Recommandé
Contenu connexe
Tendances
Tendances (20)
En vedette
En vedette (20)
Similaire à Sosyolojiye giriş, TOPLUM, BİLİM ve YÖNTEM
Similaire à Sosyolojiye giriş, TOPLUM, BİLİM ve YÖNTEM (20)
Plus de recep şahin
Plus de recep şahin (13)
Sosyolojiye giriş, TOPLUM, BİLİM ve YÖNTEM
- 1. SOSYOLOJİYEGİRİŞ ÜNİTE 1 –TOPLUM, BİLİM veYÖNTEM
- 2. Sosyoloji Sosyoloji, toplumun, toplumsal etkileşimin, bireyle toplum arasındaki ilişkinin, toplumsal kurumların yapılarının ve birbirleriyle olan ilişkilerinin bilimsel olarak incelenmesidir.
- 4. Toplum Sosyolojinin temel kavramıdır. İnsan topluluğu anlamına gelmez. İnsanların kendisini değil, aralarındaki ilişkiler, paylaştıkları değerler ve davranış kalıplarını ifade eder.
- 5. AVCI TOPLAYICI TOPLUM TARIM TOPLUMLAR KIRSAL TOPLUMLAR SANAYİLEŞMEMİŞ UYGARLIKLAR / GELENEKSEL DEVLETLER MODERN TOPLUM / ENDÜSTRİ TOPLUMU BİLGİ TOPLUMU / ENDÜSTRİ SONRASI TOPLUM
- 6. Toplumsal Değişme Toplumun kültürel, yapısal, ekolojik veya demografik yapısındaki değilişlik.
- 7. Toplumsal davranış Diğer insanların geçmişte meydana gelmiş, şu anda meydana gelen veya gelecekte meydana gelebilecek davranışlarına yönelik gerçekleştirilen davranışa denir. Mesela bu kızlar geçmişte meydana gelmiş bi olaydan ötürü kavga ediyorlarsa toplumsal bir davranış gerçekleştiriyorlar.
- 8. Toplumsal yapı Toplum üyeleri arasında düzenli, kalıcı ve kalıplaşmış ilişkiler.
- 9. Toplumsal yapı Toplumun yapısı ve temel değerlerinin korunması bakımından zorunlu sayılan, nispeten sürekli kurallar topluluğudur. Burada kurum deyince MEB gibi kurumların akla gelmemesi önemli. Toplumsal kurum dediğimiz bir kurallar topluluğudur. Örneğin bir tane aile bir toplumsal kurum değildir. Toplumsal kurum olan aile, kurallarıyla her bir aileyi etkileyecektir.
- 10. Toplumsal olgu Bireyin dışında bulunan ve zorlama gücü sayesinde kendilerini bireye kabul ettiren davranış, düşünme ve hissetme biçimleridir.
- 11. Toplumsal Grup Üyeleri arasında ortak çıkar ve amaçları bulunan, üyelerinin karşılıklı ilişki halinde olan ve bir sürekliliği olan insan topluluğu. Aile, bir sınıftaki öğrenciler, arkadaşlar, iş arkadaşları vb.
- 12. Benlik Benlik, kendimize, kimliğimize ve niteliklerimize ilişkin algı ve düşüncelerimizin bütünüdür.
- 13. Statü Diğer insanların, bireylerin toplum içindeki yerine verdikleri addır.
- 14. Statü Edinilmiş Kazanılmış Doğuştan gelir. Cinsiyet, ırk, zengin ya da yoksul bir ailede doğmak. Sonradan bireysel çaba ya da şans eseri kazanılmış statü. Öğretmen olmak, piyango kazanmak gibi. Geleneksel toplumlarda insanlar toplumdaki yerini «Edinilmiş Statü» sayesinde edinirken, modarn toplumlarda «Kazanılmış Statü» daha etkilidir.
- 15. Toplumsal Rol Toplum her bireyin statüsüne göre belli şekillerde davranmasını bekler, beklenen bu davranışlara toplumsal rol denir. Bireyler tek bir statüye sahip değildir. Baba ve polis olmak gibi iki statüye sahip bir insan, belli durumlarda iki statünün gerektirdiği rollerden birini aksatma durumu yaşarsa, burada «rol çatışması» oluşur.
- 16. Değer Toplum ya da sosyal bir grup tarafından önemli görülen ideal ve inançlardır. Toplumdan topluma değişiklik gösterebilir.
- 17. Norm • Değerlere dayalı olarak geliştirilen kurallardır. Norm Halk yordamları Örfler Kanunlar Halk Yordamları • Nispeten zayıf norm. • Yaptırımı hafif. • Uygun kıyafet giymek, yemeği düzgün yemek vb. Örfler • Toplumun güçlü ve önemli normları. • Toplumun devamlılığı için şart. • Yaptırım çok ağır. Töre gibi. Kanunlar • Siyasal otorite tarafından kazırlanır. • Yazılı norm.
- 18. Yaptırım Normlara aykırı davranırsan doğabilecek sonuç. Yazılı olması şart değil. Onaylamayan bakışlar, alay etmeler yaptırım olabileceği gibi hapis cezası da bir yaptırımdır.
- 19. Toplumsallaşma / Sosyalleşme Bireylerin, bulundukları toplumun kültürünü öğrendikleri etkileşim sürecidir. İki işlevi vardır: - Benliğin gelişmesini sağlar. - Kültürün bir nesilden diğerine aktarımını sağlar.
- 20. Sosyolojinin Doğuşu Büyük toplumsal dönüşümlerin oluşturduğu sorunların bilimsel yöntem kullanılarak cevaplanması çabası, bilim olarak sosyolojiyi doğurmuştur. AUGUSTE COMTE toplumun bilimsel olarak incelenmesine sosyoloji diyen ilk düşünür.
- 21. Teori / Kuram Gözlemlenebilir bir olgunun nedenlerini açıklamaya yönelik birbiriyle ilişkili kavramlar sistemi. Teorinin amacı, - Toplumsal etkinlikler arasındaki ilişkileri açıklamak, - Olguların durumlarına dayanarak diğer olgular hakkında tahminde bulunmaktır. Diğer teorilerden üstün olabilmesi için bir teoride bulunması gereken üç özellik: > Diğerlerinden basit, > Açıklamaları diğer teorilerden net, > Diğer teorilerden daha fazla ve çeşitli toplumsal olay ve davranışı açıklama gücüne sahip.
- 22. Önerme İki ya da daha fazla kavram arasındaki ilişki hakkındaki yargıyı ifade eden cümlelere önerme denir.
- 23. Hipotez Empirik olarak test edilebilecek olan önermeler hipotezlerdir. Hipotez, kavramların ölçüleblir değişkenleri arasındaki doğrulanabilecek ya da yanlışlanabilecek ifadedir.
- 25. Varsayım Empirik sınanmak amacıyla oluşturulmayan ve doğru olduğu kabul edilen, yargı ve genellemeler.
- 26. Araştırma konusunun seçilmesi ve araştırma probleminin belirlenmesi Araştırma için uygun araştırma tipi, yöntem ve tekniklerin seçilmesi Araştırma evreninin belirlenmesi ve örneklem seçimi Veri Analizi Bulguların yorumlanması ve rapor yazımı
- 29. Pozitivist Yaklaşım Hipotetik tümdengelim yolunu kullanarak belirli bir teorik yapı içinde geliştirilmiş hipotezleri sınayan ve insan davranışlarına ilişkin tahminlerde bulunmayı sağlayacak temel yasaları ortaya koymayı amaçlayan sosyal bilim yaklaşımıdır.
- 30. Pozitivist Yaklaşım Kökleri Auguste Comte ve Emile Durkheim’e uzanır. Pozitivizme göre bilimin tek bir yöntemi vardır. Sosyal bilimler de bu yöntemle çalışarak insan davranışlarına dair öngörüde bulunabilir. İnsan davranışlarındaki çevresel etkenleri gözardı etmekle eleştirilmiştir.
- 31. Yorumlayıcı yaklaşım Yorumlayıcı yaklaşımda sosyal bilimcinin toplumsal eylemleri soyut olarak açıklayabilmesi için öncelikle davranışta bulunan bireyin o eyleme ne anlam verdiğini anlaması ve yorumlaması gerekmektedir.
- 32. Yorumlayıcı yaklaşım Kökleri Dilthey ve Max Weber’e dayanır. i Yunan tanrısı «Hermes»ten ismini alan Hermeneutik teorisini temel alır. Hermes’in görevi Tanrıların isteklerini ölümlülere iletmek, aradaki iletişimi sağlayarak, anlaşılmayanı anlaşılır hale getirmektir.
- 33. Eleştirel Yaklaşım Eleştirel yaklaşıma göre toplumsal ilişkilerin altında yatan çatışma ve çelişkilerin üzeri örtülüdür. Sosyal bilim gerçeklerin üzerindeki bu örtüyü kaldırmaya ve gerçeklerin ne olduğunu göstermeye çalışır.
- 34. Eleştirel Yaklaşım Kökleri Karl Marx ve Sigmund Freud’a dayanır.
- 35. Y A K L A Ş I M L A R I N K A R Ş I L A Ş T I R I L M A S I Toplumsal Gerçeklik, olayların altında yatan yapılar tarafından yaratılan ve yönetilen çatışmalardır ve gizlidir. İlk bakışta açıkça görülemez. Toplumsal Gerçeklik, fiziksel gerçeklikler gibi bireylerin özellikleri dışında varolan ve keşfedilmeyi bekleyen düzenliliklerdir. Toplumsal gerçeklik, ancak insanlar tarafından deneyimleyip anlamlandırıldığında varolan, büyük ölçüde insanların algıladığı gibi olan gerçekliklerdir.
- 36. Y A K L A Ş I M L A R I N K A R Ş I L A Ş T I R I L M A S I Araştımanın amacı, toplumsal ilişkileri eleştirmek, dönüştürmek ve dünyayı değiştirmektir. İyi bir bulgu, illuzyonları açığa çıkaran bulgudur. Araştırmanın amacı, toplumsal eylemleri anlamak ve tanımlamak, insanların doğal yaşam ortamlarında olguları nasıl anlamlandırdıklarını ortaya koymaktır. İyi bir bulgu, mevcul ve sürekli değişen toplumsal ilişkilerin bağlamına oturan bulgudur. Araştırmanın amacı, insanların tahminde bulunmaları ve olayları kontrol altına alabilmeleri için doğal ve toplumsal yasaları keşfetmektir. İyi bir bulgu diğer bilim adamları tarafından tekrarlanabilecek olan doğru gözlemlere dayanan bulgudur.
- 37. Y A K L A Ş I M L A R I N K A R Ş I L A Ş T I R I L M A S I İnsanlar illuzyon ve sömürü tarafından tuzağa düşürülmüş, gerçekleşmemiş olsa da potansiyele sahip olan yaratıcı varlıklardır. Bilim insanlarının değerleri olmalıdır. Bazı değer pozisyonları doğru, bazıları yanlıştır. İnsanlar anlamı yaratan ve kendi dünyalarını sürekli olarak anlamlandıran toplumsal varlıklardır. Değerler toplumsal yaşamın bütünleşik bir parçasıdır. Bilim insanlarının değerlerden sorutlanmaları mümkün değildir. Hiçbir grubun değerleri yanlış değildir, sadece farklıdır. İnsanlar özgür iradeleriyle değil, rasyonel olarak hareket ederler. Davranışlarını dış güçler tarafından şekillendirirler. Bilim değerlerden bağımsızdır. Bilim insanları değer, düşünce ve inançlardan bağımsız ve nesnel olmalıdır.
- 38. Feminist Yaklaşım Feminist araştırmaların amacı, cinsiyet ve iktidar ilişkilerinin toplumsal yaşamın her alanının içine işlemiş olduğunu göstermek, toplumsal bilimde baskın olan erkek yönelimli bakış açısını düzeltmek ve kadınların sesini duyurmaktır.
- 39. Post-Modern Yaklaşım Post-modern yaklaşım, araştırmaların betimlemekten başka bir işlevi olmayacağını ve bütün betimlemelerin birbiri ile aynı değere sahip olduğunu söyler. Bilim insanının yaptığı betimleme bilim insanı olmayan birini yaptığı betimlemeden daha geçerli ya da değerli değildir. Bütün örgütlü inanç sistemlerini reddeder. Yaşamın çok karmaşık olduğunu ve çok hızlı değiştiğini bu sebeple nedenselliğin incelenemeyeceğini savunur.
- 40. NicelAraştırmaTeknikleri Yapılandırılmış (Denetimli) Gözlem Anket Yapılandırılmış görüşme Deney Yarı – Deney Survey NitelAraştımaTeknikleri Derinlemesine Görüşme Yapılandırılmamış (Denetimsiz) Gözlem Yaşam Öyküsü Örnek Olay İncelemesi (Vaka Çalışması) Doküman İncelemesi
- 41. Yapılandırılmış Gözlem • Gözlem çizelgeleriyle bilgi toplama yolunun denetim altında tutulduğu gözlem. Anket • Bildiğimiz anket. Yapılandırılmış Görüşme • Önceden belirlenmiş görüşme formunda yazılı soruların örneklemdeki kişiye yüzyüze sorulduğu teknik. Deney • Değişkenler arasındaki ilişkiler dış faktörler tamamen kontrol altına alınıp incelenir. • Özellikleri birbiriyle aynı olan bir «deney grubu» vardır. • Bir de «kontrol grubu» vardır. • Deney grubu bağımsız değişken etkisine tabii tutulur, sonuçlar kaydedilir. Kontrol grubuna hiç müdahale edilmez. • Deney grubundan alına sonuçlar ile kontrol grubu karşılaştırılır. • Böylece bağımsız değişkenin sonuçları ortaya konmaya çalışılır. Yarı-Deney • Deney gibi hipotez sınamayı amaçlar. Fakat dış faktörler tamamen kontrol altına alınmaz. • Deney başlamadan kontrol grubu oluşturulmaz. • Deney grubunun sonuçları toplandıktan sonra, deney grubuna benzer farklı bir grup, laboratuvar ortamı dışında gözlemlenir. • Sonuçlar bunlarla karşılaştırılır. Survey • Araştırma evrenini temsil eden bir örnekleme (ki buna TEMSİLİ ÖRNEKLEM denir) sahip olan, • Standart veri toplama araçlarını kullanan, • Verilerin sistemli bir şekilde toplandığı, • Birden çok veri toplama tekniğinin kullanıldığı bir araştırmadır. • Bu yüzden buna tam teknik denemez. «Araştırma Deseni» daha uygun bir isimlendirmedir. NİCEL
- 42. Derinlemesine Görüşme • Az sayıda insanla görüşülüp çok ayrıntılı ve derinlemesine bilgi alınmaya çalışılır. • Standart görüşme formu yok. Odak Grup Görüşmesi • Belirlenmiş bir konuyu tartışmak için bir grup insanla görüşülür. • Standartlaşmış veri toplama araçları kullanılmaz. Yarı-Yapılandırılmış Gözlem • Önceki çalışmalarda ortaya çıkan sonuçların tekrarlanıp, tekrarlanmadığını gözlemlemeye yöneliktir. • Genellikle bir gözlem formu kullanılır. Yapılandırılmamış Gözlem • Gözlem çizelgesi gibi strandarlaşmış aracın kullanılmadığı gözlem. • KATILIMCI GÖZLEM: Araştırmacının gözlemlediği grubun parçası olduğu gözlem. • KATILIMSIZ GÖZLEM: Araştırmacı kişiliğini korur ve dışarıdan gözlemler. Yaşam Öyküsü • Araştırma probleminin taşıyıcısı olan bireylerin bir birim olarak ele alınması • Yaşam süreçlerinin ince ayrıntılarına inilerek, • İlgilenilen olgunun somut bir içerik ve örnek olay üzerinde araştırılmasıdır. Örnek Olay İncelemesi • Sosyal olgu ya da olayın kendi bağlamı içerisinde, çeşitli veri toplama teknikleriyle bilgi toplanarak empirik ve bütüncül olarak incelenmesi. • Örnek olayda nitel ve nicel teknikler kullanılabilir. • Fakat derinlenemesine inceleme gerektirdiği için genellikle nitel teknikler kullanılır. Doküman İncelemesi • Araştırma konusu hakkında bilgi içeren kitap, dergi vb. İncelenmesi. NİTEL
- 43. Yöntemsel Çoğulculuk Araştırmada duruma göre hem nitel hem de nicel araştırma tekniklerinin kullanılabileceğini savunur.
- 44. OLGUSAL SORU NE OLDU? 1980’lerden beri İngiltere’de okullarda kızlar oğlanlardan daha başarılı sonuçlara ulaşmaktadır. KARŞILAŞTIRMA SORUSU BU HER YERDE OLDU MU? Bu küresel bir olgu muydu yoksa sadece İngiltere’de ya da İngiltere’nin sadece bir bölümünde mi oldu? GELİŞİMSEL SORU BU ZAMAN İÇİNDE TEKRARLANDI MI? Kızların eğitimsel başarılarının zaman içindeki örüntüleri nelerdir? TEORİK SORU BU OLGUNUN ALTINDA YATAN NEDENLER NELERDİR? Okullarda kızlar neden daha iyi bir performans gösteriyorlar? Bu değişmeyi açıklamak için hangi nedenlere bakmalıyız?