1. DOBRO DOŠLI NA ČAS
BIOLOGIJE

2. - Šta je Genetika.
- Nauka koja proučava nasleĎivanje i
varijabilnost osobina kod organizama naziva se
Genetika.
- Šta su geni.
- Geni su osnovne fizičke i funkcionalne jedinice
nasleĎivanja, nalaze se na hromozomima i čini
ih cjeloviti dio DNK odn. to je graĎa DNK koja
se ogleda u tačno odreĎenom rasporedu
nukleotida.

3. - Šta je lokus.
- Mjesto gena na hromozomu naziva se lokus.
- Šta su aleli.
- Različiti oblici jednog istog gena nazivaju se
genski aleli.
- Šta je genotip.
- Skup svih gena koji ulaze u sastav ćelijskih
hromozoma jednog organizma naziva se
genotip.

4. - Šta je fenotip.
- Skup svih osobina jednog organizma jeste
fenotip.
- Navedi pravila nasleĎivanja i ko ih je
uspostavio.
- Pravila nasleĎivanja uspostavio je Gregor
Mendel a to su pravilo rastavljanja ili
segregacije (I Mendelov zakon) i pravilo
slobodnog kombinovanja (II Mendelov zakon).

5. - Šta objašnjava potpuna dominansa.
- Alel koji se u potpunosti ispoljava i u
homozigotnom i u heterozigotnom stanju jeste
dominantan alel, dok alel koji se ispoljava samo u
homozigotnom stanju jeste recesivan alel.
- Šta objašnjava nepotpuna dominansa.
- Nepotpuna dominansa objašnjava: boju cvijeta
neke biljke odreĎuje jedan gen sa dva alela A1 i
A2.

6. - Objasni kodominansu.
- Aleli koji se potpuno ispoljavaju u
heterozigotnom stanju jesu kodominantni aleli.
- Koje tipove nasleĎivanja razlikujemo.
- Intermedijarno, dominantno-
recesivno, kodominantno i korelativno ili
vezano nasleĎivanje.

7. - Šta su to kvantitativne ili poligene
osobine.
- Najveći broj osobina kod organizama
determiniše veliki broj gena pa se one
označavaju kao kvantitativne ili poligene
osobine.
- Šta su to stečene osobine.
- Osobine koje nijesu nasledne a nastale su kao
rezultat djelovanja faktora spoljašnje sredine
nazivaju se stečene osobine.

8. PROMJENE U GRAĐI
I
BROJU HROMOZOMA

9. Promjene u graĎi hromozoma mogu biti sledeće:
- Duplikacije i delecije
- Translokacije
- Inverzije
- Genske mutacije

10. Duplikacije i delecije

11. Duplikacije i delecije

12. Terminalna delecija
Intersticijalna delecija
Delecija 5 hromozoma – sindrom mačjeg
plača
Delecija 22 hromozoma – filadelfija
hromozom

13. Translokacija
Recipročna translokacija
Nerecipročna translokacija
Robertsonove translokacije

14. Inverzije
Paracentrična inverzija
Pericentrična inverzija

15. Genske mutacije
- Spontane
- Indukovane
- Somatske ili tjelesne
- Germinativne ili generativne
- Letalne
- Subletalne

16. Promjene u broju hromozoma mogu
biti takve da dovode do promjena u broju
pojedinih hromozoma ili da se čitav set
hromozoma 2, 3 ili više puta umnoži.
Gameti ili polne ćelije (n=23)
Somatske ili tjelesne ćelije (2n=46)
Poliploidija
Aneuploidija

17. Poliploidija
 Triploidi - 3n
 Tetraploidi - 4n
 Pentaploidi - 5n
 Heksaploidi - 6n
 Autopoliploidija
 Alopoliploidija

18. Aneuploidija
 Dizomik – 2n
 Monozomik – 2n-1
 Trizomik – 2n+1
 Tetrazomik – 2n+2
 Nulizomik – 2n-2

19. Aneuploidija
 Trizomija 21 para hromozoma – Daunov sindrom
 Trizomija 13 para hromozoma – Patau sindrom
 Trizomija 18 para hromozoma – Edvardsov
sindrom
 Klinefelterov sindrom
 Tarnerov sindrom

20. Zadatak.
1. Ako haploidan broj vrste roda Solanum iznosi
24, koliko hromozoma ima:
a) diploid, b) monozomik c) trizomik
d) nulizomik e) tetrazomik f) dvojni trizomik
Rješenje: a) 2n=48, b) 2n-1=47 c) 2n+1=49
d) 2n-2=46 e) 2n+2=50 f) 2n+1+1=50

21. Zadatak.
2. Vrste roda Solanum formiraju poliploidni niz sa
osnovnim brojem hromozoma n=12.
Navedite sledeći broj hromozoma:
a) diploidne, b)
heksaploidne, c) oktaploidne
vrste.
Rješenje: a=24, b=72, c=96.