Παρουσίαση του ανθρώπινου μυϊκού συστήματος, του τρόπου λειτουργίας των μυϊκών ινών των λείων και των σκελετικών μυών.

1. ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΜΥΪΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
 Το μυϊκό σύστημα είναι το σύστημα οργάνων που ελέγχει τις
κινήσεις του σώματος.
 Τα όργανα που αποτελούν το μυϊκό σύστημα είναι οι μύες.
 Οι μύες αποτελούνται από συνδετικό ιστό και από τους τρεις
τύπους μυϊκού ιστού, τον σκελετικό, τον καρδιακό και τον
λείο.
 Ο μυϊκός ιστός με την σειρά του αποτελείται από μυϊκά
κύτταρα, τα οποία διαθέτουν τις
 μηχανικές ιδιότητες
i. της διεγερσιμότητας,
ii. της συσταλτικότητας,
iii. της διατασιμότητας και
iv. της ελαστικότητας.

2. ΑΝΔΡΙΚΟ ΜΥΪΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

3. ΑΝΔΡΙΚΟ ΜΥΪΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
• Το ποσοστό αναλογίας των μυών στον άνδρα
φτάνει τα 42- 47% της συνολικής μάζας του
σώματος.

4. ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΜΥΪΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

5. ΓΥΝΑΙΚΕΙΟ ΜΥΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ
• Το ποσοστό αναλογίας των μυών στην
γυναίκα φτάνει τα 30- 35% της συνολικής
μάζας του σώματος.

6. ΕΙΔΗ ΜΥΩΝ
• Οι μύες διακρίνονται:
1.Στους λείους
2.Στους σκελετικούς
3.Στον μυ της καρδιάς

7. ΣΚΕΛΕΤΙΚΟΙ Ή ΓΡΑΜΜΩΤΟΙ ΜΥΕΣ
• Κρατούν το σώμα σε ισορροπία και το κινούν,
συνδεδεμένοι, μέσω των τενόντων, με τα
οστά.
• Έχουν την ικανότητα να συσπώνται πολύ
γρήγορα και εξίσου γρήγορα να χαλαρώνουν.
• Σε περιπτώσεις έντονης δραστηριότητας
εμφανίζουν, σε μικρό χρονικό διάστημα,
σημάδια κόπωσης.
• Ελέγχονται από το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα

8. Χαρακτηριστικό τους στοιχείο είναι ότι εμφανίζουν εναλλασσόμενες φωτεινές και
σκοτεινές ραβδώσεις.
Η χαρακτηριστική αυτή εμφάνιση οφείλεται στις ινώδεις πρωτεΐνες που περιέχονται στο
μυϊκό κύτταρο.
Τα μυϊκά ινίδια των μυϊκών κυττάρων αποτελούνται από συνδυασμό των πρωτεϊνών
μυοσίνη και ακτίνη.
 Η μυϊκή σύσπαση είναι αποτέλεσμα της ολίσθησης των νημάτων ακτίνης πάνω στα
νημάτια μυοσίνης.
Ο έλεγχος της σύσπασης γίνεται με ειδικές πρωτεΐνες του μυϊκού κυττάρου, όπως είναι η
τροπομυοσίνη και η τροπονίνη
Σκελετικό μυϊκό κύτταρο με τις χαρακτηριστικές γραμμές και ζώνες. Η ζώνη Ι αποτελείται
από ινίδια ακτίνης, η ζώνη Η από ινίδια μυοσίνης και η ζώνη Α από ινίδια και των δύο ειδών.
Το επαναλαμβανόμενο τμήμα S ονομάζεται σαρκομερές

9. ΤΥΠΟΙ ΜΥΪΚΩΝ ΙΝΩΝ
•
Οι μυϊκές ίνες χωρίζονται σε α) γρήγορες ή φασικές και β) αργές ή τονικές.
Οι περισσότεροι μύες του σώματος περιέχουν συνδυασμούς αυτών των μυϊκών
ινών.
• Οι σκελετικοί μύες πραγματοποιούν μία σειρά από διαφορετικές λειτουργίες.
Κάποιοι σκελετικοί μύες είναι υπεύθυνοι για:
a. την διατήρηση της στάσης,
b. άλλοι για την αντοχή και
c. άλλοι για την δύναμη και την ταχύτητα.
• Γι' αυτό τον λόγο έχουν δημιουργηθεί εξειδικευμένοι τύποι μυϊκών ινών,
προσαρμοσμένοι σε συγκεκριμένες λειτουργίες.
• Οι μυϊκές ίνες διακρίνονται σε ερυθρές ή οξειδωτικές και λευκές ή γλυκολυτικές.
• Η κύρια διαφορά τους είναι ο μηχανισμός στον οποίο στηρίζονται για την
παραγωγή ATP.
• Οι ερυθρές στηρίζονται στον αερόβιο μηχανισμό και οι λευκές στον αναερόβιο.

11. Εικ.11 Σχηματική παράσταση λεπτού νηματίου. Το άνω σχήμα δείχνει τα μονομερή
της ακτίνης, τροπονίνης και τροπομυοσίνης, ενώ το κάτω δείχνει την πολυμερισμένη
τους μορφή. Κάθε μόριο τροπομυοσίνης εκτείνεται πάνω από 7 μόρια ακτίνης. Tnl ,
TnC , TnT : Υπομονάδες της τροπονίνης

12. Εικ.15 Σχηματισμός λεπτού νηματίου από τις πρωτεΐνες ακτίνη,
τροπομυοσίνη και τροπονίνη

13. Η μυϊκή σύσπαση είναι αποτέλεσμα της
ολίσθησης των νημάτων ακτίνης πάνω στα
νημάτια μυοσίνης.

14. Εικ.12 Κάθε μόριο μυοσίνης αποτελείται από 2 βαριές αλυσίδες σε σχήμα
γυρίνου, των οποίων οι ουρές περιελίσσονται η μια γύρω από την άλλη με 4
ελαφριές αλυσίδες στην περιοχή της κεφαλής. Τα ραβδοειδή τμήματα της
μυοσίνης επιστοιβάζονται κλιμακωτά σχηματίζοντας το παχύ νημάτιο
μυοσίνης, ενώ τα κεφαλικά τμήματα προβάλλουν προς τα έξω σε ένα
κανονικό ελικοειδές πρότυπο

15. ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΜΥΩΝ
ΚΕΦΑΛΗΣ ΚΑΙ ΑΥΧΕΝΑ

16. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ
ΜΥΩΝ ΚΟΡΜΟΥ

17. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ
ΜΥΩΝ ΡΑΧΗΣ

18. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ
ΜΥΕΣ ΑΝΩ ΑΚΡΩΝ

19. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΟΛΟΓΙΑ
ΚΑΤΩ ΑΚΡΩΝ

20. ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΩΝ ΣΚΕΛΕΤΙΚΩΝ ΜΥΩΝ
 Τη βασική μονάδα του σκελετικού μυ αποτελεί το μυϊκό
κύτταρο.
 Είναι πολύ λεπτό (0,05 μέχρι 0,1 χιλιοστά, διάμετρος) και
μακρύ (ορισμένες φτάνουν μέχρι και 15 εκατοστά).
 Ανάμεσα στις μυϊκές ίνες υπάρχει ένα λεπτό δίκτυο μικρών
αιμοφόρων αγγείων (τριχοειδή) και νεύρων (10% της
συνολικής μάζας του μυ).
 10-50 μυϊκές ίνες ενώνονται σε μια δεσμίδα. Οι δεσμίδες
σχηματίζουν τελικά το σκελετικό μυ.
 Οι μυϊκές ίνες, οι δεσμίδες και οι μύες περιβάλλονται, ο
καθένας χωριστά, από ένα συνδετικό ιστό.

21. Εικ.4 Το επιμύϊο περιβάλλει όλο το μυ. Από την εσωτερική του επιφάνεια
ξεκινούν λεπτότερα διαφράγματα, που περιβάλλουν κάθε μυϊκό δεμάτιο και
αποτελούν το περιμύϊο. Από την εσωτερική επιφάνεια του περιμύϊου
ξεκινούν πολύ μικρά διαφράγματα, που περιβάλλουν κάθε μυϊκή ίνα και
αποτελούν το ενδομύϊο.

22.  Οι δέσμες των μυϊκών ινών σχηματίζουν στις άκρες τους,
τους τένοντες.
 Από τους τένοντες που συνδέονται με τα οστά μεταφέρεται η
μυϊκή δύναμη στο σκελετικό σύστημα.
 Ο ρόλος τους είναι να διαμοιράζουν τις επιδράσεις
οποιασδήποτε εσωτερικής ή εξωτερικής δύναμης ηπιότερα
για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, δηλαδή, είτε η δύναμη
αυτή είναι ελκτική, είτε επιφέρει ξαφνική διάταση του μυός.
 Ελκτική ικανότητα τενόντων (7000 N/cm2 ), μυών (60 N/cm2 ).
 Στη μυϊκή ίνα υπάρχει μια καγκελωτή βασική ουσία, το
σαρκόπλασμα.
 Στο σαρκόπλασμα υπάρχουν τα μιτοχόνδρια που είναι
υπεύθυνα για τις μεταβολικές διαδικασίες που λαμβάνουν
χώρα μέσα στο μυ, καθώς και για την αποθήκευση ενέργειας.

23. Εικ.8 Η λειτουργική επαναλαμβανόμενη υπομονάδα του
μυοϊνιδίου είναι το σαρκομέριο

24. Εικ.9 Μεταξύ δυο σαρκομερίων διακρίνεται η ηλεκτρονιοπυκνοτική γραμμή
Ζ . Η απόσταση μεταξύ δυο διαδοχικών γραμμών Ζ ισούται με το μήκος του
σαρκομερίου. Οι δυο φωτεινές ζώνες εκατέρωθεν της Ζ γραμμής
σχηματίζουν τη ζώνη Ι . Μεταξύ δυο διαδοχικών ζωνών Ι παρεμβάλλεται η
ζώνη Α , η οποία στο κέντρο της διχοτομείται από τη φωτεινή ζώνη Η . Στο
κέντρο της ζώνης Η διακρίνεται τη πυκνοχρωματική γραμμή Μ.

25. • Το σαρκομέριο έλκεται κατά μήκος από λεπτές
μυϊκές ίνες, τα μυοϊνίδια.
• Τα μυοϊνίδια αποτελούν περίπου το 50% της μάζας
της μυϊκής ίνας. Και έχουν μήκος ίσο μ’ αυτή.
• Αποτελούν τα πραγματικά συσταλτά στοιχεία του
μυ.
• Αποτελούνται από πολύ μικρές, διαδοχικά
συνδεδεμένες, συσταλτές στοιχειώδης μονάδες, που
χαρακτηρίζονται και σαν σαρκομέρια.
• Τα σαρκομέρια έχουν μήκος 0,002 mm.
• Πρέπει να ενωθούν πάρα πολλά σαρκομέρια, κατά
μήκος, για να σχηματίσουν μια μυϊκή ίνα.

26. Εικ.10 Η απόσταση μεταξύ δυο διαδοχικών γραμμών Ζ ισούται
με το μήκος του σαρκομερίου

28. Εικ.14 Kατά τη διάρκεια της μυϊκής συστολής τα λεπτά νημάτια
γλιστρούν πάνω στα παχιά ενώ κατά τη χάλαση συμβαίνει το
αντίθετο

30. Εικ.1 Σε εγκάρσια τομή τα γραμμωτά μυϊκά κύτταρα έχουν ένα
ακανόνιστο εξάγωνο σχήμα. Οι πυρήνες (Π) βρίσκονται κάτω
από την κυτταρική μεμβράνη. Τα ινοκολλαγονώδη
διαφράγματα (Δ) περιέχουν αγγεία

31. Εικ.2 Σε επιμήκη τομή τα γραμμωτά μυϊκά κύτταρα φέρουν εγκάρσιες γραμμώσεις, που σχηματίζονται λόγω
των εναλλασσόμενων και επικαλυπτόμενων ζωνών των παχιών (πυκνοχρωματικών) και λεπτών
(αραιοχρωματικών) νηματίων των μυοϊνιδίων. Κάθε μυϊκή ίνα φέρει πολλούς πυρήνες (Π), που φαίνονται ως
επιμήκεις σχηματισμοί κάτω από την κυτταρική μεμβράνη

32. Εικ.30 Δορυφόρα κύτταρα γραμμωτών μυϊκών κυττάρων.

33. . Εικ.3 Οι μυϊκές ίνες διατάσσονται παράλληλα και στενά μεταξύ τους και
όλες μαζί παράλληλα προς τον επιμήκη άξονα του μυός. Τα μυϊκά δεμάτια
σχηματίζονται από ομάδες γειτονικών παράλληλων ινών. Ομάδες γειτονικών
δεματίων σχηματίζουν το γραμμωτό μυ

34. Εικ.5 Νευρομυϊκή άτρακτος

35. Εικ.6 Τελική κινητική πλάκα

36. Εικ.7 Η κυτταρική μεμβράνη της μυϊκής ίνας ονομάζεται
σαρκείλημμα , το κυτταρόπλασμά της σαρκόπλασμα και το
ενδοπλασματικό της δίκτυο σαρκοπλασματικο δίκτυο
αντίστοιχα

37. ΣΧ.4001. ΝΕΥΡΟΜΥΙΚΗ ΣΥΝΑΨΗ

38. Εικ.13 α) το ATP που έχει συνδεθεί με τη μυοσίνη, υδρολύεται σε ADP και
φωσφορικό ( Pi ). β) Χαλαρώνει η σύνδεση ακτίνης-μυοσίνης. γ)
Απελευθέρωση Pi και στενή σύνδεση ακτίνης-μυοσίνης. δ) Πτύχωση και
μετακίνηση ως προς το νημάτιο της ακτίνης του μορίου μυοσίνης.
Απελευθέρωση ADP και σύνδεση νέου ATP , οπότε η μυοσίνη επιστρέφει σε
μη δεσμευμένη κατάσταση. Με επανάληψη της παραπάνω διαδικασίας η
μυοσίνη κινείται κατά μήκος του νηματίου της ακτίνης

39. ΚΑΡΔΙΑΚΟΣ ΜΥΣ
Έχει χαρακτηριστικά και από τους λείους
μύες
(εργάζεται
αδιάκοπα
και
ακούραστα και δεν λειτουργεί εκούσια,
υπακούει στο Α.Ν.Σ.), άλλα και από τους
γραμμωτούς (συσπάτε γρήγορα και
δουλεύει εντατικά)

40. ΚΑΡΔΙΑΚΟΣ ΜΥΣ

41. Εικ.16 Δομή καρδιακής ίνας

42. Εικ.17 Καρδιακός μυς σε επιμήκη τομή. Οι κλιμακωτές ταινίες,
που εμφανίζονται σαν ανοιχτόχρωμες γραμμές, είναι οι θέσεις
ένωσης δύο συνεχόμενων καρδιακών ινών

43. Εικ.18 Σχηματικό παράσταση
καρδιακής ίνας

44. Εικ.19 Καρδιακός μυς σε εγκάρσια τομή

45. Εικ.20 Καρδιακός μυς σε επιμήκη τομή.

46. ΛΕΙΟΙ ΜΥΕΣ
 Λείους μύες βρίσκουμε στα εσωτερικά
όργανα, όπου λαμβάνουν χώρα σχετικά
αργές και ομοιόμορφες κινήσεις.
 Γι’ αυτό και είναι ακούραστοι.
 Η κίνησή τους ελέγχετε από το Αυτόνομο
Νευρικό Σύστημα.

47. ΛΕΙΟΙ ΜΥΕΣ

48. Εικ.21 Λεία μυϊκά κύτταρα αγγείων

49. Εικ.22 Λεία μυϊκά κύτταρα (αριστερά) γαστρεντερικού
και (δεξιά) αναπνευστικού συστήματος.

50. Εικ.23 Λεία μυϊκή ίνα.

51. Εικ.24 Λείες μυϊκές ίνες σε επιμήκη τομή στο
ηλεκτρονικό μικροσκόπιο.

52. Εικ.25 Εξωτερικός υμένας των λείων μυϊκών
κυττάρων

53. Εικ.26 Δέσμη λείων μυϊκών κυττάρων

54. Εικ.27 Εξωτερικός υμένας λείων μυϊκών κυττάρων σε
ηλεκτρονικό μικροσκόπιο.

55. Εικ.28 Οι συσταλτές πρωτεΐνες προσφύονται στις εστιακές
πυκνότητες γύρω από την κυτταρική μεμβράνη. Κατά τη
συστολή το κύτταρο αποκτά ένα βραχύ, συμπαγές, στρογγυλό
σχήμα.

56. Εικ.29 Μηχανισμός συστολής λείων μυϊκών κυττάρων.

57. ΔΥΝΑΜΗ
• Με τον όρο δύναμη εννοούμε την ικανότητα του
ανθρώπου να επενεργεί, μέσω της μυϊκής
δραστηριότητας, σε εξωτερικές δυνάμεις π.χ. να τις
υπερνικά.
• Εσωτερική δύναμη χαρακτηρίζεται η δύναμη που
προέρχεται από τη σύσπαση των μυών και γίνεται
αποτελεσματική εξωτερικά, μέσω του σκελετικού
συστήματος.
• Η εξωτερική δύναμη προκαλείται, εκτός των άλλων
και από δυνάμεις αντίστασης , τριβής και δυνάμεις
υπερνίκησης ή μετακίνησης βαρών.

58. ΜΕΓΙΣΤΗ ΔΥΝΑΜΗ
• Μέγιστη δύναμη είναι το μέγεθος της
εσωτερικής δύναμης, που είναι σε θέση να
αναπτύξει το νευρομυικό σύστημα μέσω
μέγιστης εκούσιας σύσπασης ενάντια σε
εξωτερικές δυνάμεις.

59. ΤΑΧΥΔΥΝΑΜΗ
• Είναι το μέγεθος της εσωτερικής δύναμης
που μπορεί να κινητοποιήσει με εκούσια
σύσπαση το νευρομυικό σύστημα σε κάθε
χρονική μονάδα, όπως και η διάρκεια κατά
την οποία μπορεί να διατηρηθεί αυτή η
μορφή δύναμης.

60. ΑΝΤΟΧΗ ΣΤΗ ΔΥΝΑΜΗ
• Είναι το μέγεθος της ικανότητας αντίστασης
του οργανισμού στην κόπωση, με σχετικά
μεγάλης διάρκειας επιβαρύνσεις και ένα
υψηλό ποσοστό δύναμης (πάνω από το 30%
της ατομικής μέγιστης δύναμης).

62. ΠΗΓΕΣ:
panacea.med.uoa.gr
emed.med.uoa.gr
sterlingtouch.biz/images/muscular_system_ziy8.jpg
www.schools.manatee.k12.fl.us/webdisk/sharp/W..
www.geoinst.gr/files/products//anthropology02.jp
gpaulkrohtherapy.com/files/images/Muscular_Sys
www.chirofit.tv/images/big_muscular_system_12
www.hellenica.de/Med/Anatomia/MyiikoSystima2.jpg
catalog.nucleusinc.com/imagescooked/8106W.jpg
homepage.smc.edu/.../anatomy1/1musclesatside.jpg
www.edoctoronline.com/medical-atlas.asp
Hartmann/ Tunnemann Σύγχρονη Προπόνηση Δύναμης
Fox S.I. - Human Physiology, 1999