http://bsnhi.vn Vào ngày 2/11, BSnhi đã tổ chức hội thảo "Bảo Vệ Cái Bụng Của Bé Yêu" với sự tham gia chia sẻ của bác sĩ Hoàng Lê Phúc - trưởng khoa Tiêu Hoá, bệnh viện Nhi Đồng 1 tp.HCM. Mong rằng những thông tin, kiến thức, kinh nghiệm được bác sĩ Hoàng Lê Phúc chia sẻ trong hội thảo sẽ giúp bố mẹ xua tan đi nỗi lo táo bón, tiêu chảy ở bé và bảo vệ "cái bụng" của bé yêu nhà mình tốt hơn. Chúc bé khoẻ mẹ vui ^^

1. XỬ TRÍ
CÁC BỆNH TIÊU HÓA
THƯỜNG GẶP Ở TRẺ EM
BS HOÀNG LÊ PHÚC
BV NHI ĐỒNG 1

2. NỘI DUNG
TIÊU CHẢY CẤP
TÁO BÓN MẠN

3. BEÄNH TIEÂU CHAÛY CAÁP
ÔÛ TREÛ EM

4. Khi nào bé bị tiêu chảy?
v Söï ñi tieâu phaân loûng hay phaân
nöôùc
v ≥ 3 laàn trong 24 giôø

5. Có mấy loại tiêu chảy?
• Theo thời gian:
– Tieâu chaûy caáp tính
– Tieâu chaûy keùo daøi
• Theo tính chất phân:
– Tiêu phân có máu: lỵ
– Tiêu phân nước

6. Tại sao bé bị tiêu chảy?
• Siêu vi
• Vi trùng & độc tố
• Ký sinh trùng
LÂY QUA ĐƯỜNG PHÂN – MIỆNG

7. TIÊU CHẢY GÂY HẠI GÌ CHO BÉ?
ÔÛ TREÛ DÖÔÙI 5 TUOÅI, LAØ NGUYEÂN NHAÂN
HAØNG ÑAÀU LAØM TAÊNG:
– TYÛ LEÄ TÖÛ VONG
– TYÛ LEÄ BEÄNH TAÄT
– SUY DINH DÖÔÕNG

8. TIÊU CHẢY GÂY HẠI GÌ CHO BÉ?
Ø Tieâu chaûy laøm beù
bò maát nöôùc vaø
ñieän giaûi theo
phaân.
Ø Ñieàu naøy raát nguy
hieåm, cô theå treû
nhanh choùng bò
khoâ kieät neáu
khoâng ñöôïc buø
nöôùc nhanh choùng
vaø thích hôïp.
Thoùp loõm
Maét truõng Ít / Không
nöôùc mắt
Moâi löôõi
kho â
Veùo da

9. Nhöõng ñe doïa cuûa tieâu chaûy
DÒCH DINH DÖÔÕNG
MAÁT NÖÔÙC
BUØ DÒCH CHO AÊN
TÖÛ VONG SUY DINH DÖÔÕNG

10. ÑIEÀU TRÒ
§ < 3% PHAÛI NHAÄP VIEÄN
§ ÑIEÀU TRÒ TAÏI NHAØ
BÀ MẸ CÓ VAI TRÒ
RẤT QUAN TRỌNG

11. 3 NGUYÊN TẮC
• Cho trẻ uống nhiều nước hơn
thường ngày để ngừa mất nước do
tiêu chảy.
• Cho trẻ ăn và bú nhiều bữa hơn
thường ngày để có sức, mau lành
bệnh.
• Cho trẻ tái khám đúng lúc để được
theo dỏi và xử trí kịp thời.

12. UỐNG NHIỀU NƯỚC
• Sữa mẹ vừa là thức ăn vừa là loại “nước”
rất tốt.
• Các trường hợp khác cần cho trẻ uống thêm
các loại nước sau: nước canh, nước cháo, sữa
chua, sữa đậu nành, nước trái cây như cam
vắt (không thêm hoặc thêm rất ít đường),
nước dừa tươi, nước chín.
• Cần tránh các loại nước giải khát, nước ép trái
cây quá ngọt vì chúng làm cho bệnh xấu hơn.
Tuy nhiên nếu trẻ quá “thèm”, bạn có thể
dùng nhưng phải pha loãng ít nhất 3-4 lần.

13. UỐNG NHIỀU NƯỚC
• Cho trẻ uống nhiều tùy theo khả
năng của trẻ.
• Cần phải uống chậm, từng muỗng
(từng ngụm nếu trẻ lớn hơn).
• Nếu trẻ bị ói thì ngưng lại khoảng 10
phút, sau đó cho trẻ uống lại nhưng
chậm hơn.

14. UỐNG NHIỀU NƯỚC
• Cách pha dung dịch ORESOL:
cả gói pha với 200ml nước chín.
• Cách uống tùy theo lứa tuổi: lượng
nước uống có ghi trên gói ORESOL
– Dưới 2 tuổi : 50 đến 100 ml sau mỗi
lần tiêu lỏng.
– Từ 2 -10 tuổi : 100 đến 200 ml sau mỗi
lần đi tiêu lỏng.
– Trẻ > 10 tuổi : uống tùy thích đến khi hết
khát

15. ORESOL
• Là một dung dịch điện giải, không có tác
dụng cầm tiêu chảy nhưng lợi ích của nó
là dùng rất hiệu quả để bù lại số lượng
nước và các chất điện giải (muối) bị mất
qua phân.
• Dung dịch này thường được thầy thuốc
dùng để chữa MẤT NƯỚC do tiêu chảy..
• Để ngừa mất nước bạn chỉ cho trẻ uống
dung dịch này sau mỗi lần trẻ tiêu lỏng,
nhớ là phải sau khi trẻ tiêu lỏng, xen kẽ
với nước chín hoặc các dịch khác.

16. ĂN NHIỀU
• Nếu trẻ còn bú mẹ cần được bú nhiều hơn
và mỗi cữ bú lâu hơn.
• Cho trẻ ăn làm nhiều bữa, và thêm ít nhất
2 bữa so với những ngày không bệnh. Ăn
uống chậm. Nếu trẻ còn bú, tốt nhất dùng
muỗng đút sữa chậm.
• Thực phẩm nên đủ 4 nhóm. Thức ăn cần
nấu nhừ. Cho trẻ ăn thêm trái cây tươi như
chuối, nho, cam, xoài, mãng cầu …
• ĐỘNG VIÊN TRẺ CHÁN ĂN ĐỂ ĂN

17. ĂN NHIỀU
• Không kiêng ăn, không kiêng sữa.
Không cần pha loãng sữa, đổi sữa.
• Tuyệt đối không được bắt trẻ nhịn ăn
để “ruột nghỉ ngơi”. Điều này hết sức
sai lầm và rất nguy hiểm.
• Bạn cũng nên ăn và uống thêm để
“có sức” mà lo cho trẻ.

18. TÁI KHÁM ĐÚNG LÚC
• Trẻ bỏ ăn, bỏ bú
• Trẻ mệt, bệnh nhiều hơn
• Trẻ rất khát nước
• Trẻ ói liên tục
• Trẻ tiêu phân có máu
• Trẻ li bì, khó đánh thức
• Trẻ có co giật
• Trẻ sốt

19. Phòng ngừa
• Cắt đứt đường lây truyền
– Nước sạch, thức ăn sạch:
ăn chín uống sôi
– Xử lý phân
– Rửa tay
• Tăng sức đề kháng
– Sữa mẹ
– Chủng ngừa sởi
– Vitamine A

20. http://scienceblogs.com/thepumphandle/2010/08/19/in-praise-of-toilets/

21. Röûa tay
ü Khi naøo?
ü Nhö theá naøo?

22. Thay taû khi beù tieâu chaûy

23. Phòng ngừa
• Cắt đứt đường lây truyền
– Nước sạch, thức ăn sạch:
ăn chín uống sôi
– Xử lý phân
– Rửa tay
• Tăng sức đề kháng
– Sữa mẹ
– Chủng ngừa sởi
– Vitamine A

24. Sữa mẹ
• Kháng thể
• Bú mẹ hoàn toàn
• Bao lâu?

25. Táo bón mạn tính

26. DỊCH TỂ HỌC
• Trieäu chöùng thöôøng gaëp
– 3% (nhi) – 30% (tieâu hoùa nhi),
– 3983 ca/naêm BVNÑ1
– Ñoä löu haønh: 0.3-28%
– Trai/gaùi : tieàn daäy thì 3/1, sau ñoù 1/3
• Æa ñuøn: 35% (gaùi) 55%(trai) taùo boùn
– 2-4 tuoåi: trai/gaùi 1/1
– 5-10 tuoåi: trai/gaùi 3/1
– 10 tuoåi: 1.6% vaãn coøn maéc
Pediatr Clin N Am 54 (2007) 927–947
European Journal of Clinical Nutrition (2003) 57, Suppl 2, S88–

27. Geographic distribution of constipation in children and adults,
presented in median prevalence rates

28. Số lần đi ngoài bình thường theo tuổi
Tuổi Số lần đi ngoài/ngày
0-3 tháng - Bú mẹ
- Bú bình
2.9
2.0
6-12 tháng 1.8
1-3 tuổi 1.4
>3 tuổi 1.0
Càng lớn càng ít đi cầu chưa hẳn là táo bón
Fontana M et al, Acta Ped Scad 78:682-84, →

29. Nguyeân nhaân
• Nguyeân nhaân thöïc theå:
– Ñaïi tröïc traøng haäu moân
– Thaàn kinh - Cô
– Toaøn thaân
– Thuoác
• Nguyeân nhaân chức naêng: > 90%
– Chöa hoaøn thieän cô cheá baøi xuaát phaân
– Yeáu toá taâm lyù-giaùo duïc
– Yeáu toá dinh döôõng

30. Haønh vi nín giöõ phaân

31. Vòng luẩn quẩn
Đau
khi tiêu
Nín giữ phân
Ứ
phân
Sợ
đi tiêu

32. Haønh vi nín giöõ phaân
o Ngoài xoåm
o Baét cheùo 2 maét caù
o Goàng cöùng ngöôøi
o Ñoû maët, ñoå moà hoâi, khoùc
o Baáu vaøo meï / vaät duïng
o Troán
http://emedicine.medscape.com/article/928185-media

33. Taùc haïi
§ Nöùt haäu moân
§ Soùn phaân
§ Chaùn aên
§ Chaäm phaùt trieån
§ à

34. Ngöôøi lôùn

35. ĐiỀU TRỊ TÁO BÓN CHỨC NĂNG
• Muïc tieâu ñieàu trò:
– Hoài phuïc söï ñi tieâu phaân bình thöôøng
(phaân meàm, khoâng ñau)
– Khoâng soùn phaân
– Ngöøa taùi phaùt
• Ba böôùc điều trị:
– SAÏCH PHAÂN
– Ngöøa tích tuï phaân trôû laïi
– Theo doõi

36. Các điều phụ huynh nên biết
• Thời gian điều trị
• Yếu tố nguy cơ/thúc đẩy
• Tư thế đi tiêu
• Chế độ ăn, nước, vận động

37. Yếu tố nguy cơ /thúc đẩy
§ Sợ đi tiêu là yếu tố quan trọng → động viên trẻ
§ Đau
§ Sợ chổ lạ, dơ
§ Tối
§ Bạn bè chọc
§ Ham chơi
§ Khác
§ Són phân là không chủ ý → không la mắng trẻ
Koo WW, Hockman EM, Dow M. Palm olein in the fat blend of infant formulas: effect on the intestinal
absorption of calcium and fat, and bone mineralization. J Am Coll Nutr 2006;25:117–22.
Moro GE, Mosca F, Miniello V, Fanaro S, Jelinek J, Stahl B, et al. Effects of a new mixture of prebiotics on
faecal flora and stools in term infants. Acta Paediatr 2003;91(suppl):77–9.

38. Tư thế đi tiêu

39. Photo
Credit
toilet
image
by
kuhar
from
Fotolia.com
CHÂN PHẢI CHẠM SÀN MỚI LÀ TƯ THẾ ĐI TIÊU ĐÚNG

41. Điều trị duy trì
• Tầm quan trọng của chất xơ
– Tuoåi + 5 à Tuoåi + 10
– 10g (3-7 tuoåi) , 14.5g (8-14 tuoåi)
• Chế độ dinh dưỡng
– Cân bằng
• Uống đủ nước
Koo WW, Hockman EM, Dow M. Palm olein in the fat blend of infant formulas: effect on the intestinal
absorption of calcium and fat, and bone mineralization. J Am Coll Nutr 2006;25:117–22.
Moro GE, Mosca F, Miniello V, Fanaro S, Jelinek J, Stahl B, et al. Effects of a new mixture of prebiotics on
faecal flora and stools in term infants. Acta Paediatr 2003;91(suppl):77–9.

42. Theo dõi

43. KEÁT QUAÛ
§ 80% ñieàu trò thaønh coâng trong 5 naêm
§ 30-50% taùi phaùt
§ 30% treû taùo boùn coù æa ñuøn vaãn coøn trieäu
chöùng ñeán daäy thì

44. Xin caûm ôn söï theo doõi cuûa quyù vò

45. Caâu hoûi ???