1. ฉุกเฉินในเด็ก
ก้าวเล็กๆ แต่ยิ่งใหญ่
Ped. Emergency,
Something small that means so much
w พญ.ศิราภรณ์ สวัสดิวร
ผู้อานวยการสถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี
10 ก.ค. 2555 เวลา 10.30-12.00 น.
ณ ห้องแกรนด์บอลลูม โรงแรมริชมอนด์

2. พญ.ศิราภรณ์ สวัสดิวร
การศึกษา
แพทย์ศาสตร์บณฑิต คณะแพทยศาสตร์ศิริราชฯ
ั
กุมารแพทย์ สถาบันสุขภาพเด็กฯ
• Cert. Lactation Management Education (Wellstart USA.)
• Cert. Breastfeeding: Practice and Policy
(International Institution of Child Health UK.)
• Certificate : Hubert H. Humphrey Fellowship Program,
Emory U. USA.
อดีต หัวหน้าหน่วยกุมารเวชศาสตร์สังคม สถาบันสุขภาพเด็ก
กุมารแพทย์ รพ มหาสารคาม ยโสธร นครสวรรรค์
กรรมการบริหาร สมาคมกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย
เลขาธิการศูนย์นมแม่แห่งประเทศไทยฯ
ปัจจุบัน
• ผู้อานวยการสถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี.
• รองประธานศูนย์นมแม่แห่งประเทศไทย
• กรรมการบริหารสมาคมแพทย์สตรีแห่งประเทศไทย

3. พญ ศิราภรณ์ สวัสดิวร
• เริ่มทางาน เป็นหมอเด็ก พศ 2528 สนับสนุนการจัดคิวนมผสมในหอ
ผู้ปุวยแม่หลังคลอด เพือแลกกับการได้รับเงินบริจาคซือเครืองมือ
่ ้ ่
แพทย์ จึงได้รับแจก นมผสมฟรี ทังที่ รพ และ ใน คลินิกส่วนตัว
้
• เมื่อเรียนรูเรืองนมแม่อย่างจริงจัง ได้เห็นประโยชน์สุขภาพที่ดกว่า
้ ่ ี
ของทารกทีกนนมแม่ ตั้งแต่ พศ. 2535 จึงเลิกรับนมผสม หรือรับมา
่ ิ
แต่นามาใช้ในกรณีทมีขอบ่งชี้ และพลิกผันตัวเองมาทางานด้าน
ี่ ้
ส่งเสริมการเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ในรพ.และชุมชน ตังแต่ระดับ ตาบล
้
อาเภอ จังหวัด จนถึง สถาบันฯ
• ปัจจุบัน ยังคงร่วมกับเครือข่ายในการผลักดันเรื่อง “ นมแม่ ” สู่
สังคมไทย ภายใต้ วิสัยทัศน์ของศูนย์นมแม่แห่งประเทศไทย
Smart Breastfeeding Smart Citizen

4. 1. แนะนา สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี
2. ฉุกเฉินเด็ก ใน รพ. เด็ก
3. พัฒนาการ การดูแลผู้ปุวยเด็กฉุกเฉินใน ตปท.
4. การดูแลผู้ปุวยเด็กฉุกเฉินในประเทศไทย
5. ก้าวต่อไป

5. 1. แนะนา สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี

6. เปิดให้บริการครั้งแรก แผนกเด็กใน
รพ ราชวิถี 6 เม.ย. 2494
วันเกิด รพ.เด็ก 24 มิ.ย. 2497
อาคารสถาบันสุขภาพเด็ก
2547 อาคารมหิตลาธิเบศร
2540
เปลี่ยนเป็นสถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี
2539
อาคาร
สยามบรมราชกุมารี
2525

7. สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี Queen Sirikit National Institute of Child Health
ราชกิจจานุเบกษาฉบับกฤษฎีกา เล่มที่ 113 ตอนที่ 45 ก. 4 ต.ค. 2539
พื้นที่ 11 ไร่ 2 งาน 79.40 ตารางวา
420/8 ถนนราชวิถี เขตราชเทวี กรุงเทพฯ 10400
420/8 Rachawithee road, Rachathevee district, Bangkok 10400
www.childrenhospital.go.th

8. Hospital Center
สถาบันประสาท
อนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิ
สถาบันมะเร็ง
รพ.พระมงกุฏฯ
ทาเนียบรัฐบาล รพ.รามาฯ
รพ.เด็ก
ผิวหนัง
คณะทันตแพทย์
มหิดล รพ.ราชวิถี
สถาบันโรคไต

10. ปีงบฯ55 (6 เดือน)

11. 79.87%
76.14%
74.64%
67.69% 70.26%
80.23%
ปีงบฯ55 (6 เดือน)

12. วิสัยทัศน์ (Vision)
ศูนย์กลางการดูแลรักษาสุขภาพเด็กระดับสากล
ภายในปี 2559
Center of Child Health Care at International
Standard by the year 2016

13. พันธกิจ (Mission)
ให้บริการดูแลรักษาสุขภาพเด็กในโรคยุ่งยากซับซ้อน โดยบูรณาการ
การค้นคว้าวิจัย การพัฒนาองค์ความรู้ ตลอดจนการถ่ายทอด และ
ฝึกอบรมด้านโรคเด็ก ตามมาตรฐานสากล เพื่อพัฒนาแนวทางการ
แก้ไขปัญหาสุขภาพเด็กในระดับชาติ โดยให้ความสาคัญกับการทางาน
ร่วมกับเครือข่ายสุขภาพต่างๆ

14. คลินิกเฉพาะโรค 27 คลินิก
1 Ambulatory 16 โรคต่อมไร้ท่อ (Endocrine)
2 โรคระบบทางเดินอาหาร (GI) 17 โรคไต (Nephro)
3 โรคระบบทางเดินหายใจ (Chest) 18 โรคสมอง (Neurology)
4 วัณโรค (Tuberculosis) 19 โรคหัวใจ (Cardiology)
5 โรคภูมิแพ้ (Allergy) 20 โรคเลือด (Hemoto)
6 โรคผิวหนัง (Skin) 21 กระตุ้นพัฒนาการ (Development)
7 จิตเวช (Psychi)
22 ศัลยกรรมทั่วไป
8 CHC
23 ศัลยกรรมกระดูก
9 โรคพันธุกรรม (Genetic)
24 ทันตกรรม
10 โรคภูมิคุ้มกัน HIV
25 ENT
11 High Risk NB
12 โภชนาการ (Nutrition) 26 EYE
13 Adolescent Clinic 27 Learning Clinic
14 Continuity care
15 โรคเลือด (Hemoto)

15. Clinical Excellent 2555-2559
DHF หัวใจ NB Med NB Surg
EYE ENT Disability Emerging Dis. Cancer ???
(ROP) (Foreign Body) (CP/BDR) (HIV/Inf.) Childhood ???
Leukemia
แถว 1 : ศูนย์ความเป็นเลิศ ตามเกณฑ์ COE กรมการแพทย์
แถว 2 : ศูนย์เชี่ยวชาญพิเศษ พัฒนาตามแนวทาง COE ใช้เกณฑ์ 4 ใน 7 องค์ประกอบ
แถว 3 : คลินิกเฉพาะโรค ต่างๆ

16. 2. ฉุกเฉินเด็ก ใน รพ. เด็ก

17. ห้องฉุกเฉิน
หน่วยฉุกเฉิน สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี
ปรัชญา
ไม่ทอดทิ้งผู้ปุวยฉุกเฉิน ไม่ว่ายากดีมีจน
วัฒนธรรมองค์กรห้องฉุกเฉิน
รวดเร็วและปลอดภัย
แพทย์ เวชศาสตร์ฉุกเฉิน 1 คน
พยาบาล 22 คน เจ้าหน้าที่อื่นๆ รวม 47 คน
มีแพทย์ประจาบ้าน หมุนเวียน
นพ ธัญญณัฐ บุนนาค หัวหน้าหน่วยและคณะ

18. จานวนผู้ปุวยทีรับบริการที่ ER ปีงบฯ2550-2555
่
(ต.ค.54-พ.ค.55)
ที่มา : งานอุบตเหตุและฉุกเฉิน
ั ิ

19. จานวนผู้ปุวยเสียชีวิตทีห้องฉุกเฉิน(DBA)และเสียชีวิตก่อนถึงรพ.(DOA)
่
ปีงบฯ50-55
(ต.ค.54-พ.ค.55)
ที่มา : งานอุบตเหตุและฉุกเฉิน
ั ิ

20. 5 อันดับแรกภาวะเจ็บปุวย ตามอาการฉุกเฉิน

21. 5 อันดับโรคผูปุวย ER อายุ 0 – 18 ปี
้
ปีงบฯ 53 – 54 ตาม ICD-10
จานวน (ราย)
ICD-10 โรค
ปีงบฯ 53 ปีงบฯ 54
J069 Acute upper respiratory infection, unspecified 3,304 3,524
J209 Acute bronchitis, unspecified 2,354 2,633
Diarrhoea and gastroenteritis of presumed infectious
A09 2,241 2,574
origin
J189 Pneumonia, unspecified 1,626 1,942
R509 Fever, unspecified 1,570 1,459

22. ฉุกเฉินจากสารพิษ
• สถิติมก under report
ั
• สถาบันสุขภาพเด็กฯพบประมาณ 40-60 รายต่อปี
• อายุ 2-5 ปี ชายมากกว่าหญิง เล็กน้อย
• ส่วนใหญ่เกิดจากอุบติเหตุ
ั
• เป็นจาก Drug 54.5%
Chemical agents 19%
Household Products 17%
Other 9.5 %
(ข้อมูล พ.ศ. 2547-2551)

23. กรณีศึกษา
• เด็กชายอายุ 1 ปี 4 เดือน กินน้้ามันสนที่ใช้ผสมสี 2-3 อึก
• เด็กหญิงอายุ 2 ปีมา ซึม ไม่กิน หลังแอ่น คอเอียง ตามองเหล่
ยายกินยา Chlopromazine, Artane เก็บยาไว้ในตู้ไม่ได้
ปิดล๊อค เด็กเคยหยิบมากิน 1 ครั้งเมื่อ 2 เดือนก่อน มีอาการ
คล้ายกัน นอนโรงพยาบาล 2 วัน
• เด็กหญิงอายุ 13 ปี เป็นโรคลมชัก เรียนหนังสือไม่ดี บ่นอยาก
ตายเพราะเบือที่รักษาไม่หาย วันนี้กินยา Phenobarbital (Gr I )
่
จ้านวน 80 เม็ด
• เด็กหญิงอายุ 13 ปี กินน้้ายาล้างห้องน้้าประท้วงพ่อที่มีภริยา
น้อย ได้รับการล้างท้อง ต่อมามีอาการหอบ X-ray พบมีปอด
อักเสบทั้ง 2 ข้าง อาเจียนเป็นเลือด

24. ทาอะไร ในหน่วยฉุกเฉิน
การคัดกรองผู้ปุวย
การคัดแยกผู้ปุวยโรคติดต่อง่าย
การฟื้นคืนชีพ CPR
การตรวจรักษา
Consultation
Admission
Discharge
ER Ultilization management

25. 1. ผู้ปุวยมารับบริการที่ห้องฉุกเฉิน ฉุกเฉินจริงประมาณ
ร้อยละ 60
2. ภาวะฉุกเฉินที่พบบ่อย : หอบ ไข้สูง ขาดน้า อุบัติเหต
ไข้เลือดออก
3. ฉุกเฉินจากสารพิษ พบ ปีละประมาณ 40-60 ราย
4. CPR ที่ห้องฉุกเฉิน พบ ปีละประมาณ 100 ราย
5. เป็นผู้ปุวย refer ประมาณ ร้อยละ 5
6. เป็นการตั้งรับ ที่หน่วย ER ในสถาบันฯ
7. มีระบบ consultant เข้มแข็ง มีทุกระบบร่างกาย

26. ผลการดาเนินงาน
ประเด็นคุณภาพ/ความเสี่ยงทีสาคัญ
่
ข้อมูล/ตัวชี้วัด เป้าหมาย ปี 2550 ปี 2551 ปี 2552 ปี 2553 ปี 2554
1. ข้อมูลทั่วไป
1.1 ผู้ป่วยห้องฉุกเฉิน (ราย) 54,343 51,473 40,796 32,114 32,688
1.2 ผู้ป่วยฉุกเฉินระดับ 1,2และ 3 (เริ่ม2552) (ราย) 23,476 23,330 21,266 18,980 18,263
1.3 การช่วยฟื้นคืนชีพ (ราย)
75 70 68 100 102
1.4 ผู้ป่วยเสียชีวิตก่อนถึงโรงพยาบาล (ราย)
4 3 2 10 3
1.5 ผู้ป่วยเสียชีวิตที่ห้องฉุกเฉิน (ราย)
1.6 อัตราการเสียชีวิตที่ห้องฉุกเฉิน (%) 5 3 2 3 3
2. ตัวชี้วัด 6.6 4.3 2.9 3 2.9
2.1 อัตราการคัดกรองผิดพลาดผู้ป่วยระดับ 1 (%) 0 0 0 0 0 0
2.2 อัตราการคัดกรองผิดพลาดผู้ป่วยระดับ 2 (%) ≤5 0 0 0 0 2.74
2.3 ผู้ป่วยฉุกเฉินระดับ 1 ได้รับการดูแลรักษาภายใน 1 นาที (%) 100 100 100 100 100 100
2.4 ผู้ป่วยฉุกเฉินระดับ 2 ได้รับการดูแลรักษาภายใน 5 นาที (%) ≥80 98 98 98 95 97
2.5 ข้อร้องเรียน ( เรื่อง )
≤5 0 0 0 0 0
2.6 การใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า (%)
≥40 43.16 45.32 52.10 59.10 55.87

27. เสียงจากผู้ปุวย ก.พ. 2552
หลัง 20.00 น.
1-12 ก.พ. 2552 คนไข้เหลือ 1-2 ราย
14 ก.พ. 2552 คนไข้มาก ไม่รอตรวจ 51 ราย
15 ก.พ. 2552 ไม่รอตรวจ 20-15 ราย
18 ก.พ. 2552 คนไข้ไม่รอตรวจ ไปมุงที่คดกรอง ด่าหยาบคาย
ั
* เป็น รพ. ของเจ้า เป็นมหาราชินี
มีหมอออกตรวจคนเดียวได้อย่างไร
* ............................
* ............................
20 ก.พ. มีผู้ปกครองร้องเรียน ว่าพาลูกเป็นไข้สูงมาตรวจ รอไม่ไหว
ไป รพ. เอกชน ขณะนี้ลูกต้องอยูห้อง ICU (new)
่

28. ผู้ปุวยห้อง ER เป็นประเภทฉุกเฉินจริงหรือไม่
(ข้อมูลเฉพาะเดือน ต.ค. 2551)
ประเภท ดึก เช้า บ่าย
1 3 16 15
2 231 327 479
3 187 252 420
4 429 409 1,087
รวม 850 1,004 2,001
ประเภท 1-2 หมายถึง รีบด่วน
ประเภท 3-4 หมายถึง ไม่รีบด่วน

29. ผู้ปุวย ER ล้น
1. ไม่ฉุกเฉิน มากกว่า ฉุกเฉิน
2. มีบริการคลินิกพิเศษนอกเวลาราชการถึง 20.00 น.
แต่ยังมีปัญหาผู้ปุวยล้น ER
3. ขยายเปิดคลินิกพิเศษนอกเวลาราชการ
20.00-24.00 น. รองรับผู้ปุวยประเภทไม่ฉุกเฉิน
(เริ่ม 25 กพ 2552)

30. จานวนผูปุวยห้อง ER รายเดือน (ต.ค. 51-ก.ย. 52)
้
เดือน ต.ค.51 พ.ย.51 ธ.ค.51 ม.ค.52 ก.พ.52 มี.ค.52 เม.ย.52 พ.ค.52 มิ.ย.52 ก.ค.52 ส.ค.52 ก.ย.52
บ่าย 1,507 1,579 1,710 1,903 1,690 1,042 752 843 893 942 646 636
เช้า 661 609 929 965 757 724 661 571 583 701 537 485
ดึก 616 634 699 676 709 590 375 424 771 1,039 678 720

31. ผลที่ได้รับ
• ผู้ปุวยประเภทที่ 3 และ 4 (ไม่รีบด่วน)
ที่ห้องฉุกเฉินลดลง
• ปัญหาการรอตรวจนานที่ ห้องฉุกเฉินลดลง
• สามารถดูแลผู้ปุวยฉุกเฉินได้เต็มที่
• ลดปัญหาข้อร้องเรียน
• ไม่ได้เพิ่มจานวนผู้ปุวย admit

32. 3. พัฒนาการการดูแลผูปุวยเด็กฉุกเฉินใน ตปท.
้

33. Ref. Emergency Care for Children: Growing Pains

34. Pediatric Emergency Milestones
1970's EMS & Prehospital units developed; Focus on adult emergency care and
cardiac disease
1980-85
1981 AAP forms section of PEM
1984 EMS-C legislation passed by U.S. Congress
1985 First PALS course and textbooks by AHA and AAP
1985-90 20 states receive EMS-C grants
1987 PEM fellowship programs developed across U.S.; NALS course
1989 developed
1990 ACEP forms section of PEM; APA develops PEM Interest group
First APLS courses by ACEP & AAP
1990-98 PALS and APLS become standard training for pediatric health care
providers ;
1991 EMS-C grants awarded to 40 states
1992 Joint Medicine-Pediatric residency programs started
1996 First subspecialty certifying exam in PEM by ABP and ABEM
1998 Florida Pediatric Education for Paramedics (PEP) program introduced
Accreditation of PEM fellowship programs started
• ข้อมูล รวบรวมโดย นพ อดิศักดิ์ ผลิตผลการพิมพ์ ภาควิชากุมารเวชศาสตร์สังคม คณะแพทยศาสตร์รามาธิบดี

35. Joint Policy Statement
Guidelines for Care of Children in the Emergency Department
• American Academy of Pediatrics Committee on Pediatric Emergency
Medicine
• American College of Emergency Physicians Pediatric Committee
• Emergency Nurses Association Pediatric Committee
and Endorsed by AAP, AAFP, ACS,AHA,AMA,Brain Injury Association of
America, Child Health coperation of America, Children National Medical
Center, Family Voices,National Association of Children’s Hospital, National
Association EMS Physician, Society of Trauma Nurses, National
Association of State EMS Officials, Emergency Medical Technicians ..etc :
Pediatrics published online Sep 21, 2009
ขอบคุณ ข้อมูลจาก นพ สุรจิต สุนทรธรรม

36. มหาวิทยาลัยใน USA ที่มีหน่วย Ped Emergency
Program Name City, State
Children’s Hospital-Oakland Program Oakland, CA
Children’s Hospital Los Angeles Program Los Angeles, CA
Children’s Hospital National Medical Center/George Washington University Program Washington, DC
Miami Children’s Hospital Program Miami, FL
Children’s Hospital/Boston Medical Center Program Boston, MA
Children’s Hospital/Boston Medical Center Program A Boston, MA
Children’s Hospital od Michigan Program Detroit, MI
Children’s Hospital Medical Center of Akron/NEOUCOM Program Akron, OH
Children’s Hospital of Philadelphia Program Philadelphia, PA
University of Colorado Denver Program Aurora, CO
Emory University Program Atlanta, GA
Johns Hopkins University Program Baltimore, MD
Brown University Program Providence, RI
University of Tennessee Program Memphis, TN
Baylor College of Medicine Program Houston, TX
......พบ มีทงหมด 48 แห่ง ที่ ค้นได้……
ั้
ข้อมูลจาก นพ.สุรจิต สุนทรธรรม

37. การฝึกอบรม แพทย์เฉพาะทาง
กุมารเวชศาสตร์ฉุกเฉินในต่างประเทศ
• USA เริ่ม ปี 1987 ใช้ระยะเวลา 3 ปี มีผู้ได้รับวุฒิบตร 1000 คน
ั
• หลักสูตรที่ได้รับการรับรอง accredited programs
USA 40 หลักสูตร [1]
Canada 9 หลักสูตร
อังกฤษ 10 หลักสูตร
ออสเตรเลีย 10 หลักสูตร [2]
ในเอเชียมีการฝึกอบรมที่ King Faisal Specialist Hospital and
Research Centre ประเทศซาอุดอาระเบีย[3]
ิ
เริ่มมีการพัฒนา ทีประทศสิงคโปร์ และเกาหลีใต้
่
• [1] American Academy of Pediatrics. The section on emergency medicine news. 1997; 6:1-11.
• [2] Babl FE, Weiner DL, Bhanji F, et al. Advanced training in pediatric emergency medicine in the United States, Canada, United Kingdom, and Australia: an international comparison and resources guide. Ann Emerg Med 2005; 45: 269–
275.
• [3] King Faisal Specialist Hospital and Research Centre Fellowship Website 2006. http://www.kfshrc.edu.sa/aape/Our%20Fellows%201.html. (Accessed 15 January 2007).
• ข้อมูล รวบรวมโดย นพ อดิศักดิ์ ผลิตผลการพิมพ์ ภาควิชากุมารเวชศาสตร์สังคม
คณะแพทยศาสตร์รามาธิบดี

38. 4. การดูแลผู้ปุวยเด็กฉุกเฉินในประเทศไทย

39. อุบัติเหตุและการบาดเจ็บ
สาเหตุการตายที่สาคัญในเด็กไทย
การศึกษาการตายของเด็กไทย อายุ 1-14 ปี (พศ. 2542-2545 )
เด็กไทยเสียชีวิตทั้งสิน 37,230 ราย
้
อัตราการตาย 61.5 คน/100,000 คน/ ปี
เป็นตายจากอุบัติเหตุและการบาดเจ็บจานวน 13,410 ราย
อัตราการตาย 22.1 คน/100,000 คน/ ปี
เฉลี่ยการตายจากอุบัติเหตุและการบาดเจ็บปีละ 3,352 ราย

40. Children 0-14 years of age (พศ 2542-พศ2548)
Near drowning 10,371 (6716 boys 3655 girls)
Traffic injuries 5004 (3266 boys 1738 girls)
Electric acciden 591 (437 boys 154 girls)
Suffocation 599 (396 boys 203 girls)
natural disaster (164 boys 134 girls)
poisoning (107 boys 125 girls)
Burn injuries (106 boys 98 girls)
Pediatric injuries and poisonings in Thailand
Ratanotai Plubrukarn M.D., M.H.P.Ed.
Queen Sirikit National Institute of Child Health
Bangkok, Thailand

41. In 2010
514 children or 12.83/100,000 died from drowning
peak incidence at 5 to 6 years of age.
Bangkok motor vehicle accident is accounted for an
average of 300 childhood and adolescent death.
Poisonings are relatively high in children less than 4
years old
Injuries caused by animals, dog bite and snakebite were
the major causes.
Pediatric injuries and poisonings in Thailand
Ratanotai Plubrukarn M.D., M.H.P.Ed.
Queen Sirikit National Institute of Child Health
Bangkok, Thailand

43. ข้อมูล นพ. อดิศักดิ์ ผลิตผลการพิมพ์ ภาควิชากุมารเวชศาสตร์สังคม คณะแพทยศาสตร์รามาธิบดี

44. เด็กไทยผจญภัยอะไร เช้าจรดเย็น
ศิราภรณ์ สวัสดิวร
นัยนา ณีศนันท์
เลิศลักษณ์ บางสุวรรณ์
พิรยา วรรธนะภูติ
ิ
หน่วยกุมารเวชศาสตร์สังคม สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี

45. เรื่องการจมน้้าตาย
ความเผลอของผู้ดูแล ได้รับอนุญาตให้ จมน้าเพราะเล่น
้
ชั่วขณะ เล่นน้าโดยอิสระ
้ หรือว่ายน้า
้
(อายุเด็ก~1.4 ปี) (อายุเด็ก~5.5 ปี) (อายุเด็ก~9.4 ปี)
ร้อยละ 35 ร้อยละ 50 ร้อยละ 15

46. เรื่องการจราจร
ถูกชนขณะมีรถจอดให้ ถูกขนขณะนั่ง เดินเล่น ถูกชนขณะอยู่บน เด็กพุ่งไปบนถนนเกิน
ข้ามถนน ใกล้ถนน ทางเท้า ความคาดหมาย
(อายุ 2-9 ปี)
ร้อยละ 13 ร้อยละ 15 ร้อยละ 33 ร้อยละ 40

47. เรื่องการจราจร
การใช้ที่นงนิรภัย
ั่
นั่งรถตอนหลังปลอดภัยกว่าตอนหน้า 5 เท่า
ระวัง จักรยานเป็นสาเหตุการเสียชีวิตร้อยละ 20
มอเตอร์ไซค์ อันตรายกว่าใช้รถยนต์ 10-14 เท่า
ขับกลางคืนเสียงสูงกว่า 4 เท่า
่
กฎหมายระดับแอลกอฮอล์ในเด็กวัยรุ่นที่ขับรถ ควร 0 มก.%
มิใช่ 50 มก.% ในผู้ใหญ่

48. "การเจ็บปุวยฉุกเฉิน
การเจ็บปุวยที่มีภาวะคุกคามต่อชีวิตอันจะ
นาไปสู่การตาย พิการ หรือความทุกข์ทรมาน
หากไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที
การเจ็บปุวยที่เกิดขึ้นนี้อาจมีโอกาสที่จะส่งผล
เสียดังกล่าวได้จริงตามหลักวิชาการแพทย์หรือ
เป็นพียงความเข้าใจของประชาชนว่ามีความ
เสี่ยงต่อการเกิดผลเสียดังกล่าว"

49. ห้องฉุกเฉิน ที่ โรงพยาบาล
ผู้ปุวยเด็กที่มารับการรักษา ณ ห้องฉุกเฉิน
ในโรงพยาบาลทั่วประเทศไทยประมาณ ๙ ล้านครั้งต่อปี
ร้อยละ ๑๐ เป็นผู้ปุวยเด็กที่ได้รับอุบัติเหตุ
ร้อยละ ๙๐ เป็นการเจ็บปุวยด้วยอาการโรคต่างๆ
ร้อยละ๑๕ เป็นผู้ปุวยอาการรุนแรงระดับ ๑-๒
(มีภาวะเร่งด่วน/ฉุกเฉินที่คุกคามต่อชีวิต)
ร้อยละ ๘๕ เป็นภาวะการเจ็บปุวยเฉียบพลัน
ที่ผู้ดูแลเด็กมีความกังวลใจ
ความพร้อมของห้องฉุกเฉิน สาหรับฉุกเฉินเด็ก

50. • 85-90 ของผู้ปุวยเด็กไทย ใช้บริการห้องฉุกเฉินเป็นการใช้ในโรงพยาบาล
ทั่วไปและระดับชุมชน
• ผู้ปุวยเด็กในห้องฉุกเฉินของโรงพยาบาลทั่วไปในประเทศไทยมีสัดส่วน
ประมาณร้อยละ 10-30
( USA นับถึงอายุ 18 ปี พบว่าร้อยละ 25-35) [1]
ผู้ปุวยเด็กฉุกเฉินใช้บริการหน่วยกู้ชีพนอกโรงพยาบาล
เพียงร้อยละ 5-10[2] )
•
[1] Diekmann RA, ed. Pediatric Emergency Care Systems: Planning and Management. Baltimore, Maryland: Williams and Wilkins; 1992.
• [2] Seidel JS, Henderson DP, eds. Emergency Medical Services for Children: A Report to the Nation. Washington, DC: National Center for Education in Maternal and Child Health;
1991.
• [3] World Health Organization. Child Health in Emergencies. 2005. http:// www.who.int/childadolescenthealth/publications/pubemergencies.htm. (Accessed 15 January 2007).

51. 5. ก้าวต่อไป

52. Crucial challenge worldwide:
reduce child mortality, improve maternal-
child health
SEARO 2011 - Strategies for Birth Defect Prevention

53. สัดส่วนร้อยละของประชากรกลุ่มอายุสาคัญ
พ.ศ. 2480-2568
พ.ศ. 2548 ประชากรเด็ก ร้อยละ 23.1
พ.ศ. 2568 ประชากรเด็ก ร้อยละ 18.0
ก้าวสู่สังคมผู้สูงอายุ สังคมผู้สูงอายุ
สัดส่วนอายุ 65 ปี 7-14% สัดส่วนอายุ 65 ปี 14%
พ.ศ. 2553 พ.ศ. 2573
ที่มา : - พ.ศ. 2480, 2490, 2503, 2513, 2523, 2533 และ 2543 ได้จากการส้ารวจส้ามะโนประชากรและเคหะของส้านักงานสถิติแห่งชาติ
- พ.ศ. 2548 ได้จากรายงานการส้ารวจการเปลี่ยนแปลงของประชากร พ.ศ. 2548-2549 ส้านักงานสถิติแห่งชาติ
- พ.ศ. 2553, 2563 และ 2568 ได้จากการคาดประมาณประชากรของประเทศไทย พ.ศ. 2543 – พ.ศ. 2568 ส้านักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและ
สังคมแห่งชาติ

54. • แม้ประชากรเด็กจะมีแนวโน้มลดลง แต่ อุบัติการณ์การเจ็บป่วย
ฉุกเฉินจากอุบัติเหตุ ภัยทางสังคม โรคระบาด และภัยพิบัติต่างๆ
ในโลกได้สูงขึ้นอย่างชัดเจนและต่อเนือง ่
• ในเหตุการณ์ภัยพิบัติต่างๆนั้นพบว่าเด็กเป็นกลุ่มเสียงสูงต่อที่การได้รับ
่
ผลกระทบทางสุขภาพและต้องการการดูแลเฉพาะจากผู้เชี่ยวชาญ เช่น
ในเหตุการณ์แผ่นดินไหวที่แคว้นแคชเมียร์ ในปากีสถานพบว่าผู้ได้รับ
ผลกระทบกว่าครึ่งหนึงเป็นเด็ก[3] และผู้ดูแลสุขภาพเด็กเหล่านั้นใน
่
ภาวะฉุกเฉินยังขาดความรู้และทักษะที่ดี

55. สาธารณภัย เด็กเป็นกลุ่มเสี่ยงสูง ตาย-พิการได้ง่าย
• สาธารณภัย : ภัยธรรมชาติ โรคระบาด ภัยจาก
อุตสาหกรรม
• อุทกภัยปี ๒๕๕๔ ที่ผ่านมานี้
เด็กอายุ < 15 ปีที่ตาย เหตุการตายเกี่ยวกับ
ภาวะน้าท่วมรวมจานวน 62 รายจากทั้งหมด
664 ราย คิดเป็นร้อยละ 9.3
กระจายในทุกกลุ่มอายุ ( 5 ปี 5-9 ปี 10-14 ปี)
เท่าๆกันคือร้อยละ 33

56. ตารางจานวนและอัตราตายของทารกแรกเกิด พ.ศ. 2539-2553
ปี ตายในอายุต่ากว่า 28 วัน ตายในอายุต่ากว่า 1 ปี มารดาตาย
รวม รวม ปี
จานวน อัตรา จานวน อัตรา จานวน อัตรา

57. เมษายน 2552

59. ถ้าลูก หลาน
เจ็บปุวยฉุกเฉินที่บ้าน

60. Prevention
Hospital based Basic life support
emergency unit
Pre-Hospital care Communication
ห่วงโซ่ของการอยู่รอดของเด็ก (chain of survival for children)
Credit by นพ.สุรจิต สุนทรธรรม

61. ขอบเขต งานเวชศาสตร์ฉกเฉิน
ุ
1. ฉุกเฉินระดับบุคคลและชุมชน ได้แก่
- first aid
- basic life support
- safety education
- injury prevention
- acute illness prevention
2 ฉุกเฉินนอกโรงพยาบาล ได้แก่
- prehospital care
- transport medicine
- Disaster
- Environmental harzard
- Transport medicine
3 ฉุกเฉินในโรงพยาบาล ได้แก่ emergency unit
4 การส่งต่อผู้ปุวยสู่ระบบการดูแลต่อเนื่อง ได้แก่ continuity care /
rehabilitation
และ จาเป็นต้องมี ระบบการฝึกอบรมรองรับ
ทั้งสาหรับแพทย์ พยาบาล บุคลากร ประชาชน

62. • ต้องการผู้ดูแลด่านหน้าที่มีความเชี่ยวชาญ
• เด็กเติบโตทางร่างกาย พร้อมการพัฒนาการ
• การดูแลที่ไม่ถกต้อง ไม่ว่าจะเป็นการดูแลรักษาที่ต่ากว่ามาตรฐานหรือ
ู
เกินกว่ามาตรฐาน
• จะก่อให้เกิดผลเสียทั้งในระยะสั้น และระยะยาว

63. Table : Examples of Differences Between Children and Adults
Pediatric Implications for Implications for Care
Characteristic Illness and Injury
Anatomical
Differences
Physiological
Differences
Developmental
Differences
Emotional
Differences

64. การก่อตั้งศูนย์นเรนทร
โดยโรงพยาบาลราชวิถี กรมการแพทย์
กระทรวงสาธารณสุข
การเสนอร่างการปฏิรูปการแพทย์ฉุกเฉินพัฒนา
การปฏิรูปงานเวชศาสตร์ฉุกเฉิน พศ ๒๕๔๔

65. EMS
Emergency Medical Services
EMSC
Emergency Medical Services for children

66. โครงการจัดตั้ง ศูนย์พัฒนากุมารเวชศาสตร์ฉุกเฉิน
โอกาสพัฒนา
• ฝึกอบรมแพทย์ประจ้าบ้านต่อยอดสาขากุมารเวชศาสตร์ฉุกเฉินส้าหรับกุมาร
แพทย์ และแพทย์สาขาเวชศาสตร์ฉุกเฉิน
• ฝึกอบรมพยาบาลเฉพาะทางด้านกุมารเวชศาสตร์ฉุกเฉิน
• ฝึกอบรมพนักงานการแพทย์ฉกเฉินและพัฒนาระบบการแพทย์ฉุกเฉินส้าหรับ
ุ
ผู้ป่วยเด็ก (EMSC )
• ฝึกอบรม pediatric transportation
• ฝึกอบรมการปฐมพยาบาลแก่ผดูแลเด็กทุกระดับ
ู้
• ฝึกอบรมและเตรียมพร้อมสนับสนุนการบริการทางการแพทย์ส้าหรับผู้ป่วยเด็ก
ในสาธารณะภัย (Pediatric disaster preparedness and training center)
• ศูนย์วชาการและวิจัย ด้านกุมารเวชศาสตร์ฉุกเฉิน pediatric transportation,
ิ
pediatric disaster, pediatric life support, pediatric first aid
• ศูนย์พัฒนาคุณภาพงานบริการและการส่งต่อ ด้านกุมารเวชศาสตร์ฉุกเฉิน

67. หลักสูตรที่มีอยู่ของพยาบาล
• ปริญญาพยาบาลศาสตร์บัณฑิต
• หลักสูตร พยาบาลเวชศาสตร์ฉุกเฉิน
- หลักสูตรการพยาบาลวิกฤตเด็กและทารก
• หลักสูตร Pediatric advanced life support

68. Thank you
www.childrenhospital.go.th
w พญ.ศิราภรณ์ สวัสดิวร
ผู้อานวยการสถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี
10 ก.ค. 2555 เวลา 10.30-12.00 น.
ณ ห้องแกรนด์บอลลูม โรงแรมริชมอนด์

69. “Knowing is not enough; we must apply.
Willing is not enough; we must do.”
Goethe
Ref. Emergency Care for Children: Growing Pains