmhoV, H$moUÌ`m Ì`m {XeoZo
ádmg H$aV AmhoV, Am{U H$moUÌ`m ^mfm Zð> hmoË`mEodOr
Z¢g{JªH$arÌ`m Xwgé`m ^mfo_Ý`o ë$nm¨V[aV hmoV AmhoV, ho R>adUo
Vgo {O{H$arMo H$m_ Amho. Vo R>adË`mgmR>r Amnì`mH$S>o Agbobm
^mfm¨g¨~¨YrMm Vnerb Anwam Amho, Ag¨ æhUU¨ A`mo¾` R>aUma
Zmhr.
ga Om±Oª {J¬AgªÞg qbp¾dpòQ>H$ gíh} Am±$ B¨{S>`m (1903-
1923)Zo 19 í`m eVH$mÁ`m eodQ>Á`m XeH$mV ^maVmVrb Or
_m{hVr Jmoim Ho$br, Ì`mZwgma ^maVmV Ì`m H$mimV 179 ^mfm
Am{U 544 ~mobr ApòVÌdmV hmoÌ`m. Va 1921 Á`m OZJUZoZwgma
VoíhmÁ`m ^maVmV 188 ^mfm Am{U 49 ~mobr ApòVÌdmV hmoÌ`m.
1971 Á`m OZJUZoV Omo ^m{fH$ Vnerb CnbäY Pmbm, Vmo
XmoZ òVam¨_Ý`o {d^mJbm Jobm. EH$ æhUOo KQ>ZoÁ`m AmR>í`m
H$b_mZwgma A{YH¦$V R>adì`m Joboì`m ^mfm Am{U Xwgam òVa
æhUOo, Xhm hOmam¨nojm OmòV bmoH$ ~mobVmV Aem ^mfm.
gmh{OH$M Xhm hOmam¨nojm H$_r bmoH$m¨H$Sy>Z ~mobì`m OmUmé`m gdª
^mfm EH$m $Q>Š`mV BVa `m gXamV KmVì`m Joì`m.
Â`m XoemV òWbm¨VamM¨ á_mU _moR>¨ Amho, {VWo OZJUZoM H$m_
{H$Vr Jw¨VmJw¨VrM¨ AgVo. OZJUZoÁ`m H$m_mV AMyH$VogmR>r
gmjaVoMr JaO AgVo. Ì`m_wio OZJUZoVyZ {_imbobr _m{hVr
Anwar Vg¨M A¨{V_ ònð>VoH$S>o ZoUmar Zgy eH$Vo ho g_OË`mgmaI¨
Amho. nU ho Amý`ªmM¨ Amho H$s nmMnojmhr H$_r bmoH$ ~mobVmV Aem
263, Am{U EH$ hOmamnojmhr H$_r bmoH$ ~mobVmV Aem 47 Aem
{_iyZ 310 ^mfm g¨H$Q>mV AmhoV. 1961 Á`m OZJUZoZwgma Â`m
1652 ^mfm `m _mV¦^mfm æhUyZ JUì`m
Joì`m hmoÌ`m, Ì`m¨Á`mn¢H$s 310 ^mfm
AmO g¨H$Q>mV AmhoV. Ag¨ Agob Va Ì`m
OZJUZo_Ý`o H$moUVr JUZnÖV dmnabr
Jobr hmoVr, hm dmXmMm Iam _wÕm Amho. Xwgé`m
^mfoV gm¨Jm`M¨ Va Ho$di AYªeVH$mVM
^maVmVì`m ^m{fH$ dmaemMm nmMdm {hògm
Zð>M`mªÁ`m Q>moH$mda Amho.
XwgarH$S>o Joì`m VrZ OZJUZm¨_Ý`o _moOUr
H$aË`mMr Or nÖV dmnabr Jobr Amho,
{VÁ`m_Ý`o g¨¼`m H$_r H$aË`mdaM ^a Amho. hr
H$moUÌ`mhr EH$mM XoemVrb n[apòWVr Agob Ag¨
Zmhr Va OJmV gdªÍM Ag¨ KS>bob¨ Agy eH$V¨.
- 21. 21
EImÛm XoemV AmYw{ZH$Vm hm KQ>H$ ^mfm¨Á`m
éhmgmbm H$maUr^yV R>abm Agob Va BVa
Xoem¨_Ý`ohr Vg¨M KS>b¨ Agob hr eŠ`Vm
ZmH$maVm `oV Zmhr.
^m{fH$ éhmg
^maVmV hmoV Agbobm ^m{fH$ éhmg hm $»$
Aìng¨¼` VgoM ~mobr ^mfm¨~m~VM KS>Vmo Amho
Ag¨ Zmhr. hrM Jmoð> Â`m ^mfm¨Zm _moR>r
gm{hpÌ`H$ na¨nam Amho, Â`m¨Zm Vm{ÏdH$ Vg¨M
g¦OZerb {bImUmMm _moR>m dmagm bm^bm
Amho, Aem ^mfm¨~m~Vhr ho KS>V¨ Amho. _amR>r,
JwOamVr, H$ßS>, Amo[a`m `m g_¦Ö gm{hÌ`mMr
na¨nam Agboì`m ^mfm Amnì`m _mV¦^mfm
AmhoV, Agm Xmdm H$aUmao Oo g_mO AmhoV,
Ì`m¨Á`mVrb VêU dJmªbm Ì`m¨Á`m ^mfoVrb `m
g_¦Ö dmaemMr $maM WmoS>r AmoiI Amho, qH$dm
OdiOdi ZmhrM Ago æhQ>bo Var Mmbob. Vo
Ì`m¨Mr òdV…Mr ^mfm EImÛm na^mfH$mBVnVM
~moby eH$VmV. {ejUmVbr Cƒ nXdr Agbobr
gw{e{jV í`»$s, Amnì`m _mV¦^mfo{edm` Xwgar
^mfm dmMy, {bhÿ eH$Vo, {VÁ`m_YyZ ~moby
eH$Vo, nU Amnbr _mV¦^mfm $»$ ~moby eH$Vo,
{bhÿ eH$V Zmhr. (Vo Ì`m¨Á`m ^mfoÁ`m R>oí`mMm
bm^ Aìn á_mUmVM KoD$ eH$VmV.)
^mfoMm Zme, bmoH$ Xwgé`m ^mfoH$S>o diUo,
Am{U ^m{fH$ R>oí`mMm éhmg `mgmR>r $»$
aMZmÌ_H$ KQ>H$m¨Zm Xmof XoD$Z MmbUma Zmhr.
Ì`mgmR>r KQ>ZoÁ`m 347 í`m H$b_mV æhQ>bo
Amho H$s EImÛm amÂ`mVì`m bmoH$g¨¼`oVì`m
_moR>èm KQ>H$mZo Aer BÁN>m í`»$ Ho$br H$s Vo
~mobV Agboì`m {d{eð> ^mfobm amÂ`^mfoMm
XOmª {_imdm, Va amðµ>nVr Ì`m ^mfobm Ì`m
amÂ`mV A{YH¦$V ^mfoMm XOmª {_imdm `m
gmR>rMr VOdrO H$amdr `mgmR>rMo AmXoe XoD$
eH$VmV.
doJmZo OmJ{VH$sH$aU hmoV Agboì`m OJmV
{dH$mgmÁ`m _wÛmdë$Z hmoV Agbobm g¨Kfª hm
XoIrb ^m{fH$ éhmgmbm H$maUr^yV R>aUmam
_hÏdmMm KQ>H$ Amho. ^maVmVM Zího, Va
Am{e`mV Vg¨M Am{¬$H$s XoemVhr nmbH$m¨Zm
Ag¨ dmQ>V¨ H$s Ì`m¨Zr Ì`m¨Á`m _wbm¨Zm B¨J¬Or,
¬|$M qH$dm òn±{Ze _mÝ`_mVyZ {ejU {Xb¨ Va
Vr _wb¨ _moR>onUr Am¨Vaamðµ>r` ~mOmanoR>oV MbZr
ZmU¨ R>aVrb. WmoS>Š`mV Vr Mm¨Jbm amoOJma
{_idVrb. Ì`m¨Á`m `m BÁN>o_wio Ì`m n[agmaV
`mnydu H$Yrhr ~mobì`m Z Joboì`m Am¨Vaamðµ>r`
^mfoVyZ {ejUmbm gwêdmV hmoD$Z Ì`mMm
{ejUnÖVrda _moR>m n[aUm_ Pmbm Amho.
Ooíhm EImÛm g_mOmbmM Ag¨ dmQ>m`bm
bmJV¨ H$s Ì`mbm CXa{ZdmªhmgmR>r Xwgé`m ^mfoV
{ejU KoU¨ JaOoM¨ Amho, Voíhm Vmo g_mO ZdrZ
^m{fH$ n[apòWVr òdrH$mam`Mm {ZUª` KoVmo.
æhUyZM gÝ`mÁ`m OJmVì`m {dH$mgmÁ`m
á{H¬$`oV OÞ_VmM Ago H$mhr Amho H$m, H$s
Â`m_wio OJmVì`m ^m{fH$ dmaemMm éhmg hmoVmo
Amho. hr á{H¬$`mM ^m{fH$ g¨hmambm MmbZm XoVo
Amho H$m `mMm {dMma AmÏmmM H$aUo ág¨Jmo{MV
R>aob. VerM n[apòWVr Agob Va _mZdr ^mfm¨Mo
^{dVí` g¨H$Q>mV Amho, ho _mÞ` H$amdo bmJob.
gm¨òH¦${VH$ nmVirda Oo g_mO AmYrM
Aìng¨¼` AmhoV, òWm{ZH$ VgoM amðµ>r`
nmVirda Oo g_mO Aìng¨¼` R>abo AmhoV,
Â`m g_mOm¨Mm AmdmO AmYrM jrU Pmbm Amho,
Vo ^mfmg¨hmambm gJú`mV AmYr ~ir nS>Uma ho
CKS> Amho.
^maVmV _wbm¨Zm ámW{_H$ {ejU XoUo
nmbH$m¨Zm ~¨YZH$maH$ Amho Am{U _wbm¨Mm Vmo h¹$
Amho. gaH$manwaòH¦$V emim `m Odinmg
{dZm_yì` Am{U gdmªV d¨{MVm¨Zmhr
nadS>Ë`mOmo¾`m AmhoV. _wbm¨Zm emioV XwnmaM¨
OodU {Xb¨ OmV¨. Ì`m_wio ^wHo$_wio Vr dJmª~mhoa
amhVrb Aer n[apòWVr Zmhr. H|$Ñ VgoM amÂ`
gaH$ma ho embo` {ejU XoUo hr Amnbr _yb^yV
O~m~Xmar _mZVmV. ~mb_Owar hr Amnì`mH$S>o
~oH$m`Xoera _mZbr Jobr Amho. AZoH$ amÂ`m¨_Ý`o
{ô`m¨Zm Cƒ {ejUhr {dZm_yì` {Xb¨ OmV¨.
AZwgy{MV OmVr Vg¨M AZwgy{MV O_mVt_Yì`m
Vg¨M BVa _mJmgdJmªVì`m _wbm¨gmR>r
{ejUm_Ý`o AmajU R>odË`mV Ambo Amho. ^maV
gaH$maZo OdiOdi 50 ^maVr` ^mfm¨_Ý`o
Vg¨M H$mhr naH$s` ^mfm¨_Ý`o ámW{_H$
{ejUmMr gw{dYm CnbäY H$ë$Z {Xbr Amho.
ám¢T> {ejU Vg¨M AZm¢nMm[aH$ {ejUmbmhr
gVV ámoÌgmhZ {Xb¨ OmV¨. amÂ`KQ>ZoV Â`m¨Mm
g_mdoe Ho$bm Amho, Ì`m gJú`m ^mfm¨_Ý`o
{ejU {_iË`mMr KQ>ZoZoM h_r {Xbobr Amho.
_w¼` ^mfm ApòVÌdm~Õb CXmgrZ H$m?
`m gJú`m á`ÌZmZ¨Vahr AZoH$ Aìng¨¼`
VgoM H$mhr _w¼` ^mfm Amnì`m ApòVÌdm~Õb,
áJVr~Õb BVŠ`m CXmgrZ H$m AmhoV, ho EH$
JyT>M Amho. O~a $s ^ë$Z ~hÿg¨¼` _wb¨ B¨J¬Or
_mÝ`_mÁ`m emioV OmVmZm {XgVmV. EImX _yb
^maVr` _mÝ`_mÁ`m emioV Om`bm bmJb¨ H$s
Ì`mH$S>o gm_m{OH$ ZwH$gmZ æhUyZM ~{KVb¨
OmV¨. Aem n[apòWVrV Ì`m¨Á`mgmR>r _moR>èm
nmVirdarb gm_m{OH$ (nmZ 34 da)
{ejUmgmR>r
_mV¦^mfmM
^maVmV EH$mo{Ugmí`m
eVH$mÁ`m gwêdmVrbm,
æhUOoM gm_m{OH$ gwYmaUm
_moR>èm á_mUmda gwë$ hmoÌ`m,
Ì`m H$mimV EH$ _moR>m dmX
gwë$ hmoVm. ~¨Jmb_Yì`m
~w{ÖOrdr dJmªM¨ æhUU¨ hmoV¨
H$s B¨J¬Or ^mfoV {ejU
{Xb¨ Omd¨, Va _mD¨$Q>
òQw>AQ>ª Eb{$ÞòQ>Zgma¼`m
B¨p¾be A{YH$mé`mM¨ æhUU¨
hmoV¨ H$s ^maVmVì`m
emim¨_Ý`o ^maVr` ^mfm¨_Ý`o
{ejU {Xb¨ OmU¨ hoM `mo¾`
R>aob. 1835 _Ý`o bm±S>ª
_oH±$boÁ`m {_{ZQ>g Am±Z
EÂ`wHo$eZ _Ý`o ^maVmV
gdª _hÏdmMo {ejU ho
B¨J¬Or _mÝ`_mVyZM {Xbo
Omdo Ago Z_yX H$aË`mV
Ambo, hmM Ò{ð>H$moZ Z¨Va
dwS>gmho~mÁ`m hÿHw$_Zmæ`mVyZ
_m¨S>bm Jobm, Voíhm hm dmX
g¨nwð>mV Ambm.
XIbKoË`mOmoJr Jmoð> æhUOo
VoíhmnmgyZ AmYw{ZH$
^maVr` ^mfm¨_Ybo gm{hÌ`
A{YH$m{YH$ g¦OZerb hmoV
Jobo. VêU {dÛmÐ`m«Zm
{ejUmgmR>r _mV¦^mfmM
gdmªV `mo¾` Amho, `m
Ò{ð>H$moZmbm nmR>~i
XoË`mÁ`m hoVyZo hm `w{»$dmX
Ho$bobm Zmhr. Va _bm $»$
EdT>¨M gm¨Jm`M¨ Amho H$s
_mV¦^mfoÁ`m {ejUmÁ`m
A^mdm_wio Or gm¨òH¦${VH$
n[apòWVr {Z_mªU hmoVo
Ì`mVyZM, _mZdr
g¦OZerbVoMm éhmg hmoVmo,
Ag¨ Zmhr. Ì`mhrnojm
YmoH$mXm`H$ æhUOo Ì`m
g_mOmÁ`m ApòVÌdmnwT>oM
áþ{MÞh C^o amhVo.
- 22. ’n$}«vcl`q 201422
J^amVsb Hw$R>bmhr _mZdg_yh KoVbm Var Ì`mMs òdV:Ms _mV¦^mfm AgVo.
_mV¦^mfm æhUOo Ho$di AmXmZáXmZ Zího. ^mfoÜmam Ì`m-Ì`m _mZdg_yhmbm Ì`m¨Ms
g¨òH¦$Vs, ë$T>s, na¨nam, na¨naoZo gmR>V Ambobo kmZ, ZmVog¨~¨Y Am[U EHy$U g_mO í`dòWm
bjmV `oV AgVo. [H©$~hwZm Ì`mMo OJUo Am[U Ì`mMs ^mfm `m_Ý`o EH$ Am¨V[aH$ ZmVo
AgVo. ho ZmVo BVHo$ EH$ë$n AgVo H$s _mUyg Am[U ^mfm `m XmoZ JmoïQ>s doJièm H$aVmM
`oUma ZmhsV. æhUOo _mV¦^mfm ~mOybm H$mT>bs Va _mUyg EH$mH$s hmoV OmVmo. [ZamYma hmoV
OmVmo. ho [ZamYmanU EHy$U g_mOmbm Hw$R>ì`mhs [dZmemH$So> ZoD$ eH$Vo. BVHo$ _mV¦^mfoMo
_hÏd AgVo.
_mV¦^mfoMo _hÏd
_mV¦^mfoMo ho _hÏd _mÞ` H$êZhs _mUgmbm doJdoJièm H$maUm¨_wio doJdoJièm ^mfm
[eH$mí`m bmJVmV. Vmo Ì`m [eH$Vmohs [H©$~hwZm Ago æhUVm `oBªb H$s _mUgmbm AZoH$ ^mfm
[eH$Ë`mMo ~m¢[ÝXH$ gm_Ð`ª [ZgJªV: ámâ Pmbo AgVo. æhUyZ H$mhs _mUgo [H$_mZ VsZ Mma
^mfm ghOVoZo ~moby eH$VmV. CXm. gs_m áXoemVì`m bmoH$m¨Zm _mV¦^mfo~amo~aM eoOmaÁ`m
áXoemVsb EH$-XmoZ ^mfm `oVmV. æhUOo _hmamïQµ>m^modVs [h©Xs, JwOamWs, H$ßS> Am[U
VobJy ^mfm ~mobUmao áXoe AmhoV. Ì`m-Ì`m amÂ`mÁ`m gs_maofm¨darb bmoH$ Amnì`m
_mV¦^mfo~amo~a BVa áXoemVsb ^mfm ~mobVmV, dmMVmV Am[U º$[MV [b[hVmVhs.
`m{edm` AZoH$ bmoH$m¨Zm ^maVmVM OÞ_bobs CXyª^mfm `oVo. B¨J¬Om¨Á`m Jwbm_[JarMm Adeof
æhUyZ B¨J¬Oshs `oVo. Vs A[YH$ bmoH$m¨Zm `mds `mgmR>s gÝ`m AQr>VQ>sMo á`ÌZ hmoV AmhoV.
H$maU [VÁ`m_wio amoOJma [_iyZ Amnbo 'H$ì`mU' hmoBªb Aes ^m~S>s A$dm Amnì`m
XoemV gdªÍ ngabobs Amho.
~m¢[ÖH$ gm_Ð`ª
EH¨$XarV H$m` H$s, _mUgmbm AZoH$ ^mfm `oD$ eH$VmV. Vo ~m¢[ÖH$ gm_Ð`ª Ì`mÁ`mOdi
Z¢g[JªH$arÌ`mM AgVo ho Iao Agbo Var _mV¦^mfoMs OmJm BVa Hw$R>bshs ^mfm KoD$ eH$V
Zmhs, hs dòVw[òWVs Amho. H$maU Vs ZwgVs AmXmZáXmZmMs ^mfm AgV Zmhs. Va Vs
g¨òH¦$VsMs Am[U [dMma H$aË`mMs ^mfm AgVo. Voíhm _hÏdmMm áîZ Agm H$s, H$mhs [dMma
- Zdm [dMma H$amd`mMm Amho H$s Zmhs hmM Amho. g¨òH¦$VsMs Zds OS>UKS>U H$amd`mMs
H$s Zmhs hmM Amho.
M¨Ñmda n[hì`m¨Xm _mUyg nmR>[dUmam a[e`m, OJ^amVsb ~mOma Vmä`mV KoUmao OnmZ,
A_o[aHo$bmhs H$Oª XoUmao MsZ, VÏdkmZmÁ`m joÍmV _mobmMs ^a Q>mH$Umao O_ªZs Am[U
òd`¨VoOmZo òdV:Mo òWmZ [Z_mªU H$aUmao BômBb (BômBbZo [h~¬yMm òdsH$ma Ho$bm Amho.)
hs amïQµ>o AmO OmJ[VH$ nmVisda KmoS>Xm¢S> H$arV AmhoV. `m amïQµ>m¨Zs Amnì`m _mV¦^mfoMm
Ì`mJ Z H$aVm OJmV gdm}ƒ òWmZ ámâ Ho$bo Amho. BVahs nwïH$i N>moQ>s amïQµ>o Aes AmhoV.
Os g¨emoYZm_Ý`o _moR>s Pon KoV AmhoV. hs Os Pon Amho, Ì`mV _mV¦^mfoMm _moR>mM dmQ>m
Amho, ho CKS> Amho. H$maU _mUyg _mV¦^mfoVyZM g_Wª Am[U Zdm [dMma H$ë$ eH$Vmo.
OJmMm hm AZw^d Amnì`m XoemVì`m bmoH$m¨gmR>s _hÏdmMm Amho. Varhs Amæhs Am_Á`m
_mV¦^mfoÁ`m g¨dYªZmg¨~¨Ys CXmgrZ AmhmoV Ago æhUmdo bmJVo. ^maV^am_Ý`o H$_s A[YH$
á_mUmV hsM AdòWm Amho. Amnì`m ' _amR>s'Mo g¨dYªZ H$aË`mgmR>s AmnU WmoSo> CUo
nS>Vmo AmhmoV H$s H$m` Ago dmQ>Vo Amho.
^mfoMs [d[dY H$m`} AgVmV. Ì`mMs dJªdmar òWybnUo nwT>sbá_mUo H$aVm `oBªb.
1) X¢Z¨[XZ í`dhma 2) amÂ`H$ma^ma 3) e¢j[UH$ í`dhma 4) CÛmoJ-í`dgm` 5)
Zd[Z[_ªVs 6) ZdkmZ [Z[_ªVs AmVm ^mfoÁ`m `m [d[dY joÍmV H$m` n[a[òWVs Amho Vo
AmnU H¬$_mZo nmhy.
X¢Z¨[XZ í`dhma
Am[WªH$ Am[U gm¨òH¦$[VH$ ÒïQ>sZo [dMma H$aVmZm Amnì`m XoemMo gai gai [d^mOZ
AmO OJ^a kmZ[Z_uVsbm doJ Ambm
Amho. Zí`m Zí`m kmZemIm¨Mm Am{U
[d[dY kmZemIm¨Á`m g¨[_lUm_YyZ Zí`m
kmZmMm d kmZemIm¨Mm CX` hmoVmo Amho.
Z±Zmo Qo>ŠZm±bmOsnmgyZ
A±J¬moBH$m±Zm±[_Šgn`«V kmZemIm¨Mm
[dòVma hmoVmo Amho. `mV H$moRo> Var _amR>s
_mUyg WmoS>mgm H$m hmoBªZm Amho `mMm
AmZ¨X Am[U A[^_mZ dmQ>Vmo. na¨Vw `m
á[H¬$`oV _amR>s ^mfm H$moRo>M Zmhs. ^mfoV
kmZ dmT>bo Zmhs Va Vs H¬$_mZo
M¢VÞ`[dhsZ hmoD$Z OmVo. _amR>sV
kmZ[Z[_ªVs hmoË`mÁ`m ÒïQ>sZo á`ÌZ H$aUo
hs emgZmgh gmé`m¨Ms O~m~Xmar Amho.
AÞ`Wm Amnì`m [dH$mgmbm Isi ~gy
eH$Vo.EH¨$XarV [ejUmÁ`m _mÝ`_mMm
áîZ gmoS>ì`mg Amnì`m _mV¦^mfoMs
[òWVs ' ~ar ' Amho Ago VyVªVar æhUVm
`oVo. na¨Vw AmnU gOJ am[hbmo Zmhs Va
AmO ' ~ar ' Agbobs [òWVs [M©VmOZH$
hmoD$ eH$Vo `mV _mÍ e¨H$m Zmhs.
‘amR>rMr [òWVs
S>m±. ZmJZmW H$moÏmmnìbo
H$WmboIH$, H$mX¨~arH$ma, H$ds Am[U
g_sjH$ æhUyZ á[gÖ. _amR>dmS>m
[dÛmnsR>mVyZ E_. E. Am[U 1981
gmbs nsEM. S>s. Ms nXds [_i[dbs.
1996 n`«V _amR>dmS>m [dÛmnsR>mV
_amR>s ^mfoMo ámÝ`mnH$. 1996 Z¨Va
nwUo [dÛmnsR>mV _amR>sMo ámÝ`mnH$.
S>m±. ~m~mgmho~ Am¨~oS>H$a ‘amR>dmS>m
{dÛmnrR>mMo Hw$bJwë$. CÌH¦$ïR> d»$o
æhUyZ _hmamïQµ>mbm n[aM`mMo AmhoV.
J¬¨Wg¨nXm : _yS>g³ hm H$[dVmg¨J¬h
1976 gmbs á[gÖ. H$ã`yª Am[U
BVa H$Wm, g¨X^ª ho XmoZ H$Wmg¨J¬h.
H$dsMs JmoïQ> Am[U gm[dÍsMm [ZUª`
ho XsKªH$Wmg¨J¬h. Jm¨YmarMo S>moioo,
_Ý`amÍ `m H$mX¨~é`m. gm[hÌ`mMm
AÞd`mWª, AmYw[ZH$ _amR>s H$[dVm,
ZdH$WmH$ma e¨H$a nmQ>sb, J¬m_sU
gm[hÌ` : òdë$n Am[U ~moY BÌ`mXs
[df`m¨da Ho$bobo g_sjm boIZhs
J¬¨Wë$nmZo á[gÖ.
O
- 23. 23
Pmbobo [XgVo. ' J¬m_sU ^maV ' Am[U 'ZmJar ^maV ' Ago ho
[d^mOZmMo òdë$n Amho. J¬m_sU ^maVmVsb 95 Q>¹$o X¢Z¨[XZ
í`dhma _mV¦^mfoVyZ hmoV AmhoV Ago [Xgob. ~hwg¨¼` [ejUhs
_amR>sVyZ hmoVmZm [Xgob. na¨Vw ehar ^maVm_Ý`o _mÍ ho [MÍ
H$mhrgo [M©Vm H$aË`mgmaIo Amho. ZJam¨_Ý`o [d[dY ^m[fH$
áXoemVsb bmoH$ H$mhs á_mUmV amhV Agì`m_wio BVa ^mfm¨Mo
JQ> VoWo AgUo òdm^m[dH$ Amho. na¨Vw EHy$UM ehar ^mJm¨_Ysb
bmoH$m¨Mm AmoT>m B¨J¬OsH$So>
dmT>bm Amho Ago [XgVo.
nwïH$iXm XmoZ _amR>s
_mUgo g_moamg_moa
Ambr, H$s Vs B¨J¬OsV
~mobm`bm bmJVmV.
ZmJnyaH$So> [h©Xs_Ý`o
~mobVmV. _amR>s áîZm¨Ms
MMmª H$aVmZmhs Vs
B¨J¬Os_YyZ hmoVmZm
[XgVo.
ehamVsb B¨J¬Os
emim¨Á`m X~mdm~Õb Va
~mobm`bmM ZH$mo. AmVm
J¬m_sU ^mJmVsb bmoH$hs
`m~m~VsV eham¨Mo
AZwH$aU H$arV AmhoV.
amÂ`H$ma^ma
`m ~m~VsV _mÍ
_hmamïQµ> AJ¬oga Amho.
J¬m_sU ^mJ Agmo qH$dm
ehar ^mJ- gdªÍ
_mV¦^mfoVyZ A[YH$m[YH$
í`dhma hmoV AmhoV.
º$[MV H$mhs [R>H$mUs
AndmX Agob- na¨Vw
amÂ`H$ma^mamÁ`m ~m~VsV
_mV¦^mfobm _hÏd [Xbo
OmVo Ago Z¹$sM æhUVm
`oVo.
e¢j[UH$ í`dhma
gÝ`m Var AZoH$
~m~VsV _amR>s emim¨Ms [nNo>hmQ> hmoVmZm [XgVo. ^mfoÁ`m
g¨dYªZm_Ý`o, g¨emoYZm_Ý`o, ZdkmZ[Z[_ªVs_Ý`o Am[U
gOªZesb gm[hÌ`mÁ`m [Z[_ªVs_Ý`o [ejUmMo _mÝ`_ $ma
_hÏdmMo AgVo. `m g¨X^mªV `mAmYs H$mhs OmJ[VH$ nmVisdarb
Zm|Xs Ho$ì`m AmhoV.
gÝ`m embo` [ejUm_Ý`o Am[U [dÛmnsR>s` [ejUm_Ý`o
B¨J¬Os _mÝ`_mMm daMï_m [XgVmo. OJ^amVsb kmZ Ûm`Mo Agob
Va Vo B¨J¬OsVyZM XoVm `oVo Aes ^y[_H$m H$mhs bmoH$ KoVmV. na¨Vw
[ZOm_mZo Aes gJis gmo` CXyªVyZ Ho$bs hmoVs. a[e`m, MsZ,
OnmZ, O_ªZs, ¬$mÞg Aem amïQµ>m¨Zm Amnbo [ejUmMo _mÝ`_
B¨J¬Os Agmdo Ago dmQ>V Zmhs. (Ì`m_wio Ì`m¨Ms áJVsM Pmbs.)
na¨Vw AmnU _mÍ ZH$mo Ì`m [XeoZo [ZKmbmo AmhmoV. `mV H$mhs
Am[WªH$ X~mdhs AmhoVM.
_mV¦^mfoVyZ [ejU hs _hÏdmMs Am[U OmJ[VH$ nmVisda
òdsH$mabs Jobobs JmoïQ> Amho. Varhs gm_y[hH$arVsZo AmnU
Ì`mH$So> Xwbªj H$arV AmhmoV. `mMm Xwïn[aUm_ Pmì`m[edm`
amhUma Zmhs.
CÛmoJ í`dgm`
Iao æhUOo
^maVm~m~VsV ~mobm`Mo
Va H¦$fs Am[U CÛmoJ
í`dgm` Ago æhQ>bo
nm[hOo. naH$s` í`mnmar
H¨$nÞ`m_YyZ gdª
nÍí`dhma Am[U BVahs
~hwg¨¼` í`dhma
B¨J¬OsVyZ hmoVmo. (Aem
H¨$nÞ`m¨Ms g¨¼`mhs ^anya
Amho.) Aem H¨$nÞ`m
gmoS>ì`m Va H¦$fs Am[U
CÛmoJ í`dgm`m_YyZ
_amR>sMmM dmna hmoVmZm
[XgVmo Am[U Vs
g_mYmZmMs JmoïQ> Amho.
`mV ám_w¼`mZo b[bV
gm[hÌ` Am[U [d[dY
H$bm¨Mm [dMma H$amdm
bmJVmo. ^maVs`
^mfm¨_Ý`o Am[U
_amR>s_Ý`o Mm¨Jbo gm[hÌ`
[Z{îMVM [Z_mªU hmoV
Amho. ^maV gmgUo,
[H$aU ZJaH$a, ádsU
~m¨XoH$a, amOZ Jdg,
ZsaOm, AZwamYm nmQ>sb,
Amgmam_ bmo_Qo>, B¨Ñ[OV
^mboamd, lsH$m¨V
Xoe_wI, `m¨Á`mgmaIo
Ag¨¼` boIH$ H$ds Mm¨Jì`m XOmªMo gm[hÌ` [Z_mªU H$arV Amho.
Zmam`U gwd}, Zm_Xod T>gmi, Aes Ag¨¼` Zmdo `m `mXsV
dmT>dVm `oD$ eH$VmV. EH¨$XarV Zd[Z[_ªVsÁ`m ÒïQ>sZo Amnì`m
^mfoMs æhUOo _amR>sMs n[a[òWVs [Z{îMVM Mm¨Jbs Amho. n¨aVw
[ejUm_YyZ OgOes _mV¦^mfm H$_s hmoV Amho OmBªb VgVgo ho
[MÍ ~XbV OmBªb Aes gmYma ^sVs _mÍ dmQ>Vo.
g¨nHª$ : 8805770888
vv