2. СПИ?
Инфекции кои се пренесуваат при незаштитен
сексуален/полов контакт
Некои од нив може да се пренесат и при:
Крвен контакт
Бремена мајка на плодот (бременост, породување, доење)
Контакт кожа-кожа
Многу од нив честопати не даваат никакви симптоми
(доколку не се откријат и лекуваат навремено можат
да дадат последици)
3. Поделба на СПИ
Според причинителот:
БАКТЕРИСКИ ВИРУСНИ
Сифилис/Луес ХИВ/СИДА
Гонореа/Трипер Генитален херпес
Кламидија ХПВ
Хепатитис
ГАБИЧНИ ПАРАЗИТСКИ И
ДР.
Кандида Срамни вошки
Трихомонијаза
Мико/Уреаплазма
Вагинитис
4. Општи симптоми
Променет вагинален исцедок
Необичен исцедок од пенисот
Чешање
Печење при мокрење
Болка при сексуален однос
Промени на кожата и слузокожата околу
гниталиите
Болка во долниот дел на стомакот
Нарушен менструален циклус
5. Сифилис / Луес
Предизвукувач:
бактерија - Tre p o ne m a p a llid um
Пренос:
Незаштитен сексуален однос со инфицирано лице
Мајка дете (сите стадиуми на бременост)
Крвен контакт (во некои фази)
Контакт со раничка
7. Сифилис / Луес
Секундарен стадиум: кожен исип; ранички во
уста, вагина, пенис; зголемени лимфни јазли;
покачена температура (најзаразен, неколку
недели – 1 година) латенција
8. Сифилис / Луес
Терциерен стадиум: гуми - трајни оштетувања
на повеќе органи и сисеми (мозок, нерви, срце
и кр.садови, коски, црн дроб), отпаѓање на
периферни делови од телото
9. Сифилис / Луес
Откривање
Лекарски преглед (откривање на примарна раничка)
Брис од рана
Серолошки тестови за потврда
Лекување
Антибиотици под надзор на лекар
Заштита
Кондом, рано откривање и лекување
Компликации и последици:
Trajni o{ tetuvawa na mozok, o~i, sluh, o{ tetuvawa na aorta, ko`a i
koski;
Vroden sifilis
10. Гонореа / Трипер
Предизвукувач:
бактерија – N is s e ria g o no rrho a e
e
N e sto se javuva kaj 1 5-1 9 g o d. de vo jki i kaj 20 -24 g o d. ma` i
aj~
Пренос:
Незаштитен сексуален однос со инфицирано лице
Мајка дете (породување) --- задолжителна заштита
со капки
Автоинфекција (гениталии очи)
11. Гонореа / Трипер
Inkubacija: 2-5 dena (инфективност)
Manifestacija kaj `eni: pe~ewe ili bolka pri
mokrewe i vaginalen `olt, gust iscedok;
M anifestacija kaj ma`i: pe~ewe pri mokrewe so
temno`olt iscedok od penisot.
Anoрektalna infekcija: analno ~e{ awe, bolka,
krvavo-gnojni stolici.
12. Гонореа / Трипер
Откривање
Лekarski pregled
Primerok od sekretot na inficiranite organi ( грло на матка, mo~en
kanal, rektum )
Brza dijagnoza - zemawe sekret koj se gleda pod mikroskop
( prethodno oboen so specijalna boja ) kade } e se vidat bakteriite.
Лекување
Антибиотици под надзор на лекар
* Li~nost koja edna{ imala gonorea, mo`e povtorno da zaboli
ako ima seksualen kontakt so inficirano lice.
13. Гонореа / Трипер
Заштита
Кондом,
Рано откривање и лекување
Ограничен број на сексуални партнери
Компликации и последици:
K ma`i - vospalenie na testisi i nivni kanali - vodi do sterilitet.
aj
Vospalenie na prostata ili mo~en kanal, { to vodi do pre~ki so
mokreweto.
K `eni - karli~na vospalitelna bolest ( Pelvic inflammatory
aj
disease ) - gi zafa} a vnatre{ nite genitalni organi i vodi do sterilitet
ili vonmateri~na bremenost.
15. Кламидија
Предизвукувач:
Микроорганизам – Chlamidia trachomatis
*Една од најчестите СПИ!!!
Пренос:
Нeza{ titen seksualen odnos ( орален, вагинален, анален)
Vertikalno: bremena `ena vo tek na poroduvawe
Avtoinfekcija na o~i
16. Кламидија
Inkubacija: 1-3 недели
Naj~esto minuva bez simptomi
Доколку даде симтоми, тие се многу општи
(променет исцедок, пореметено мокрење,
печење, болки во долен дел на стомак,
температура, болка при сексуален однос,
крварење од ректум)
17. Кламидија
Откривање
So bris od mesto na infekcija
Krvi analizi - se baraat antitela kon
Klamidija
Лекување
Антибиотици под надзор на
лекар, упорно
Се лекуваат двјцата
партнери
18. Кламидија
Заштита
Кондом
Рано откривање и лекување
Компликации и последици:
nelekuvana infekcija mo`e da
ostavi sterilitet, spontani
abortusi, mrtvorodenost i sl.
Пренос од инфицирана мајка на
дете (инфекција на очи или бели
дробови)
20. Генитален херпес
Предизвукувач:
Вирус – Herpes simplex tip 1, 2
Пренос:
Нeza{ titen seksualen odnos (орален, вагинален, анален)
Vertikalno: bremena `ena vo tek na poroduvawe
Avtoinfekcija na o~i
21. Генитален херпес
Inkubacija: okolu 2 nedeli
Asimptomatski ili so minimalni znaci
Tipi~na promena - edno ili pove} e meur~iwa,
prateni so jade`, bolka ili peckawe koi prskaat
ostavaj} i rani~ki koi zarasnuvaat za 2-4 nedeli
22. Генитален херпес
Herpes simpleks e virus koj ima sklonost da se
povtoruva spontano ili pri pad na imunitetot
Mo`e da se javi vo te{ ka forma kaj lica so oslaben
imunitet
Mo`e da ima gолема uloga при шireweто na HIV
(licata koi imaat gen.herpes da bidat suspektni za
HIV)
23. Генитален херпес
Откривање
Pregled i utvrduvawe na tipi~nata promena vo
genitalnata ili analnata regija;
Preku zemawe primerok od ranata;
Krvni testovi koi gi doka`uvaat antitelata protiv HSV
1,2
Лекување
Не постои лек, се залекуваат само симптомите
24. Генитален херпес
Заштита
Кондом (фемидон)
Ограничување на бр. на сексуални партнери
Ako eden od seksualnite partneri ima genitalen herpes,
najdobro e sekualno da se apstinira do gubeweto na
simptomite
Kaj trudnici so aktiven gen. herpes, se prepora~uva poroduvawe
so carski rez
Компликации и последици:
Пренос од инфицирана мајка на дете (инфекција на очи или
бели дробови)
Отворена врата за други инфекции
26. ХПВ / Кондиломи
Предизвукувач:
Вирус – Human Papilloma Virus
*Кондиломи и рак на грло на матка
* De ne s po ve }e o d 50 -7 5% o d se ksualno aktivnite ma` i i ` e ni pro javuvaat HPV
infe kcija vo te ko t na ` ivo to t
Пренос:
Нeza{ titen seksualen odnos
Vertikalno: bremena `ena vo tek na poroduvawe (кај
новороденото може да се појават брадавички во
душник)
27. ХПВ / Кондиломи
Inkubacija: неколку недели до месеци
HPV infekcijata naj~esto e asimptomatska
Manifestacija - genitalni bradavi~ki.
Toa se meki, vla`ni, crveni promeni na ili nad ko`ata/
sluznicata so razli~na golemina i broj. Se javuvaat vo
genitalna ili analna regija.
Типовите 16 и 18 се високоризични за
предизвикување на рак на грло на матка и
простата
28. ХПВ / Кондиломи
Откривање
Pri rutinski ginekolo{ ki/дерматолошки pregled
Papanikolau test -ПАП тест ( so tipi~ni promeni koi gi dava
HPV )
PSR tehnika - poka`uva dali se raboti za postoewe na nisko ili
visoko rizi~en tip na HPV.
Лекување
Vo pove} eto slu~ai, promenite spontano se povlekuvaat
Postojat pove} e metodi na otstranuvawe na gen.bradavi~ki
Visoko-rizi~nite tipovi na HPV dolgo opstojuvaat i mnogu ~esto
vodat do rak na grloto na matkata
29. ХПВ / Кондиломи
Заштита
Apstinencija e najefikasen na~in na za{ tita od HPV
Seksualno aktivnite lica treba da po~ituvaat odredeni pravila za da se
za{ titat i toa:
1. Da ne se ima seks so partner koj ima bradavici vo genitalna ili analna regija;
2. Da se bide svesen deka kondomot mo`e da go namali, no ne i otstrani rizikot od
prenos na HPV infekcija;
3. Seksualno aktivni `eni treba da pravat redovni PAP kontroli ( barem
edna{ godi{ no! ).
Компликации и последици:
Рак на грло на матка/пенис/простата
Нараснивање и групирање на брадавиците
31. Хепатитис Б и Ц
Предизвукувач:
Вируси – Hepatitis B / C Virus
Пренос:
Кrven pat
Незаштитен seksualen odnos so inficiran partner
Мajka dete
32. Хепатитис Б и Ц
Inkubacija: 2-6 meseci
Op{ ti tegobi: malaksanost, namalen apetit, te`ina pod desen
rebren lak, bolki vo zglobovi, lesno poka~ena temperatura,
poretko `oltica i temna urina
Pri pregled: zgolemen crn drob
33. Хепатитис Б и Ц
Откривање
krvni testovi za detekcija na virusot i antitelata kon nego
Лекување
Lekuvaweto e simptomatsko so miruvawe, dietetski re`im i
hepetoprotektiva
34. Хепатитис Б и Ц
Заштита
Ista kako za HIV/SIDA
Компликации и последици:
Kaj 5% mo`e da ostane hroni~no nositelstvo na virusot
Naj~esti i najte{ ki posledici: ciroza i rak na crniot drob
Hepatitis C ima pote`ok tek
35. Кандидијаза
Предизвукувач:
Габа – Candida albicans
*Нормален жител на човековото тело
Пренос и др. услови за настанување:
Bremenost
[e} erna bolest
Antibiotici
Seksualen odnos so inficiran partner
Мајка дете
36. Кандидијаза
Genitalna regija: beli~asti naslagi prateni so
crvenilo i bolka
Perianalna regija: crvenilo, beli naslagi i ote`nata
defekacija
Уста: beli naslagi vo usna praznina i grlo koi ја
ote`nuvaat ishranaта
37. Кандидијаза
Откривање
Lokalen pregled i zemawe bris za mikrobiolo{ ka
identifikacija na Kandida
Serolo{ ki-preku krvni testovi
Лекување
antimikotici ( lokalno: kremi, vaginaleti ili sistemski so
tableti )
Има сklonost da се повторува
39. Трихомонијаза
Предизвукувач:
Протозоа – Trichomonas vaginalis
Пренос и др. услови за настанување:
Neza{ titen seks.odnos,
Razmena na obleka, javni toaleti, kvaki i sl.
Prenos od bremena `ena na novorodenoto
40. Трихомонијаза
@eni: pojava na gust, zelen iscedok od vagina so
neprijaten miris, jade` i crvenilo
M iscedok od mo~en kanal, ~esto mokrewe,
a`i:
pe~ewe pri mokrewe
Mo`e da pomine i bez simptomi
41. Трихомонијаза
Откривање
Bris od vagina ili penis
Ispituvawe na krvta za dokaz na specifi~ni antitela
Лекување
o антипротозоици kaj dvata partnera (метронидазол)
o apstinencija vo tek na lekuvaweto
43. Микоплазма / Уреаплазма
Предизвикувач:
Mycoplasma hominis, Ureaplasma histoliticum
Откривање: bris od mesto na infekcijaта; ispituvawe
na urina i krv
Lekuvawe: antibiotici (некои видови)
Posledici : namaluvawe na oploduva~kata mo} na
spermatozoidite - sterilitet
44. СПИ – општи симптоми
Променет вагинален исцедок
Необичен исцедок од пенисот
Чешање
Печење при мокрење
Болка при сексуален однос
Промени на кожата и слузокожата околу
гниталиите
Болка водолниот дел на стомакот
Нарушен менструален циклус
45. Каде да се обратите
Ginekolog
Urolog
Dermatovenerolog
Mati~en lekar
46. Како да се однесувате?
DA GO IZVE IТЕ SE S. P
ST K ART R ZA B E A I
NE OL ST
DA SE L K
E UVAТЕ DVAJ CATA!
NAJDOBRO E DODE A T
K RAE L KE UVAW T
EO
SE SUAL
K NO DA SE APSTINIRA!
AK E
O DNA[ L T IM O SPI M
ICE O AL O@E POVTORNO
DA ZAB I OD IST A IL OD B O K A DRUGA
OL AT I IL OJ
SPI.
47. ЗАШТИТА!!
KORIST K
I ONDOM ( DVOJ NA ZA[T A I OD
IT
SP I OD NE
I SAKANA B M NOST );
RE E
NE GI M NUVAJ ^E O SE SUAL E
E ST K NIT
PART RI;
NE
INFORMIRAJ SE;
M I NA SVOE O I ZDRAVJ T NA
ISL T EO
PART ROT
NE .
48. Eve primer kako vo SAD se izvestuvaat pernerite preku anonimna platforma
Ne zaboravajte, se raboti za zdravje!