Safe Cycling - Εργασία για την ασφαλή ποδηλασία 2ο Γυμνάσιο Αλεξανδρούπολης
2η Ενότητα: Γλώσσα-Γλώσσες και πολιτισμοί του κόσμου
1. 2η Ενότητα: Γλώσσα-Γλώσσες και πολιτισμοί του κόσμου
Να δημιουργήσετε ένα διαφημιστικό φυλλάδιο μονόφυλλο ή
δίφυλλο που θα μοιράζετε στα εγκαίνια της έκθεσης Language
Expo και με το οποίο θέλετε να πείσετε τους ξένους επισκέπτες
της να ξεκινήσουν την εκμάθηση της νέας ελληνικής γλώσσας. Μ'
αυτό θα τους δίνετε πληροφορίες για τη γλώσσα, τη σχέση της με
τα αρχαία ελληνικά και τη σχέση της με τις άλλες σύγχρονες
ευρωπαϊκές γλώσσες.
Θα σας βοηθήσει η ανάγνωση των δύο παρακάτω κειμένων. Δείτε
επίσης τα μονόφυλλα και τα δίφυλλα φυλλάδια που επισυνάπτω.
Το κείμενο πρέπει να είναι πολυτροπικό. (Πολυτροπικό είναι το κείμενο εκείνο
που χρησιμοποιεί για τη μετάδοση μηνυμάτων συνδυασμό σημειωτικών τρόπων. Για παράδειγμα, τα
περισσότερα κείμενα των σχολικών βιβλίων, του ημερήσιου τύπου ή της τηλεόρασης είναι πολυτροπικά,
αφού συχνά συνδυάζουν γλώσσα και εικόνα ή στην περίπτωση της τηλεόρασης και μουσική.)
2. 1. ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗ ΣΤΟΚΧΟΛΜΗ
• Τούτη την ώρα αισθάνομαι πως είμαι ο ίδιος μια αντίφαση. Αλήθεια, η Σουηδική Ακαδημία έκρινε πως η
προσπάθειά μου σε μια γλώσσα περιλάλητη επί αιώνες, αλλά στην παρούσα μορφή της περιορισμένη, άξιζε αυτή
την υψηλή διάκριση. Θέλησε να τιμήσει τη γλώσσα μου, και να -εκφράζω τώρα τις ευχαριστίες μου σε ξένη γλώσσα.
Σας παρακαλώ να μου δώσετε τη συγγνώμη που ζητώ πρώτα – πρώτα από τον εαυτό μου.
• Ανήκω σε μια χώρα μικρή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν έχει άλλο αγαθό παρά τον αγώνα του
λαού, τη θάλασσα, και το φως του ήλιου. Είναι μικρός ο τόπος μας, αλλά η παράδοσή του είναι τεράστια και το
πράγμα που τη χαρακτηρίζει είναι ότι μας παραδόθηκε χωρίς διακοπή. Η ελληνική γλώσσα δεν έπαψε ποτέ της να
μιλιέται. Δέχτηκε τις αλλοιώσεις που δέχεται καθετί ζωντανό, αλλά δεν παρουσιάζει κανένα χάσμα. Άλλο
χαρακτηριστικό αυτής της παράδοσης είναι η αγάπη της για την ανθρωπιά· κανόνας της είναι η δικαιοσύνη. Στην
αρχαία τραγωδία, την οργανωμένη με τόση ακρίβεια, ο άνθρωπος που ξεπερνά το μέτρο, πρέπει να τιμωρηθεί από
τις Ερινύες. Ο ίδιος νόμος ισχύει και όταν ακόμη πρόκειται για φυσικά φαινόμενα: "Ἣλιος οὐχ ὑπερβήσεται μέτρα",
λέει ο Ηράκλειτος, "εἰ δέ μή, Ἐρινύες μιν Δίκης ἐπίκουροι ἐξευρήσουσιν".
• Χρωστώ την ευγνωμοσύνη μου στη Σουηδική Ακαδημία που ένιωσε αυτά τα πράγματα· που ένιωσε πως οι
γλώσσες, οι λεγόμενες περιορισμένης χρήσης, δεν πρέπει να καταντούν φράχτες όπου πνίγεται ο παλμός της
Ανθρώπινης καρδιάς· που έγινε ένας Άρειος Πάγος ικανός:
• να κρίνει με αλήθεια επίσημη την άδικη μοίρα της ζωής,
• για να θυμηθώ τον Σέλλεϋ, τον εμπνευστή, καθώς μας λένε, του Αλφρέδου Νομπέλ, αυτού του ανθρώπου που
μπόρεσε να εξαγοράσει την αναπόφευκτη βία με τη μεγαλοσύνη της καρδιάς του.
• Σ' αυτό τον κόσμο, που ολοένα στενεύει, ο καθένας μας χρειάζεται όλους τους άλλους. Πρέπει ν' αναζητήσουμε τον
άνθρωπο, όπου και να βρίσκεται. Όταν, στο δρόμο της Θήβας, ο Οιδίπους συνάντησε τη Σφίγγα, κι αυτή του έθεσε
το αίνιγμά της, η απόκρισή του ήταν: ο άνθρωπος. Τούτη η απλή λέξη χάλασε το τέρας. Έχουμε πολλά τέρατα να
καταστρέψουμε. Ας συλλογιστούμε την απόκριση του Οιδίποδα.
• Γιώργος Σεφέρης (1963), Δοκιμές 2, σ. 159
3. • 2.[Πολιτισμός και γλώσσα]
Η γλώσσα δεν είναι απλώς ένα εργαλείο συνεννόησης ή ένα μέσο επικοινωνίας.
Αποτελεί τον φορέα και τον εκφραστή ιδεών, αξιών και αντιλήψεων. Αυτό
σημαίνει ότι η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας συνεπάγεται, ως έναν βαθμό, και
την ταυτόχρονη κατανόηση και υιοθέτηση του αντίστοιχου πολιτισμού.
Αν τώρα σκεφθεί κανείς ότι η γλώσσα συμβαδίζει με τον πολιτισμό,
αντιλαμβάνεται ότι το πολιτιστικό στοιχείο είναι ένας πολύ σημαντικός
παράγοντας στη διαδικασία εκμάθησης των ξένων γλωσσών. Έχοντας επίγνωση
του δεδομένου αυτού, οι συγγραφείς των εγχειριδίων διδασκαλίας των ξένων
γλωσσών περιλαμβάνουν πολλές πληροφορίες που αναφέρονται στο φυσικό
περιβάλλον, στην οικονομία, στην ιστορία, στη θρησκεία, στη λογοτεχνία, στους
θεσμούς, στις αντιλήψεις, στον τρόπο ζωής, στα ήθη, τα έθιμα και τις αξίες της
κοινότητας η οποία χρησιμοποιεί τη διδασκόμενη γλώσσα. Η παρουσία των
πληροφοριών αυτών αποσκοπεί στο να ενημερώσει και να εξοικειώσει τον
μαθητή με τις διάφορες όψεις και πλευρές του πολιτισμού της ξένης χώρας, ώστε
να τον φέρει πιο κοντά στη νοοτροπία του λαού της και να τον κάνει όχι απλώς
ανεκτικό αλλά, όσο το δυνατόν, πιο φιλικό προς αυτήν. Από όλα τα παραπάνω
γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό πως η εκμάθηση μιας δεύτερης (ή ξένης) γλώσσας
σημαίνει την ταυτόχρονη εξοικείωση με έναν άλλο πολιτισμό.
Ν. Μήτσης. (1998). Στοιχειώδεις αρχές και μέθοδοι της Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας. Εισαγωγή στη διδασκαλία
της Ελληνικής ως δεύτερης ή ξένης γλώσσας, 70-72. Αθήνα: Gutenberg (διασκευή).