HISTORI

1. SHKOLLA E MESME “THEMISTOKLI GERMEJI”
PROJEKT
LENDA:HISTORI
TEMA:INTEPRETIME RRETH LUFTES SE FTOHTE
 PUNOI:
VERONIKA KOCIBELLI
SONJA SEIDOLLARI
TEA SPIROLLARI
XHERALDO GJONI
ZHANETA KOROVESHI

2. OBJEKTIVAT
TE ANALIZOJME LUFTEN E FTOHTE KUKE NXJERE
NE PAH KONFLIKTET E SAJ
-POLITIKE
-IDEOLOGJIKE
-
TE ANALIZOJME SECILEN PREJ TYRE DUKE
VLERSUAR SE CILA PREJ TYRE ISHTE ARSYEJA E
VERTETE E KESAJ LUFTE.

3. LUFTA E FTOHTE-NJE KONFLIKT
POLITIK
Lufta e ftohtё vuri përballë dy botë që
funksionojnë në mënyrë krejt të ndryshme në
fushën e ideve dhe te organizimit politik e
institucional. Lindja ёshtё komuniste dhe
totalitare ndërsa perëndimi kapitalist dhe
liberal. Komunizëm–kapitalizëm u bënë dy
koncepte qe në mënyrë simbolike perfaqesojne
dy regjime politike krejtesisht te
ndryshme.Lufta e Dytë Botërore, ka pasur
mosmarrëveshje të mëdha midis fuqitë fituese,
ajo ishte kryesisht për hartimin e Europës të
ardhmen dhe sidomos Gjermania. SHBA
dëshironte një shoqëri të ndërtuar mbi
kapitalizmin dhe Bashkimi Sovjetik donte
komunizmin. Duke pare rritjen e regjimeve
komuniste në vendet e bllokut lindor te
kontrolluara nga BS rriti dyshimin në Perëndim.
Atëherë Presidenti Truman deklaroi në 1947 se
SHBA do të "mbështesë të gjitha popujt e lirë
që janë mposhtur nga minoritetet e armatosura
ose nga presionet e jashtme." Ky rregull, u bë
bazë për politikën amerikane ndaj Bashkimit
Sovjetik. Udhëheqësit sovjetikë kishin frikë prej
sulmeve nga perëndimi dhe donin të kishin
kontroll mbi fqinjët e tyre.

4. Ajo qe I shtyu akoma konfliktet politike
ishin:
•. Doktrina Truman, e shpallur nё 12 mars 1947 nga
presidenti Truman nё formёn e njё deklarate pёrpara
Kongresit amerikan. Trumani kërkoi miratimin e një fondi
ndihme prej 400 milion $ për Turqinë dhe Greqinë, pёr tё
penguar rёnien e kёtyre vendeve nёn ndikimin sovjetik
dhe pёr tё ndaluar pёrparimin e komunizmit. SHBA vihen
nё krye tё botёs liberale ma qёllim qё tё ndalin pёrhapjen
e regjimeve politike totalitare. Qeveria amerikane adoptoi
politikёn e “frenimit tё komunizmit” (containment), e cila
lindi si rezultat i perceptimit ekspansiv tё politikёs
sovjetike. Kjo do ta detyroi SHBA tё zbatoi njё politikё
force, ku mё vonё do tё bien nё sy tendenca imperialiste.
• . Pёrjashtimi i komunistёve nga
qeveria nё Francё (prill) dhe nё Itali
(maj) dhe zёvensёsimin e tyre me
ministra mё tё vavorshёm ndaj
politikёs amerikane. Kjo situatё solli
njё acarim tё gjendjes sociale dhe
njё polarizim tё forcave politike nё
prokomuniste dhe antikomuniste nё
gjirin e shoqёrisё sё vendeve tё
Evropёs perendimore.

5. Plani Marshall. Ky plan u konceptua si njё ndihme ekonomike dhe financiare
nga ana e SHBA pёr Evropёn, me qёllim rimёkёmbjen e shpejtё tё kontinentit tё
vjetёr. Plani Marshall shprehte vullnetin e qeverisё amerikane pёr ti dhёnё
politikёs sё saj tё jashtme njё aspekt tjetёr, mё tё moderuar, duke frenuar
zgjerimin e ndikimit sovjetik jo direkt me forcё, por duke pёrdorur mjete
ekonomike. Lufta kundёr urisё, varfёrisё, rёnies morale dhe kaosit, si kundёr
deklaronte Sekretari i Shtetit nё 5 maj 1947, me rastin e diplomimit tё studenteve
nё Universitetin Harvard, nёnkuptonte vullnetin e SHBA pёr tё rivendosur
demokracinё dhe pёr ta konsoliduar atё nё Evropё. Por nё kёtё plan, nuk
mungojnё dhe interesat ekonomike amerikane. SHBA kishin nevojё pёr tё
eksportuar mallrat e tyre nё tregun evropian, pra pёrmirёsimi i gjendjes
ekonomike nё Evropё kishte rёndёsi. Reziku sovjetik nga jashte duhej
mёnjanuar, por njёkohёsisht dhe reziku i destabilizimit tё brendshёm, qё vinte
nga lёvizja e fuqishme komuniste nё disa vende evropianoperendimore,
gjithashtu duhaj shmangur. SHBA, si pasojё e kёsaj politike i dhanё fund izolimit
tё tyre tё gjatё brenda hemisferёs perendimore. Ato e orientuan fuqimisht
politikёn dhe interesat e tyre nga Evropa. Rajonet e tjera tё botёs, si Kina dhe
Amerika Latine, tё cilat kishin po kaq nevoj pёr ndihmёn amerikane sa edhe
Evropa, nuk u vёshtruan me pёrparёsi nga SHBA. Nё Evropё, si rezultat i
organizimit tё ndihmave nё kuadrin e planit Marshall, mё 1948 u krijuan
institucionet e para evropiane, si Organizata Evropiane Bashkёpunimit
Ekonomik, Bashkimi Evropian i Pagesave. SHBA u bёnё nё kёtё mёnyrё
nismёtarё tё politikёs sё integrimit evropian. Por ky proçes pёrfshiu vetёm njё
pjesё tё Evropёs, atё perendimore, e cila pranoi ndihmat amerikane. Plani Marshall nxiti kёshtu pёrçarjen e Evropёs dhe ndarjen Lindje-Perёndim. Plani Marshall u refuzua nga
BRSS dhe vendet e tjera tё Evropёs Lindore qё ishin nёn ndikimin sovjetik, me arsyen se cёnonte
pavarёsinё kombёtare te shteteve evropiane nё lёmin e vendimarrjes pёr çёshjte me rёndёsi jetike tё
zhivillimit tё tyre ekonomik dhe politik. Sipas modaliteteve tё zbatimit tё planit, vendet qё do tё mernin pjesё
nё tё, duhej tё informonin me hollёsi pёr vёshtirёsitё e tyre, gjё qё pёr sovjetikёt do tё thoshte cёnim i
autoritetit tё tyre nё zonёn e tyre tё ndikimit. Qё prej atij momenti, pavarёsisht se çfarё shpresonin
amerikanёt, strategjia e “frenimit tё komunizmit” u zhvendos shpejt nga fusha ekonomike-financiare, nё atё
tё sigurimit, ku Evropa ishte nё pozita tepёr tё dobta. Pёr SHBA, pёrparёsitё e zbatimit tё strategjisё sё
“frenimit tё komunizmit” ishin tё rёndёsishme. Midis SHBA dhe Evropёs Perendimore u krijuan lidhje tё forta
dhe tё shumёllojshme, ku pёrparёsi patёn interesat amerikane. Midis tё dy palёve u vendos njё lloj
“solidaritetit atlantik”, i cili dha njё ndihmesё tё fuqishme nё ndalimin e pёrhapjes sё komunizmit dhe
sovjetizimin e vendeve evropiane. Evropa perendimore, megjithё pёrfitimet qё nxorri nga politika amerikane,
nё drejtim tё modernizimit ekonomik dhe konsolidimit tё demokracisё liberale, ju desh tё pёrballej me rolin
hegjemonist tё SHBA dhe me ndikimin pёrherё e mё tё madh mbi shoqёrinё evropiane tё mёnyrёs
amerikane tё jetesёs, kulturёs dhe ideve qё vinin pёrtej Atlantikut. Roli dominues i SHBA dhe amerikanizimi i
vendeve tё Evropёs perendimore qё rezultoi qё kёtej, ishte çmimi qё Evropa perendimore pagoi pёr tё
shpёtuar nga komunizmi dhe sovjetizimi

6. LUFTA E FTOHTE –NJE KONFLIKT
IDEOLOGJIK?

7. Prandaj, sovjetikët thjesht priten. Arsyeja e
vetme që ata kanë bashkëpunuar me
amerikanët ishte për shkak se ajo ishte për
të mirën e të gjithë kombit. Sipas Kenan,
antagonizmi ishte ngulitur kaq shume në
rrënjët e kulturës sovjetike që cdo negociate
e bërë me kombet kapitaliste nuk ishte një
negociate e vërtetë dhe e sinqertë. Ka qenë
gjithmonë një përfitim për ta në kthim.
Komunizmi eshte percaktuar si nje teori
politike qe rrjedh nga doktrina e Karl
Marksit edhe pse mund te themi se kjo
doktrine duket se eshte deformuar nga
kreret e BS.Komunizmi provokon luften e
klasave dhe mbeshtet nje shoqeri ne te cilen
nuk ekziston prona private por nje prone te
madhe publike ne pronesi te shtetit ku cdo
person punon dhe paguhet sipas aftesive dhe

9. LUFTA E FTOHTE-NJE KONFLIKT
GJEOPOLITIK
Padyshim qe lufta e ftohte ishte nje konflikt gjeopolitik . Te dyja superfuqite mundoheshin te
forconin ndikimin e tyre ne Europe dhe ne bote .Bs kishte ndikuar per krijimin ne evropen
lindore te nje vargu shtetesh me regjimin komunist , gje qe coi ne krijimin e nje ndarjeje qe
Cercill e quajti PERDJA E HEKURT Kjo ndarje kalonte qe nga deti Baltik dhe deri ne detin
Adriatik duke e ndare europen ne dy pjese ... perendimi kaitalist dhe lindja komuniste .Te
dyja kto superfuqi nuk kishin qellim te shkateronin njera tjetren por ato donin qe te
dominonin mbi tjetren . Lufta e Ftohte mund te konsiderohet si nje konflikt gjeopolitik sepse
kemi gjate gjithe kohes dy super fuqi qe nepermjet strategjive te tyre duan te fitojne epersi .
Perpjekjet e tyre dallohen qarte qe me luften civile ne Greqi , te dyja superfuqite si Bs dhe
Shba nuk eshte se donin qe te luftonin njera tjetren , por ata kerkonin qe te kishin sa me
shume shtete nen mbikqyrjen e tyre . Nese do te shohim me kujdes ,ne te gjitha vendet qe
ishin ne nje udhekryq , kto superfuqi nderhynin , e tille ishte edhe nderhyrja ne Luften e
Korese ne 1950 . Madje Bs sovjetik rezikoi aq shume per kete epersi sa i shkoi Shba ne kufijte
e saj , me mbeshtetjen qe dha per vendosjen e regjimit komunist ne Kube . Pervec
nderhyrjeve ushtarake qe u afruan nga keto shtete kundrejt atyre shteteve qe vertet kishin
nevoje per mbeshtetje , u perdoren edhe strategji te tjera . Psh Bs vendosi ne mbikqyrjen e tij
ne vende si Polonia, Hungaria, Cekosllovakia etj ..Stalini u morr me vendosjen e regjimit
komunist mbi keto vende ,por jo vetem kaq , nepermjet KNER Keshili i ndihmes ekonomike
reciproke qe u krijua ne 1949 Bashkimi Sovjetik i ktheu keto vende ne velgla shfrytezimi .
Nga ana tjeter Shba arriti qe tju jepte nje shembull te shklqyer shteteve perendimore . Ajo
ofroi dhe mbeshtetje financiare qe shkonte deri me me shume se 12 miliarde ,per Evropen
nepermjet planit marshall . Shba kishte perfitime te tjera nga plani marshall pervec nje
ndihme per shtetet evropiane , ky ishte pengim i rezikut komunist dhe ritjen e kontrollit te
shba mbi kto shtete qe pranonin ndihmat e shba ... duhet theksuar qe stalini u kujdes qe
shtetet komuniste te mos e pranonin planin marshal

10. INTERPRETIME PER LUFTEN E FTOHTE
NGA NJEREZ TE FAMSHEM

11. “I am a Marxist-Leninist and I will be
one until the last day of my life.”
Fidel Castro, December 2, 1961
“A man may die, nations may rise
and fall, but an idea lives on. Ideas
have endurance without death.”
John F. Kennedy, December 14,
1962.
“Berlin is the testicles of the West,
every time I want the West to scream,
I squeeze on Berlin.”
Nikita Khrushchev, 1962.

12. PERFUNDIME
•NE FUND TE KETIJ PROJETI NE MESUAM:
•CFARE ISHTE LUFTA E FTOHTE DHE PSE FILLOI AJO.
•CFARE E NDAU BOTEN NE DY BOTE TE NDRYSHME.
•CILAT ISHIN KONFLIKTET QE NDIKUAN NE KRIJIMIN E KESAJ LUFT
•CFARE SOLLI AJO PER BOTEN DHE NDIKIMIN NE JETENE NJERZVE
•SI E MENDONIN NJERZIT ME TE RENDESISHEM LUFTEN E FTOHTE