Nevoja per te orientuar dergesat e parave dhe kontributet e emigranteve drejt investimeve dhe ekonomise prodhuese duhet te jete nje prioritet per qeverine dhe perfshirjen e tyre si instrumenta reale per ekonomine. Ne kete mes qeveria mundet te asistoje gjithe komunitetin qe kontribuon ne ekonomine shqiptare nepermjet dergesave te parase duke stimuluar si mekanizmin e dergesave, po ashtu edhe formalizimin e tyre brenda ekonomise formale.

1. Remitancat, informaliteti dhe ekonomia
Remitancat jane pagesa parash ne formen e dergesave pa kundershperblim dhe jane
pjese perberese e bilancit te pagesave ne llogarine korente te sistemit monetar. Ato, në
mbarë botën, llogariten të jenë fluksi i dytë më i rëndësishëm financiar pas ndihmave
ndërkombëtare.
Gjatë periudhës 1993 – 2016, remitancat e emigrantëve shqiptarë kanë ardhur duke u
rritur dhe kanë përfaqësuar, sipas viteve, rreth 10-22 për qind të PBB-së. Kulmin e tyre
remitancat e arriten ne vitet 2006 dhe 2007 me dergesa mbi 900 milion euro. Ne vitet e
fundit 20012 – 2014 remitancat kane qene poshte te 300 – 400 milion euro ne vit. Ne dy
vitet e fundit ky nivel dergesash arriti mbi 600 milion euro ne vit.
Nëse analizën e nivelit të remitancave, mund të themi se vlerat e tyre kanë pasur një
trend pozitiv në vitet e para pas hapjes së kufijve. Kjo rritje i dedikohet kryesisht rritjes
së numrit të emigrantëve, që u drejtoheshin vendeve të Evropës apo dhe më gjerë. Në
vitin 1996 remitancat arrijnë vlerën maksimale të tyre gjatë 10-vjeçarit të parë pas vitit
1990.
Greqia dhe Italia jane dy vendet kryesore prej nga vijne remitancat me nje peshe rreth
80% te totalit. Nderkohe SHBA dhe Kanadaja zene 8% te totalit te dergesave dhe pjesa
tjeter vjen nga vendet e ndryshme te botes sipas perqendrimit te emigranteve dhe
nivelit ekonomik te tyre.
Megjithëse dërgesat e emigrantëve përbëjnë një burim të rëndësishëm financimi në
bilancin e pagesave, provat empirike tregojnë se remitancat janë të lidhura pozitivisht
me vlerësimin e kursit real të këmbimi.
Një tregues që pasqyron rëndësinë e remitancave është edhe ai i raportit të tyre ndaj
investimeve direkte të huaja (IDH) dhe ndaj ndihmës së huaj. Gjatë periudhës 1992 –
2001 investimet direkte të huaja të akumuluara kanë qenë 774.7 milionë usd, ndërsa
remitancat e akumuluara kanë qenë 3924.2 milionë usd ose rreth 5 herë më shumë. Ato
kanë qenë, gjithashtu, më të mëdha se sa ndihma e huaj që Shqipëria merr çdo vit nga
jashtë. Ne vitet e fundit ky raport eshte permbysur, por pa humbur ende rendesine e
remitancave ne Shqiperi
Një tregues tjetër për të vlerësuar rëndësinë e remitancave është edhe ai i raportit të
tyre me eksportin e mallrave. Në vitin 2001 remitancat ishin rreth dy herë më të mëdha
se të ardhurat valutore nga eksportet. Ndërsa sasia e remitancave për frymë të
popullsisë ishte rreth 200 usd në vitin 2001. Remitancat kanë luajtur gjithashtu, një rol
të dorës së parë për financimin e importeve dhe për mbulimin e deficitit tregtar. I tillë ka
qenë roli i tyre edhe për ruajtjen e vlerës së këmbimit të monedhës kombëtare dhe për
zhvillimin e shpejtë të sektorit të ndërtimit dhe të shërbimeve. Në këtë mënyrë, ato
kanë ndikuar pozitivisht në stabilizimin makroekonomik të vendit.

2. Shumica e dergesave te parave jane dergesa parash, qe nuk kalojne nepermjet bankave
apo pikave te transferimit, por qe ne fakt kane qene me ndikim te madh ne mbajtjen
dhe shtimin e bazes se konsumit, kryesisht ne zonat rurale dhe qytetet e vendit. Nje nga
arsyet e mosperdorjes se transferimit te parave nepermjet bankave dhe zyrave te
transferimit eshte edhe kosto e larte e transferimit.
Megjithate, remitancat nuk kanë ndonjë kontribut të konsiderueshëm në zhvillimin
rural. Përkundrazi, sipas tyre, zhvillimi mund të sigurohet vetëm me kthimin e
emigrantëve.
Nevoja per te orientuar dergesat e parave dhe kontributet e emigranteve drejt
investimeve dhe ekonomise prodhuese duhet te jete nje prioritet per qeverine dhe
perfshirjen e tyre si instrumenta reale per ekonomine.
Ne kete mes qeveria mundet te asistoje gjithe komunitetin qe kontribuon ne ekonomine
shqiptare nepermjet dergesave te parase duke stimuluar si mekanizmin e dergesave, po
ashtu edhe formalizimin e tyre brenda ekonomise formale.
ALTAX,
Qershor 2017