Presentatie voor het Platform Leven Lang Ontwikkelen van de Vereniging Hogescholen over de ervaringen van de deeltijdopleidingen van de Career Academy van de HR Business School met het ontwikkelen van deeltijdonderwijs voor werkenden. Modularisering gericht op microcredentialing.

1. Voorbeeld van onderwijsontwikkeling: de deeltijd
opleidingen van de Career Academy van de HR
Business School
De opleidingen zijn opgezet binnen de pilot flexibilisering leeruitkomsten en zijn ontworpen
voor microcredentialing.
Het betreft deeltijdvarianten van de opleidingen: Bedrijfskunde, Business IT & Management,
Commerciële Economie, Finance & Control, Human Resource Management
Website: https://www.hogeschoolrotterdam.nl/go/hogeschool-rotterdam-business-school/hrbs-opleidingen/hogeschool-rotterdam-business-school--career-academy/
Bijeenkomst Platform Leven Lang Ontwikkelen van de Vereniging Hogescholen, 9 maart 2021
Robert Bouwhuis, oud-projectleider Career Academy voor de pilot flexibilisering leeruitkomsten

2. De beleidsmatige context

3. Opleiding Human Resource Management
Creating Added Value (RCACAV01Q5)
Je bent in staat om een verbetering in
toegevoegde waarde te realiseren voor
belanghebbenden van jouw organisatie.
HRM overview (RCAHOV01Q5)
Je bent in staat om beleid te evalueren in een
organisatorische en maatschappelijke context:
 Review van de hr-activiteiten die waarde
genereren voor de organisatie (o.a. pw-
instrumenten rondom behoefte aan
personeel, personeelsvoorziening, beheer
eigen personeel en inhuur externen.)
 Analyse van de invloed van thema’s op pw-
instrumenten.
HR insight (RCAHRI02Q5)
Je bent in staat om jouw organisatie inzicht te
geven in de mate waarin haar
personeelscapaciteit nu en op termijn in staat is
om bij te dragen aan de waarde die de
organisatie voor haar belanghebbenden wil
creëren.
Performance & procesmanagement
(RCAPPM02Q5)
Je bent in staat om voor jouw organisatie bij te
dragen aan het borgen van kwaliteit en het
versterken van het lerend vermogen van de
organisatie.
Strategisch management (RCASMA03Q6)
Je bent in staat om een visie te ontwikkelen op
de mate waarin de organisatie op lange termijn
betekenisvol kan zijn voor haar relevante
belanghebbenden en om te adviseren over de
wijze waarop de organisatie aan deze betekenis
vorm kan geven.
Human Talent Development (trainen, coachen
& opleiden) (RCAHTD03Q6)
Je bent in staat om te zorgen voor een
personeelsbestand met voldoende
competentie en voldoende capaciteit om de
beloftes uit te voeren die de organisatie aan
haar omgeving doet.
Implementeren van verandering
(RCAIVV04Q6)
Je bent in staat om een veranderopgave te
agenderen binnen jouw organisatie en om bij te
dragen aan het organiseren van de gewenste
verandering.
Vrije keuze
Je maakt een keuze uit het onderwijsaanbod.
Dit kan een blok zijn uit jaar 3 van een andere
opleiding van de Career Academy of een minor.
Je kunt deze ruimte ook benutten door hier
reeds eerder behaalde resultaten bij andere
geaccrediteerde opleidingen van hoger
onderwijs in te zetten.
Opleiding Bedrijfskunde
Creating Added Value (RCACAV01Q5)
Je bent in staat om een verbetering in
toegevoegde waarde te realiseren voor
belanghebbenden van jouw organisatie.
Accounting & Governance (RCAACG01Q5)
Je bent in staat om een getrouw beeld aan de
stakeholders (personeel, investeerders,
financiers, leveranciers, fiscus) te geven van de
bezittingen en schulden van een organisatie en
van haar inkomsten en uitgaven.
Business intelligence & management control
(RCABMC02Q5)
Je bent in staat om het besluitvormings-
vermogen van een organisatie te versterken
door relevante en accurate informatie te
verzamelen, te agenderen en te (doen)
betrekken bij de besluitvorming op
managementniveau.
Performance & procesmanagement
(RCAPPM02Q5)
Je bent in staat om voor jouw organisatie bij te
dragen aan het borgen van kwaliteit en het
versterken van het lerend vermogen van de
organisatie.
Strategisch management (RCASMA03Q6)
Je bent in staat om een visie te ontwikkelen op
de mate waarin de organisatie op lange termijn
betekenisvol kan zijn voor haar relevante
belanghebbenden en om te adviseren over de
wijze waarop de organisatie aan deze betekenis
vorm kan geven.
Waardenvol organiseren (organisatiekunde)
(RCAORG03Q6)
Je bent in staat om een organisatiediagnose te
maken en om te adviseren over het ontwerpen,
managen en besturen van een organisatie,
zodanig dat medewerkers van een organisatie
kunnen functioneren in een werkomgeving
waarin hun werk leidt tot resultaten die door
henzelf en anderen als betekenisvol worden
ervaren.
Implementeren van verandering
(RCAIVV04Q6)
Je bent in staat om een veranderopgave te
agenderen binnen jouw organisatie en om bij te
dragen aan het organiseren van de gewenste
verandering.
Vrije keuze
Je maakt een keuze uit het onderwijsaanbod.
Dit kan een blok zijn uit jaar 3 van een andere
opleiding van de Career Academy of een minor.
Je kunt deze ruimte ook benutten door hier
reeds eerder behaalde resultaten bij andere
geaccrediteerde opleidingen van hoger
onderwijs in te zetten.

4. Dublin
Discriptoren 1
Dublin
Discriptoren 3
Dublin
Discriptoren 5
Dublin
Discriptoren 7
Dublin
Discriptoren
2
Dublin
Discriptoren
4
Dublin
Discriptoren
6
EQF (NLQF)
Dublin
Discriptoren
Landelijk overleg
Leerresultaten
Leeruitkomsten
Beoordeelbare
aspecten
Rubric
Beoordelings-
formulier
In 2005 vastgesteld door de EU als Bologna Raamwerk.
Het raamwerk bevat een beschrijving van de eindtermen
In 2008 vastgesteld door het Europees Parlement.
Het Nederlands Kwalificatieraamwerk NLQF geeft duidelijkheid
en zekerheid over het niveau van kwalificaties
Iedere 6 jaar wordt samen met het Sectoraal
Advies College een opleidingsprofiel vastgesteld
De leerresultaten worden vertaald door de opleiding
naar leeruitkomsten. Dit beschrijft de bedoeling van een
module (cursus)
Dit beschrijft concreet wat de student moet weten,
begrijpen en kunnen waarop beoordeeld kan
worden door de examinator
Dit beschrijft de criteria om het niveau van competentie
vast te stellen (ons professionele referentiekader)
Hier geeft de examinator per beoordeelbaar
aspect een oordeel over het waargenomen gedrag

5. Wat hebben we gedaan om onze modules accreditatiewaardig te maken?
• De beoogde leerresultaten zijn adequaat vertaald in leerdoelen van de betreffende module.
• Oriëntatie: in de OER wordt op moduleniveau een rechtstreekse koppeling gemaakt met de beoogde leerresultaten
zoals die het landelijk opleidingsprofiel worden beschreven. Hierdoor zijn, via een indirecte route, de leerresultaten
wel direct gevalideerd door het (landelijk) beroepenveld.
• Niveau: in de OER wordt vastgelegd op welke NLQF/EQF-standaard de module wordt getoetst. Qua niveau zijn de
rubrics die gebruikt worden voor de beoordeling gekoppeld aan NLQF 5 (Ad-niveau) en NLQF 6 (bachelor niveau). De
Dublin descriptoren zijn onderdeel van het NVAO/ESG-accreditatiekader voor NLQF niveau 5-8.
• Docenten komen tot een eenduidige interpretatie van leeruitkomsten komen door het gebruik van een gezamenlijk
beoordelingskader (rubrics) en regelmatige training en kallibratie in het werken met dit beoordelingskader.
• Benoeming examinatoren geschiedt op moduleniveau door de Examencommissie waaronder de onderwijsaanbieder
ressorteert :
• De docenten zijn zowel inhoudelijk als didactisch voldoende deskundig om de module te verzorgen en geven
begeleiding.
• Docenten beschikken over voldoende beheersing van de taal waarin zij doceren.
• Er zijn kwaliteitsmaatstaven voor examinering (bijvoorbeeld validiteit, betrouwbaarheid, transparantie) vastgelegd
door de instelling (in het toetsbeleid)
• Het proces van examinering staat onder toezicht van een examencommissie (kwaliteitscontrole op de gerealiseerde
resultaten en op voldoen aan wettelijke eisen door een onafhankelijke toetscommissie of door een
Examencommissie)

6. Ontwerp van de Edubadge van de Career Academy van de HR Business School: een plaatje met metadata
• Informatie over de badgehouder: Edu Id en Naam (AVG-proof)
• Informatie over het behaalde leerresultaat (leeruitkomst, cursusnaam en cursuscode en
oordeel (expert, competent), verdiencriteria (wijze van toetsing en beoordelingscriteria),
opleidingscode (= ISAT codes van de opleidingen waarvoor dit leerresultaat een onderdeel
vormt van een diplomagericht traject,)
• NLQF niveau: 5 of 6
• Studielast: 30 ECTS
• Issuer (uitgevende instelling): Hogeschool Rotterdam, Brin 22OJ
• Gerelateerd onderwijskundig raamwerk:
• het ISCED-F domein (fields of education and training 2013), waartoe de inhoud van de
getoetste prestatie wordt gerekend (041 Business and administration)
• het hoger onderwijsstelsel in Nederland: https://www.nuffic.nl/en/education-
systems/netherlands/higher-education

7. Certificeren van een leerresultaat: voorstel voor een waarderingsladder
open badge open badge edubadge microcredential * referentie
onderwijskundig raamwerk sector onderwijswetgeving
opleidingscode nationaal register
studielast studielast studielast EU (ECTS)
NLFQ-niveau NLFQ-niveau NLFQ-niveau EU (EQF)
taal taal taal taal
standaard verloop standaard verloop standaard verloop standaard verloop
onderwijswetgeving: sectorale
wetgeving formeel onderwijs
issuer issuer issuer issuer nationaal referentiekader (publiek)
verdiencriteria verdiencriteria verdiencriteria verdiencriteria europees referentiekader (publiek)
beschrijving beschrijving beschrijving beschrijving internationaal referentiekader (privaat)
naam naam naam naam wenselijk
informeel leren
non formeel leren niet
erkend onderwijs
non formeel leren
erkend onderwijs
formeel leren erkend
onderwijs
open badge metadata v.2.0
kleurencode
* een microcredential zou de vorm kunnen hebben van een Edubadge met volledig ingevulde metadata

8. Contactgegevens Robert Bouwhuis: r.bouwhuis@hr.nl
LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/robertbouwhuis/?originalSubdomain=nl

9. Addenda
Belangrijkste transities binnen het hoger onderwijs
Issues (en oplossingsrichtingen) bij het werken aan een modulair maatwerkaanbod
Beleid LLO en de betekenis van microcredentials en alternatieve leerpaden voor hoger onderwijs
Meer informatie (bronnen)
Disclaimer: alle informatie is gebaseerd op eigen inzichten en ervaringen. Er wordt niet namens een organisatie gecommuniceerd.

10. Belangrijkste transities binnen het hoger onderwijs
Van opleiding
• Aanbodgestuurd (volledige vier- en tweejarige
opleidingen, uitval)
• Leerdoelen (gedetailleerd, vaak getoetst in kleinere
onderwijseenheden)
• Leerdoelen gekoppeld aan de eindtermen van één
opleiding
• Niveau van een module wordt omschreven in algemene
termen: opleidingsbekwaam (niveau 1), stagebekwaam
(niveau 2), beroepsbekwaam (niveau 3)
• Verantwoording (eind)niveau (‘Dublin descriptoren’) zit
in door de opleiding aangewezen modules
• Kwaliteitszorg op opleidingsniveau
Naar ontwikkeling
• Vraaggestuurd (inschrijven per module {deel van een
opleiding}, versnellen en vertragen)
• Leeruitkomsten (meer holistisch getoetst in grotere
onderwijseenheden)
• Leeruitkomsten gekoppeld aan de eindtermen van
meerdere opleidingen (codesharing mogelijk, open
educational resources)
• Niveau wordt gekoppeld aan specifieke (inter)nationale
standaarden (ISCED, EQF, NLQF)
• Verantwoording (eind)niveau is op moduleniveau geborgd:
de beoordelingscriteria laten aansluiten op algemene
standaarden zoals NLQF
• Kwaliteitszorg op instellingsniveau en op moduleniveau

11. Issues bij het werken aan een modulair maatwerkaanbod dat stapelbaar is over opleidingen en
instellingen heen..
Issues
1. de herkenbaarheid van de leerresultaten voor
studenten, werkgevers, examencommissies, collega-
opleidingsinstituten, overheidsinstanties zoals NVAO,
OCW, onderwijsinspectie, DUO.
2. Eenduidigheid over het niveau van toetsing van een
eenheid van leeruitkomsten (onderwijseenheid)
3. Vertrouwen in de borging van het niveau en in de
kwaliteit van toetsing bij de instelling die een
certificaat uitgeeft
4. Vastlegging van leerresultaten van een module in
(digitale) ‘getuigschriften van leren’/certificaten.
Mogelijke oplossingsrichtingen vanuit standaardisatie
1. Leerresultaten beschrijven in termen van
leeruitkomsten die leerwegonafhankelijk getoetst
kunnen worden. (module learning outcomes, direct
gerelateerd aan programme learning outcomes in
landelijke opleidingsprofielen?)
2. Gebruik maken van niveau-aanduidingen die ook
internationaal herkenbaar zijn: NLQF/EQF/ISCED,
dublin descriptoren (en dus niet: ‘niveau 1, 2 en 3’ of
‘studiebekwaam, stagebekwaam, beroepsbekwaam’)
3. Vertrouwen niveau
a. Examinatoren worden benoemd door een
examencommissie.
b. Het proces van examinering staat onder toezicht van
een examencommissie
c. De examencommissie staat onder toezicht van een
onderwijsinspectie, de NVAO of een andere
gezaghebbende externe toezichthouder
4. Open badges als hulpmiddel bij microcredentialing

12. Onze opgave: het organiseren van erkennen en waarderen van leren op een zodanige wijze dat een
leven lang ontwikkelen mogelijk wordt
• The challenges humanity faces, those resulting from the climate crisis and from technological and
demographic change, not to mention those posed by the COVID-19 pandemic and the inequalities
it has exacerbated, call for societies that understand themselves as learning societies and people
who identify themselves as learners throughout their lives.
• Realizing this vision requires a learner-centric, demand-led approach to education that enables
learners of all ages and backgrounds to codesign actively and use any learning process and its
outcomes to achieve their full potential.
• Accordingly, learning to learn and managing one’s own learning journey must become basic
competences.
Uit: Embracing a culture of lifelong learning – Contribution to the Futures of Education initiative – Unesco Institute for Lifelong Learning,
Hamburg. 2020

13. Vraag: voor welke studenten willen wij als sector betekenis hebben?
• Opscholer: iemand die nog geen graad in hoger onderwijs
heeft behaald en een volledige opleiding wil volgen op ad-,
bachelor of master-niveau.
• Omscholer: iemand die al wel een graad in hoger onderwijs
heeft behaald maar zich wil ontwikkelen in een ander
werkgebied en daartoe een volledige opleiding wil volgen.
• Bijscholer: iemand die iets nieuws wil leren op een specifiek
onderwerp, zonder behoefte aan een volledige opleiding,
maar wel met de behoefte aan een 'erkend examen’.
• Herscholer: iemand die de ontwikkelingen op het vakgebied
waarin ze is afgestudeerd bij wil houden, zonder behoefte
aan een volledige opleiding, maar wel met de behoefte aan
een 'erkend examen’.
• De Onderwijsraad kent vier basisfuncties toe aan ‘een leven
lang leren’:
• reparatie: wie geen opleiding heeft gevolgd op jonge
leeftijd, moet dat later kunnen inhalen;
• wisseling in loopbaan: wie er pas op latere leeftijd
achter komt dat hij iets anders wil doen of talenten
ontdekt, moet een opleiding kunnen volgen om een
switch te maken;
• bij de tijd blijven en vooruitkomen in
de samenleving: volwassenen moeten hun kennis en
competenties actueel kunnen houden om zo hun
arbeidsmarktpositie op peil te houden en te werken
aan verbetering van hun positie;
• sociaal-culturele en persoonlijke functie: mensen leren
niet alleen voor hun arbeidsloopbaan, maar ook om
zich in algemene zin te blijven ontwikkelen.
https://www.onderwijsraad.nl/dossiers/een-leven-lang-leren/item135

14. De mogelijke waarde van micro-credentials voor flexibiliseren en een leven lang ontwikkelen: vergroten
emplooibaarheid van werknemers, versterken transparantie in arbeidsmarkt en in het opleidingsaanbod
• Werkgevers hebben behoefte aan mensen met actuele kennis en vaardigheden die relevant zijn voor succesvolle
doorontwikkeling van de beroepspraktijk.
• Lerenden die een nieuwe baan ambiëren of die net een nieuwe baan hebben gekregen hebben behoefte aan het zo snel
mogelijk verwerven van relevante kennis en vaardigheden die nodig zijn om succesvol te zijn in de beroepspraktijk.
• Voor het verwerven van beroepsbekwaamheid op een specifiek aspect van de beroepspraktijk (een specifieke handeling of
een specifiek proces of vraagstuk) is het niet altijd nodig om een volledige jarenlange beroepsopleiding te volgen, zeker niet
wanneer een lerende al eerder een opleiding op een vergelijkbaar NLQF-niveau heeft afgerond.
• Hiertoe zou het mogelijk moeten zijn om voor delen van een (reguliere, geaccrediteerde) opleiding een (digitaal) certificaat
te verwerven waarmee een lerende een tastbaar bewijs heeft van wat hij of zij heeft geleerd: alternatieve leerpaden
binnen hoger onderwijs.
• Een (Edu)badge maakt het leren transparant omdat lerenden deze badge kunnen plaatsen op sociale media zoals LinkedIn,
waarmee zij in principe ook gevonden kunnen worden door werkgevers die op zoek zijn naar personeel met bepaalde
capaciteiten.

15. Een potloodschets voor alternatieve leerpaden binnen hoger onderwijs: (on)bekostigd onderwijs dat opleidt tot een erkend
diploma dat onder toezicht staat van de NVAO en de onderwijsinspectie en dat bij DUO wordt geregistreerd, maar dat
vrijgesteld is van de urennorm en enkele andere wettelijke eisen.
• De student volgt onderwijs (inclusief stages) en legt examens af gericht op het behalen van het diploma hoger onderwijs (Associate
degree, bachelor, master).
• Mogelijkheid om met de student (initieel of post-initieel) een onderwijsovereenkomst af te sluiten voor een deel van de opleiding. De
instelling vermeldt in de onderwijsovereenkomst om welk deel van de opleiding het gaat. Indien dit onderdeel wordt afgesloten met
een examen onder kwaliteitstoezicht conform de ESG-standaarden kan een certificaat in de vorm van een micro-credential worden
toegekend.
• Gegevens worden wel gedeeld met Basisregister Onderwijs (DUO)
• Bij bekostigde instellingen worden studentinschrijvingen voor post-initiële trajecten niet meegenomen bij de indicatoren voor
onderwijsresultaten.
• Er is geen wettelijke bekostiging voor de post-initiële delen van opleidingen (private activiteit). Financiering van de uitvoering van de
opleiding gebeurt door bedrijf en/of student en/of door subsidiëring van andere partijen zoals de gemeente of andere overheden.
• Wettelijke eisen:
• Het toelatingsrecht en het bindend studieadvies gelden niet.
• Er is geen wettelijke urennorm: Voor mensen met relevante werk- en/of leerervaringen is verkorting van de opleiding mogelijk.
De instelling mag de duur en intensiteit van de opleiding afstemmen op de kennis en kunde die de doelgroep al bezit. De
instelling hoeft de verkorting niet per individu te onderbouwen.
Geïnspireerd op: Overzicht onderwijsaanbod mbo-instellingen, bijlage bij de brochure ruimte in regels, een flexibel mbo-aanbod voor leven lang ontwikkelen

16. Meer informatie (bronnen)
• Over internationale onderwijsstandaarden:
• Unesco standaarden: http://uis.unesco.org/en/isced-mappings
• Over EQF (als kader voor NLQF): http://ecahe.eu/w/index.php?title=European_Qualifications_Framework
• Over ECTS: https://ec.europa.eu/assets/eac/education/ects/users-guide/index_en.htm
• Over de ESG 2015: https://enqa.eu/indirme/esg/ESG%20in%20Dutch_by%20the%20Ministry%20of%20Education.pdf
• Over microcredentialing:
• https://neth-er.eu/onderwijs/een-voorproefje-op-de-europese-aanpak-voor-microcredentials
• https://www.universityworldnews.com/post.php?story=20210224114309588
• https://microcredentials.eu/ en https://www.eua.eu/101-projects/782-microbol.html over het microbol project (microcredentials in het
EU hoger onderwijs in kader van het Bologna proces)
• Over leeruitkomsten en erkennen en waarderen van leren:
• https://www.nlqf.nl/images/downloads/Verzoek_tot_inschaling/Handleiding_Formuleren_leeruitkomsten_2020_NCP_NLQF_28122020.p
df
• https://www.nuffic.nl/sites/default/files/2020-08/practitioners-guide-for-recognition-of-e-learning.pdf
• Over de onderwijskundige achtergronden van de Career Academy:
• https://www.slideshare.net/robert_bouwhuis/onderweg-naar-flexibeler-onderwijs-het-slopen-van-oude-manieren-en-het-afscheid-
nemen-van-beperkende-gedachten
• https://www.slideshare.net/robert_bouwhuis/en-wat-nou-als-we-de-student-eigenaar-zouden-maken-van-het-toetsen