1. Лиахона
Есүс Христийн Хожмын үЕийн ГэГээнтнүүдийн сүм • 2009 оны зурГадуГаар сар
Тэнгэрлэг гэртээ
очихоор бэлтгэх
нь х. 26
Та үүнийг мэдэх үү? х. 6
Донтолтыг даван туулах нь х. 36
Итгэлээрээ бат бөх байх зориг х. Н4

2. 2009 оны зургадугаар сарын Лиахона
Насанд хүрэгчдэд
зориулав
залуучууд
Тэргүүн зөвЛөЛийн захиас бичиг
3 залбирал ба хөх тэнгэр
Ерөнхийлөгч Диетер Ф.Угдорф
айЛчЛагч багшийн захиас бичиг
онцЛог өгүүЛЛүүд
25 чин сэтгэлийн залбиралд оролц 7 чи мэднэ шүү дээ Эдди Даниел Чавез Хуанка
Сүм үнэн, гэхдээ тийм ч баттай биш юм шиг
онцЛог өгүүЛЛүүд танд санагдвал та юу хийх вэ?
8 хэлний бэрхшээлийг арилгах нь Мелиса Меррилл 16 нэг хүн юу хийж чадах вэ? Ричард М.Ромни
Эв нэгдэлд хэл саад учруулдаггүй.
Суринамд нэгэн залуу энгийн аргаар өөрчлөлт
14 хичээл дээрх ярилцлагыг удирдах нь Робб Жөүнс хийв.
Та асуулт асуулаа. Анги нам гүм байна. Одоо
яах вэ? 20 20 маркийн дэвсгэрт Ерөнхийлөгч Боид К.Пакер
Хэрэв бид зохих ёсоор амьдрах юм бол Их Эзэн
27 Төгс хөгжсөн бидний тэнгэрлэг гэр биднийг удирдана.
Ахлагч Дуглас Л.Каллистер
Бид Бурханд ойртох тусам бидний сүнсэнд сайн
сайхан мөн төгс хөгжсөн юмс илүү амархан хэсгүүд
нөлөөлдөг. 31 үзүүлэн: дараагийн алхмыг хий
32 гүй, тэгвэл ядрахгүй 42 асуулт, хариулт
Мэргэн Ухааны Үгээс ирдэг адислалын тухай “Сүмийн найз нарын маань зарим нь шашны
гэрчлэлүүд талаар гишүүн бус найз нартайгаа маргадаг.
36 донтолтоос ангижрахуй: нэг удаа нэг алхмаар Хэрүүл маргаан буруу гэдгийг би мэднэ л дээ.
Гэвч сайн мэдээний талаар ямар бодолтой
эдгэрэх нь Лиа МкКланахан байдгаа би найз нартаа яаж ойлгуулах вэ?
Хэрэв та донтолттой тэмцэж байгаа бол
Цагаатгал болон донтолтоос ангижрах
Сүмийн хөтөлбөрөөр дамжуулан итгэл найд-
вар, эдгэрэлтийг олж чадна.
хэсгүүд
44 хожмын үеийн гэгээнтнүүдийн дуу хоолой
Цэвэр хэл яриа; нойрмогоор машин жолоодо-
хыг зогсоох сүнсний өдөөлт; 20 жилийн дараа
гүйцэлдсэн бошиглол; Их Эзэн тэтгэсэн нь.
48 энэ дугаарыг ашиглах нь
Энэ дугаар дахь гэр бүлийн үдшийн санаанууд
болон сэдвүүд
ХАВТСАН ДЭЭР
Hүүрэн талд: Зураг чимэглэлийг Жерри Гарнс.
Ард талд: Эрвээхэйн гэрэл зураг © Photospin;
ар талыг © Nova Development.

3. 2009 оны дөрөвдүгээр сарын дугаар 10 No. 3
Лиахона 04286 363
Есүс Христийн Хожмын Үеийн Гэгээнтүүдийн Сүмээс
Хүүхдүүд
гаргадаг албан ёсны сэтгүүл
Тэргүүн зөвлөл: Томас С.Монсон, Хенри Б.Айринг,
Диетер Ф.Угдорф
Арванхоёр Төлөөлөгчийн Чуулга: Боид К.Пакер,
Л.Том Перри, Рассел М.Нелсон, Даллин Х.Өүкс,
М.Рассел Баллард, Ричард Ж.Скотт, Роберт Д.Хэйлз,
Жеффри Р.Холланд, Давид А.Беднар, Квентин Л.Күк,
Л.Тод Кристофферсон
Эрхлэгч: Спенсер Ж.Конди бошигЛогчийн дуу хооЛойг сонсоцгоо
зөвлөх: Гари Ж.Колеман, Кеннет Жонсон, Ёшихико
Кикүчи, В.Дуглас Шамвей
Гүйцэтгэх захирал: Давид Л.Фричнехт
H2 бид хэдэн хүнд тусалж чадах вэ? Найз
Редакцийн захирал: Виктор В.Кейв Ерөнхийлөгч Томас С.Монсон
Ахлах редактор: Ларри Хиллер
зургийн дарга: Аллан Р.Лойборг
Гүйцэтгэх редактор: Р.Вал Жонсон онцЛог өгүүЛэЛ
Туслах гүйцэтгэх редактор: Женифер Л.Грийнвуд,
Адам К.Өүлсон H8 инээмсэглэлээ хуваалц К. Ж.Гудмандсон
Туслах pедактор: Раян Карр
Туслах редактор: Сьюзан Барретт
Редакцийн ажилтнууд: Кристи Бэнз, Линда Стэйли Купер, хэсгүүд
Дэдид А.Эдвардс, Ларине Портер Гайнт, Карри Кастен,
Жениффер Мэнди, Мелиса Меррил, Майкл Р.Моррис, H4 найзаас найзад: их эзэнийг дагаснаар ирдэг НАйзыН ХАВТАС
Зураг чимэглэлийг
Салли Одекөрк, Жудит М.Паллер, Жошнй Ж.Перки, Жан
Ю.Пинборо, Ричард М.Ромни, Дон Л.Сөрл, Жанет Томас хүч чадал Ахлагч Клаудио Д.Зивик Диллийн Марш
Пол Ванденберг, Жули Вардвелл
Ахлах нарийн бичгийн дарга: Лорел Түшер H6 бошиглогч иосеф смитийн амьдралаас: ариун
зургийн гүйцэтгэх захирал: М.М.Каваски сүмүүд барих зарлиг
зургийн захирал: Скотт Ван Кэмпен
Уран бүтээлийн менежир: Жейн Анн Петерс
Дизайн, уран бүтээлийн ажилтнууд: Кали Р.Арроёо, H10 найз нар болох нь: гэр
Коллит Нибекер Ауне, Ховард Г.Браун, Жулие бүлдээ тусалсан нь Лена
Бартед, Томас С.Чайлд, Режиналд Ж.Крисченсен, Ким
Фенстермэйкер, Катлин Ховард, Эрик П.Жонсен, Денис Харпер, Дон Л.Сөөрл нар Энэ дугаар дахь
H13 бяцхан найз нартаа: би
Көрби, Скотт М.Моё, Жинни Ж.Нилсон
Хэвлэлийн эх бэлтгэсэн: Жефф Л.Мартин норвеги хэл дээрх
Хэвлэлийн эх бэлтгэсэн: Крэиг К.Сэдвик
Хангамж хариуцсан захирал: Рэнди Ж.Бэнсон гэрийнхэндээ аз жаргалтай нуусан ЗС бөгжийг
Нэгдсэн Улс болон Канадаас бусад оронд хэвлэлийн байхад нь тусалж чадна олно уу. Зөв
захиалга болон мэдээлэл авахыг хүсвэл орон
нутгийнхаа Сүмийн хангамжийн төв эсвэл тойрог,
Чад Э.Фарес хуудсыг сонго!
салбарынхаа удирдагчтай холбоо барина уу.
Гар бичмэл болон асуултаа Liahona, Room 2420,
H15 хуваалцах цаг: аз жаргалын
50 East North Temple Street, Salt Lake City, UT үндэс суурь Шерил Эсплин
H16 будах хуудас
84150-0024, USA хаягаар; эсвэл электрон шуудангийн:
liahona@ldschurch.org гэсэн хаягаар ирүүлнэ үү.
Лиахона (“луужин” эсвэл “чиглүүлэгч” гэсэн утгатай
Мормоны Номын нэр томьёо) англи, армен, бислам,
болгар, вьетнам, гайти, герман, грек, дани, индонез,
ирланд, испани, итали, камбож, кирибати, латви,
литва, малагаш, маршалл, монгол, нидерланд, норвеги,
Санал зөвлөмж
орос, польш, португали, румын, самоа, себуано,
солонгос, сингал, тагалог, тай, тамил, тахити, телуг,
тонга, украйн, унгар, урду, фижи, фин, франц,
хинди, хорват, хятад, чех, швед, эстони, япон хэлээр
нийтлэгддэг. (Жилд нийтлэгдэх дугаарын тоо хэл бүрд
өөр байна.) Асуултуудын хариулт өгүүллүүдийг уншиж, залбирсны дараа
© 2009 by Intellectual Reserve, Inc. Бүх эрх
хамгаалагдсан. Америкийн Нэгдсэн Улсад хэвлэв.
Би сар болгоны сэтгүүлээс амьд- надад нэгэн зовлонгийн уг сурвалж
Лиахонагийн сэдэв болон үзүүлэнгийн материалуудыг ралдаа удирдамж, тусламжийг олдог. болж байсан асуултын хариуг хүлээн
онцгой тохиолдолд арилжааны бус зорилгоор сүм
болон гэрт ашиглахаар хувилж болно. Хэрэв урлагийн Сэтгүүлийн агуулга бүгд үнэн гэдгийг авсан билээ. Манай гэрийнхэнд
бүтээлд хязгаарлалт заасан бол үзүүлэнгийн материалыг
хувилж болохгүй. Зохиогчийн эрхийн талаарх асуултаа
мэднэ. Би Ахлагч Вульфганг Х.Паулын тохиолдож байсан сорилтууд бас
Intellectual Property Office, 50 E. North Temple ST., Salt
Lake City, UT 84150, USA хаягаар; эсвэл электрон
“Бурханы удирдагч гар” (2008 оны Ерөнхийлөгч Айринг болон түүний
шуудангийн cor-intellectualproperty@ldschurch.org хаягаар долдугаар сар) өгүүллээс асуултуу- гэр бүлд тохиолдож байсныг мэдсэн.
ирүүлнэ үү.
Лиахонаг интернет дэх www.lds.org хаягаар орж өөр олон
дынхаа хариуг олсон. Эдгээр асуулт Хэдийгээр өнөөдрийн амьдрал дээр
хэл дээр үзнэ үү. Англи хэлээр үзвэл “Gospel Library” дээр
дарна уу. Өөр хэлээр үзвэл “Language” дээр дарна уу.
сэтгүүл ирэхээс хэдэн өдрийн өмнө өөр байсан ч бид зөв сонголт хийснээ
For Readers in the United States and Canada: санаанд минь байсан юм. Энэ сэтгүүл мэдсэн. Ерөнхийлөгч Угдорф болон
June 2009 Vol. 10 No. 3. LIAHONA (USPS 311-480)
Mongolian (ISSN 1525-7584) is published six times бол Их Эзэний үг бөгөөд намайг түүний гэр бүлийн туулж өнгөрүүлсэн
a year ( January, April, June, July, October and December)
by The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints,
хүчирхэгжүүлдэг юм. бэрхшээлийн тухай уншсан нь хүлээн
50 E. North Temple St., Salt Lake City, UT 84150. USA
subscription price is $5.00 per year; Canada, $6.00
Сандра Санкристобал, Уругвай авсан адислалууддаа улам даруу, та-
plus applicable taxes. Periodicals Postage Paid at Salt лархалтай байхад намайг чиглүүлсэн
Lake City, Utah. Sixty days’ notice required for change of
address. Include address label from a recent issue; old and Сорилтуудыг даван туулсан нь билээ.
new address must be included. Send USA and Canadian
subscriptions to Salt Lake Distribution Center at address Би 2008 оны долдугаар сарын Люане Изабел Фернандез Диас, Бразил
below. Subscription help line: 1-800-537-5971. Credit
card orders (Visa, MasterCard, American Express) may be Лиахонад гарсан Ерөнхийлөгч
taken by phone. (Canada Poste Information: Publication
Agreement #40017431) Б.Айринг, Ерөнхийлөгч Диетер Санал зөвлөмжөө liahona@ldschurch.org гэсэн
хаягаар ирүүлнэ үү. Хэвлэгдэх захидлуудыг
POSTMASTER: Send address changes to Salt Lake Ф.Угдорф нарын тухай өгүүлэлд хэмжээ болон өгүүлэмжийг тодорхой болгох
Distribution Center, Church Magazines, PO Box 26368,
Salt Lake City, UT 84126-0368. туйлын их талархалтай байдаг. Эдгээр үүднээс хянан засварлаж болно.

4. 2

5. Т э р г ү ү н з ө в Л ө Л и й н з а х и а с б и ч и г
Залбирал ба
хөх тэнгэр
ЕрөнХийлөГч диЕтЕр Ф.уГдорФ
Тэргүүн Зөвлөлийн Хоёрдугаар зөвлөх
Н
ислэгийн талаарх миний хамгийн Үүнтэй адилаар бид сүнсний амьдрал-
дуртай зүйлсийн нэг бол бороотой даа өргөлтийг бий болгож чадна. Биднийг
бүрхэг үед нисэх буудлаас хөөрөн тэнгэр өөд өргөх хүч нь уруу таталт, гай
айн сүрдмээр өтгөн үүлэн дундуур дээш зовлонгоос илүү байгаа үед бид дээш өр-
дүүлэн, харанхуй мананг нэвтлэн, нар гөгдөж, Сүнс уруу элин халин нисч чадна.
гийсэн, хязгааргүй гүн хөх тэнгэрт гэнэт Толь бичгүүдэд өргөлт гэдэг үгийг доор
шумбан орох тэр үе байлаа. байгаа юмыг илүү өндөр байрлалд дээш нь
Яг үүнтэй адил үйл бидний амьдралд аваачих буюу чиглүүлэх; шинэ түвшин буюу
байнга тохиодгийг хараад би гайхдаг шинэ өндөрлөгт өргөн гаргадаг хүч; хүн- Залбирал хүнд
байлаа. Бид айн сүрдмээр үүлс, харанхуй дийн хүчний доош таталтын эсрэг дээш өр- хэцүү цаг үеийг
шуурган дунд байхдаа түнэр харанхуй ер гөх чиглэлд үйлчилдэг хүч гэж дүрсэлжээ. 1 даван туулахад
нь арилах болов уу хэмээн боддог бус уу? Дууллыг зохиогч бүр үүнээс ч илүү бидэнд тусалдаг.
Бид өдөр тутмын амьдралын үймээн өндөр зорилго дэвшүүлжээ: “ЭЗЭН, Тань Өөрийг нь хайр-
бужигнаанаас өөрсдийгөө ангид байлгах, уруу би сэтгэлээ өргөдөг (Дуулал 25:1). Би лаж, дагадаг
амар амгалан, тайтгарлын газар аваачих харцаа уулс уруу өргөнө. Миний тусламж хүмүүст Их Эзэний
цорын ганц зам бий. Энэ бол боломжтой ЭЗЭНээс ирдэг” (Дуулал 121:1–2). амласан гэрэлт
зүйл гэдгийг Есүс Христийн Хожмын Үеийн Бид хувь хүнийхээ сүнслэг байдлыг адислалуудын
Гэгээнтнүүдийн Сүмийн гишүүд мэддэг хөгжүүлснээр тэргүүнээ тэнгэрийн Бурхан баталгаа болон
билээ. Бурханаас авдаг мэдлэг, ойлголт, уруу өргөдөг. Бид Эцэг, бидний Аврагч Хүү итгэл найдвараар
удирдамж, өнөө үеийн бошиглолын мөн Ариун Сүнстэй нийцэн амьдарснаар дүүрсэн өөр нэгэн
чиглүүлэл нь бидэнд үүнийг чухам яаж ийм байж чадна. Бид үнэхээр “хүлцэнгүй, агуу сүнслэг өндөр-
хийхийг харуулдаг юм. номхон, даруухан, тэвчээртэй, хайраар лөгийг залбирал
зүүн талд: © Dynamic Graphics, inc-ийн гэрэл зураг.
дүүрэн, бүр хүүхэд эцэгтээ захирагддаг бидэнд илчилдэг
Өргөлт шиг Их Эзэн [бидэн] дээр ноогдуулах бүх билээ.
Нисэх онгоцыг газраас хөөргөхийн тулд зүйлийг хүлцэхийг” хичээн чармайснаар
та өргөлтийг бий болгох ёстой. Аеродина- ийм байж чадна (Мозая 3:19).
микт нисэх онгоцны далавчин дээгүүр
агаарын урсгал өнгөрөхөд далавчин доорх Зөв шударга зүрхний чин сэтгэлийн
даралт далавчин дээрх даралтаас илүү залбирал
гарсан тохиолдолд хөөрөлт бий болдог. Бидний өргөлтөд тусалдаг сайн мэдээ-
Дээш нь өргөх хүч доош татах хүндийн ний олон зарчим байдаг ч, би нэг л зарчим
хүчнээс давсан үед нисэх онгоц газраас дээр тусгайлан анхаарал төвлөрүүлэхийг
дээш хөөрч, нисдэг. хүсч байна. Залбирал бол өргөлтийг бий
Лиахона зургадугаар сар 2009 3

6. З
албирал болгодог сайн мэдээний зарчмуудын нэг Залбирал хариулагддаг уу? Тийм ээ,
бол сүнслэг юм. Залбирал нь биднийг дэлхийн са- залбирал хариулагддагийг би гэрчилж
байдлын наа зовоодог зүйлсээс, цөхрөл гутралын байна.
өргөлтөд хүрэхэд үүлс дундуур туулан харанхуйгаас гэрэл Бид тэнгэрийн хаант улсаас тусламж,
бидэнд туслах гэгээтэй, цэлмэг тэнгэр уруу өргөн гаргах мэргэн ухаан, дэмжлэг хүлээн авч чадах
тэнгэрлэг бэлэг хүчтэй. уу? Тийм ээ, хүлээн авч чадна гэдгийг би
юм. Залбирал Тэнгэрлэг Эцэгийн хүүхдүүд бидэнд дахин тов тодорхой гэрчилж байна.
нь Бурхантай байдаг агуу адислал, онцгой хувь тави- Дуулгавартай байдал бол бид залби-
харилцах бидний лан хийгээд боломжуудын нэг бол Түүн- ралдаа хариу хүлээн авах баталгаа мөн.
харилцааг тэй харилцаж чаддаг явдал мөн. Бид “Бид гуйсан болгоноо Түүнээс хүлээн авна.
өргөжүүлэн амьдралынхаа туршлага, хүнд сорилт, Учир нь бид Түүний тушаалуудыг сахиж,
хөгжүүлдэг. адислалуудын тухай Түүнд ярьж, Ариун Түүний мэлмийд тааламжтай зүйлсийг
Сүнсийг сонсож, селестиел удирдам- үйлддэг билээ” (1 Иохан 3:22) хэмээн бид
жийг нь хүлээн авч чадна. Мөн тэнгэрт Шинэ Гэрээнээс уншдаг билээ.
хандан хүсэлт гуйлтаа хэлэхэд, залбир- Бидний залбирлын хариу Их Эзэний
лыг маань хайраар дүүрэн, мэргэн цэцэн таалсан цагт ирдэг. Их Эзэн бидний зал-
Эцэг сонсож, хариулах болно бирлын хариуг хойшлуулжээ хэмээн бид
гэдэг бат итгэлийг хүлээн заримдаа бухимддаг. Ийм үед бидний
авдаг. мэдэхгүй юмыг Тэрээр мэддэгийг ойл-
Зүрх сэтгэлийн угаас гар- гох хэрэгтэй. Тэрээр бидний хардаггүй
сан, утга учир багатай үгсийг юмыг хардаг. Түүнд итгэ. Тэр хүүхдүүд-
улиглан давтахаас зайлсхийсэн дээ юу хамгийн тохиромжтой болохыг
залбирал үр өгөөжтэй байдаг. мэддэг. Бурхан төгс учраас бидний
Бидний залбирал Тэнгэр дэх залбиралд төгс байдлаар, төгс цаг үед
Эцэгтэйгээ нэг байх гүн хүслээс хариулах болно.
ундран гардаг байх ёстой. Бусад үед бидний залбирлын хариу
Хэрэв залбирал чинхүү ит- шууд ирж болно. “Сүнсээр асуудаг тэрээр
зүүн талд: Крейг даймондын гэрэл зураг чимэглэл, © iri; баруун талд © iri-ын гэрэл зураг
гэлээр хийгдвэл Бурхан ямар ч Бурханы тааллын дагуу асуудаг юм; ий-
цаг үед хүлээн авдаг. Залбирч мийн тул энэ нь бүр түүний асуусанчлан
чадахгүй юм шиг танд са- үйлдэгддэг болой” (С ба Г 46:30; онцлон
нагдвал, таны хувьд зайлшгүй тэмдэглэлт нэмэгдсэн) гэдгийг 1831 онд
итгэлээр залбирах хэрэгтэй цаг Бошиглогч Иосеф Смит Көртландад өөрт
иржээ гэсэн үг. “Хэрэв та нар нь ирсэн нэг илчлэлтээс мэджээ. Ямар гай-
хүмүүнд залбирахыг сургах хамшигтай амлалт билээ!
Сүнсийг анхаарах аваас, та нар
залбирах ёстойг мэдэх бөлгөө; Шинэ өндөрлөг
өөрөөр хэлбэл, хилэнцэт сүнс Залбирал бол биднийг сүнслэг байд-
. . . залбирах ёсгүйг түүнд сур- лын өргөлтөд хүрэхэд туслах зорилготой
гадаг” (2 Нифай 32:8) гэж Нифай тэнгэрлэг бэлэг юм. Залбирал нь бидний
тодорхой заажээ. Бурхантай харилцах харилцааг өргө-
Ерөнхийлөгч Харольд Б.Лий (1899– жүүлэн хөгжүүлдэг. Бид хаана ч, хэзээ
1973) сургасан нь: “Зөв шударга зүрхний ч ертөнц дахины мэргэн ухаан, өрөвч
чин сэтгэлийн залбирал нь зөв шударгаар нигүүлсэнгүй сэтгэлийн аугаа дээд Эх
эрэлхийлдэг бурханлиг мэргэн ухаан хий- Сурвалжтай ярилцаж чаддаг нь гайхам-
гээд хүч чадлын хаалгыг хүнд бүрд нээж шиг биш гэж үү?
өгдөг.” 2 Өдөр тутмын энгийн, чин сэтгэлийн,
4

7. хүчит залбирал нь бидний амьдралыг сүнслэг Гэрийн баГш нарт
байдлын дээд өндөрлөгт өргөн гаргадаг юм. Бид
залбиралдаа Бурханыг магтаж, Түүнд талархал
зориуЛсан санаа
өргөн, сул дорой байдлаа хүлээн зөвшөөрч, хэрэг-
тэй юмаа гуйн, Тэнгэрлэг Эцэгтээ бие сэтгэл бүхнээ Э нэ захиас бичгийг залбирч судалсны дараа заадаг хү-
мүүсийхээ оролцоог урамшуулсан арга хэрэглэн захиас
бичгийг хуваалц. Зарим жишээг доор өгөв:
зориулахаа илэрхийлдэг билээ. Гэтэлгэгч Есүс
Христийн нэрээр бид энэхүү сүнслэг байдлын 1. Нисэх онгоцны зураг үзүүлж,
хүч чармайлтыг гаргахад илүү сүнслэг нөлөө, илч- өргөлтийн зарчмыг тайлбарла.
лэлт, зөв шударга байдлаар хишиг хүртдэг билээ. “Шинэ өндөрлөг” хэсгийн эхний
Энэ бүхэн нь бидний амьдралд тэнгэрийн гэрэл хоёр догол мөрийг унш. Хүнд
гэгээг авчирдаг. хэцүү үед залбирал өөрийг
Би нисгэгч байсан үеэ эргэн бодохоор, өтгөн үүлс, тань өргөсөн туршлагаа
айн сүрдмээр аянга цахилгаан нь бүхнийг бараан хуваалцахын хамт
бүүдгэр болгодог байсныг санаж байна. Дэлхийн гэр бүлийн гишүү-
үзэл бодлын үүднээс миний авч үзсэн юмс хэдийгээр дийг мөн туршла-
хүйтэн зэврүүн харагддаг ч, бараан үүлсийн цаанаас гаа хуваалцахад урь.
хязгааргүй их далай шиг хөх тэнгэрийн мандалд нар 2. “Шинэ өндөрлөг” хэсгийн
нь гялалзагч эрдэнийн чулуу адил хурцаар гэрэлтдэ- хоёр дахь догол мөрийг унш. Бага насны хүүхдүүдтэй гэр
гийг мэдэж байсан юм. Үүнийг хийж чадах байсан бүлд зориулж, “Өсөж хөгжсөн сүнслэг нөлөө,” “Илчлэлт,”
гэсэн итгэл надад байгаагүй ч—би үүнийг мэдэж “Зөв шударга байдал” гэсэн үгсийг цаасан дээр бичиж,
байсан юм. Би үүнийг биеэрээ үзэж туулсан учраас хүүхдийн хараанаас дээгүүр тавиур дээр тавь (эсвэл эдгээр
мэдэж байсан билээ. Бусад хүмүүсийн онол буюу ит- санааг илэрхийлсэн зургуудыг ашигла). Бага насны нэг хүүх-
гэл бишрэлд найдах хэрэг надад байгаагүй. Тийм ээ, дийг эцэг эх юм уу, ах эгч нарынх нь нэгнээр өргүүлж цаасыг
би үүнийг мэддэг байлаа. харуул. Эдгээр үгс юу гэсэн утгатайг хүүхдүүдэд тайлбарлаж
Аеродинамикийн өргөлт нь биднийг дэлхийн шуур- өг. Бид эдгээр адислалуудыг хүлээн авахын тулд “залбирал
ган дээгүүр өргөн гаргадагтай адил сүнслэг байдлын бидний амьдралыг сүнслэг байдлын илүү дээд өндөрлөгт
зарчмууд ч биднийг амьдралын дотоод шуурган дээ- хэрхэн өргөн гаргадаг” тухай ярилц.
гүүр өргөн гаргадгийг би мэднэ. 3. Цаасыг өргөж харуулаад шалан дээр унага. Дараа нь
Би бас өөр нэг зүйлийг мэднэ. Үүлэн дундуур зүсэн цаасыг онгоц болгож эвхээд зөөлхөн шидэж нисгэ. Өгүүллийн
хөх тэнгэрийн гэрэлт мандалд дүүлэн гарч ирэх нь сүүлчийн гурван догол мөрийг унш. Залбирал биднийг хүнд
сэтгэл тэнийлгэдэг ч, даруухан хийгээд чин сэтгэлийн сорилтуудын дээгүүр хэрхэн өргөн гаргадаг тухай ярилц.
залбиралд бид бүхэн зүрх сэтгэлээ нээн өргөдөг гай- Залбирлын тухай гэрчлэлээ хуваалц.
хамшигт туршлагатай үүнийг харьцуулах юм бол юу ч
биш юм.
Залбирал хүнд хэцүү цаг үеийг даван туулахад
бидэнд тусалдаг. Залбирал нь газраас ч эс харж чадах
хөх тэнгэрийн мандал руу зэрвэсхэн харах болом-
жийг бидэнд олгодог бөгөөд Өөрийг нь хайрлаж,
дагадаг хүмүүст Их Эзэний амласан гэрэл гэгээтэй
адислалуудыг баталгаа, итгэл найдвар бүхий сүнслэг
байдлын өөр нэгэн өндөрлөгийг бидэнд илчилдэг
билээ. ◼
ЭШлЭл
1. Жишээ нь, Merriam-Webster’s Collegiate Dictionary, 11 дэх хэвлэл
(2003), “lift,” 718–19-ийг үз.
2. Harold B. Lee, Stand Ye in Holy Places (1974), 318
Лиахона зургадугаар сар 2009 5

8. 6
Тэмдэглэл
зураг чимэглэлийг СКотт греер

9. Чи
МЭДНЭ ШҮҮ
ДЭЭ
эдди даниЕл чавЕз Хуанка
Сайн мэдээ үнэн
гэдэгт би хэзээ ч
Н
эргэлзэж байгаагүй.
ифайн адил би сайн мэдээг Гэвч зөвхөн Смитийн Анхны Үзэгдлийн тухай
надад заадаг байсан эцэг хэзээ ч Бурханд хандан залбирч,
эхийн гэр бүлд төрсөн
эргэлзэхгүй байх асууж байгаагүйгээ бас ойлголоо.
билээ. Бид гэр бүлээрээ судраас нь хангалттай юу Хэд хоногийн дараа Мормоны
судалж, өдөр бүр залбирал хий- гэдгийг би боддог. Номыг уншиж байгаад, Моронайн
дэг байсан. Би аав ээжээсээ Иосеф амлалтыг сорьж үзэхээр шийдэв
Смит, Мормоны Ном, сайн мэдээний (Моронай 10:3–5-ыг үз). Би өвдөг
зарчим бүрийн тухай гэрчлэхийг сөгдөж, Бурханд сэтгэл зүрхээ юүлж
сонсдог байлаа. Үүний улмаас би эхэллээ. Хариу хэрхэн ирэх, хэзээ
Сүм үнэн гэдэгт хэзээ ч эргэлзэж байгаагүй. би түүнийг хүлээж авахыг мэдэхгүй байсан ч, Тэрээр
Эцэг эх хоёр минь надад сайн мэдээг зааж, би тэдний өөрийнхөө цагт эдгээр зүйлсийг надад мэдүүлэх бол-
сайн үлгэр жишээнээс суралцан, Сүм үнэн гэдэгт эр- но гэдэгт итгэлтэй байв.
гэлздэггүй байсан ч, Сүм үнэн болох тухай эрч хүчтэй Тэгээд бостол тэмдэглэлдээ ямар нэг юм бичих хүсэл
оргилуун гэрчлэл нэг үе байсангүй. Би бүх амьдра- төрлөө. Би тэмдэглэлээ нээгээд өмнөх ням гарагт үзсэн
лынхаа туршид номлолд явахыг мөрөөддөг байсан ч, номлогчийн бэлтгэлийн хичээлийнхээ сүүлчийн догол
сайн мэдээ үнэн гэдгийг баттай мэдэх хэрэгтэй гэдгийг мөрийг уншлаа. Бодол санаагаа дүрсэлсэн өөрийнхөө
мэддэг байв. үгсийг уншихад бүх биеийг минь эзэмдсэн амар амга-
Би 18 хүрэхийнхээ өмнөхөн тойргийнхоо номлог- лан мэдрэгдэж байв. “Чи мэднэ шүү дээ, чи аль хэдийн
чийг бэлтгэх хичээлд суудаг боллоо. Би бас тэмдэглэл мэднэ шүү дээ” гэсэн үгсийг би зүрх сэтгэлдээ маш
хөтөлж эхэллээ. тодорхой мэдэрч байлаа.
Номлогчийг бэлтгэх хичээл дээр заасан “Мормоны Би дахин өвдөг сөгдөж, залбиралд минь хариулсанд
Ном бол номлолын ажлын гол зүрх мөн” хичээлийг Тэнгэрлэг Эцэгт талархав. Бүх амьдралынхаа туршид
би хэзээ ч мартдаггүй. Мормоны Номын тухай гэрч- итгэдэг байсан тэр зүйлээ баталсан хариуг би хүлээж
лэлээ хуваалцаж байгаа дэлхий даяарх залуу хүмүү- авсан билээ.
сийн тухай, бас Бурханаас асуух хүртлээ номлолд Эдүгээ би Иосеф Смит, Эцэг Хүү хоёртой уулзсаныг,
явахаа шийдээгүй нэг залуу хүний тухай дүрс бичлэ- Мормоны Ном үнэн гэдгийг зоригтой нотолж чадна.
гийг багш үзүүлсэн юм. Номлолд бүрэн цагаар үйлчлэх боломжтой болсон юм.
Дараа нь гэрчлэлээ хуваалцахыг биднээс хүсэв. Номлолд байхдаа үнэнийг даруухнаар эрэлхийлдэг
Сүнс тэвчин барихын аргагүй байв. Мормоны Ном бүх хүмүүсийн залбиралд Их Эзэн хэрхэн хариулдгийг
амьдралыг минь адисалсныг би ойлгосон юм. Гэвч харсан билээ. Би үүний төлөө ямагт талархалтай байх
би Мормоны Ном үнэн болох тухай эсвэл Иосеф болно. ◼
Лиахона зургадугаар сар 2009 7

10. Хэлний
бэрхшээлийг
даван туулах нь
Дэлхий даяарх бүх гишүүд сайн
мэдээний ахан дүүстэйгээ
харилцах арга замыг олохын
тулд Их Эзэнд ханддаг билээ. чаддаггүй байлаа. Би эгч
нарын ярьсан зүйлийн
мЕлиса мЕррилл ихэнхийг ойлгодог ч,
Сүмийн сэтгүүлүүд тэдэнтэй ярьж чадахгүй
З
юм чинь яаж тэдэнд
алуу эмэгтэй Казуе Хориками төрөлх эх орон үйлчлэх болж байна аа”
Японоосоо Хавайд шилжин ирсэн ч англи хэл гэж боддог байв.
сурах шаардлага байсангүй. Тэр гэртээ японоор Хориками эгч англи хэлний хичээлд суух цаг зав-
ярьдаг, япончууд олноороо байдаг газруудаас юм гүйгээ мэдэж байлаа. Тэрээр ариун сүмийн зөвшөөр-
худалдаж авдаг байсан бөгөөд хожим нь Японы жуулч- лийн бичиг авах ярилцлагын үеэр хэлний асуудлаар
дад хөтчөөр ажилладаг байсан гэнэ. Хэлний бэрхшээл- гадасныхаа ерөнхийлөгчид ярьсан аж. “Зөвхөн үүрэг
тэй тулгардаг байсан цорын ганц газар нь сүм байсан хариуцлагаас ч биш, бас буруу ойлголт бий болго-
аж. Энэ нь Хожмын Үеийн Гэгээнтнүүдийн хувьд энгийн чихвий гэдгээс л айж байна гэж би түүнд хэлсэн” гэж
үзэгдэл байлаа. Гэтэл Казуе Хориками бүр сүм дээр ч тэр ярилаа. Гадасны ерөнхийлөгч хэсэгхэн бодсоноо,
гэсэн төрөлх хэлээр нь ярьдаг гурав, дөрвөн эгчтэй хэлний тухайд санаа зовох хэрэггүй, адаглаж л ингэж
нөхөрлөдөг байлаа. бодох нь зөв биш гэж Хориками эгчид хэлээд “Гагцхүү
Тийнхүү Хориками эгч Хавайд 25 гаруй жил амьдарс- ажлаа чадах чинээгээрээ сайн хий” гэв. Хориками эгч
зураг чимэглэлийг Кари Хенри
ны дараа тойргийнхоо Нийгмийн Халамжийн Бүлгийн тэгнэ ээ гэж амлажээ.
ерөнхийлөгчөөр дуудагдсан ажээ. Энэ дуудлага түүнийг Хэд хоногийн дараа Хориками эгчийг ариун сүмд бай-
тэвдэн сандрахад хүргэсэн гэнэ. “Эгч нарын ихэнх нь хад усан дээгүүр явсан Петрийн тухай түүх санаанд нь
зөвхөн англиар, бусад нь Самоа юм уу тагалог хэлээр орж ирсэн гэнэ (Матай 14:22–33-ыг үз). “Би хэдий чинээ
ярьдаг байлаа” гэж дурсан ярьдаг. “Би тэр үед бусад их айвал, төдийчинээ амархан живнэ гэдгийг ойлгосон”
хэлийг нэлээд сайн ойлгодог байсан ч олигтой ярьж гэж тэр хэлэв. “Харин би итгэлээ Аврагч дээр тавих
8

11. Тойрог, салбарын гишүүд бүгдээрээ нэг хэлээр ярьдаггүй ч,
бэрхшээлийг арилган, эв нэгдэлд хүрч чаддаг юм.
юм бол, боломжгүй юмыг ч гэсэн хийхэд Тэр надад тусална”.
”Боломжгүй юм нь” энгийн зүйл, эрч хүчтэй хүч чармайлтаар эхэлдэг. Хо-
риками эгч Нийгмийн Халамжийн Бүлгийн гишүүдийн цуглааны бүртгэлийг
үзэхэд олон цаг зориулдаг байснаа эргэн санадаг ажээ. “Би эгч бүрийн нэрийг
анхааралтай харж байх үед тэр эгчийн талаар санаанд минь орж ирсэн
зүйлийг бас, түүнд хэрхэн үйлчлэх арга замын талаар сүнсний өдөөлтүүдийг
Liahona June 2009 9

12. ӨӨр санаанууд
Х
Хэл бол хоёрдогч зүйл гэдгийг ойлго.
элний бэрхшээлийг даван туулах өөр санаануудыг эрж Гишүүд нь 80 гаруй үндэстнээс бүрддэг
хайх уу? Эдгээр санаануудыг хэрэглэж үз: Германы Франкфурт гадсанд ч мөн хэл-
• Боломжтой бол гишүүдийг төрөлх хэл дээр нь гаргасан ний бэрхшээл тулгардаг. Гэвч хэл бол ач
сургалтын материалуудаар ханга. Хангамжийн Үйлчлэлийн холбогдлыг хувьд хоёрдугаар зүйл гэж тус
Хамгийн ойрхон төвд оч эсвэл Хойд Америкт дэлгэрэнгүй гадасны ерөнхийлөгч Аксел Леймер хэллээ.
мэдээлэл олж авахын тулд www.ldscatalog.com хаягаар Ерөнхийлөгч Леймерийн гэр бүлийхэн нь анх
орж үз. Франкфуртэд шилжин ирэхдээ германаар ярьдаггүй
• Лиахона сэтгүүлийг төрөлх хэлээрээ эсвэл амьдарч байсан. Хэлний бэрхшээлийг даван туулсны хамгийн
байгаа газрынхаа хэлээр захиалахад гишүүдийг уриал. сайн үлгэр жишээ бол хүүхдүүд юм хэмээн тэр онцол-
• Гэрийн болон айлчлагч багш нарыг томилохдоо гишүү- жээ. “Хүүхдүүд бие биенээ ойлгохгүй байна гэж огт
дийн төрөлх хэлийг түүнчлэн номлолд эсвэл сургуульд үзэж байдаггүй” гэж тэр хэлэв. “Хүүхдүүд ямар ч тохиолдолд
сурсан хэлэнд тулгуурлаж бай. бусадтайгаа арга эвээ олоод л тоглодог. Хэлний ялгаа
• Түгээмэл хэлээр ярьдаггүй гишүүдэд мэндчилгээний тэдэнд ямар ч асуудал биш. Хүүхдүүд атгаг муу санаа-
үндсэн үг хэллэгийг зааж сурга. гүй, айхыг мэддэггүй.”
• Тэвчээртэй байж дуудлагат ажилд нь бие биеэ дэмж. Эдний гадсанд тойргийн дуудлагуудад үйлчилж бай-
• Хэл сурахад тусгайлан авч үздэггүй зүйлсэд, жишээ гаа англи хэлээр яригч гэр бүлийн ахмад номлогчдод
нь: хоол хийх, хүнсний ногоо тарьж, арчлан ургуулах, дуу ч бас хэлний бэрхшээл саад болдоггүй гэж ерөнхий-
хөгжим заахад гишүүдийг урьж оролцуулахад анхаар. лөгч Леймер ярив. “Эдгээр ахмад номлогчоос олон нь
• Шаардлагатай хүмүүст орчуулж өгөхөд анхаар. германаар ярьдаггүй ч, тэд хариуцсан ажилдаа үнэтэй
www.lds.org хаягаар орж, дэлгэрэнгүй мэдээлэл олж үзэ- олон чухал хувь нэмэр оруулж байна” гэж тэр ярилаа.
хийн тулд Serving in the Church-ийг дараа нь Interpreter’s “Эгч нар хүүхэд харж, Хүүхдийн Хэсэгт заан, номын
Resources-ыг сонго. санчаар үйлчилж, өмнө нь энд байгаагүй номын санг
бий болгон ажиллуулж байна. Зарим ах нар дээд сан-
ваартнуудын бүлгийн удирдагч, санхүүгийн ажилтан,
гэрийн багшаар үйлчилж байна. Тэд хичээлүүдэд орол-
цож (яриаг нь орчуулж өгдөг), заримдаа бүр хичээл
заана.
“Сайн мэдээний нийтлэг үндэс бол хүмүүст хэрэгтэй
цорын ганц зүйл мөн” гэж ерөнхийлөгч Лемер хэллээ.
мэдэрдэг байлаа. Эдгээр өдөөлтүүдийг дагаснаар эгч Танхимд байгаа хүмүүс бусдынхаа хэлээр яриагүй хэр-
нар маань хэчнээн өвөрмөц хүмүүс болохыг мэдээд нээ яаж ийгээд ойлголцоод байдаг нь ажиглагддаг. ‘Би
гайхсан юм. Их Эзэнд хайртай, Би ах эгч нартаа анхаарал халамж
“Би ингэж л эхэлсэн юм даа” гээд тэр цааш нь ярив. тавьдаг. Би тэдэнд туслахаар энд ирсэн юм’ гэх мэтийн
“Хэдэн сарын дараа эдгээр өчүүхэн үйлдэл анхаарал, чухал зүйлсийг та ямар хэлээр ярьж байгаагаас хамаа-
санаа тавилтын харилцаа болон хувирсан юм. Гэхдээ рахгүйгээр илэрхийлж чадна.’ ”
зөвхөн би тэдний төлөө биш, бас тэд миний төлөө
анхаарч, санаа тавих болсон билээ. Гэртээ байгаа юм шиг байхад нь хүмүүст тусал
Хориками эгч эцэстээ англи хэл сурсан аж. Гэхдээ Тойрог, салбаруудад гэртээ байгаа юм шиг мэд-
үйлчлэхэд нь түүнд тусалсан зүйл бол хэлний мэдлэг рэмжийг хүмүүст төрүүлэх боломжтой. Жишээ нь,
биш, харин Сүнс болохыг ойлгожээ. “Сүнс хэлээр хяз- Хавайн Хонолулу гадасны МкКюлли тойрогт ихэнх
гаарлагддаггүйг би мэдсэн” гэж Хориками эгч хэллээ. гишүүд сайн мэдээг төрөлх хэлээрээ сонсохын тулд
“Сүнс бид бүгдэд хандан бидний ойлгож чадах арга Ням гарагийн хичээлийг найман хэлээр (англи, испани,
замаар ярьдаг.” маршалл, понпей, солонгос, тагалог, чүүк, япон) заадаг.
Хориками эгчийн нэгэн адил дэлхий даяарх Сүмийн Түүнээс гадна, ариун ёслолын цуглаан дээр юм уу хи-
гишүүд хэлний бэрхшээлээс үүдэж бухимдан, ганцаар- чээл дээр залбирал хийхээр уригдсан хүмүүс дийлэнх
далтай тулгарсаар байна. Гэвч эдгээр гишүүд болон тэд- олонхийн хэлээр залбирахаар бэлтгэж амжаагүй бол
ний удирдагчид Хориками эгчийн нэгэн адил тусламж төрөлх хэлээрээ залбирдаг.
хүсэн Их Эзэнд хандаж болно. Дэлхий даяарх гишүүд, Ням гарагийн хичээлийг тусдаа хийх нь чухал ч,
удирдагчид хэлний бэрхшээлийг даван туулах дараах МкКюлли тойрог бүх нийтийг хамарсан үйл ажилла-
санаануудыг дэвшүүлж байна. гаануудыг төлөвлөхөд их анхаардаг байна. Жил тутам
10

13. дадЛаГа, бэЛтГэЛ
ба заЛбираЛ
зохиогддог олон
улсын хүнсний баяр, Мючелийн соё-
лын шоу, Микронезийн найрал дуу (тойргийн найрал
И ндонезийн Фабиола Симона эдү-
гээ Австралийн Сидней дэх Хайд
Парк салбарын гишүүн юм. Тэрээр
дуунаас гадна), улирал тутам болдог “охана үдэш”(гэр зөвхөн шинэ хэл сурсан туршлагаа
бүлийн үдэш)-, тэрчлэн гишүүдийн соёл заншлын өв төдийгүй, Сүмийн шинэ хөрвөгчийн
уламжлалыг нийт тойргоороо тэмдэглэн, тэдний сүнслэг хувьд сайн мэдээнээс суралцсан
байдлын нийтлэг өв уламжлалд онцгой анхаарал хан- туршлагынхаа тухай ярьж байна.
дуулдаг байна. “Би анх Сүмд элсэхдээ англи
“Бид бүгдээрээ Тэнгэрлэг Эцэгийн хүүхдүүд шүү хэлээр ярьдаггүй, сайн ойлгодоггүй
дээ” гэж МкКюлли тойргийн бишоп Марло Лопез хэлэв. байсан. Түүнээс гадна би их ичимхий
“Түүний мэлмийд арьс өнгө, хэлний ялгаа харагддаггүй. учраас бүр залбирал хэлэх нь ч надад
Бурхан хүн бүрийг хайрладаг. Бид ердөө л энэ үнэнийг их хэцүү байдаг байлаа. Нэг удаа ням гарагийн хичээл дээр
заах зэмсэг юм шүү дээ.” нээлтийн залбирал хэлэхийг надаас хүссэн юм. Би цаасан
дээр залбирлынхаа үгийг ноороглож, бусдын өмнө залбирах
Амьдарч байгаа газрынхаа ёс заншлыг дага үедээ эвгүй байхгүйн тулд хэлзүйн дүрмийн алдааг зассан.
Олон хүмүүс эх хэлээ гаргуун эзэмшиж, үндэсний “Хожим нь би багшаар дуудагдсан үедээ хичээлдээ хэдэн
соёл, ёс заншлаа хадгалахыг хүсдэг ч, гишүүд га- долоо хоногийн өмнө бэлтгэдэг байлаа. Би шаргуу ажилладаг
даад хэл, амьдарч байгаа газрынхаа соёл заншлаас байсан. ‘Хүмүүс миний хазгай аялга, буруу хэллэгийг тэвчин
суралцсанаар ашиг тусыг олж болно. Дэлхийн олон өнгөрдөг юм аа гэхэд наад тал нь өөрийгөө бэлтгэхэд чадах
үндэстний гишүүдээс бүрдсэн Францын Парисын Зүүн бүхнээ хийх ёстой шүү дээ’ гэж боддог байлаа. ’
гадасны ерөнхийлөгч Эрик Маландейн үүнийг урам- “Би Сүнсэнд хандан хичээл заахад минь туслаач гэж байн-
шуулан дэмждэг хүн. “Энд амьдарч байгаа гишүүдийг га залбирдаг байв. Би тэвдэж сандрахгүйн төлөө, миний хэлж
франц хэл сурахыг нь удирдагчид ерөнхийдөө урам- байгааг хүмүүс ойлгохын төлөө залбирдаг байсан.
шуулан дэмждэг” гэж ерөнхийлөгч Маландейн хэллээ. “Ингэж бэлтгэж, залбирдаг байсан нь хэлний бэрхшээлийг
“Энэ нь хувь хүний өсөлт хөгжилтөд бас мэргэжил, даван туулахад надад тусалсан юм. “Эдүгээ, Сүмийн гишүүн
сүнслэг байдлаараа өсч хөгжихөд нь хүмүүст тусалж болсноос хойш арваад жилийн дараа би залбирах юм уу
чадна.” хичээл заах даалгаврыг хүндрэлгүйгээр биелүүлж чаддаг
Калифорнийн Сан Францискогийн Баруун гадас- боллоо. Түүнээс гадна, хэчнээн олон даалгавар авна, өөртөө
ны гишүүдийг бусад хэлний чадвараа хөгжүүлэхийг төдийчинээ их итгэлтэй болдгийг мэдсэн”.
урамшуулан дэмждэг байна. Энэ гадаст англиар яригч
тойргуудаас гадна өөр хэлээр (хятад, Самоа, тагалог)
яригч гурван нэгж байдаг. Иймээс эдгээр хэлээр ярьдаг
гишүүдэд сайн мэдээг төрөлх хэлээр нь зааж болно. Гэвч
гадас, тойргийн удирдагчид гишүүдийг өөр хэлээр ярьж
сурах бүлгүүдэд оролцохыг мөн урамшуулан дэмждэг.
Жижиг “бүлгүүд” ярианы англи хэл сурахын тулд долоо
хоногт хоёр удаа цугладаг байна. Хичээл нь “Эмнэлэг
уруу яаж очих вэ?” “Хамгийн ойрхон автобусны буудал
Лиахона зургадугаар сар 2009 11

14. хаана байна вэ?” гэх мэтийн өгүүлбэрийг хэлж сура- Их Эзэн биднийг Өөрийнхөө ажилд тэнцэхээр
хад илүүтэй анхаардаг аж. Түүнчлэн тус гадасны олон болгодгийг сана
гишүүн Хожмын Үеийн Гэгээнтнүүдийн анхны үе удам Франциско Аурез Херменгильдо төрөлх хот
байгаа учраас англи хэлний нэлээд хичээл нь залбирал, Бразилын Рио де Жанейрод 21 настайдаа Сүмийн
гэр бүлийн үдшийг хөтлөн явуулах зэрэг сайн мэдээний гишүүн болж, хожим нь Сан Паулогийн номлолд
үндэс суурь дээр төвлөрдөг байна. үйлчилсэн аж. Тэрээр эхнэр Каллятайгаа гэрлээд 2002
“Хэлний асуудал бидэнд сүрхий бэрхшээл байдаг онд Австралийн Сиднейд шилжин иржээ. 2006 онд
ч, үүнийг шийдвэрлэхийг хичээж байна. Тиймээс энэ Франциско Хайд Паркийн ганц бие залуу насанд
асуудал нэлээд зүгширч байна” гэж гадасны ерөнхий- хүрэгчдийн салбарын ерөнхийлөгчөөр дуудагдав.
лөгч Рональд Диллендер хэлэв. “Бид ажиллаж, заахаа Ерөнхийлөгч Херменгильдо өөрөө англи хэл сурах
үргэлжлүүлж, гадасны чуулган, гадасны авьяас чадва- гэж чармайсаар байсан төдийгүй, салбарынх нь
рын тоглолт, сургалтын цуглаан, үйл ажиллагаа бүрд гишүүд 10 гаруй орны хүмүүс бүгдээрээ англи хэл
оролцох боломжийг гишүүддээ үргэлж олгох болно. сурч байсан болохоор толгой өндийлгөх завгүй
Бид Сүмийн болон сайн мэдээний санал болгодог бүх байлаа.
зүйлд хүн бүр оролцох боломжтой байгаасай гэж хүс- “Бид Хайд Паркийн салбарыг хариуцан ажиллахаар
дэг. Энэ бол туйлын чухал.” дуудагдсан үедээ уг дуудлагад тохирохгүй байгааг мэ-
дэрснээ хүлээж байна” гэж ерөнхийлөгч Херменгильдо
Хамтран ажилла хэллээ. “Хэлний бэрхшээл их юм шиг санагддаг ч, Их
Пенсильванийн Филадельфи гадасны ерөнхийлөгч Эзэнд хандан тусламж хүсч залбирдаг. Түүний хаант
Блент Өүлсон, “Хэлний ялгаа нь ариун сүмийн улсыг байгуулахад оролцдог хүмүүст Их Эзэн сүнслэ-
зөвшөөрлийн бичиг олгох ярилцлагаас эхлээд ариун гээр нөлөөлж, ажилдаа тэнцэхүйц болгон бэхжүүлдгийг
ёслолын цуглаан дээр хэлсэн үгс, залбирлыг сурч байна.
орчуулах хүртэл олон бэрхшээл бий болгодог” гэж Ерөнхийлөгч Херменгильдо хувийнхаа амьдрал дахь
ярилаа. Мэндлэх хүндлэх ёс заншлыг эзэмшсэн Их Эзэний чиглүүллийг танин мэдсэнээс гадна, өөртэй-
хүлээцтэй харьцаа нь гадасны гишүүдийг өөрчилж гөө адилхан зөвхөн ганцхан үеэрээ гишүүн байгаа, салба-
чадсан ажээ. рынхаа олон гишүүний амьдралд Их Эзэний удирдамж
“Ариун ёслолын танхимд орж ирсэн хүн бүрийг Их чиглүүлэл буйг олж хардаг ажээ.
Эзэн илгээсэн байдаг” гэсэн үгсийг бид байнга давтан “Бидний хүн нэг бүр амьдралынхаа энэ цаг үед
хэлдэг гэж ерөнхийлөгч Өүлсон хэллээ. Бид ийм зан дэлхий дээр ирсэн нь учир шалтгаантай юм” гэж тэр
харьцаа, нөхцөл байдлыг бий болгосноор сүмийн үйл хэлэв. Гишүүн бүр гэрчлэлээрээ өсч хөгжин, дуудла-
ажиллагаанд оролцоход нь хүн бүрд туслахын тулд гадаа үйлчилж, сайн мэдээний захиасыг найз нөхөд,
нэмэлт хүч чармайлт гаргаж байгаагаа ачаа дарамт хайртай хүмүүстэйгээ хуваалцах боломжтой байдгийг
гэж үздэггүй. Энэ бол ердөө л сайн мэдээгээр амьдрах тэр тайлбарлалаа.
явдал мөн,” Ерөнхийлөгч Херменгильдо “Сайн мэдээ дэлхийг
Шинэ Зеландын Аукландын Манурева гадасны дүүргэх тухай бошиглолууд гүйцэлдэж байгаад бид
Клендон тойрог англи хэлээр яригч нэгж боловч, итгэдэг” гэв. “Манай салбарын гишүүд дэлхийд хаа-
гишүүд нь бас маори, ниюеан, самао, тонга хэлээр, на ч очсон удирдагчид болдог бас удирдагчид байх
нутгийн аялгуугаар ярьдаг аж. Кук арлынхан нэлээд болно. Бид салбарынхаа гишүүдэд зааж, тэдэнд урам
хэдэн хэлээр ярьдаг гэнэ. Тойргийн удирдагчид “Хүмүүс зориг хайрлах бүрдээ эдгээр удирдагчдыг бэлтгэхэд
ямар хэлээр ярьдаг нь хамаагүй” сүргээ нэг бүрчлэн тусалдаг.
таньдаг Сайн Хоньчин шиг болохыг хичээдэг гэж
бишоп Ханс Кий хэллээ. Нэг зүрх сэтгэл, нэг оюун ухаантай бай
Жишээ нь, гэрийн болон айлчлагч багш нарыг сон- “Соёл заншил, хэлээрээ өөр олон тойрогт үйлчилж,
гохдоо залбирсны үндсэн дээр очиж заах гэр бүлүүдэд ажиллах нь бэрхшээл гэхээс илүү адислал гэдэгт би
нь томилдог, хамтрагчдыг сонгохдоо зөвхөн төрөлх итгэдэг” гэж Клендон тойргийн бишоп Ханс Кий хэлэв.
хэлээрээ ярьдаг нэг ахыг мөн энэ хэлээр болон англиар “Бабелын Цамхагийг барьж байхад Бурхан хүмүүсийн
ярьдаг ахтай томилдог байна. Энэ хоёр гэрийн багшаар хэлийг будлиулсан ч, бид Енохын хотод хүмүүсийн
хамтран ажиллах явцад эхнийх нь ах англи хэлний хүрсэн тэр зүйлийн төлөө: нэг зүрх сэтгэл, нэг оюун
мэдлэг, чадвартай болдог гэнэ. Хожим нь тэр ариун ухаантай болж, зөв шударга байдалд аж төрөхийн
ёслолын цуглаан дээр үг хэлэх даалгавар хүлээн авч төлөө хичээн чармайж байгаа билээ.” (Эхлэл 11:1–9;
болох юм. Мосе 7:18-ийг үз).
12

15. Ерөнхийлөгч Гордон Б.Хинкли (1910–2008) энэхүү агуу гэр бүл болж оролцох нь . . . боломжтой боллоо”
эв нэгдэлд онцгой ач холбогдол өгч: “Бид дэлхий дахи- хэмээн хэлжээ. 1 ◼
ны агуу Сүм боллоо. Эдүгээ манай гишүүдийн дийлэнх
ЭШлЭл
олонх нь . . . олон улс оронд, олон хэлээр ярьдаг ч 1. Гордон Б.Хинкли, “Living in the Fulness of Times,” Лиахона, 2002
гэсэн, нэг итгэл, нэг сургаал, нэг баптисмтай нэгэн оны 1-р сар, 4.
Ямар ч Хэлээр бэрхшээлгүй л бол чанга дуугаар ярих шаардлага
байдаггүй шүү дээ. Хэрэв та багш бол, асуултыг ойл-
мэндэлж Сур гож, энгийн хариулт өгүүлэхийн тулд төрөлх биш
хэлээр яригчдыг бүлэгтээ оруул. Тэдэнд туслахад
Марианне Хансен Ренчер
Т
бусдыг нь уриал, ийм байдлаар хичээл дээр нөхөр-
а бүх гишүүд нь нэг хэлээр ярьдаггүй салбар сөг, чөлөөтэй уур амьсгалыг бүрдүүл.
юм уу тойрогт байгаа юу? Сүм дэлхий даяар өсч Үзүүлэн хэрэглэ. Жишээ нь, гадаад хэлээр яриг-
дэвжихийн хэрээр эл туршлага улам нийтлэг чид Анхны Үзэгдлийн тухай хичээл дээр бүх үгсийг
болж байна. Нөхөр бид хоёр Нью-Йорк дахь ийм ойлгохгүй байж болно. Гэвч тэд Бурхан, Есүс Христ
нэг салбарт хоёр жил явж байв. Өөр хэлээр ярьдаг хоёрын өмнө өвдөг сөгдсөн Иосеф Смитийн зур-
хүмүүст англи хэл заадаг байсан миний туршла- гийг ойлгоно шүү дээ. Тэд бас өөрсдийнхөө мэддэг
га хэрэг болсон л доо. Гэвч та ийм туршлагагүй ч Сэргээлтийн тухай шастирт таны хэрэглэж байгаа
гэсэн, эх хэлээр чинь ярьдаггүй бусад хүмүүстэй үг хэллэгийг сонсон үгсийн сангаа нэмэгдүүлэх бо-
харилцахад учирдаг бэрхшээлийг арилгахад ихийг ломжтой болно.
хийж чадна. Судар болон хичээлд ашигласан эх сурвал-
Хүмүүстэй инээмсэлэж мэндэл. Сайн байна жуудыг самбар дээр бич. Ингэснээр эшлэлүү-
уу гэдэг үгийг бусад хүмүүст төрөлх хэлээр нь хэлж дийг олох нь гадаад хэлээр яригчдад хялбар байх
сурахад хүч чармайлт гарга. Та тэдний хэлээр ганц болно. Бидний хичээлийн гарын авлага, судрууд олон
үг хэлж чаддаггүй ч гэсэн, тэднийг баярлуулж чадна хэлээр байдаг нь сайн хэрэг. Зарим нь гарын авлага,
шүү дээ. Марта ням гараг бүр намайг чанга тэвэрч, судруудыг чангаар унших үед ангийн бусад гишүүд
испаниар мэндэлдэг байлаа. Би юу гэж байгааг нь төрөлх хэл дээрх материалууд дээр тулган харж бол-
ойлгодоггүй байсан ч, чанга тэврэлтээс нь, дууных но. Энэ нь хичээлд оролцох боломжийг хүн бүрд ол-
нь өнгөнөөс түүний хайрыг мэдэрдэг байсан. годог төдийгүй, бас судар, гарын авлагуудаа хичээлд
Хэлзүйн зөв дүрмээр хариул. Заримдаа хүмүүс авчрахад нь ангийн гишүүдийг урамшуулан дэмждэг.
сонссоор байгаад гадаад хэлийг сурчихдаг. “Байхгүй Улам сайн айлчлагч багш, гэрийн багш
гарын авлага” гэснээс “Гарын авлага надад алга” гэж бай. Эх орондоо саяхан ирсэн хүмүүст санаа тавин
хэлж сурах нь дээр шүү дээ. Хэрэв хэн нэгний хэлж тусал. Дэлгүүрээс юм худалдаж авах, шуудангаар
байгаа үг буруу байвал зөв болгож хариул. Энэ нь захидал явуулах эсвэл сургуульд бүртгүүлэхэд нь та
бусдад хүндэтгэлтэй хандаж байгааг харуулж, зөв шинээр ирэгчдэд тусалж болно.
ярьж сурахад нь тэдэнд тусална. Нью-Йоркод хамгийн сайхан, сэтгэлд гүнээ
Чанга биш, намуухан ярь. Хүний яриаг, тэр хоногшсон нөхөрлөл бол миний хувьд эх хэлээр
тусмаа шинэ хэл сурч байгаа хүний яриаг сонсоход нь арай ядан тав гурван үг сольдог хүмүүстэй хамт
үгс нь хоорондоо нийлчихсэн юм шиг сонсогддог. байсан явдал юм. Тэдэнд миний тусламж хэрэгтэй
Яриаг чинь хүн сонсоод амархан ойлгохын тулд байсныг би мэддэг байв. Энэ нь нөхөрлөлийн суу-
аажуухан ярь. Хэрэв нөгөө хүн чинь сонсголын рийг тавихад хангалттай байлаа. ◼
Лиахона зургадугаар сар 2009 13

16. Хичээл дээрх ярилцлагыг
буюу тунгаан бодох, сурч мэдсэн
зүйлээ амьдралд
хэрэгжүүлэхэд
ангийн гишүү-
дийг урамшуулан
дэмжихийн тулд
тусгайлан бэлтгэ-
сэн асуултуудаар
дүүрэн байдаг.
Судруудыг эсвэл
мэдээлэл олохын
тулд хожмын үеийн
төлөөлөгчид, бошиглогчдын үгсийг
эрж хайхыг суралцагчдаас шаардах
Та заах үедээ ангийн оролцоог асуултуудыг та асууж болно. Teachings of
сайжруулахын тулд эдгээр санаануудыг Presidents of the Church: Joseph Smith номон дахь заах
зөвлөмжүүд дээр үндэслэсэн асуултуудыг эрж хайх
туршин хэрэглэ. хоёр жишээг энд өгөв: “52-р хуудаснаас эхэлж байгаа
хэсгийг судал. Бид Түүнтэй хамт өв залгамжлагчид
Робб Жөүнс болж чадахын тулд Аврагч юу хийсэн бэ?” Дараа нь
Ж
Сургалтыг зохион байгуулах нь 211-р хуудаснаас эхэлж байгаа хэсгийг давт. “Бие
онсон ах сайн мэдээний сургаалын хичээл махбодтой байхын ач холбогдлын талаар Иосеф
дээр нэг асуулт асуусан аж. Ангид удтал нам Смит юу заасан бэ?”
гүм болсон нь түүнд бас ангийн гишүүдэд Ангийн гишүүд уншсан зүйлийнхээ утгын талаар
тавгүй мэдрэмж төрүүлэх шиг болжээ. Би гадасны Ням эсвэл сурсан зүйлээ амьдралд хэрхэн хэрэгжүүлэх
гарагийн хичээлийн ерөнхийлөгчийн хувьд энэ хичээл талаар тунгаан бодоход хүргэх асуултуудыг асуу.
дээр сууж, ажиглаж байсан юм. Ангийн зарим гишүүд Ангийн гишүүд хичээлийн материалыг мэддэг болсны
саналаа хэлэх янзтай болоход Жонсон ах мөнөөх дараа ихэвчлэн эдгээр асуултуудыг асуудаг. Жишээ
асуултанд хариулж, хичээлийн дараачийн хэсэг рүү нь, дээрх эрж хайх асуултуудыг асуусны дараа ан-
орохыг би харлаа. гийн гишүүд уншсан зүйлийнхээ талаар бодож, амьд-
Ийм явдал Сүмийн хичээлүүд дээр ч бидний гэр ралд хэрэгжүүлэхэд нь туслах дараах асуултуудыг та
оронд ч тохиолдож болно. Хичээл дээрх ярилцлагыг асууж болно: “Бид Цагаатгагч золиослолынх нь төлөө
урамшуулан дэмждэг нэн чухал хоёр зүйлийг би мэдсэн Их Эзэнд,талархлаа хэрхэн харуулж чадах вэ?” эсвэл
юм: (1) нэгээс илүү олон янзаар хариулж болох асуул- “Бие махбодтой байхын ач холбогдлыг ойлгох нь бие
гэрэл зургуудыг велден К.андерСен
туудыг асуу. (2) хариултыг эрж хайх, бодоход хангалт- махбоддоо анхаарал тавихад бидэнд хэрхэн нөлөөлж
тай цагийг ангийн гишүүдэд олго. болох вэ?”
Олон хувилбараар хариулж болох асуултууд асуу Суралцагчийн хариултыг хүлээ
Зөв асуултуудыг асуух нь хичээл дээрх ярилцлагыг Ямар ч асуулт асуусан, хариултыг эрж хайх буюу
үр ашигтай болгож чадна. Сүмийн гарын авлагууд бодох хангалттай цагийг ангийн гишүүдэд гаргаж өг.
нь хариулттай холбоотой заасан зүйлсийг эрж хайх Тэдний өмнөөс таныг хариулахгүй гэдгийг суралцагчид
14

17. удирдах нь
мэдэж байгаа тохиолдолд тэд асуултуудад
хариулж сурна.
Жонсон ахын хичээл дээрх туршлагын СУРАГцАГчДыН ХАРИУлТ СүНСИйГ УРьДАГ
дараа, багш нар асуусан нэг асуултынхаа “Идэвхтэй оролцох уур амьсгалыг бүрдүү-
хариуны төлөө хэр зэрэг удаан хүлээдгийг би лэх нь өөрийн чинь зааж чадахаас илүү
судалж үзэхээр шийдсэн юм. Ихэнх багш нар чухал хичээлүүдийг Сүнс заах магадлалыг
ердөө хоёр, гурван секунд л хүлээдгийг мэд- нэмэгдүүлдэг.
сэн. Харин намайг хүссэний дараа тэд илүү “Энэхүү оролцоо суралцагчдын амьдралд
удаан хүлээх хэрэгтэй юм байна гэж бодсон Сүнсний удирдамж чиглүүллийг авчирна.
байлаа. Нөгөө талаар хариултынхаа тухай Асуултанд хариулахын тулд гараа өргөнө
бодоход илүү их хугацаа хэрэгтэй гэдгийг үү гэж таныг суралцагчдад хэлэх
суралцагчид надад ярьж байлаа. үед тэд Ариун Сүнсээр суралцах
Ангийг хичээлд илүү идэвхтэй оролцуу- ёстойгоо ухаараагүй байж мэднэ.
лахад би багш нарт туслахыг хичээн, асуулт Ийнхүү ёс суртахууны сонгох
асуусныхаа дараа 20 хүртэл тоолж, тунгаан эрхээ ашиглах нь Сүнсийг өдөөж,
бодох цагийг гаргаж өгөхөд урамшуулдаг бай- илүү хүчтэй удирдамж чиглүүлэл
лаа. “Би та нарт бодох цаг өгье,” эсвэл “та нар хүлээн авах боломжийг сурал-
энэ асуултыг тунгаан бодно уу. Дараа нь би цагчдад олгох болно. Идэвхтэй
хариултыг чинь сонсъё” гэх зэргээр хэлж бол- оролцоо нь Сүнсээр удирдуулах
но. Манай гадасны багш нар ийм байдлаар боломжийг хүмүүст олгодог.
ажиллахад ангийн оролцоо дээшилж, ангийн Сүнсний удирдамж гэж юу боло-
гишүүд “бие биедээ заах” (С ба Г 88:77) үед хыг тэд таньж, мэдэрч сурдаг.”
Сүнсийг мэдэрдэг болсон билээ. Арванхоёр Төлөөлөгчийн чуулгын
Сайн мэдээний сургаалыг амьдралд хэрэг- ахлагч Ричард Г.Скотт, “To Learn and
to Teach More Effectively,” The Religious
жүүлэхтэй холбоотой нэг асуудлыг сурал- Educator, боть 9, бүтээл 1, 2008, 6.
цагчид тунгаан бодоход багш хоёр минут
гаруй хугацаа гаргаж өгсөн нэг хичээл дээр би
суусан. Энэ бол миний хувьд анир чимээгүй
тунгаан бодох цаг байв. Би Сүнсийг мэдэрч,
энэхүү агшингүйгээр магадгүй хэзээ ч мэдэж
чадахгүй байсан сургаалын тухай зарим шинэ-
лэг ойлголттой болсон билээ. Асуултыг тунгаан
бодох цагийг ангийн гишүүдэд гаргаж өгөх нь
илүү гүнзгий бодож, Сүнсийг сонсох боломж
олгодгийг ойлгоход энэхүү өвөрмөц туршлага
надад тусалсан юм. (3 Нифай 17:1–3-ыг үз.)
Хэрэв та олон янзаар хариулж болох асуул-
туудыг асууж, хариулахын өмнө тунгаан бодох
цагийг хүн бүрд олговол танай ангид, эсвэл гэр
бүлд тань ярилцлагын үед дээрхтэй адил сүнс-
лэг туршлага тохиолдож болно. ◼
Лиахона зургадугаар сар 2009 15

18. НЭГ ХүН
юУ ХИйж
чАДАХ вЭ?
Суринамын энэ залуу өөрчлөлтөд
хүргэх ер бусын юмс хийдэггүй хүн.
Гэвч түүний хийдэг энгийн зүйлс
эрс өөрчлөлтөд хүргэсэн ажээ.
ричард м.ромни
Сүмийн сэтгүүлүүд
а
йвез Вөрви бол бүрэг ичимхий дүү,
номхон дөлгөөхөн хүн юм. Гэвч энэ
зан нь хийх хэрэгтэй зүйлсийг ха-
ран хийхэд түүнд саад болдоггүй аж.
Хөгжмийн хичээл
Жишээ нь: 18 настай Айвез Сурина-
мын Парамарибо дүүргийн Таменга
салбарын гишүүн. Сүмийн цуглаан,
үйл ажиллагаанууд дээр кассио хөгжим
тоглож байхдаа олон хүмүүс уг хөгжмийг
яаж тоглодгийг сонирхож байхыг ажигла-
жээ. Иймээс тэрээр хүүхдүүд, өсвөр насныхан,
насанд хүрэгчдэд үнэ төлбөргүй хөгжмийн хичээл
зааж эхэлсэн гэнэ.
Хөгжмийн хичээлийг нэлээд хэдэн салбар дээр
заадаг бөгөөд хүссэн хүн бүхэн сууж болдог ажээ.
Айвезын хичээл заадаг орой бүр доод тал нь
ричард м.ромнийн гэрэл зураг
зургаан хүн ирсэн байдаг. Эдгээр хүмүүс бол
Хожмын Үеийн Гэгээнтнүүд болон хөгжмийн
хичээлийн тухай салбарын гишүүдээс сонссон
бусад хүмүүс юм. Тэр бас хэрвээ хэн нэгэн нь
сонирхвол лимбэ хөгжмөөр тоглохыг заадаг.
Тэрээр салбарынхаа найрал дууг удир-
даж, дүүргийн найрал дууны тусгай
тоглолт зохион байгуулахад
оролцдог. Түүний хөгжмийн
хичээлүүд бол ноотыг
хэрхэн уншиж, хөгж-
мийг ноотоор яаж
тоглохыг түүнд
16

19. заасан ахмад номлогчид талархлаа илэрхийлж байгаа
хэлбэр юм гэж тэр ярилаа.
Судар уншигчид
Айвез судраас сурч мэдсэн зүйлээ бие биетэйгээ
хуваалцахыг хүсдэг нэлээд хэдэн найз нартаа туслах
арга замыг олсон ажээ. Тэд сүмийн цуглаанууд, семи-
нар, институтэд явж, үг хэл гэсэн үед үг хэлж, хичээлүү-
дэд оролцдог байлаа. Гэвч залуучууд залуучуудтайгаа
ярилцахыг хүсдэг байв. Иймээс тэд долоо хоногт нэг
удаа цуглаж Мормоны Номыг хамтдаа хагас цаг уншдаг
болж, тэд бусад хүмүүсийг, ялангуяа идэвх султай залуу-
чуудыг өөрсөдтэйгөө нэгдэхийг урьдаг болжээ. Эдүгээ
тэд олон сарын турш нэг хүний гэрт, дараагийн удаа
өөр хэн нэгний гэрт хамтдаа уншсаар байгаа аж.
“Анх хамтын уншлагыг миний найз нар Ваника
салбарын Ларри Рөүзвал, манай салбарын Саффира
Зеегелаар нартай хамт эхэлсэн юм. Гэтэл одоо
бид наймуулаа болоод байгаа” гэж Айвез ярилаа.
“Бид нэг бүлэг уншаад, уншсан зүйлийнхээ
тухай ярилцаж, энэ талаар гэрчлэлээ хуваал-
цаад, тэр долоо хоногт сурч мэдсэн ямар нэг
зүйлээ хуваалцдаг.
Эдгээр судар уншигчид бас өөр зүйл санаачлан хий-
хэд бие биеэ урамшуулан дэмждэг аж. Жишээ нь: тэд
Суринамын далбаан дээрх од лугаа адил Айвез зорилготойгоор мацаг барих замаар мацгийн ням гара-
өөрийнхөө гэрлийг бусадтай хуваалцаж явна. гийг илүү утга учиртай болгох зорилтыг тавьсан гэнэ.
Тэрээр Хожмын үеийн Гэгээнтнүүд болон сонирхсон “Өнгөрсөн мацгийн ням гарагаар бид идэвх султай
хүмүүст хөгжмийн хичээл зааж байна. Тэр бас Мор- зарим хүмүүсийн талаар тусгайлан анхаарч, тэднийг
моны Номыг судлахын тулд найз нартайгаа тогтмол Сүмийн үйл ажиллагаануудад эргэж ирүүлэхийн төлөө
цугладаг ажээ. мацаг барин залбирсан” гэж Айвез тайлбарлав.
Лиахона зургадугаар сар 2009 17