1. Цочмог цус алдалт
Клиникийн проф. С.Сэргэлэнчимэг

2. Цочмог цус алдалт
Хүний биед эргэлдэх цусны
эзэлхүүний 30 - аас дээш
хувийг хоёр цагийн дотор
алдахыг цочмог цус алдалт
гэнэ

3. Хам шинж үүсгэх 3 хүчин зүйл:
1
2
3
• Эргэлдэх цусны эзлэхүүн багасах
• Цус бүлэгнэлтийн тогтолцоо идэвхжих
• Хүчилтөрөгчийн зөөвөрлөлт багасах

4. Цус алдалтын 4 зэрэг
Хөнгөн
Дунд
/10-20% буюу 0,5-1л/
/21-30% буюу 1-1,5л/
Цус алдалт
Хүнд
Маш хүнд
/31-40% буюу 1,5-2 л/
/40% буюу 2л-ээс дээш/

5. Тодруулга
“Хүний бие махбодь улаан эсийн
нийт хэмжээний 60-70%-ийн цочмог
алдагдлыг тэсвэрлэх чадвартай ч
сийвэнгийн хэмжээний 30% - ийг
алдахад амьд үлдэх боломжгүй

6. Цус алдалтын ерөнхий
шалтгаан





Артерийн даралт
ихсэх
Судасны ханын
өөрчлөлт
Цусны өвчнүүд
Халдварт өвчин
Халууцах
Атмосферийн
даралт буурах
 Судасны хавдар
 Хорт хавдрууд
 Гэмтэл
 Мэс заслын дараа


7. Илрэх ерөнхий шинж тэмдэг
Арьс
салстын өнгө цайна
Судасны цохилт олширно
Бие сульдаж тамирдан, хүйтэн хөлс
гарна
 Толгой эргэж, бөөлжис цутгана
Нүд бүрэлзэж, чих шуугина
Ухаан санаа дүйнгэтэж ухаан
алдана

8. Үзүүлэх тусламж
Тусламж үзүүлэгч шархтай харьцахын
өмнө гараа угаана, боломжтой бол нэг
удаагийн бээлий өмсөнө
I. Жижиг судаснаас цус гарах үед:
 Шархан дээр ариун бинт тавьж гадуур
нь бинтээр орооно
 Мөчийг дээш өргүүлнэ
 Шархны 2 ирмэгийг шахаж дээр нь
боолт тавиад, даралттай боолтыг
хийнэ


9. Цус гоожилтыг тогтоох

10. Цус алдалтыг тогтоох

11. Том судаснаас цус алдаж байвал:
Цус гарч байгаа хэсгийн дээд талд
байрлах том судасны цэгүүд дээр
хуруугаар ясанд нь шахаж дарна
 Шуу, сарвуу, шилбэ, тавхайнаас цус
алдах үед мөчийг үеээр нугалж боох
 Чангалуур боолт дээд мөчинд 1,5
цаг, доод мөчинд 2 цаг тавьж,
хугацаа дуусмагц 10 – 15 минут
тутамд суллана


12. Хамраас цус гоожих
Үүсэх шалтгаан:
 Гэмтэл
 Хамрын салстын шархлаа
 Хэт халууцах
 Цусны даралт ихсэх

13. Үзүүлэх анхны тусламж
Цус гарсан шалтгааныг тогтоо
 Өвчтөнийг тайвшруул
 Суулгаж урагш тонгойлгоно
 Хамрыг 10 минут чимхэж, амаар нь
амьсгалуулна. /ярих, залгих, ханиах,
нулимах үнэрлэх зэргийг хориглоно/
 Амны хөндийд орсон цусыг залгих гүй байхыг зөвлө
 Хамрыг цэвэр хөвөн бинтээр бөглө


14. Анхаарах зүйл
1.
2.
Хамраас цус гоожоод тогтсоны
дараа хэдэн цаг хүнд хүчир ажил
хийхгүй байх болон нусаа нийхгүй
байхыг зөвлө
30 минутаас дээш хугацаагаар цус
гоожсоор байвал эмнэлэгт яарал тай хүргэ

15. Эмийн эмчилгээ
1.
2.
3.
4.
Викасол 1% - 2мл судсанд тарих,
эсвэл өдөрт 0,015 х 2 удаа уух
Аскорбины хүчил 5% - 5-10мл
судсанд тарих, эсвэл өдөрт 0,5 х 2
Кальци хлорид 10%-10мл судсанд
тарих, эсвэл өдөрт 15г х 3 удаа уух
ЕАК аминокапроны хүчил 5%-100мл
судсанд тарих, эсвэл 30мл-ээр
өдөрт 2 удаа уух ...