Shivagange is a mountain peak with a height of 804 metres and Hindu pilgrimage center located near Dobbaspet, in Bengaluru Rural district India.It is also known as Dakshina Kashi (Kashi of the South) and has various temples such as Gangadhareshwara temple, Sri Honnammadevi Temple, Olakal Teertha, Nandi Statue, Patalagang Sharadambe temple and several theerthas such as Agasthya theertha, Kanva theertha, Kapila theertha, Pathala Gange.The puranas give it the name of Kakudgiri. It is mentioned by its present name in the 12th century as one of the distant points to which the Lingayat faith established by Basava, the minister of Bijjala, king of Kalyana.During the reign of Hoysala kings, the queen Shanthala, wife of Vishnuvardhana, who committed suicide from this hill as she did not give birth to a son.The hill was fortified during the 16th century by Shivappa Nayaka. These fortifications currently lie in ruins.The founder of Bengaluru, Magadi Kempegowda, also made improvements to the fortifications and kept a portion of his treasure within it. A month-long cattle fair is held during Sankranthi month (around January) every year, which is a market place for bullocks

1. ಸ ೆಂಟ್ರಲ್ ಕಾಲ ೇಜು ಆವರಣ ಡಾ.ಬಿ.ಆರ್. ಅೆಂಬ ೇಡ್ಕರ್ ವೇದಿ
ಬ ೆಂಗಳೂರು – 560001
ಚಿತ್ರ ಪ್ರಬೆಂಧ – ಶಿವಗೆಂಗ ಸ್ಥಳ, ವ ೈಶಿಷ್ಟ್ಯತ , ಐತಿಹಾಸಿಕ, ಪೌರಾಣಿಕ ಕ ೇೆಂದ್ರ
ಸ್ೆಂಶ ೇಧಕರು
ಶಶಿಕಲಾ ಜಿ
(ನ ೇೆಂದ್ಣಿ ಸ್ೆಂಖ್ ೆ : HS200618)
ಇತಿಹಾಸ್ ವಭಾಗ
ಬ ೆಂಗಳೂರು ನಗರ ವಶವವದ್ಾೆಲಯ
ಬ ೆಂಗಳೂರು – 560001
ಸ್ೆಂಶ ೇಧನಾ ಮಾಗಗದ್ಶಗಕರು
ಡಾ. ಮಾಲಿನಿ
ಇತಿಹಾಸ್ ವಭಾಗ
ಬ ೆಂಗಳೂರು ನಗರ ವಶವವದ್ಾೆಲಯ
ಬ ೆಂಗಳೂರು
2022-2023
ಬ ೆಂಗಳೂರು
ನಗರ ವಶವವದ್ಾೆಲಯ
BENGALURU
CITY UNIVERSITY

2. ಕಲಾ ಸಾಾತ್ಕ ೇತ್ತರ ಪ್ದ್ವಗಾಗಿ (ಇತಿಹಾಸ್ ವಭಾಗ) ಶಿರೇ ಕುಮಾರಿ. ಶಶಿಕಲಾ ಜಿ ರವರು ಸಿದ್ಧಪ್ಡಿಸಿ,
ಬ ೆಂಗಳೂರು ನಗರ ವಶವವದ್ಾೆಲಯಕ ಕ ಸ್ಲಿಿಸಿರುವ “ಶಿವಗೆಂಗ ಸ್ಥಳ, ವ ೈಶಿಷ್ಟ್ಯತ , ಐತಿಹಾಸಿಕ, ಪೌರಾಣಿಕ ಕ ೇೆಂದ್ರ”
ಶಿೇರ್ಷಗಕ ಯ ಕಿರು ಸ್ೆಂಶ ೇಧನಾ ಪ್ರಬೆಂಧವು ಒಪ್ಪಿತ್ವಾಗಿರುತ್ತದ್ ಎೆಂದ್ು ಧೃಡಿೇಕರಿಸ್ಲಾಗಿದ್ .
ಪ್ರಬೆಂಧ ಪ್ರಿವೇಕ್ಷಕರು ಪ್ರಬೆಂಧ ಮಾಗಗದ್ಶಗಕರು
ಈ ಕಿರು ಸ್ೆಂಶ ೇಧನಾ ಪ್ರಬೆಂಧವು ಇತಿಹಾಸ್ ವಷ್ಟಯದ್ಲಿಿ ಸಾಾತ್ಕ ೇತ್ತರ ಪ್ದ್ವಯ ಪ್ೂಣಗಗ ಳಿಸ್ುವಕ
ಭಾಗವಾಗಿ ಒಪ್ಪಿತ್ವಾಗಿರುತ್ತದ್ .
ದಿನಾೆಂಕ : ಮುಖ್ೆಸ್ಥರು (ಕಲಾನಿಕಾಯ)
ಪ್ರಮಾಣ ಪ್ತ್ರ

3. ಈ ಸ್ೆಂಶ ೇಧನಾ ಕಾಯಗವನುಾ ಯಶಸಿವೇಯಾಗಿ ಪ್ೂರ ೈಸ್ಲು ನನಾ ಸ್ೆಂಶ ೇಧನಾ ಅಧೆಯನಕ ಕ ಮಾಗಗದ್ಶಗಕರಾಗಿ
ಸ್ಕಲ ಸ್ ಕತ ತಿಳುವಳಿಕ ಯನುಾ ನಿೇಡಿ ಪ್ರತಿ ಹೆಂತ್ದ್ಲ ಿ ನನಗ ಮಾಗಗದ್ಶಗನ ನಿೇಡಿ ಅಧೆಯನ ಕಾಯಗವನುಾ
ಯಶಸಿವಯಾಗಲು ಕಾರಣರಾದ್ೆಂತ್ಹ ಡಾ. ಮಾಲಿನಿ ಇತಿಹಾಸ್ ವಭಾಗದ್ವರಿಗ ನನಾ ತ್ುೆಂಬು ಹೃದ್ಯದ್ ಕೃತ್ಙ್ಙತ ಗಳನುಾ
ಸ್ಲಿಿಸ್ುತ ತೇನ .
ಬ ೆಂಗಳೂರು ನಗರ ವಶವವದ್ಾೆಲಯ ಇತಿಹಾಸ್ ವಭಾಗದ್ ಗುರುವೃೆಂದ್ದ್ವರಾದ್ ಡಾ. ಮಾಲಿನಿ, ಡಾ. ವ. ಕಾೆಂತ್ರಾಜು,
ಡಾ.ಪ್ುರುಶ ೇತ್ತಮ್ ಇವರ ಲಿರಿಗ ನನಾ ಅನೆಂತ್ ಅನೆಂತ್ ವೆಂದ್ನ ಗಳನುಾ ಸ್ಲಿಿಸ್ುತ ತೇನ .
ಈ ಅಧೆಯನಕ ಕ ಪ್ರತ್ೆಕ್ಷವಾಗಿ ಹಾಗು ಪ್ರ ೇಕ್ಷವಾಗಿ ಸ್ಲಹ ನಿೇಡಿದ್ ನನಾ ಕುಟ್ುಬ ವಗಗಕ ಕ ಹಾಗ ವಶವವದ್ಾೆಲಯದ್
ನನಾ ನ ಚಿಿನ ಎಲಾಿ ಸ ಾೇಹಿತ್ರಿಗ ನನಾ ಹೃದ್ಯತ್ುೆಂಬಿ ಅಭಿನೆಂದ್ನ ಗಳನುಾ ಸ್ಲಿಿಸ್ುತ ತೇನ .
ಸ್ಥಳ : ಬ ೆಂಗಳೂರು ಶಶಿಕಲಾ ಜಿ.
ದಿನಾೆಂಕ : (ಸ್ೆಂಶ ೇಧನಾ ವಧ್ಾೆರ್ಥಗನಿ)
ಕೃತ್ಙ್ಞತ ಗಳು

4. “ಶಿವಗೆಂಗ ಸ್ಥಳ,
ವ ೈಶಿಷ್ಟ್ಯತ ,
ಐತಿಹಾಸಿಕ,
ಪೌರಾಣಿಕ ಕ ೇೆಂದ್ರ”

5. ಕರ. ಸ್ೆಂ ಪ್ರಿವಡಿ
1 ಪ್ಪೇಠಿಕ
2 ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಭೌಗ ೇಳಿಕ ಹಿನ ಾಲ
3 ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಪೌರಾಣಿಕ ಹಿನ ಾಲ
4 ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಹಿನ ಾಲ
5 ಹ ೇಯಸಳರ ಕಾಲಾವದಿಯ ಶಿವಗೆಂಗ
6 ಕ ೆಂಪ ೇಗೌಡ್ರ ಕಾಲಾವಧಿಯ ಶಿವಗೆಂಗ
7 ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಶಾಸ್ನಗಳ ವವರ
8 ಕಮಲ ತಿೇರ್ಗ
9 ಅಗಸ್ಯ ತಿೇರ್ಗ
10 ಒಳಕಲ್ ತಿೇರ್ಗ
11 ಪಾತಾಳ ಗೆಂಗ ಮತ್ುತ ಅೆಂತ್ರಗೆಂಗ
12 ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಶಾರದ್ಾ ಪ್ಪೇಠ
13 ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಧ್ಾರ್ಮಗಕ ಆಚರಣ ಗಳು
14 ಉಪ್ಸ್ೆಂಹಾರ
15 ಗರೆಂರ್ ಸ್ ಚಿ

6. ಪೃಕೃತಿಯ ಸ ೌಂದಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾದ “ಶಿವಗೌಂಗಕ”ಯು ಇದು
ದಕ್ಷಿಣಕ್ಾಶಿ ಎೌಂದಕೇ ಹಕಸರಾಗಿದಕ. ಈ ಸಥಳವು ಋಷಿಮುುಿಗಗಳ ತಪಸ್ಸಿಗಕ
ಪ್ಾಾಶಸಯ ಸಥಳವಾಗಿದುು ಹಾಗೂ ಜಕೈನ, ಶಕೈವ ಸೌಂಸೆರತಿಗಳ ಬಗಕೆ
ಉಲಕಲೇಖವಾಗಿದಕ. ಶಿವಗೌಂಗಕಯು ಪುರಾಣಕ್ಾವಯಗಳಲ್ಲಲ ಕಕುದ್ಗೆರಿ, ಶಿವಗಿರಿ,
ಋಷಭಗಿರಿ, ಶಿವಗೌಂಗಾ ಪವವತವಕೌಂತಲೂ ಕರಕಯುತ್ಾಾರಕ. ಈ
ಶಿವಗೌಂಗಕಯು ಪಾಮುುಖವಾಗಿ ಪಾವಾಸ್ಸಗರ ತ್ಾಣವಾಗಿ, ಐತಿಹಾಸ್ಸಕ
ತ್ಾಣವಾಗಿ, ಹಾಗೂ ಧಾರ್ಮವಕ ಕ್ಕೇೌಂದಾವಾಗಿ ಕ್ಾಣಬಹುದರ ಜಕೂತ್ಕಗಕ ಇಲ್ಲಲ
ರಾಜಮುನಕತನಗಳ ಆಳ್ವಿಕ್ಕಯ ಬಗಕೆ ನಾವು ತಿಳ್ವಯಬಹುದು.

9. ಶಿವಗೆಂಗ ಯ
ರಾಜಬಿೇದಿ
ಉತ್ತರ ದ್ಾವರದ್
ರಾಜಗ ೇಪ್ುರ
ಪ್ೂವಗ ದ್ಾವರದ್
ರಾಜಗ ೇಪ್ುರ

10.  ಶಿವಗೆಂಗ ಒೆಂದ್ು ಕಪ್ುಿ ಗರನ ೈಟ್ ಬ ಟ್್ ಇದ್ು ಸ್ಮುದ್ರ ಮಟ್್ದಿೆಂದ್ 1380 ರ್ಮೇಟ್ರ್ ಎತ್ತರದ್ಲಿಿ ಇದ್
 ಶಿವಗೆಂಗ ಯು ಬ ಟ್್ಗಳಲಿಿ ಕುಮುದ್ವತಿ ನದಿಯ ಮ ಲವದ್ . ಇದ್ು ಅಕಾಗವತಿ ನದಿಯ
ಉಪ್ನದಿಯಾಗಿದ್ .
 ಕುಮುದ್ವತಿ ನದಿಗ ಶಿವಗೆಂಗ ಬ ಟ್್ದ್ ಒಳಕಲುಿ-ತಿೇರ್ಗ ಮತ್ುತ ಕುೆಂಭ ತಿೇರ್ಗ ಎೆಂಬ ನಿೇರಿನ
ಚಿಲುಮೆಗಳ ೇ ಕುಮುದ್ವತಿ ಉಗಮ ಸಾಥನಗಳು
 ಶಿವಗೆಂಗ ಯು ಬ ೆಂಗಳೂರು ಗಾರಮಾೆಂತ್ರ ಜಿಲ ಿಯ, ನ ಲಮೆಂಗಲ ತಾಲ ಕಿನಿೆಂದ್ ಸ್ುಮಾರು
31ಕಿ.ರ್ಮೇ ದ್ ರದ್ಲಿಿರುವ ಶಿವಗೆಂಗ ಯು ಸ್ಮುದ್ರಮಟ್್ದಿೆಂದ್ ಸ್ುಮಾರು 4500 ಅಡಿ ಎತ್ತರವರುವ
ಬ ಟ್್ವಾಗಿದ್ .
 ಈ ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಸೌೆಂದ್ಯಗವನಾ ವಣಿಗಸ್ಲು ಅಸಾಧೆ. ಗಿರಿಯ ಮೆೇಲ ನಿೆಂತ್ು ಸ್ುತ್ತ ಮುತ್ತ
ನ ೇಡಿದ್ರ ಬ ಟ್್-ಗುಡ್ಡಗಳ ಸಾಲು ದ್ ಡ್ಡ ದ್ ಡ್ಡ ಕ ರ ಗಳು , ಎಷ್ಟು್ ದ್ ರದ್ವರ ಗ ನ ೇಡಿದ್ರ
ಕಾಣಿಸ್ುತ್ತದ್ .
 ಈ ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಬ ಟ್್ವು ನಿಸ್ಗಗದ್ತ್ತವಾಗಿ ಬ ಳ ದ್ು ಬೆಂದಿದ್ ಎೆಂದ್ು ಹ ೇಳಬಹುದ್ಾಗಿದ್ .
ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಭೌಗ ೇಳಿಕ ಹಿನ ಾಲ

11. ಶಿವಗೆಂಗ ಕಪ್ುಿ ಗರನ ೈಟ್ ಬ ಟ್್ದ್ ಒೆಂದ್ು ನ ೇಟ್

13. ಬ ೆಂಗಳೂರಿನಿೆಂದ್ ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ರಸ ತ ನಕ್ಷ ಪ್ಟ್

14. ಹಿಮಾಲಯದ್ಲಿಿ ಶಿವ-ಪಾವಗತಿಯರಿಗ “ಗಿರಿಜಾಕಲಾೆಣ”ವನುಾ ವಜೃೆಂಭಣ ಯೆಂದ್
ಏಪ್ಗಡಿಸಿರುವುದ್ನುಾ ನ ೇಡ್ಲು ನಾಡಿನ ಎಲಾಿ ಋರ್ಷ-ಮುನಿಗಳು ಅಲಿಿಗ ನ ರ ಯುತಾತರ ,
ಆಗ ಭ ರ್ಮಯ ಸ್ಮತ ೇಲನ ಏರುಪ ೇರಾಗುತ್ತದ್ . ಅದ್ನುಾ ಸ್ರಿದ್ ಗಿಸ್ಲು ಪ್ರಶಿವನು
ಅಗಸ್ಯರನುಾ ಕರ ದ್ು, ನಿೇವು ದ್ಕ್ಷಿಣದ್ ಕಕುದಿಿರಿಗ ಹ ೇಗಿನ ಲ ಸಿ ಅದ್ನುಾ
ದ್ಕ್ಷಿಣಕಾಶಿಯನಾಾಗಿಸಿ ನಿಮಮ ತ್ಪೇಬಲದಿೆಂದ್ ಭ ರ್ಮಯ ಅಸ್ಮತ ೇಲನ
ನಿವಾರಣ ಯಾಗುತ್ತದ್ ೆಂದ್ು ಆದ್ ೇಶಿಸ್ುತಾತರ .
“ಗಿರಿಜ ಕಲಾೆಣ” ಮಹ ೇತ್ಸವವನಾ ಕಣುತೆಂಬ ನ ೇಡ್ುವಾಸ ಅದ್ ಷ ಡೇ
ಯುಗಗಳದ್ಾಾಗಿದ್ ಎೆಂದ್ು ಅಗಸ್ಯರು ಭಿನಾವಸಿಕ ಳುುತಾತರ . ಆಗ ಪ್ರಶಿವನು
ಗಿರಿಜಾಕಲಾೆಣವನುಾ ಶಿವಗೆಂಗ ಯಲಿಿ ನ ೇಡ್ಬಹುದ್ು ಹ ೇಗಿ ಎನಾಲು ಅಗಸ್ಯರು
ಸ್ೆಂತ ೇಷ್ಟದಿೆಂದ್ ಶಿವಗೆಂಗ ಗ ಬೆಂದ್ು ತ್ಪ್ವನುಾ ಆಚರಿಸ್ುತಾತರ . ಋರ್ಷಗಳು ನ ಲ ಸಿದ್,
ಸಿದಿಧಗ ೈದ್ ಸ್ಥಳಗಳಲಿಿ ತಿೇರ್ಗಗಳು ಸಾಥಪ್ಪಸ್ಲಿಟ್್ವು.

15. ಗಿರಿಜಾ ಕಲಾೆಣ

16.  ಶಿವಗೆಂಗ ಯನುಾ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಹಿನ ಾಲ ಯಾಗಿ ನ ೇಡ್ುವುದ್ಾದ್ರ , ಇಲಿಿ
ಹಲವಾರು ರಾಜಮನ ತ್ನಗ ಆಳಿವಕ ಇತ್ುತ ಎೆಂದ್ು ತಿಳಿಯಬಹುದ್ಾಗಿದ್ .
ಉದ್ಾ : ಗೆಂಗರು, ಚ ೇಳರು, ಹ ೇಯಸಳರು, ವಜಯನಗರದ್ ಅರಸ್ರು,
ಮೆೈಸ್ ರು ಒಡ ಯರು, ರಾಷ್ಟರಕ ಟ್ರು, ಪಾಳ ೇಗಾರರು, ಇತ್ರರು.
 ಪಾರರೆಂಭದ್ಲಿಿ ಗೆಂಗರ ಕಾಲದ್ಲಿಿ ಶಿವಗೆಂಗ ಯನುಾ “ಗೆಂಗಪ್ಟ್್ಣ” ಎೆಂದ್ು
ಕರ ಯಲಾಗುತ್ತದ್ . ಆದ್ರ , ಗೆಂಗರ ಅವಧಿಯ ಆಡ್ಳಿತ್ದ್ ಆಧ್ಾರಗಳು
ದ್ ರ ತಿಲಿ.
ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಹಿನ ಾಲ

17. ಹ ೇಯಸಳರ ಲಾೆಂಛನ ಮೆೈಸ್ ರು ಅರಸ್ರ
ಲಾೆಂಛನ

18. ಬಾದ್ಾರ್ಮ
ಚಾಲುಕೆರ
ಲಾೆಂಛನ
ಬಲಮುಖ್ ವರಹ
ವಜಯನಗರ ಅರಸ್ರ
ಲಾೆಂಛನ
ಎಡ್ಮುಖ್ ವರಹ

20. ➢ಹ ೇಯಸಳರ ಕಾಲಾವಧಿ ಅೆಂದ್ರ 12ನ ೇ ಶತ್ಮಾನಾದ್ಗದ್ಲಿಿ ಹ ೇಯಸಳರ
ದ್ ರ --> ವಷ್ಟುುವಧಗನನು "ಗೆಂಗಾಧರ ೇಶವರ ಗುಡಿಯನುಾ ಕಿರ.ಶ. 1140ರಲಿಿ
ನಿಮಾಣಗಮಾಡಿರುವುದ್ನುಾ ನಾವು ತಿಳಿಯಬಹುದ್ು.
➢ಹ ೇಯಸಳ “ನಾರಸಿೆಂಗದ್ ೇವ”ನ ಕಾಲದ್ಲಿಿ ಬ ಟ್್ದ್ ಮೆೇಲ ಕಲಾೆಣದ್ ರಾಜ
ಬಿಜಜಳನ ಮೆಂತಿರ “ಕ ಸ್ಬಸ್ವಣು”ನು ತಿೇರ್ಗಕೆಂಭ & ದಿೇಪ್ಕೆಂಭ ನಡ ಸಿದ್ನು
ಎೆಂದ್ು ಶಾಸ್ನವದ್ .
ಹ ಯಸಳರ
ಕಾಲಾವದಿಯಲಿಿ ಶಿವಗೆಂಗ

21. ದಿೇಪ್ ಕೆಂಬ

22.  ಕಿರ.ಶ. 1131ರಲಿಿ ವಷ್ಟುುವಧಗನನ ರಾಣಿ(ನಾಟ್ೆರಾಣಿ) ರಾಣಿಶಾೆಂತ್ಲ ಆತಾಮಪ್ಗಣ ಮಾಡಿಕ ೆಂಡ್ ಬಗ ಿ
ಉಲ ಿೇಖ್ವದ್ .
 ಒೆಂದ್ು ದಿನ ತ್ನಾ ಮೆಂತಿರ ಗೆಂಗರಾಜುವನ ೆಂದಿಗ ಹ ಯಸಳ ರಾಜ ವಷ್ಟುುವಧಗನ ಹ ರ ಸ್ೆಂಚಾರಕ ಕ
ಬೆಂದಿರುತಾತನ . ಸ್ೆಂಚಾರ ತ್ಡ್ವಾದ್ ಕಾರಣ ಶಿವಗೆಂಗ ಬ ಟ್್ದ್ಾಲಿಿ ರಾಜ ವಷ್ಟುು ವದ್ಗನ ಮತ್ುತ ಮೆಂತಿರ
ಗೆಂಗರಾಜ ಇಬಬರು ತ್ೆಂಗುತಾತರ . ಮಲಗುವ ಸ್ೆಂದ್ಭಗದ್ಲಿಿ ಗ ಜ ಜಯ ಸ್ದ್ುಾ ಕ ೇಳಿಸ್ುತ್ತದ್ . ಎದ್ುಾ ನ ೇಡಿದ್ಾಗ
ರಾಣಿ ಶಾೆಂತ್ಲಾ ದ್ ೇವ ನೃತ್ೆಭಾೆಸ್ ಮಾಡ್ುತಿತರುತಾತಳ .ಅವಳನುಾ ಕೆಂಡ್ು ಮನಸ ೇತ್ು ಪ್ಪರೇತಿಸಿ
ವವಾಹವಾಗುತಾತನ .
 ಹಿೇಗ ಒಮೆಮ ರಾಜ ವಷ್ಟುುವಧಗನ ತ್ನಾ ಅರಮನ ಯಲಿಿ ನಾಟ್ೆ ಪ್ರದ್ಶಿಗಸ್ಲು ಕಾಯಗಕರಮವನುಾ
ಏಪ್ಗಡಿಸ್ುತಾತನ ಅಲಿಿ ಜಕಣಚಾರಿ ಎೆಂಬ ಶಿಲಿಿಯು ಅವಳ ನೃತ್ೆಕ ಕ ಮನಸ ೇತ್ು ಅವಳ ಶಿಲಿವೆಂದ್ನುಾ
ಕ ತ್ತಲು ಅನುಮತಿಯನುಾ ಕ ಳಿದ್ಾಗ, ಶಾೆಂತ್ಲ ದ್ ೇವಯು ರಾಜ ವಷ್ಟುುವಧಗನನ ಅನುಮತಿ ಪ್ಡ ಯದ್
ಒಪ್ಪಿಕ ೆಂಡ್ುಬಿಡ್ುತಾತಳ .
ಶಾೆಂತ್ಲಾ ಡಾರಪ್ - ಕಥ

24. ತನನ ಅನುಮುತಿ ಪಡಕಯದಕ ಜಕಣಚಾರಿಗಕ ಮಾತು ಿಗೇಡಿದ ಕ್ಾರಣ
ಶಾೌಂತಲಾ ದಕೇವಿಯನುನ ರಾಜ ವಿಷುುವರ್ವನ ದಕಿೇಷಿಸುತ್ಾಾನಕ. ಇದನುನ ಅರಿತ
ದಕೇವಿಯೂ ತನನ ಆಹಾರವನುನ ತ್ಕೂರಕದು ಉಪವಾಸ ಪ್ಾಾರೌಂಬಿಸುತ್ಾಾಳಕ.
ನೌಂತರ ಅವಳ ತವರೂರಾದ ಶಿವಗೌಂಗಕಯ ಗೌಂಗಾರ್ರಕೇಶಿರನ ದಶವನ
ಪಡಕಯಲು ಶಿವಗೌಂಗಕಯ ಬಕಟ್ಟವನುನ ಏರುತ್ಾಾಳಕ. ಅಲ್ಲಲ ಸಾಿರ್ಮಯ ದಶವನದ
ನೌಂತರ ರ ದಾವಾಗಿ ನೃತಯ, ನತವನ ಮಾಡುತಿಾರುವಾಗ ಮೊದಲಕೇ
ಉಪವಾಸದ್ಗೌಂದ ಬಳಲುತಿಾದು ಶಾೌಂತಲಾ ದಕೇವಿ ಒೌಂದು ಕಡಿದಾದ ಜಾಗದ್ಗೌಂದ
ಬಿದುು ಅಸುಿಗೇಗುತ್ಾಾಳಕ. ಅೌಂದು ನಾಟ್ಯ ರಾಣಿ ಶಾೌಂತಲಾ ದಕೇವಿ ಿಗೌಂತ ಕಡಿದಾದ
ಜಾಗವಕೇ ಇೌಂದ್ಗನ “ಶಾೆಂತ್ಲಾಡಾರಪ್“

25. ರಾಣಿ ಶಾೆಂತ್ಲಾ ದ್ ೇವಯು
ಆತ್ಮ ಹತ ೆ ಮಾಡಿಕ ೆಂಡ್
ಸ್ಥಳ
ಶಾೆಂತ್ಲಾ
ಡಾರಪ್

26. ➢ ಕ ೆಂಪ ೇಗೌಡ್ ಕಿರ.ಶ. 1550ರಲಿಿ ಶಿವಗೆಂಗ ಯಲಿಿ ಗೆಂಗಾಧರ ೇಶವರಸಾವರ್ಮ, ಹ ನಾಾದ್ ೇವ,
ಗಣ ೇಶ, ಹಜಾರಗಳು, ವಶಾಲವಾದ್ ಸ್ಭಾಮೆಂಟ್ಪ್ಗಳು, ಗುಡಿ-ಗ ೇಪ್ುರಗಳು, ಸ್ುತ್ತ
ಕ ೇಟ ಕಟ್ಟ್ಸಿ ಜಿೇಣ ೇಗಧ್ಾಾರ ಮಾಡಿಸಿದ್ನು.
➢ ಹ ಚುಿ ಹ ಚುಿ ದ್ಾನ ದ್ತಿತಗಳನುಾ ನಿೇಡ್ುತಿತದ್ಾನು.
➢ ಹಿರಿಯ ಕ ೆಂಪ ೇಗೌಡ್ ತ್ನಗ ಪ್ುತ್ರಪೌತ್ರ ಪ್ರೆಂಪ್ರ ಯು ಅಭಿವೃಧಿಿಯಾಗಲ ೆಂದ್ು, ತ್ನಾ
ಮಾತ್ೃ ಹಾಗ ಪ್ತ್ೃಗಳಿಗ ಮೇಕ್ಷಸಿಗಲ ೆಂದ್ು ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಗೆಂಗಾಧರ ೇಶವರ
ದ್ ೇವಾಲಯದ್ ನೆಂದಿಮೆಂಟ್ಪ್ದ್ ಭಾಗದ್ಲಿಿ ಗೆಂಟ ಯನುಾ ಸ್ಮಪ್ಪಗಸಿದ್ನು.
➢ ಕಿರ.ಶ. 1535ರ ಸ್ುಮಾರಿನಲಿಿ ಹಿರಿಯ ಕ ೆಂಪ ೇಗೌಡ್ನು ಒಬಬ ಸ್ಹ ೇದ್ರನಾದ್
ಬಸ್ವಯೆನನುಾ ರಾಮಗಿರಿ ದ್ುಗಗದ್ ರಕ್ಷಣ ಗಿರಿಸಿ, ಮತ ತಬಬ ತ್ಮಮ ಕ ೆಂಪ್ಸ ೇಮಣುನನುಾ,
ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ರಕ್ಷಣ ಗ ಇರಿಸಿದ್ಾನ ೆಂದ್ು ತಿಳಿದಿದ್ .
ಕ ೆಂಪ ೇಗೌಡ್ರ ಕಾಲದ್ಲಿಿ ಶಿವಗೆಂಗ
(16ನ ೇ ಶತ್ಮಾನ)

29. ಕ ೆಂಪ ೇಗೌಡ್ರ ಕಾಲದ್ ಆಳಿವಕ ಯ
ಗುರುತ್ುಗಳು

30. ಕ ೆಂಪ್ಸ ೇಮಣು
ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಕಾವಲು
ಗ ೇಪ್ುರ

31. ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಗೆಂಗಾಧರ ೇಶವರ
ದ್ ೇವಾಲಯದ್
ನೆಂದಿಮೆಂಟ್ಪ್ದ್ ಭಾಗದ್ಲಿಿ
ಗೆಂಟ ಯನುಾ ಸ್ಲಿಿಸಿರುವುದ್ು….

32. → ಗೆಂಗಾಧರ ೇಶವರ ದ್ ೇವಾಲಯದ್ಲಿಿ ಹಿರಿಯಕ ೆಂಪ ೇಗೌಡ್, ಕ ೆಂಪ್ಸ ೇಮಣು,
ಉಳಿುಚಿಕಕಣುನ ವಗರಹಗಳನುಾ ಕಾಣಬಹುದ್ು.
→ ಕ ೆಂಪ ೇಗೌಡ್ರ ಕಾಲದ್ಲಿಿ ಶಿವಗೆಂಗ ಯೆಂದ್ ಬಸ್ವನಗುಡಿಯ ಗವಗೆಂಗಾಧರ ೇಶವರ
ದ್ ೇವಾಲಯವರ ಗ ಸ್ುರೆಂಗ ಮಾಗಗ ಮಾಡಿ ಸಾವರಕ್ಷಣ ಮಾಡಿಕ ೆಂಡಿದ್ಾರು ಹಾಗ
ಸ್ಮರ್ಗವಾಗಿ ರಾಜೆಭಾರ ಮಾಡಿದ್ರ ೆಂದ್ು ಗುರು ಸಿದ್ಾನೆಂಜ ೇಶನ ಕಕುದ್ಿರಿ ಮಹಾತ ಮ
ಷ್ಟಟ್ಿದಿ ಕಾವೆಗಳಲಿಿ ಉಲ ಿೇಖ್ವಾಗಿದ್ .

34. ಶಿವಗೌಂಗಕಯೌಂದ
ಬಕೌಂಗಳೂರಿನ
ಗವಿಗೌಂಗಾರ್ರಕೇಶಿರ
ದಕೇವಸಾಥನದ
ಸ್ುರೆಂಗ ಮಾಗಗ ಕಿೆಂಡಿ

35.  ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಬ ಟ್್ದ್ ಮಾಗಗಮದ್ ೆದ್ಲಿಿರುವ ಗೆಂಗಾಧರ ೇಶವರನ ದ್ ೇವಾಲಯಕ ಕ
ಹ ೇಗುವ ದ್ಾರಿಯಲಿಿ ಕ ೆಂಪ ೇಗೌಡ್ನ ಹಜಾರವದ್ .
 ಈ ಹಜಾರವು 9 ರ್ಮೇ. ಉದ್ಾ, 8 ರ್ಮೇ. ಅಗಲ ವಸಿತೇಣಗದಿೆಂದ್ ಕ ಡಿದ್ . ಎರಡ್ು ಹೆಂತ್
ವ ೇದಿಕಗಳಿೆಂದ್ ಕ ಡಿದ್ ಈ ಮೆಂಟ್ಪ್ದ್ಲಿಿ ವಶಿಷ್ಟ್ ಮಾದ್ರಿಯ ಯಾಳಿ ಶಿಲಿಕೆಂಬಗಳ
ಸಾಲುಗಳಿವ .
 ಶಿಲಾಶಾಸ್ನವು ಲಿಪ್ಪ ಸ್ವರ ಪ್ದ್ ಆಧ್ಾರದ್ ಮೆೇಲ ಕಿರ.ಶ. ಸ್ುಮಾರು 16ನ ೇಯ
ಶತ್ಮಾನದ್ ೆಂದ್ು ಗುರುತಿಸ್ಬಹುದ್ು. ಯಲಹೆಂಕ ನಾಡ್ಪ್ರಭು ಕ ೆಂಪ ೇಗೌಡ್ರು ಶಿವಗೆಂಗ ಯ
ಬ ಟ್್ದ್ ಮಗಗ ಮದ್ ೆಯರುವ ಕ ೆಂಪ ೇಗೌಡ್ನ ಹಜಾರವನುಾ ನಿರ್ಮಗಸಿದ್ ವವರಗಳು ಈ
ಶಾಸ್ನದ್ಲಿಿತ ತೆಂದ್ು ತ ೇರುತ್ತದ್ .
ಶಿವಗೆಂಗ ಯಲಿಿರುವ ಕ ೆಂಪ ೇಗೌಡ್ರ ಹಜಾರ

36. ಕ ೆಂಪ ೇಗೌಡ್ರ ಹಜಾರ

37. 1. ಕೆಂಚಿನ ಘೆಂಟ ಯ ಮೆೇಲಿನ ಶಾಸ್ನ, ಭಾಷ ಹಾಗ ಲಿಪ್ಪ ಕನಾಡ್ –
(ಚಿಕಕ ಹ ನ ಾೇಗೌಡ್ ಯಲಹೆಂಕ ನಾಡ್ ಪ್ರಭು ಜುಟ್್ನಹಳಿುಯ ಚಿಕಕಗಿರಿಯಪ್ಿ ಗೌಡ್ರ ಮಗ , ಹುಲಿಕಲಿಿನ ಚಿಕಕ
ಹ ನ ಾೇಗೌಡ್ ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಗೆಂಗಾಧರಸಾವರ್ಮಗ ಒೆಂದ್ು ಕೆಂಚಿನ ಘೆಂಟ ಯನುಾ ಮಾಡಿಸಿ ಅಪ್ಪಗಸಿದ್ ವವರಗಳಿವ )
ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಶಾಸ್ನಗಳ ವವರ
(16ನ ೇ ಶತ್ಮಾನ)
ಕೆಂಚಿನ ಘೆಂಟ ವವರದ್ ಶಾಸ್ನದ್ ಗುರುತ್ು ಕೆಂಚಿನ ಘೆಂಟ ಯ ಗುರುತ್ು

38.  2. ಶಿವಗೆಂಗ ಬ ಟ್್ದ್ ಮೆಟ್ಟ್ಲುಗಳಲಿಿನ ಭಕತ ವಗರಹದ್ ಶಿಲಾಶಾಸ್ನ.

39. 3. ಶಿವಗೆಂಗ ಬ ಟ್್ದ್ ಗಾರ ಬಸ್ವನ ಬಾಗಿಲ ಮುೆಂದ್ ಬೆಂಡ ಯ ಮೆೇಲಿನ ಶಾಸ್ನ
(ಶಿರೇ ಬಸ್ವ ೇಶವರನ ಪಾದ್ವ ೇ ಗತಿ, ಕ ೆಂಪ ೇಗೌಡ್ನ ಧಮಗ ಎೆಂಬ ವವರಗಳಿವ .)

40. 4. ಶಿವಗೆಂಗ ಬ ಟ್್ದ್ ಬೆಂಡ ಯ ಮೆೇಲಿನ ಶಾಸ್ನ(ಸ್ುತ್ುತ ಬಸ್ವಣುನ ಬಳಿ)
( ಇದ್ು ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಬ ಟ್್ದ್ ಮೆೇಲಿರುವ ಬಸ್ವ ೇಶವರನಗ ಯಲಹೆಂಕ ನಾಡ್ ಪ್ರಭು ಕ ೆಂಪ್ನೆಂಜ ೇಗೌಡ್ರ
ಮಮಮಗ ಕ ೆಂಪ ೇಗೌಡ್ರ ಮಗ ಹಿಮಮಡಿ ಕ ೆಂಪ ೇಗೌಡ್ರು ಮಾಡಿರುವ ಸ ೇವ ಯ ಬಗ ಿ ವವರವನುಾ ನಿೇಡ್ುತ್ತದ್ .)

41.  ಶಿವಗೆಂಗಾ ಬ ಟ್್ದ್ ಬುಡ್ದ್ ಎಡ್-ಬಲಗಳಲಿಿ ಕಮಲ ತಿೇರ್ಗ ಮತ್ುತ ಅಗಸ ತೇಶವರ
ತಿೇರ್ಗವ ೆಂಬ ಎರಡ್ು ಕಲಾೆಣಿಗಳಿವ .
 ಈ ಕಮಲ ತಿೇರ್ಗವನುಾ ಹಿೆಂದ್ ಮಾಗಡಿ ಕ ೆಂಪ ೇಗೌಡ್ನು ಕಟ್ಟ್ಸಿದ್ನೆಂತ .
ಅವನ ಕಾಲದ್ಲಿಿ ರಾಜೆಕ ಕ ಭಿೇಕರ ಬರಗಾಲ ಬೆಂದ್ಾಗ, ಪ್ರಜ ಗಳಿಗ ಕುಡಿಯಲು
ನಿೇರಿಗ ಸ್ಹ ಇಲಿವಾಗಿತ್ತೆಂತ , ಆಗ ಈ ಕಲಾೆಣಿಯನುಾ ಕಟ್ಟ್ಸಿದ್ನ ೇೆಂದ್ು
ಪ್ರತಿೇತಿ ಇದ್ .

42. ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಬ ಟ್್ದ್ ಬುಡ್ದ್ಲಿಿರುವ ಕಮಲ ತಿೇರ್ಗ ಕಲಾೆಣಿ

43. ➢ ಶಿವಗೆಂಗಾ ಬ ಟ್್ದ್ಲಿಿ ಅಗಸ್ಯ, ಕಣವ, ಕಪ್ಪಲ, ಗಾಗ ೇಗಯ, ಮೆೈತ ರೇಯ, ಮದ್ಿಲ, ಮದ್ಲಾದ್
ಅಷ್ಟ್ಋರ್ಷಗಳು, ತಾವು ನ ಲ ನಿೆಂತ್(ಸಿದಿಾಗ ೈದ್) ಸ್ಥಳಗಳಲಿಿ ತಿೇರ್ಗಗಳು ಸಾಥಪ್ಪಸ್ಲಿಟ್್ವು.
 ಶಿವಲಿೆಂಗ & ನೆಂದಿವಗರಹಗಳನುಾ ಪ್ರತಿಷ್ಟ್ಪ್ಪಸಿ, ನಿತ್ೆವಧಿಗಾಗಿ ಒೆಂದ್ ೆಂದ್ು
ತಿೇರ್ಗಗಳನುಾ ನಿರ್ಮಗಸಿದ್ುಾ ಅವುಗಳು ಇೆಂದಿಗ ಪ್ವತ್ರತಿೇರ್ಗಗಳಾಗಿ
ಅಸಿತತ್ವದ್ಲಿಿರುವುದ್ನುಾ ಕಾಣಬಹುದ್ು.
 ಅಗಸ್ಯ ತಿೇರ್ಗವು ಕಲಿಿನ ಪ್ವಗತ್ಗಳಿೆಂದ್ ನಿಮಾಗಣವಾಗಿದ್ುಾ, ಸ್ುತ್ತಲ 108
ಶಿವಲಿೆಂಗಗಳ ಸಾಥಪ್ಪಸಿ, ಶಿವನ 108 ಹ ಸ್ರುಗಳಿೆಂದ್ ಪ್ೂಜಿಸ್ಲಾಗುತ್ತದ್ .
ಅಗಸ್ಯ ತಿೇರ್ಗ

45. ಅಗಸ್ಯ ತಿೇರ್ಗದ್ ಶಿವಲಿೆಂಗಗಳು

46.  ಒಳಕಲುಿ ತಿೇರ್ಗ ಈ ಕ್ಷ ೇತ್ರದ್ಲಿಿ ಅತ್ೆೆಂತ್ ಪ್ರಮುಖ್ವಾದ್ ಜನರ ಆಕಷ್ಟಗಣ ಯ ಸ್ಥಳ. ಮಲಯವೇರಭದ್ರ
ದ್ ೇವಾಲಯವು ಏಕಶಿಲಾ ಗುಹಾೆಂತ್ರ ದ್ ೇವಾಲಯವಾಗಿದ್ . ಈ ಗವಯಲಿಿರುವ ವೇರಭದ್ ರೇಶವರ ಗಭಗಗುಡಿಯ
ಹಿೆಂಬದಿಯ ನ ೈಋತ್ೆದ್ಲಿಿ ಒಳಕಲುಿ ತಿೇರ್ಗಕ ಕ ಕ ೈ ಹಾಕಿದ್ವರಿಗ ಕ ಲವರಿಗ ತಿೇರ್ಗ ಸಿಗುತ್ತದ್ , ಕ ಲವರ ಕ ೈಗ ತಿೇರ್ಗ
ಸಿಕುಕವುದಿಲಿ. ಕಾರಣ ಪ್ುಣೆಶಾಲಿಗಳಿಗ ಮಾತ್ರ ಸಿಗುತ್ತದ್ . ಪ್ುಣೆಶಾಲಿಗಳಲಿದ್ರಿಗ ತಿೇರ್ಗ ಸಿಗುವುದಿಲಿವ ೆಂಬುದ್ು
ಪ್ರತಿೇತಿ. ಪ್ುಣೆಪ್ರಿೇಕ್ಷ ಗಾಗಿ ಬರುವ ಸ್ಹಸಾರರು ಭಕತರಲಿಿ ತಿೇರ್ಗಸಿಕಕದ್ ನಿರಾಶರಾಗಿ ಹ ೇಗುವವರ ೇ ಹ ಚುಿ,
ಕ ಲವರೆಂತ್ ಅಳುತ್ತಲ ೇ ವಾಪ್ಸಾಸಗುವವರನ ಾ ಕಾಣಬಹುದ್ು.
 ಈ ಗುಹ ಯಲಿಿ ನಿರ್ಮಗಸಿರುವ ವೇರಭಧರನಿಗ “ ರ ೇವಣಸಿದ್ ಾೇಶವರರು ದಿೇಕ್ಷ ಯನುಾ ನಿೇಡಿ ಶಿವಾಚಾಯಗರ ೆಂದ್ು
ನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿ ಮೆೇಲಣಗವ ಮಠವನುಾ ಸಾಥಪ್ಪಸಿದ್ರ ೆಂದ್ು ತಿಳಿದ್ುಬರುತ್ತದ್ . ವೇರಭದ್ರಮುನಿಗ ದಿೇಕ್ಷ ನಿೇಡ್ುವ
ಸ್ೆಂದ್ಭಗಕ ಕ ಅಗತ್ೆವಾದ್ ಗೆಂಗ ಯನುಾ ಶಿರೇ ರ ೇವಣಸಿದ್ಾರು, ಬೆಂಡ ಯನುಾ ಬಗ ದ್ು ಉದ್ಭವವಾದ್ ಗೆಂಗ ಯನುಾ ಬಳಸಿ
ದಿೇಕ್ಷಸ್ೆಂಸಾಕರ ನ ರವ ೇರಿಸಿದ್ರ ೆಂದ್ು ಈ ತಿೇರ್ಗವು ಮುೆಂದಿನ ಯುಗಾೆಂತ್ರದ್ಲಿಿ ಲೌಕಿಕರ ಪ್ುಣೆಫಲ ಪ್ರಿೇಕ್ಷ ಗ
ಉಪ್ಯೇಗವಾಗಲಿ ಎೆಂದ್ು ಹರಸಿದ್ರ ೆಂದ್ು ಹ ೇಳಲಾಗುತ್ತದ್ .
 ರ ೇವಣಸಿದ್ಾರಿೆಂದ್ ಸಾಥಪ್ಪಸ್ಲಿಟ್್ “ ಮೆೇಲಣಗವ” ಅರ್ವಾ “ಉದ್ಾವಗ ಗುಹಾಮಠ” ಎೆಂದ್ು ಕರ ಯಲಿಡ್ುತ್ತದ್ . ಈ
ಮಠದ್ ಪ್ರೆಂಪ್ರ ಯಲಿಿ ಅನ ೇಕ ಮಠಾಧಿಪ್ತಿಗಳಿಗ , ರಾಜಮಹಾರಾಜರುಗಳು ಅನ ೇಕ ವಧದ್ ಕಾಣಿಕಗಳನುಾ ನಿೇಡಿ
ತ್ಮಮ ಭಕಿತಯನುಾ ಮೆರ ದ್ವರಾಗಿದ್ಾಾರ . ಈ ಮಠವು ಬಾಳ ೇಹ ನ ಾರಿನ ಶಿರೇ ರೆಂಭಾಪ್ೂರಿ ಪ್ಪೇಠದ್ ಖ್ಾಸಾ-
ಶಾಖ್ಾಮಠಗಳಲ ಿೇ ಪ್ೃಖ್ಾೆತ್ ಮಠವ ನಿಸಿದ್ .
ಒಳಕಲುಿ ತಿೇರ್ಗ

48. ಆದಿಶಕಿತ ಹ ನಾಾದ್ ೇವಯು ರಕತ ಬಿೇಜಾಸ್ುರನ ೆಂದಿಗ ಬಹಳ ವಷ್ಟಗಗಳ ಕಾಲ
ಯುಧಿಮಾಡಿ ಅವನನುಾ ಸ್ೆಂಹರಿಸಿದ್ಳು. ಆಗ ಆದಿಶಕಿತ ತ್ುೆಂಬಾ ಆಯಾಸ್ವಾಗಿ
ಬಾಯಾರಿಕ ಯುೆಂಟಾಗಿ ಅಲ ಿೇ ನ ಲ ಸಿರುವೆಂತ್ಹ ಗೆಂಗಾಧರನನುಾ ಸ್ವಲಿಕುಡಿಯಲು ನಿೇರು
ಕ ಡ್ು ಎೆಂದ್ು ಕ ೇಳಿದ್ಳೆಂತ , ಆಗ ಗೆಂಗಾಧರ ೇಶವರನು ನಿೇನ ಗೆಂಗ ಯ ಹತಿತರ ಹ ೇಗಿ
ನಿೇರನುಾ ಕ ೇಳು ಎೆಂದ್ಾಗ ಆದಿಶಕಿತ ಹ ನಾದ್ ೇವಯು ಗೆಂಗ ಯ ಕಡ ಮುಖ್ ಮಾಡಿ
ನ ೇಡಿದ್ಾಗ ಗೆಂಗ ಯು ಕಿರುನಗ ಮಾಡಿ-ವಾರ ಮುಖ್ ಮಾಡಿದ್ಾಗ ಆದಿಶಕಿತ ಹ ನಾಾದ್ ೇವಗ
ಕ ೇಪ್ಬೆಂದ್ು ತ್ನಾ ತಿರಶ ಲದಿೆಂದ್ ಬೆಂಡ ಗಳನುಾ ಒಡ ದ್ಾಗ ಬೆಂಡ ಇಬಾಬಗವಾಗಿ
ಪಾತಾಳದಿೆಂದ್ ನಿೇರು ಉಕಿಕ ಬೆಂತ್ೆಂತ .
ಆಗ ದ್ ೇವಯು ನಿೇರು ಕುಡಿದ್ ನೆಂತ್ರ ವೇರಭದ್ರನನುಾ ಕರ ದ್ು ನಿೇನು ಇಲಿಿಯೇ ಈ
ಗೆಂಗ ಗ ಕಾವಲಾಗಿರು ಇಲಿಿೆಂದ್ ಮೆೇಲ ಬರದ್ೆಂತ ನ ೇಡಿಕ ಎೆಂದ್ು ಅಪ್ಿಣ ೇ ಕ ಟ್್ಳೆಂತ ಈ
ತಿೇರ್ಗದ್ಲಿಿ ಸಾಾನ ಮಾಡಿದ್ರ ಬಾಲಗರಹ, ಗರಹದ್ ೇಷ್ಟ, ಬರಹಮಹತ್ೆದ್ ೇಷ್ಟ ಹ ೇಗುತ್ತದ್ೆಂತ
ಎೆಂಬ ನೆಂಬಿಕ ಇದ್ .

50. ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಪಾತಾಳಗೆಂಗ ಗ ಕುದ್ ರಿನ ಬಳಿ ಇರುವ ಅೆಂತ್ರಗೆಂಗ ಗ
ಸ್ೆಂಪ್ಕಗ ಇದ್ ಯೆಂಬುದ್ಕ ಕ ಒೆಂದ್ು ದ್ೆಂತ್ಕಥ ಸ್ೃರ್ಷಿಯಾಗಿದ್ . ಮಕಕಳಿಲಿದ್
ಬೆಂಜ ಯಬಬಳು ಮನ ಯವರ ಚುಚುಿನುಡಿಗಳಿಗ , ನ ೆಂದಿ ಗೆಂಗಾದ್ ೇವಯಲಿಿ
ಮರ ಯಡ್ುತಾತಳ . ತ್ನಗ ೆಂದ್ು ಮಗುವಾದ್ರ ಆ ಮಗುವನ ಾೇ ಗೆಂಗ ಗ
ಅಪ್ಪಗಸ್ುವುದ್ಾಗಿ ಬ ೇಡಿಕ ಳುುತಾತಳ . ಗೆಂಗ ಯ ಪ್ರಭಾವದಿೆಂದ್ ಆಕ ಗಭಿಗಣಿಯಾಗಿ
ಹ ಣುು ಮಗುವಗ ಜನಮ ನಿೇಡ್ುತಾತಳ . ಪಾತಾಳಗೆಂಗ ಗ ಕ ಟ್್ ವಚನದ್ೆಂತ
ಹುಟ್ಟ್ದ್ ಮಗುವನುಾ ಬಾಳ ಎಲ ಮೆೇಲ ಮಲಗಿಸಿ ಗೆಂಗ ಯಲಿಿ ತ ೇಲಿ ಬಿಡ್ುತಾತಳ .
ಆ ಮಗು ಶಿವಗೆಂಗ ಯೆಂದ್ ಕುದ್ ರು ಬಳಿಯಲಿಿರುವ ಅೆಂತ್ರಗೆಂಗ ಯಲಿಿ ತ ೇಲಿ
ಹ ತ್ತಮಮನ ಮಡಿಲು ಸ ೇರಿತ ೆಂಬ ಪ್ರತಿೇತಿ ಇದ್ .

51.  ಶಿರೇ ಶೃೆಂಗ ೇರಿ ಶಾರದ್ಾ ಮಠವು ಶಿವಗೆಂಗ ಯಲಿಿ ಕಿರ.ಶ.1615ರ ವ ೇಳ ಗ
ಪಾರರೆಂಭವಾಗಿದ್ ಎೆಂದ್ು ತಿಳಿದ್ುಬೆಂದಿದ್ .
 ಕಿರ.ಶ. 1656ರ ನೆಂತ್ರ ಧಮಗ ಪ್ಪೇಠಕ ಕ ಬೆಂಧ “ಗೆಂಗಾಧರ ಭಾರತಿ
ಸಾವರ್ಮಗಳು” ತ್ಮಮ ಅಸಾಧ್ಾರಣ ಪ್ರತಿಭ ಮತ್ುತ ವದ್ವತಿತನಿೆಂದ್
ಕಿೇತಿಗಗಳಿಸಿದ್ರು. ಅವರ ಕಾಲದ್ಲಿಿ ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಶಾರದ್ಾ ಪ್ಪೇಠ
ಶ ರೇಯೇಭಿವೃಧಿಿ ಪ್ಡ ಯತ್ು.

52. ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ಶಾರದ್ ಪ್ಪೇಠ

54. ಜನವರಿ ೧೪ರೆಂದ್ು ಸ್ ಯಗನು ಮಕರರಾಶಿಗ
ಪ್ರವ ೇಶಿಸ್ುವ ಮಕರಸ್ೆಂಕಾರೆಂತಿ ಪ್ವಗದಿನ ಕುೆಂಬಿನ
ಮೆೇಲಿನ ತಿೇರ್ಗಕೆಂಬದ್ ಬುಡ್ದ್ಲಿಿ ತಿೇರ್ಗ
ಉದ್ಭವವಾಗುತ್ತದ್ . ಆ ತಿೇರ್ಗವನುಾ ಬಳಸಿ
ಗೆಂಗಾಧರ ೇಶವರ-ಹ ನಾಾದ್ ೇವಗ ಕಲಾೆಣ
ನ ರವ ೇರಿಸ್ುತಾತರ . ಇದ್ನುಾ “ಗೆಂಗಪ್ಿನ ಧ್ಾರ ”
ಎೆಂದ್ು ಕರ ಯುತಾತರ .
ಹಾಗ ಯೇ ಏಪ್ಪರಲ್ ತಿೆಂಗಳಿನ ಸ್ರಿಸ್ುಮಾರಿನಲಿಿ
ಹ ನಾಾದ್ ೇವಯ “ಮಡ ಆರತಿ” ಸ್ೆಂದ್ಭಗದ್ಲಿಿ
ಧನಗಳ ಜಾತ ರ ನಡ ಯುತ್ತದ್ .
ಗೆಂಗಪ್ಿನ ಧ್ಾರ video ತುಣುಕು

55. ಚೆಂದ್ರಮಾನ ಯುಗಾದಿ ಹಬಬ
ಆದ್ ಬ ಳಗಿನ/ನೆಂತ್ರದ್ ದಿನ
ಉತ್ಸವ ನಡ ಯುತ್ತದ್ .

57. ಸಿದ್ಾಗೆಂಗ ಯ ಊಟ್ ಚೆಂದ್, ಶಿವಗೆಂಗ ಯ ನ ೇಟ್ ಚೆಂದ್ ಎೆಂಬ ಗಾದ್ ಮಾತಿಗ ಹ ೇಳಿ
ಮಾಡಿಸಿದ್ೆಂತ ಶಿವಗೆಂಗ ಯು ನ ೇಡ್ುಗರ ಮನ ಮನದ್ಲಿಿ ತ್ೆಂಪ ರಿಸ್ುವ ಹಾಗು ಮನಕ ಕ
ಮುದ್ ನಿೇಡ್ುವ ಅನುಭವ ನಿೇಡ್ುವ ಒೆಂದ್ು ಪ ರೇಕ್ಷಣಿೇಯ, ಐತಿಹಾಸಿಕ, ಧ್ಾರ್ಮಗಕ ಹಾಗ
ಪ್ರವಾಸಿಗರ ತಾಣವಾಗಿದ್ .
ಶಿವಗೆಂಗ ಯು ಹ ಚಾಿಗಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರನುಾ ಆಕರ್ಷಗಸ್ುವ ತಾಣವಾಗಿದ್ುಾ ಪ್ರತಿ ದಿನ ಜನರ
ಭ ೇಟ್ಟಯೆಂದ್ ಅಲಿಿನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ವಾಸ್ುತಶಿಲಿಗಳು, ಅನ ೇಕ ಅನ ೇಕ ರಾಜಮನ ತ್ನಗಳ
ಆಳಿವಕ ಯ ಗುರುತ್ುಗಳು ನಶಿಸಿಹ ೇಗುತಿತರುವುದ್ು ಶ ೇಚನಿೇಯ.
ಇದ್ ೇ ಕಾರಣದಿೆಂದ್ ಸ್ಕಾಗರ ಹಾಗ ಧ್ಾರ್ಮಗಕ ದ್ತಿತ ಸ್ೆಂಸ ಥಗಳು ಕ ೇವಲ ಧ್ಾರ್ಮಗಕ
ಹಾಗು ದ್ ೈವತ್ವದ್ ನೆಂಬಿಕ ಯ ಜ ತ ಗ ಈ ಪ ರೇಕ್ಷಣಿೇಯ ಸ್ಥಳದ್ ಕಲ , ವಾಸ್ುತಶಿಲಿ ಮತ್ುತ
ಪೌರಾಣಿಕ ಹಿನ ಾಲ ಯ ಐತಿಹಾಸಿಕತ ಯ ಆಧ್ಾರಗಳ ಅಳಿವನಿೆಂದ್ ಉಳಿವನ ಕಡ
ಗಮನಕ ೇಡ್ಬ ೇಕಾಗಿದ್ .
ಉಪ್ಸ್ೆಂಹಾರ:

58. ಗರೆಂರ್ ಋಣ
❑
❑
❑
❑
❑
❑
❑
❑

59. ಧನೆವಾದ್ಗಳು 🙏