Contenu connexe
Plus de Socius - steunpunt sociaal-cultureel werk (20)
Introductie sociaal culturele praktijken
- 3. 3""
Bouwsteen$1:$Wie$staat$in$het$hart$van$SCP?$
In"het"hart"van"SCP"staan"mensen."SCP"zijn"er"voor"en"door"mensen."SCP"ontstaan"uit"en"
worden"gedragen"door"mensen."SCP"ontstaan"door"ambities"of"dromen"van"mensen,"soms"
ontstaan"ze"uit"verontwaardiging"of"uit"behoeften…".""
Een$‘bundeling’$van:$
# Mensen,"krachten,"talenten,"mogelijkheden,"dromen,"ambities,"verontwaardiging,"
noden,"behoeften,"netwerken."
# Deze"bundeling"kan"verschillende"vormen"aannemen:"individuen,"fysieke"groep,"
buurt,"straat,"generatie,"online#community,…"
# Ook"als"professional"maak"je"deel"uit"van"deze"bundeling!"
Een$‘sociaal-cultureel’$hart$
Sociaal:"
# Sociaal"in"zin"van"‘samen’,"‘in"groep’"
# Sociaal"in"de"zin"van"‘sociaal#rechtvaardig’:"open,"solidair,"iedereen"is"hier"welkom"
Cultureel:"
# Ieder"heeft"zijn"eigen"bestaansachtergrond,"cultuur,"context,"talenten"etc."(je"bent"
niet"neutraal,"je"bent"geen"onbeschreven"blad)."
Een$‘divers’$hart$$
# Niet"alleen"in"de"zin"van"etnische"diversiteit,"maar"ook"bijvoorbeeld"
sociaaleconomische"diversiteit,"opleidingsniveau…"
# Ook"rekening"houdend"met"de"diverse"leerstijlen"van"mensen;"denker,"doener,"
kennisverwerver,"speler…"."
Deelnemer$of$deelhebber?$
Wie"is"de"eigenaar"van"een"sociaal#culturele"praktijk?"Ben"jij"dat"als"professional?"Zijn"dat"de"
vrijwilligers"die"jij"begeleidt/ondersteunt?"In"welke"mate"hebben"de"deelnemers"van"een"
aanbod"eigenaarschap,"medezeggenschap?"
Belang$van$de$groep?$
Welke"rol"speelt"de"groep?"Heeft"het"groepsgebeuren"een"meerwaarde"(netwerk,"
modelleren,"uitwisseling,"oefenplaats,"collectiviseren,"…)"voor"de"praktijk?"
Mogelijke$vragen$ten$aanzien$van$de$praktijk:$
# Op"wie"richt"de"praktijk"zich"(voor&wie)?""
# Wie"zijn"de"eigenaars"van"de"praktijk"(door&wie)?"
# Wie"geeft"de"praktijk"vorm?"
# Welke"plaats"krijgen"vrijwilligers"binnen"de"praktijk?"
# Welke"rol"speelt"de"professional"in"de"praktijk?"
# Wordt"hier"gewerkt"met"doelgroepen?"
# Krijgen"de"dromen,"ambities,"noden"van"mensen"hier"ruimte?"
# Hoe"wordt"hier"omgegaan"met"diversiteit?"Om"welke"diversiteit"gaat"het?"
# Wordt"er"op"het"niveau"van"de"werkvormen"rekening"gehouden"met"de"diverse"
leerstijlen"van"mensen?"
# Wordt"er"groepsmatig"gewerkt?"Zo"ja,"waarom?"
- 6. 6""
Bouwsteen$3:$Welke$functies$heeft$de$praktijk?$
Het"SCVW"kent"verschillende"functies:"de"educatieve"functie,"de"gemeenschapsvormende,"
de"culturele"en"de"maatschappelijke"activeringsfunctie.""
Een$functie$≠$een$doelstelling$
Het"begrip"functie"refereert"aan"de&aard&van&de&activiteiten"die"je"organiseert"om"een"
bepaalde"doelstelling"te"realiseren"en"situeert"zich"dus"aan"de"kant"van"de"interventie."
Een$voorbeeld$
# De$doelstelling:"op"het"einde"van"de"dag"staat"er"een"tent"recht.""
# De$functie:"de"manier"waarop"die"tent"wordt"opgezet.""
o Bijvoorbeeld"aan"de"hand"van"de"gemeenschapsvormende"functie:"door"het"
samen"opzetten"van"een"tent,"doen"we"samen"iets,"werken"we"samen"en"
worden"onze"banden"versterkt."Niets"zo"gemeenschapsvormend"als"samen"
iets"realiseren!"
o Bijvoorbeeld"aan"de"hand"van"de"educatieve"functie:"door"mee"een"tent"op"te"
zetten,"leer"ik"zelf"hoe"ik"dit"type"tent"kan"opzetten,"welke"stappen"ik"moet"
volgen,"waar"ik"zeker"op"moet"letten…"
De$4$functies$
# De$educatieve$functie:$leren"van,"leren"door,"leren"in,"kritische"reflectie,"zelf"
betekenis"geven;"niet3formeel&en&informeel!"
# De$gemeenschapsvormende$functie:$leren"over"en"in"gemeenschap,"zelf"
gemeenschap"vormen"(groepsvorming),""versterken"en"vernieuwen"van"het"sociale"
weefsel…"."
# De$maatschappelijke$activeringsfunctie:$empowerment,"sterker"worden,"sociale"
actie"ondernemen,"zelf"verandering"in"gang"zetten,"maatschappelijke"verandering$
realiseren"
# De$culturele$functie:"cultuur"consumeren,"uitwisselen,"bevragen,"creëren/maken,"
beleven,"…"."
Mogelijke$vragen$ten$aanzien$van$de$praktijk$
# Op&welke&manier"wordt"de"doelstelling"van"de"praktijk"gerealiseerd?"
# Wordt"in"de"praktijk"geleerd?"Gaat"het"om"leerprocessen?"
# Wordt"in"de"praktijk"gemeenschap"gevormd"of"vorm"gegeven"aan"de"gemeenschap,"
sociaal"weefsel"versterkt?"
# Wordt"in"de"praktijk"actie"ondernomen,"maatschappelijke"verandering"in"gang"gezet?"
Worden"er"mensen"empowered?"
# Wordt"in"de"praktijk"cultuur"beleefd,"bevraagd,"uitgewisseld,"gecreëerd,"
geconsumeerd?"
$
"
"
"
- 8. 8""
Bouwsteen$4:$Welke$verandering$heeft$de$praktijk$voor$ogen?$
Sociaal#culturele"praktijken"komen"niet"gewoon"uit"de"lucht"vallen."Ze"zijn"er"om"een"
bepaalde"reden,"omdat"ze"iets"willen"bereiken,"veranderen,"in"gang"zetten…"
De$eigen$doelstelling$van$de$praktijk$en$de$grotere$maatschappelijke$doelstelling$
Eén"praktijk"alleen"verandert"de"wereld"niet."Maar"vaak"bevindt"een"praktijk"zich"in"een"
samenspel"met"andere"praktijken."In"dit"samenstromen"met"andere"praktijken"zit"wel"de"
potentie"dat"op"langere"termijn"een"aantal"(maatschappelijke)"spelregels"kunnen"worden"
veranderd."Deze"andere"praktijken"kunnen"ook"praktijken"van"andere"organisaties"of"spelers"
zijn."
"
Bijvoorbeeld:"één"repaircafé"gaat"niet"zorgen"voor"een"duurzame"samenleving."Op"lokaal"
vlak"zorgt"een"repaircafé"er"wel"voor"dat"x"aantal"toestellen"niet"op"de"vuilnisbelt"belanden."
Op"die"manier"draagt"een"repaircafé"samen"met"andere"praktijken"(zoals"het"opzetten"van"
lokale"en"duurzame"voedselsystemen,"promoten"van"fietsverkeer,"aanwezig"zijn"op"de"
Klimaattop…)"op"lange"termijn"wel"bij"aan"een"meer"duurzame"samenleving."
Op$de$naad$tussen$individu$en$samenleving$$
Sociaal#culturele"praktijken"spelen"zich"af"ergens"op"de"naad"tussen"individu"en"samenleving."
De"ene"praktijk"is"meer"gericht"op"de"individuele"ontplooiing"van"mensen,"de"andere"dan"
weer"op"de"(structurele)"verandering"van"de"samenleving.""
# Verandering"op"het"niveau"van"het"individu,"de"burger,"groepen"(leerprocessen,"
ontwikkelingsprocessen,"belevingsprocessen…)"
# Verandering"op"het"niveau"van"instituten,"structuren,"organisaties"
# Verandering"op"het"niveau"van"de"samenleving:"maatschappelijke"spelregels"
veranderen."
De$richting$van$de$verandering$
Sociaal#culturele"praktijken"veranderen"niet"zo"maar"om"het"even"wat."Een"sociaal#culturele"
praktijken"zijn"gericht"op"een"democratische,"solidaire,"inclusieve"en"duurzame"samenleving."
Mogelijke$vragen$ten$aanzien$van$de$praktijk$
# Wat"wil"de"praktijk"veranderen?"Wat"is"de"doelstelling"van"de"praktijk?"
# Op"welk"niveau"(individu,"instituut,"samenleving)"wil"de"praktijk"verandering"
realiseren?"
# Stroomt"de"praktijk"samen"met"andere"praktijken?"
# Zijn"er"nog"andere"manieren"om"de"doelstelling"van"de"praktijk"te"bereiken?"
"
"
$ $