3 oktober 2013 - Posttheater Arnhem
Wij hebben ons onderzoek afgesloten met enkele adviezen voor Binnenlandse Zaken en voor de organisaties in en rond de kleine kernen. Komen ze.
Do’s:
- Zet goede praktijken in het zonnetje en neem de rol van de verborgen eigenaar
- Denk mee en doe mee
- Bied ruimte (met middelen en regels) en schep passende condities
Don'ts
- Principediscussies,
- Toe-eigenen, de baas spelen,
- Reputatieschade aanbrengen,
- Focussen op klachten of vragen om wat er niet goed gaat
VOOR DE INLOOP –
Afsluiten met ‘Wie de spreeuwen begrijpt, snapt de sociale media’
Dit zijn ook spreeuwen
Ze kijken en luisteren nog wel naar de traditionele boodschappen
Maar ze zijn voornamelijk bezig met de nieuwe communicatie; de conversatie
Ze luisteren naar elkaar, delen met elkaar en activeren elkaar
Ze hebben heel selectief oog voor de traditionele ‘zenders’
Een rondje:
Wie sociale media persoonlijk?
Wie sociale media functioneel?
Wat vind je van de sociale media?
Wie begrijpt de sociale media?
Wie kost het te veel tijd?
Wie heeft er baat bij?
Er is een grote verandering gaande, de laatste tien jaar.
Wie die verandering begrijpt, kan kracht ontwikkelen.
Hoe kunnen organisaties die nieuwe kracht benutten?
Daarvoor moeten we even terug in de tijd.
De tijd van de retorica: duidelijk zenden. Dat leerden we op school, en van de Grieken. Zender - Boodschap - Ontvanger
De tijd van de interactie en de interactieve beleidsvorming – mensen gingen terugpraten – soms best lastig voor bedrijven en organisaties, vaak heel nuttig, omdat ze daardoor dichter bij de mensen kwamen.
En de tegenwoordige tijd: wat die oude zender zegt, is niet meer van belang – het centrum is verdwenen. Mensen delen graag wat ze interessant vinden.
En dat is niet altijd (meestal niet) een boodschap die duidelijk van een zender afkomstig is, maar iets waaraan zij persoonlijk belang hechten. Als de zender te nadrukkelijk aanwezig is, neemt de kans op delen heel vaak af.
Er is nu nog slechts een wolk spreeuwen…
Philips, bijvoorbeeld, had voorheen een zogenaamde 'brand manager': iemand de de boodschappen van Philips in overeenstemming bracht met de gewenste identiteit van Philips.
Die brand manager is ontslagen en vervangen door een - jonge - 'brand experience manager': iemand die de boodschappen die mensen over Philips delen in overeenstemming probeert te brengen met de identiteit van Philips. Om het hoekje werken dus…
De boodschap van een organisatie legt het af tegen wat anderen met elkaar over die organisatie delen.
“Praat niet over jezelf. Dat doen wij wel als je weg bent”
Aankoopbeslissingen gebeuren niet meer op grond van aanbevelingen van de zender, maar op grond van WOM
DUS het is van groot belang om gelegenheid te geven tot delen.
Een andere grote verandering, die hiermee gelijk opgaat, is de komst van de sociale media, zoals twitter, facebook, et cetera.
Die zijn lastiger te begrijpen dan menigeen denkt.
Vandaar dat we nu even korte rondvlucht maken.
Drie basisprincipes van de sociale media. 1: delen (in plaats van zenden)
Wie niet kan delen, kan ook niet vermenigvuldigen
Mensen delen niet graag een nadrukkelijke persoonlijke boodschap: deze moet aantrekkelijke zijn om te delen –
Dus niet nadrukkelijk verwijzen naar de zender.
Om het hoekje denken.
Philips heeft geen Brand manager meer, maar een Brand Experience Manager
Om het hoekje
Dus niet meer zenden, maar boodschappen op zo’n manier klaarzetten dat ze gedeeld worden.
Daarvoor moet je zelf naar de achtergrond treden: en het thema centraal zetten
Verborgen eigenaarschap
Voordwaarde om gedeeld te worden
De tijd waarin je niet jezelf en je organisatie of bedrijf centraal moet stellen, maar een thema.
Zodat je samen met andere belanghebbenden belangeloos kunt werken aan dat thema.
En tegelijkertijd kunt pralen met jouw betrokkenheid bij dat thema, net als alle andere belanghebbenden die meedoen.
Precompetitief samenwerken
Competitief scoren
Denk aan gemeenten
Basisprincipe 2 - Luisteren
Het eerste basisprincipe is dus 'delen'
Het tweede basisprincipe is: 'luisteren'
Naar wat er speelt
Om op die wijze te weten wat er speelt en daar gericht op in te kunnen spelen.
Voorbeeld (UNICEF webcare, na mijn tweet over een mogelijke onduidelijkheid op een poster: binnen tien minnuten!)
Kryptonite
Het belang van luisteren. Dat zien we bij het voorbeeld van Kryptonite.
Inmiddels een door en door bekend voorbeeld
Een heel duur slot voor dure (motor)fiets
Kryptonite (2)
Kryptonite was alleen maar aan het zenden en luisterde niet naar wat er rouleerde op de social media.
Dat je dat dure slot met een ballpen kon openen.
Best lastig.
Daardoor gingen ze bijna failliet.
Wat hadden ze moeten doen?
Luisteren
Ingaan op wat er gebeurde
Reageren
Uitnodigen
Samen een filmpje maken
Naar de achtergrond - delen
Basisprincipe 3: Activeren
Als je goed deelt en luistert, dan kun je ook goed activeren.
Zo deelnemen aan de conversatie dat er verbinding ontstaat, en actie.
Bijvoorbeeld door te reageren op vragen, of door uit te nodigen voor een bijeenkomst, of uit te nodigegn om mee te doen.
En als je dat allemaal goed doet, ontstaat er dank zij de sociale media grote virale kracht
Topologie
Dat kan het beste vanuit een sociale media infrastructuur.
Dat is een uitgebalanceeerd bouwwerk van sociale media rond een thema, zonder een direct herkenbare eigenaar.
Het werkt echt in de praktijk. Kijk maar naar het netwerk voor kunst en cultuur in en rond Arnhem: Arnhem aan Zee.
Herken je ook hier de bloem? (Niet zelf in het midden gaan staan: verborgen eigenaar zijn.)
Sociale media - de werking
Goed: de basisprincipes kennen we nu. Delen, Luisteren en Activeren.
Maar, hoe werkt dat nu precies?
We kijken nu kort onder de motorkap van de sociale media. Omdat 1) veel mensen denken dat ze weten hoe het werkt en 2) kennis van de werking kan helpen om de sociale media effectief in te zetten.
Types spreeuwen
Eerst het landschap van Twitter: de tweepology
Volgen en gevolgd worden. Daar gaat het om
Van narcisten (of heiligen) naar verworpenen - Dalai Lama, Jim Carrey, Freek de Jonge
Van twitteraars die alleen maar zenden en niemand volgen
Tot twitteraars die door niemand gevolgd worden,
maar toch heel erg hun best doen – op een foute manier… (linksboven)
Met daartussenin de gemiddelde twitteraars, in toenemende mate van verbondenheid
De succesvolsten en de profi's met een eigen bureautje om al die volgers te volgen en te bedienen. Zoals Lady Gaga
Als je dit begrijpt, dan ben je er helemaal klaar voor!
Uitleg tijdlijn: eigen berichten, berichten van ‘vrienden’ – dat is je DNA
Als je mij wilt leren kennen, kijk dan naar mijn vrienden…
En jouw DNA bepaalt wie jouw volgers willen zijn.
En dat is de crux: jouw volgers zoek je niet uit. Ze komen bij jou.
Op grond van jouw tijdlijn, jouw vrienden, jouw DNA. Het zijn eigenwijze spreeuwen…
De beweegredenen, de zwerm.
Wat de spreeuwen laten zich niet bewegen door één instantie. Ze kijken naar elkaar en volgen drie eenvoudige regeltjes.
Onderscheid, Overeenstemming en Overeenkomst.
Als je die regels kunt bespelen, dan beheers je de sociale media als instrument om mensen te bewegen en te verbinden.
Wat betekent dit nu voor ons?
Hoe kunnen we de sociale media nu inzetten bij sociale innovatie, maatschappelijke veranderingen.
In het onderzoek dat Roel During en ik mochten doen, kwamen we tot een aantal hoopgevende conclusies. En tot enkele aanbevelingen…
De nieuwe overheid
Davied Van Berlo schrijft in zijn boek 'Wij de overheid' dat de hiërarchie wordt uitgebreid met een netwerkstructuur
We kwamen er in ons onderszoek achter dat de nieuwe overheid maar heel langzaam vorm krijgt.
Binnenlandse Zaken decentraliseert haar opdracht om de gevolgen van de krimp te verlichten. Naar de kleine kernen zelf: de dorpshuizen en de dorpsverenigingen zouden het zelf moeten kunnen. De overheid en de maatschappelijke organisaties kunnen daar - op verzoek - bij helpen…
Wat wij waarnamen: deze formele structuur was dan wel gedecentraliseerd, maar miste op veel plekken de aansluiting bij wat er in de samenleving allemaal speelde. Citaat: "wij doe het liever zelf, dan dat we die kale koppen van de dorpsvereniging vragen. Dan gebeurt er helemaal niets."
Overheid - samenleving
Overheden en maatschappelijke organisaties kunnen bij dit proces in vele valkuilen vallen.
Kijk maar eens naar het burgerinitiatief rond de Braakliggende terreinen in Amsterdam.
Ze wilden de terrein in kaart brengen, online, en beschikbaar maken voor tijdelijk gebruik.
De initiatiefnemers stuitten aanvankelijk op veel bestuurlijk en ambtelijk verzet.
Totdat de gemeente mee ging doen om de kaart in te vullen - de opkomst was zeer groot, en de fouten in de kaart zorgden voor onnodige reuring.
Nu, een paar jaar later, profileert de gemeente zich als groothartig initiatiefnemer: "Als u iets leuks wilt met een terreintje, kom dat gerust met ons praten", aldus de wethouder. De initiatiefnemers staan met hun oren te klapperen langs de zijlijn en de gemeente heeft het helemaal overgenomen.
Over verborgen eigenaarschap gesproken...
Aansluiting
Hoe kan een overheid of een maatschappelijke organisatie dan aansluiting vinden bij vruchtbare initiatieven van burgers of bedrijven? Bij de 'grass root initiatives'?
Niet zoeken met beleidstermen
Kijken naar wat er speelt en naar wat goed gaat.
Dat levert heel veel op.
voorbeeld van Sleen. LUISTEREN - Alleen als je goed kijkt vind je de initiatieven en de reuring
Topologie De Velden
En door te delen en te activeren, zonder zelf in het midden te gaan staan. Zaols in de Rotterdamse wijk De Velden. Waar de bewoners een Glossy wilden maken over de mensen in hun wijk, en een theaterstuk, en waar de overheid en de maatschappelijke organisaties vanaf de tweede lijn ondersteuning gaven.
Do's
Wij hebben ons onderzoek afgesloten met enkele adviezen voor Binnenlandse Zaken en voor de organisaties in en rond de kleine kernen. Komen ze.
Do’s:
Zet goede praktijken in het zonnetje en neem de rol van de verborgen eigenaar
Do's
Denk mee en doe mee
Do's
Bied ruimte (met middelen en regels) en schep passende condities
don'ts
principediscussies,
toe-eigenen, de baas spelen,
reputatieschade aanbrengen,
focussen op klachten of vragen om wat er niet goed gaat
Delen, Luisteren Activeren
De sociale media kunnen daarbij helpen.
Haaien
Maar de grondhouding is van doorslaggevend belang voor het succes.
School
Pas dan krijg je mensen werkelijk in beweging...
Als je begrijpt hoe de sociale media werken, heb je geen regels nodig.
Hulpmiddel: bedenk dat al je uitingen via de sociale media vertoond worden op een monitor in de hal…
SLIDE 40 [OPTIONEEL]
En de automatisering kan je helpen