Bài giảng Kế hoạch Tài chính Doanh Nghiệp (trường Illinois, Mỹ)

1. KẾ HOẠCH
TÀI CHÍNH
DOANH NGHIỆP
Ts. Hoàng Sĩ Thính
Khoa Kế toán & QTKD
Học viện Nông nghiệp Việt Nam
(Biên dịch & biên soạn
từ chương trình giảng dạy
Tài Chính Doanh Nghiệp
của trường Illinois – Mỹ)

2. MỘT VÀI SUY NGHĨ TRƯỚC KHI VÀO CHỦ ĐỀ CHÍNH

3. CÁC ĐẦU TƯ DÀI HẠN
CỦA DOANH NGHIỆP
• Các doanh nghiệp cần cả những đầu tư
dài hạn và đầu tư ngắn hạn để tồn tại
và phát triển;
• Các đầu tư dài hạn: Các chi tiêu vốn
hình thành tài sản dài hạn (capital
expenditure), đầu tư nghiên cứu phát
triển (R&D), sáp nhập & thâu tóm
doanh nghiệp

4. CÁC ĐẦU TƯ NGẮN HẠN
Hàng tồn
kho
Khoản phải
thu

5. TÀI TRỢ CHO
NHỮNG KHOẢN
ĐẦU TƯ TRONG
DOANH NGHIỆP
• Trong Module này chúng ta sẽ học cách dự báo các nhu cầu vốn
đầu tư và cách thức quản lý thanh khoản trong doanh nghiệp;
• Kế hoạch tài chính dài hạn: Tài trợ các đầu tư dài hạn như là chi
tiêu vốn mua sắm và hình thành tài sản dài hạn (capital
expenditure)
• Kế hoạch tài chính ngắn hạn: Quản trị vốn lưu động và quá trình
tạo tiền trong doanh nghiệp

6. NHỮNG NỘI DUNG SAU MODULE NÀY
Trong Module này chúng ta sẽ không thảo luận liệu một khoản đầu
tư có nên được thực hiện hay không;
Trong Module 3 (tiếp theo) chúng ta sẽ trả lời câu hỏi liệus rằng một
đầu tư mới có làm tăng giá trị doanh nghiệp (tăng giá trị cho cổ
đông) hay không?
Trong Module 4 chúng ta sẽ trả lời câu hỏi liệu rằng một phi vụ thâu
tóm doanh nghiệp khác có làm tăng giá trị cho cổ đông hay không?

7. 1. Mục tiêu học tập
1. Dự báo các báo cáo tài chính doanh nghiệp
2. Sử dụng báo cáo tài chính dự báo để ước lượng nhu cầu huy động vốn dài hạn
3. Căn bản về quản lý vốn lưu động: nợ phải thu, nợ phải trả, hàng tồn kho
4. Tìm hiểu ảnh hưởng của quản lý vốn lưu động tới sức tạo tiền trong doanh nghiệp
5. Tính và phân tích các tỷ số vốn lưu động và đo lường chu kỳ tạo tiền trong doanh nghiệp
6. Quản trị nhu cầu tiền mặt trong ngắn hạn
7. Tìm hiểu ảnh hưởng của tỷ lệ tăng trưởng cao tới sức tạo tiền khi nhu cầu hàng tồn kho cao
8. Tìm hiểu tại sao sự biến động trong doanh thu và khoản phải thu tạo ra nhu cầu quản trị tiền mặt
ngắn hạn
9. Phương pháp quản lý rủi ro thanh khoản liên quan đến khoản phải trả

8. 2. KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH DÀI HẠN

9. DỰ BÁO TÀI
CHÍNH
Nhìn vào tương lai: dự báo các báo
cáo tài chính

10. TẠI SAO CẦN DỰ BÁO?
Dự báo nhu cầu huy động
vốn trong tương lai
Dự báo các dòng tiền phục
vụ cho định giá
Ước lượng ảnh hưởng của
các dự án mới và các hoạt
động thâu tóm doanh
nghiệp

11. VÍ DỤ VỀ DỰ BÁO TÀI CHÍNH
Một Cty có một kế hoạch mở rộng quy mô và muốn biết liệu rằng kế hoạch
mở rộng quy mô có cần huy động vốn hay không, và nếu cần thì khi nào?
Huy động vốn dài hạn = phát hành nợ và cổ phần mới
Liệu rằng Cty có thể tự tạo ra đủ tiền hay là phải cần thêm tiền từ bên
ngoài?

12. VÍ DỤ THỰC: PEPSICO
Chúng ta sẽ tìm hiểu các báo
cáo tài chính của Pepsico xem
xét ảnh hưởng của một chương
trình đầu tư

13. CÁC GIẢ ĐỊNH
1. Bắt đầu từ các báo cáo tài chính cuối năm 2014
2. Doanh thu của Pepsico được dự báo sẽ tăng trưởng ở mức -4.4% trong năm 2015 và 4.05% năm
2016 (dữ liệu dự đoán thực bởi Capital IQ)
3. Để đảm bảo các mức tăng trưởng trên Pepsico cần phải đầu tư 3.5 tỷ đô la trong năm 2015, 6.5 tỷ
trong năm 2016 (giả định riêng của chúng ta)
4. Đầu tư vào vốn lưu động ròng bằng 2% doanh thu
5. Chi trả lãi vay bằng 4% tổng nợ năm 2014
6. Chính sách cổ tức giữ nguyên (tỷ lệ chi trả cổ tức bằng một tỷ lệ cố định trên thu nhập ròng sau thuế)

14. CÂU HỎI ĐẶT RA
Liệu rằng Pepsico có thể tự tài trợ cho
chương trình đầu tư mở rộng quy mô
này mà không cần huy động thêm nợ
và vốn cổ phần hay không?

15. 3. DỰ BÁO
BÁO CÁO
THU NHẬP
MÔ HÌNH TỶ LỆ % CỐ ĐỊNH THEO
DOANH THU
Các thành tố chính được giả định
sẽ luôn chiếm một tỷ lệ cố định
theo doanh thu (tăng trưởng
theo cùng một tỷ lệ)

16. BÁO CÁO THU NHẬP
Dec, 2014 De, 2015 De, 2016
Revenue 66683
COGS 30884
SG&A 25708
Others -92
EBIT 9999
Interest expenses -824
Other non-operating income -418
Income before tax 8757
Income taxes 2199
Earnings 6558
Báo cáo thu nhập tóm tắt, năm 2014

17. DỰ BÁO BÁO CÁO THU NHẬP THEO MÔ HÌNH % DOANH THU
Chẳng hạn:Doan h thu 2015 =
66,683*(1-4.4%) = 63,752
Giá vốn hàng bán 2015 = 30,884*
(1- 4.4%) =
(30,884/66,683)*63,752 = 29,526

18. CÁC KHOẢN KHÁC THÌ SAO?
• Các khoản thu nhập ngoài hoạt động sản xuất kinh doanh: Là khoản phát
sinh lại trong tương lai, hay chỉ phát sinh một lần?
• Tuỳ cách chúng ta giả định (hoặc dựa vào thống kê quá khứ của doanh
nghiệp): Ở đây chúng ta giả định các khoản thu nhập khác chỉ là khoản
phát sinh một lần, và trong tương lai sẽ bằng 0

19. LÃI VAY & THUẾ
Giả định rằng chi phí lãi vay bằng 4% tổng nợ trong năm 2014
(28.9 tỷ đô la, trong bảng cân đối kế toán sẽ được trình bày trong
một slide phía dưới)
4% * 28,900 = 1,156
Giả định thuế sẽ mang một tỷ lệ cố định

20. KẾT QUẢ DỰ BÁO BÁO CÁO THU NHẬP

21. 4. DỰ BÁO
BÁO CÁO
LƯU CHUYỂN
TIỀN TỆ

22. SỬ DỤNG MÔ
HÌNH TỶ LỆ %
DOANH THU
Khấu hao 2015 = (1-4.4%)*2,325
Tăng trưởng vốn lưu động ròng = 2% doanh thu
Tăng trưởng vốn lưu động ròng là một khoản đầu tư
(dòng tiền ra)
Tăng trưởng vốn lưu động ròng 2015 = 2%*63,752 = 1,275.04

23. ƯỚC LƯỢNG CÁC KHOẢN
LIÊN QUAN ĐẾN HOẠT ĐỘNG HUY ĐỘNG VỐN
• Cổ tức được chia theo một tỷ lệ cố định của thu nhập ròng
• Vì thế, cổ tức 2015 = (cổ tức 2014/thu nhập 2014)*Thu nhập ròng 2015
• Chúng ta nên đặt giá trị nào (hoặc tính thế nào) cho các dự báo về các chỉ
tiêu net debts issurance và net equity issurance? (Slide tiếp theo)

24. GIÁ TRỊ NÀO CHO NET DEBT & NET EQUITY ISSURANCE?
Nên nhớ rằng chúng ta đang cố
gắng trả lời câu hỏi rằng “liệu
Pepsico có thể tài trợ cho việc mở
rộng quy mô mà không cần phải
phát hành thêm nợ vay và cổ
phiếu hay không?”
Không có phát hành thêm nợ vay
và cổ phiếu có nghĩa là gì? (Slide
tiếp theo)

26. LIỆU CTY CÓ THỂ TỰ TÀI TRỢ DỰ ÁN
MỞ RỘNG QUY MÔ HAY KHÔNG?
• Theo dự báo về báo cáo lưu chuyển tiền tệ (slide trước) thì lưu chuyển tiền
thuần của Cty trong năm 2016 là – 2.6 tỷ đô la
• Vậy Cty có cần phải huy động thêm vốn từ bên ngoài hay không?
• Để trả lời được, chúng ta phải xem xét số dư tiền mặt trong bảng cân đối kế
toán.

27. 5. DỰ BÁO BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN

29. ĐIỀU GÌ SẼ XẢY RA
VỚI SỐ DƯ TIỀN MẶT
NĂM 2015 VÀ 2016?

30. DỰ BÁO TIỀN MẶT

31. DỰ BÁO CÁC KHOẢN KHÁC
TRONG BẢNG CÂN ĐỐI KẾ TOÁN NHƯ THẾ NÀO?
• Nên nhớ rằng các thay đổi trong bảng cân đối kế toán cần phải phù hợp với những thay đổi trong
báo cáo thu nhập và báo cáo lưu chuyển tiền tệ;
• Thay đổi trong tài sản dài hạn ròng ở năm 2015 = Đầu tư vào tài sản dài hạn 2015 – Khấu hao tài
sản dài hạn 2015
• Các khoản phải thu và hàng tồn kho trong năm 2015 phải phản ánh các khoản gia tăng (hoặc
giảm) về vốn lưu động ròng trong năm 2015. Vì thế:
• Phải thu & tồn kho 2015 = Tồn kho 2014 + Thay đổi vốn lưu động ròng 2015 = 9794 + 1275 =
11069
• Phải thu & tồn kho 2016 = Tồn kho 2015 + Thay đổi vốn lưu động ròng 2016 = 11069 + 1327
= 12,396

33. VẬY CTY CÓ THỂ TỰ TÀI TRỢ CHO KẾ HOẠCH MỞ RỘNG QUY MÔ?
Rõ rõ ràng là có, Pepsico có khoảng 8.7 tỷ đô la tiền
mặt vào năm 2014 và Cty hoàn toàn có thể sử dụng số
tiền dự trữ này
Tiền mặt đã giảm xuống còn khoảng 6.3 tỷ đô la vào
năm 2016

34. HAI VẤN ĐỀ
CẦN ĐƯỢC
XEM XÉT
1. Pepsi có thể có một mục tiêu về mức độ
thanh khoản
Từ 2014 đến 2016, tiền mặt của Cty đã giảm đi,
và vì thế thanh khoản tiền mặt (cash ratio) đã
giảm xuống: Từ 50% năm 2015 xuống còn 30%
năm 2016
2. Một lượng tiền mặt nào đó của Cty có thể
đang bị “kẹt” ở ngoài lãnh thổ Mỹ. Vì sao?
Vì thuế đánh trên thu nhập tạo ra ngoài lãnh
thổ đưa về Mỹ (repatriation tax), Pepsico là một
Cty đa quốc gia

35. 6. THẢO LUẬN
VỀ HUY ĐỘNG VỐN DÀI HẠN

36. 6.1 PHÁT HÀNH CÔNG CỤ HUY ĐỘNG VỐN DÀI HẠN
• Giả định rằng Pepsico quyết định rằng Cty cần huy động vốn dài hạn. Cty sẽ
làm việc này như thế nào?
• Vấn đề này liên quan đến CẤU TRÚC VỐN CỦA DOANH NGHIỆP (không nằm
trong phạm vi của bài học này)
• Hãy thảo luận một số vấn đề chính có thể nảy sinh mà Cty cần phải quan
tâm

37. NHƯ THẾ
NÀO?
(HOW?)
• Phát hành cổ phiếu mới, trái phiếu mới, vay nợ ngân
hàng
Cty nên huy động từ nguồn nào?
• Thuế
• Thanh khoản
• Tình trạng công nợ hiện tại của Cty (cấu trúc vốn)
• Đk thị trường
• Rủi ro
• Và các yếu tố khác
Các yếu tố cần phải quan tâm:
Giả định rằng Pepsico quyết định phát
hành trái phiếu

38. KHI NÀO? (WHEN?)
• Liệu Pepsico có nên đợi tới 2016
rồi mới phát hành trái phiếu hay
không?
• Ưu điểm của việc chờ đợi: Cty có
thể tiết kiệm chi phí lãi vay

39. THỜI ĐIỂM THỊ TRƯỜNG & RỦI RO THỊ TRƯỜNG
(MARKET TIMING & MARKET RISK, 1 of 3)
• (Hiểu biết thêm) Thời điểm thị trường (market timing): là một chiến lược đầu tư (hoặc huy động vốn) chủ động
để đạt được hiệu quả tối ưu dựa vào năng lực phán đoán diễn biến thị trường theo thời gian. Chiến lược này
khác với chiến lược đầu tư bị động (passive investment) khi nhà đầu tư bỏ vốn và chờ đợi diễn biến thị trường
hoặc phụ thuộc vào chiến lược của người khác.
• (Hiểu biết thêm): Rủi ro thị trường, trong bối cảnh bài học này, là rủi ro có thể xảy ra trên thị trường tài chính,
chẳng hạn tình trạng khan hiếm vốn dẫn đến mức lãi suất tăng cao
• Quay lại bài học:
• Pepsico không thể chắc chắn về điều kiện thị trường trong năm 2016 được
• Điều gì sẽ xảy ra với Cty nếu tiếp tục có một cuộc khủng hoảng tài chính?
• Đọc bài tham khảo cho Module 2

40. THỜI ĐIỂM THỊ TRƯỜNG & RỦI RO THỊ TRƯỜNG
(MARKET TIMING & MARKET RISK, 2 of 3)
• Kết quả nghiên cứu (theo tài liệu tham khảo: Các Cty đã bị buộc phải phát hành thêm nợ trong
tình trạng căng thẳng của khủng hoảng tài chính (2008) đã cắt giảm đầu tư và đã có kết quả
hoạt động kém hơn so với các Cty có sức khoẻ tài chính tốt hơn.
• Kết quả trên có thể được ứng dụng trong trường hợp của Pepsico
• Pepsico cũng có thể đợi đến 2016 rồi mới phát hành nợ, để tránh phải trả lãi từ khoảng
2015 đến 2017.
• Tuy nhiên, (giả định rằng) nếu 2016 chúng ta sẽ (đã sẽ) có thêm một cuộc khủng hoảng tài
chính và Pepsico lúc đó sẽ buộc phải phát hành thêm nợ thì chưa chắc Cty đã có thể vay
được vì lúc đó các ngân hàng có thể không có tiền hoặc mức lãi suất cũng có thể qúa cao.

41. THỜI ĐIỂM THỊ
TRƯỜNG & RỦI
RO THỊ TRƯỜNG
(MARKET TIMING
& MARKET RISK,
3 of 3)
Trường hợp của Budget and Avis (từ nghiên cứu):
• An interesting example that we discuss in our paper is the case of Avis and
Budget, which are two car rental companies here in the US. I know they
actually operate around the world. And what happened is that, before the
financial crisis they were both independent companies. They were
competitors. Okay. But budget was exactly in the situation that we are
describing here. Budget was forced to issue debt in 2008, to refinance
some long term bad debt was maturing in that year. While Avis was in a
much higher financial position.
• And if you read the news, if you read the history, what you'll see, is that
Avis ended up acquiring Budget, following the financial crisis. So Budget
was actually acquired by Avis partly because it was going through financial
trouble, and it ended up being swallowed by the competitor, okay? So
poor financial management can have very extreme consequences for
companies, that's what we show in our research

42. VAY BAO NHIÊU? (HOW MUCH?)
• Giả định rằng Pepsico nhận định rằng Cty cần 2 tỷ đô la để có thể thực hiện
dự án mở rộng quy mô
• Pepsico có nên vay đúng 2 tỷ đô la không?
• Lợi thế của việc vay đúng số 2 tỷ đô là gì?
• Tối thiểu hoá số lãi vay phải trả
• Nhưng rủi ro có thể là gì?

43. VAY TRÊN MỨC CẦN THIẾT (VAY CÓ PHÒNG NGỪA BẤT
TRẮC - (PRECAUSIONARY BORROWING)
• Cty có thể an toàn hơn khi vay nhiều hơn 2 tỷ đô la, mặc dù làm như vậy có
thể làm gia tăng chi phí lãi vay
• Vì sao?
• Đôi khi dự báo dòng tiền cũng có thể không chính xác, vì thế Cty có thể
cần nhiều tiền hơn mức dự báo
• Vì dòng tiền (từ dự án mở rộng quy mô) có thể thấp hơn như kỳ vọng
của Cty
• Nhưng, Cty sẽ làm gì với số tiền vay dư thừa?

44. CTY SẼ LÀM GÌ VỚI SỐ TIỀN ĐÃ VAY THỪA?
• Giữ tiền mặt
• Đây là số tiền dự phòng hoặc có thể nói là “tiền an ninh”, tạo an ninh tài chính (financial
security) cho Cty;
• Số tiền này có nên được liệt kê trên Balance sheet không???
• Các lợi ích cụ thể của tiền vay thừa:
• Sử dụng tiền mặt đề trả các khoản nợ, từ đó giảm thiểu tình trạng nợ (leverage) của Cty
• Do đó, vay thừa có thể giúp Cty tránh được những cú sốc về thanh khoản trong tương lai

45. 7. ĐẦU TƯ VÀO
VỐN
LƯU ĐỘNG

46. 7.1 QUẢN LÝ
KHOẢN
PHẢI THU
Khoản phải thu có phải là một khoản đầu tư không?
Vì sao Cty thường có khoản phải thu?
Gia tăng trong khoản phải thu (nới lỏng tín dụng khách
hàng) có thể làm gia tăng cầu sản phẩm.
• Tại sao?
• Gia tăng các khoản phải thu thường đi liền với các điều khoản tín dụng
khách hàng có lợi hơn cho khách hàng.
Tuy nhiên, các khoản phải thu làm cho tiền mặt không thể
lưu chuyển, Cty mất nhiều thời gian hơn để thu tiền về quỹ
Vậy Cty có cần quan tâm đến quản lý khoản phải thu hay
không?

47. CÁC CTY CÓ THỂ
GIẢM KHOẢN
PHẢI THU BẰNG
CÁCH NÀO?
Chiết khấu (chiết khấu
thanh toán) đối với
những khách hàng
thực hiện trả sớm (trả
ngay) tiền hàng
• Việc làm giảm doanh thu từ cung
cấp chiết khấu thanh toán chính là
một chi phí mà Cty phải chịu khi sử
dụng chiết khấu thanh toán
Tuy nhiên, chiết khấu
thanh toán sẽ làm
giảm doanh thu
Một cách khác để
giảm khoản phải thu
là BÁN CÁC KHOẢN
PHẢI THU CHO NGƯỜI
KHÁC (Factoring
receivables)

48. BÁN KHOẢN PHẢI THU (FACTORING RECEIVABLES)
• Giả định rằng Cty A có 300 triệu đô la khoản phải thu, thời hạn 1 năm;
• Thay vì phải đợi 1 năm sau để thu tiền về, Cty có thể bán lại khoản phải thu cho ngân hàng
hoặc cho Cty mua nợ, qua đó thu tiền về
• Tất nhiên, ngân hàng hoặc Cty mua nợ sẽ trả Cty A số tiền ít hơn 300 triệu đô la. Số tiền có
thể là 280 triệu đô la.
• Liệu Cty A có nên bán món nợ với giá 280 triệu đô la không?
• Câu trả lời tuỳ thuộc vào nhu cầu tiền mặt của Cty A ở thời điểm Cty A đưa ra quyết
định
• Việc bán khoản phải thu có giá trị 300 triệu đô la với giá 280 triệu đô la giống như
việc bạn vay 280 và bạn trả 300 sau 1 năm. Lãi suất của khoản vay ấy là bao nhiêu?
• Nếu bạn biết về IRR, bạn có thể tính được mức lãi suất ấy là 7,14%/năm
• Do đó, có thể thấy rằng việc bán khoản phải thu 300 có thời hạn 1 năm với giá 280
không khác nào việc đi vay 280 và thế chấp bằng khoản nợ phải thu có giá trị 300

49. 7.2 QUẢN LÝ HÀNG TỒN KHO
• CÁC DẠNG HÀNG TỒN KHO
• Nguyên liệu thô
• Sản phẩm dở dang
• Thành phẩm
• Tại sao các Cty lưu trữ hàng tồn kho?
• Vì sao phải lưu trữ nguyên liệu thô?
• Thành phẩm?
• Chi phí của việc lưu trữ tồn kho là gì?
• Tồn kho làm giảm tiền mặt sẵn có của Cty

50. 7.3 KHOẢN PHẢI TRẢ
• Thuộc về nghĩa vụ nợ nần (nghĩa vụ tài chính phải trả)
• Giống như các khoản phải thu, nhưng ngược chiều với khoản phải thu (trên khía cạnh ảnh
hưởng đến tiền mặt)
• Vậy đặc điểm ngược chiều ấy là gì?
• Tăng khoản phải trả làm cho tiền mặt được “tự do” (Cty sẵn có tiền mặt). Tăng khoản phải
trả tương đương với việc “đi vay khách hàng”
• Tuy nhiên, tăng khoản phải trả ảnh hưởng đến nguồn cung
• Nhà cung cấp có thể đặt giá cao hơn khi cung cấp nợ phải thu
• Và vì thế, Cty cần phải cân nhắc về sự đánh đổi: tự do tiền mặt & Trả giá cao hơn

51. 7.4 VỐN LƯU ĐỘNG RÒNG (NET WORKING
CAPITAL)
Khoản phải thu + Hàng tồn kho
– Nợ phải trả
Tăng vốn lưu động
ròng (vd: tăng hàng
tồn kho) làm giảm tiền
mặt trong Cty
Vốn lưu động ròng là
một khoản đầu tư
trong Cty
•Là khoản đầu tư ngắn hạn,
vì nó sẽ sớm tạo ra tiền
•Giải thích tại sao vốn lưu
động ròng là khoản đầu tư
ngắn hạn?
•Với trường hợp là nợ
phải thu
•Với trường hợp là hàng
tồn kho?

52. 8. CÁC TỶ SỐ
VỐN LƯU
ĐỘNG
8.1 Chu kỳ thu tiền bình
quân
8.2 Các tỷ số vốn lưu động
khác
8.3 Chu kỳ luân chuyển tiền
trong kinh doanh

53. 8.1 Chu kỳ thu tiền bình quân
• Chu kỳ thu tiền bình quân (số ngày) = (Khoản phải thu) / (Doanh thu
theo ngày)
• Vd:
• Cty có 100 triệu đô nợ phải thu & tổng doanh thu theo năm là 2 tỷ đô
• Vậy doanh thu trung bình ngày = 2 tỷ / 365 = 5.5 triệu đô
• Kỳ thu tiền = 18 ngày
• Có nghĩa là trung bình thì Cty mất 18 ngày mới thu được 1 khoản nợ

54. 8.2 Các tỷ số vốn lưu động khác
• Chu kỳ lưu trữ tồn kho trung bình = Tồn kho/(Chi phí hoạt động/365)
• Chi phí hoạt động = Giá vốn hàng bán (COGS) + Chi phí bán hàng & CPQL
chung (SGA)
• Hay: Operating Costs = COGS + SGA
• Chu kỳ luân chuyển tiền mặt trong kinh doanh = Chu kỳ thu tiền trung
bình + Chu kỳ lưu trữ tồn kho trung bình - Chu kỳ thu tiền trung bình
• Trong tiếng Anh:
• Cash Conversion Cycle = Collection Period + Days in Inventory – Payble Period

55. 8.3 Chu kỳ luân chuyển tiền mặt trong kinh doanh
(Cash Conversion Cycle – CCC) (1)
• Chu kỳ luân chuyển tiền mặt trong kinh doanh (CCC)
• CCC nói lên điều gì?
• Cty mất bao lâu để tạo ra tiền từ việc đầu tư vào vốn lưu động
• Hãy giải thích xem để thu được tiền từ bán (cung cấp) một sản phẩm dịch vụ thì Cty cần trải qua những bước nào?
• Mua nguyên vật liệu (hình thành nợ phải trả): Chu kỳ nợ phải trả (i)
• Dự trữ tồn kho (nguyên vật liệu & thành phẩm): Chu kỳ dự trữ tồn kho (ii)
• Bán hàng (hình thành nợ phải thu): Chu kỳ nợ phải thu (iii)
• Thu tiền về
• Vậy: CCC = (ii) + (iii) - (i)

56. 8.3 CCC (2) Real world example
• CCC phụ thuộc vào đặc tính tự nhiên của các hoạt động kinh doanh
• Tính CCC của các Cty với những thông tin sau:
Catepillar là một hãng sản xuất các động cơ diesel, máy đầu kéo, và các
thiết bị máy móc hạng nặng khác. Power Solution International và
Toronmont International là hai nhà phân phối các thiết bị máy móc
hạng nặng vừa được đề cập (họ nhận thiết bị từ Catepillar và bán lại
cho người khác). Những gì mà ví dụ này dự định sẽ đem lại cho bạn là
để bạn rõ thêm rằng CCC phụ thuộc vào đặc tính tự nhiên của các hoạt
động kinh doanh

57. • PSI là một nhà sản xuất và phân phối các thiết bị công nghệ làm sạch
và hệ thống điện cho các ngành công nghiệp và giao thông

58. So sánh tỷ số vốn lưu
động của hai Cty
• Hãy giải thích từng thông tin trong
các bảng bên?
• Hãy giải thích và so sánh dòng cuối
cùng của mỗi bảng?

59. So sánh CCC của PSI,
Toromont với Walmart
• Hãy phân tích các thông tin trong bảng
• Dòng thông tin cuối cùng cho biết điều gì?
• So sánh CCC giữa PSI, Toromont, và
Walmart?
• Tồn kho có thể như nhau
• Nhưng Walmart thường không phải
đợi lâu mới lấy được tiền bán hàng
(sales on credit card)
• Và vì thế, CCC của Walmart???
• Vậy khác biệt giữa PSI, Toromont, và
Walmart là gì???

60. HÃY PHÂN TÍCH
• Tại sao Toromont và PSI có CCC
rất THẤP?
• Đó là vì đặc tính tự nhiên của
ngành nghề kinh doanh.
• Vậy ngành nghề kinh doanh của
PSI & Toromont có đặc điểm gì?

61. 9. KẾ HOẠCH
TÀI CHÍNH
NGẮN HẠN
Chúng ta sẽ xem xét ví dụ cho 3 tình huống:
Quản lý tồn kho
trong môi trường
tăng trưởng cao
Tính chất mùa vụ
và khác khoản
phải thu
Rủi ro thanh
khoản nảy sinh
từ khoản phải trả
Quản lý vốn lưu động quyết định KHẢ NĂNG
TẠO TIỀN (Cash Generation) trong kinh
doanh & TÌNH TRẠNG THANH KHOẢN
(liquidity) của mỗi Cty

62. 9.1 QUẢN LÝ
TỒN KHO &
TĂNG TRƯỞNG
CTY (ví dụ)
Trung bình, Cty phải chuẩn bị tồn kho nguyên
vật liệu 90 ngày trước khi hàng hoá sản xuất
ra có thể được xuất bán
Doanh thu hằng năm khoảng 300 triệu, tăng
trưởng 10% mỗi quý
Doanh thu được thực hiện bằng tiền mặt
(không có bán chịu). Biên lợi nhuận là 8%
Các số liệu trên gần giống với thực tế của PSI
(tăng trưởng nhanh, chu kỳ tạo tiền dài)

63. Một số thông tin
tài chính của PSI
• PSI có tốc độ tăng trưởng
doanh thu rất ấn tượng, với
mức khoảng trên 10%/ quý
• Chu kỳ tạo tiền của PSI cũng
rất dài
• Các thông tin tiếp theo là các
biên lợi nhuận

64. TĂNG TRƯỞNG CAO & NHU CẦU TỒN KHO CAO (1)
• Thông tin về doanh thu, giá vốn
hàng bán, & tồn kho
• Giả định tất cả các khoản mục đều
phát sinh bằng tiền mặt thì TIỀN
ĐƯỢC TẠO RA Ở MỖI QUÝ là bao
nhiêu?

65. TĂNG TRƯỞNG CAO &
NHU CẦU TỒN KHO
CAO (2)
• Dòng tiền mặt mỗi quý được
tính thế nào, giả định rằng tất
cả các khoản mục đều phát
sinh bằng tiền mặt?
• Hãy tính dòng tiền cho từng
quý?

66. THẢO LUẬN (1 OF 3)
• PSI đang trong bối cảnh nào?
• Điều gì đang xảy ra với PSI?

67. THẢO LUẬN (2 OF 3)
BÁO CÁO LƯU CHUYỂN TIỀN TỆ CỦA PSI
• Hãy đọc bản BCLCTT này
• Bản báo cáo này nói lên điều gì về PSI?

68. THẢO LUẬN (3 OF 3)
• QUẢN LÝ TỒN KHO Ở PSI
• Điều gì sẽ xảy ra với giá cổ phiếu của PSI nếu nó cứ tiếp tục tạo ra các dòng tiền âm?
• Nên nhớ lại, giá cổ phiếu được quyết định bởi điều gì?
• Làm thế nào để PSI trở có được những trong tiền dương trong tương lai?
• Trong khi, chắc chắn Cty sẽ giảm tốc độ tăng trưởng doanh thu (đang là 40%)
• Có thể cần phải cải thiện quản lý tồn kho
• Có thể tồn kho đang quá nhiều, quá lâu (tiền mặt âm)
• Tăng biên lợi nhuận

69. 9.2 TÍNH CHẤT
MÙA VỤ &
CÁC KHOẢN
PHẢI THU
Chúng ta sẽ xem xét ảnh hưởng của TÍNH CHẤT MÙA VỤ
(seasionality) tới nhu cầu TÀI TRỢ NGẮN HẠN (short-term
financing needs) trong doanh nghiệp
Thông thường doanh thu sẽ tăng mạnh vào quý bốn
Nhưng các chi tiêu có thể xảy ra ở bất kỳ thời điểm nào
trong năm
TÍNH CHẤT MÙA VỤ cùng với KHOẢN PHẢI THU tạo ra nhu
cầu LẬP KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH NGẮN HẠN
• Vì sao?
• Tính chất mùa vụ tạo ra sự thay đổi trong dòng tiền
• Khoản phải thu cũng ảnh hưởng đến dòng tiền

70. VÍ DỤ: TÍNH CHẤT
MÙA VỤ & THU
TIỀN MẶT (1 OF 2)
• Nhận xét gì về dữ liệu doanh thu qua
các quý?
• Giả định:
• Cty bắt đầu số dư phải thu cuối
quý bốn năm trước là 15, số này
sẽ được thu ngay trong quý một
năm nay
• Với bất kỳ khoản doanh thu nào
trong từng quý sẽ có 80% phát
sinh bằng tiền mặt, 20% là nợ
phải thu được thu trong quý tiếp
theo
• Vậy hãy điền dữ liệu trong các ô còn
trống trong bảng bên!

71. VÍ DỤ: TÍNH CHẤT
MÙA VỤ & THU
TIỀN MẶT (2 OF 2)
• Làm thế nào để có những
thông tin trong bảng bên?

72. VÍ DỤ: NGUỒN
TẠO TIỀN &
NGUỒN CHI TIỀN
• Đọc thông tin trong bảng
bên
• Tiền mặt được tạo ra từ
những nguồn nào?
• Tiền mặt được sử dụng
vào những nguồn nào?
• Dòng tiền mỗi cuối quý
như thế nào?

73. NHU CẦU VAY NGẮN HẠN – TIẾP TỤC VÍ DỤ VỀ PSI (1 of 3)
• Giả định rằng PSI có 5 triệu đô tiền
mặt, nhưng số tiền này đúng bằng
với nhu cầu tiền mặt dự trữ tối
thiểu cho hoạt động sản xuất kinh
doanh (không có dư thừa)
• Hãy đọc bảng thông tin bên cạnh
• Câu hỏi đặt ra: Cuối mỗi quý, Cty
cần vay thêm bao nhiêu tiền?

74. CÂU TRẢ LỜI: NHU
CẦU VAY NGẮN HẠN
(2 of 3)
• Cuối mỗi quý, Cty cần vay
thêm bao nhiêu?
• Cuối quý 4 thì tình trạng
cần tiền của Cty như thế
nào?

75. PHÂN TÍCH VỀ NHU CẦU TÀI TRỢ NGẮN HẠN CỦA PSI (3 OF 3)
Cty có thể xử lý tình trạng cần huy động tiền trong ngắn hạn như thế nào?
• Các lựa chọn quản lý tình trạng này có thể là:
• Vay ngắn hạn hoặc mở thẻ tín dụng ngân hàng
• Tại sao phương án này là khả thi?
• Giữ nhiều tiền mặt hơn
• Huy động vốn dài hạn
• Tiết kiệm (giữ) tiền mặt từ kinh doanh
• Thay đổi kế hoạch hoạt động kinh doanh (tất nhiên có thể là hạ sách)
• Tạm thời trì hoãn các đầu tư dài hạn ở quý 1
• Cố gắng thương thảo kéo dài nợ phải trả/ tăng khoản phải trả
• Nhượng bán khoản phải thu/ Dùng khoản phải thu để vay ngân hàng

76. 10. KHOẢN
PHẢI THU VÀ
RỦI RO
THANH
KHOẢN
• Bảng dưới là một số chỉ tiêu tài chính thể hiện tính thanh
khoản của PSI
• Bạn còn nhớ gì về chỉ tiêu thể hiện thanh khoản không?

77. THANH
KHOẢN
CỦA PSI
• Thông số thanh khoản của PSI như trong bảng dưới đây có tốt
không?
• Nếu chỉ nhìn vào con số thì sao?
• Nếu xét thêm thực tiễn rằng PSI cần rất nhiều tồn kho thì sao?
• Nếu chỉ nhìn vào sự khác biệt giữa THANH KHOẢN NGẮN HẠN
& THANH KHOẢN NHANH, bạn có thể đoán được điều gì?
• THANH KHOẢN TIỀN MẶT (cash ratio) của PSI nói lên điều gì?

78. QUẢN LÝ TIỀN
MẶT CỦA PSI
PSI gần như không có tiền mặt
(Như phần trên đã thấy) Tiền mặt từ
hoạt động kinh doanh của PSI luôn âm
trong năm được tìm hiểu (2014)
Vậy PSI làm thế nào để trả các khoản
phải trả khi chúng đến hạn?

79. PSI ĐANG CÓ NHỮNG
NGHĨA VỤ TÀI CHÍNH
NGẮN HẠN NÀO?
• Bạn thử đọc (đoán) các thông
tin trong bảng bên?
• Tổng nghĩa vụ tài chính ngắn
hạn (nợ & vay) ngắn hạn là
59.9 triệu

80. ĐIỀU GÌ SẼ XẢY RA VỚI PSI
KHI KHOẢN PHẢI TRẢ ĐẾN HẠN?

81. ĐIỀU GÌ
SẼ XẢY RA
VỚI PSI
KHI
KHOẢN PHẢI TRẢ
ĐẾN HẠN?
Cty đang không có tiền mặt (ngoài số dự
trữ tối thiểu cho hoạt động kinh doanh)
Cty cũng đang không thể tạo ra các dòng
tiền dương
Vậy Cty làm thế nào để có thể hoàn trả
các khoản nợ phải trả?
Câu trả lời: Làm mới nợ phải trả/ Đảo nợ
(Refinancing Account Payables)

82. LÀM MỚI
NỢ PHẢI
TRẢ
Làm mới nợ phải trả là như thế nào?
Cty có 46.4 triệu đô nợ phải trả
Cty vay thêm 46.4 triệu từ nhà cung cấp,
bằng cách biến số nợ cũ thành nợ mới
Vậy là không phải trả tiền nay lập tức

83. LÀM MỚI
KHOẢN PHẢI
TRẢ NHƯ
THẾ NÀO?
Trong trường hợp khoản phải trả nhà cung cấp đến hạn,
Cty đàm phán với nhà cung cấp về một khoản nợ mới
Khoản nợ mới chính là khoản nợ cũ được kéo
dài thêm
•Có thể sẽ có những thay đổi về điều kiện nợ & thanh
toán
•Nhưng không có khoản tiền nào đi ra cho việc trả nợ
Cần khéo léo và có uy tín với nhà cung cấp
Cty vẫn thường xuyên làm ăn với nhà cung cấp: thường
xuyên nợ nhà cung cấp

84. RỦI RO THANH KHOẢN
• Nhà cung cấp có thể yêu cầu thanh toán nợ phải trả, không đồng ý với khoản nợ mới như Cty
mong muốn
• Trong tình huống đó, Cty đối mặt với rủi ro thanh khoản
• Trong những hoàn cảnh nào thì nhà cung cấp thường từ chối gia hạn nợ?
• Trong tình trạng khủng hoảng tài chính toàn nền kinh tế: Các Cty đều cần tiền mặt
• Sức khoẻ tài chính của PSI đang gặp vấn đề
• Doanh thu sụt giảm
• Chi phí ngày càng gia tăng
• Tồn kho gia tăng
• Sức khoẻ tài chính của nhà cung cấp gặp vấn đề

85. QUẢN LÝ RỦI RO THANH KHOẢN
(1 of 2)
• Vậy PSI làm thế nào để quản lý được rủi ro thanh khoản vừa
nêu?
• Nhà cung cấp không đồng thuận gia hạn nợ
• PSI đang không có tiền mặt
• Giải pháp tiềm năng: Cty có thể sử dụng nợ phải thu
• Hãy nhìn lại tỷ số thanh khoản nhanh của Cty:
• Tỷ số thanh khoản nhanh lớn hơn 1
• Trong khi Cty không có tiền mặt
• Vậy nợ phải thu khoảng bao nhiêu?
• (Chấp nhận) nợ phải thu là 68,9 triệu đô
• Sử dụng nợ phải thu để quản lý rủi ro thanh khoản như thế
nào?
• Cty có thể bán nợ phải thu/ Vay thế chấp nợ phải thu (factoring
receivables)

86. QUẢN LÝ RỦI RO THANH KHOẢN
(1 of 2)
• Quản lý rủi ro thanh khoản bằng TÍN DỤNG NGÂN HÀNG (Credit line)
• Cty có nhiều tài sản để thế chấp
• Hàng tồn kho
• Khoản phải thu
• Tất nhiên, cần phải có kế hoạch sớm cho TÍN DỤNG NGÂN HÀNG, tránh để khi khủng hoảng
rủi ro thanh khoản xảy ra rồi mới đề cập với ngân hàng.

87. TÓM TẮT
MODULE 2
• Để xem Cty có cần tài trợ dài hạn trong tương lai hay không
• Xem Cty có cần huy động thêm vốn từ bên ngoài cho tài trợ dài hạn hay
không
Dự báo báo cáo tài chính phục vụ kế hoạch tài chính dài hạn
Tầm quan trọng của tiền mặt và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ
• Quản lý vốn lưu động và tốc độ tạo tiền & nhu cầu tiền mặt trong Cty
• Các tỷ số vốn lưu động
• Quản lý rủi ro thanh khoản thông qua LÀM MỚI nợ phải trả & SỬ DỤNG NỢ
PHẢI THU
Kế hoạch tài chính ngắn hạn