Scan-Quy-chế-quản-lý-bảo-tồn-và-phát-triển-Thôn-Séo-Mý-Tỷ-Tập-2 (1).pdf

ÙY BAN NHÂN DÂN TÍNH LÀo CAI

IjY BAN NHÂN DÂN TíNH LÀo CAI
QUY CHÊ QUÅN LÝ, BÅo
TóN vÀ PHÁT TRIÊN THôN
sÉo MÝ
TÂp 2
ÐIÊU KIÊN TRÚc cÅNH
QUAN vÀ HA TÁNG KÝ
THUÂT
(Ban hành kèm theo Quyãt d/nh sõ2628 /QÐ-UBND ngày 04 tháng 10 nãm
2013 cùa IJy ban nhân dân tinh Lào Cai)
TM. ÚY BAN NHÂN DÂN TiNH LÀo CAI
c:ttå
Doan

Sd xÂY DUNG TINH LÀo CAI
Tô TrQng Tôn
AQUI
TAINE
QUY CHÉ QUÅN LÝ, BÁo
TON vÀ PHÁT TRIÊN THON
SÉO MÝ TÝ
TAP 2
ÐIÊU KIÉN TRÚc CÅNH QUAN
vÀ HA TÀNG KŸ THUAT
Chwong 4: Ðièu 14 kiên trúc cånh quan
Chwong 5: Quån lý ha tàng kÿ thuãt
úYBA HUYÊN
Atc
9 b

Institut d'amenage,ment, de
tourisme & d'urbanisme
Université Université Michel de ontaigne Bordeaux 3
Michel de Montaigne
Bordeaux 3
ché guan l", bao tôn và phát triên thôn Séo NIý Ty Tháng 10 nám 2013
NHÓM DU ÁN
BQ phân chuyên gia Pháp nghiên cúu chô:
Cô Morgane Le Guilloux, truòng Ðai hoc Bordeaux 3
Anh Clément Tricot, truòng Bai hQC Bordeaux 3
Các chuyên gia quy h0?Ch Pháp:
Trurò•ng Ðai hoc Bordeaux 3:
Giáo su Maurice Goze
Các cô vân:
Ông Patrick Céleste, kiên tlúc su câp quôc gia, giång viên truòng hQC kiên trúc quôc
gia Paris Malaquais, chuyên gia dô thi hoá
Ông Laurent Fages Trq lý kÿ thuât quôc tê vùng Aquitaine - AFD
(Co quan phát triên Pháp)
Tô công tác tính Lào Cai:
Ông Hà Håi Thanh, phó giám dôc Sð Xây Dung Lào Cai, tô truðng tô công tác.
Ông Nguyên Quôc Huy, thac sÿ xây dung, phó tru&ng phòng KT-QH & PTÐT,
Sð Xây Dung Lào Cai, tô phó tô công tác.
Các thành viên trong Tô công tác quy hoqch Séo Mý Tý.
Nhóm dich thuât:
Cô Nguyên Quÿnh Vân, Phiên — Biên dich chung
Ông Ngô Thê Quÿnh, Phiên — Biên dich

6 Tàp 2: Ðiêu lè kiên trúc canh quan và tâng kÿ thuàt

Quy lý, båo tôn phát triên thôn Séo Mý
Tap 2: Ðièu kiên trúc cånh quan tâng k'ÿ thuât 7
chê quan và Tý Tháng 10 näm 2013
MUC LVC
Muc luc.... ..7

9
0
1
1
1
.
M
a
n
g
c
á
p
(
d
i
ê
n
,
v
i
ê
n thông và chiêu sáng)
và näng lugng tái tao.......................... ..• 92
1. Luói diên...................................................... ..... ..... ..... ..... ... .. ..... 92
2. Chiêu sáng......... 94
3. Mang viên thông................ 97
4. Näng luong tái • 97 Tù viêt
tät và tù diên......................................................................................................... 97
lê và ha
ChuŒng 4: Ðiêu IQ kiên trúc cånh quan 9
I. Giói thiêu tài liêu.... . 10
1. Muc dích cúa tài liêu........ 10
2. Pham vi cúa tài liêu.................................... ..... ...... 12
Il. Các nguyên täc và kiên nghi chung............. 13
1. Tham khåo lôi kiên tiúc và cånh quan dia 13
2. Các kiên nghi chung..................................................................................... 19
111. Lôi kiên trúc tham kháo theo tùng phân Thu.... .
25
l . Các khu dân cu, khu mð rêng thôn và co sð ha tâng (Khu U và E)........ 25
2. Các dur án du lich Sinh thái (Khu T và AD.... 30
3. Các không gian tu nhiên (Khu N)................ 39
IV. Làm dep thôn và cånh quan.. 40
1. Båo tôn vành dai xanh và co sð nông nghiêp.. 40
2. Phuc hôi các khu vuc bi ånh huðng..................... 43
3. Các nguyên täc làm dep thôn................. . 47
Chuong 5: Quán lý h? tâng kÿ thuât 57
I. Di chuyên, khå näng tiêp can và duðng bê... 60
l . Khå näng tiêp can lãnh thô................................................. 60
2. Tuyên duòng bê.... 64
3. Môi liên kêt Tây Bäc.......................................... .. .. ... . 75
Il. Quån lý các mang luói nuóc và chât thåi... 80
1. Thoát nuóc và dòng chåy............................................................. 80
2. Nuóc Sinh hoat........ 82
3. Quån lý hê thông nuóc thåi............................................................... 83
4. Båo vê chông cháy...
5 Quån lý chât thåi...
89

Quy quån lý, bao tÔn phát triên thôn Séo Mý
TÀP 2: LÉ KIÉN TRÚc CÅNH QUAN vÀ HA
TANG KÝ THUÅT
CHUONG 4:
ÐIÈU LÉ KIEN TRÚC CÅNH QUAN

ehê và Ty Tháng 10 näm 2013
ChuŒng 4: Ðiêu IQ kiên trúc cånh quan
I. Giói thiêu tài liêu Il. Các nguyên tic và kiên
nghi Chung Ill. Tham khåo lôi kiên trúc theo
tùng khu

Quy quån lý, bao tÔn phát triên thôn Séo Mý
IV. Làm dep cånh quan cüa thôn
lê và h?

Quy quán lý, båo tôn và phát triên thôn Séo Mý 10 2013
12 Tàp 2: kiên trúc canh quan và
chê TS' Tháng näm
ChuŒng 4: Ðiêu IQ kiên trúc cånh quan
I. Giói thiêu tài liêu
1. Muc dích cüa tài liêu
Theo quan sát cúa chúng tôi, nhùng ngôi nhà dã tùng duo xây durng trên suðn hoi
dôc thoai thoåi và kêt hqp hài hòa vào phong cånh dôi núi. Nguði dân duqc xem là minh
chúng cho su kiêm soát dáng kê môi tnrðng sông cua ho. Ngoài ra, hQ có phuo•ng pháp
riêng vê quån lý khu vuc tu nhân, thât khó khän dê hiêu duqc ranh giói công - tu duói mät
nguði nuóc ngoài. Các khu vuc dân cu dât rât xôp và rât dê dàng dê di chuyên bði vì rât ít
hàng rào bao quanh. Ngoài ra còn có mât môi quan hê chät chë giùa môi truðng tu nhiên
và không gian sông, làm nôi bât nhüng khó khän trong viêc xác dinh giói han cúa thôn.
Chí các khu vuc trông trot duqc xác dinh ranh giói rõ ràng bði các hàng rào mà chú yêu
duqc sir dung dê ngän chän dông vat xâm nhâp vào hon là cô gäng dê ngän chan mât sô
nguði ghen ti.
Ngoài ra, cách tô chúc này có dâu hiêu suy giåm, dãc biêt là kê tù khi di dði nhà vì
dap nuóc. Rât nhiêu khu vuc dã duqc cåi tao dê làm khu dân cu. Ðiêu này dã xác dinh rõ
ràng hon giói han giùa các không gian riêng tu' và môi truòng tur nhiên cho các khu nhà ð
mói. Nó dã làm suy thoái nghiêm trQng dên cånh quan, dãc biêt là bði múc dô cua thåm
thurc vât bi phá húy và bði viêc không tôn trQng dia hình mà nguði dân truóc dây dã làm.
Hon nùa, viêc sù dung các vat liêu xây dvng truyên thông cho các khu nhà chính và
các khu Phu khác nhau cho phép tích IWP hài hòa các ngôi nhà trong quang cånh lón.
Nhung hiên nay, gô, tre, núa, hoäc dá dôi khi nhuðng chô cho tôn, bê tông, gach nung.
Nhüng ngôi nhà nhó vói kiên trúc tiêu biêu, dang trð nên ngày càng phúc tap và duqc dua
trên các mô hình và các tài liêu tham khåo bên ngoài dôi khi gân nhu không liên quan dên
các kiên trúc bån dia.
Tât cå nhùng yêu tô này kêt hqp vào dã làm sai lêch không khí nông thôn kêt nôi
manh më vói môi truòng tu nhiên. Tính dích thuc cúa thôn H'mông theo mât cách nào dó
bi giåm di và trð nên tâm thuòng hon. Các diêm du lich do dó cüng giåm dáng kê.
Sur phát triên du lich Sinh thái trong tuong lai Phu thuQc phân lón vào chât lucng
cüa cånh quan và tôn trong kiên trúc bån dia. Cånh quan xung quanh là mât trong nhü•ng
dông luc chính cua khách du lich. Ngoài ra, câu trúc du lich Sinh thái mói cüng phåi duo
tích IWP hài hòa vào cånh quan và thích úng vói kiên trúc dia phuong. Ðó là lý do tai sao

Quy ché quån lý, hao tòn phát triên thôn Séo Mý
Dièu 1çA
ho làng kÿ thuât
Tý
viêc dua ra các tiêu chuân và các quy täc chung, cho các công trình xây durng hiên tai và
tuong lai, dura trên côt lõi cúa kiên trúc bån dia duðng nhu là cân thiêt.
Do dó, Ðiêu lê kiên trúc cånh quan nhäm cung câp câu trå lòi cho nhùng vân dê
này. Nó cung câp các kiên nghi và các nguyên täc dê hô trq nguði dân và các tô chúc dia
phucng khác nhau, dê làm dep thôn. Muc tiêu chính là dê cung câp các tài liêu tham khåo
cua các hình thúc xây dung các ngôi nhà, vat liêu và kiêu cách cúa mái nhà. Täng giá tri
cua các di san kiên trúc bäng cách tìm kiêm sur gän kêt và hài hòa trong các công trình
xây dung cúa thôn. Mât sô kiên nghi duoc dua ra cho các quy hoach khác nhau dê tôn
trQng các hình thúc nhà truyên thông, môi truðng nông thôn và phong cånh tuyêt vði. Di
sån H'mông và môi truðng dôi núi tu nhiên nên duqc täng giá tri bði vì chúng là nhùng
nhân tô quan trQng thu hút khách du lich.
Vì vây tài liêu này phvc vu nhiêu mvc dích:
- Viêc båo tôn kiên trúc bån dia cüa nguòi H'mông bao gôm môi truòng
sông cüa chính nó và các công trình phu, bao gôm cå khu vuòn và không gian xanh
xung quanh.
- Viêc làm dep các ngôi nhà, xác dinh các vêt liêu làm giám và tâm thuòng
hóa cånh quan.
- Các giåi pháp dôi mói durŒc dê xuât trong nhüng lïnh vuc bi ánh huÚng
bói các hoat dông cüa con nguòi hoäc thiên tai.
- Ting cuìmg các vùng nông thôn và các cånh quan lón xung quanh thôn.
Ðiêu IQ duoc thurc hiên mât phân lón là do các nghiên Cú•u và quan sát trên lãnh
thô thôn Séo Mý Tý. Các dê xuât và kiên nghi có nguôn gôc tù kiên trúc tham khåo dia
phuong và các ví du bên ngoài phù hop vói däc thù cüa vùng lãnh thô này.

Quy chè quan lý, bao tôn và phát triên thòn Séo Mý 10 2013
14 Tàp 2: Ðiêu kién trúc canh quan và
T lè ià ha
Ty Tháng näm
2. Pham vi cúa tài liêu
Ðiêu lê kiên trúc cånh quan cúa Séo Mý Tý áp dung cho toàn bê Pham vi cua du án
duqc xác dinh trong so dô phân khu.
Ðiêu lê này cung câp các tài liêu tham khåo kiên trúc mà nguði dân và các nhà xây
du•ng phåi tôn trqng các côt lõi cúa kiên trúc bån dia và dåm båo su hôi nhâp thành công
cúa các câu trúc khác nhau.
Cân tính dên các kiên nghi và nguyên täc cúa tài liêu này së cho phép dat duqc các
muc tiêu nói trên, và do dó dåm båo su hâp dân du lich Sinh thái.
Chú ý: Ðiêu lé này sê không ngãn cån svphát triên czia các dang nhà H'mông, dãc
biêt cách thúc vê Sinh và sv thoåi mái, tuy nhiên phåi luuý ctê tránh viêc sw dvng các hình
thúc kiên trúc làm giåm hoãc phá hoai kiên trúc cånh quan nông thôn cia thôn. Do âó, cân
phåi có mpt sv chú dãc biêt vói sv' phát triên không kiêm soát ditgc cia các hình thúc mói
cùa nhà 0' và cira hàng. Sa dô phân khu và các quy dinh xác dinh các khu vvc quy hoach
cho phép. Ðôi vó'i các diêu lê, nó dåm båo viêc tuân thi các tiêu chuân và các hình thúc
cùa kiên trúc bån dia (vêt liêu sti dung, hình thái hoc, các kiêu mái nhà ...).

Quy ché quån lý, hao tòn phát triên thôn Séo Mý
lé tâng kÿ thuât

Quy chè quan lý, bao tòn phát triên thôn Séo
Tap 2: Ðièu kiên trúc canh quan và tâng kÿ thuât 16
và My" Tý
Il. Các nguyên täc và kiên nghi Chung
Phân này cung câp tông quan vê hình thúc kiên trúc chính hiên nay (3 thôn Séo Mý
Tý. Ðó là diêu cân thiêt và thích hQP dê xem xét trên các yêu tô xây dung khác nhau dê
Cô gäng tìm hiêu tiên trmh phát triên cúa các di sån kiên trúc dia phuŒng. Ðiêu này cho
phép chúng ta hiêu rõ hon vê các Côt lõi, các yêu tô hqp nhât và thuðng thây trong các
công trình xây dung khác nhau.
Chúng ta dã thây nhùng thay dôi tích cuc hay tiêu cuc trong kiên trúc truyên thông
cúa thôn. Các yêu tô mói xuât hiên và tách rði các hình thúc thông thuùng. Các thay dôi
lãnh thô theo công trình dap nuóc và su khan hiêm mot vài nguôn tài nguyên nhât dinh có
vé có nhùng tác dông dáng kê dên câu trúc hình thái cúa thôn và dên các hình thúc công
trình xây dung.
Phân tích này cho phép xem xét các thành phân tao nên hoäc làm suy giåm các yêu
tô thiêt lâp khu vuc nông thôn và cho phép hay không su hòa hop cånh quan cúa các công
trình xây dung. Danh sách các yêu tô thông thuðng cho phép dê xuât các quy täc cho các
ngôi nhà hiên tai và tuong lai. Viêc này nhäm muc dích hô tro làm dep thôn và dê dåm
båo viêc båo vê bån säc nông thôn và dân têc.
1. Tham khåo lôi kiên trúc cånh quan dia phuŒng
Hiên tai rât nhiêu hình thúc nhà ð truyên thông khác nhau ð Thôn Séo Mý Tý. Tuy
nhiên, các nhà phô biên nhât nói Chung không cao, duqc xây dung bäng vat liêu tv nhiên
(chú yêu là gô) và diên tích trung bình khoång 110 m2
. Tuy nhiên, nhüng thay dôi phåi kê
dên là trong các dãc trung kiên trúc cùa thôn. vat liêu tu nhiên bi thay thê bði các sån
phâm công nghiêp (tôn, bê tông ...w). Kích thuóc nhà ð cüng có xu huóng to ra và hình
thúc kiên trúc mói xuât hiên. Phát triên không kiêm soát các loai nhà ð, khôi luong, hình
dang hoac sù dung các vat liêu công nghiêp có nguy co thiêt hai cho chât lugng kiên trúc
cúa Séo Mý Tý và hình ånh tông thê cúa thôn. Nhà truyên thông cüa nguòi H'mông
lè h?
Scdò 1ngôi nhà theo lõi truyèn thõng

quan båo ton phát trièn thòn Séo Th,áng 10 2013
(Ouy Tv
Nhà H'mông truyên thông bao gôm mât ngôi nhà chính và rât nhiêu công trình phu.
Ngôi nhà chính bao gôm mât gian trung tâm và gian bên duoc kê 2 chiêc giuòng. Nhüng
ngôi nhà thuðng không cao và diên tích trung bình tir 80 dên 100 m2
không bao gôm các
khu phu. Tâng áp mái duqc chuyên dôi và duqc xem nhu mât kho chúa thuc phâm. Luru ý
räng nó sè là hoàn toàn có thê chuyên dôi thành phòng ngú (ví du nhu trong truòng hQP
nhà trQ).
Khu bêp tách ra khói ngôi nhà chính và chiêm phân lón khu phu. Viêc tách này làm
giåm tác dông cúa khói bêp ra toàn bê không gian sông. Xa hŒn mât chút là nhà kho hoãc
mot chuông gà. Xa hon ð phía duói vói mât hàng rào truyên thông bao quanh bäng dá
hoac gô, khu vuòn cúa gia dình thuðng bao gôm mât sô loai rau, trái cây và cây thuôc
chông dau da dày hoãc nhiêm trùng da.
Môt trong nhùng däc diêm cúa nhà H'mông là không có cùa sô hoäc không gian mð
khiên cho nó bên trong rât tôi. Tính dôc dáo này cho phép báo vê gô khói côn trùng hoöc
dông vat gam nhâm hay chông muôi nhð làn khói dày dãc tir bêp. Truóc dây, các ngôi nhà
này dã duoc xây durng hoàn toàn bäng gô po mu. Tuy nhiên, do sur khan hiêm và quy
dinh khai thác gô po mu, các vât liêu khác dang ngày càng duqc sû dung nhu gach, bê
tông, cüng nhu bäng våi dày. Mái nhà vói hai mång ttuyên thông bäng gach, gô hoäc lá
CQ khô lón, bây gið duoc làm bäng tôn (hoãc xi mäng) và nên dât dôi khi duqc bao phú
bði mât lóp xi mäng.
Các buúc tiên triên cüa nhà truyên thông
K)" hoa mât ngôi nhà truyên thông vói cira
kính và czi•a sô
Các buóc tiên triên cúa các ngôi nhà truyên thông có thê duoc nhìn thây thông qua
các hình thúc kiên trúc và vat liêu duoc sû dung. Sv khác biêt chính näm trong su hiên diên
cúa các cùa sô và cira kính, làm cho bên trong sáng hŒn nhiêu. Vât liêu cúa các bûc tuðng
bên ngoài là da dang hon và các nhà (9 gân dây sir dung gach. Nhùng ånh huóng này chäc
chän dên các thôn nguði H'mông frên các Chân dôi cúa Tà Van và Lao Chåi, nhüng thôn
dón rât nhiêu khách du lich tù näm 1993.
Tuy nhiên, cân duy trì các däc tính giông nhu các ngôi nhà truyên thông liên quan dên
diÇn tích sir dung dât, so dô kiên trúc và so dô các khu phu.

chè quan bao tôn và phát triêp, thòn Séo Mý 10 2013
18 Tàp 2: Ðiêu kién trúc canh quan và
lé ha tåtl(' k'ù thtlût
(Q)uy ehè Isa v à M.ý "18 näm
Các hình d?ng nhà ó' phúc hçp và hiên
Các kiêu kiên trúc mói hon và phúc tap hon Có thê nhìn thây ó' Séo Mý Tý, döc
biêt là ó' lôi vào thôn tùphía Tci Van. Nhùng ngôi nhà này lón ho•n, dôi khi lên dên 300
m2
diên tích dât sú' dung, bao gôm nhà bêp. Bên trong rong rãi và thoáng hon. Hon nùa,
chúng tôi không nhât thiêt phåi tìm ra sur dôi xúng nhu bên trong cúa ngôi nhà truyên
thông (phân trung tâm và hai gian bên).
Chúng cüng cao hon, là trong mot sô truòng hop cho thây rõ ràng tâng mot. Các
khu nhà lón này duðng nhu dê dàng dón khách du lich. Tuy nhiên, ban quån lý thôn sè
phåi giám sát và han chê khå näng dón khách dê tuân thú Các dinh huóng cúa PADE và
kiêm soát su phát triên cua du lich sinh thái.
Ðôi vói Các khu phu, nhà bêp không còn nhât thiêt phåi tách ra nhung luôn luôn
thây su hiên diên cüa mot khu vuðn và mot nhà kho gân dó.
Bên phåi, câu trúckhung bãnggô

Ié ha

Quy chê quån lý, båo tòn và phát triên thôn Séo Mý Tý Tháng 10 2013
20 Tap 2: Ðiêu kiên trúc cánh quan và tâng kÿ thuât
n,'im
V/' du mêt ngôi nhà cúa nguÙi Dáy sú dung
vât liêu cúng (bê tông, gach và thqch coo)
Hình ånh và sc dò tðng quát cúa mêt ngôi nhà máÏdÕc và bäng gô phúc tqp han
Các vat liêu sir dung cüng da dang hon. Nên dât nhìn Chung là bäng xi mäng hoac
bê tông nhung dôi khi bäng gach bên trong mot sô nhà. Tuy nhiên, chúng tôi cåm thây tiêc
viêc st dung xi mäng và bê tông cho mot vài công trình, làm giåm hình ånh cúa thôn và xa
rði kiên trúc truyên thông cüa nguði H'mông. Chúng tôi hiêu ducc khuynh huóng tv nhiên
cúa con nguði dê có duoc su thoåi mái hon, nhung chúng tôi nghï räng nhùng kÿ thuât mói
duqc áp dung dê dat duqc diêu dó trong khi vân giü câu trúc truyên thông Chung.
Ngoài ra, các búc tuðng bên ngoài dôi khi bäng gach. Viêc st dung kính là phô
biên hon, cho phép ánh sáng bên ngoài xâm nhâp tôt hon. Các cùa sô và phân khung cüng
duqc phát triên hon.
Cuôi cùng, mái nhà là hình thúc phúc hqp hon ngay cå khi da sô là nhùng mång tôn
lón. Ðôi khi có thê thây các mái này mð rông ra dê tao ra mái hiên dài.
Ngay cå khi mot sô kiêu nhà này mang lai nhiêu chât luqng kiên frúc, däc biêt là
khi chúng bäng gô, chúng có xu huóng tách ra tù kiên trúc truyên thông. Do dó cân phåi
han chê sv phát triên lôi kiên trúc quá tách biêt lôi kiên trúc mang phong cách cúa ngôi
nhà truyên thông.

Quy chè quan lý, báo tôn và phát triên thòn Séo Tý Tháng 10 2013
lè ha
MS' näm
Cúa hàng
V/' du vè các CLfra hàng dQC theo tuyãn difðng huyãt mach
Rât nhiêu cira hàng mQC lên bùa bãi doc theo duòng chính. Hiên tai chi có hai cira
hàng nhung so vói các hiên tuong quan sát duqc các thôn khác huyên Sa Pa, chúng ta có
thê giå dinh räng nêu không có kiêm soát, chúng có thê së sóm xuât hiên nhiêu hon nüa.
Các công trình thuðng duqc làm bäng mât hôn hQP vat liêu công nghiêp và gô,
kích thuóc thuèmg khiêm tôn (diên tích tù 90 dên 110 m2
) và chiêu cao tuong duong vói
nhà truyên thông. Mái hai bên bäng tôn. Chúng ta có thê thây su hiên diên cúa mât mái
hiên lôi vào phía truóc.
Bði khía canh kiên trúc cúa chúng, các công trình này làm suy giåm manh më cånh
quan dia phuong. Chúng không tôn trong các hình dang cua nhà H'mông và vat liêu duqc
sû dung dê biêu thi phân còn lai cúa thôn. Chúng duqc xây dung duöng nhu không tuân
thú theo quy täc xây durng. Ðó là noi Sinh sông thuòng xuyên cua nhùng nguði không
phåi nguði H'mông và nguði tir noi khác dên.
Các loai hình kinh doanh này xuât hiên "mât cách tu nhiên" dQC tuyên duðng di
dêu bi câm. Chúng phåi duqc dãt trong nhüng câu trúc cu thê nhu cho và nhà cong dông.

Quy chê quån lý, båo tòn và phát trièn thôn Séo Mý Tý Tháng 10 nám 2013
22 2: Ðiêu kiên trúe eanh quan và tâng kÿ thutt
lé ha
Các CŒ só' tâng
Khu 1<ÿ thuât cúa dâp Truðng hoc
Co sð ha tâng nhu tnròng hoc, dap nuóc...biêu thi hoàn toàn khác vói bâu không khí
nông thôn và phong cånh dôi núi cúa thôn. Chúng duqc xây dung bäng bê tông và thuöng
duqc son màu vàng, chúng duqc làm vay vói muc dích xác dinh rõ dê dánh dâu lãnh thô,
câu trúc xung quanh ngôi nhà «vùng chäc » vói chúc näng cúa chúng. Tuy nhiên, vói muc
tiêu cuôi cùng cúa thôn truyên thông cúa nguði H'mông, các trung tâm hoat dông du lich
Sinh thái mói trong tuong lai trong mât khung cånh thiên nhiên, chúng tôi nghï räng së là
khôn ngoan dê thay dôi cách tiêp can này có loi cho viêc hêi nhâp tôt hon vê kiên trúc và
cånh quan. Ðôi vói các du án co sð ha tâng (truðng hoc và tram y tê), diêu lê kiên nghi
viêc sir dung các vat liêu và các hình thúc kiên trúc gân güi hon vói nguði H'mông.
T£ô
,p lè h'£ž

Quy chê quån lý, båo tòn và phát triên thôn Séo Mý Tý Tháng 10 2013
âp 2: Dièu kiên trúe quan tâng kÿ (huât 23
2. Các kiên nghi chung
Các kiên nghi sau dây duqc dùng dê cung câp các giåi pháp dê làm dçp cånh quan
tuyêt vði, khung cånh nông thôn, dôi núi cúa thôn Séo Mý Tý.
Nhüng nguyên täc này áp dung cho nguði dân và các nhà phát triên dã có su châp
thuân cúa ban quån lý thôn tù näm 2020 dê säp xêp khách san. Các kiên nghi liên quan
dên các công trình xây du•ng khác nhau (nhà ð, frang trai, nhà xuðng thú công, du lich
Sinh thái câu trúc và co sð ha tâng). Các ngôi nhà mói phåi tuân thú các dãc trung cùa kiên
trúc dia phuo•ng nguði H'mông, xác dinh vi trí nhung tôn trqng dia hình và tích hQP vào
cånh quan tuyêt vði. Tác dông cúa quy hoqch dôi vói thôn, các không gian tu nhiên và
cånh quan phåi duqc giåm thiêu dê dåm båo tôi da loi ích du lich cüa Séo Mý Tý.
Hô trQ' và khuyên khích các nguyên täc chung vê làm dep
Ðiêu IQ này cung câp tài liêu tham khåo và kiên nghi dên các diêm dân cu. Nhüng
nguyên täc làm dep tìm cách cåi thiên cånh quan tông thê cúa thôn, diêu dó sõ có tác dông
tích cuc dên du lich Sinh thái cúa Séo Mý Tý nhu giåi thích trên.
Nhung ngay cå khi nó là vì loi ích công dông, rât khó áp dãt nguði dân dê säp xêp
lai nhà cúa hQ bäng cách theo sát diêu le. Công viêc làm dep së duoc làm theo khå näng
cúa môi gia dình. Vì vay, thay vì bät buôc và dòi hòi phåi tuân thú các chính sách này,
chúng tôi tin räng nó sè là thích hQP dê khuyên khích và tài trq vê mät tài chính.
Trq câp cua tinh có thê duqc giao cho các hê có nhu câu ghi danh vào mot chuo•ng
trình làm dep cho ngôi nhà cúa mình. Các gia dình phái trình ra mât "du án" phuc hôi chúc
näng bäng viêc tuân thü các nguyên täc cua diêu IQ phong cånh. Ðiêu lê này phåi duqc
xác nhân bði nhóm quån lý cong dông và sau dó trình lên huyên và tinh dê phê duyêt. Các
tài trq tài chính hoãc các vat liêu có thê duqc phân phát cho nhùng gia dình tuân theo các
quy dinh cua diêu lê. Các quy hoach hoàn thành phåi duoc xác nhân bði huyÇn hoac tinh
dê dåm båo tuân thú tài lieu này.
Bô trí nhà
Kêt câu xây dung cúa thôn duroc dãc trung bði mât môi truðng sông tuo•ng dôi lan
tóa, hâu hêt các công trình xây dung là nhà H'mông. Nguði dân có cách riêng cúa hQ vê
quån lý tài sån cua hQ, tuy nhiên chúng tôi dã không thê có giây däng ký quyên st' dung
dât dê xác dinh ranh giói cu thê. Môt co' quan quån lý dia chính cüng có thê duqc phát
triên bði huyên, Vuòn Quôc gia vói sur giúp dð cua nguði dân. Ðiêu này cho phép làm rõ
viêc sir dung dât và tô chúc vùng lãnh thô.
Câu thôn thua thót mang lai tính xác thuc nhât dinh cho khu vuc và cho phép xác
nhân quang cånh nông thôn. Hon nüa, theo nguði dân, chúng tôn trQng mât sô nguyên täc
cüa phong thúy trong su Iva chQn cúa ho vê vi trí cúa các công trình. Nhu vay
T lè eanh h?
Ty

Quy chè quan lý, bao tôn và phát triên thòn Séo Mý Tháng 10 näm 2013
Tàp 2: Ðiêu kién trúc eånh quan và tâng kÿ thuât
chúng ta có thê thây räng, nói chung nhùng ngôi nhà này quay lung lai vói núi và huóng
vê phía hô nuóc và truóc dây dã duoc di chuyên vê phía con suôi duói dáy thung lüng.
Cüng Itru ý tâm quan trQng cúa thuc vêt, yêu tô có mat ð khäp noi trong tât cå các khu
vuc dông dân cu.
Ðiêu quan trong là båo tôn câu trúc cua thôn trong khi cho phép tích hgp tron tru các
ngôi nhà mói cüng nhu các câu trúc du lich Sinh thái mói.
Vídg vè vi trí ngôi nhà phù hcyp Phác hoa mât ngôi nhà H 'mông và khu VLtðn có hàng rào
Vi trí cúa các công trình xây dung phåi dåm båo các nguyên täc sau: båo tôn môi truðng tu
nhiên, thåm thuc vât dày dãc, tôn trQng dia hình, sù dung vat liêu xây durng tu nhiên và
hòa nhâp tôt vào cånh quan.
Anh hu•ðng IÚn dén cånh quan cùa mât ngôi nhà trên khu
dãt dã quy hoqch
Nguqc 14i, cân phåi câm các công trình
quá nôi bât, kém hài hòa vói cånh quan,
yêu câu månh dât mói, sir dung các vat
liêu xây dung công nghiêp và có ånh
huðng nghiêm trQng dên các không
gian thiên nhiên.
Tôn trpng dia hình
Ðia hình cúa khu vuc này là mât trong nhùng dac diêm chính cúa tu nhiên. Quy chê
và OAP quy dinh các nguyên täc bät buêc dôi vói viêc xác dinh vi trí cua các công trình
xây dung cân phåi xem xét tính näng này. Tuy nhiên, dê han chê su xói mòn cua suðn dôc
và han chê ånh huðng dên cånh quan cua ruêng bâc thang hiên tai, dia hình phåi duqc
cúng cô bäng dá hoãc có thê duoc trông thurc vêt.
Ngoài ra, trong fruòng hgp quy hoach các chòi hoãc các diêm có tâm nhìn, viêc sû
dung các vât liêu công nghiêp và su tàn phá cúa khu vuc tu nhiên dêu bi nghiêm câm.
lê ha
Tý

âp 2: Ðiêu kiên trúc cånh quan tâng kÿ thuât 25
Vât liêu bên ngoài cúa các công trình xây dvng
Các vât liêu bi câm
Ðôi vói tât cå các công trình xây dung, các vât liêu bên ngoài bi câm là : våi bat, bê
tông, tôn kim loai, gach và gach không nung
Các vêt liêu duqc phép
Các vat liêu bên ngoài duqc phép là bäng gô, dá, tre núa và kính. Hon nüa, màu säc
cua các vât liêu phåi hài hòa. Ðê tôn trong kiên thúc tillYên thông, gô phåi là vat liêu duqc
ur
u tiên hàng dâu.
Ngoài ra, kêt hop nhiêu các chi tiêt vói gô có thê tao ra nhüng kêt quå hiêu quå nhu
ví du minh hoa trên dây, kêt hgyp giüa gô và kính. Ðiêu này cho phép 'ánh sáng tu nhiên
xâm nhâp vào bên trong ngôi nhà mà không nhât thiêt phåi xây durng các cùa sô giông
kiên trúc H'mông.
T lê và ha
Xen gð/kính

26 Tàp 2: Diêu kiên trúe eánh quan và tang kÿ thuât
Ty
Mái nhà
Các kiêu mái nhà bi câm
Viêc st' dung tôn hoãc giå các vât liêu tu nhiên là hoàn toàn bi câm, dãc biêt là do ånh
huðng lón dên cånh quan. Viêc sû dung nhiêu månh ghép thành mái cüng phåi bi han chê
bði ban quån lý thôn.
Các kiêu mái nhà duŒc phép
Các mái nhà bäng gô, mái lá, hoäc thâm Chí mái dá hoäc gach vói màu tôi duoc phép.

Quv chû bao phât triûn thön Süo Thâng nâm 2013
Tâp 2: kiân canh quan lâng k'y 27
lé
qııan l'. fön TY 1 0
Câc phân ph!l cüa nhâ
Câc phân ph!l (Bâ nu6c, ing ten truyân hinh...) phâi duqc tich hQP vâo ngöi nhâ;
nhu vay lâ khöng nhin thây tü bân ngoâi, nen sü dung vat liÇu nhu nhâ chinh dâ höa nhâp
v6i cânh quan khu vuc).
Be nwdc nhin qud rö, thüng, chğu nwdc
Vi dg VE viâc fiği höa bâ' nwdc vdi töa nhd chinh

Quy Ché quån lý, bao tôn và phát triên thôn Séo Tháng 10 nám 2013
28 Tàp 2: Diêu kiên trúe eánh quan và tang kÿ thuât
Dibu İŞ früc vü h? ihııât
My" Tý
Các khu phl,l (ngoài Các khu vuòn)
Các kiêu khu Phu bi câm
Các khu Phu không duqc cùng diên tích hoäc chiêu cao vuqt quá khu nhà chính.
Chúng së phåi Có trong säc thái tuong tur vói nhà chính. Viêc dung tôn, bê tông, xi mäng,
gach hoac våi bat bi câm.
Các khu phv duçc phép
Các khu Phu Có thê duo tách ra hoac tách ra hoàn toàn khòi ngôi nhà chính. Chúng
phåi Có cùng loai vat liêu và màu säc tuŒng tv nhu khu nhà chính. Chúng phåi duo tích
hQP vào môi truðng dac biêt viêc st dung Các vât liêu tu nhiên (gô, tre, núa, dá hoãc thúy
tinh).
Các khu vê sinh cüng phåi tuân thú Các khuyên cáo trên nhung mot sô truðng hop
ngoai l? Có thê duoc cho phép do nhùng khó khän Cô lâp cúa Các khu Phu luc này. Chúng
Có thê duqc xây dung bäng loai vat liêu công nghiêp vói gach hoäc bê tông nêu chúng
duqc bao bQC bäng tre, gô hoãc dá. Mäc dù vây, giåi pháp tôt nhât là nên xây dung bäng
dá.

Quv chû bao phât triûn thön Süo Thâng nâm 2013
IQ h?

Mý Ty
III. LO?i hình kiên trúc tham khåo cho tùng khu
Phân truóc cho phép làm nôi bât hình thúc kiên trúc khác nhau hiên có ð Séo Mý
Tý. Ðiêu này cho phép xem lai nhüng dãc diêm Chung cúa các công trình. Các yêu tô nhân
dang và dáng chú ý cúa lãnh thô cüng dã có thê duqc dua ra và các dâu hiêu khác nhau cúa
sur suy thoái. Môt danh sách các quy täc Chung cho các công trình xây dlmg trong tuong
lai dã duoc dê xuât vói muc dích båo tôn sv quyên rü cúa làng nông thôn và cåi thiên su
tích hop cånh quan cúa ngôi nhà.
Su phát triên trong tuong lai cúa thôn và các dv án câu trúc du lich sinh thái së phåi
tôn trQng các nguyên täc Chung cúa diêu le. Tuy nhiên, diêu quan trQng là cung câp tài
liêu tham khåo kiên trúc cho tùng loai công trình mói. Trên thuc tê, ví du câu trúc cúa các
nhà nghi, không có ý nghïa lich sir, không theo mô hình dia phuong. Các tài liêu tham
khåo sau dây, theo tùng vùng và theo chúc näng, cô gäng dê chi dao và huóng dân các nhà
xây dung tuong lai dê các yêu tô xây dung duqc dåm båo và däc tnrng kiên trúc dia
phuŒng duqc tôn trqng.
1. Khu dân cu, các khu mÚ rQng cüa thôn và các cc sÚ h? tâng
(khu
Nhà và nhà nghi
Kê tù khi hô nuóc xuât hiên, thôn Séo Mý Tý duqc chia thành ba khu vuc sinh sông:
- Khu "trung tâm thôn", khu vuc dông dân nhât, bao gôm môi truòng sông
truyên thông Ian tóa.
- Lôi vào thôn tùphía Tå Van, noi có rât nhiêu công trình xây dung mói ho•n,
lón hon và phúc hQP hon so vói nhùng ngôi nhà truyên thông näm doc theo con duòng
chính.
- Khu vztc phía bãc tai trung tâm czia ruêng bâc thang, bao gôm các ngôi nhà
tntyên thông tap trung, dó là khu vuc båo tôn nliât cúa Séo Mý Tý, giåm dân so vói truc
duðng.
Nhu chúng tôi dã giåi thích ngay dâu chuong này, các kiêu môi truðng sông truyên
thông phúc hQP và các tài liêu tham khåo rât khác nhau vói lôi kiên trúc H'mông. Các quy
täc Chung fruóc dó muc dích dê làrn dep các công trình hiên tai và tuo•ng lai, và tìm cách
dåm båo sv hài hòa kiên trúc trong thôn.
Tuy nhiên, vói sur phát triên cúa du lich sinh thái và dân cu cúa thôn trong tucng
lai, diêu quan trong là cung câp tài liêu tham khåo xây dung cho ngôi nhà mói và nhà nghi,
vói muc dích tôn trQng kiên trúc dia phuong. Các ngôi nhà mói và nhà nghi này së dua
trên các hình thúc truyên thông cúa nhà ducc dê xuât sau dó. Các khu phu khác nhau, nông
nghiêp hoac các làng nghê phåi duqc båo vê và nâng cao giá tri.

Quv quan bao tün triân thön 10 2013
2: kiûn quan tâng 31
Diêu lê trúc và ho thuût
Mý Tý
Ltru ý räng các nhà nghi không nên có các dâu hiêu phô tiltong rõ ràng, khác biêt rõ
ràng vói nhùng ngôi nhà tluyên thông. Chúng duqc thiêt kê dành cho các nhóm nhó bôn
hoäc näm nguði, và bât kÿ diêu chinh (phòng ngú, khu vê Sinh ...w) không duqc phá hóng
khu nhà chính. 1--1Œn nüa, các nhà nghí không nên duoc kêt hqp các kiên trúc cúa nguði
Dáy nhu thuòng thây ð các thôn khác. Bði các công trình này thuc su quá lón và quá khác
biêt so vói kiên trúc H'mông.
Các 104i hình kiên trúc tham khåo cho nhà ô' và nhà nghi
Các kiêu nhà tham khåo bi câm
Các kiêu nhà tham khåo bi câm là các kiêu nhà không tôn trQng kiên trúc cúa
nguði H'mông, các công trình quá lón hoac quá cao, các công trình và khu Phu không sir
dung các vat liêu xây dvng thiên nhiên. Ngoài ra, các công trình có câu trúc bäng kim loai
cüng bi câm.

Quy chê quån lý, båo tôn và ph'át triên thôn Séo Tháne 10 2013
32 Tàp 2: kiên trúc quan và tâng kÿ thuât
Dièu lè canh 110
cilâ IS', plıât Sek) Mü "I" Ç' Thüng ıy,-ıın
Câc kiâu tham khâo duyc phâp
Câc kiâu nhâ tham khâo duqc phâp lâ câc kiâu nhâ tmyân thöng H'möng khâc nhau
nhu dâ duqc gibi thiÇu ö phân dâu chuong, vâ tuân thü câc kiân nghİ chung.

Quv quan bao tün triân thön 10 2013
2: kiûn quan tâng 33
Tüp Diûıı İğ trüıc canlı kü tlıııâi

(Quy chè quan bao ton phát trièn thòn Séo Tv 10
34 Tàp kien trúc
IV Tháne nam
Các loai hình tham khåo cho mãt tiên
Chúng tôi nhân thây su gia täng cúa các kiêu mat tiên trong các thôn khác nhau cúa
huyên Sa Pa. Chúng có tác dông truc tiêp dên chât luong kiên trúc cúa thôn. Ðiêu quan
trqng duòng nhu dê ngän câm viêc sû dung hình thúc mat tiên "dô thi."
Các loai hình bi câm
Các mät tiên bi câm là nhùng mat tiên không tôn trQng kiên trúc truyên thông,
không sû dung vat liêu tu nhiên mà lai sir dung các vat liêu công nghiêp và cùa mð quá
lón. Do dó, ngôi nhà không nên trông giông nhu mât cira hàng. Cira xêp lón phía tnróc là
hoàn toàn bi câm.
Các 10?i hình duvc phép
Mät tiên bäng gô tích hQP vói ngôi nhà, có hoac không có cira kính dêu duqc phép.
Chúng phái có màu säc tuong tu vói phân còn lai cúa ngôi nhà.
2 • I)iêll lé canll ha kV thllàt

Q)uy quan bao ton phát thÔn Séo Tv
2: kien trúe 35
ché ï à trièil
Di sån nông nghiêp
Vuùn và ruQng bâc thang
Hoat dông nông nghiêp hiên diên chú yêu trong thôn. Vuðn và Vän hóa ruêng bâc
thang rât quan trong dôi vói sån xuât nông nghiêp dia phuong, minh chúng cho viêc làm
chû cúa nguði H'mông trên môi tnròng tu nhiên. Nhiêu ruông bâc thang phân nhiêu ngâp
trong hô và chi còn lai mât vài khu vurc ngày hôm nay. Ðây là nhùng yêu tô làm nên cånh
quan và nên kinh tê, do dó, diêu quan trQng là båo vê và là co sð dê các du án quy hoach
cân cân nhäc.
Nhùng hình thúc phong cånh và các 104i hoat dông cân duqc hô tro trong các khu
dân ctr và tai các khu vuc mð rêng. Ap luc du lich trên các khu vuc này cân phåi duqc
kiêm soát.
Ruöng bâc thang, giàn cây và vwðn
Båo vê các di sån nông nghiêp nhó
To ong, chuòng gia súc và vwðn
Ðê cho các hoat dông nông nghiÇp phát triên tu do, cân thiêt phåi båo tôn di sån
nông nghiêp nhó cua nguði H'mông. Cân thiêt cho cây trông và vêt nuôi là nhùng câu trúc
chi duqc phép trong khu U, bên ngoài khu dân cu trong khu U2. Gô, dá và tre là các vat
liêu duoc tru tiên. Viêc sû dung tôn, våi bat, gach hoäc bê tông bi câm.

Quv chè quan bao ton phát trièn thòn Séo Tv 10 2013
36 Tàp 2: kién trúe canh quan
Dièti lè eanžž iaa thu.ll
lú. v à MS' l'háng nàm
CŒ tâng
Truòng hQC, dap nuóc và nhà cúa kiêm lâm duqc xây dung bäng bê tông, gach,
thach cao và duoc son màu vàng. Chúng có mât ånh huðng rât lón dên cånh quan, däc biêt
là khi chúng duqc di kèm vói ruQng bâc thang.
Viêc xây durng mot tram y tê và mât truðng hoc duqc du kiên (3 Séo Mý Tý. Các
cc sð ha tâng này phåi tuân thú cùng mât däc trtrng kiên trúc so vói nhà truyên thông, liên
quan dên vat lieu xây dung cho các búc tuðng bên ngoài và mái nhà cüng nhu các nguyên
täc cúa hQi nhâp cua các yêu tô mói xuât hiên.
2. Các lôi kiên trúc tham khåo cho các dv 'án du lich Sinh thái
(Khu
Các loai câu trúc du lich Sinh thái khác nhau së duoc hình thành ð Séo Mý Tý.
Ðiêu quan trQng là chúng không làm sai lêch hình ánh cúa thôn nguði H'mông và hòa
nhâp hài hòa vói cånh quan chung. Các OAP chi rõ các quy täc hình thái hQC, nguyên täc
bô trí và kích thuóc cúa các công trình trong tuon(' lai.
Các tài liêu tham khåo sau dây là nhüng ví du mât lân nùa huóng dên nguði dân
hoãc bât kÿ nhà dâu tu nào bên ngoài có sur dông ý cua ban quån lý thôn dê xây dung
khách san.
Hon nùa, diêu quan trong là phåi nhó các câu trúc du lich Sinh thái phåi tôn trong
các nguyên täc chung vê vât liêu xây dung duqc phép, các phuong pháp tích hQP các
truòng hop khân câp, hoãc trong các kiêu cúa mái nhà. Ðôi vói diêm cuôi cùng này, mot
ngoai lê së duqc thuc hiên cho các khách san duói tán cây.
Các ngôi nhà cong dông chung (T 1, ATI)
Hai khu vuc này duqc dành dê xây durng ñhà cong dông chung. Nhà chính näm (9
Tây Bäc, trên mot không gian mð giùa các suðn núi cua vành dai xanh và khu vuc hô. Câu
trúc này là mât yêu tô quyêt dinh trong su phát triên cua du lich Sinh thái và ban quån lý
thôn. Nhà thú hai có khå näng có thê duqc xây dung trên quyêt dinh cúa ban quan lý thôn
dê mð rong khå näng cua noi än nghi chung.
Các dinh huóng ô' chuong 3 chi ra rõ các quy täc kiên trúc (kích cð và diÇn tích các
công trình), mât vài nguyên täc chính dê hòa nhâp vào cånh quan trên các khu vuc bô trí
và các khå näng tiêp dón.
Chi nhùng công trình tuân thu các vat liêu xây dyng và các kiêu mái nhà duoc chi
ra trong phân 2: các kiên nghi chung là duqc câp phép.

Q)uy quan bao ton phát thÔn Séo Tv
2: kien trúe 37
Dién lé
và ha ki thuàt

quan båo ton phát trièn thòn Séo 10
2: kièn trúc canh quan tâng 38
(Ouv ehè Mir
Ty nám
Kiên trúc tham khåo: Nhà nghi ó' Vü Linh, hô Thác Bà, Tinh Yên Bái
Khu Vü Linh trên hô Thác Bà, trwðng hoc và nhà nghí cöng döng
Ngôi nhà chính cúa nhà nghi Sinh thái Vü Linh näm trong hô Thác Bà, lây cåm
húng tù kiên trúc dia phuong cùa nguði Dao và tôn trong dia hình thông qua mot hê thông
CQC. Các phòng näm trên tâng dâu tiên nhìn ra hô. Các không gian thu giãn và d? tiêc
duqc bô trí ð tâng thâp nhât. Ngoài ra, •nhiêu loai cây trông dia phuo•ng làm täng cuò•ng
canh quan cúa ngôi nhà.
Kiên trúc tham khåo: Nhà Sinh thái Pan Hou, tinh Hà Giang

Quy quan ton phát trièn thòn Séo 10 2013
T:.ìp Ðiéu và ho kÿ thuàt
plrát Mý Tý nthm
Nhà Sinh thái Pan Hou, thân thiên và am cúna
Lây cåm húng tù lôi kiên trúc truyên thông, nhà nghi Sinh thái Pan Hou là mot
noi âm áp và thân thiên ð giüa mot môi truòng tur nhiên duqc båo vÇ. Ðia diêm này quång
bá các di sån và di sån vän hóa cúa dân têc. Nó rât phù hQP trong môi truòng cüa mình
thông qua vat liêu xây dung (gô, dá, mái tranh) bði vì các thåm thuc vât bao quanh nó
duqc båo quån và duy trì rât tôt. Các khu Phu và ngôi nhà chính tuân thú cùng mot däc
trung kiên trúc, tao nên môt tông thê hài hòa. Ngoài ra, các phòng täm duqc trang bi máy
nuóc nóng näng luqng mat trði phù hop tôt vào cånh quan.
Kiên trúc tham kháo : Nhà cong dông chung, tinh Hòa Bình
Nhà câng dòng Chung & Hòa Bình
Ngôi nhà cong dông Chung này näm ð tinh Hòa Bình. Ðó là mot noi thân thiên,
noi moi nguði có sù dung cho moi loai hình hoat dQng. Mac dù bât châp thuc tê là nó
không cung câp dich vu nhà nghi, tuy nhiên, nó cho thây các nguyên täc rât thú vi liên

Quy chê quan lý, bao tòn và triên thôn Séa 10 2013
40 2: lè kièn trúe eanh quan
Ttip t)ièu h? tâng
ehè IÝ. MS' Ty
quan dên viêc tích hop vào cånh quan cúa công trình và sù dung các vat liêu tur nhiên cúa
dia phuong. Câu trúc bäng tre cúa nó cüng dãc biêt dáng chú ý. Cuôi cùng, công trình này
chú yêu là mot ví du diên hình cho các thiêt bi tiêt kiÇm näng lugng phån ánh trong kiên
trúc cúa nó (näng luqng mat trði, gió, xù lý nuóc thåi).
Chg Chung (T2)
Näm ð trung tâm cúa thôn, cho Séo Mý Tý chú yêu là cho viêc bán các sån phâm
hàng thú công dia phuong, dê phát huy chuyên môn và nghê thú công truyên thông. Ðây
së là noi tôt nhât dê bán sån phâm du lich dê kiêm soát viêc bán tur phát trái phép, hình
thúc này hoàn toàn bi câm. Nó cüng có thê duqc sir dung là noi dê trao dôi giùa nguði dân
chú không phåi chi noi dành cho du lich. Nó së phåi mang lai mot bâu không khí cúa cho
miên núi.
Các công trình phåi tuân thú các nguyên täc cúa OAP và các kiên nghi cúa diêu IQ
(vât liêu tu nhiên xây dung, các loai mái nhà, các khu Phu ...). Chúng cüng së phåi chú ý
tói hình thái và kiên trúc cúa ngôi nhà truyên thông cúa nguði H'mông.
Noi này phåi luôn mð và duqc thông khí dê tránh tao cåm giác nghçt thð và khó
Chiu cho khách du lich. Chúng tôi khuyên nên dåm båo räng không gian ngoài trði duqc
trông thuc vat và duy tri.
Khôngkhí mong muôn
:ChrBåc Hà và cha dân tôc Lào

Quy quan ton phát trièn thòn Séo 10 2013
Táp Y)iéu ha k-ù thL1àt

42 2: lgè kiên trúe canh quan và thuât
MÝ Tý
Khách nôi trên nuóc (ATI)
Khách san nôi trên mat nuóc së duqc döt trên bð phía dông cúa Séo Mý Tý. Bao
gôm mot ngôi nhà chính näm vi trí cúa ngôi nhà cü cúa các công nhân Trung Quôc và tôi
da 14 boongalo nôi frên mat hô. Vi trí trên mat nuóc là mât tien nghi tiêm näng thuc su.
Tuy nhiên, câu trúc có thê nhìn thây rât rõ. Ðãc biêt chú trqng dên tài liêu tham khåo kiên
tlúc.
OAP cô dinh nhüng quy täc hình thái và các nguyên täc thuc hiên cúa khách san
trên khu vuc du án. Ðiêu lê dua ra các tài liêu kiên trúc tham khåo thích nghi vói hoàn
cånh dia phuong. Vôt liêu xây dung duqc sir dung phåi giông nhu nhùng ngôi nhà cúa
nguði dân (gô, tre, núa, dá, mái nhà gô hoäc lá ...), ngoai trù các sàn nôi. Hon nùa, theo
OAP, các boongalo nên duqc cô dinh cho các nhóm tôi da 3 hoäc 4 nguði. Chúng tôi
khuyên khích thêm cây nôi dê làm sach hô và có thê có mât loi ích cho cánh quan
Tham khåo các kiêu kiên trúc bi câm
Các kiêu kiên trúc tham khåo bi câm là các tô hqp khách san quá dày döc, là các
boongalo quá khô và kiêu cách quá hiên dai.

Quy quan hao tòn và phát triên thôn Séo Mý 10 2013
2: trúe canh quan và tâng thuât 43
Tûp Dièu ha lsÑ
chê lý, Tý Tháne
Tham khåo các kiêu kiên trúc duqc phép
Khách sqn nði trên sông Mê Kong
Các kiêu kiên trúc tham khåo duoc dê nghi là khu tô hQP khách san vói nhùng
boongalo duqc lây cåm húng tù kiên trúc cúa ngôi nhà H'mông. Viêc sir dung các vêt liêu
tu nhiên së làm nôi bât các ngôi nhà.

Quy quan lý, bao ton và phát triên thòn Séo Mý Tháng 10 näm 2013
44 2: Ðiêu lè kiên tiúc cånh quan và tâng kÿ thuât
Tâp Ðièu k'ièn kS'
ehè Ty
Khách duó'i tán cây (AT2)
Khu vuc dành riêng khách san duói tán cây là trung tâm cúa thôn, cå trên mot ngqn
dôi cây côi ram rap và cå ruông bac thang Cô xua. Không quá 20 boongalo có thê duoc
xây dung trên khu vuc cây côi ram rap, trong khi ngôi nhà chính duoc sir dung làm lê tân
và nhà hàng së bô trí ð phía duói. Gân vói thôn và vói dia hình däc biêt, cân phåi däc biêt
chú {y dên các kiên nghi vê cånh quan và kiên trúc.
Su thích úng vói dia hình cúa dât là tôi quan trong. Viêc dào däp cüng bi câm theo
các kiên nghi OAP cúa khu vuc này. Båo tôn các thåm thuc vât là mot chìa khóa cua
thành công vê mat tích hqp vói cånh quan. Ngoài ra, vat liÇu xây dung phåi tu nhiên và
tôn trQng các kiên nghi vê kiên trúc. Cuôi cùng, vi trí cúa các boongalo duói tán cây cho
phép sir dung các hình thúc kiên trúc don giån và hiên dai.
Các kiêu kiên trúc tham khåo: Ví du vê boongalo du'ói tán cây ó' Caribe,
Hawai
Hai ví du vê câu trúc khách san minh hoa rõ cho nguyên täc kiên trúc tìm kiêm.
Viêc st dung gô và dá dõ dàng tích hqp vói cånh quan và phù hQP vói vat liÇu xây dung
vói môi truðng sông cúa nguði H'mông. Các boongalo trên côt, tránh phåi dào bói các khu
dât mói. Cuôi cùng, thuc vat duqc båo tôn và nâng cao giá tri. Nó là mot phân không thê
thiêu cúa công trình nhu trong các búc ånh, cây tích hQP vói sàn nhà.

Quy quan hao tòn và phát triên thôn Séo Mý 10 2013
2: trúe canh quan và tâng thuât 45
Kiên trúc tham khåo: San Francisco, Mill Valley Cabins, Kiên trúc Feldman
Giüa môi truùng tv nhiên
Tâp

Quy quan bao tòn và phát triên thôn Séo Mý 10 nâm 2013
2: kiên trúe cånh quan và tâng thuât 46
ché IS', Tý Thánc,ï
Tôn trong dia hình Mái có thê' tròng thvc vât
Các kiêu nhà cúa công ty Feldman là nhùng ví du cho boongalo nhó. Nguy trang
hoàn toàn trong môi truöng, chúng hoàn toàn phù hop vói dia hình và hQP nhât vào môi
truòng tv nhiên. Các cây xung quanh duoc båo tôn và mái nhà vói thåm thuc vât màu xanh
lá cây làm cho chúng gân nhu biên mât. Cuôi cùng, mái cong cho phép st dung các cúa sô
cao, täng cuðng ánh sáng tv nhiên vài ngôi nhà, làm täng cåm giác chìm trong môi truòng
tv nhiên.
Kiên trúc tham khåo: Nhà Fisher và biêt thu Valtanen
Nhà Fisher, Kiãn trúc SIX Louis Kahn, Mÿ
Biët thw Vltanen, Kién trúc sw Louekari,LapIand, Phän Lan

Quy quan lý, bao ton và phát triên thòn Séo Tháng 10 näm 2013
2: kiên trúe cånh quan và tâng thuât 47
Tap Dièu lè h'£ì kÿ
MS' Ty
Sã dò: Nhà Fisher và biët thu Valtanen, các nguyên täc tðng hap các boonga/o
Nhà Fisher và biêt thu Valtanen là mât tài liêu tham khåo thú vi vê quan diêm kiên
trúc cho boongalo cúa khách san duói tán cây. Nhüng no•i ân náu näm hài hòa vào môi
truòng xung quanh. Ðia hình duoc båo tôn và vêt liêu xây dung cúa các ngôi nhà này cong
huðng vói các loài tu nhiên xung quanh. Tính dãc thù cúa hai câu trúc này näm ð gân
nhiêu thuc thê. Ðiêu này cho phép kêt hQP các boongalo và giåm diên tích quy hoach.
Hon nüa, nhð vào môt trò choi thông minh cúa các góc, không nhìn rõ các phòng tiêp giáp
nhau, dê lai nhùng niêm vui cua thuðng thúc các diêm nhìn däc biÇt và båo tôn sur yên
tïnh cho nguði sû dung.

48 2: Ðiéu kiên trúc quan và tâng kÿ thuât
Tâp lê eånh ho
ehè Mý Ty
3. Các không gian thiên nhiên (Khu N)
Khu vuc tu nhiên rât quan trong dê båo tôn các vùng nông thôn cúa thôn Séo Mý
Tý. Phong phú và da dang, dó là nhùng yêu tô cúa mot cånh quan dep nhu tranh võ. Chúng
có mat trong thôn và kêt thúc tai duðng chân núi cúa các ngQn núi xung quanh.
Môi quan h? giùa môi truðng sông, khu vuc rìmg trông, dòng chåy cùa nuóc hoãc
các khu vuc có thê tap thê duc. Ðiêu này có nghïa là khuyên khích viêc trông cây và thuc
vat bån dia (nhu tre hoac po mu chäng han) dê cåi thiên viêc tích hop vói cånh quan cúa
các công trình hoac tôn tao các khu vurc bi phá hüy. Làm sach các khu vuc này là rât quan
trQng, döc biêt là các dòng chåy cúa nuóc.
Các công trình chi duoc phép xây dung trong các khu vuc này së là các yêu tô di
sån nhó cân thiêt cho lâm nghiêp nhu lò nuóng thåo quå là môt ví du.
Tap Diêu lê
V/' du lò nwúng thåo quå

Quy quan lý, bao ton và phát triên thòn
Séo Tháng 10 näm 2013
2: kiên trúe cånh quan và tâng thuât
kÿ

2: Ðièu kiên trúe cánh quan và tàng kÿ thuât
IMS' TS'
IV. Làm dep Séo Mý Tý và cånh quan lón
Thôn không chi bi suy thoái hoãc täng giá tri bði các hình thúc xây durng và boi
phát triên kiên trúc. Nhiêu yêu tô khác làm nên phong cånh thiên nhiên dep: dia hình,
thåm thuc vât, noi trông trot, khu vurc âm uót ngap nuóc, ruQng bâc thang ...w. Vì vây,
các chü dê khác nhau sè duoc thåo luân trong phân này dê dê xuât các giåi pháp và nguyên
täc làm dep Séo Mý Tý. Trong búc ånh này, chúng ta thây tác dông truc quan trên cånh
quan bði các cáp treo diên, ruông bâc thang và các khu vuc không có thåm thuc vât cúa
thôn.
1. Båo tôn vành dai xanh và các cc sÚ nông nghiêp

(Quy quán lý, báo ton phát triën thön Séo Tháncr 10 nám 2013
2: kiën trúc quan táng 51
Vành dai xanh
Tâp lè
Sœðn dông và tây
ho
ehë vii MŚ' Tý
Hai suön núi chính phía döng vi phía tay cůa hö có mot dia hinh đöi núi rat quan tręng

Tap 2: Ðièu kiên trúc canh quan và tâng thuàt
Các SLt'čn doc bł dnh htl&ng vň thám thuc vat dňy đąc.
Suön núi phía bňc, phía tay vi phía đöng nam dň bi dám cháy lón cách döy vii nňm
vň thám thuc vat mói tir tir moc lën.
Dë báo ve vňnh dai xanh, các thám thuc vat phái duqc ton trong. ClŇt cay vň vięc
tiëu thu thi nguyën möi truöng phái duoc sv giám sát cůa ban quán lý thön vi cůa Vuön
quöc gia dë dám báo tính bën vüng sau my. Tąo dung các đuöng mön có thë trong các khu
vuc nňy vói diëu kien chúng tuan thů các han chë cůa dia hinh, các thám thłrc vat vň các
kiën nghi cůa Chuďng 5.
Cuöi cůng, trong các khu vuc bi cháy, tröng các loňi cay bán đia, do nguöi dan
các nhön viën cůa Vuön quöc gia, thöng qua các hoat đ0ng Sinh thái cůa khách du lich),
duqc khuyën khích đë tim mot loąi cay turong tli' nhu bën phía đöng vň phía tay.
Tąip Diëu 10 eánh ho ki' thuąit
Mý Tý ntim
vu cháy

(Quy quán lý, báo ton phát triën thön Séo Tháncr 10 nám 2013
2: kiën trúc quan táng 53
Các không gian rìrng cúa thôn
Các không gian rùng hiên tqi cùa bån
Các dôi rùng khác nhau xung quanh hô là tu nhiên nôi bat và tao nên câu trúc cånh
quan Chung. Do dó chúng ta phåi làm täng giá tri và båo tôn.
Các thåm thuc vat, nhiêu hay ít dày dãc dôi khi bao gôm cây cao, ngay cå khi viÇc
chat phá có vé khá nhiêu trong các khu vuc này. Kích thuóc cây dê dù dung làm cúi nên
duqc giói han và viêc dôn cây së phåi duqc bù däp bäng mot loài tucng duong.
Các cc só' nông nghiêp
Hai cc nông nghiêp phía Båc và phía Tây
Tiêp giáp vói hô, ruông bâc thang, cho dù sù dung hay không, là nhùng ví du chính
cúa hoat dông nông nghiêp cúa dia phuong. Hai khu vuc lón nhât, dánh dâu manh mê cånh
quan cùa Séo Mý Tý, tao thành các co sð trên dó duòng nhu là các khu dân cu (phía tây và
phía bäc). Các thùa ruêng xuông thâp dân và tråi dân vê phía hô. Chúng cân thiêt cho sv
bên vü•ng cüa nông nghiêp và là biêu tuQng cúa mot phong cånh nông thôn, là nhùng gì
khách du lich tìm kiêm.

42 lè Is-ÿ

chè quan bao tòn phát trién Séo
2: kièn trúe canh quan tâng 55
Qtly IS', Illòn Ms" Tv
2. Phuc hôi các khu vuc bi ánh htró'ng nãng nê
Các bÙ rãt xuðng cãp Thtxc vât bi phá hùy sau thði gian dài ngâm nwðc
Khu vuc rông lón bi ngap nuóc sau su xuât hiên cüa hô. Phân còn lai cüa môi
truðng tv nhiên biên mât có thê nhìn thây trên bð hô, giüa dQ cao 1550 và 1562 mét trên
muc nuóc biên, tuo•ng úng vói múc tôi thiêu và múc tôi da. Tuy nhiên, các thåm thuc vat
truóc dây không thích úng nêu ngâm trong nuóc quá lâu. Vì vay, hiên nay, khu vuc xung
quanh hô dôi khi bao quanh bði mot dåi thåm thuc vat bi phá húy và bi cháy khi nuóc ð
múc thâp hon.
Phuc hôi các bð hô là cân thiêt tù môt diêm cånh quan. Hon nüa, nó phåi duy trì de
dåm båo tiêp can vào hô ð môt vài nci. Ðiêu này phåi dåm båo sur phát triên cúa các hoat
dông nhu boi IQi hoäc chèo thuyên.
Cuôi cùng, phuc hôi cúa các không gian tu nhiên dê tìm cách giåm su xói mòn cüa
các bð dôi khi rât dôc. Viêc quån lý dòng chåy cúa nuóc, dac biêt là khi mura lón cüng rât
quan trong.
Chúng tôi kiên nghi nên su dung các không gian tu nhiên trong rùng Hoàng Liên dê
dåm båo Cô dinh các bð trong khu vurc bi ngâp (giùa cao dô 1550 và 1562 m) và dQ dôc
lón, ít nhât là cho dên khi theo dõi h? thông duðng chính trong mot sô lïnh vuc. Tât nhiên,
loai thuc vat duqc scr dung có thê thay dôi cho phù hop vói nhüng han chê tu nhiên. Cân
luu ý räng chúng có thê Cô dinh các suðn núi tv nhiên và nhùng loài duqc chQn ð phân
ngâp nuóc phåi duqc ngâm trong mot thði gian dài.

Quy chè quan lý, bao ton phát triên thòn Séo Th,áno 10 2013
•rap Ðièu lè và h? IQV thilût
vêl Mý Ty näm
V/' dg tröng cd trên các sttðn dõc gðn dâp hay dòng chåy cùa nu'ðc
Ví du, chúng tôi trình bày viêc sùa chùa các bð vói mât loài thurc vât nhu có huong
bài. Theo quån lý cúa Vuðn quôc gia Hoàng Liên, mât loai tuŒng tu hiÇn dièn trong công
viên. Loài cây này có nhiêu tính chât thú vi. Nó tao thành hàng rào dày döc có hiÇu quå dê
làm cham và lan rong dòng chåy và làm giåm xói mòn dât trong khi duy trì dô âm. Nó
cüng có khå näng chiu duqc ngap nuóc kéo dài. Ngoài ra, loài có này ít cân sur chäm sóc.
Ngoài ra, loài có này có thê duqc st dung làm nguyên liêu dê dan rô (nghê thú công
cúa nguòi H'mông). Nó cüng có thê duqc sû dung dê tråi các mái nhà và cåi thiên cånh
quan. Tuy nhiên khi cät, nên cân thân không dê phá húy hoàn toàn các cây này vì së có
không dû nhiêu dê sta chüa các bð.
Vuðn quôc gia phåi dåm båo viêc duy trì và trông có huong bài. HQ cüng có thê
làm viÇc vói nguði dân dê ho có thê tham gia vào viÇc båo tôn các khu vUc này.
Tù' trái qua phåi, bð dô' bê tông trong tÌnh trqng xãu, lan can cô' ãinh và ånh hwðng cúa dâp vði cånh quan
Ðâp nuóc näm ð phía dông nam thôn Séo Mý Tý. Viêc tích hqp vói cånh quan cua
dap nuóc dã không duqc tính dên truóc khi xây dvng và bây giò' cånh quan suy thoái
nghiêm trQng. Suòn dôc bê tông có thê nhìn thây nó, rác thåi liên quan dên viêc xây durng
và dê lai tai chô, hoäc nhà ð cü IQP mái tôn màu dó và trang thiêt bi bó roi trong hon hai
näm, là nhùng yêu tô có hai nhât dôi vói chât luong cua cånh quan. Ðiêu quan trQng là
phåi nhó räng trong truòng hqp viêc xây durng các dâp khác trên các khu vuc khác, tôn
trQng môi truðng tu nhiên và phong cånh nên duqc nghï dên thông qua mât nghiên cúu
tính khå thi và nghiên cúll tác dông môi truðng và xã hôi.

chê quán bao tòn phát triên thôn Séo Tháng 10 näm 2013
Tàp 2: k'iên trúe canh quan tâng thuât 57
lê
IIQ kÿ
Quy lý, và IMý Tý
I-lcn nüa, nó là mât diêm bät buêc phåi di qua dê có duoc dên trung tâm thôn bäng
duðng bê hay tiêp tuc dên thôn khác cúa Vuòn quôc gia (bao gôm Dên Thàng). Mat dât và
lan can có chât luong kém, dó là không dät câu hói vê vân dê an ninh.
Công ty xây dung dâp së trå chi phí cho viêc phuc hôi các khu vuc bi ånh huóng. HQ
së phåi dåm båo các nghiên cúu kÿ thuât
theo quy dinh trong OAP cho dâp nuóc.
Minh hea các swðn bê tông bóp méo cånh quan.
Rãt cao (khoång 43 m) chúng là nhüng dãu hiêu ngày càng dáng
báo dông vè thiêt hqi. Mât sõ vêt nút dã xuãt hiên có thê gây ra
mât nguy co' xói rnòn hoãc sqt Ið dat toi tê hcn.
Do thiêu thông tin kÿ thuât vê dô cúng cua các suðn núi, dôc, thành phân dât hoäc
câu trúc vat lý cúa dâp, rât khó cho chúng tôi dê cung câp câu trå lði và giåi pháp phù hQP
vói phuc hôi chúc näng cúa luu vuc hô. Mât nghiên cúu cu thê cân duoc thurc hiên và
giám sát bði các ban ngành xây dung trên dia bàn tính Lào Cai.

Quy chè quan lý, bao ton phát triên thòn Séo Th,áno 10 2013
Diêu lè và h'£ì k'ÿ

chè bao tÔn phát trièn thòn Séo Tháng 10
59 Tàp lè kién canh quan
(Ouv (litan MS' Ty nám
Môt khi dòng chåy cúa nuóc duqc dåm båo, chúng ta phåi suy nghï vê viêc phuc
hôi cånh quan luti vuc hô. Chúng tôi kiên nghi nên sû dung các loài cây dia phuong. Trong
các búc ånh duói dây, có huong bài là cô dinh: hoac là vói su tro giúp cúa mât kêt câu bê
tông duói tán thurc vat cho phép cây phát triên, hoöc sir dung mât hê thông bâc thang và
các ô cô dinh dô dôc và các loài cây.

chê quån lý, båo tôn và phát triên thôn Séo Tháng 10 näm 2013
60 Tàp 2: Dièu lè kiên trúc eanh quan tâng thuât
2' I)iéu true tanz kù thL1àt
(Ouv quàn IV. vil IMÝ Ty
Cuôi cùng, các Ian can båo vê phåi duo thay thê và phåi dáp úng tiêu chuân an toàn
theo quy dinh cúa Bê Xây Dung. Chúng phåi dåm båo su an toàn cho nguði di bê mà còn
cho xe dua dón du lich Sinh thái. Chúng duqc làm bäng gô nêu nó dáp ffilg các tiêu chí dú
vùng chäc hoãc bäng dá và chúng phåi duqc Cô dinh. Mêt mät bäng mói dâp (giông vói
duðng chính chi tiêt trong chucng 5) duqc gän liên dê nâng cao chât luong cånh quan.
Ånh huðng cånh quan cüa các tuyên dtròng
ViÇc xây dung các tuyên duòng dã cät sâu vào suðn núi, diêu này có mot tác dêng
lón dên cånh quan.
Theo thði gian, có vé nhu là các thåm thuc vât dân phát triên. Vì vay, chäm sóc và
trông các cây leo dia phuong là mot giåi pháp tôt dê sùa chüa các luu vuc hô bi phá húy,
kiêm soát xói mòn và giåm bót tác dông dên cånh quan.
Viêc trông các cây cao hoac cây thâp duói chân các suðn núi hoac hai bên duðng
cüng duqc khuyên khích dê han chê tác dêng truc quan cúa cånh quan quy mô lón. Vuòn
quôc gia hoac nguði dân së lua chon các loài cây dia phuo•ng Cho phép phú xanh các khu
vuc bi suy
thoái.

chè báo ton phát trièn thòn Séo Tlráng 10 näm 2013
Tâp 2: Ðièu kièn
trúc canh quan tàng thuàt 61
ISS
vå ho 107'
Quy Mý Tý
3. Các nguyên tic làm dçp thôn
Hê thuc vât cúa thôn
Các không gian xanh là mât trong nhùng giá tri mang tính biêu tuqng cua Séo Mý
Tý. Chúng chúng minh môi quan hê chät chë giùa nhùng nguði H'mông và môi truðng tu
nhiên xung quanh. Ðê làm dep thôn, xây dung và båo vê các khu vuc này là rât quan
trQng.
Các VI' du vè viêc trðng cây
Trông tre, cây än quå hoäc các loai cây khác - loài duy nhât dia phuŒng - duqc
khuyên khích manh më trong thôn. Ðiêu này däc biêt có thê là giåi pháp dê cåi thiên cånh
quan cúa các công trình và các quy hoach, phuc hôi khu vuc bi suy thoái và båo vê nguôn
nuóc. Hon nùa, nó së giúp phát triên cây trông dia phuŒng (cây än quå, hoa, cây thuôc...)
da dang hóa sån phâm du lich. Ðiêu này có thê cung câp nguyên liêu thô cho cu dân (gô,
tre dan).
du

Nhüng thúa ruQng bâc thang
Minh hoa ruêng bâc thang: mi thu giãn, không gian rnð và dat nông nghiêp
kÿ

chê lý, båo tôn phát trièn thòn Séo Tháng 10 näm 2013
'Tàp 2: Ðiêu kiên trúc cånh quan tâng thuât
(Ouy qutin V'à Mý Tý
Mât trong nhfrng däc thù cua thôn nguði dân tôc näm trong su hiên diên cúa ruông
bâc thang. Nhùng nguði có thði gian dài, làm chû nhùng ngqn dôi núi dôc. Cånh quan
nông thôn cúa nguði dân toc là mât biêu tuqng và minh chúng tính xác thuc cúa vùng. Di
sån nông nghiêp này là cân duoc båo tôn và duy tri.
Chúng ta cân phåi khuyên khích viêc sir dung các quy hoach này, dù trong muc
dích nông nghiêp (ngü côc, cây än quå) hoãc don giån là giåi trí và cånh quan (không gian
mð thåm thuc vêt, các hoat dông khác nhau). Mät bäng phåi duqc duy trì và thuc hiên theo
nhùng kÿ näng truyên thông cua nguði H'mông.
Vuùn
Các logi hình vwðn khác nhau
Bäng chúng cho các hoat dông nông nghiêp dia phuung, các khu vuòn có nhiêu
hình thúc khác nhau. Trông trot thay dôi theo mùa; màu säc là mât yêu tô cua cånh quan.
Chúng cân duqc khuyên khích và hô trq, nhung các khu vuòn trong không gian tu nhiên
vân phåi duqc su giám sát cúa Ban quån lý thôn và Vuðn quôc gia. Mât sô kiên nghi vê
hàng rào duo dua trong phân tiêp theo cúa diêu lê.
Dào däp dât và dQ dôc cüa chúng
Mât sô dât xây durng yêu câu viêc dào däp dáng kê, phåi kê dên cå nhùng viêc do xây
dung dâp. Viêc này có thê thây rât rõ ràng trong các búc ånh duói dây.
Viêc sû dung dá hoãc thuc vat duroc khuyên cáo dê giåm thiêu tác dông cúa các
suòn dôc cüa viêc dào däp gây nên. Ngoài ra, dât bi thoái hóa nên duqc phuc hôi bäng
cách sû dung các loài cây dia phuong.

lé và ha kÿ
Quy Né
lý "I'ý
Tù trái sang phåi: dào däp nhièu cho vi trí nhà ð có ãê doc can dLtqc cåi too; búc tuÙng dá, VI' du vè rnöt hê thvc vât bâc thang
trên swðn doc
Ao, bê chúa nu'óc
Vídu vè ao nwðc bi cam : hình chü' nhât và str dung vat liêu không phù hap
Ao Cá không duqc xây dung bäng xi mäng và không duqc dào dât không theo dia hình.
Hình dang hình hoc không phù hqp và viêc sir dung bê tông hoac gach khôi dêu bi câm
W du vè ao hòa nhâp vðj thiên nhiên và tôn trong dja hình võn có
Viêc st dung các vat liêu nhu dá và cây cao giúp các ao hòa nhâp vào thiên nhiên.
Nhùng ao này phåi tuân theo các duðng cong cúa dia hình.

chê quan bao tòn phát trièn thÔn Séo Tháne 10 201
2: Dièu kièn trúe eanh quan tâng thuàt 65
và h? Is-Sr
Q)uy IÝ, Èvlý Tý
Công và hàng rào cüa các khu dât và vuòn
Ranh giói cúa các khu dât nói chung rât ít ð Séo Mý Tý ngoai trù các khu vuðn. Ðê
båo tôn vùng nông thôn cua thôn, chúng ta phåi giù nhüng nguyên täc trang thái xôp.
Tuy nhiên, vói sur gia täng du lich, chúng ta có thê giå dinh räng ranh giói cúa
không gian riêng tu có thê täng. Vì vây, cân thiêt dê thiêt lâp mât danh sách các vat liêu
cho phép làm hàng rào. Các hàng rào này së xây dung trên nhùng truyên thông duqc sû
dung trong khu vuðn dê có sur gän kêt tôt hcn vói cånh quan.
Các
vêt liêu hàng rào và Citra bi cãm : xi mäng, bê tông, IwÚi, såt, våi bat...
Viêc sû dung bê tông, xi mäng, luói thép, våi, nhua, kim 104i hoäc giå vat liêu tu nhiên
dêu bi câm. Công dô SQ và quá lón cüng bi nghiêm câm.
Các muc duqc phép cho hàng rào là nhùng vât liêu tu nhiên nhu gô, tre, núa, dá,
hoäc kêt hQP chúng vói nhau. Viêc xây dung cùa có thê së duqc châp nhân nêu nó là
khiêm tôn vê kích thuóc và khôi luong và chúng duqc dùng các vêt liêu tuong tur nhu
hàng rào.

Tû,p lè
i à kV

quan bao ton và phát trièn thòn Séo
67 2: Diêu kién trúc eanh quan tang thuàt
(Ouv ehè IO
W dg vè các khu vvc bi suy thoái và ô nhiem bði các bãi chôn lãp t?' phát hoãc Iwu trü rác thåi
Tât cå các loai chât thåi näm råi rác trong thôn Séo Mý Tý. Chúng làm suy giåm và
gây ô nhiêm nghiêm trong cho các khu vuc tu' nhiên. Tuy nhiên, môi tnrðng sach là mot
diêm trong tâm dê làm dep thôn, nêu nó không thành công, chäc chän dân dên mot su suy
giåm vê khách du lich.
Nêu viêc tô chúc thu gom rác duqc dê cap dên trong chuong 5 cúa PAD, diêu quan
trQng là dåm båo môi truòng sach cúa thôn. Ban quån lý thôn xem xét viêc cân thiêt quét
dQn và han chê bãi rác thåi tu phát. Ðiêu này dòi hói sur phát triên cúa mot chiên luqc thu
gom không chi ò' các thôn mà trên toàn xã, và cüng thông qua dào tao và nâng cao nhân
thúc thông qua lði nhän cho khách du lich. Tuo•ng tu nhu vây, khu vuc luu trù chât thåi gia
dình, thâm chí tam thði, không duqc phân tán trên các tuyên duòng hoãc trong các khu vuc
tu nhiên. Chât thåi së duoc luu trù trong các thùng xây bäng vât liêu tu nhiên (xem dê nghi
cúa thu gom chât thåi, chuong 5).
Các khu ngâp nuóc và dòng chåy cüa nu'óc
V1' du vè các dòng chåy không duac tôn tqo gây xói mòn nguy hiêm
Nhiêu suôi nhó và vùng dât ngâp nuóc näm råi rác khäp khu vuc Séo Mý Tý, tù các
su•ðn dôc khác nhau tir núi ra dên hô. Ngoài viêc thê hiên mot Iqi ích sinh thái nôi bât,
nhùng không gian là cân thiêt cho nông nghiêp hoäc thú công mÿ nghê và dôi khi nhüT1g
nguôn chính cúa nuóc uông cho nguði dân. Viêc duy trì và båo tôn các khu vuc này là
mot yêu câu quan trong.

quan bao tön và phát trièn thòn Séo näm
68 2: Diêu kién trúc eanh quan tang thuàt
T413 lé
va Iro k'ÿ
(Oliv ché If• Thántž, 10
Tù trái sang phåi: xói mòn, båo trì ãwðng nuø
ðc và dwðng õng twÚi tiêu nðm ân trong thvc vêt
Tù quan diêm vê cånh quan, các hê thông thúy loi phåi tôt nhât là sû dung ông tre
hoãc ông nhva chôn chú không phåi là ông nhva trên mat dât. Nhùng ông nhua này duqc
châp nhân nêu chúng duqc nguy trang trong các thåm thuc vât.
Các khu vurc thoát nuóc cân duoc båo vê và phuc hôi. Nó là bät buôc dê dåm båo
tính liên tuc cúa dòng nuóc chåy ô' các tuyên duòng dê chông xói mòn dôi khi nguy hiêm
nhu dQC theo tuyên duðng chính ô' phía dông cua thôn.
Cân thiêt dê båo vê các bð sông suôi cúa tât cå các ngôi nhà và dê thúc dây su phát
triên cúa tê bào thurc vât båo vê và vùng dèm chông lai mua gió.
l'âp lè kièl à ha k ü
Quv ehè IS, MSv
Tv Tháng 1 0 2013
Biên quång cáo, biên hiêu
Các biên quång cáo, biên hiêu và áp phích không thê duqc phép trong thôn và nói
Chung trong Vuòn Hoàng Liên. Biên báo phåi duqc gän vào nhà tro, nhà chung, và theo
các duðng mòn rùng. Chúng phåi kín dáo và làm bäng gô hoac dá, nhua bi câm. Chúng
phåi dáp úng mot gam màu Säc tinh tê, không nên quá lón hoãc quá cao (không nhiêu hon
näm mét so vói mät dât).
Ngoài ra, nhùng biên hiêu và biên tuyên truyên không nên duqc gän vào mái nhà
hoäc trên cùa ra vào.

quan bao tòn phát trién thon Séo nûm 2013
2: Dièu quan 69
Ví du vè cåc tuyên truyèn và biãn hiêu quång cáo bi cam
Các thông tin cüng së phåi sir dung gô và màu Säc tuong tv nhu màu nhà cúa nguði
H'mông.
VI' du vè các biên hiêu duqc phép
Tàp Ié và kt

quan båo ton phát trièn thòn Séo Tháng näm 2013
Tàp 2: Ðiêu kién trúc canh quan tang 70
Quy ehè N'lý Ty IO

Tip 2: kién trúc eanh quan tang 71
lê và h? kÿ thuât
TAP 2: DIËU LĘ KIEN TRÚC CÁNH QUAN VA
1-14 TANG KŇ THUÁT
Tli CHUONG 5:
QUAN LÝ HA TANG KÝ THUÁT

(Ouv ehë Ty
Chucng 5: Quin lý h? tang ký thuąt
I. Di chuyën, khá nňng tiëp cąn vi bą

Tip 2: kién trúc eanh quan tang 73
II. Quán lý cap nuúc, thoát nuúc vi chit thái
III. Mąng cáp (dięn, viën thöng vi chiëu sáng) vi nňng
luvng tái tąo
ł)iéu 10 vii ho kę thuąit

Q)uy chê quán bao tòn và phát triên thôn Séo Mý nám 2013
lý, Tý 10
ChuŒng 5: Quån lý 114 tâng kÿ thuât
Täng truðng dân sô và các dòng khách du lich së dân dên áp luc hon nüa trên các
hê Sinh thái vôn dã rât cân duqc chú ý. Trong bôi cånh lãnh thô nhu vây, cân thiêt dê tính
dên môi trtròng vì nhùng lý do kinh tê và xã hQi. Mât mät, cuôc sông cua nhùng nguði
dân dia phuŒng có liên quan chat chë vói tài nguyên thiên nhiên. Mat khác, khái niêm vê
du lich Sinh thái ngu ý mât su phát triên lãnh thô tôn trqng và hài hòa cua các hê Sinh thái
dia phuong.
Trong thành phân cua nó, phát triên lãnh thô Séo Mý Tý phåi tích IWP các nguyên
täc cua du lich Sinh thái và phát triên bên vü•ng. Nhùng nguði dân, trong nhiêu thâp ký,
dã có thê sông hài hòa và tôn trong vói môi truòng tur nhiên. Tuy nhiên, viêc sir dung các
sån phâm công nghiêp gây thiêt hai cho các thành phân tu nhiên trong các công trình xây
durng và các thói quen mói dã làm dåo lôn dâu ân Sinh thái cúa nguði dân dia phuo•ng
trên lãnh thô cúa mình. Do dó có vé nhu thích hqp dê giáo duc nguði dân båo vê môi
truòng cüng nhu tránh nhüng viêc có hai (bãi thåi ...vv) dê nâng cao chât lugng cua hê
Sinh thái.
Hon nüa, hê thông luói diên, duòng bê khác nhau hoãc quån lý nuóc thåi dôi khi
nguy hiêm và không thích nghi (diên), không tôn tai (nuóc thåi, viên thông) hoãc trong
tình trang rât xâu (duðng bê). Kinh tê và tài chính cüng nhu viêc mð cùa gân dây cua vùng
dât truóc dây là nhùng lý do có thê giåi thích viêc thiêu các loai ha tâng này.
Sv phát triên du lich Sinh thái së dân dên dòng khách du lich vào Séo Mý Tý và
yêu câu xây dung các công trình du lich Sinh thái mói. Các công trình này së phåi tham
gia vào quá trình båo vê môi truòng. Dâu ân Sinh thái và tác dông cúa các công trình dên
môi truòng së duqc giåm thiêu. Chúng cân phåi là ví du vê sån xuât näng luo•ng, quån lý
nuóc thåi, xù lý chât thåi ...vv. Ðiêu này quan trQng nhu nhân thúc vê båo vê môi truðng
tu nhiên, dó là mât trong nhùng nguyên täc chû dao vê khái niêm du lich Sinh thái có trách
nhiêm.
Tât cå nhùng yêu tô góp phân vào su cân thiêt phåi phát triên các hê thông mói và
phuc hôi các ha tâng khác nhau. Nhiêu dôi tác du án, trong dó có Vuön Quôc gia cân hô
tro nguði dân trong viêc thiêt lâp các ha tâng và hô tro kÿ thuât. Trong suôt chuong này,
chúng tôi muôn cung câp các chi dân và nguyên täc dê huóng dân nguði dân và các nhà
xây dung. Tài liêu này nhäm muc dích dáp úng mât sô muc tiêu:
- Ðê xuât dôi vúi mQt SŒ dô duùng bQ phù hçp và tôn trpng lãnh thô: Séo
Mý Tý là trung tâm cua môt khu vuc tu nhiên duqc båo vê. Ðó là mât noi nông thôn và
miên núi. Các loai hình thái khác nhau cua con duðng, nhùng con duðng mòn và duðng
nhó phåi hoàn toàn khác vói nhùng con dl.rðng chúng ta gap phåi trong khu vuc dô thi.
Trên thuc tê, các tuyên duðng phåi duo diêu chinh dê st dung. Bãi dô xe phåi duqc säp xêp

quan bao tòn phát triên thôn Séo Mý Tháng 10 2013
ap 2: kiên trúe eanh quan và tâng kÿ thuât 75
lè
Qtly chê lý, và Tý
và không ånh huðng dên cånh quan xung quanh. Các vat liêu phú dât phåi mang tính chât
nông thôn và tu nhiên. Cuôi cùng, han chê các tác dêng ngät quãng liên quan dên hô
không cân thiêt viêc xây dung các câu trúc lón và các khu vuc làm giåm phong cånh và tu
nhiên.
Hon nùa, ngay cå khi tuyên duòng kêt nôi tù Tå Van dên Séo Mý Tý không phåi là
truc tiêp trên khu vuc nghiên cúu cúa chúng tôi, du lich dia phuong Phu thuôc chú yêu. Có
vé nhu bät buêc dê kiêm soát dòng chåy trên con duðng này và phuc hôi chúc näng Cho
phép di chuyên an toàn cúa bât kÿ tuyên xe dua dón khách du lich.
- Viêc truy cap vào thôn, h? thông xe dua dón: Ðê kiêm soát và diêu tiêt dòng
chåy cúa khách du lich, chúng tôi ling hê viêc thành lâp mot hê thông xe dua dón khách tù
Sa Pa. Ðây phåi là chiêc xe duy nhât van chuyên khách du lich duqc phép dê tránh nhüng
gì xåy ra vói Tå Van, dó là mot bãi dâu không duqc säp xêp, các tuyên xe buýt du lich ra
vào không ngùng, vô tô chúc và không thê quån lý.
- Viêc quån lý m?ng lurói nuóc: Su phát triên du lich Sinh thái và täng tnrðng
dân sô së có ånh huðng dên môi truðng nuóc và tài nguyên nuóc. Ðâu tiên, vân dê nuóc
uông së duqc giåi quyêt ngay cå khi các kÿ näng kÿ thuât cúa chúng tôi duqc giói han
trong lïnh vuc này. Nguôn nuóc cân duoc båo tôn dên múc tôi da. Vân dê tiêu thoát nuóc
là quan trQng dê han chê xói mòn. Cuôi cùng, vân dê quan trong vê nuóc thåi cüng së
duoc giåi quyêt. Ðây thuc su là mot vân dê vê y tê công cong và tôn trong hê Sinh thái.
Chúng tôi dê xuât mot danh muc chi dân cüa các quá trình don giån và khå näng thích úng
tai dia phuo•ng. Ðây là lði dê nghi tù' các ví du mà së phåi làm phong phú, ngoài nghiên
cúu này, vói các chuyên gia kÿ thuât trong lïnh vuc này.
- Thu gom rác thåi: Sur sach së và ve Sinh cüa khu vuc së xác dinh chât luqng
cúa du lich Sinh thái. Làm sach các khu vuc bi ånh huóng, thu gom và xù lý nhiêu chât
thåi nhua cân duqc tô chúc càng sóm càng tôt.
Hê thông diên, chiêu sáng, viên thông và sån xuât näng luçng tái t?o: các mang
luói diên ð Séo Mý Tý là rât thô so và dôi khi rât nguy hiêm. Ðiêu quan trQng là dánh dâu
nhùng nô luc phåi du•qc thuc hiÇn trong lïnh vu•c này. Trong vân dê ánh sáng, cân thiêt
dê ngän chän cuêc sông vê dêm cúa các ngôi làng gân các khu dô thi hoac dia diêm du
lich. Han chê ô nhiêm ánh sáng là cân thiêt cho chât luQng cúa du lich Sinh thái và båo vê
các loài tu nhiên. Mang viên thông là mot Iffi thê nhât dinh cho quån lý du lich. Cuôi
cùng, các công trình du lich Sinh thái mói së tham gia vào su phát triên cúa hê thông sån
xuât näng luqng tái tao thân thiên vói môi truòng. Ðây cüng là môt phân cúa du lich
Sinh thái bên vüng.

Quy chè quan bao tÔn và phát trièn than Séo Mý IO nam 201 3
T Ðièu lè ha li', Tv Tháno
I. Di chuyên, khå näng tiêp can và duròng bQ
Trong phân dâu tiên này, chúng tôi muôn liêt kê các tiêu chí cân thiêt khác nhau dê
quån lý du lich và các dòng du lich. Ðiêm dâu tiên này thuðng liên quan dên cách thúc
tiêp can vào thôn tù' Sa Pa Các vân dê vê mot loai xe trung chuyên duy nhât cüng duqc
thåo luân.
Phân thú hai giåi quyêt cu thê hon vê viêc di chuyên trong lãnh thô cüa Séo Mý Tý.
Chúng tôi tìm kiêm tru tiên và tô chúc làn duòng và các liên kêt mêm, dê thích úng vói
viêc sir dung chúng trong tuong lai, và dê dåm båo phù hQP vói cånh quan và môi truòng
tur nhiên.
1. Khå näng tiêp can vùng lãnh thô
Tuyên duùng tiêp can Séo IVIý Tý tù phía Tå Van
Tuyên duðng duy nhât, cho phép dên
Séo Mý Tý bäng ô tô, duqc xây dung
vì các công viêc xây durng dâp. Truóc
viêc hình thành này, ngôi làng chi có
thê truy cap bäng cách di bê.
Thði gian di chuyên giùa Tå Van và
Séo Mý Tý giò' là tir 45 phút dên I giò'
di xe hai. Và là 11120 tir Sa Pa.
Con duòng này dã có mot tác dêng
dáng kê dên môi tnròng tur nhiên và
phong
Tinh trang tuyãn dwðng giõra Tå Van và Séo Mý Tý cånh. Tuy nhiên, nó cho phép nguði
dân di lai dê dàng hon tù Tå Van và dãc
biêt
là tù Sa Pa
Tuyên duðng này là không näm trong khu vuc nghiên cúu cúa chúng tôi. Tuy
nhiên, nó ánh huðng nhiêu vào su xuât hiên cúa khách du lich dên Séo Mý Tý. Kiêm soát
các dòng chåy së chú yêu tir tuyên duòng này.
Hiên nay, nó dang trong tình trang tôi tè rnà duðng nhu tôi te hon vì su luu thông
cüa các phuung tiên và dòng chåy cúa nuóc mà thiêu su quån lý gây ra hiên tuong xói mòn
dáng kê. Tuyên duðng này trð nên nguy hiêm. Nó duðng nhu không thích hop cho khách
du lich di qua.

quan bao tòn phát triên thôn Séo Mý Tháng 10 2013
ap 2: kiên trúe eanh quan và tâng kÿ thuât 77
Phuc hôi chúc näng cúa con duðng này là tôi quan trQng. Chúng tôi dê nghi vat liêu
sù dung cho con duðng này cüng tuong tu nhu các kiên nghi cúa các duðng chính, mà
chúng tôi së thåo luân sau trong chuong này.
lê ho

ap 2: kièn trúc canh quan và tâng kÿ thuåt
Q)Lžy ellé Iý, "l'y liâm
Ðôi tác kÿ thuât và thê chê cúa Ban quån lý thôn (Vuðn Quôc gia Hoàng Liên, Tå
Van và tinh Lào Cai) nên dåm båo tình trang cúa tuyên duðng. LLru {y räng trong truðng
hop viêc thành lâp mât tuyên xe van chuyên (xem bên duói), các khoån thuê trên vé cúa
các xe trung chuyên hoãc trên vé vào cira Vuðn quôc gia có thê duoc thu dê tài tro cho
viêc duy trì tuyên duòng.

Quy quin båo ton phát trièn thòn Séo Tháng 10 2013
Tàp 2: Diêu kiên trúc canh quan và tâng kÿ thuàt
T Ðièu lè
IVIý Ty Thánu
Lôi vào và bãi dâu xe trên ph?m vi thôn
Ðê diêu chinh dòng chåy cúa khách du lich, chi di vào thôn bäng xe trung chuyên
du lich công cong hoãc các phuung tiên cúa các dôi tác cúa úy ban quån lý thôn và Vuðn
quôc gia së duqc phép. Ðiêu này së cho phép kiêm soát tôt ho•n cúa các luông giao thông
và ngän chän sv ra vào liên tuc và không kiêm soát duoc cúa xe có dông co. Tuy nhiên,
mot ngoai IG së duo thuc hiên cho các loai xe công, hoãc các dich vu khân câp.
Các xe co giói cá nhân së bi câm cho nhùng cá nhân không phåi là cu dân cúa mot
trong nhùng thôn ò' Vuòn quôc gia.
Liên quan dên các bãi dô xe, tránh nhùng gì xåy ra vói Tå Van, nghïa là mot bãi dô
xe ånh huðng rât nhiêu dôi vói lôi vào thôn. Bãi dô xe sé duqc giói hm và kiêm soát dê
tránh làm tôn hai dên cånh quan và båo v? bâu không khí nông thôn cúa thôn. Xe trung
chuyên du lich sinh thái (xem phân sau) së duqc phép dâu ò' gân nhà cong dông chính,
tuyên duðng quay xe dv trù (xem so dô). Ðiêu này không cân thiêt dào bói hoac dô bê
tông. Xe câp cúu có thê dô gân noi câp cúu.
Liên quan dên nhùng chiêc xe hai bánh cúa nguði dân, ho së phåi dâu duói tán cây
canh các ngôi nhà dê ít nhìn thây nhât có thê. Ðây cüng là mQt yêu câu bät buôc cho các
công trình xây dumg trong tuong lai nhu chi tiêt trong Chuong 2.
Lôi vào thôn
Liên quan dên viêc tiêp can vào Séo Mý Tý, di ngang qua con duòng kêt nôi Tå
Van vói Séo Mý Tý yêu câu thanh toán tiên dê vào cùa Vuòn quôc gia Hoàng Liên. MQt
vé mói cüng cân duqc áp dung ð Tå Van. Trên thuc tê, viêc mua vé là cân thiêt cho khách
du lich, nhü•ng nguði sir dung các dich vu xe trung chuyên nhu cho nhùng nguði di bQ tir
Phan Xi Pan dên.
Do dó, mot phân vé sé duoc chuyên tói ban quån lý thôn dê tài tro cho hoat dông
cüa ho và mot phân khác dên Vuðn quôc gia trong viêc duy trì môi truòng tur nhiên. Ðiêu
thú vi là mot phân cúa vé cho các xe ttung chuyên cüng có sän dê tài tro cho viêc xây
dung lai tuyên duðng là mQt ví du.
Xe trung chuyên
Ðiêu tiêt dòng chåy du lich là mot trong nhùng muc tiêu cúa PADE Ðiêu quan
trqng là dê dê xuât giåi pháp cho Vuðn quôc gia và các ban quån lý thôn có thê diêu chinh
sô luo»ng khách du lich. Nhung Séo Mý Tý chi có thê tiêp can bäng xe hai kê tir khi tuyên
duòng thông qua Lao Chåi và Tå Van. Hê thông bán vé, hiên diên trên tuyên duòng này có
thê duqc sir dung dê tính toán và theo dõi dòng chåy cúa khách du lich nhung së không dil
dê ngän chän sô luqng xe xuât hiên.

(Quy chè quan lý, bao ton và phát triên thòn Séo IO näm 2013
le; lui
chè IÝ V'à Mý Ty
Su gia täng cúa các công ty du lich së mang lai lucng khách du lich cho Séo Mý Tý,
diêu này mang lai khó khän trong viêc quån lý dòng chåy du lich.
Ðê dân dät khách du lich trên thôn, chúng tôi khuyên nên thiêt lap mot tuyên xe
trung chuyên duy nhât, liên kêt Séo Mý Tý dên Sa Pa. MQt xe minibus có thê chð hai
muoi nguði mot lân và có thê thuc hiên nhiêu chuyên mot ngày nêu tuyên duòng cho
phép.
Sau mot quá trình dâu thâu, các công ty vân chuyên cüng có thê có quyên tiêp can
dQc quyên cho Séo Mý Tý. Uý ban quån lý thôn và công viêc trong hQ'P tác vói các công
ty duqc lua chQn, së phåi cam kêt tuân thú các hoat dQng rõ ràng, duqc thành lâp truóc
dây. Giá tuyên là Cô dinh cho nhùng nguði không có nhu câu ngú lai Séo Mý Tý. Môt
phân cúa giá phåi duqc trå lai cho thôn và Vuðn quôc gia dê båo duðng các khu vuc tu
nhiên hoac cüa tuyên duòng. Ðôi vói phân còn lai, nó së là cüa các công ty. Ngoài ra, chi
phí cúa vé có thê duoc bao gôm trong mot gói phí bao gôm nghí qua dêm tai co so ltru trú.
Mêt phân së duoc trå lai cho công ty van chuyên.
Xe trung chuyên di tù Sa Pa. Nó së phuc vu các câu trúc du lich Sinh thái khác
nhau và các diêm chiên luqc khác nhau cúa Séo Mý Tý. Chúng së duqc phép dau xe tam
thði dê dón hoac trå khách hàng. Viêc này së không buQc phåi mua vé khú hôi. Ví du, mot
du khách di bô tù Sa Pa, có thê di xe trung chuyên dê trð vê.
Luu ý räng diêu quan trQng là thiêt lâp lich trình và tân sô cho các tuyên duòng dua
trên sô lu•qng khách du lich. Lich trình cu thê së duoc däng nhüng noi du lich Sinh thái
cüng nhu Sa Pa và xe trung chuyên së khði hành và dên mot thði diêm dinh sän.
Hê thông này dã tôn tai trong vùng lân cân cúa Sa Pa. Khu nhà nghi Topas
Ecolodge, gân Bån Hô, dã thiêt lap mot hê thông dua dón cúa loai hình này. Câu trúc nhà
nghi này tôn trQng cånh quan thiên nhiên và su yên tinh dia phuo•ng. Nó cách Sa Pa 45
phút và có xe dua dón tói lui thuðng xuyên (khoång 2 gið).
Môt hoat dêng tuo•ng tur có thê phù hop vói Séo Mý Tý. Hon nùa, nêu hê thông
này duoc nhanh chóng chúng minh và quån lý du lich Sinh thái hoat dêng, xe dua dón có
thê duo xem xét giåm hoac mð rQng dê dón trå khách ð các co sð luu trú du lich, khách
tai ga Lào
Cai.

Quy quin båo ton phát trièn thòn Séo Tháng 10 2013
Tàp 2: Diêu
kiên trúc canh
quan và tâng
kÿ thuàt
1ç3
ho 63

Quy chê quán lý, bao tòn và phát trièn thôn Séo IO 2013
82 Tâp 2: kièn trúe cånh quan và tâng kÿ
MÝ Tý Tháll¶ž n,'im
2. M?ng luói duùng bQ
Phân câp m?ng lu'ó'i duùng bQ
Ðê tô chúc mang luói duðng bQ trên lãnh thô Séo Mý Tý, có vé nhu thích hQP dê
cung câp mQt hê thông phân câp don giån các tuyên duðng khác nhau. Bån dô trên cho
thây viêc tô chúc mang luói duðng bô theo ba loai: duðng chính, duèmg thú câp và
Sd dvðng

Quy quan bao ton phát trièn thòn Séo Tiráng IO 2013
Dièu lè h? thilât
ehè Mý Ty näm
duðng dât. Ðinh nghïa cúa các truc và các kiên nghi vê chât lucyng duqc dua ra sau phân
này. Nhùng con duòng mòn và các tuyên duðng dên nhà dân sé duoc xù lý trong phân sau.
Ðê xuât môt hê thông phân câp mang luói duðng bô duqc thiêt kê dê cung câp mot
cái nhìn tông quan cúa các truc duðng khác nhau và tuóng tucng lóp bê mat và phù hop
vó'i muc dích sir dung cúa chúng. Thât vay, nó không phåi là cân thiêt dê dê nghi các con
duðng quá rong trong Ichi su chuyên dông cúa xe có dêng co' phåi duqc han chê nghiêm
trong hoäc bi câm.
Nói chung, con duòng là trong tình trang rât xâu. Các con duòng mói duqc lâp nên
trong viêc xây durng dâp, không có lóp bê mät thô nhuõng phù hop hoac hê thông dòng
cháy thoát nuóc. Nhu thê hiên trong các búc ånh sau dây, chúng có mot tác dêng dáng kê
dên cånh quan ngoài làm cho nó hâu nhu không thê dê xe co luu thông. Không thê tuðng
tuqng nêu dê các xe dua dón khách du lich cao tuôi hoac phkl nù mang thai trên loai duðng
nhu vây.
Chúng tôi dê xuât viêc tô chúc mang luói duðng bê, có tính dên ba loai duðng.
thê'

Quy chê quán lý, bao tòn và phát trièn thôn Séo IO 2013
84 Tâp 2: kièn trúe cånh quan và tâng kÿ
lé ho
Mý Tý Tháng
Các tuyên duròng chính
Con duòng này là su tiêp nôi cúa con duòng dân dên Tå Van và là truc chính cúa
lãnh thô, nhôn nhip nhât mac dù tình trang tôi t? cüa nó. Ðây là tuyên duòng van chuyên
duy nhât cho phép xe du lich vào trong thôn và cung câp hê thông duðng bQ kêt nôi các
phân khác nhau cúa thôn.
Các khu vuc khác nhau cüa nhiêu du án câu trúc du lich sinh thái tât cå dêu duqc
kêt nôi vói tuyên duðng này. Ðây cüng là lôi duy nhât xe trung chuyên dua dón có thê di
qua. Ngoài ra, mot phân cúa truc duòng này di qua dâp. Viêc nâng câp phân này cüa con
duðng së duqc thuc hiên cùng thði diêm vói các công viêc làm duðng chính và phåi tôn
trQng các nguyên täc cúa OAP cho dâp. Công ty nhuqng quyên sir dung dâp sé cung câp
kinh phí cho viêc tái nâng câp cúa phân này.
5,50 m
Mät cåt tuyãn duùng chính
Phuc hôi chúc näng cúa con duòng này là cân thiêt cho viêc luu thông cúa xe dua
dón. Nó phåi là không quá Ión (không quá 5,50 m) dê không làm suy giåm phong cånh.
Các phuong tiên di lai phåi châm và cân thân v-à chiêu rong cúa duðng së dám båo viêc an
toàn cho nguði di bô. Mêt mucmg 1,20 mét phåi duqc thuc hiên phù hqp vói các kiên nghi
cúa các phân truóc cüa chuong này cho các dòng chåy cúa nuóc.
Các không gian giao nhau (dâu châm màu tím trên so dô) së duqc phát triên dê cho
phép hai xe giao nhau. Ðon giån chí là dê mð rong duòng trên mot phân nhó dê cho phép
giao nhau cua hai xe dua dón. Ðiêu dó së tránh duoc viêc phåi xây dung mot con duöng
rong trên tât cå thôn, diêu này së có mot tác dQng dáng kê dên cånh quan. Nhùng doan
phình to (lên dên 10,9 m) sé tao ra tuyên duðng 7,40 mét chiêu rong (1,20 cho
muro•ng nuóc dên 6,20 m mat duðng).

Quy quan bao ton phát trièn thòn Séo Tiráng IO 2013
Ðiêu 1C thuât

Quy quan bao tòn phát trièn thôn Séo Tháng IO
2: Dièu k'ièn trúc quan thuat
che; lý, i à M)" Ts; 201-;
Tuyên duùng thú câp
Mät cät tuyãn dwðng thú cãp 4,20 m
Su khác biêt chính giùa duòng chính và phu là kích thuóc cúa chúng. Ðuðng thú
câp së cho phép nguði di bô và xe hai bánh. Phuong thúc van tåi khác së bi câm, trù' các xe
khân câp vì kích thuóc cho phép.
Các con duòng này së là 4,20 mét chiêu rêng bao gôm mot muong thoát nuóc ít nhât
là 1,20 m (xem phân trên dòng chåy cúa nuóc).
Tuyên duò'ng thú' 3
Con duðng thú 3 là con duðng hep chú
yêu dê phuc vu khu vuc dông dân cu. Xe
hai bánh së có thê di trên các tuyên
duò•ng này, nhung không phåi xe ô tô.
Chúng bây gið duqc che phù bäng bê
tông kém chât luqng tích hQP kém trong
các vùng nông thôn. Hon nüa, các yêu tô
duqc dô bê tông lên làm cho quá trình di
chuyên bäng xe máy có thê là nguy
hiêm. Phåi dåm båo räng chúng
1,20 m duo
Mät cåt con duùng thú
nhùng vat liêu tôn trQng canh quan xung
quanh. Ngoài ra, viêc thoát nuóc mät cüng nên duoc tính dên.

quan bao tòn phát triên thôn Séo Tv Tháng 10 201
2: Dièu kièn trúe eanh quan
V1' du 'v'è các con ãœðng
Iåîp lè eanll ha tànsž 67
Hiên tai có mot liên kêt trên can phía tây bäc (xem ð phân sau), dây là loai duòng
së duoc phát triên nhà cong dông và tai các bð phía Bäc. Phân di qua ruQng bâc thang së
không làm gián doan các hoat dQng nông nghiêp và không làm suy thoái cånh quan. Hai
búc ånh cho thây nhùng ví dv vê sur quy hoqch tuyên duòng này duqc thây trong các làng
lân cân.
Khu vvc quay xe
Khu vuc quay xe duqc du trù gân Nhà cong dông chính (xem so dô), dê cho phép
các xe dua dón có thê quay dâu. Không thê di vòng quanh hô bäng xe trung chuyên. Nó së
phåi có bán kính quay 7,30 mét.
Bê mat duùng
Tôn trQng phong cånh tuyêt vði và môi tnrthlg tu nhiên là nhùng yêu tô tru tiên
hàng dâu trong dv án quy hoach, phát triên và làm dep Séo Mý Tý. MQt lua chQn tôt cúa
viêc phú dât së cho phép con duòng hQi nhâp cånh.
Lóp bê mat này phåi duoc thích nghi vói các loai xe di qua các con duðng (tuyên
duthlg chính phåi chiu xe dua dón tù nhiêu lân trong ngày). MQ)t vài ví du duqc dua ra
cho các tuyên duðng chính, duòng thú câp và duòhg thú 3. Ðuðng thú câp và duðng thú 3
phåi phù lóp có thê chiu duqc dQ dôc, tuong úng là 22% và 18%. Chúng ta cüng phåi dåm

(Ouy chè quan bao ton phát trièn thòn Séo Tv
88 Tàp 2: kién trúe canh quan tang k'ÿ
båo räng các bê mat duòng phåi lâu bên và båo trì tuong dôi don giån. Nó phåi chiu duqc
dóng bäng và tan bäng.
Chi có các tuyên duòng bê cân phåi có lóp bê mät. Nhüng con duòng mòn và duòng
dân dên các hê dân së giù nguyên tình trang tu nhiên cúa chúng.
Diêu IG 110 thilût
Q)uv ehé lý i à n.'lm
Bê mat câp phôi dá
Bê mat câp phôi dá duqc làm bäng cách dâm dá vào mat dât.
Các tuyên duðng së thâm nuóc và có khía canh tu nhiên thú vi.
Ðiêu này là phù hQP vói nhüng xe hang nang (nhu xe dua dón
du lich Sinh thái) vói diêu kiên là các tuyên duòng duqc cúng
cô, täng cuòng. Chúng cüng cân duqc båo duðng thuòng xuyên
bði vì chúng có thê xâu di mot cách nhanh chóng, däc biêt là
nêu h? thông thoát nuóc không duqc quån lý tôt.
V/' du vè phú dãt và dá
Bê tông vói sói
Ðây là loai lóp bê mat bê mat duðng có mot
dQ bên tôt (tù 20 dên 30 näm) mac dù các
phuong tiên di qua khá nang. Nó dòi hòi båo trì
ít nhung phuc hôi nó là khó khän. Cân thiêt dê
lua chQn màu säc sáng tích hçyp vào cånh
quan. Thât vay, su lua chon cúa xi mäng và W
du vè màu såc cúa lðp phú bê tông vái sói Côt
liêu cho phép tích hop hiêu quå vào môi truòng xung quanh tu nhiên. Ngoài ra, nó có khå
näng chông mài mòn và strung giá.

quan bao tòn phát triên thôn Séo Tv Tháng 10 201
2: Dièu kièn trúe eanh quan
Không giông nhu bê tông thông thuòng st dung ð các
thôn khác nhu Tå Van. Bê tông min dêu bi câm.
Cuôi cùng, vân ðê lón nhât là viêc thuc hiên công viêc
kÿ thuât. Phåi tránh tình frang duòng duqc tôn lên quá
cao và dåm båo räng nó bäng vói mat dât hoàn toàn tu
nhiên.
Vi du ãwðng bê tông b/ cam Tå Van
Tûp lè tàne k V thilåt

Q)uy chè quan bao tôn phát trièn thòn Séo Tv Tháng näm 2013
90 Tàp 2: Dièu kien trúe canh quan ha
lý, i'à MS'
Kêt dính vói nhva duùng phü màu
Vídu vè con ãvðng phù lÚp màu be
IO
Viêc thuc hiên cúa loai hình
này dòi hói phái có lóp bê
mät bê mät kï thuât tôt. Cân
tránh các tuyên duòng duqc
nâng lên cao hon so vói mät
dât và dòng chåy thoát nuóc
duqc quån lý dúng cách.
Ngoài ra, nó có thê có mot sô
nguy co dôi vói súc khóe vì
thành phân nhura cúa nó.
Tuy nhiên, nó cung
câp mot su bám dính tôt và nhò' vào su Pha tron linh hoat có thê dê dàng tích hop vào các
cånh quan. Nó là mot lóp bê mat cho xe hàng nang. Chúng có tuôi thQ cao (15-20 näm)
nêu nó duoc duy trì thuòng xuyên (làm co, thoát nuóc dê tránh su phát triên cúa các vêt
nút).
Kêt dính liên kêt vó'i thvc vat
cho ngwði khuyãt tât
Loai lóp bê mat này là không phù hQP vói con duòng chính và thú câp. Sé rât phù
hop vói tuyên duðng thú 3. Nó dät hon là phú nhua duðng thông thuòng, nhung phù hQP
rât tôt trong cånh quan. Ðây là mot lóp bê mat thân thiên vói môi truòng và có thê tái chê.
Nó duqc làm tù nguyên liêu thurc vat, vì vây nó ít gây ô nhiêm. Ðây là mot quá trình mói,
và tuôi thQ cúa dât trên chi ð múc khoång 15 näm nêu duoc duy trì (làm có, thoát nuóc).
Thuc hiên nó dãt ra nhùng khó khän kÿ thuât tuong tur nhu các diêm truóc dó.

chè quan bao ton và phát thòn Séo Mý Tv Tháng 10 nám 2013
2: Diéu kièn trúc canh quan tang thuût 91
IG va tan" le? tht¼lt
(Ouy trichl
Phuc hôi chúc näng khu vuc hai bên duùng
V/' du vê các khu vvc 2 bên duùng doc theo hô trong tình trqng xðu
Chúng tôi thây räng các khu vuc 2 bên duòng trong tình trang rât xâu. HQ thuc vât
cua các khu vurc này cho phép chông lai xói mòn dât hoäc do dôc. Sat lð dât trên duòng là
hiên tuong thuòng xåy ra trong vùng lân cân cúa Sa Pa. Ðiêu này cüng së tao diêu kiên
cho su hôi nhâp cua khu vuc suy thoái vào cånh quan. Hê thuc vat vói các loài ban dia có
thê dánh dâu các giói han cúa duðng bQ.
Ðô dôc lón, xói mòn duqc minh hQa bäng nhùng búc ånh truóc có thê duqc nguy
trang bði thåm thuc vat dày däc và cao. Tuy nhiên, chúng ta có thê nhân thây su trð lai dân
dân cúa thåm thuc vêt tu nhiên. Hiên tuqng tu nhiên này có thê duqc di kèm và hô tro.
Công viêc làm dep và phuc hôi chúc näng có thê duoc thuc hiên song song vái viêc
tôn tao các tuyên duðng. Mucng thoát nuóc và khu vuc 2 bên duùng phåi duoc nâng
câp cùng mât lúc.

Quv ché quan bao tòn và phát triên thÔn Séo Mý Thán[ž 10 nám 2013
92 Tàp 2: Dièu kien trúe canh quan ha
lé và ký lý, "ly
Ðuòng mòn và dtrò•ng dân
Sc dò duùng bô bao gòm cåc con dtrðng môn
Chúng tôi lap bån dô ð trên, nhùng con duðng mòn H'mông khác nhau và các tuyên
duðng dân dên các ngôi nhà hiên có. Vi trí cúa nhüng con duòng này không cô dinh và có
thê thay dôi theo thði gian. Chúng së không phåi là muc tiêu quy hoach cu thê nhur duròng
chính, duòng thú câp và duèmg thú' 3. Chúng chi don giån là phåi tôn trQng các nguyên
täc cúa hôi nhâp và tôn trQng cånh quan môi truòng tu nhiên.

chè quan bao ton và phát thòn Séo Mý Tv Tháng 10 nám 2013
2: Diéu kièn trúc canh quan tang thuût 93
lè i à tàng kV thuåt

Scan-Quy-chế-quản-lý-bảo-tồn-và-phát-triển-Thôn-Séo-Mý-Tỷ-Tập-2 (1).pdf

Scan-Quy-chế-quản-lý-bảo-tồn-và-phát-triển-Thôn-Séo-Mý-Tỷ-Tập-2 (1).pdf

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Similaire à Scan-Quy-chế-quản-lý-bảo-tồn-và-phát-triển-Thôn-Séo-Mý-Tỷ-Tập-2 (1).pdf

Similaire à Scan-Quy-chế-quản-lý-bảo-tồn-và-phát-triển-Thôn-Séo-Mý-Tỷ-Tập-2 (1).pdf (20)

Scan-Quy-chế-quản-lý-bảo-tồn-và-phát-triển-Thôn-Séo-Mý-Tỷ-Tập-2 (1).pdf