หน่วยที่ 3 การจัดเก็บทรัพยากรสารสนเทศ6. ระบบทศนิยมดิวอี้ระบบทศนิยมดิวอี้ (Dewey(Dewey
Decimal Classification)Decimal Classification)
DCDC หรือหรือ DDCDDC
การจัดหมู่หนังสือระบบทศนิยมของดิการจัดหมู่หนังสือระบบทศนิยมของดิ
วอี้วอี้( Dewey Decimal Classification )( Dewey Decimal Classification )
เรียกย่อ ๆว่าระบบเรียกย่อ ๆว่าระบบ D.C.D.C. หรือหรือ D.D.CD.D.C เป็นระบบการเป็นระบบการ
จัดหมู่ที่นิยมใช้กันแพร่หลายที่สุดจัดหมู่ที่นิยมใช้กันแพร่หลายที่สุด
ระบบหนึ่ง เมลวิล ดิวอี้ระบบหนึ่ง เมลวิล ดิวอี้(Melvin Dewey )(Melvin Dewey ) ชาวชาว
อเมริกัน เป็นผู้คิดระบบนี้ขึ้นในขณะที่อเมริกัน เป็นผู้คิดระบบนี้ขึ้นในขณะที่
เป็นผู้ช่วยบรรณารักษ์อยู่ที่วิทยาลัยแอมเฮเป็นผู้ช่วยบรรณารักษ์อยู่ที่วิทยาลัยแอมเฮ
อร์สอร์ส( Amherst College)( Amherst College) มลรัฐแมซซาซูมลรัฐแมซซาซู
เซ็ทซ์ ประเทศสหรัฐอเมริกา ดิวอี้เซ็ทซ์ ประเทศสหรัฐอเมริกา ดิวอี้ เป็นผู้ก่อตั้งเป็นผู้ก่อตั้ง
สมาคมห้องสมุดในอเมริกัน และเป็นสมาคมห้องสมุดในอเมริกัน และเป็น
ผู้คิดการจัดหมู่หนังสือระบบทศนิยมของดิวอี้ ซึ่งผู้คิดการจัดหมู่หนังสือระบบทศนิยมของดิวอี้ ซึ่ง
เป็นระบบที่ใช้ตัวเลขเป็นสัญลักษณ์เป็นระบบที่ใช้ตัวเลขเป็นสัญลักษณ์
( Pure Notation)( Pure Notation) เป็นระบบที่มีเหตุผล มีความต่อเป็นระบบที่มีเหตุผล มีความต่อ
เนื่อง เริ่มด้วยเนื้อหากว้าง ๆเนื่อง เริ่มด้วยเนื้อหากว้าง ๆ
จนกระทั้งถึงเนื้อหาที่เฉพาะเจาะจงตามลำาดับการจนกระทั้งถึงเนื้อหาที่เฉพาะเจาะจงตามลำาดับการ
จัดหมู่หนังสือระบบทศนิยมของจัดหมู่หนังสือระบบทศนิยมของ
ดิวอี้เหมาะสำาหรับห้องสมุดขนาดเล็กและขนาด
7. 1010 หมวดใหญ่หมวดใหญ่ การจัดหมู่หนังสือการจัดหมู่หนังสือ
ระบบทศนิยมของดิวอี้ระบบทศนิยมของดิวอี้
หมวดใหญ่หมวดใหญ่ ( Classes )( Classes ) หรือหรือการแบ่งครั้งที่การแบ่งครั้งที่
11 แบ่งสรรพวิชาออกเป็นแบ่งสรรพวิชาออกเป็น
ประเภทใหญ่ ๆประเภทใหญ่ ๆ 1010 หมวด โดยใช้ตัวเลขหลักหมวด โดยใช้ตัวเลขหลัก
ร้อยเป็นสัญลักษณ์ร้อยเป็นสัญลักษณ์
000000 เบ็ดเตล็ดหรือความรู้ทั่วไปเบ็ดเตล็ดหรือความรู้ทั่วไป
100100 ปรัชญาปรัชญา
200200 ศาสนาศาสนา
300300 สังคมศาสตร์สังคมศาสตร์
400400 ภาษาศาสตร์ภาษาศาสตร์
500500 วิทยาศาสตร์วิทยาศาสตร์
600600 วิทยาศาสตร์ประยุกต์ หรือวิทยาศาสตร์ประยุกต์ หรือ
เทคโนโลยีเทคโนโลยี
700700 ศิลปกรรมและการบันเทิงศิลปกรรมและการบันเทิง
800800 วรรณคดีวรรณคดี
8. ระบบทศนิยมดิวอี้ระบบทศนิยมดิวอี้ D.C./D.C./
D.D.C. (D.D.C. (ต่อต่อ))
การแบ่งครั้งที่การแบ่งครั้งที่ 2 102 10 หมวดย่อยหมวดย่อย
300300 สังคมวิทยาสังคมวิทยา
310310 สถิติสถิติ
320320 รัฐศาสตร์รัฐศาสตร์
330330 เศรษฐศาสตร์เศรษฐศาสตร์
340340 กฎหมายกฎหมาย
350350 รัฐประศาสนศาสตร์รัฐประศาสนศาสตร์
360360 สังคมสงเคราะห์สังคมสงเคราะห์
370370 การศึกษาการศึกษา
380380 การค้าและการคมนาคมการค้าและการคมนาคม
390390 ขนบธรรมเนียมประเพณีขนบธรรมเนียมประเพณี
คติชนวิทยาคติชนวิทยา
9. ระบบทศนิยมดิวอี้ระบบทศนิยมดิวอี้ D.C./D.C./
D.D.C. (D.D.C. (ต่อต่อ))
การแบ่งครั้งที่การแบ่งครั้งที่ 3 103 10 หมู่ย่อยหมู่ย่อย
370370 การศึกษาการศึกษา
371371 ระบบโรงเรียนระบบโรงเรียน
372372 การประถมศึกษาการประถมศึกษา
373373 การมัธยมศึกษาการมัธยมศึกษา
374374 การศึกษานอกระบบการศึกษานอกระบบ
375375 หลักสูตรหลักสูตร
376376 การศึกษาสำาหรับสตรีการศึกษาสำาหรับสตรี
377377 โรงเรียนและศาสนาโรงเรียนและศาสนา
378378 การอุดมศึกษาการอุดมศึกษา
379379 การศึกษากับรัฐการศึกษากับรัฐ
10. ระบบทศนิยมดิวอี้ระบบทศนิยมดิวอี้ D.C./D.C./
D.D.C. (D.D.C. (ต่อต่อ))
การแบ่งครั้งที่การแบ่งครั้งที่ 44 จุดทศนิยมจุดทศนิยม
640640 คหกรรมศาสตร์คหกรรมศาสตร์
641641 อาหารและเครื่องดื่มอาหารและเครื่องดื่ม
641.1641.1 โภชนาการ โปรตีนโภชนาการ โปรตีน
คาร์โบไฮเดรต ไขมัน นำ้าดื่มคาร์โบไฮเดรต ไขมัน นำ้าดื่ม
แร่ธาตุ วิตามินแร่ธาตุ วิตามิน
641.2641.2 เครื่องดื่มผสมแอลกอฮอร์ สุราเครื่องดื่มผสมแอลกอฮอร์ สุรา
ไวน์ไวน์
641.3641.3 อาหารและเครื่องดื่มบริโภคอาหารและเครื่องดื่มบริโภค
641.31 ความรู้สำาหรับผู้
บริโภค
641.33 อาหารประเภทพืช
ผัก
641.36 อาหารประเภท
13. การจัดหมู่หนังสือระบบหอสมุดการจัดหมู่หนังสือระบบหอสมุด
รัฐสภาอเมริกันรัฐสภาอเมริกัน
((Library of CongressLibrary of Congress
ClassificationClassification หรือหรือ L.C / L.C.C)L.C / L.C.C)
ระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน เป็นระบบที่ระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน เป็นระบบที่
ใช้การจัดหมู่หนังสือที่หอสมุดใช้การจัดหมู่หนังสือที่หอสมุด
รัฐสภาอเมริกันซึ่งเป็นหอสมุดรัฐสภาอเมริกันรัฐสภาอเมริกันซึ่งเป็นหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน
ซึ่งเป็นหอสมุดแห่งชาติของซึ่งเป็นหอสมุดแห่งชาติของ
สหรัฐอเมริกัน ดรสหรัฐอเมริกัน ดร.. เฮอร์เบิร์ต พุทนัมเฮอร์เบิร์ต พุทนัม
((Herbert PutnamHerbert Putnam)) ได้เป็นบรรณารักษ์ได้เป็นบรรณารักษ์
ของหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน จึงได้คิดระบบของหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน จึงได้คิดระบบ
ใหม่ขึ้นใช้เมื่อปี คใหม่ขึ้นใช้เมื่อปี ค..ศศ. 1899. 1899 เพื่อให้เพื่อให้
สอดคล้องเหมาะสมกับสภาพและลักษณะของสอดคล้องเหมาะสมกับสภาพและลักษณะของ
หนังสือในขณะนั้นที่มีอยู่หนังสือในขณะนั้นที่มีอยู่
ประมาณประมาณ 11 ล้านกว่าเล่ม ระบบนี้จึงได้ชื่อล้านกว่าเล่ม ระบบนี้จึงได้ชื่อ
ตามห้องสมุดแห่งนั้น ปัจจุบันตามห้องสมุดแห่งนั้น ปัจจุบัน
ระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกันเป็นที่นิยมใช้ระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกันเป็นที่นิยมใช้
สำาหรับจัดหนังสือในห้องสมุดสำาหรับจัดหนังสือในห้องสมุด
ขนาดใหญ่ ที่มีหนังสือทั่ว ๆ ไปทุกประเภทขนาดใหญ่ ที่มีหนังสือทั่ว ๆ ไปทุกประเภท
14. การจัดหมู่หนังสือระบบหอสมุดการจัดหมู่หนังสือระบบหอสมุด
รัฐสภาอเมริกันรัฐสภาอเมริกัน
((Library of CongressLibrary of Congress
Classification)Classification)
ระบบการจัดหมู่หนังสือแบบห้องระบบการจัดหมู่หนังสือแบบห้อง
สมุดรัฐสภาอเมริกันสมุดรัฐสภาอเมริกัน
เรียกย่อ ๆ ว่ารัฐสภาฯ หรือระบบเรียกย่อ ๆ ว่ารัฐสภาฯ หรือระบบ LCLC
สัญลักษณ์ของการจัดหมู่สัญลักษณ์ของการจัดหมู่
หนังสือระบบนี้เป็นแบบผสมหนังสือระบบนี้เป็นแบบผสม ((MixedMixed
NotationNotation)) คือมีทั้งตัวอักษรคือมีทั้งตัวอักษร
((โรมันโรมัน)) และตัวเลขและตัวเลข((อารบิคอารบิค))ผสมกันผสมกัน
การแบ่งหมวดหมู่เนื้อหาวิชาการแบ่งหมวดหมู่เนื้อหาวิชา
แบ่งออกเป็นแบ่งออกเป็น 2020 หมวดใหญ่โดยใช้หมวดใหญ่โดยใช้
อักษรอักษร 2121 ตัว คือ อักษรตัว คือ อักษร AA--ZZ
((ยกเว้นยกเว้น I,O,W,XI,O,W,X และและ YY)) และตัวเลขและตัวเลข
15. การแบ่งหมวดหมู่ใหญ่การแบ่งหมวดหมู่ใหญ่ ((การการ
แบ่งครั้งที่แบ่งครั้งที่ 11))หมวดหมวด AA เป็นสัญลักษณ์ของหนังสือเป็นสัญลักษณ์ของหนังสือ
ที่เป็นความรู้ทั่วไป ได้แก่ที่เป็นความรู้ทั่วไป ได้แก่
หนังสืออ้างอิงทั่วไปหนังสือพิมพ์ วารสาร สิ่งหนังสืออ้างอิงทั่วไปหนังสือพิมพ์ วารสาร สิ่ง
พิมพ์ของสมาคม และสถาบันพิมพ์ของสมาคม และสถาบัน
วิชาการต่าง ๆ และตารางเลขวิชาการต่าง ๆ และตารางเลข
หมวดหมวด BB เป็นสัญลักษณ์ของหนังสือเป็นสัญลักษณ์ของหนังสือ
เกี่ยวกับประวัติอารยธรรมเกี่ยวกับประวัติอารยธรรม
โบราณคดี จดหมายเหตุ พงศาวดารโบราณคดี จดหมายเหตุ พงศาวดาร
หมวดหมวด CC เป็นสัญลักษณ์ของหนังสือเป็นสัญลักษณ์ของหนังสือ
ประเภทประวัติศาสตร์ทั่วไปประเภทประวัติศาสตร์ทั่วไป
ภูมิศาสตร์ การท่องเที่ยว ประวัติศาสตร์ภูมิศาสตร์ การท่องเที่ยว ประวัติศาสตร์
ประเทศต่าง ๆ ทั้งในยุโรป อัฟริกาประเทศต่าง ๆ ทั้งในยุโรป อัฟริกา
เอเชีย และหมู่เกาะต่าง ๆเอเชีย และหมู่เกาะต่าง ๆ
หมวดหมวด DD เป็นสัญลักษณ์ของหนังสือเป็นสัญลักษณ์ของหนังสือ
ประเภทประวัติศาสตร์ประเภทประวัติศาสตร์
16. การแบ่งหมวดหมู่ใหญ่การแบ่งหมวดหมู่ใหญ่ ((ต่อต่อ))
หมวดหมวด HH เป็นสัญลักษณ์ของเป็นสัญลักษณ์ของ
หนังสือสังคมศาสตร์มีหนังสือสังคมศาสตร์มี
เศรษฐศาสตร์ สถิติและสังคมวิทยาเศรษฐศาสตร์ สถิติและสังคมวิทยา
หมวดหมวด JJ เป็นสัญลักษณ์ของเป็นสัญลักษณ์ของ
หนังสือทางด้านการเมืองหนังสือทางด้านการเมือง
การปกครอง รัฐศาสตร์การปกครอง รัฐศาสตร์
หมวดหมวด KK เป็นสัญลักษณ์ของเป็นสัญลักษณ์ของ
หนังสือกฎหมายหนังสือกฎหมาย
หมวดหมวด LL เป็นสัญลักษณ์ของเป็นสัญลักษณ์ของ
หนังสือเกี่ยวกับการศึกษาหนังสือเกี่ยวกับการศึกษา
หมวดหมวด MM เป็นสัญลักษณ์ของเป็นสัญลักษณ์ของ
หนังสือเกี่ยวกับการดนตรีหนังสือเกี่ยวกับการดนตรี
หมวดหมวด NN เป็นสัญลักษณ์ของเป็นสัญลักษณ์ของ
หนังสือด้านศิลปกรรมหนังสือด้านศิลปกรรม
17. การแบ่งหมวดหมู่ใหญ่การแบ่งหมวดหมู่ใหญ่ ((ต่อต่อ))
หมวดหมวด RR เป็นสัญลักษณ์ของเป็นสัญลักษณ์ของ
หนังสือแพทยศาสตร์หนังสือแพทยศาสตร์
หมวดหมวด SS เป็นสัญลักษณ์ของเป็นสัญลักษณ์ของ
หนังสือเกษตรศาสตร์หนังสือเกษตรศาสตร์
การเลี้ยงสัตว์ การประมง อุตสาหกรรมที่การเลี้ยงสัตว์ การประมง อุตสาหกรรมที่
เกี่ยวเนื่องด้วยพืชและสัตว์ ตลอดจนเกี่ยวเนื่องด้วยพืชและสัตว์ ตลอดจน
กีฬาล่าสัตว์กีฬาล่าสัตว์
หมวดหมวด TT เป็นสัญลักษณ์ของเป็นสัญลักษณ์ของ
หนังสือวิทยาศาสตร์ประยุกต์หนังสือวิทยาศาสตร์ประยุกต์
ได้แก่ หนังสือในสาขาวิชาที่เกี่ยวกับได้แก่ หนังสือในสาขาวิชาที่เกี่ยวกับ
วิศวกรรมโยธา วิศวกรรมไฟฟ้าวิศวกรรมโยธา วิศวกรรมไฟฟ้า
วิศวกรรมอุตสาหกรรม วิศวกรรมเคมีวิศวกรรมอุตสาหกรรม วิศวกรรมเคมี
หมวดหมวด UU เป็นสัญลักษณ์ของเป็นสัญลักษณ์ของ
หนังสือยุทธศาสตร์หนังสือยุทธศาสตร์
21. การแบ่งหมวดใหญ่ เป็นการแบ่ง
เนื้อหาทางการแพทย์เป็น 2 ส่วน
1. การแพทย์พื้นฐาน ( Preclinical
sciences ) ใช้สัญลักษณ์
QS-QZ
QS กายวิภาคศาสตร์
QT สรีระวิทยา
QU ชีวเคมี
QV เภสัชศาสตร์
QW วิชาแบคทีเรีย และ
ภูมิคุ้มกัน
QX ปาราสิตวิทยา
QY พยาธิวิทยาคลีนิก
QZ พยาธิวิทยา
การจัดหมู่หนังสือระบบหอสมุดการจัดหมู่หนังสือระบบหอสมุด
แพทย์แห่งชาติอเมริกันแพทย์แห่งชาติอเมริกัน
(National Library of Medicine)(National Library of Medicine)
หรือหรือ NLMNLM
22. การแบ่งหมวดใหญ่การแบ่งหมวดใหญ่ ((ต่อต่อ))
W อาชีพแพทย์
WA สาธารณสูข
ศาสตร์
WB อายุรศาสตร์
WC โรคติดต่อ
WD 100 โรคขาดธาตุ
อาหาร
WD 200 โรคเกี่ยวกับ
การเผาผลาญ
ในร่างกาย
WD 300 โรคเกิดจาก
ภูมิแพ้
WD 400 สัตว์เป็นพิษ
WD 500 พืชเป็นพิษ
WD 600 โรคเกิดจาก
ตัวกระทำาทางธรรมชาติ
WD 700 เวชศาสตร์
การบินและการแพทย์
อากาศ
WE ระบบกล้าม
เนื้อ และ โครงกระดูก
WF ระบบหายใจ
WG ระบบหัวใจร่วม
หลอดเลือด
WH ระบบทางเดินของ
เลือดและ นำ้าเหลือง
แพทย์และวิชาที่เกี่ยวข้อง ( Medicine and related subje
23. การแบ่งหมวดใหญ่การแบ่งหมวดใหญ่ ((ต่อต่อ))
WS กุมาร
เวชศาสตร์
WT เวชศาสตร์วัย
ชรา โรคเรื้อรัง
WU ทันตแพทย์
ศัลยกรรมในช่องปาก
WV วิทยาโสต นาสิก ลา
ริงซ์
WW จักษุวิทยา
WX กิจกรรมโรงพยาบาล
WY การพยาบาล
WZ ประวัติการ
แพทย์
แพทย์และวิชาที่เกี่ยวข้อง ( Medicine and related subje
WJ ระบบปัสสาวะและ
อวัยวะสืบพันธ์
WK ระบบต่อมไม่มีท่อ หรือ
ต่อม
เอนนโดรไครน์
WL ระบบประสาท
WM จิตเวชวิทยา
WN รังสีวิทยา
WO ศัลยศาสตร์
WP นารีเวชวิทยา
WQ สูตินารีเวชวิทยา
WR วิทยาโรคผิวหนัง
24. หนังสือประเภทที่ห้องสมุดไม่นิยม
ให้เป็นสัญลักษณ์นวนิยาย ใช้สัญลักษณ์ น
หรือ นว
นวนิยายภาษาอังกฤษ ใช้สัญลักษณ์
F หรือ Fic ( Fiction )
รวมเรื่องสั้นภาษาอังกฤษ ใช้สัญลักษณ์ Sc
( Short story Collection )
หนังสือสำาหรับเยาวชน ใช้สัญลักษณ์ ย
หนังสือสำาหรับเยาชนภาษาอังกฤษ ใช้สัญลักษณ์
J ( Juvenile Literature )
หนังสือพอคเก็ตบุคส์ ใช้สัญลักษณ์
พ
พอคเก็ตบุคส์ภาษาอังกฤษ ใช้สัญลักษณ์
P ( Pocket Books )
หนังสือชีวประวัติ ใช้สัญลักษณ์ ช
27. เลขเรียกหนังสือเลขเรียกหนังสือ (Call(Call
number)number)
คือ สัญลักษณ์ที่กำาหนดขึ้นเพื่อใช้ในการคือ สัญลักษณ์ที่กำาหนดขึ้นเพื่อใช้ในการ
ค้นหาหนังสือบนชั้นค้นหาหนังสือบนชั้น
เลขเรียกหนังสือจะประกอบด้วยเลขเรียกหนังสือจะประกอบด้วย
เลขหมู่หนังสือเลขหมู่หนังสือ (Classification(Classification
number)number)
อักษรตัวแรกของชื่อผู้แต่งอักษรตัวแรกของชื่อผู้แต่ง ชาวไทยชาวไทย
หรืออักษรสองตัวแรกหรืออักษรสองตัวแรก
ของชื่อสกุลชาวต่างประเทศของชื่อสกุลชาวต่างประเทศ
เลขประจำาตัวผู้แต่งเลขประจำาตัวผู้แต่ง
อักษรตัวแรกของชื่อเรื่องอักษรตัวแรกของชื่อเรื่อง
เลขเรียกหนังสือจะเขียนหรือพิมพ์ไว้ที่เลขเรียกหนังสือจะเขียนหรือพิมพ์ไว้ที่
สันหนังสือสันหนังสือ
ที่มุมซ้ายของบัตรรายการ และจะปรากฏที่ที่มุมซ้ายของบัตรรายการ และจะปรากฏที่
จอคอมพิวเตอร์เมื่อใช้ฐานข้อมูลจอคอมพิวเตอร์เมื่อใช้ฐานข้อมูล
29. ตัวอย่างเลขเรียกหนังสือภาษาอังกฤษ
ชื่อหนังสือ Guide to the use of
libraries and information sources
โดย Jean Key Gates
เลขเลข
หมู่หมู่
อักษรตัวแรกของอักษรตัวแรกของ
ชื่อเรื่องชื่อเรื่อง
อักษรตัวอักษรตัว
แรกของแรกของ
ชื่อสกุลผู้ชื่อสกุลผู้
แต่งแต่ง
เลขผู้เลขผู้
แต่งแต่ง
025.025.
5656
Ga25Ga25
9G9G
36. ทดสอบ
เรียงหมวดหมู่ต่อไปนี้
1. 001.11 010 002.11
020.05
อ177ก ก65ค พ342ร
ฉ77ก
2. 658.8 658.08 658.08511
658
O12B Ae45A S162F
O11N
3. นว นว นว นว
ค774ภ ฉ15ก ว11ข ด910ต
4. รส รส รส รส
ก23ว ก111ก ก12อ ก123ก
5. 340.593 340.593 340.593