1. De Marken
de lappendeken van kleuren,
smaken en geuren
Le Marche is bij veel Nederlanders beter bekend als De Marken. Wie van beide niet weet, hoort
de regio steevast omschreven worden als ‘het nieuwe Toscane’. Dat de sfeer in De Marken heel
anders is en voorafgaande omschrijving de regio geen recht doet, ontdek je met onze prachtige
reportages over Pesaro, Urbino en het papierstadje Fabriano. Geniet op de volgende pagina’s
en laat je verleiden door de schoonheid van De Marken.
De naam van de ‘buurregio’ moet nog één keer aan een gelijkenis
worden onderworpen. Immers, waar Toscane het treft met grote
publiekstrekkers als Pisa, Florence en Siena, moet De Marken het
met minder beroemde steden doen. Maar wie Pesaro, Urbino of
Fabriano bezoekt, ervaart meteen een groot voordeel: geen mas-
satoerisme.
Pesaro en Urbino liggen in het noordelijk deel van De Marken.
De vele kunstwerken, beelden, historische pleinen en imposante
gevels herinneren nog dagelijks aan de voorspoed, rijkdom en
ontwikkeling die beide steden doormaakten in de renaissance.
Pesaro geniet met haar ligging aan de Adriatische kust vele
zonuren. De boulevard wordt hier gekleurd door statige villa’s
is pasteltinten met sprookjesachtige torens en weelderig groene
tuinen. Pesaro is de geboorteplaats van Gioacchino Antonio
Rossini. Deze beroemde componist wordt jaarlijks geëerd met
het Rossini Opera Festival. Het historisch centrum van Urbino
wordt gedomineerd door het prachtige paleis dat hertog Federico
da Montefeltro in 1444 liet bouwen. De muren van het palazzo
tonen beeltenissen van Plato, Aristoteles, Dante, Petrarca, Sint
Augustinus en Vittorino da Feltre. Papierstad Fabriano is een
schoonheid op zich die je tijdens een bezoek aan De Marken niet
mag overslaan. Het stadje ligt verscholen tussen de uitlopers van
de Apennijnen en staat wereldwijd bekend om zijn papiertraditie.
De Smaak bezocht deze drie steden in De Marken en laat je op de
volgende pagina’s meegenieten van onze ontdekkingen in deze
(nog) pure, authentieke Italiaanse regio.
16 17

2. Pesaro
Urbino
de marken
Kleine mogendheden
en grote kunstenaars
Florence, Rome, Venetië en Napels. Een grand tour zoals de Engelsen die
vroeger maakten, brengt je naar de mooiste steden. Maar ben niet te haastig!
Juist de kleinere juweeltjes zullen je verrassen. Pesaro en Urbino in De Marken
bijvoorbeeld. Deze twee plaatsen konden in de renaissance wedijveren met
grootheden als Florence. Dat zie je tot op de dag van vandaag overal terug.
Bovendien werd een aantal beroemde schilders en componisten in deze regio
geboren. De Smaak sloeg grootheden over om u te kunnen vertellen over
kleinere mogendheden.
18 19

3. Langs de boulevard van Pesaro staan pastelkleurige
jugendstilvilla’s met sprookjesachtige torentjes en
mediterrane tuinen
van de zeegod Neptunus. In Palazzo Ducale zetelde tijdens de renaissance
het adellijke geslacht Della Rovere. Deze familie verwierf een fortuin en
Reistip
Tekst: Maurizia Ghisoni | Fotografie: Matteo Carassale | Vertaling: Maartje Elsevier Stokmans
maakte Pesaro tot een aanzienlijk centrum van kunst en cultuur. Tegen- van smaakredacteur Maurizia Ghisoni:
woordig biedt het gebouw onderdak aan de prefectuur. Wie de monu- Rossini-wandeling door Pesaro
Pesaro en Urbino liggen in het noordelijk deel van De Marken. Urbino mentale panden van Pesaro even achter zich wil laten, kan een fietstocht Gioacchino Rossini is schrijver en componist van opera’s als de Il
wordt omgeven door de heuvels van Montefeltro. Tijdens de renaissance maken vanaf het strand richting het zuiden. barbiere di Siviglia, Wilhelm Tell en La Gazza Ladra. Hij werd op 29
bloeiden hier de kunsten en de wetenschap. De universiteit uit 1506 en februari 1792 geboren in Pesaro. Hoewel hij heel Europa doorkruiste
de schilderijen van Rafaël herinneren daar nog dagelijks aan. Pesaro ligt Kunstwerken van keramiek om zijn werken te laten horen, bleef hij een innige band houden met
aan de Adriatische kust en ademt een gastvrije sfeer. Tijdens het jaarlijkse Tijdens de renaissance was het vervaardigen en bewerken van keramiek zijn geboortestad. Niet alleen het jaarlijkse Rossini Opera Festival
Rossini Opera Festival in augustus klinken overal de opera’s van beroemde in Pesaro al een ware kunstvorm. In de Musei Civici zijn uiterst zeldzame getuigt daarvan. Ook kun je een Rossini-wandeling maken. Deze
componisten. De naamgever van het festival, Gioacchino Antonio Rossini, stukken uit die tijd te bewonderen. Tegenover de trap die je naar de collec- wandeling begint bij zijn geboortehuis op nummer 34 aan Via Gio-
is geboren in Pesaro en wordt hier nog altijd op handen gedragen. tie keramiek brengt, hangt een tondo met het hoofd van Medusa. Ze kijkt acchino Rossini. De begane grond is ingericht als museum. Bijzonder
de bezoekers met een doordringende blik aan. In haar gezicht is de hand is hier zijn spinet uit 1809. Op deze voorloper van de piano heeft hij
pesaro, een passeggiata van Ferruccio Mengaroni te herkennen. Volgens gids Roberta Magi werd geoefend toen hij nog aan het muzieklyceum van Bologna studeerde.
Het historische centrum van Pesaro heeft zijn blik op zee gericht. De deze mythische tondo de kunstenaar uit Pesaro zelfs fataal: “Toen hij met Tijdens de wandeling passeer je het conservatorium in Palazzo
inwoners flaneren over de boulevard en spreken met elkaar af bij de Sfera anderen dit monster van ruim een ton wilde verplaatsen, viel het bovenop Olivieri. Rossini gaf hier les en na zijn dood liet hij het een groot
Grande, een opvallend hedendaags kunstwerk van Arnaldo Pomodoro. De hem. Hij was op slag dood. Het verhaal gaat dat Medusa op die manier legaat na. Eén van de mooiste zalen is het Auditorium Pedrotti. De
grote bronzen bol schittert als tweede zon in het felle licht. Op zomer- wraak nam omdat hij haar ware gezicht had afgenomen.” wandeling eindigt bij het Teatro Rossini aan de zuidkant van Piazza
avonden vormt de boulevard het decor voor talloze concerten en thea- www.museicivicipesaro.it del Popolo. Het theater, te herkennen aan zijn prachtige deur, stamt
tervoorstellingen. Hier vind je ook de pastelkleurige jugendstilvilla’s met Tegenwoordig kun je in de werkplaatsen verspreid over de stad de kera- uit 1637. Na een reeks verbouwingen kreeg het in 1816 het typische
sprookjesachtige torentjes en mediterrane tuinen. Via Gioacchino Rossini misten aan het werk zien. Bij Molaroni ziet het interieur er nog precies zo neoklassieke uiterlijk van een Italiaans theater: rijk versierd maar
loopt vanaf de boulevard naar het centrum. Aan weerszijden zitten win- uit als aan het begin van de vorige eeuw. Het keramiek ligt uitgestald op niettemin elegant. Tijdens de inauguratie in 1818 werd hier een
kels, barretjes, boekhandels en eeuwenoude palazzi. Eén daarvan is het prachtige jugendstilstellingen. Amforen, borden, soepterrines, vazen… grandioze interpretatie van La Gazza Ladra opgevoerd. Een zevenen-
geboortehuis van de beroemde componist naar wie de straat vernoemd alles even sierlijk van vorm. Marcella Molaroni, de achterkleindochter van twintigjarige Rossini begeleidde de opera op de klavecimbel. Hij was
is. De straat komt uit op Piazza del Popolo. In het midden staat een de oprichter, schildert met de hand de rozen van Pesaro op dienbladen en toen al wereldberoemd. www.provincia.pu.it
zeventiende-eeuwse fontein, versierd met beelden van tritons, dienaren karaffen. Molaroni | Via Luca della Robbia 9 | Pesaro
20 21

4. palazzo Ducale in Urbino
Hertog Federico da Montefeltro liet in 1444 een prachtig paleis bouwen
dat nog altijd het langgerekte Piazza Rinascimento van Urbino domineert.
Je wordt onmiddellijk getroffen door de gevel met zijn twee charmante
torentjes en ranke belijning. “Luciano Laurana, één van de architecten, Voor het ontbijt of een snelle lunch komen de inwoners van Pesaro
ontwierp deze torentjes om de machtige hoven uit Noord-Italië af te samen in Casetta Vaccaj. Deze imposante gelegenheid is gevestigd in een
troeven”, legt gids Claudia Taglianetti uit. vijftiende-eeuws palazzo met een interieur van robuuste balken, jugend-
Wanneer je het gebouw ingaat, kom je uit op de binnenplaats die baadt stilmeubels en fluwelen bekleding. In de kelders hangen verfijnde worsten
in een zee van licht. Op de begane grond tref je het Appartemento della als capocolli, lonzini en golette te drogen. De muren van het pand zijn
Iole aan. De wanden zijn versierd met fresco’s van Hercules en Iole. In het versierd met moderne kunst.
trappenhuis zorgt de lichtinval voor een bijzonder ruimtelijk effect. Alles Casetta Vaccaj | Via Mazzolari 22 | T.: 0039.072169201
lijkt daardoor nog groter en krijgt haast iets magisch. Precies tussen de In de pizzeria’s van Pesaro staat één pizza altijd op het menu: de pizza
twee torentjes van het Palazzo bevinden zich een immense feestzaal en de Rossini. De grote componist was namelijk ook een begenadigd kok en gaf
studeerkamer van de hertog. Aan de muren hangen beeltenissen van zijn zijn naam aan een eenvoudige pizza met tomaat, mozzarella, hardgekookt
grote voorbeelden: Plato, Aristoteles, Dante, Petrarca, Sint Augustinus en ei en mayonaise.
Vittorino da Feltre. In Palazzo Ducale is ook de Galleria Nazionale delle
Marche ondergebracht, het meest vooraanstaande museum van de regio. De streekproducten van Urbino komen uit het heuvelige achterland
Er hangen meesterwerken van Piero della Francesca, Titiaan en Luca van Montefeltro. Ze zijn allemaal te koop op Mercatino delle Erbe e dei
Signorelli... Een hoogtepunt is La Muta met het gezicht van een dame met Sapori. De kramen staan in de schaduw van de galerijen van Piazzetta San
perfecte natuurlijke trekken. Hierdoor kreeg de nog jonge, maar al zeer Francesco. Bijna iedere dag staat hier ook de kraam van Maurizio Rupali
kundige, Rafaël de bijnaam pennello divino (goddelijk penseel) opgespeld. di Urbania, die geurige paddenstoelen en zwarte zomertruffels verkoopt.
Verderop staat de kraam van Pierluigi Nieddu, van het biologische boe-
Smaken uit pesaro en Urbino renbedrijf Il Capriolo. Er ligt ricotta, caciottina en kleine kaasjes gemaakt
Op verschillende locaties in Pesaro kun je kennismaken met de culinaire van verse melk.
tradities van de stad. Zo wordt iedere ochtend in de kloostergang van San Aan één van de hoofdstraten van Urbino, Via Mazzini, bevindt zich nog
Domenico de Mercatino delle Erbe gehouden. De kramen liggen vol fruit, een winkeltje vol lekkernijen: Tartufi-Antiche Bontà. Het wordt gerund
groenten, kruiden, brood, focaccia en piada sfogliata, het kleine neefje van door twee zussen, Monia en Michela Costantina. Ze verkopen heerlijke
het beroemde platte brood uit Romagna, piadina. In de kelders van het truffel uit de heuvels van Montefeltro en de befaamde ham prosciutto di
eeuwenoude Palazzo Gradari bevindt zich Enoteca Comunale Rossini. Carpegna. Ook kun je er terecht voor bijzondere soorten worst, salami
Hier zijn talloze wijnen uit de streek te proeven. Enoteca Comunale Rossini van gedroogde vijgen en een geurige drank op basis van olijfbladeren,
| Via Gioacchino Rossini 24 Liquor d’Ulivi. www.tartufiantichebonta.it
22 23