1. โรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตําบล บานดอนกลอย

2. สถานการณโรคไขเลือดออก
โรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตําบล บานดอนกลอยป 2556
สถานการณโรคไขเลือดออก
โรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตําบล บานดอนกลอยป 2556
ที่มา :รง.506 ขอมูล ณ วันที่ 8 กรกฎาคม 2556
• จํานวนผูปวยรวม 12 ราย (เกิดในชวง มิ.ย.-ก.ค.)
•อัตราปวย 385.36 ตอแสนประชากร
• เสียชีวิต 0 ราย
• ผูปวยเคสแรกที่รับการวินิจฉัย 15 มิ.ย. 2556 (หมูที่ 14)
• จํานวนผูปวยมีแนวโนมสูงสุดในปนี้

3. จํานวนผูปวยโรคไขเลือดออก แยกรายเดือนจํานวนผูปวยโรคไขเลือดออก แยกรายเดือน

4. จํานวนผูปวยโรคไขเลือดออก แยกรายหมูบานจํานวนผูปวยโรคไขเลือดออก แยกรายหมูบาน
0
6
0 0
3
1
2
0
1
2
3
4
5
6
7
หมูที่6 หมูที่7 หมูที่8 หมูที่9 หมูที่13 หมูที่14 หมูที่17
DF
DHF
DSS

5. จํานวนปวยโรคไขเลือดออก แยกตามเพศจํานวนปวยโรคไขเลือดออก แยกตามเพศ

6. จํานวนผูปวยโรคไขเลือดออก แยกตามกลุมอายุจํานวนผูปวยโรคไขเลือดออก แยกตามกลุมอายุ

7. โรคไขเลือดออกโรคไขเลือดออก

9. เราปองกันได ถารูวิธี

10. ที่สนใจเรียนรู
และลงมือปอง
กันจริงๆ
เริ่มตั้งแตวันนี้

11. • ระบาดมากในฤดูฝน
สาเหตุ........มี.........
* ยุงลายบาน Aedes
Egypti
* ยุงลายสวน Aedes
Albopictus
 เปนพาหะนําโรค
 เชื้อไวรัส
 ระยะฟกตัว 2-8 วัน

12. 4-5 วัน
ไขยุงลาย
ยุงลาย
1-2 วัน
ลูกน้ํา
7-10 วัน
ตัวโมง
1-2 วัน
ตัวผู 7 วัน
ตัวเมีย 30 - 45 วัน
วงจรชีวิตของยุงลาย

13. การติดตอ
วงจรการเกิดโรค
ไขเลือดออก
ยุงลายตัวเมียดูดเลือดผูปวยที่กําลังไข
กัดเด็กในชุมชน โรงเรียน ศูนยเด็กยุงถายทอดเชื้อทางไขได

14. อาการ

15. การรักษาเบื้องตน
เช็ดตัวลดไข
หามกินยาแอสไพริน เชน ทัมใจ
บวดหาย และไอบรูเฟน
ดื่มน้ํา น้ําผลไมมากๆ
งดเครื่องดื่มสีเขม

16. การรักษาโดย บุคลากรแพทย

17. ติดตามดูอาการใกลชิด
ใหรีบสงโรงพยาบาลทันที ไปตามแพทยนัดทุกครั้ง
ปวดทอง
ปสสาวะ
นอยลง
กระสับ
กระสาย
มือเทาเย็น
ถาเปน ชวงไขลด
การดูแลรักษา

18. สัญญาณอันตราย
• ผูปวยที่มีภาวะชอก คือ หายใจเร็ว เหนื่อย ตัวเย็น
กระสับกระสาย
• ผูมีภาวะเลือดออก เชน มีเลือดออกตามไรฟน
ถายดํา อาเจียนเปนเลือด
• ผูปวยอวน
• ผูปวยมีโรคประจําตัว เชน โรคเลือดออกงาย
ทาลัสซีเมีย โรคเลือด และโรคประจําตัวอื่นๆ

19. การปองกันและควบคุมโรคการปองกันและควบคุมโรค

20. การปองกันและควบคุม
แนวทางที่ ดีที่สุด คือ
การปองกันโรค ลวงหนา
โดยเฉพาะใน ชุมชน โรงเรียน ศูนยเด็กเล็ก วัด
โดยการกําจัดลูกน้ํายุงลาย ใหดัชนีความชุกลูกน้ํายุงลาย = 0
การพนเคมี ใชเมื่อมีผูปวยสงสัย หรือมีการระบาด (ยุงตายแค 30%)

21. ความชุก
ลูกน้ํา
ยุงลาย
HI,CI= 0
ใหใชมาตรการ
5 ป.
3 ร.
มือเทาเย็น
การปองกันควบคุมโรค
1 ข.
5 ป.

22. ใชมาตรการ 5 ป ปด เปลี่ยน ปลอย ปรับปรุง ปฏิบัติจนเปนนิสัย

23. มาตรการ 3 ร.
ร : โรงเรือน คือ บานตองไมมีลูกน้ํายุงลาย
ร : โรงเรียน ศูนยเด็ก ตองไมมีลูกน้ํายุงลาย
ร : โรงพยาบาล รพ.สต. ตองไมมีลูกน้ํายุงลาย

24. มาตรการ 1 ข.
ขัด
คือ ขัดขอบโองบริเวณเหนือน้ํา ที่ยุงลายวางไข
ใหหลุดออก แลวลางออก
(ยุงลายมักวางไขเหนือน้ํา 2-3 ซม.และ
ไขจะอยูไดนานมากกวา 2 เดือน)

25. การสํารวจและกําจัดแหลงเพาะพันธุยุงลาย
แหลงน้ําขังภายนอกบาน
1. ตุมน้ําขังภายนอกบาน
2. แหลงขังน้ําอื่น ๆ อางคอนกรีตลางเทา กระปอง ไหแตก
ถวยแตก แจกันศาลพระภูมิ ภาชนะใสน้ําเลี้ยงสัตว
รางน้ําฝน ยางรถยนต
3. ภาชนะธรรมชาติ โพรงไม กะลา กาบใบไม กระบอกไมไผ

26. การสํารวจภาชนะขังน้ําทุกชนิดและทุกชิ้น

27. การสํารวจแหลงเพาะพันธุ
คว่ํา ขัดลาง
กระบอกตนไผ
อสม.มักมองขาม

28. คว่ํา เผา กลบ

29. ใสเกลือ ปลอยปลาหางนกยูง
ในบาน

30. การใชทรายเคลือบสารเคมี กําจัดลูกน้ํา
• ในภาชนะ ที่เปลี่ยนน้ําไมได
• 10 กรัม/ น้ํา 100 ลิตร
• ใชวิธีหวาน หรือผาขาวบางหอ
• ไมแนะนําใสซองยา เจาะรู
• เพิ่มทรายทุก 3 เดือน หรือเมื่อ
มีลูกน้ําใหม

31. การพนสารเคมีกําจัดยุงตัวเต็มวัย
อสม. พนแบบนี้ถูกตองหรือไม....ทําไม.....

32. เหตุผล..??? คือ
• แหลงเกาะพักของยุงลายในบานเรือนพบวายุง
ตัวเมียรอยละ 90 ชอบเกาะพักตามสิ่งหอยแขวน
ตางๆ ในบาน(àÊ×éͼŒÒËŒÍÂá¢Ç¹, ÁØŒ§áÅÐàª×Í¡ÁØŒ§ÃŒÍÂ
• ÊÔè§ËŒÍÂá¢Ç¹Í×è¹æ )
• มีเพียงรอยละ 10 เทานั้นที่พบเกาะพักอยูตามขางฝาบาน
• ที่มา : สมเกียรติ บุญญะบัญชา. 2535. ชีววิทยาและนิเวศวิทยาของยุงลายในประเทศไทย.
• กองกีฏวิทยาทางการแพทย, กรมวิทยาศาสตรการแพทย.

33. อสม. พนแบบนี้ถูกตองหรือไม....ทําไม.....

34. การพนสารเคมี
• พนเฉพาะควบคุมการระบาด เมื่อรับรายงานมีผูปวย หรือสงสัย
• พนใหเสร็จภายใน 24 ชม.หลังรับแจง พรอมกับกําจัดลูกน้ํา
ในหมูบาน ตองใหคา HI,CI = 0
• มีผูปวย 1 ราย ใหพนบานผูปวย และรัศมีอยางนอย 100 เมตร
และสถานที่ที่เด็กเดินทางไป วันที่ 0,3,7,14,21 และทุก 7 วัน
จนกวาจะไมมีผูปวยรายใหมติดตอกัน 14 วัน
• ถาผูปวยหรือสงสัยมากกวา 1 รายในชุมชน ใหพนทั้งหมูบาน
• การพน ใหพนในบาน ปดประตู หนาตางไวอยางนอย 1 ชม.

35. การควบคุมโรคไมไดผล
คือ มีผูปวยเกิดขึ้นตอเนื่อง เกิน 28 วัน หลังวันเริ่มปวยของรายแรก
1. คาดัชนีความชุกลูกน้ํายุงลาย ไมเทากับ 0 ตั้งแตการควบคุม
โรคครั้งแรก (ไมเครงครัดในการทําลาย)
2. เนนการพน ไมเนนการกําจัดลูกน้ําใหครบทุกภาชนะในชุมชน
3. พนไมถูกวิธี เนนพนนอกบาน พนเขาปา ไมปดประตูหนาตาง
4. ผสมสารเคมีพนไมไดสัดสวน
5. ขาดความตอเนื่อง ไมพนและกําจัดลูกน้ํา ตามวันที่กําหนด
สาเหตุ......

36. สมุนไพร
ใชไลยุง
• ขยี้ใบตระไครหอม
• จุดเทียนตระไครหอมไลยุง
• ใบ หรือผิวมะกรูด วางไลยุงใน
บาน หรือหองน้ํา

37. การใหสุขศึกษาแกประชาชน
ใหความรูแกประชาชน เนนการรักษาเร็ว และการปองกันโรค

38. บทบาท อสม.
ในการปองกันควบคุมโรค
บทบาท อสม.
ในการปองกันควบคุมโรค

39. 1. ดําเนินงานตามกระบวนการหมูบานจัดการสุขภาพ
• รวมประชาคมหมูบาน
• หามาตรการทางสังคม เชนการปรับ การติดธงสี
เมื่อสํารวจพบลูกน้ํา
• ออกสํารวจลูกน้ํา และพาชาวบานทําลายแหลงเพาะพันธุ
ยุงลาย ทุก 7 วัน ใหดําเนินการบายวันศุกร
• เปนตัวอยางที่ดีแกชาวบาน เรื่องการปองกันโรค
• เพาะพันธุปลากินลูกน้ําแจก
• ปลูกสมุนไพรแจกจาย เชนตระไครหอม

40. โดย อสม.ในชุมชน
ผานหอกระจายขาว การประชุม
2.ใหความรูประชาชน

41. 3. สํารวจและทําลายลูกน้ํายุงลาย
ทุกบายวันศุกร
ทุกหลังคาเรือน
ใหตอเนื่องทุกสัปดาห

42. 4. ควบคุมโรคทันที เมื่อมีผูปวย/สงสัย
• เจาหนาที่สาธารณสุข
• อบต./เทศบาล
• ผูนําชุมชน
• โรงเรียน วัด
• ศูนยเด็ก

43. หยุด

44. หยุด
´ŒÇ¤ÇÒÁ»ÃÒö¹Ò´Õ¨Ò¡.....
โรงพยาบาลสงเสริมสุขภาพตําบล บานดอนกลอย