2. 1
VOORWOORD
Terugblik
2015 was een bewogen jaar zowel voor Hapin als voor de oorspronkelijke bewoners van Papua.
Er vonden bestuurswisselingen plaats en een aanzet tot een nieuw beleid. Wytske Inggamer heeft na
jarenlang voorzitter te zijn geweest in David Itaar een voorstreffelijke opvolger. At Ipenburg is na ruim
twaalf jaar bestuurslid afgetreden als bestuurslid. Via de werkgroep Papua Solidariteitsdagen blijft hij zijn
betrokkenheid bij Papua en de Papoea’s voortzetten.
De beloften die de huidige president Jokowi heeft gedaan aan de Papoea’s zijn tot op heden niet vervuld.
Van de belofte om Papua toegankelijk te maken voor journalisten is tot op heden niets terecht gekomen.
Het lijkt erop dat alle pogingen van Jokowi om het Indonesische beleid ten opzichte van Papua in goede
bedoelingen blijft steken. Blijkbaar is de speelruimte van de president veel kleiner dan gedacht en
gehoopt werd.
Het enige positieve sinds Jokowi’s aantreden is de vrijlating van Filip Karma, die in november 2015 is
vrijgelaten. Hij heeft 11 jaar in de gevangenis gezeten vanwege het zwaaien met de Morgenster, de
nationale vlag van de Papoea’s.
Het aandeel van de oorspronkelijke bewoners van Papua is in 2015 gedaald naar 42% van de totale
bevolking. De verwachtingen zijn dat deze trend zich doorzet. Oorzaken zijn de voortdurende
transmigratie uit andere delen van Indonesië en de lage geboortegraad van de inheemse bevolking.
Door de voortdurende transmigratie, het gebrek aan mogelijkheden voor jonge Papoea’s en de corruptie
is er een toename van sociale ongelijkheid, sociale spanningen en frustraties.
Onze partnerorganisatie Pt.Hapin moest zich in 2015 herpakken na het vertrek van Theresia Maturbongs.
Haar rol als intermediar tussen Hapin NL en pt. Hapin moest worden opgevuld. Uiteindelijk zijn onze
collega’s erin geslaagd het vertrek van Theresia op te vangen. Er wordt vol goede moed verder gebouwd
aan een sterke lokale organisatie.
Reinier de Lang, stafmedewerker Hapin– Papua Support Foundation
3. 2
KERNCIJFERS 2011 - 2015
OVERZICHT RESULTATEN 2011 - 2015
Baten 2011 2012 2013 2014 2015
Baten eigen fondsenwerving 187.227 118.696 240.495 146.078 131.928
Overige baten 3.603 3.507 2.122 3.249 2.139
Totaal baten 190.830 122.203 242.617 149.327 134.067
Lasten 2011 2012 2013 2014 2015
Voorlichting en bewustmaking 37.907 22.540 33.655 21.968 24.658
Structurele hulp 135.060 111.353 129.056 89.113 93.709
172.967 133.893 162.711 111.081 118.367
Kosten eigen fondsenwerving 22.767 11.133 21.327 16.695 18.517
Beheer en administratie 6.953 5.255 10.304 7.426 8.655
Totaal lasten 202.687 150.281 194.342 135.201 146.574
Resultaat -11.857 -28.078 48.275 14.126 -11.472
190.830 122.203 242.617 149.327 134.067
2011 2012 2013 2014 2015
Kosten fondsenwerving in % baten fondsenwerving 12,% 9% 9% 11% 14%
Besteding aan doelstelling in % totale baten 91% 110% 67% 74% 88%
Beheer en administratie in % totale lasten 3% 3% 5,% 5% 6%
Besteding aan doelstelling in % totale lasten 85% 89% 84% 82% 81%
4. 3
I. Algemeen
In dit jaarverslag wordt verantwoording gedaan van onze activiteiten in 2015, inhoudelijk en financieel. Ook zal er
uitgebreid worden ingegaan op de ontwikkelingen van onze zusterorganisatie in Papua, Pt. Hapin, opgericht op 23
februari 2010.
De Stichting Hapin is op 23 februari 1972 opgericht voor onbepaalde tijd.
De doelstelling luidt volgens artikel 2, lid 1 van de statuten:
“Het behartigen van het welzijn van de in nood verkerende autochtone bevolking van het voormalige Nederlands
Nieuw-Guinea (West-Papua, West Irian of Papua), door haar alle mogelijke financiële, materiële en morele steun te
verlenen; alsmede voorlichting en/of bewustmaking, zowel hier in Nederland als elders met betrekking tot de situatie
in het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea. Alles in de ruimste zin van het woord”.
De stichting Hulp Aan Papoea’s In Nood is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 41113659.
Bij de belastingdienst is de Stichting Hapin bekend als algemeen nut beogende instelling (ANBI), onder fiscaalnummer
8040.33.730. HAPIN heeft sinds 1 juli 2012 het CBF-Certificaat voor kleine goede doelen (registratienummer 301690-
12) van het Centraal Bureau Fondsenwerving.
Foto’s: Collectie Hapin, Fokke van Saane.
Team Hapin - Papua Support Foundation
Programme & Communication manager : Mevr. Drs. S. (Sophie) Wijsenbeek-Schreurs
Programme & Financial manager : Dhr. R. (Reinier) de Lang
Postadres: Bezoekadres:
Postbus 5038 Joseph Haydnlaan 2a
3502 JA Utrecht 3533 AE Utrecht
Tel: 030-2340012
http://www.hapin.nl
info@hapin.nl
II. Vaststelling jaarrekening voorgaand boekjaar
In de bestuursvergadering van 15 maart 2016 is de jaarrekening 2015 zoals opgenomen in bijgaand jaarverslag 2015
goedgekeurd en vastgesteld.
5. 4
INHOUDSOPGAVE
VOORWOORD .................................................................................................................................................. 1
KERNCIJFERS 2011 - 2015 ................................................................................................................................ 2
1. JOKOWI’S BELOFTE....................................................................................................................................... 5
2. HAPIN, een stukje geschiedenis ...................................................................................................................... 6
2.1 Wat wil Stichting Hapin bereiken ..................................................................................... 7
2.2 Hoe doet zij dit? ............................................................................................................... 7
2.2.1 Capaciteitsopbouw / pt. Hapin.......................................................................................7
2.2.2 Kleinschalige projectsteun in Papua ...............................................................................8
2.2.3 Onderwijs in Papua.................................................................................................... 10
2.2.4 Voorlichting over Papua.............................................................................................. 12
2.2.5 Hapin verbindt .......................................................................................................... 13
3. ORGANISATIE .............................................................................................................................................13
3.1 De mensen achter Hapin .................................................................................................13
3.2 Bestuur ..........................................................................................................................14
3.2.1 Besturen en Toezicht houden ...................................................................................... 14
3.2.2 Optimale aanwending van middelen............................................................................. 15
3.2.3 Optimale relaties met belanghebbenden ....................................................................... 15
FINANCIEEL VERSLAG 2015..............................................................................................................................17
BIJLAGE: AFSCHRIJVINGSSTAAT 2015...............................................................................................................34
6. 5
1. JOKOWI’S BELOFTE
Op 20 oktober 2014 werd Joko Widodo ('Jokowi') beëdigd als de zevende president van Indonesië. Tijdens de
campagne voor de presidentsverkiezingen beloofde Jokowi zich hard te maken voor een schoon, eerlijk en
rechtvaardig Indonesië. Door zijn beloften om het Indonesische beleid ten opzichte van Papua te veranderen, besloten
de Papoea’s hem het volste vertrouwen te geven. In de provincies Papua en West-Papua stemden respectievelijk 72%
en 67% van de mensen op Jokowi. De Papoea’s hadden hun hoop gevestigd op Jokowi. Met behulp van deze
progressieve president, man van het volk, zou er een vreedzame oplossing gevonden kunnen voor het conflict in
Papua.
Papua is(of was?) blijkbaar belangrijk voor Jokowi. Niet alleen begon hij daar zijn verkiezingscampagne in 2014 maar
sinds zijn aanstelling is hij drie keer in Papua geweest. Zo heeft hij onder andere de Mama Mama Papua ontmoet en
hen een nieuwe marktplek beloofd voor het einde van 2015. De Indonesische president wil de kloof tussen het rijkere
westen (Java, Sumatra) en het armere oosten van Indonesië (de Molukken, Papua) dichten. De inwoners van de twee
provincies die Papua behoren tot het armste deel van Indonesië. Niet wat bodemschatten betreft: het gebied is wat
grondstoffen betreft (goud, koper, hout, olie, gas) een van de rijkste. Jokowi wil dat de bevolking welvarender,
gezonder en productiever wordt. Hij is van plan 450 miljoen euro uit te trekken voor wegen, bruggen, huizen,
watervoorzieningen en irrigatie.
Jokowi heeft moeite om zijn taken als president uit te voeren vanwege de oude politieke elite. Jokowi is de eerste
president die een minderheidskabinet heeft kunnen vormen in Indonesië. Dit maakt hem politiek kwetsbaar.
Zijn voorstel om Budi Gunawan voor te dragen als hoofd van de Indonesische politie was nogal omstreden. Deze
generaal wordt verdacht van corruptie in de tijd dat hij hoofd van het bureau personeelszaken van de nationale politie
was. Dit terwijl anti-corruptie een van de grootste speerpunten was van Jokowi tijdens zijn verkiezingscampagne.
Uiteindelijk heeft de president zijn nominatie voor Budi Gunawan ingetrokken.
Heeft Jokowi desondanks zijn beloftes of een deel daar van kunnen inlossen in 2015? Hoewel zijn intenties goed leken
te zijn, heeft hij nog niet veel kunnen realiseren. De beloofde markt voor de Mama Mama Papua is er niet gekomen en
door de toegenomen transmigratie zijn de Papoea’s een minderheid in ‘eigen land’. Het percentage is gedaald naar een
dramatische 42% (zie figuur 1).
Figuur 1: bron: Human Right in West PApua 2015 - ICP
7. 6
De situatie van de inheemse bevolking is niet verbeterd ondanks de zogenaamde autonomie en de aanzienlijke
hoeveelheid geld die Papua sinds begin deze eeuw heeft gekregen. Hoop op een vreedzame oplossing vervliegt omdat
de Indonesische overheid de traditionele Papua identiteit niet respecteert en in zekere zin onteigent. Misschien is er
voor de Papoea’s geen andere toekomst dan het lot van de indiaanse bevolking in de Verenigde Staten na haar
decimering: dat ze deel uitmaken van het land waarmee ze zo weinig gemeen hebben.
De levensomstandigheden van de Papoea’s zijn niet verbeterd in 2015. Door de bestuurlijke vernieuwing, oftewel
decentralisatie, komen de OTSUS gelden niet op de juiste plek. Decentralisatie heeft tot doel het bestuur dichter bij de
burgers te brengen, en hiertoe worden regelmatig bestuurlijke eenheden zoals provincies, “deel-provincies
(kabupaten)” en districten gesplitst in kleinere eenheden. Dit proces heeft er echter toe geleid dat niet duidelijk is wie
waar over gaat. De kabupatens moeten bijvoorbeeld het nationale beleid uitvoeren ten aanzien van gezondheidszorg
en het onderwijs.
In de praktijk blijken prioriteiten en de bestedingen van het budget tussen de kabupatens sterk te verschillen. De
gezondheidszorg en de kwaliteit van het onderwijs zijn hier vaak de dupe van. Over het algemeen geldt hoe verder
van de hoofdstad, Jayapura, verwijderd hoe slechter de voorzieningen. Daarbij komt dat decentralisatie ook leidt tot
toeneming van het aantal (para)militaire en politionele eenheden: iedere kabupaten krijgt zijn eigen militaire en politie
post.
Het conflict in Papua is ingewikkeld vanwege de verschillende spelers in het spel. Volgens Hapin blijft dialoog en
erkenning van de belangrijkste actoren het belangrijkste middel om een oplossing te vinden voor het langdurige
conflict in Papua. Hapin blijft haar best doen om de Papoea’s weerbaar te maken tegen de snelle ontwikkelingen in het
land. De toestroom van migranten en de daaraan gekoppelde marginalisatie van de Papoea’s, de kwaliteit en toegang
tot het onderwijs voor de Papoea’s, de bewustwording rondom hygiëne zijn slechts een aantal van de zaken waarin
Hapin een rol wil spelen. Samen met zusterorganisatie, fieldpartner Pt. Hapin staat Hapin Papoea’s met raad en daad
bij op het gebied van capaciteitsversterking, steun aan midden- en kleinbedrijf en het versterken van het
maatschappelijk middenveld. Hapin werkt vraaggericht en kleinschalig, gaat uit van de kracht en capaciteit van de
Papoea’s.
2. HAPIN, een stukje geschiedenis
De Stichting Hulp aan Papoea’s in Nood (Hapin) is op 23 februari 1972 in het Zeeuwse Veere opgericht door
Nederlanders en Papoea’s in Nederland als reactie op de New York Agreement en de ‘Act of Free Choice’. In 1969
hadden de Verenigde Naties na een gemanipuleerde volksraadpleging de soevereiniteit van Indonesië over het
gebiedsdeel erkend. De daaropvolgende benarde situatie en kansarme positie van de Papoea’s in de Indonesische
provincie Irian Barat (West Irian) en de geringe aandacht van de Nederlandse en internationale gemeenschap
motiveerden veel Nederlanders om fondsen te werven en aan de slag te gaan om de Papoea’s te ondersteunen.
Om de slechte economische en sociaal-culturele situatie van de Papoea’s te helpen verbeteren werd er destijds een
fonds opgericht waarmee initiatieven op het gebied van kleinschalige projecthulp werden ondersteund. Deze vorm van
kleinschaligheid vormt nog steeds de kern van de activiteiten van Hapin. Speerpunten zijn: aanvullende studiebeurzen
en kleinschalige projecten.
Door uitbreiding van het aantal donateurs en de financiële steun van organisaties als OxfamNovib namen de financiele
mogelijkheden toe. Het aantal projecten breidde fors uit. Dit vereiste een goede verantwoording aan de donoren en
een verandering in de bestuursstructuur van Hapin. Het bestuur kreeg een meer toezichthoudende taak. Daarnaast
ontstond er een uitvoerende organisatie met een aantal betaalde krachten aangevuld met vrijwilligers.
Op 23 februari 2010, de 38ste verjaardag van Hapin, is onze zuster- en uitvoeringsorganisatie Pt.Hapin opgericht. Met
deze mijlpaal heeft Hapin de steun aan Papua een stevige basis gegeven, zijn er nieuwe lokale mogelijkheden van
fondsenwerving ontstaan en richt de organisatie in Nederland zich op het waarborgen van de toekomst van onze
stichting.
8. 7
Pt.Hapin wordt volop gesteund in haar ontwikkeling naar een goedlopende, gezonde professionele organisatie. Met al
deze initiatieven streven we ernaar dat Pt. Hapin zichzelf op de kortst mogelijke termijn kan bedruipen. Steun aan
Papua die we zo belangrijk vinden zal op deze manier beter gewaarborgd zijn.
In ruim veertig jaar tijd heeft Hapin zich aangepast aan de omstandigheden. De kleine vrijwilligers organisatie van
weleer die zich voornamelijk bezig hield met lobby activiteiten en inzamelen van gebruikte goederen voor Papua,
groeide uit naar een professionele werkorganisatie met een fieldpartner.
2.1 Wat wil Stichting Hapin bereiken
Hapin ondersteunt Papua in de ontwikkeling naar een welvarende, rechtvaardige en democratische
samenleving waarin de Papoea’s zelf richting geven aan hun toekomst. Ze voert dit uit door een
uitgebreid programma van kleinschalige projecthulp en studiebeurzen voorPapoea-studenten.
2.2 Hoe doet zij dit?
We richten ons op het bevorderen van de toegang tot (praktijk)onderwijs, capaciteitsopbouw, de economische
positieverbetering van families, groepen en gemeenschappen op dorpsniveau en de versterking van het
maatschappelijk middenveld. Aandacht voor de positie en rechten van vrouwen en cultuur zijn onderdeel van alle
bovengenoemde thema’s. De hulp van Hapin is kleinschalig, direct en duurzaam. Omdat we uitgaan van de kracht van
de Papua’s, ligt het initiatief bij de Papua’s zélf. Projecten worden opgezet en uitgevoerd in samenwerking met de
lokale bevolking en onze partnerorgansitie op Papua, pt. Hapin.
2.2.1 Capaciteitsopbouw / pt. Hapin
De collega’s van Pt.Hapin zijn onze ogen en oren in het veld. Zij kunnen lokaal veel sneller en beter inspringen op de
behoeftes van de Papoea’s.
Pt. Hapin heeft de afstand tot de mensen in Papua verkleind en ons dichterbij de projecten gebracht. Niet langer wordt
er alleen vanuit het verre Nederland voor Papua beleid gemaakt en uitgevoerd, maar ligt de verantwoordelijkheid en
uitvoering van het kleinschalige projectenwerk ook op Papua zelf.
Pt.Hapin heeft in 2013 haar eigen missie en visie geformuleerd:
VISION:
“Papuans to be Just, Prosper and Autonomous.”
MISSION:
“To invest in a sustainable future for Papua by supporting local initiatives that promote the strengthening and
improvement of Papuan communities’ rights and welfare.”
Pt.Hapin is gevestigd en geregistreerd in Jayapura. Pt. staat voor Perkumpulan terbatas, een vereniging met beperkt
lidmaatschap. In Indonesië een stichting oprichten, zoals wij die kennen, is tegenwoordig een dure en tijdrovende
aangelegenheid. Dat geldt nog niet voor een Pt., terwijl het in principe dezelfde functie als een stichting kan vervullen.
Een lokale organisatie heeft een aantal voordelen. De mensen die in Papua voor ons werken hadden geen rechtspositie
en middels de organisatie hebben zij meer zekerheid gekregen. Hapin-mensen hebben nu een arbeidscontract, salaris,
een ziektekostenverzekering en pensioenopbouw. Op deze manier hebben wij mensen aan onze organisatie weten te
binden aangezien Derek Windessy én Cynthia Warwe al vanaf het begin voor pt. Hapin werken. Een ander voordeel is
dat de verantwoordelijkheden en bevoegdheden daar komen te liggen waar ze horen te liggen namelijk in Papua. De
9. 8
mensen van Pt.Hapin kunnen de lokale omstandigheden beter overzien en kunnen ter plekke snel contacten leggen en
zaken regelen zonder dat daar eerst ruggespraak met Nederland voor nodig is. Nederland stuurt op condities en steunt
op afstand.
Het grootste voordeel is echter de financiële duurzaamheid. Pt.Hapin als Papua organisatie kan zelf fondsen gaan
werven. Het is begrijpelijk dat het voor Aziatische fondsen maar een rare situatie is om subsidie te geven aan een
Nederlandse organisatie 13.000 kilometer verderop die het vervolgens weer terugsluist naar Papua. De oprichting van
een lokale partner organisatie schept meer kansen voor het werven van fondsen binnen Indonesië, in Australië en
Oost-Azië. Met de twee Hapins hebben we onze fondsenwervende capaciteit vergroot.
2015 was een uitdagend jaar. Theresia Maturbongs medewerker relatiemanagement en administratie besloot te
stoppen bij pt. Hapin zodat ze dichter bij haar ouders kon zijn. Theresia was ons communicatiekanaal in Papua. Zij
heeft in Nederland gestudeerd en heeft een “westerse” manier van denken en werkethos. Dit was voor ons in
Nederland een uitkomst. De afwezigheid van Theresia kwam het sterkst naar voren bij het studiebeursprogramma en
bij de PR&Communicatie. De website en facebookpagina van pt. Hapin werd niet of nauwelijks onderhouden en er
ontstond een radiostilte rondom de studiebeurzen welke beheerd werden door Fransiska van der Werf.
Door een samenloop van omstandigheden, het bekende communicatieprobleem en het ontbreken van goede
begeleiding zijn er dit jaar minder nieuwe studenten aangenomen dan voorgaande jaren.
In 2015 bestond pt. Hapin vijf jaar. In vijf jaar tijd is het Hapin gelukt om een organisatie op te zetten in Papua. De
plannen op papier waren erg ambitieus omdat Hapin voor ogen had dat Pt. Hapin in 2015 financieel onafhankelijk zou
zijn. Dit bleek niet realistisch omdat Pt. Hapin meer steun nodig had op het gebied van fondsenwerving en het
schrijven van projectaanvragen dan aanvankelijk werd gedacht. Sinds 2013 ontvangt Pt. Hapin structurele steun voor
een deel van haar projecten van een buitenlandse donor. In 2015 heeft Pt. Hapin aanvragen ingediend bij vijftal
organisatie. Helaas werden deze niet gehonoreerd.
Vanaf de start was het opzetten van een organisatie in Papua een hele nieuwe ervaring voor de organisatie in
Nederland én in Papua. De communicatie tussen Nederland en Papua verliep niet altijd even gemakkelijk en behoeft
nog steeds een investering in geduld en kennis, van beide kanten. We blijven van elkaar leren. Communicatie is een
vak apart, zeker als we werken met verschillen in cultuur en op grote geografische afstand van elkaar.
2.2.2 Kleinschalige projectsteun in Papua
Economische zelfstandigheid is de belangrijkste voorwaarde om zelf keuzes te kunnen maken. Voor werkelijke
vooruitgang en emancipatie van de Papuabevolking is deelname aan economische ontwikkeling cruciaal. Hapin steunt
vele kleine economische initiatieven die groepen mensen in staat stellen op duurzame wijze hun inkomen te verhogen.
Een eigen inkomen stelt mensen in staat controle te krijgen over hun leven. Ze kunnen beter zorgen voor hun gezin en
hun eigen toekomst opbouwen. Het helpt om mensen te laten samenwerken en hun gemeenschap tot bloei te
brengen. Startende ondernemers hebben kapitaal nodig om een eigen bedrijf op te zetten. Ze hebben steun nodig om
te groeien, maar vinden geen investeerders die het risico durven nemen.
Hapin en Pt. Hapin investeren in kleinschalige economische projecten op dorpsniveau. Zij doet dit door onder andere
ondernemers te steunen door middel van opleidingen, advies, een netwerk en financiële middelen om zo financiële
zelfredzaamheid te stimuleren. Het ontwikkelen van inheems ondernemerschap, met de daarbij behorende kennis van
de markt staat centraal. Voorwaarde is dat economische activiteiten de reeds aanwezige kennis en capaciteit van de
mensen benutten.
10. 9
Microkredietverlening
Een van de doorlopende projecten van Hapin is het microkrediet project op de markt van de Mama Mama’s Papua.
Georganiseerde groepjes vrouwen ontvangen kleine leningen en investeren dat in (kleinschalig) ondernemerschap. Met
de behaalde winsten worden ook de leningen weer terugbetaald. Dit project begon in 2010 met 2 mama’s op de markt
in Abepura.
Dit werd zo’n groot succes dat in 2015 inmiddels 58 vrouwen
en 2 mannen worden ondersteund op 3 verschillende markten
in de regio Jayapura (hoofdstad van Papua). Een van de
voorwaarden om deel te nemen aan dit programma is het
volgen en afronden van een cursus boekhouden. Vijf jaar later
is een duidelijke groei zichtbaar van de bedrijfjes en zijn de
ondernemers zelfs in staat om te sparen en met kleine
stappen vervolginvesteringen te doen. Reden voor Hapin om
door te gaan met dit project.
Gezondheidszorg
In 2015 heeft Hapin tweetal projecten opgenomen die zich richten op gezondheidszorg. De gezondheidszorg heeft te
leiden onder het proces van decentralisatie, zoals ook genoemd in de inleiding. Hapin onderzoekt in 2016 of zij hier
een nog actievere rol kan spelen.
In 2015 heeft Pt. Hapin in samenwerking met de marktvrouwen coöperatie in Jayapura een voorlichtingscampagne
opgezet gericht op het wassen van de handen na het toiletgebruik om ziektes als diarree te voorkomen. Ook heeft
Hapin een kliniek Alobaga, in het hooggebergte van Papua, onder haar hoede genomen.
De kampong Alobaga ligt in het district Koyage, in het centrale bergland van Papua. Koyage bestaat uit 20 dorpen,
gelegen in een onherbergzaam en moeilijk toegankelijke streek. Wegen en bruggen zijn in slechte staat en nauwelijks
begaanbaar. Er is in dit gebied maar één kliniek die wordt bemand door een mantri, Epius Wenda. Een dokter is er in
de wijde omtrek niet te vinden. De reis naar de eenvoudige kliniek, aan de hand of in de armen van familieleden, is
voor de zieken vaak lang en slopend. En dan is het nog vaak een vergeefse missie. Er is nauwelijks gespecialiseerd
personeel en medicijnen zijn er mondjesmaat. Mantri Wenda, zelf afkomstig uit deze streek, is een ervaren en
geschoold verpleger en heeft het onvoorwaardelijke vertrouwen van de lokale bevolking, maar vaak staat hij met lege
handen.
Hapin heeft samen met Epius een plan gemaakt om de kliniek in
Alobaga structureel te helpen. Om te beginnen zijn er
medicijnen nodig om de veelvoorkomende huid- en
infectieziekten te lijf te gaan. Er moeten afspraken gemaakt
worden met ziekenhuizen in Jayapura en/of Wamena voor
ondersteuning. In 2014 stond Hapin garant voor de financiering
van deze kosten, ongeveer 1700 euro. In een later stadium
moet er aandacht komen voor opleiding van lokale mensen tot
verpleegkundige of gezondheidswerker. In 2015 is er een
voorlichtingscampagne opgezet ter voorkoming van
veelvoorkomende ziektes zoals uitdroging door diarree die door
goede omgang van hygiëne voorkomen hadden kunnen worden.
11. 10
2.2.3 Onderwijs in Papua
Papua heeft slechts twee universiteiten. Er is kleuter-, basis- en middelbaar onderwijs. De Indonesische regering
subsidieert het basisonderwijs en stelt soms beurzen beschikbaar voor het vervolgonderwijs. Maar daarmee is Papua
er nog niet. Vanwege de moeilijke verbindingen zijn de onderwijsvoorzieningen in het centrale berggebied erg beperkt.
Er is weinig controle op de aanwezigheid van leraren en leerlingen. Sommige bergbewoners spreken alleen hun eigen
stamtaal en beheersen het Indonesisch onvoldoende om de lessen te kunnen volgen. Het gebeurt soms dat subsidies
of beurzen de scholen of studenten nooit bereiken. In het gehele onderwijs is het moeilijk om over te schakelen van
onderwijs dat uitgaat van leren uit het hoofd naar begrijpend leren. Het onderwijs sluit vaak weinig aan op de
belevingswereld van leerlingen en studenten. De effectiviteit van het onderwijs en de onderwijsparticipatie zijn
daardoor laag.
Er zijn nog veel dorpen die niet bediend worden door het basisonderwijs. Bovendien zijn er weinig Papoea
leerkrachten. De meeste leraren komen uit andere delen van Indonesië; er ontstaan gemakkelijk misverstanden
tussen hen en de oorspronkelijke bewoners. Er is sprake van een groot leraar-absenteïsme en de kwaliteit van de
onderwijzers is vaak onder de maat. Daar zijn wel verbeteringsprogramma’s voor, maar de effecten daarvan zijn niet
direct gerealiseerd. Daarbij is status en salariëring laag en dus het animo om in de binnenlanden als onderwijzer te
beginnen beperkt.
Studiebeursprogramma
Uit de analyse over de ontwikkeling in Papua concludeert Hapin dat goed onderwijs in zijn verschillende
verschijningsvormen cruciaal is. Het formele onderwijs is de verantwoordelijkheid van de overheid. We nemen dus
geen financiering of structuren van het formeel onderwijs over. Wel willen we graag Papoea’s helpen de toegang tot
dat onderwijs te verkrijgen. Hapin heeft een studiebeurzenprogramma waarmee toegang tot hoger onderwijs
gemakkelijker wordt gemaakt. Zeker 1.000 studenten hebben met behulp van een Hapin beurs hun opleiding kunnen
afronden. Jaarlijks ontvangen ongeveer 30 studenten een beurs van Hapin.
De toelatingsprocedure en het inschrijfgeld zijn voor de studenten Hoger- en Academisch Onderwijs een hoge drempel.
UNCEN (één van de ‘goedkoopste’ universiteiten op Papua o.a. door zware subsidiering van de overheid) vraagt voor
inschrijving een bedrag van 1,5 miljoen roepia (ongeveer 103 euro). Inschrijfgelden voor onderwijsinstellingen zijn
gemiddeld zo’n 3 miljoen (ongeveer 206 euro). Voor meer specialistische faculteiten als de ingenieursopleiding en
medicijnen gelden resp. inschrijfkosten van 150 en 600-750 miljoen roepia. Daar zijn de jaarlijkse collegekosten van
5 miljoen roepia nog niet eens bij inbegrepen en evenmin andere onkostenposten als de aanschaf van uniformen,
toegangskaarten voor bibliotheek- en computerruimte (al gauw zo’n 7 miljoen roepia per jaar). Daarnaast moet de
student financiering regelen voor de aanschaf van boeken en een computer, voor onderdak, de kosten van
levensonderhoud en reiskosten.
Studenten ontvangen op dit moment een beurs van IDR 3.500.000 per jaar, uitgekeerd per kwartaal direct op hun
rekening, na controle van de studiegegevens door lokale fieldpartner Pt. Hapin. De studiebeurs is een bijdrage en niet
voldoende voor volledige bekostiging van de studie. We verwachten dat ook de student of familie zelf bijdraagt aan
zijn/haar opleiding. De beurs wordt in het laatste jaar vanwege de extra kosten verdubbeld. Uit evaluatie in 2015 is
gebleken dat de beurs van IDR 3.500.000 te laag is. Met ingang van schooljaar 2015-2016 wordt Hapin ’s bijdrage
verhoogt naar IDR 4.000.000.
12. 11
Hapin stelt een aantal voorwaarden aan het verlenen van aanvullende studiebeurzen:
1. De aanmeldingen worden getoetst binnen een gedetailleerd en zorgvuldig toetsingskader, waarbij b.v. wordt
gekeken naar de regionale herkomst van de studenten, gender, de hoogte van de cijfers, studierichting,
eerdere aanvragen en studierichting. Meisjesstudenten hebben b.v. voorrang boven jongens en studenten uit
arme(re) regio’s als het binnenland van Papua gaan voor studenten uit de kuststreken.
2. De beurzen worden beschikbaar gesteld vanaf het tweede studiejaar. De leidende gedachte hierachter is dat
de student heeft aangetoond over doorzettingsvermogen te beschikken: hij heeft op eigen kracht en uit eigen
middelen de toelatings- en examengelden weten bijeen te brengen, naast de kosten van levensonderhoud.
Die volhardende mentaliteit is nodig om een studie met succes af te ronden en de investering lonend te
maken.
3. De beurzen worden verstrekt aan studenten die binnen Indonesië
studeren.
4. De afgestudeerden worden geacht hun studie ten dienste van de opbouw
van Papua aan te wenden, in andere woorden, na het afstuderen terug
te keren naar Papua.
Aan het begin van het schooljaar 2014-2015 kregen 24 studenten steun van
Hapin. 8 studenten zijn in de loop van het schooljaar gestopt vanwege
uiteenlopende redenen zoals het overlijden van een familielid tot onvoldoende
financiële middelen. 7 studenten zijn af gestudeerd. Zo ook GrantGesture student
Yuliana Konjol. Zij is afgestudeerd in culturele antropologie een heeft de ambitie
om de culturele identiteit van de Papoea’s te beschermen en te behouden.
GrantGesture is een online fondsenwervingsplatform voor ons studiebeursprogramma, waarbinnen het mogelijk is om
een individuele student te sponsoren en te volgen. Het platform is in 2014 is gelanceerd en bleek een gouden formule.
Binnen 2 maanden was de financiering binnen voor alle studenten. In 2015 hebben we dit platform helaas niet
opnieuw kunnen inzetten vanwege het zwangerschapsverlof van Sophie Wijsenbeek-Schreurs die de website
onderhoudt. Bovendien bleek het online bijhouden van een profiel per student een tijdrovende kwestie te zijn voor
onze collega’s in Papua. In 2016 zullen we het fondsenwervingsplatform op een andere manier gaan inzetten.
De studenten zullen als groep / project worden onder gebracht op de fondsenwervingswebsite van Hapin waar tevens
ook al andere projecten van Hapin uitgelicht zullen worden.
Onderwijsprojecten
Ook steunen we initiatieven die het functioneren van het (basis)onderwijs in het binnenland verbeteren en obstakels
voor toegang wegnemen. Bij het bevorderen van toegang hoort ook het werk van maatschappelijke organisaties die
druk op de overheid uitoefenen om de budgetten voor het onderwijs te verhogen. Graag steunen we initiatieven die de
onderwijspraktijk en methodes beïnvloeden. Zo is er consensus over het feit dat beroepsonderwijs (vocational
training) bevorderd moet worden. De discussie over onderwijsvernieuwing wordt ook in Indonesië gevoerd, maar
uitvoering stuit op reeds lang ingesleten onderwijsmethoden. Vernieuwende initiatieven, proberen wij zoveel mogelijk
te ondersteunen.
In 2015 heeft Hapin relatief meer onderwijsprojecten gesteund dan het jaar daarvoor. De kwaliteit van het onderwijs
in Indonesië en in het bijzonder in Papua is slecht. Het percentage analfabeten is er het hoogste van het land.
Kinderen maken de basisschool af, maar blijken dan nog nauwelijks te kunnen lezen, schrijven en rekenen. Toch is er
enorme behoefte aan onderwijs. Het aantal leerlingen in de regio Jayapura is geëxplodeerd met als gevolg dat de
scholen niet kunnen voldoen aan de vraag. Klaslokalen zitten overvol en leraren hebben geen tijd om persoonlijke
begeleiding te geven aan de leerlingen.
13. 12
Een groep jonge leraren maakt zich zorgen om deze situatie.
Ze vrezen dat veel kinderen drop-outs worden, op straat
gaan leven en in verkeerde handen vallen. De docenten
hebben een goed doordacht plan ontwikkeld om aan 300
Papua basis- en middelbare school studenten gratis bijles en
huiswerkbegeleiding te geven in o.a. wiskunde, natuurkunde
en Engels. Ook proberen ze bij de ouders het bewustzijn te
vergroten om hun kinderen goed onderwijs te laten volgen
en ook de omgeving van de leerlingen te betrekken zodat
het kind gestimuleerd wordt om te studeren. Hapin heeft
deze groep bevlogen en betrokken docenten financieel
ondersteund.
Een ander onderwijsproject betreft een groepje jonge en enthousiaste docenten. In Ibelak, een bergdorpje in de
Baliem, heeft deze groep docenten een simpel schoolgebouwtje laten bouwen. De kinderen hoeven nu niet langer
lange tochten naar school te maken en lang van huis te blijven, maar kunnen in de veilige omgeving van hun eigen
dorp opgroeien en naar school gaan. Op vrijwillige basis geven deze onderwijzers les aan 67 kinderen, in leeftijd
variërend van 6 tot 10 jaar. Om hun didactische vaardigheden te verbeteren volgen ze een lerarentraining. Hapin
maakt dat financieel mogelijk. Een punt van zorg was nog de boeken. Ze zijn weliswaar gratis, maar omdat het gebied
enkel per vliegtuigje is te bereiken, moet er flink betaald worden voor het transport naar Ibelak. Hapin heeft deze
kosten voor haar rekening genomen.
In 2015 hebben 158 mensen directe steun van Hapin gekregen waardoor toegang tot onderwijs verbeterd, het volgen
van een training waarmee hun kans op werk vergroot of waardoor hun functioneren binnen hun organisatie verbeterd
werd. Indirect hebben meer mensen baat bij de steun van Hapin. Kennis kan overgedragen worden en met kennis kan
een economie opgebouwd worden omdat het mensen in staat stelt eigen bedrijven op te richten en te runnen.
2.2.4 Voorlichting over Papua
Papua is een kleurrijk, gevarieerd en indrukwekkend gebied. Het herbergt enorme hoeveelheden bodemschatten en
prachtige regenwouden. De bevolking is hartelijk en innemend. Er zijn echter ook bedreigingen. Onderwijs,
gezondheidszorg en economische ontwikkeling blijven achter bij de rest van Indonesië. Papoea’s dreigen een
minderheid in hun eigen land te worden en intensieve mijnbouw en bosbouw doen hun leefgebied slinken.
Naast directe ondersteuning van projecten en studenten in Papua, probeert Hapin
zoals eerder gezegd de historische band tussen Nederland en Papua te behouden
met bewustwording en voorlichting in Nederland. Door deel te nemen aan
manifestaties, lezingen en kennis te verspreiden via de nieuwsbrief (die donateurs 3
maal per jaar ontvangen en voor iedereen online te lezen is) hoopt Hapin een zo
groot mogelijk publiek te bereiken.
In 2015 stond Hapin onder andere met een stand op het Pacificus festival. Dit
festival richt zich op het bevorderen van begrip, creatieve samenwerking en
etnische harmonie tussen de mensen van de Stille Oceaan en de Europese regio.
Mbiko Tanggahma en een team van vrijwilligers uit FakFak bemanden onze stand op
zaterdag 8 augustus in de Westergasfabriek in Amsterdam. Ze verkochten er onder
andere Sentani tribal-art shirts verkocht. Het was een geslaagde dag met een mooie
opbrengst van: € 377,05.
14. 13
Daarnaast heeft bestuurslid Wytske Inggamer een presentatie gehouden over de projecten van Hapin voor de
mariniers in Rotterdam.
De Papua Solidariteitsdag is inmiddels een jaarlijkse traditie.
Het is een samenwerkingsproject van een vijftal Papua-
organisaties, waaronder Hapin. Op 7 februari kwamen er
weer veel belangstellenden naar de Johanneskerk in
Amersfoort. Thema van de bijeenkomst was ‘Vertrouwen en
hoop in Papua, het gezin als bakermat’. Hoofdgast was Sofia
Poppy Maipauw uit Sorong, oudmedewerkster van P3W, het
vrouwencentrum van de Protestantse Kerk. Haar bijdrage
was gewijd aan de rol, bedreigingen en perspectief van het
Papua-gezin anno 2015. Oud-journalist Aad Kamsteeg deed
verslag van zijn recente bezoek aan Papua. De informatie
werd daarna gedeeld en levendig bediscussieerd in groepssessies.
2.2.5 Hapin verbindt
Niet alleen proberen wij onze werkzaamheden in Papua te verduurzamen maar ook in Nederland. Door
samenwerkingsrelaties aan te gaan met andere Papua organisaties in Nederland willen wij de historische band tussen
Nederland en Papua behouden maar Hapin zou graag de krachten meer willen bundelen. Bij andere stichtingen, die
zich richten op Papua zien we een krimp. Niet alleen de inkomsten verminderen; Hapin ziet ze worstelen hoe ze ook
om kunnen gaan met deze nieuwe werkelijkheid.
Minder middelen in een gebied vol verandering. Eén ding is duidelijk: de gebruikelijke manier van hulp en
ondersteuning werkt niet meer of onvoldoende. Hapin zoekt en onderzoekt de samenwerking met partners; deelt het
netwerk in Papua of probeert aaneen geschakelde hulptrajecten te bouwen. Het helpt enorm, dat Hapin een goede
reputatie in Nederland maar ook in Papua heeft. In de toekomst hoopt Hapin meer samenwerkingsrelaties aan te gaan
met Papua organisaties in Nederland.
3. ORGANISATIE
3.1 De mensen achter Hapin
Op ons kantoor in Utrecht werkten aan het eind van 2015 2 betaalde krachten, iets meer dan 1 FTE. Daarnaast zijn er
regelmatig een aantal vrijwilligers actief.
Vanwege zwangerschapsverlof heeft Mbiko Tanggahma in 2015 gedurende 6 maanden Sophie Wijsenbeek-Schreurs
vervangen. Zij was in die periode vooral verantwoordelijk voor alle werkzaamheden die met onze donateurs te maken
hebben.
In een kleine organisatie als Hapin zijn de taken evenredig en naar deskundigheid verdeeld. De organisatie wordt sinds
2011 formeel aangestuurd door directeur Sophie Wijsenbeek-Schreurs. Haar werkzaamheden liggen vooral op het
gebied van communicatie(website), ondersteunen van onze partnerorganisatie op gebied van projecten en
studiebeurzen. Reinier de Lang houdt zich vooral bezig met de financiën van Hapin en de financiële ondersteuning van
onze partnerorganisatie Pt. Hapin . In de praktijk werken beide medewerkers als een managementteam. Beiden
werken parttime, resp. 3 en 2 dagen per week. Op de bedrijfsvoering wordt toezicht gehouden door het bestuur.
Met ingang van 2016 zal de functie van directeur worden opgeheven. De praktijk is dat beide stafleden een zelfde
verantwoordelijk hebben en nemen. In een kleine egalitaire organisatie als Hapin is de functie van directeur overbodig.
15. 14
3.2 Bestuur
3.2.1 Besturen en Toezicht houden
Conform de aanbevelingen van de Commissie Wijffels (Code Goed Bestuur 2005) zijn toezicht en bestuur gescheiden.
Het bestuur houdt toezicht en de directeur bestuurt. In de praktijk van Hapin stellen beide medewerkers in nauw
overleg met het bestuur beleidsplannen en begroting op. Het inhoudelijk en financieel beleid wordt door beide
medewerkers uitgevoerd.
Het bestuur houdt integraal toezicht op de algemene gang van zaken in de Stichting, op de voortgang van het jaarplan
en de begroting. Naast haar controlerende functie streeft het bestuur ernaar om klankbord en adviseur voor het team
te zijn.
Het bestuur bestond in 2015 uit zes leden. Het bestuur kiest en benoemt de eigen leden uitgaande van tevoren
opgestelde profielen. Bestuursleden worden voor 4 jaar benoemd en kunnen steeds weer herbenoemd worden voor 4
jaar.
De heer At Ipenburg is medio 2015 na vele jaren een zeer gewaardeerd bestuurslid te zijn geweest volgens planning
uit het bestuur getreden. Wytske Inggamer is als voorzitter opgevolgd door bestuurslid David Itaar. Wytske blijft
zolang nodig in het bestuur als algemeen bestuurslid.
Helaas heeft ons bestuurslid Cius Sawor te kennen gegeven per 1 januari 2016 uit het bestuur te treden. Zijn overige
werkzaamheden laten het niet toe om een bestuurlijke functie te vervullen bij Hapin. Cius blijft wel als vrijwilliger
betrokken bij Hapin.
Er wordt gestreefd naar een juiste mix van expertise op de werkgebieden van de organisatie en naar een
gebalanceerde verdeling van mannen en vrouwen. Op onze website staat een korte motivatie van onze bestuursleden.
Hieronder een overzicht van de bestuursleden, hun bestuursfunctie en maatschappelijke functie:
Overzicht bestuur HAPIN in 2015
Naam Bestuursfunctie Bestuurslid
aftredend
Maatschappelijke functie
W.W.F.(Wytske) Inggamer Voorzitter 2014-2015 Adviseur Interne Communicatie en
Vertrouwenspersoon TU Delft; Vrijwilliger
Terminale Zorg Rotterdam (VTZ); Vrijwilliger
Hospice De Vier Vogels, Rotterdam
R.E.(Rob) van de Lustgraaf Penningmeester 2016 Vennoot adviesbureau AEF
Penningmeester Stichting A Propos
A.N.(At) Ipenburg Lid 2014-2015 Predikant; voorzitter Stichting Library
Development Indonesia; webmaster Platform
for Open Web Development and Innovation
(POWDI); lid werkgroep Papoea Solidariteit
G.(Geart) Benedictus Lid 2016 Veterinair consultant,
voorzitter diverse organisaties, adviseur
provinciale staten
S.D.(David) Itaar Lid 2016 Manager Zorg en Welzijn
C. Cius Sawor Lid 2016 Veiligheidscoördinator / buitenwacht CVB
(Combinatie Versterken Bruggen)
Bestuurslid stichting Rajori
16. 15
Het bestuur is in 2015 vijf keer in vergadering bijeen geweest. Daarnaast is er veelvuldig telefonisch en email contact
geweest tussen en met bestuursleden. Op elke reguliere vergadering staan de realisatie van de begroting en de
financiële prognose op de agenda. Daarnaast wordt regelmatig de relatie met en de voortgang van onze
partnerorganisatie Pt. Hapin besproken. Bij de wisseling van het voorzitterschap zijn er ook nieuwe lijnen voor de
toekomst uitgezet:
1. Verbeteren van de prestaties van Pt. Hapin
2. Duidelijke positionering Hapin NL
3. Verhoging inkomsten Hapin NL
4. Duidelijke prioriteiten stellen
5. Verbeteren van de controle van projecten
6. Voorlichten en verbinden
7. Werving jonge bestuursleden
Per onderdeel wordt een bestuurslid aangewezen als “trekker”.
Het jaarverslag wordt jaarlijks uitgebreid besproken met de externe accountant door de penningmeester en de
financieel manager.
Leden van het bestuur ontvangen uitsluitend een vergoeding voor onkosten die het uitvoeren van de functie met zich
meebrengt. In de praktijk wordt er door bestuursleden zelden gedeclareerd.
3.2.2 Optimale aanwending van middelen
Het bestuur accordeert de lange termijn financiële en strategische plannen. Daarbij worden risicoanalyses gemaakt die
regelmatig tegen het licht worden gehouden. Per kwartaal worden overzichten voorgelegd aan het bestuur, waarin de
gerealiseerde en gebudgetteerde inkomsten en uitgaven worden vergeleken. Het budget wordt zo nodig bijgesteld.
De interne processen worden regelmatig getoetst door externe partijen. Een externe accountant verzorgt indien
wenselijk jaarlijks een ‘managementletter’. Het Centraal Bureau Fondsenwerving(CBF) houdt in het kader van haar
keurmerk een regelmatige evaluatie. Daarnaast zorgt het hebben van het ANBI(Algemeen Nut Beogende Instellingen)-
‘keurmerk’ voor verplichtingen richting de Belastingdienst.
3.2.3 Optimale relaties met belanghebbenden
Wij streven naar een actieve dialoog met onze belanghebbenden, zowel in Nederland als in (West)Papua.
− De samenwerking met onze partner in (West)Papua vindt plaats op basis van wederzijds rekenschap,
solidariteit en transparantie. In de praktijk vindt interactie plaats door bezoeken vanuit Nederland en het
plannen en uitvoeren van gezamenlijke initiatieven. Veel contact vindt plaats via telefoon, skype en per email.
− In 2015 is er extra energie gestoken in de relatie met onze particuliere donateurs. Hierbij is vooral gebruik
maakt van nieuwe sociale media als Twitter en Facebook. Ook is er een digitale versie van onze nieuwsbrief
gerealiseerd. Het was de bedoeling door inzet van extra vrijwilligers om onze donateurs ook telefonisch te
benaderen.
− Er is (meer of minder) intensief contact met andere organisaties en personen, die zich met (West)Papua
bezighouden zoals de Werkgroep Solidariteitsdagen Papua, de werkgroep SMA Gabungan, de Samenwerkende
Organisaties West Papua(SOWP),Papua TV, de International Coalition for Papua(ICP), International Lawyers
for West Papua-NL(ILWP-NL).
17. 16
BEGROTING 2016
Inkomsten 2016
Eigen Fondsenwerving 150.000
Overige inkomsten 500
Totaal inkomsten 150.500
Uitgaven 2016
Voorlichting en bewustmaking 24.600
Structurele hulp 92.750
Totaal uitgaven aan doelstellingen 117.350
Kosten Eigen Fondsenwerving 24.600
Kosten Beheer en Administratie 8.550
Totaal uitgaven 150.500
Resultaat -
Kengetallen 2016
% kosten eigen fondswerving 16%
% inkomsten bestemd voor doelstellingen 78%
% uitgaven besteed aan doelstellingen 78%
% kosten Beheer en Administratie van totale uitgaven 6%
19. 18
FINANCIELE TOELICHTING
Onze jaarrekening 2015 is opgesteld in overeenstemming met Richtlijn 650 Fondsenwervende instellingen (aangepast
2011). We sluiten het boekjaar af met een negatief resultaat van € 11.472.
DE BATEN
Eigen fondsenwerving
HAPIN realiseerde in 2015 € 131.928 aan baten uit eigen fondsenwerving. Beduidend minder dan in 2014. Een
neerwaartse trend die we verwachten, maar minder hard gaat dan we vreesden.
De werving van nieuwe donateurs blijft moeilijk voor Hapin, omdat Papua en de situatie van de Papoea’s voor veel
Nederlanders onbekend zijn. Daarnaast blijkt dat (nieuwe) donateurs wel willen geven voor specifieke projecten, maar
niet doneren voor Hapin als organisatie. Dit geldt ook voor andere potentiele donoren als (bedrijfs)fondsen.
Voor projectfinanciering zijn wij deels afhankelijk van onze zusterorganisatie pt. Hapin. Hierin valt nog veel te
verbeteren.
Rente baten
Op het saldo van onze spaarrekeningen werd in totaal € 468 aan rente ontvangen
Overige baten
Onder overige baten is verantwoord de opbrengsten gedurende onze aanwezigheid bij reünies van veteranen en op
manifestaties.
DE LASTEN
Toerekeninggrondslagen
In de tabel ‘Toelichting lastenverdeling’ op pagina 30 is te zien hoe de kostencategorieën zijn verdeeld over de
doelstellingen, de kosten van fondsenwerving en beheer en administratie.
Een aantal opmerkingen verduidelijken de tabel:
• Subsidies en bijdragen zijn aan derden verstrekte subsidies;
• De eigen activiteiten van HAPIN betreffen activiteiten door HAPIN zelf geïnitieerd en uitgevoerd zoals
communicatie en voorlichting en fondsenwerving, maar ook op het terrein van projecten;
• Kosten Beheer en Administratie zijn volgens de VFI richtlijn Aanbeveling toepassing Richtlijn 650 voor kosten
Beheer en Administratie bepaald;
• De lastenverdeling wordt verdeeld op basis van een schatting van de bestede uren aan de doelstellingen, de
fondsenwerving en de ondersteunende activiteiten.
Besteed aan doelstellingen
In 2015 hebben we € 118.367, oftewel 88,29% van het totaal aan baten besteed aan de doelstellingen(in 2014:
74,3%). Hiervan € 93.709 aan projecten, pt. Hapin en studiebeurzen.
Kosten werving baten
De kosten van de eigen fondsenwerving kwamen uit op € 18.517, dat is 14,04% van de baten uit eigen
fondsenwerving. Hiermee komen we opnieuw ruim binnen de CBF norm van 25% uit.. De kosten zijn veel lager dan
begroot.
20. 19
Kosten Beheer en Administratie
Met 5,95% (vergelijk 2014:5,49 %) waren de kosten Beheer en Administratie van € 8.655 (2014: € 7.426) net onder
HAPIN’s eigen norm van maximaal 6 % van totale kosten. De kosten zijn hoger dan begroot, maar wel lager dan in
2014. De verwachting is dat deze kosten de komende jaren redelijk stabiel blijven.
RESULTAAT
Het negatieve resultaat van € 11.472 komt in haar geheel ten laste van de bestemmingsreserve, welke ter besteding
kan worden aangewend overeenkomstig Hapins doelstellingen. Onze continuïteitsreserve blijft op hetzelfde niveau,
namelijk € 60.000.
Ons beleid ten aanzien van de reserves van de organisatie volgt de Richtlijn Reserves Goede Doelen van de Vereniging
van Fondswervende instellingen (VFI), waarvan wij overigens geen lid zijn. Het Centraal Bureau Fondsenwering (CBF),
heeft deze richtlijn overgenomen. Gegeven het feit dat wij in grote mate afhankelijk zijn van particuliere donoren is
het beleid erop gericht om een reserve van 50 % van de jaarlijkse operationele kosten aan te houden. Operationele
kosten zijn in dit verband gedefinieerd als salarissen, pensioenen en sociale lasten, huisvesting- en servicekosten en
andere algemene kosten. Deze bedroegen in 2015 € 85.637, waarmee we ruimschoots aan deze doelstellingvoldoen.
OVERIGE INFORMATIE
In 2015 bedroeg de bezoldiging van onze directeur € 34.735, inclusief werkgeverslasten. In 2014 was dit € 32.480.
Er zijn geen leningen, voorschotten en garanties verstrekt aan bestuurders noch aan de directie. Al onze bestuurders
zijn onbetaalde vrijwilligers.
Toekomstige ontwikkelingen
De afgelopen jaren is er drastisch bezuinigd op verschillende operationele kosten, zoals huisvesting en
personeelskosten. De effecten van de bezuinigingen zijn merkbaar en zichtbaar in het financieel verslag.
We proberen waar mogelijk een juist evenwicht te realiseren tussen uitgaven in Nederland en uitgaven aan projecten
in Papua.
De ontwikkeling van onze partnerorganisatie in Papua heeft uiteraard gevolgen voor het operationeel afbouwen van
Hapin in Nederland. Voor pt. Hapin zal 2016 een cruciaal jaar worden onder meer op het gebied van fondsenwerving
en de verdere ontwikkeling van de organisatie.
Uiteraard blijven we ons de komende jaren volop inzetten voor de verbetering van de positie van de Papoea’s,
waarmee Hapin zich al meer dan 40 jaar bezig houdt.
Voor het komend jaar zullen we extra inspanningen doen op het gebied van fondsenwerving, donateurbeheer en het
versterken van onze contacten met andere organisaties die zich bezighouden met de situatie en de ontwikkelingen in
Papua, zowel nationaal als internationaal.
Hiermee willen we onze positie als belangrijke belanghebbende met Papua en de Papoea’s een steviger basis geven.
22. 21
STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2015
2015 2014
realisatie begroot verschil realisatie
BATEN
Baten uit eigen fondsenwerving(9) 131.928 150.000 18.072- 146.079
Overige baten(10) 2.139 500 1.639 3.248
Som der baten 134.067 150.500 16.433- 149.327
realisatie begroot verschil realisatie
Lasten
Besteed aan doelstellingen
Kleinschalige projecten in (West)Papua(11) 71.221 69.925 1.610 60.773
Studiebeurzen(12) 22.489 22.825 218- 28.340
Subtotaal structurele hulp 93.709 110.000 1.391 89.113
Voorlichting en bewustmaking(13) 24.658 13.000 12.065 21.968
118.367 123.000 13.456 111.081
Werving baten
Kosten Eigen Fondsenwerving(14) 18.517 20.000 1.365- 16.695
Beheer en administratie
Kosten beheer en administratie(15) 8.655 7.500 1.233 7.425
Totaal bestedingen 145.539 150.500 13.324 135.201
Resultaat 11.472- - - 14.126
Het (negatieve) resultaat van € 11.472 is volledig onttrokken aan de bestemmingsreserve.
De continuïteitsreserve blijft onveranderd.
23. 22
KASSTROOMOVERZICHT
2015 2014
Bedrijfsresultaat -11.472 14.126
Afschrijvingen 2.216 2.577
Mutatie investeringen - -1.584
Mutatie Investeringsbijdrage -901 -1.352
Mutaties in vorderingen 3.632 65.028
Mutaties in schulden -975 -4.073
Mutaties in Fondsen 85 -825
Mutaties in voorzieningen - -4.668
4.048 55.103
Eigen fondsenwerving 131.928 146.078
Overige Baten 2.139 3.250
Uitgaven aan structurele hulp -93.709 -89.113
Uitgaven aan voorlichting en bewustmaking -24.658 -21.968
Uitgaven aan fondsenwerving -18.517 -16.695
Uitgaven aan beheer en administratie -8.655 -7.426
-11.472 14.126
Mutatie in Liquide Middelen -7.425 69.229
Stand begin boekjaar 139.061 69.832
Stand einde boekjaar 131.636 139.061
24. 23
WAARDERINGSGRONDSLAGEN
Het financieel verslag 2015 is opgesteld in overeenstemming met Richtlijn 650 Verslaggeving Fondsenwervende
Instellingen. Het saldo van de staat van baten en lasten komt tot uitdrukking in de toename of afname van de
reserves.
In de staat van baten en lasten worden de in het verslagjaar gedane toewijzingen(subsidies en bijdragen) opgenomen.
Een kasstroomoverzicht is toegevoegd. Wat betreft de kosten kan worden opgemerkt dat structurele hulp wordt
toegerekend aan de statutaire doelstellingen, te weten:
1. hulp aan de oorspronkelijke bewoners van het Indonesische deel vanNieuw-Guinea(Papua/West-Papua);
2. voorlichting en bewustmaking.
Daarnaast worden de kosten toegerekend aan de werving van de baten (eigen fondsenwerving) en aan beheer en
administratie. De kosten van beheer en administratie zijn alle kosten die niet aan de doelstellingen of aan de werving
baten zijn toe te rekenen. De percentages voor toerekening van de kosten worden jaarlijks bijgesteld. Deze
percentages zijn gebaseerd op de urenbesteding van de medewerkers.
Grondslagen voor de waardering van activa en passiva
De waardering van activa en passiva vindt plaats op basis van historische kosten. De activa en passiva worden
opgenomen tegen de nominale waarde, tenzij een andere waarderingsgrondslag is vermeld.
Materiële vaste activa
De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde, verminderd met de (cumulatieve) afschrijvingen.
De afschrijvingen worden gebaseerd op een percentage van de geschatte economische levensduur. Ze worden
berekend op basis van een vast percentage van de aanschafwaarde. Er wordt geen rekening gehouden met een
restwaarde. De afschrijvingen op apparatuur, software en inventaris bedragen 20% per jaar van de
aanschaffingswaarde.
Vorderingen en overlopende activa
De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van de nodig geachte voorzieningen.
Liquide middelen
De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Indien niet anders is vermeld, staan deze ter vrije
beschikking.
Reserves
De bestemmingsreserve staat ter vrije beschikking voor uitgaven ten behoeve van de doelstellingen.
De continuïteitsreserve heeft tot doel de continuïteit van de organisatie te waarborgen in geval van (tijdelijk)
tegenvallende opbrengsten. Als norm hanteren we 50% van de vaste kosten.
Kortlopende schulden en overlopende passiva
Onder nog te betalen projecten worden toezeggingen aan projecten en studenten(Studiefonds), verminderd met de
daarop gedane uitkeringen, verantwoord. Het betreft verplichtingen die in het volgende jaar worden voldaan.
25. 24
Grondslagen voor de staat van baten en lasten
Donaties en andere bijdragen
Donaties worden verantwoord in het jaar waarin zij worden ontvangen. Nalatenschappen worden verantwoord in het
boekjaar waarin de omvang ervan op betrouwbare wijze kan worden vastgesteld. Legaten worden verantwoord op het
moment van ontvangst.
Projectuitgaven
De toewijzingen aan projecten worden verantwoord in het jaar waarin het bestuur en/of de directie hiertoe heeft
besloten. De betreffende bedragen worden voor het volledige bedrag van de toezegging onder de kortlopende
schulden opgenomen. De daadwerkelijke uitkering heeft plaats ten laste van de schuldenrekening.
Overige baten en lasten
Overige baten en lasten worden in beginsel toegerekend aan het verslagjaar waarin de daarop betrekking hebbende
activiteiten zijn verricht respectievelijk de lasten zijn ontstaan.
Vreemde valuta
Vorderingen, schulden en verplichtingen in vreemde valuta (Indonesische Rupiah) worden omgerekend tegen de koers
per balansdatum. Transacties in deze vreemde valuta gedurende de verslagperiode worden in de jaarrekening
verwerkt tegen de koers per transactiedatum. Voor de omrekening van de wisselkoers tussen euro en Indonesische
Rupiah maken wij gebruik van de maandkoersen zoals die worden gepubliceerd op de website van de Europese Unie1
.
Bestemming jaarlijks overschot/tekort
Conform de statuten van de stichting zal het saldo van de staat van baten en lasten worden toegevoegd/onttrokken
aan de overige reserves, na aftrek toevoeging/onttrekking fondsen en bestemmingsreserve.
Vergelijkende cijfers
De in de jaarrekening opgenomen cijfers van het voorafgaande boekjaar zijn ontleend aan het financieel verslag 2014.
1
http://ec.europa.eu/budget/contracts_grants/info_contracts/inforeuro/inforeuro_en.cfm
26. 25
TOELICHTING OP DE BALANS : ACTIVA
(alle bedragen in euro)
1 Materiele vaste activa 2015 2014
Boekwaarde begin boekjaar 4.087 5.080
mutaties
investeringen - 1.584
desinvesteringen - -
afschrijvingen -2.216 2.577
Boekwaarde einde boekjaar 1.871 4.087
In bijlage 1 hebben wij een specificatie opgenomen van de afschrijvingen.
2 Vorderingen en overlopende activa 31-12-2015 31-12-2014
Debiteuren 48 18
Nalatenschappen 13.000 20.000
Rente 675 656
Depotbedrag PostNL 500 500
Voorschotten 3.435 -
Vooruitbetaalde kosten 194 690
Overige te ontvangen bedragen 363 -
Te vorderen donaties en giften 25 -
Boekwaarde einde boekjaar 18.240 21.864
3 Liquide middelen 31-12-2015 31-12-2014
Rabobank 4440.72.470 969 9.175
Rabobank 3870.19.901 1.719 2.294
Rabobank 3628.888.069 102.000 100.000
Rabobank 1515877531 - HUURGARANTIEREKENING 2.000 2.000
ING Bank 243000 43 725
ING Bank Rentemeerrekening - 122
ING Bank inz. SMA Gabungan 158 438
ING Bank Spaarrekening SMA Gabungan 24.747 24.306
Boekwaarde einde boekjaar 131.636 139.060
Balanstotalen 151.747 165.011
De liquide middelen zijn vrij beschikbaar met uitzondering van de Rabo Huurgarantierekening en
de ING rekeningen inzake SMA Gabungan.
27. 26
TOELICHTING OP DE BALANS : PASSIVA
(alle bedragen in euro)
Reserves en fondsen 31-12-2015 31-12-2014
Continuïteitsreserve 60.000 60.000
Bestemmingsreserves 55.806 67.278
Fonds SMA Gabungan 24.973 24.888
Reserves
4 Continuïteitsreserve
Saldo per 1 januari 60.000 60.000
mutaties in het boekjaar - -
saldo per 31 december 60.000 60.000
5 Bestemmingsreserve 2015 2014
Saldo per 1 januari 67.278 53.152
Af(-)Bij(+): resultaat boekjaar -11.472 14.126
saldo per 31 december 55.806 67.278
6 Fondsen 2015 2014
Saldo per 1 januari 24.888 25.713
Rentebaten 207 177
Donaties 680 755
Bankkosten -122 -119
Bijdrage projecten -680 -1.638
saldo per 31 december 24.973 24.888
7 Investeringsbijdrage 2015 2014
Saldo per 1 januari 901 2.253
Mutaties -901 -1.352
saldo per 31 december 0 901
31-12-2015 31-12-2014
8 Schulden op korte termijn
Crediteuren 497 676
Loonheffing 2.068 1.932
Vakantiegeld 2.258 1.770
Accountantskosten 6.000 6.500
Overige 146 1.065
saldo per 31 december 10.969 11.943
Balanstotalen 151.747 165.010
28. 27
Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen
Huur kantoorruimte
Met ingang van 1 januari 2013 huren we een kantoorruimte voor de periode van drie(3) jaar in het
Landelijk Dienstencentrum van de Protestantse kerken Nederland. Voor 2013 is de huur vastgesteld
op € 8.000. Vanaf 2014 wordt de huurprijs verhoogd volgens het Consumentenprijsindexcijfer(CPI)
alle huishoudens, zoals jaarlijks gepubliceerd door het Centraal Bureau voor de Statistiek(CBS).
De huur is per 1 januari 2016 automatisch verlengd. Met ingang van 2016 bedraagt de huur € 8.276,40
29. 28
Toelichting op de Staat van Baten en Lasten
BATEN
10 Baten uit eigen fondsenwerving 2015 2014
Donaties en giften van particulieren 113.652 124.184
Nalatenschappen 18.276 21.895
Overige schenkingen - -
Subtotaal inkomen uit eigen fondsenwerving 131.928 146.079
11 Overige baten 2015 2014
Rentebaten 468 479
Overige baten 1.671 2.769
Subtotaal overige baten 2.139 3.248
Totaal inkomen 134.067 149.327
LASTEN
12 Kleinschalige projecten in (West)Papua 2015 2014
bijdragen 36.602 38.496
personeelskosten 24.511 14.422
huisvestingskosten 3.291 2.483
kantoor-en algemene kosten 6.291 5.005
afschrijving 526 367
71.221 60.773
13 Studiebeurzen 2015 2014
bijdragen 9.507 9.776
personeelskosten 9.192 12.018
huisvestingskosten 1.234 2.069
kantoor-en algemene kosten 2.359 4.171
afschrijving 197 306
22.489 28.340
14 Voorlichting 2015 2014
bijdragen 1.814 1.561
publiciteit en communicatie 5.535 5.556
personeelskosten 12.255 9.614
huisvestingskosten 1.645 1.655
kantoor-en algemene kosten 3.146 3.337
afschrijving 263 245
24.658 21.968
30. 29
Vervolg: Toelichting op de Staat van Baten en Lasten
LASTEN
14 Kosten Eigen Fondsenwerving 2015 2014
publiciteit en communicatie 5.535 5.556
personeelskosten 9.192 7.211
huisvestingskosten 1.234 1.241
kantoor-en algemene kosten 2.359 2.503
afschrijving 197 184
18.517 16.695
15 Beheer en administratie 2015 2014
personeelskosten 6.128 4.807
huisvestingskosten 823 828
kantoor-en algemene kosten 1.573 1.668
afschrijving 131 122
8.655 7.425
totaal lasten 145.539 135.201
resultaat 11.472- 14.126
31. Lastenverdeling 2015
Bestemming Doelstelling Realisatie Begroot Realisatie
Projecten Onderwijs Voorlichting Werving
baten
Beheer en
Administratie
2015 2015 2014
Lasten A B C D E
Subsidies en Bijdragen 36.602 9.507 1.814 0 0 47.922 50.000 49.833
Publiciteit en communicatie 0 0 5.535 5.535 0 11.070 12.500 11.112
Personeelskosten 24.511 9.192 12.255 9.192 6.128 61.277 59.000 48.072
Huisvestingskosten 3.291 1.234 1.645 1.234 823 8.227 8.500 8.276
Kantoor-en algemene kosten 6.291 2.359 3.146 2.359 1.573 15.728 19.500 16.683
Afschrijving en rente 526 197 263 197 131 1.314 1.000 1.225
Totaal 71.221 22.489 24.658 18.517 8.655 145.539 150.500 135.201
Percentage op basis aantal uren
voor de verdeling van de overige kosten 40% 15% 20% 15% 10%
30
