SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  23
საქართველო XIX
საუკუნეში
გეორგიევსკის
ტრაქტატი
1783 წლის 24 ივლისს (4 აგვისტო)
ციხესიმაგრე გეორგიევსკში (ჩრდ.
კავკასია) დადებული „სამეგობრო
შეთანხმება“ რუსეთსა და
გაერთიანებულ ქართლ-კახეთის
სამეფოს შორის, რომლის მიხედვით
ეს უკანასკნელი რუსეთის
მფარველობის ქვეშ გადადიოდა.
ტრაქტატს ხელი
მოაწერეს:
იოანე მუხრანბატონმა
გარსევან ჭავჭავაძემ
პავლე პოტიომკინმა
• 1783 წლის გეორგიევსკის ტრაქტატით ქართლ-
კახეთის სამეფო რუსეთის იმპერიას
დაუკავშირდა, როგორც მასზე დამოკიდებული
და მის მფარველობაში შესული ქვეყანა.
ტრაქტატი ზღუდავდა, მაგრამ არ აუქმებდა
ქართლ-კახეთის საგარეო - პოლიტიკურ
ქმედითუნარიანობას. მართალია, მისი
სუვერენიტეტი იზღუდებოდა, იგი
ეკედლებოდა, ექვემდებარებოდა რუსეთს,
მაგრამ არ იყო გაუქმებული მისი
სახელმწიფოებრიობა.
მიზეზები:
• აღა-მაჰმად-ხანი შემოსევები
• ტრაქტატის შეუსრულებლობა
• საქართველოს დასუსტების
სურვილი
• კრწანისის ბრძოლა
• შიდა დაპირისპირება/ დარეჯან
დედოფალი
• 1800 წლის 28 დეკემბერს გარდაიცვალა
ქართლ-კახეთის უკანასკნელი მეფე გიორგი XII.
ჯერ კიდევ მის სიცოცხლეში, 18 დეკემბერს
რუსეთის იმპერატორ პავლე I-ს მიღებული
ჰქონდა მანიფესტი ქართლ-კახეთის სამეფოს
გაუქმების შესახებ. გიორგი XII-ის
გარდაცვალების შემდეგ კავკასიის სამხედრო
ხაზის უფროსმა გენერალმა კნორინგმა ტახტზე
ასვლის უფლება არავის მისცა. 1801 წლის
იანვარში ქართლ-კახეთში ათი ათასი რუსი
სამხედრო იყო მობილიზებული.
• 1801 წლის 6 მარტს რუსეთის იმპერიის სენატის გადაწყვეტილებით
შეიქმნა საქართველოს გუბერნია, დამტკიცდა საგუბერნიო
მმართველობის დებულება. გენერალ-გუბერნატორად დაინიშნა
კარლ კნორინგი. 1801 წლის 12 სექტემბერს გამოიცა ალექსანდრე I-
ის მანიფესტი. მანიფესტი ქართლ-კახეთის თავადაზნაურობას და
ბაგრატიონთა სახლს გააცნეს 1802 წლის 12 აპრილს სიონის ტაძარში
და რუსეთის იმპერატორის ერთგულებაზე ფიცი დაადებინეს.
• 1801 წელს საქართველო მთლიანად მოექცა რუსეთის იმპერიის
კლანჭებში, რუსები უგულებელყოფდნენ ქართველთა ტრადიციებს
და ჩვევებს, ცდილობდნენ ძირფესვიანად აღმოეფხვრათ ქართული
ენა, კულტურა, თითქმის ყველა მონასტრის უძველესი ფრესკები
თეთრად გადაიღება. კათოლოკოსის წოდება გაუქმდა, მასთან ერთად
გაუქმდა ქართული ეკლესიის ავტოკეფალია. ასე დაიწყო
საქართველოს მრავალსაუკუნოვანი ისტორიის სრულიად ახალი ხანა.
საქართველოს ძირითადმა ნაწილმა დაკარგა ყველაზე მთავარი და
ძვირფასი, რაც შეძლება ამა თუ იმ ხალხს ჰქონდეს,
• - თავისუფლება და ეროვნული სახელმწიფოებრიობა.
სამეფო-
სამთავროების
გაუქმება-ერობნული
ტრაგედია
1810 წელს- იმერეთი
1811-1814 წლებში გაუქმდა
ავტოკეფალია
აჯანყებები
• კახეთის აჯანყება-1802 წელი
• მთიულეთის დიდი აჯანყება-1804 წელი
• 1812 წლის კახეთის აჯანყება
• 1819-1820 წლები იმერეთი-გურია
• 1832 წლის შეთქმულება- ელ. ერისთავი
ალ. ორბელიანი, ს. დოდაშვილი - გასცა
იასე ფალავანდიშვილმა
• 1846-1850 წლების აჯანყებები იმერეთსა
და გურიაში
პუშკინი- ერმოლოვის
მეხოტბე-კავკასიური
გმირობების რედაქტორი
,,ურალზე უნდა ამოვიდეს
მსოფლიო კაცობრიობის მზე“-
პუშკინის ძეგლის გახსნასთან
დაკავშირებით
ქართველი ერის
ასიმილაცია
• ქართული ეროვნული ცნობიერების
მოსპობა
• ქართული სკოლების გაუქმება
• ქართული ენის აკრძალვა
• ქართული წირვა-ლოცვის აკრძალვა
• საქართველოს ისტორიული წყაროების
დამახინჯება
თერგდალეულები
ქართული ეროვნულ- გამათავისუფლებებლი
მოძრაობა- ქართული ეროვნული
ცნობიერების გადასარჩენად
,,ენა, მამული, სარწმუნოება!!!!“
ილია ჭავჭავაძე აკაკი წერეთელი
იაკობ გოგებაშვილი
დიმიტრი ყიფიანი
ნიკო ნიკოლაძე
თერგდალეულთა
მიერ გატარებული
ღონისძიებები
• საადგილმამულო ბანკების შექმნა
• ქართული ენის რეფორმა
• ქართველთა შორის წერა- კითხვის
გამავრცელებელი საზოგადოება
• ქართული ისტორიოგრაფია
• ჟურნალისტიკა
• მწერლობა
• თეატრი
ენის რეფორმა-მამათა
და შვილთა ბრძოლა
გრიგოლ ორბელიანი და ილია ჭავჭავაძე.
წერილი-მამათა და შვილთა ლიტერატურულ-
იდეური ბრძოლა — ქართველი მწერლების
ძველი და ახალი თაობის ლიტერატურული
პაექრობის პირობითი სახელწოდება. ბრძოლა
დაიწყო 1860-იან წლებში, როდესაც ჟურნალ
„ცისკარში“ დაიბეჭდა თერგდალეულთა
წინამძღოლის, ილია ჭავჭავაძის კრიტიკული
სტატია „ორიოდე სიტყვა თ. რევაზ შალვას ძის
ერისთავის კოზლოვიდგან „შეშლილის“
თარგმანზედა“.
ქართველთა შორის
წერა- კითხვის
გამავრცელებელი
საზოგადოება
• სამრევლო სკოლები
• ქართველთა შორის წერა-კითხვის
გამავრცელებელი საზოგადოება —
საზოგადოებრივი ორგანიზაცია
საქართველოში 1879-1927 წლებში,
რომელიც ეწეოდა კულტურულ-
საგანმანათლებლო საქმიანობას, ხსნიდა
სკოლებს, სამკითხველოებს, გამოსცემდა
წიგნებს.
საადგილმამულო
ბანკების შექმნა
სწორედ ამ პერიოდში საქართველოში საფუძველი
ეყრებოდა მეცხრამეტე საუკუნის, სავარაუდოდ,
ყველაზე დიდი მნიშვნელობის პროექტს –
სათავადაზნაურო ბანკს. ბანკის შექმნის იდეა ილია
ჭავჭავაძეს არ ეკუთვნის. ამ პროექტის ავტორი
არანაკლებ დიდი პიროვნება – დიმიტრი ყიფიანია.
იგი ხვდებოდა, რომ ქართველი თავადაზნაურობა
მარტივად ვერ გადაიტანდა გლეხთა
განთავისუფლების პროცესს. შესაბამისად, მისთვის
ბანკის უმთავრესი მიზანი თავადაზნაურთა ფენის
ეკონომიკური კოლაფსისგან გადარჩენა იყო . ბანკის
შექმნის იდეა 1864 წელსვე გაჩნდა
ჟურნალ-გაზეთები
პოპულარული გაზეთები:
“დროება”, “ივერია”, “ცნობის
ფურცელი”, “მნათობი”, “კვალი”
და სხვ. თუკი გაზეთი “დროება”
ქართული თეატრი
ქართულმა თეატრმა იტვირთა
საგანმანათლებლო ფუნქცია და
ენის სიწმინდის სადარაჯოზე
დადგა.
ბატონყმობის
გაუქმება
1864 წლის
ნოემბერი
დიმიტრი ყიფიანის
მკვლელობა-
1887 წლის 24
ოქტომბერს დიმიტრი
ყიფიანი
გადასახლებაში
მოუკვდა საქართველოს
ცხოვრება და მოღვაწეობა , ვიკიპედია
ვიდეო
1886 წლის 24 მაისს ტფილისის სასულიერო სემინარიის ერთ-
ერთმა სტუდენტმა, იოსებ ლაღიაშვილმა მოულოდნელად
ხანჯლით მოკლა სემინარიის რექტორი დეკანოზი პავლე
ჩუდეცკი.[14] ეს კრიმინალური შემთხვევა მოგვიანებით
საქართველოში საზოგადოებრივ-პოლიტიკური მღელვარების
დასაწყისად იქცა. ჩუდეცკის დაკრძალვისას, იმდროინდელმა
ეგზარქოსმა პავლე ლებედევმა, სიონის საკათედრო
ტაძარში დაწყევლა საქართველო.
,,გმირები მაშინ იმაღლებენ ხმას, როცა ირგვლივ
დუმილია“
ქართველი ცოციალ -
დემოკრატები-მესამე
დასი
შეიქმნა 1892 წლის დეკემბრის
დამლევს ეგნატე
ნინოშვილისა და მიხა
ცხაკაიას ინიციატივით
გამართულ ზესტაფონის კრებაზე,
რომელსაც ესწრებოდნენ ეგნატე
ნინოშვილი, მიხა ცხაკაია, ნოე
ჟორდანია,
ეგნატე ნინოშვილი
ნოე ჟორდანია
ილიას მკვლელობა-
1907 წლის 30 აგვისტო
ეროვნულ-
გამათავისუფლებელმა
მოძრაობამ შეძლო ეროვნული
კულტურუს შენარჩუნება და
საქართველო სულიერ
გადაგვარებას გადაურჩა,
გადაარჩინა ინტელექტმა და
განათლებამ!

Contenu connexe

Tendances

გეორგიევსკის ტრაქტატი
გეორგიევსკის ტრაქტატიგეორგიევსკის ტრაქტატი
გეორგიევსკის ტრაქტატიtamarmakaradze
 
VIIკლასის შემაჯამებელი სამუშაოების კრებული ისტორიაში
VIIკლასის შემაჯამებელი სამუშაოების კრებული ისტორიაშიVIIკლასის შემაჯამებელი სამუშაოების კრებული ისტორიაში
VIIკლასის შემაჯამებელი სამუშაოების კრებული ისტორიაშიmarika rekhviashvili
 
შაჰ აბასის ლაშქრობები აღმოსავლეთ საქართველოში
შაჰ აბასის ლაშქრობები აღმოსავლეთ საქართველოშიშაჰ აბასის ლაშქრობები აღმოსავლეთ საქართველოში
შაჰ აბასის ლაშქრობები აღმოსავლეთ საქართველოშიetodevrisashvili
 
თურქ-სელჩუკები და საქართველო
თურქ-სელჩუკები და საქართველოთურქ-სელჩუკები და საქართველო
თურქ-სელჩუკები და საქართველოMaia Esartia
 
თერგდალეულთა მოძრაობა
თერგდალეულთა მოძრაობათერგდალეულთა მოძრაობა
თერგდალეულთა მოძრაობაnana iremashvili
 
1921 წლის 25 თებერვალი
1921 წლის  25 თებერვალი1921 წლის  25 თებერვალი
1921 წლის 25 თებერვალიfiqria sidamonize
 
მსოფლიო ისტორიის ტესტები
მსოფლიო ისტორიის ტესტებიმსოფლიო ისტორიის ტესტები
მსოფლიო ისტორიის ტესტებიmarika rekhviashvili
 
ბავშვთა უფლებების კონვენცია
ბავშვთა უფლებების კონვენციაბავშვთა უფლებების კონვენცია
ბავშვთა უფლებების კონვენციაInga Gogaladze
 
ძველი საბერძნეთის სახელმწიფო
ძველი საბერძნეთის სახელმწიფო ძველი საბერძნეთის სახელმწიფო
ძველი საბერძნეთის სახელმწიფო nino abuladze
 
წოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაში
წოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაშიწოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაში
წოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაშიnino abuladze
 
სამოქალაქო ომი ამერიკაში....
სამოქალაქო ომი ამერიკაში....სამოქალაქო ომი ამერიკაში....
სამოქალაქო ომი ამერიკაში....fiqria sidamonize
 
მეფე ფარნავაზი
მეფე ფარნავაზიმეფე ფარნავაზი
მეფე ფარნავაზიeka gachechiladze
 
ქართლის სამეფოს წარმოქმნა
ქართლის სამეფოს წარმოქმნაქართლის სამეფოს წარმოქმნა
ქართლის სამეფოს წარმოქმნაlaidvalishvili
 
ფარნავაზი პირველი მეფე ქართლისა
ფარნავაზი პირველი მეფე ქართლისაფარნავაზი პირველი მეფე ქართლისა
ფარნავაზი პირველი მეფე ქართლისაTinatin Khutsishvili
 
ისტორიის პარალელები ქართულთან
ისტორიის პარალელები ქართულთანისტორიის პარალელები ქართულთან
ისტორიის პარალელები ქართულთანnino abuladze
 
ბერძნული პოლისები და მმართველობის ფორმები
ბერძნული პოლისები და მმართველობის ფორმები ბერძნული პოლისები და მმართველობის ფორმები
ბერძნული პოლისები და მმართველობის ფორმები fiqria sidamonize
 

Tendances (20)

გეორგიევსკის ტრაქტატი
გეორგიევსკის ტრაქტატიგეორგიევსკის ტრაქტატი
გეორგიევსკის ტრაქტატი
 
VIIკლასის შემაჯამებელი სამუშაოების კრებული ისტორიაში
VIIკლასის შემაჯამებელი სამუშაოების კრებული ისტორიაშიVIIკლასის შემაჯამებელი სამუშაოების კრებული ისტორიაში
VIIკლასის შემაჯამებელი სამუშაოების კრებული ისტორიაში
 
ბედი ქართლისა (განხილვა) Pdf
ბედი ქართლისა (განხილვა) Pdfბედი ქართლისა (განხილვა) Pdf
ბედი ქართლისა (განხილვა) Pdf
 
შაჰ აბასის ლაშქრობები აღმოსავლეთ საქართველოში
შაჰ აბასის ლაშქრობები აღმოსავლეთ საქართველოშიშაჰ აბასის ლაშქრობები აღმოსავლეთ საქართველოში
შაჰ აბასის ლაშქრობები აღმოსავლეთ საქართველოში
 
თურქ-სელჩუკები და საქართველო
თურქ-სელჩუკები და საქართველოთურქ-სელჩუკები და საქართველო
თურქ-სელჩუკები და საქართველო
 
თერგდალეულთა მოძრაობა
თერგდალეულთა მოძრაობათერგდალეულთა მოძრაობა
თერგდალეულთა მოძრაობა
 
1921 წლის 25 თებერვალი
1921 წლის  25 თებერვალი1921 წლის  25 თებერვალი
1921 წლის 25 თებერვალი
 
ილია ჭავჭავაძის 'სარჩობელაზედ"
ილია ჭავჭავაძის 'სარჩობელაზედ"ილია ჭავჭავაძის 'სარჩობელაზედ"
ილია ჭავჭავაძის 'სარჩობელაზედ"
 
მსოფლიო ისტორიის ტესტები
მსოფლიო ისტორიის ტესტებიმსოფლიო ისტორიის ტესტები
მსოფლიო ისტორიის ტესტები
 
ბავშვთა უფლებების კონვენცია
ბავშვთა უფლებების კონვენციაბავშვთა უფლებების კონვენცია
ბავშვთა უფლებების კონვენცია
 
ძველი საბერძნეთის სახელმწიფო
ძველი საბერძნეთის სახელმწიფო ძველი საბერძნეთის სახელმწიფო
ძველი საბერძნეთის სახელმწიფო
 
წოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაში
წოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაშიწოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაში
წოდებრივ წარმომადგენლობითი ორგანოები ევროპაში
 
სამოქალაქო ომი ამერიკაში....
სამოქალაქო ომი ამერიკაში....სამოქალაქო ომი ამერიკაში....
სამოქალაქო ომი ამერიკაში....
 
მეფე ფარნავაზი
მეფე ფარნავაზიმეფე ფარნავაზი
მეფე ფარნავაზი
 
ქართლის სამეფოს წარმოქმნა
ქართლის სამეფოს წარმოქმნაქართლის სამეფოს წარმოქმნა
ქართლის სამეფოს წარმოქმნა
 
ფარნავაზი პირველი მეფე ქართლისა
ფარნავაზი პირველი მეფე ქართლისაფარნავაზი პირველი მეფე ქართლისა
ფარნავაზი პირველი მეფე ქართლისა
 
დიდი ქართველი მეფეები
დიდი ქართველი მეფეებიდიდი ქართველი მეფეები
დიდი ქართველი მეფეები
 
ისტორიის პარალელები ქართულთან
ისტორიის პარალელები ქართულთანისტორიის პარალელები ქართულთან
ისტორიის პარალელები ქართულთან
 
"კაი ყმა" განხილვა
"კაი ყმა"  განხილვა"კაი ყმა"  განხილვა
"კაი ყმა" განხილვა
 
ბერძნული პოლისები და მმართველობის ფორმები
ბერძნული პოლისები და მმართველობის ფორმები ბერძნული პოლისები და მმართველობის ფორმები
ბერძნული პოლისები და მმართველობის ფორმები
 

მე-19 საუკუნე.pptx

  • 2. გეორგიევსკის ტრაქტატი 1783 წლის 24 ივლისს (4 აგვისტო) ციხესიმაგრე გეორგიევსკში (ჩრდ. კავკასია) დადებული „სამეგობრო შეთანხმება“ რუსეთსა და გაერთიანებულ ქართლ-კახეთის სამეფოს შორის, რომლის მიხედვით ეს უკანასკნელი რუსეთის მფარველობის ქვეშ გადადიოდა.
  • 4. • 1783 წლის გეორგიევსკის ტრაქტატით ქართლ- კახეთის სამეფო რუსეთის იმპერიას დაუკავშირდა, როგორც მასზე დამოკიდებული და მის მფარველობაში შესული ქვეყანა. ტრაქტატი ზღუდავდა, მაგრამ არ აუქმებდა ქართლ-კახეთის საგარეო - პოლიტიკურ ქმედითუნარიანობას. მართალია, მისი სუვერენიტეტი იზღუდებოდა, იგი ეკედლებოდა, ექვემდებარებოდა რუსეთს, მაგრამ არ იყო გაუქმებული მისი სახელმწიფოებრიობა.
  • 5. მიზეზები: • აღა-მაჰმად-ხანი შემოსევები • ტრაქტატის შეუსრულებლობა • საქართველოს დასუსტების სურვილი • კრწანისის ბრძოლა • შიდა დაპირისპირება/ დარეჯან დედოფალი
  • 6. • 1800 წლის 28 დეკემბერს გარდაიცვალა ქართლ-კახეთის უკანასკნელი მეფე გიორგი XII. ჯერ კიდევ მის სიცოცხლეში, 18 დეკემბერს რუსეთის იმპერატორ პავლე I-ს მიღებული ჰქონდა მანიფესტი ქართლ-კახეთის სამეფოს გაუქმების შესახებ. გიორგი XII-ის გარდაცვალების შემდეგ კავკასიის სამხედრო ხაზის უფროსმა გენერალმა კნორინგმა ტახტზე ასვლის უფლება არავის მისცა. 1801 წლის იანვარში ქართლ-კახეთში ათი ათასი რუსი სამხედრო იყო მობილიზებული.
  • 7. • 1801 წლის 6 მარტს რუსეთის იმპერიის სენატის გადაწყვეტილებით შეიქმნა საქართველოს გუბერნია, დამტკიცდა საგუბერნიო მმართველობის დებულება. გენერალ-გუბერნატორად დაინიშნა კარლ კნორინგი. 1801 წლის 12 სექტემბერს გამოიცა ალექსანდრე I- ის მანიფესტი. მანიფესტი ქართლ-კახეთის თავადაზნაურობას და ბაგრატიონთა სახლს გააცნეს 1802 წლის 12 აპრილს სიონის ტაძარში და რუსეთის იმპერატორის ერთგულებაზე ფიცი დაადებინეს. • 1801 წელს საქართველო მთლიანად მოექცა რუსეთის იმპერიის კლანჭებში, რუსები უგულებელყოფდნენ ქართველთა ტრადიციებს და ჩვევებს, ცდილობდნენ ძირფესვიანად აღმოეფხვრათ ქართული ენა, კულტურა, თითქმის ყველა მონასტრის უძველესი ფრესკები თეთრად გადაიღება. კათოლოკოსის წოდება გაუქმდა, მასთან ერთად გაუქმდა ქართული ეკლესიის ავტოკეფალია. ასე დაიწყო საქართველოს მრავალსაუკუნოვანი ისტორიის სრულიად ახალი ხანა. საქართველოს ძირითადმა ნაწილმა დაკარგა ყველაზე მთავარი და ძვირფასი, რაც შეძლება ამა თუ იმ ხალხს ჰქონდეს, • - თავისუფლება და ეროვნული სახელმწიფოებრიობა.
  • 9. აჯანყებები • კახეთის აჯანყება-1802 წელი • მთიულეთის დიდი აჯანყება-1804 წელი • 1812 წლის კახეთის აჯანყება • 1819-1820 წლები იმერეთი-გურია • 1832 წლის შეთქმულება- ელ. ერისთავი ალ. ორბელიანი, ს. დოდაშვილი - გასცა იასე ფალავანდიშვილმა • 1846-1850 წლების აჯანყებები იმერეთსა და გურიაში
  • 10. პუშკინი- ერმოლოვის მეხოტბე-კავკასიური გმირობების რედაქტორი ,,ურალზე უნდა ამოვიდეს მსოფლიო კაცობრიობის მზე“- პუშკინის ძეგლის გახსნასთან დაკავშირებით
  • 11. ქართველი ერის ასიმილაცია • ქართული ეროვნული ცნობიერების მოსპობა • ქართული სკოლების გაუქმება • ქართული ენის აკრძალვა • ქართული წირვა-ლოცვის აკრძალვა • საქართველოს ისტორიული წყაროების დამახინჯება
  • 12. თერგდალეულები ქართული ეროვნულ- გამათავისუფლებებლი მოძრაობა- ქართული ეროვნული ცნობიერების გადასარჩენად ,,ენა, მამული, სარწმუნოება!!!!“ ილია ჭავჭავაძე აკაკი წერეთელი იაკობ გოგებაშვილი დიმიტრი ყიფიანი ნიკო ნიკოლაძე
  • 13. თერგდალეულთა მიერ გატარებული ღონისძიებები • საადგილმამულო ბანკების შექმნა • ქართული ენის რეფორმა • ქართველთა შორის წერა- კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება • ქართული ისტორიოგრაფია • ჟურნალისტიკა • მწერლობა • თეატრი
  • 14. ენის რეფორმა-მამათა და შვილთა ბრძოლა გრიგოლ ორბელიანი და ილია ჭავჭავაძე. წერილი-მამათა და შვილთა ლიტერატურულ- იდეური ბრძოლა — ქართველი მწერლების ძველი და ახალი თაობის ლიტერატურული პაექრობის პირობითი სახელწოდება. ბრძოლა დაიწყო 1860-იან წლებში, როდესაც ჟურნალ „ცისკარში“ დაიბეჭდა თერგდალეულთა წინამძღოლის, ილია ჭავჭავაძის კრიტიკული სტატია „ორიოდე სიტყვა თ. რევაზ შალვას ძის ერისთავის კოზლოვიდგან „შეშლილის“ თარგმანზედა“.
  • 15. ქართველთა შორის წერა- კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება • სამრევლო სკოლები • ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება — საზოგადოებრივი ორგანიზაცია საქართველოში 1879-1927 წლებში, რომელიც ეწეოდა კულტურულ- საგანმანათლებლო საქმიანობას, ხსნიდა სკოლებს, სამკითხველოებს, გამოსცემდა წიგნებს.
  • 16. საადგილმამულო ბანკების შექმნა სწორედ ამ პერიოდში საქართველოში საფუძველი ეყრებოდა მეცხრამეტე საუკუნის, სავარაუდოდ, ყველაზე დიდი მნიშვნელობის პროექტს – სათავადაზნაურო ბანკს. ბანკის შექმნის იდეა ილია ჭავჭავაძეს არ ეკუთვნის. ამ პროექტის ავტორი არანაკლებ დიდი პიროვნება – დიმიტრი ყიფიანია. იგი ხვდებოდა, რომ ქართველი თავადაზნაურობა მარტივად ვერ გადაიტანდა გლეხთა განთავისუფლების პროცესს. შესაბამისად, მისთვის ბანკის უმთავრესი მიზანი თავადაზნაურთა ფენის ეკონომიკური კოლაფსისგან გადარჩენა იყო . ბანკის შექმნის იდეა 1864 წელსვე გაჩნდა
  • 17. ჟურნალ-გაზეთები პოპულარული გაზეთები: “დროება”, “ივერია”, “ცნობის ფურცელი”, “მნათობი”, “კვალი” და სხვ. თუკი გაზეთი “დროება”
  • 18. ქართული თეატრი ქართულმა თეატრმა იტვირთა საგანმანათლებლო ფუნქცია და ენის სიწმინდის სადარაჯოზე დადგა.
  • 20. დიმიტრი ყიფიანის მკვლელობა- 1887 წლის 24 ოქტომბერს დიმიტრი ყიფიანი გადასახლებაში მოუკვდა საქართველოს ცხოვრება და მოღვაწეობა , ვიკიპედია ვიდეო 1886 წლის 24 მაისს ტფილისის სასულიერო სემინარიის ერთ- ერთმა სტუდენტმა, იოსებ ლაღიაშვილმა მოულოდნელად ხანჯლით მოკლა სემინარიის რექტორი დეკანოზი პავლე ჩუდეცკი.[14] ეს კრიმინალური შემთხვევა მოგვიანებით საქართველოში საზოგადოებრივ-პოლიტიკური მღელვარების დასაწყისად იქცა. ჩუდეცკის დაკრძალვისას, იმდროინდელმა ეგზარქოსმა პავლე ლებედევმა, სიონის საკათედრო ტაძარში დაწყევლა საქართველო. ,,გმირები მაშინ იმაღლებენ ხმას, როცა ირგვლივ დუმილია“
  • 21. ქართველი ცოციალ - დემოკრატები-მესამე დასი შეიქმნა 1892 წლის დეკემბრის დამლევს ეგნატე ნინოშვილისა და მიხა ცხაკაიას ინიციატივით გამართულ ზესტაფონის კრებაზე, რომელსაც ესწრებოდნენ ეგნატე ნინოშვილი, მიხა ცხაკაია, ნოე ჟორდანია, ეგნატე ნინოშვილი ნოე ჟორდანია
  • 23. ეროვნულ- გამათავისუფლებელმა მოძრაობამ შეძლო ეროვნული კულტურუს შენარჩუნება და საქართველო სულიერ გადაგვარებას გადაურჩა, გადაარჩინა ინტელექტმა და განათლებამ!