- “Người trong bao” ra đời vào năm 1898, trong thời gian nhà văn dưỡng bệnh ở thành phố I – an – ca, trên bán đảo Crưm, biển Đen.
- Bối cảnh của tác phẩm là xã hội Nga đang ngạy thở trong bầu chuyên chế nặng nề cuối thế kỉ XIX.
4. 1. TÁC GIẢ
- Sê – Khốp
(1860 – 1904), nhà
văn kiệt xuất ở Nga.
- Quê hương:
Nga.
- Sinh ra và lớn lên trong một gia
đình buôn bán nhỏ ở thị trấn Tan –
gan – rốc, bên bờ biển A – dốp.
- Sự nghiệp: Ông có hơn 500 truyện ngắn, truyện vừ ă. Trong đó, tác phẩm tiêu
biểu: Anh béo ănh gầy, bă chị êm. Vườn ănh đào… Bặc thằy về truyện ngắn.
- Đặc
điểm
+ Cót truyện giẳn dị, chú trọng cắc chi tiết nghệ thuặt (Ông
thườ ng bắt đằu từ nhữ ng mẳnh nhỏ của cuọc sóng đờ i thườ ng
tặo nên nhữ ng chi tiết nghệ thuặt có giá trị).
Sê – Khốp được xem là đại biểu lớn cuối cùng của Văn học
hiện thực Nga nửa cuối TK XIX.
+ Nhằ cắch tân thiên tằi về thể loặi truyện ngắn vằ kịch.
- Đặc
điểm
5. 2. TÁC PHẨM
Hoàn cảnh
sáng táca
- “Người trong bao” ra đời
vào năm 1898, trong thời
gian nhà văn dưỡng bệnh ở
thành phố I – an – ca, trên
bán đảo Crưm, biển Đên.
- Bối cảnh củă tác phẩm là xã
hội Nga đăng ngạy thở trong
bầu chuyên chế nặng nề cuối
thế kỉ XIX.
Bố cục:
2 phần
b
- Bê – li – cốp khi còn sống.
- Bê – li – cốp khi đã qua đời.
7. 1. Hình tượng nhân vật Bê - li - cốp.
+ Trang phục: luôn mặc màu đen; luôn “đi giày
cao su”, mặc áo bành tô và “giấu mặt sau chiếc
cổ áo bành tô bẻ đứng lên”, “đeo kính râm”,
“mặc áo bông chần”.
+ Bộ mặt : giấu trong cổ áo bành tô bẻ cao , mắt
đeo kính râm.
Chân dung Bê-li-cốp được vẽ bằng những nét
kì quái, dị thường:
a. Chân dung
8. 1. Hình tượng nhân vật Bê - li - cốp.
a. Chân dung
Chân dung kì quái, lập dị, không dám
đối mặt với thực tế. Với “khát vọng
mãnh liệt thu mình vào trong một cái
vỏ, tạo ra cho mình một thứ bao có
thể ngăn cách, bảo vệ khỏi những
ảnh hưởng bên ngoài”, “trốn tránh
cuộc sống thực”.
9. b. Lối
sống
sinh
hoạt
+ Ở nhà: “mặc áo khoác ngoài”, “ đội mũ”,“đóng cửa”,“cài
then”; buồng ngủ “chật như cái hộp
+ Sinh hoạt: lúc nào cũng “đi giày cao su”, “cầm ô”,”mặc áo
bành tô”, “đeo kính răm”, “mặc áo bông trần”, “lỗ tai nhét
bông”, ngồi xe ngựa thì luôn “kéo mui lên”; ngủ - “kéo chăn
trùm đầu kín mít.
+ Đồ dùng : Cái ô, đồng hồ quả quít, chiếc dao nhỏ để gọt bút
chì ... đều được để trong bao. - Đồng nghiệp khinh ghét, ghê sợ
hắn: “ Bọn giáo viên … sợ hắn”.
+ Đến thăm đồng nghiệp: “Kéo ghế ra ngồi, chẳng nói chẳng
rằng” Chỉ ngồi im, một giờ sau thì cáo từ.
10. b. Lối
sống
sinh
hoạt
+ Các bà cô không dám tổ chức diễn kịch tối thứ bảy.
+ Nhà tu hành không dám ăn thịt và đánh bài
+ Người ta sợ nói to, sợ gửi thư, sợ làm quen, sợ đọc sách…
Cách sống của Bê-li-cốp có ảnh hưởng ghê gớm đến
cộng đồng, xã hội.
Lối sống của Bê-li-cốp đã ảnh hưởng mạnh mẽ và dai dẳng
đến mọi người trong thành phố.
11. c. Tính cách của Bê – li – cốp
- Bê-li-cốp có khát vọng mãnh liệt: “thu mình vào trong vỏ, tạo cho mình một
thứ bao có thể ngăn mình khỏi những ảnh hưởng từ bên ngoài” nhút nhát,
ngại giao tiếp.
- Ý nghĩ giấu vào trong bao, không bao giờ dám có ý kiến về một vấn đề nào –
“ Cả ý nghĩ … bao”
- Nhút nhát, ghê sợ hiện tại nhưng lại ca ngợi, tôn sùng quá khứ: say mê và luôn
ca ngợi tiếng Hi Lạp.
- Sùng bái cấp trên và những chỉ thị, thông tư một cách máy móc, rập khuôn – “
Đối với hắn, … rõ ràng”
12. c. Tính cách của Bê – li – cốp
- Bảo thủ , giáo điều:
+ Đi xe đạp, mặc áo thêu ra đường là những việc buông thả
+ Phụ nữ mà đi xe đạp ra đường thì thật kinh khủng.
+ Thói quen trong quan hệ đồng nghiệp: “ngồi im như phỗng” và “ độ một giờ
sau thì cáo từ”.
13.
- Luôn cô độc, lo lắng và sợ hãi:
+ Ở nhà: luôn đóng cửa, cài then, buồng nóng nực, ngột ngạt …
+ Câu nói cửa miệng: “Sợ nhỡ lại xảy ra chuyện gì”
+ Khi ngủ - “cảm thấy rờn rợn”, “sợ kẻ trộm chui vào nhà”
c. Tính cách của Bê – li – cốp
- Tự tin, tự hào về cách sống gương mẫu, trong sạch của mình.
Con người cô độc, kì quái, máy móc, giáo điều
→ Tính cách “trong bao”
14. + Vă chạm với Cô-va-len-cô → Bê-lê-
cốp bị ngã cầu thang
2. Cái chết
của Bê – li
– cốp
Nguyên nhân: + Va-ren-că nhìn thấy Bê-li-cốp bị
ngã, cười phá lên → Bê-li-cốp thấy xấu
hổ và lo sợ → một tháng său thì chết.
Cái chết của Bê-li-cốp bất ngờ nhưng là tất yếu.
Với kiểu người và lối sống như Bê-li-cốp tất yếu
xã hội sẽ đào thải.
Vẻ mặt trông hiền lành, dễ chịu, thậm
chí còn có vẻ tươi tỉnh.
Lúc chết:
15. Cái chết của Bê-li-cốp là một chi tiết
quan trọng, đã đẩy tính cách nhân vật lên
tới đỉnh điểm: bởi khi chết hắn vĩnh viễn
được nằm trong “cái bao” mà hắn từng
khao khát – quan tài.
2. Cái chết
của Bê – li
– cốp
16. - Lúc đầu: mọi người cảm thấy nhẹ nhàng, thoải mái - “chúng tôi đều cảm
thấy nhẹ nhàng thoải mái”
- Nhưng sau đó: lại nặng nề, u ám, mệt nhọc như cũ – “chưa đầy một tuần
sau cuộc sống lại diễn ra như cũ”.
Mặc dù Bê-li-côp chết, nhưng những kiểu người như hắn
thì vẫn còn tồn tại và có sự ảnh hưởng day dẳng, nặng nề
đối với nước Nga lúc bấy giờ.
2. Cái chết của Bê – li – cốp
17. 2. Cái chết của Bê – li – cốp
- Lời nhận xét của I-van i-va-nứt : “Không thể sống mãi như
thế được!” → thức tỉnh con người khỏi lối sống “trong bao”.
Hãy sống rộng mở, chân thực, lành mạnh, trong sáng và có ý
nghĩa cao đẹp hơn. Đó chính là thông điệp mà nhà văn muốn
gửi gắm tới chúng ta qua truyện ngắn này.
18. 3. Hình tượng biểu tượng: cái bao
Chi tiết cái bao được miêu tả 12 lần. Hình ảnh cái bao là một trong những
sáng tạo nghệ thuật độc đáo của tác giả, gợi cho người đọc nhiều ý nghĩ:
Nghĩa đen: Vật dùng để đựng, gói đồ vật, hàng hóa hình túi hoặc hình hộp.
Nghĩa bóng: Lối sống, tính cách của Bê-li-côp.
Nghĩa biểu trưng: Kiểu người trong bao, lối sống trong bao. Cả xã hội
nước Nga thời điểm đó phải chăng là một cái bao khổng lồ trói buộc, tù
hãm, vây bủa, ngăn chặn tự do của mọi người.
19. 4. Giá trị tư tưởng của tác phẩm
Lên án, phê phán mạnh mẽ kiểu người trong bao, lối
sống trong bao và tác hại của nó đối với xã hội.
Cảnh báo, kêu gọi mọi người thay đổi cuộc sống, cách
sống, không thể mãi sống hèn nhát, vô vị tự mãn như
thế mãi.
20. Chọn ngôi kể: Ngôi thứ 3 chuyển sang ngôi thứ
nhất => Tính khách quan, chân thực, gần gũi.
5. Đặc sắc
nghệ
thuật của
truyện:
Cấu trúc: truyện lồng trong truyện.
Giọng kể: Mỉa mai, châm biếm, vẻ ngoài trầm
tĩnh nhưng ẩn đằng sau là sự trăn trở, chua xót.
21. 5. Đặc sắc nghệ thuật của truyện
Kết thúc truyện có lời bình luận và làm nổi rõ chủ đề
của truyện.
Xây dựng nhân vật điển hình trong hoàn cảnh điển hình.
Cách xây dựng nhân vật: chân thật và sâu sắc
Xây dựng biểu tượng: Cái bao, người trong bao.