Punim Seminarik Në Lënden Integrime Ekonomike Evropiane

1. Faqe 1 nga 9
Fakulteti Ekonomik
Menaxhment dhe Informatikë
Punim Semiarik
Lënda:Integrime Ekonomike Evropiane
Tema:A Do Të Mbijetojë Euro Zona
Mentori: Studenti: Nr. ID-se:
Agron Sadiku Shaban Hyseni RE-0933/13
Janar 2015, Prishtinë

2. Faqe 2 nga 9
Përmbajtja
1. Hyrje
2. Historiku I Euro Zonës
3. Shtetet Anëtare Të Euro
Zonës
4. Lansimi I Euro-së Në Treg
5. A Do Të Mbijetojë Euro
Zona?
6. Sfidat E Euro Zonës
7. Referencat

3. Faqe 3 nga 9
1.Hyrje
Viteve të fundit,sidomos pas krizës financiare të Greqisë janë hapur shum diskutime në lidhje me
të ardhmën e Eurozonës dhe vet Bashkimit Europian.
Në këtë punim do të prezentoj historikun e Eurozonës,se si është formuar,cilat janë shtetet që e
pranuan si valutë të tyre kombëtare.Gjithashtu shtetet që nuk e pranuan,ato që lidhen marrveshje
me BE-në si dhe shtetet që pa kurrfarë marrëveshje e adoptuan Euro-në siq është rasti
Republikës së Kosovës dhe dy vendeve tjera.
Lansimi i parë i Euro-së në treg dhe disa statistika kundrejt dollarit amerikan.
Rëndësi të veqantë I kam kushtuar aspektin Ekonomik të temës se a do të mbijetoj Eurozona apo
jo!Aspekti politik është pjesë përbërëse gjithashtu,pasiqë dihet se në Bashkimin Europian
vendimet meren në bazë të votave të vendeve anëtare.Dhe në fund janë sfidat e BE-së në të
ardhmën për Eurozonën.

4. Faqe 4 nga 9
2.Historiku I Euro Zonës
Ishte kriza ekonomike e viteve 1970 që çoi në planet e para për një monedhë të vetme.
U braktis sistemi i vlerave të fiksuara të këmbimit të lidhura me dollarin amerikan.
Udhëheqësit evropianë ranë dakord të krijonin një sistem zinxhir monedhash, që lidhte monedhat
evropiane me njëra-tjetrën.Më 1991, 15 anëtarët e Bashkimit Evropian, që u takuan në qytetin
hollandez të Mastrihtit, ranë dakord të krijonin një monedhë të vetme në kuadrin e përpjekjeve
për Bashkim Ekonomik dhe Monetar.U vendosën kritere të rrepta për anëtarësim, ku
përfshiheshin edhe objektivat për inflacionin, përqindjet e interesit dhe defiçitet buxhetore.
Arsyeja e caktimit të këtyre kritereve është që të mbahet stabiliteti i çmimeve brenda eurozonës
edhe me rastin e përfshirjes së anëtarëve të rinj në këtë zone.Britania dhe Danimarka vendosën të
mbeten jashtë këtyre planeve. Suedia e refuzoi euro-në në një referendum më 2003, dhe e ka
shmangur detyrimin për tu bashkangjitur duke mos i plotësuar kushtet. Emri euro u zgjodh më 4
Gusht 1995 nga Germain Pirlot, një esperantist belg dhe ish-mësues i Frëngjishtes dhe
Historisë,dhe u adoptua zyrtarisht në Madrid më 16 Dhjetor 1995. Kurset u vendosën nga
Këshilli i Bashkimit Evropian, duke u bazuar në një rekomandim nga komisioni Evropian i
bazuar në kurset e tregut më 31 Dhjetor 1998, në mënyrë që një NjVE (ECU (Njësia Valutore
Evropiane)) të barazohej me një euro. (Njësia Valutore Evropiane ishte një njësi bashkangjitëse e
përdorur nga BE-ja, bazuar në valutat e shteteve anëtare,ajo nuk ishte valutë në vete.) Vendimi i
Këshillit 2866/98 (EC), më 31 Dhjetor 1998, i lëshoi këto kurse. Ato nuk mund të lëshoheshin
më herët, sepse NjVE-ja varej nga kurset finale të këmbimit të valutave jo-euro (kryesisht funta
angleze) atë ditë.Euro-ja u prezantua në tregjet financiare të botës si valutë më 1999 dhe u lëshua
në përdorim si monedhë dhe [kartmonedhë] fizike më 1 Janar 2002. Ajo zëvendësoi ish-Njësinë
Valutore Evropiane (ECU) me këmbim 1:1.

5. Faqe 5 nga 9
3.Shtetet Anëtare Të Euro Zonës
Eurozona është një bashkim valutor i 19 vendeve të BE-së të cilat kanë adoptuar euro-në si
valutë të vetme zyrtare. Momentalisht përbëhet nga Austria, Belgjika, Estonia, Finlanda, Franca,
Greqia, Gjermania, Holanda, Irlanda, Italia,Letonia, Luksemburgu, Malta, Portugalia, Qipro,
Sllovakia, Sllovenia, Spanja dhe Lituania nga 1 janari i vitit 2015.
Ndërsa tri mikroshtete Evropiane – Monako, San Marino dhe Vatikani – kanë lidhur marrëveshje
me Bashkimin Evropian, duke i lejuar ato të përdorin euron si valutë zyrtare dhe të shtypin atë,
ato nuk formojnë Eurozonën.
Andora, Mali i Zi dhe Kosova janë mes atyre që përdorin euro-në si valutë të vetme pa kurrfarë
marrëveshje.
Eurozona është ekonomia më e madhe në botë.Politikat monetare të vendeve të BE-së brenda
zonës janë përgjegjësi e Bankës Qendrore Evropiane, megjithëse nuk ka përfaqësim të
zakonshëm qeverisja e politikave fiskale për unionin valutor.
Figura 1 (Shtetet Antare të Eurozonës)

6. Faqe 6 nga 9
4.Lansimi I Euro-së Në Treg
Fillimisht Euro u fut si Monedhë në formë jo-fizike (çeqet e udhëtarëve, transfertat elektronike,
bankare, etj) në mesnatë më 1 janar të vitit 1999.Euro në këtë mënyrë u bë pasardhës i Njësisë
Valuta Evropiane (ECU).Monedhat e reja u prezantuan më 1 janar 2002 (duke qenë të
shpërndarë në sasi të vogla në dhjetor të mëparshëm). Duke filluar nga 1 janari 1999, të gjitha
obligacionet dhe format e tjera të borxhit të qeverisë nga kombet e eurozonës janë të shprehura
në euro.Euro pas një rënie të ulët prej 0,8296 $, më 26 tetor 2001, dhe një përplasje të shkurtër
në 0,8115 $ më 15 janar të vitit 2002, euro shpejt mbulohen nga rënia e saj të hershme. Vlera e
saj e fundit është mbyllur nën 1,00 $ më 6 nëntor 2002 ($ 0,9971), dhe u rrit shpejt nga ajo
kohë.Ajo arriti kulmin në $ 1,35 në 2004, dhe ka arritur vlerën më të lartë kundrejt dollarit
amerikan në 1,5916 $ më 14 korrik 2008.Gjithashtu një rritje massive kundrejt funtës Angleze në
97.73p më 31 dhjetor 2008,përdorimi I saj ndërkombëtar u rrit me shpejtësi.Euro u rrit në
mënyrë të qëndrueshme, me pjesën e saj të rezervave valutore në rritje nga afro 18% në 1999 në
25% në 2003,ndërsa pjesa dollari ra me një diferencë të barabartë .Alan Greenspan në 2007 tha
se eurozona kishte përfituar nga rritja e euros dhe pretendoi se ishte krejtësisht e mundshme që
ajo mund të tregtoj në mënyrë të barabartë ose të bëhet më e rëndësishme se dollarit amerikan në
të ardhmen.

7. Faqe 7 nga 9
5.A Do Të Mbijetojë Euro Zona?
Titulli i këtij debati e vendos në pyetje kontekstin e ekonomisë, në një epokë të ekstremizmit
politik, por për mua kjo shkon më tej.Konteksti është me siguri për ekonominë si çështjen e
ekstremizmit politik.Nëse ne mendojmë se ekonomia politike e Eurozonës është pas rritjes së
ekstremizmit politik, dhe një axhendë politike më nacionaliste dhe ndarëse,ndoshta ne duhet
gjithashtu të pyesim më seriozisht, duke marrë parasysh kostot ekonomike dhe politike,në qoftë
se euro rrezikohet aktualisht,a meriton të mbijetojnë?
Ka pasur demonstrata të panumërta kundër masave shtrënguese dhe shpërthime të rëndësishme të
trazirave sociale. Rezultatet kanë përfshirë qeveritë,që kan humbur votëbesimin dhe kan quar në
zgjedhje të parakohshme.Duke u votuar jashtë, dhe braktisja e masave të njoftuara më parë
politikës. Por, ka pasur vetëm një rast ku një protestë masive politike detyroi dorëheqjen e
menjëhershme të një qeverie.Ajo ishte në Portugali në mars 2011, kur kryeministri Sokrati u
detyrua ta jap dorëheqje.Se kjo duhet të kishte ndodhur vetëm një herë është mjaft befasuese,
duke pasur parasysh intensiteti i debatit dhe efektet e përhapura të kursimit.
Në një studim të Pew (Pew opinion survey) opinionit të realizuar në 2013,një shumicë e
konsiderueshme e të intervistuarve në Spanjë, Itali dhe Greqi ka shprehur shqetësime për
mungesën e rritjes ekonomike, papunësia e lartë, pabarazinë e të ardhurave dhe mënyrën se si
sistemi ekonomik i favorizon të pasurit.Por ka pasur pak ndryshim në të gjithë Eurozonën për
kritika në trajtimin e qeverisë së tyre për krizën,në krahasim me kritikat e tyre drejt BE-së. Në
Itali,vetëm 36% e të anketuarve kan një mendim të pafavorshëm për BE-në,kurse 60% e
votuesve kanë preferuar që të rrinë me Euro-në. Përse? Këtu janë disa arsye të mundshme!
Së pari, sipas një raporti të Bankës Qendrore Evropiane prodhuar në prill 2013, familjet
evropiane janë mjaft mirë.Pasuria neto mesatare është rreth 190.000€.Mesatarja është shumë më

8. Faqe 8 nga 9
e lartë në 230,000€, duke reflektuar një shkallë të lartë të pabarazisë të pasurisë ku më i pasuri
10% e familjeve zotërojnë 50% të pasurisë neto.
Së dyti, pabarazia e të ardhurave është relativisht e ulët,i gjykuar nga rezultatet në krahasim me,
të themi SHBA-në,Britania e Madhe dhe shumë tregje të zhvilluara.
Së treti, sistemet e mirëqenies sociale, madje edhe në qoftë se duke u përgatitur, janë
gjithëpërfshirëse, dhe të sofistikuara.
Së katërti, shoqëritë në plakje do të thotë se edhe pse ne kemi spektrin e papunësisë të lartë të të
rinjëve,grup 15-24 vjeçar llogaritën për vetëm 10% të popullsisë,një e treta më e ulët se në 25
vjet më parë dhe ende është në rënie.Njëjti studim Pew zbuloi shumicë të mëdha në të gjitha
vendet të cilët thanë se integrimi ekonomik ishte e dëmshëm dhe kishte shkuar shumë larg.
Nuk ka dyshim se rritja e partive populiste politike dhe lëvizjeve po çon në politika që janë duke
u bërë më nacionaliste dhe më të qëndrueshme për ndërtimin e bashkim politik në Evropë.
Dhe kjo është mjaft e qartë se pakënaqësia me elitat kombëtare dhe evropiane është në rritje.
Në fakt, unë do të argumentojnë se tani kërcënimi ekzistencial i një shpërbërjeje të bazuar në
tregun e euros ka rënë,ne mund të presim edhe një fazë e re që euro të zhvillohet, në të cilën
politika diktojnë rezultatet që ishin mezi të mundshme, ose mezi rezistonin në kohën e krizave
ekonomike dhe financiare.Ashtu si janë gjërat sot, unë mendoj që ky proces evolucionar ka
ngecur, dhe jo pa hidhësi në mes të kreditorit veriore dhe kombeve debitore jugore, në mes të
majtë dhe të djathtë.Nëse status quo nuk ndryshon, rritja mbetet e zbehët, papunësia e lartë,
pritjet ekonomike të ulëta, dhe sistemet bankare të meta.Egziston mundësia që në vitet e
ardhshme në disa vende, njerëzit mund të debatojnë nëse realitetet e vështira të daljes ose
çmontimin e euros mund të jetë me vlerë në fund të fundit, në krahasim me politikën e dorëzimit
pasiv ndaj depresionit si kushte afatgjata.

9. Faqe 9 nga 9
6.Sfidat e Eurozonës
BE-ja përballet me dy sfida:
1. Menaxhimin e krizës aktuale (duke përfshirë përçarje, vetë-interes, sociale, mjedisore,
sfidat politike, morale, dhe ekonomike)
2. Reformimi i qeverisjes e saj për të shmangur në të ardhmen krizat,
Ekziston nevoja për një bashkim monetar dhe fiskal,
Menaxhimit monetar dhe fiskal duke plotësuar njëri-tjetrin.
Kjo është politika fiskale që ndikon në cilësinë e jetës.
Nëse ne shikojmë në aspektin më të gjerë të historisë njerëzore nuk ka qenë një bashkim i
monedhës me një funksion korrespondues të një union fiskal që ka zgjatur për kohë të gjatë dhe
pse Eurozona duhet të jetë një përjashtim!Për më shumë se dhjetë vite, politika monetare e
Bankës Qendrore Evropiane ishte një sukses i gjerë, ndërsa integriteti fiskal ishte në thelb një
dështim.
Është koha për të vendosur parimin: "Të gjithë për një, një për të gjithë".
7. Referencat
1. EuroZone Portal http://www.eurozone.europa.eu/
2. Pew Research Center http://www.pewresearch.org/
3. Wikipedia http://en.wikipedia.org/wiki/Eurozone
4. Faqe tjera…