БИЗНЕСИЙН ДОТООД ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭ, ҮНЭЛГЭЭ

1. 1
код. FIN 807 СТРАТЕГИЙН МЕНЕЖМЕНТ II
Доктор, дэд профессор Г.Билгээ
Хичээл №3 БИЗНЕСИЙН ДОТООД ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭ, ҮНЭЛГЭЭ
Агуулга
Нэг. Дотоод орчноо шинжилж, оношлох нь
Хоёр. Байгууллагын дотоод орчны хүчин зүйлс
Гурав.Дотоод орчны хүчин зүйлсийн нөлөөлөл
Дотоод оношилгооны гол зорилго
Байгууллагын давуу болон сул талыг тодорхойлох явдал юм. Тодруулбал байгууллага
одоогийнхоо үйл ажиллагааг тодорхойлж, цаашдын шийдвэр гаргахад бэлэн байдалд орно
гэсэн үг юм.
проф. Линда Грэттон “Манлайлалд хүргэх чухал чанар нь гадаад, дотоод нөхцөл байдлыг
тооцоолох явдал юм” (Лондоны Бизнесийн их сургууль)
• Байгууллагын эдийн засгийн хувьд амьдрах чадварыг харуулна
• Шинжилгээ оношлогоо нь дараахь стратегиудын хүрээнд хийгдэнэ.
1. Зах зээл
2. Үйлдвэрлэл
3. Судалгаа шинжилгээ ба хөгжил дэвшил
4. Удирдлага ба зохион байгуулалт
5. Санхүүгийн стратеги гэх мэт.
/Судалгаанд тухайн өмнөх 3-5 жилийн хугацаанд болсон үйл явцыг харьцуулан авч үзнэ/
XIX зуунд менежментэд нөлөөлөх гол хүчин зүйлс (International business times, 2013)
Байгууллагын түвшинд
• Хүний нөөцийн урсгал
• Технологид суурилсан ажлын байр
• Ажиллах хүчний ур чадварын ялгаа
• Компанийн засаглал, нээлттэй ил тод байдал
• Нийгмийн хариуцлага
• Байгууллагын соёлын асуудал
Том Питерс, Мак Кейнсийн “7 S” загвар –ыг тайлбарлахад бэлтгэх.
Structure -
Strategy-

2. 2
System-
Style-
Skills-
Staff-
Shared values-
Петер Сэнге 3 төрлийн удирдагчид хэрэгтэй зүйлийг тайлбарлажээ.
Бүх хүмүүс стратеги менежментийн үйл явцад оролцох хэрэгтэй.
 Ашиг олдог боловч хариуцлага муу хэсгийн удирдагч
• Шинэ санааг дэмжиж, сурах боломжийг бий болгодог мөн үйл ажиллагааг дэмждэг
гүйцэтгэх захирлууд
• Байгууллага доторх албан тушаал бага боловч албан ёсны эрх мэдэлтэй буюу шинэ
санаагаар дамжуулан бусдад өөрийн хүчийг мэдрүүлсэн дотоод ажилчид
Байгууллагын давуу ба сул талыг тодорхойлох чиглэлүүд
– Хэрэглэгчийн харилцаа
– Үйлдвэрлэлийн үр ашиг
– Судалгаа шинжилгээ
– Чанарын хяналт
– Зар сурталчилгаа, борлуулалтын урамшуулал
– Байгууллагын соёл
– Хүний нөөцийн бололцоо
– Байгууллагын дүр төрх, нийгмийн хариуцлага
Байгууллагын буюу дотоод орчны үнэлгээ
• Функциональ үйл ажиллагаа тус бүрээр давуу ба сул талуудыг тодорхойлох
• Өрсөлдөх давуу тал /competetive advantage/-ыг тодорхойлох
ОРЧИН ҮЕИЙН БАЙГУУЛЛАГА (Эх сурвалж: Brown, Harvey 2006:2)
 Тодорхой бус байдал
 Шинэ өрсөлдөгчид

3. 3
 Технологи
 Хэрэглэгчдийн өөрчлөлт
“ХУРД” –ны бүрэлдэхүүн
Чадвар Агуулга
Хариуцлага хүлээх
чадвар
Улс төрийн, ёс зүйн, албан тушаалын, хувь хүний
Тэнцвэржүүлэлт Эрүүл мэнд, сэтгэл ханамж, чөлөөт цаг, оюуны хөгжил, гэр
бүлийн хэв маягийн зохистой харьцаа- Эрүүл оюуны чадамжтай,
өөдрөг хүний өндөр бүтээмж
Хамтын ажиллагаа Зорилгоо биелүүлэхийн тулд мэдлэг, туршлагаа хуваалцан,
харилцан суралцаж, зөвшилцөн ажиллах
Амлалт Нөөцийг дайчлах үүднээс бүтээгдэхүүн үйлчилгээг шинэчлэх, ач
холбогдолтой санаачлага гаргах
Нийгэмшил Нийгэмд оруулах хувь нэмэр, үүрэг хариуцлагын мэдрэмж
Санал нэгдэлт Ажлыг хамгийн үр дүнтэй гүйцэтгэхэд чухал.
Манлайлал Удирдлагын, удирдагчийн, хувь хүний
Төрөлжилт Дадлага туршлага, багаар, мэргэшлээр, салбараар
Үр ашиг Гарц үр дүн нь орцоосоо ямагт илүү байх
Эрх мэдэл Бүрэн эрхийг олговол удирдлагын шатлал цөөрх, шийдвэр
гаргалтын хугацаа, үр дүн өгөөжтэй болно.
Харилцан хамаарал Зорилго, зарчим, үйл ажиллагаа, үнэлэмж, хүлээлт, үр дүнгийн
нэгдэл нь ёс зүйн хувьд шударга, бизнес-харилцан уялдаатай, үйл
ажиллагаа- дараалалтай
Бахархал Дотоод сэргэл зүйн асуудал. Урамшуулах, итгэл төрүүлэх, бусдад
нөлөөлөх
SWOT шинжилгээ
Дотоод орчны хүчин зүйлсийн нөлөөллийн
ДАВУУ ТАЛ /Strength/
• Түрүүлж хөдлөх давуу тал
• Бага хөдөлмөрийн зардал

4. 4
СУЛ ТАЛ /Weakness/
• Туршлагагүй шинэ компани
• Ямар ч өмчийн мэдээлэлгүй
Гадаад орчны хүчин зүйлсийн нөлөөллийн
БОЛОМЖ /Opportunities
• Электрон утасны ном эрэлт хэрэгцээ
• Тоон технологийг ашиглах нь гэнэтийн өсөлт
АЮУЛ /Threats/
• Амархан давхардсан тоогоор бүтээгдэхүүн
• Одоогийн компаниудын зах зээлийн хүч
ДААЛГАВАР
Өмнөх хичээл дээр цуглуулсан мэдээлэлд үндэслэн багаараа ярилцан бизнесийн аль нэгэн
Танилцуулга
• Сонгосон бизнесийн байгууллагын өмнө нь болон одоо хэрэгжүүлж байгаа
стратегид үнэлэлт өгөхөд шаардлагатай мэдээллийг судалж, цэгцлэх ажлыг багийн
гишүүдэд хуваариалан бэлдэх
• “7 S” загварт шаардах мэдээллийг цуглуулж, үнэлэлт өгөхөд бэлдэж ирэх
• Том Питерс,Уотерман “Шилдэгүүдийн эрэлд ” 1982