1. Bevlogenheid
Sleutelbegrip van de positieve arbeidspsychologie
Master Management en Innovatie MMI G2b
Els van Schaik
Ronnie Koster

2. Onderwerpen
• De positieve ontwikkeling van arbeids- en gezondheidspsychologie
• Bevlogenheid
• Wat is bevlogenheid?
• Meetmethodes
• Onderzoeksresultaten
• Interventies
• Stellingen

5. Onderwerpen arbeidspsychologie
• Conflicten
• Emotionele belasting
• Hoge mentale belasting
• Hoge tijdsdruk
• Grote werklast/werkdruk
• Klachten
• Lichamelijk zwaar werk
• Overwerk
• Rolconflict; rolonduidelijkheid
• Routine
• Stress
• Verzuim
• Ziekte

6. Tijd voor verandering…
Positieve bedrijfsgezondheidszorg is de wetenschappelijke studie van
optimale medewerkers gezondheid, gesteldheid en functioneren. Het is erop
gericht om de factoren te ontdekken en verbeteren zodat de medewerker en
organisatie maximaal presteert.
14 : 1
Myers (2000)

7. Van preventie naar amplitie
Tertiaire preventie
(curatie)
Secundaire
preventie
Primaire
preventie
Amplitie
Doelstelling Zieke werknemers
behandelen
Versterking van
probleemoplossend
vermogen (coping)
van werknemers
Psychosociale
risiciofactoren in
het werk
verminderen
Psychisch
welbevinden van
werknemers
bevorderen
Doelgroep Zieke werknemers Werknemers die
behoren tot een
riscogroep
Alle werknemers Alle werknemers
Professionals Bedrijfsarts,
klinisch
psycholoog,
psychotherapeut
Psycholoog, coach Arbodienst HRM,
management,
Arbodienst

8. Veranderingen in en rondom de arbeid
Van
• Stabiel
• Monocultuur
• Vroeg stoppen met werken
• Verticale hiërarchie
• Extern toezicht en controle
• Afhankelijk van de organisatie
• Strakke schema’s en patronen
Naar
• Continu veranderen
• Diversiteit
• Langer doorwerken
• Horizontale netwerken
• Zelfcontrole
• Eigen verantwoordelijkheid
• Flexibel, plaats- en tijdonafhankelijk werken

9. Sociaal-culturele veranderingen
Van
• Fysieke eisen
• Weinig intensief werkritme
• Werk en privé gescheiden
• Individueel werk
• Gedetailleerde baanomschrijving
• Levenslang dezelfde werkgever
• Werkervaring
Naar
• Mentale en emotionele eisen
• Hogere werkintensiteit
• Werk en privé verweven
• Teamwerk
• Open aanstelling
• Meerdere werkgevers
• Innovatie, creativiteit en leren

10. Conclusie
Voor moderne organisaties is ‘psychologisch kapitaal’ steeds belangrijker.
Daarvoor hebben ze niet alleen gezonde arbeidskrachten nodig, maar ook
gemotiveerde arbeidskrachten die bereidt zijn tot dat ‘stapje extra’.
Organisaties hebben bevlogen medewerkers nodig!

11. Gemeenschappelijk belang of aparte
werelden?

12. Wat is bevlogenheid?
Bevlogenheid is een positieve, affectief-cognitieve toestand van opperste
voldoening die gekenmerkt wordt door vitaliteit, toewijding en absorptie.

13. Vitaliteit
• Op mijn werk bruis ik van energie.
• Als ik werk voel ik me fit.
Toewijding
• Mijn werk is voor mij een uitdaging.
• Ik ben enthousiast over mijn baan.
Absorptie
• Als ik werk vergeet ik andere dingen om me heen.
• Ik ga helemaal op in mijn werk.

14. Circumplex model van welbevinden
BEVLOGENWERKVERSLAAFD
OPGEBRAND TEVREDEN
Russel (1980)

15. Bevlogen is wat anders dan werkverslaving
Bevlogen
• Niet geobserdeerd door werken
• Werk is leuk
• Positieve motivatie uit jezelf
• Baantevreden
• Goede gezondheid
• Goede sociale relaties
Werkverslaving
• Compulsieve innerlijke drang
• Niet werken levert stress
• Negatieve motivatie voor buitenwereld
• Prestatiegericht
• Minder goede gezondheid
• Minder sociale relaties

16. Meten van bevlogenheid
• Door middel van vragenlijsten (UBES, Schaufeli en Bakker, Erasmus
universiteit)
• Vitaliteit
• Toewijding
• Absorptie

17. Mini onderzoek
Hoe bevlogen is deze groep?
Hoe bevlogen isVincent Peters?

18. Bevlogenheid per werkveld
onderzoek vanTNO
Zeer bevlogen
• Docenten
• Kunstenaars
• Verplegend en verzorgend personeel
• Leidinggevenden
• Vrachtwagenchauffers
• Boeren
• Bouwvakkers
• Vertegenwoordigers
Weinig bevlogen
• Winkelpersoneel
• Drukkers
• Productiemedewerkers
• Politieagenten
• Werknemers in de
voedingsmiddelenindustrie

19. Wat blijkt er verder uit onderzoek?
• Demerouti e.a. (2001): bevlogen medewerkers hebben minder vaak last van
verkoudheid, hoofdpijn en rugpijn.
• Harter (2002): organisaties met bevlogen medewerkers scoren tot 4% hoger wat betreft
winstgevendheid, ook de jaarlijkse omzet was hoger.
• Bakker (2005): leerlingen van bevlogen muziekdocenten ervaren meer plezier en komen tot
betere prestaties.
• Salanova e.a. (2005): de bevlogenheid van de medewerkers had direct een voorspellende
waarde voor de servicegerichtheid -> prestaties van de medewerkers -> loyaliteit van de
klanten.
• Halbesleben enWheeler (2008): bevlogenheid is een goede voorspeller van prestaties.

20. Ofwel…
Organisaties met veel bevlogen medewerkers onderscheiden zich van andere
organisaties door betere prestaties, meer omzet, winstgevendheid en
loyaliteit van klanten. Daarnaast bieden zij hun medewerkers uitdaging en
werkplezier waardoor zij een aantrekkelijke werkgever zijn.

21. Bevlogenheid zorgt voor:
• Positieve emoties
• Betere gezondheid
• Zelf kunnen zoeken van energiebronnen
• Aanboren van intrinsieke motivatie

22. JD-R model

23. Hoe kun je zelf je bevlogenheid vergroten?
• Praat over je stressbronnen
• Kom op voor jezelf
• Vergroot je weerbaarheid
• Ontdek je merkwaarden en streef ze na
• Help en waardeer elkaar
• Kijk anders tegen je werk aan
• Laat los en vergeef
• Deel en vier goed nieuws

24. Passie + energie -> prestatie

25. Wat kun je als leidinggevende doen om de
bevlogenheid van je medewerkers te vergroten? (1)
• Vergroot je eigen bevlogenheid -> voorbeeldgedrag
• Medewerkers werk laten verrichten wat ze met plezier doen en wat past bij
hun talenten
• Help medewerkers om de eigen bevlogenheid te vergroten (zoals eerder
besproken)
• Geef feedback (met behulp van een instrument (b.v. WEB-monitor))
• Houd persoonlijke ontwikkelingsgesprekken

26. Wat kun je als leidinggevende doen om de
bevlogenheid van je medewerkers te vergroten? (2)
• Verander van werkplekken en taken
• Luister naar de medewerkers
• Bevorder transformationeel leiderschap
• Train de medewerkers
• Versterk de groepsband
• Geef medewerkers regelmogelijkheden

27. Resultaat
• Maatregelen die bevlogenheid daadwerkelijk verhogen, werken vaak langer
door dan het moment zelf en/of de korte termijn -> er ontstaat een positieve
spiraal
• Bevlogenheid is besmettelijk ! (en is sterker dan de negatieve besmetting)

28. Stelling (1)
Wie investeert in bevlogenheid krijgt waar voor zijn geld.

29. Stelling (2)
Bij wie ligt de verantwoordelijkheid als het gaat om bevlogenheid?

30. Stelling (3)
Groepsdynamiek bevordert het individuele leren.

31. Bronvermelding (boeken)
• Schaufeli,W. & Dijkstra P. (2010) Bevlogen aan het werk. Zaltbommel:Thema.
• Ijzermans,T. & Dirkx C. (2006) Beren op de weg, spinsels in je hoofd (19e druk). Zaltbommel:
Thema.
• Wingerden J. van & Laak, B. van de. (2012) Passie, energie, prestatie. Amsterdam: Pearson.
• Baeijaert L. & StellamansA. (2009) Vergroot de veerkracht in jezelf en je team. Houten:Terra
Lannoo.
• SchaufeliW. & Bakker A. (2007) De psychologie van arbeid en gezondheid (2e druk). Houten:
Springer.

32. Bronvermelding (artikelen)
• Ouweneel E., SchaufeliW & Le Blanc Pascale. (2009)Van preventie naar amplitie:
interventies voor optimaal functioneren. Gedrag & Organisatie, 22, 118 - 135.
• BakkerA. (2009) Bevlogenheid in organisaties: een model om bevlogenheid te bevorderen.
Opleiding & Ontwikkeling, 11, 15 - 19.
• RhenenW. van & SchaufeliW. (2009) Positieve bedrijfsgezondheidszorg (positive
occupational health). Een nieuw domein voor de moderne huisarts? Tijdschrift voor Bedrijfs-
en verzekeringsgeneeskunde, 9, 413 - 417.
• Ouweneel E.,Wijhe C. van, SchaufeliW., Le Blanc P. & Peeters M. (2012) Op zoek naar
verschillen tussen werkverslaving en bevlogenheid. Tijdschrift voor
Arbeidsvraagstukken, 4, 434 - 451.
• BakkerA. (2009) Een overzicht van tien jaar onderzoek naar bevlogenheid. Gedrag &
Organisatie, 22, 336 - 353.