DH in the Library: case study The Library Lab @ UGhent Faculty Library
Presentatie Praktijknamiddag VVBAD 20110218
1. VVBAD Praktijkmiddag
Werken aan meerwaarde in een veranderende omgeving
18.02.2011
DE POSITIE VAN DE ACADEMISCHE BIBLIOTHEEK IN
HEDENDAAGS ONDERWIJS & ONDERZOEK
Saskia Scheltjens
Universiteit Gent, Faculteit Letteren & Wijsbegeerte
3. Academische bibliotheken ?
• Collectiebeherende instellingen binnen een grotere organisatie die
onderwijs verstrekt en onderzoek pleegt
• Missie ligt in het verlengde van deze van de overkoepelende
organisatie
• Gevoelig voor impact wijzigingen binnen actuele onderwijs- en
onderzoekspraktijken
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 3
4. Everything sort of looks the same, but everything has changed.
Michelle Rabinowitz, MTV producer
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 4
6. Faculty Surveys / S+R ITHAKA
Amerikaans strategisch onderzoeksbureau
die het onderwijs en onderzoek
sinds 2000 in kaart brengt
via 3-jaarlijkse landelijke surveys.
Rapport 2009
• Gewijzigd academisch informatiegebruik heeft dramatische impact
op rol en taak van de academische bibliotheek
• De functies van buyer / gateway / archive van de bibliotheek
verschuiven bij de humane wetenschappen het meest geleidelijk
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 6
7. vb. Gebouwen zijn niet langer startpunt wet. onderzoek
Faculty Survey 2009/ S+R ITHAKA
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 7
8. vb. Evaluatie belang taken academische bibliotheek
Faculty Survey 2009/ S+R ITHAKA
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 8
9. Horizon Reports – New Media Consortium + EDUCAUSE
Jaarlijks rapport door Amerikaanse
experts die kritieke veranderingen
voor onderwijs en onderzoek in kaart
brengen, met sterke focus op
technologie.
Rapport 2010
• Trends
• Uitdagingen
• Technologische ontwikkelingen
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 9
10. Horizon Report 2010
TRENDS
Abundance of resources made easily accessible via the web is
challenging the roles of educators and researchers
People expect to be able to work, learn and study whenever and
wherever they want to
Technologies are increasingly cloud-based
Work by students is increasingly collaborative by nature and
intrinsically interdisciplinary
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 10
11. Horizon Report 2010
UITDAGINGEN
Role of the academy is changing and so are the teaching and learning
practices
New scholarly forms of authoring, publishing and researching
continue to emerge but appropriate metrics for evaluating them lag
behind
Digital media literacy is key in every discipline and profession
Institutions focus more narrowly on key goals as result of shrinking
budgets in the present economic climate
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 11
12. Horizon Report 2010
TECHNOLOGISCHE ONTWIKKELINGEN
Mobile computing
Open content
E-books
Augmented reality (‘internet of things’)
Gesture –based computing
Visual data analysis
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 12
14. Each pattern is dependend
on others to create a whole
Christopher Alexander
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 14
15. Pattern language
A pattern language is a structured method of describing good design
practices within a field of expertise.
It is characterized by:
1. Noticing and naming the common problems in a field of interest,
2. Describing the key characteristics of effective solutions for meeting
some stated goal,
3. Helping the designer move from problem to problem in a logical way,
4. Allowing for many different paths through the design process.
Problem => Context => Solution
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 15
20. UGent Bibliotheken
• Los-vast netwerk van centrale Universiteitsbibliotheek (‘boekentoren’),
faculteitsbibliotheken, vakgroepbibliotheken, seminariebibliotheken,
handbibliotheken in het Gentse
• Boekentoren / centrale Universiteitsbibliotheek
ontwerp Henry Van de Velde uit 1934-1935, opgeleverd in 1942
geplande renovatie toren + nieuw ondergronds depot tussen 2012-2016
erg rijke erfgoedcollectie
circa 2,5 miljoen banden
76 medewerkers
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 20
21. Reorganisatie bibliotheken UGent 2004 -
2004 Globale doorlichting + implementatieplan (rapport Bjørnshauge)
gecöordineerd gedistribueerd model
taakverdeling UB en faculteitsbibliotheken
gefaseerd stappenplan per faculteit
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 21
23. Reorganisatie Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
2006
Masterplan Faculteit Letteren en Wijsbegeerte:
- opsplitsing in functionele entiteiten (vakgroepen, centrale diensten,
bibliotheken)
- centralisering vakgroepen in Blandijnberg 2
- centralisering bibliotheken in nieuwe faculteitsbibliotheek Rozier 44
2007-2016
Onroerend beleidsplan (DGFB)
- begroting project ‘1133’ (renovatie en inrichting Rozier 44)
2010
Actualisering Masterplan FLW
- atrium
- tijdelijke depots
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 23
24. Reorganisatie Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Probleem : Versnippering
• 48 bibliotheken
• 222 locaties
• 48 verschillende plaatsingssystemen
• circa 660.000 banden
• slechts 52% in Aleph
• geen geautomatiseerde uitleen
• geen gebruikerscijfers
• overal verschillende reglementen en openingsuren
• chronische onderbezetting
• geen geschoold bibliotheekpersoneel
=> dramatische visitatierapporten 1996 - 2009
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 24
25. Reorganisatie Faculteit Letteren en Wijsbegeerte
Oplossing binnen Masterplan FLW
Gefaseerd centraliseren en professionaliseren van
• collecties
• personeel
• financiering
• dienstverlening
Na intensieve onderhandelingen met vakgroepen en centrale diensten
Methodiek
• voorbereiding (registratie, deselectie, overleg) en consensus opbouwen
• (tijdelijke verhuis volledige collectie als vakgroepbibliotheek )
• definitieve verhuis deel collectie, budget en personeel naar nieuwe site
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 25
26. Overzicht Masterplan FLW – stand van zaken 2010
blauw = bibliotheken / rood = vakgroepen / bruin = auditoria,neutrale seminarieruimtes of centrale diensten
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 26
27. Overzicht einde Masterplan FLW 2014
blauw = bibliotheken / rood = vakgroepen / bruin = auditoria,neutrale seminarieruimtes of centrale diensten
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 27
34. Hoe?
• Grote OPEN (digitale) collecties
• Gedrukte collecties naar GESLOTEN depots
• Verruimde gebruikersgroepen
• Betere inbedding in onderzoek en onderwijs binnen faculteit
• Verdichting van het UGent bibliotheek netwerk:
o Genetwerkte services en collecties
o Gedeelde infrastructuur
o Herstructureren workflows
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 34
35. When we shift our attention from “save libraries” to
“save scholarship”, the imperative changes from
“preserve the current institutions” to “do whatever works”
parafrase naar Clay Shirky
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 35
37. Bronnen
ACRL Research Planning and Review Committee. “2010 Top ten trends in academic
libraries : a review of current literature”. C&RL News, June 2010 : 286-292
Denton, William, en Stacy Allison-Cassin. “One Big Library”. Presentatie op de Ontario
Library Association Super Conference. 2009
http://hdl.handle.net/10315/2501 [18.02.2011]
Ithaka S+R. “Faculty Survey 2009 : Key Strategic Insights for Libraries, Publishers and
Societies”. April 2010
Shaw, Jonathan. “Gutenberg 2.0. Harvard’s Libraries deal with disruptive change”. Harvard
Magazine, May-June 2010 : p. 36-41; 82-83
The Horizon Report. 2009, 2010 and 2011 edition
Van Peteghem, Sylvia. “Architecture of libraries, of het verhaal van het UGent-
bibliotheeknetwerk”. Bibliotheek- en Archiefgids, 81 (2005)1 : 23-27
18/02/2011 VVBAD Praktijknamiddag 37
