สไลด์ประกอบการบรรยายเรื่อง "สื่อสารมวลชนควรพัฒนาอย่างไรในยุคนิวมีเดีย," โครงการอบรมพนักงาน กสทช., 12 มกราคม - 9 กุมภาพันธ์ 2555

1. สื่อสารมวลชนควรพัฒนาอย่างไร
ในยุคนิวมีเดีย
สฤณี อาชวานันทกุล
http://www.fringer.org/
http://www.facebook.com/SarineeA
http://www.thaipublica.org/
โครงการอบรมพนักงาน กสทช.
12/1 – 9/2 2012
งานนี้เผยแพร่ภายใต้สัญญาอนุญาต Creative Commons แบบ Attribution Non-commercial Share Alike (by-nc-sa)
โดยผู้สร้างอนุญาตให้ทาซ้า แจกจ่าย แสดง และสร้างงานดัดแปลงจากส่วนใดส่วนหนึ่งของงานนี้ได้โดยเสรี แต่เฉพาะใน
กรณีที่ให้เครดิตผู้สร้าง ไม่นาไปใช้ในทางการค้า และเผยแพร่งานดัดแปลงภายใต้สัญญาอนุญาตแบบเดียวกันนี้เท่านั้น

2. นิวมีเดีย = digital + interactive

3. ความสาคัญของ Long Tail

4. โลกของ Web 2.0

5. คนใช ้เน็ตพุ่ง  นิวมีเดียกลายเป็นสื่อหลัก

6. คนอ่านข่าวจากเน็ตมากขึ้น หนังสือพิมพ์น้อยลง

7. ประเภทของโซเชียลมีเดีย
7
พูด/เขียน
เล่นเกม
สร ้าง
เครือข่าย
สถานที่ ซื้อสินค ้า/บริการ
สนทนา
แบ่งปัน

8. โซเชียลมีเดียที่ได ้รับความนิยมสูงสุด

9. วิธีกว ้างๆ ที่คนใช ้โซเชียลมีเดีย
9

10. โซเชียลมีเดีย คือ “ความสัมพันธ์ผ่านสื่อ”
• โซเชียลมีเดีย ไม่ได ้เป็นแค่สื่อ เทคโนโลยี หรือเครื่องมือ
• โซเชียลมีเดีย คือ “ความสัมพันธ์ทางสังคม” (Social) ที่
ขับดันด ้วยการสนทนา
• การสนทนา เกิดขึ้นระหว่างคนจริงๆ
• ดังนั้น ใครก็ตามที่อยากได ้ประโยชน์ เต็มที่ จากโซเชียล
มีเดีย ก็ต ้องมีส่วนร่วมในบทสนทนา ไม่ใช่แค่ใช ้โซเชียล
มีเดียเป็น “เครื่องมือ” พีอาร์หรือการตลาด
• จะมีส่วนร่วมได ้ก็ต ้อง 1) รู้จักตัวเอง และ 2) รู้จัก
กลุ่มเป้าหมาย 10

11. ลักษณะของโซเชียลมีเดีย
• โตเร็วมาก – 500,000 new users ต่อวัน เมืองไทยผู้ใช ้
Facebook เพิ่มจาก 1.6 ล ้าน เป็น 7 ล ้านในหนึ่งปี
• เข ้าถึงคนจานวนมากอย่างรวดเร็ว
• เข ้าจากที่ไหนก็ได ้จากเครื่องมืออะไรก็ได ้ที่เข ้าเน็ตได ้
• ทุกคนสามารถมีส่วนร่วม (ถ ้าไม่ตั้งค่าความเป็นส่วนตัว)
• สร ้าง “ชุมชน” และ “ความสัมพันธ์”
• โฆษณาและสแปมค่อนข ้างมาก
• เนื้อหามหาศาลและซ้าซากจาเจ ทาให ้คนเบื่อง่าย
11

12. โซเชียลมีเดีย vs. สื่อสารมวลชน
12
สื่อสารมวลชนช่วยสร ้างการ
ตระหนักรู้ (awareness)
นาไปสู่การพิจารณา
(consideration) และขั้น
ต่อๆ ไป
โซเชียลมีเดียช่วยสร ้างบท
สนทนา (conversation)
ความภักดีต่อ “แบรนด์”
(loyalty) และการรณรงค์
(advocacy) ซึ่งสร ้างการ
ตระหนักรู้

13. New Media vs. Old Media
• การเข ้าถึง (access)
• ความคุ้มค่า (cost effectiveness)
• อายุ (lifespan)
• ความรู้ (knowledge)
• มีผู้ผลิตเนื้อหาไม่หยุดนิ่ง (active
content producers)
• การโต ้ตอบกัน (interactive)

14. - ชุมชนออนไลน์พูดคุย
และ “ขยาย” เรื่องราวที่สื่อ
กระแสหลักสร ้าง
- ชุมชนเหล่านี้ยังผลิตสื่อ
แบบมีส่วนร่วม รายงานข่าว
จากฐานราก แลกเปลี่ยน
ความเห็น และตรวจสอบ
ข ้อเท็จจริง
- สื่อกระแสหลักสามารถใช ้
เนื้อหาของชุมชนเหล่านี้
เป็นประโยชน์ ในฐานะ
แหล่งข่าว ไอเดียทาข่าว
และ cross-check ข ้อมูล
“ระบบนิเวศใหม่” ของสื่อ

15. สื่อหลักเริ่มรายงานเหตุการณ์ที่เกิดในเน็ต...

16. ...แต่บางเรื่องควรเป็น “ข่าว” หรือไม่?

17. บทบาทสื่อสารมวลชนในระบบนิเวศใหม่
1. ต ้อง “ทาหน้าที่” ให ้ดีกว่าเดิม
(นาเสนอข ้อมูลข่าวสารที่เป็น
ประโยชน์ น่าสนใจ เข ้าใจง่าย)
2. ต ้อง “อยู่รอด” เชิงธุรกิจ (เผยแพร่
เนื้อหาได ้อย่างกว ้างขวาง และทา
รายได ้จากนิวมีเดียได ้)
จะทา 1 และ 2 พร้อมกันได้อย่างไร?

18. การ “ทาหน้าที่สื่อ” ให ้ดีกว่าเดิม

19. จะทาหน้าที่ให ้ดีขึ้นได ้อย่างไร?
• เข ้าใจธรรมชาติ “ข่าว” ในนิวมีเดีย
• “สร ้างจุดเด่น” และ “เพิ่มมูลค่า” ให ้ข่าว
• ใช ้รูปแบบใหม่ๆ ในการนาเสนอข ้อมูล
ข่าวสาร เช่น คลิปวีดีโอ, Infographic
• ใช ้ช่องทางทั้งหมดให ้เป็นประโยชน์ ทา
เนื้อหาให ้เป็น “น้าตก” (cascade content)
• คิดวิธีทางาน “ร่วมกับ” คนในเน็ต ไม่ใช่แค่
ทาตัวเป็น “กระจก” ของพวกเขา

20. “ข่าว” นี้มาจากทวิตเตอร์

21. Wefollow - ตามคนตามหัวข ้อที่สนใจ

22. “ข่าว” จาก Google Alerts

23. “ข่าว” จาก RSS Feeds

24. “E สามตัว” ของโซเชียลมีเดีย: Educate

25. Entertain

26. Engage

27. YouTube: #2 search engine

28. YouTube: #3 website

29. สร ้างจุดเด่น เช่น ทาข่าว “หนัก” ให ้“สนุก”

30. Optimize วีดีโอสาหรับ search engine

31. Location-based social networks (1)

32. Location-based social networks (2)

33. Augmented reality

34. “มูลค่าเพิ่ม” เช่น tip of the week

35. ตัวอย่าง Infographic ที่ “เวิร์ค”

36. ตัวอย่าง Infographic ที่ “ไม่เวิร์ค”

37. Infographic ที่ดีช่วยเพิ่มมูลค่า...
ที่มา: ไทยรัฐออนไลน์

38. ...แต่ต ้องระวังไม่ปล่อยให ้โฆษณาครอบ

39. ทำเนื้อหำให้เป็น“น้ำตก”

40. คิดวิธีทางาน “กับ” ประชาชน ไม่ใช่ echo (1)

41. คิดวิธีทางาน “กับ” ประชาชน ไม่ใช่ echo (2)

42. ข ้อพิจารณา และข ้อควรระวัง
• ข ้อมูลส่วนบุคคล vs. พื้นที่สาธารณะ
• ความเร็ว vs. ความลึก
• ความจริง (authenticity) ไม่เท่ากับ ความ
เป็นภววิสัย (objectivity)
• ลิขสิทธิ์ & การให ้เครดิต
• พื้นที่ส่วนตัว vs. พื้นที่สาธารณะของนักข่าว