คู่มือการฝึกระเบียบแถว

1. สารบัญ
การฝกระเบียบแถวของหมู
แถวตอนเรียง 1
แถวหนากระดาน
การจัดแถว
การจัดแถวเปนการฝกลูกเสือเปนหมูและกอง หมูลูกเสือเปนหนวยเล็กที่สุด ซึ่งเปนสวน
หนึ่งของกองและกลุมลูกเสือ ตามกําลังที่กลาวแลวขางตน ฉะนั้นหมูจึงเปนรากฐานของกองและ
กลุมตามลําดับ
การฝกหมู และกอง มุงหมายที่จะฝกใหลูกเสือรูจักปฏิบัติหนาที่ของตนและหนาที่ที่จะ
ตองปฏิบัติรวมกันในเมื่อเขามาอยูรวมกันเปนหมูและกอง กับทั้งสามารถทําการแทนกันไดไมวา
หนาที่ใด ๆ
การฝกเปนบุคคลเปนการฝกขั้นตนของการฝกหมู และดําเนินไปในระหวางฝกหมูดวย
เพราะหมูมีกําลังไมมากพอที่ผูฝกจะตรวจตราแกไขขอบกพรองในการปฏิบัติ และใหคําอธิบายแก
ลูกเสือเปนบุคคลไดทั่วถึง
เชนเดียวกันการฝกกองก็เปนการฝกใหลูกเสือ และผูบังคับบัญชาลูกเสือประจําหนวย
ตาง ๆ ใหปฏิบัติการรวมกันตามลักษณะของการฝกเปนกองไดถูกตอง
การฝกระเบียบแถวของหมู
การฝกระเบียบแถวของหมูมีความมุงหมาย คือ
(1) ใหลูกเสือรูจักทําการเคารพ และเคลื่อนไหวเปนหมูอยางเปนระเบียบเรียบรอย
(2) อบรมวินัยของลูกเสือ และความพรอมเพรียงในการปฏิบัติทาตาง ๆ ที่ตองทําดวยกัน
ใหถูกตองและแข็งแรง
เหตุนี้การฝกแถวชิดจึงตองกระทําอยูเสมอ
การฝกแถวชิด
รูปขบวน

2. รูปขบวนของหมู มีแถวตอนและแถวหนากระดาน แถวตอนของหมู มีแถวตอนเรียง 1
แถวหนากระดานของหมูมีแถวหนากระดานแถวเดี่ยว
แถวตอนเรียง 1 รองนายหมูลูกเสือเปนหลักอยูหนานายหมูลูกเสือ 6 กาว ลูกเสืออื่นเขา
แถวซอนกันไปขางหลังในแนวลึก ยืนตรงคอคนหนาระยะตอ 1 กาว (ประมาณ 1 ชวงแขน)
รูปที่ 50 แถวตอนเรียง 1
แถวหนากระดาน รองนายหมูลูกเสือเปนหลัก อยูหนานายหมูลูกเสือ 6 กาว ลูกเสืออื่น ๆ
เขาประจําที่ทางซายของหลัก เรียงตามลําดับตําแหนงจากขวามาซายระยะเคียง 1 กาว (ชวงแขน)
หรือนัยหนึ่งรูปแถวกระดานแถวเดียวของหมู จัดรูปขบวนอยางแถวตอนเรียง 1 เมื่อทําซายหัน
และมีระยะเคียง 1 กาว
รูปที่ 51 แถวหนากระดาน
ในการตรวจพลสวนสนามแถวหนากระดานของหมูปดระยะเคียงระหวางบุคคล
อาศัยระยะงอศอกซายของลูกเสือทางขวามือเทาสะโพก ปลายนิ้วชี้ลงพื้นเรียกวาแถวหนากระดาน
ปดระยะ

3. ที่อยูของนายหมูลูกเสือและการกําหนดคนหลัก
เมื่อนายหมูลูกเสือเปนผูเรียกแถวของหมู รองนายหมูลูกเสือเปนคนหลักในการเขาแถว
เวนแตนายหมูลูกเสือจะไมอยูหรือปฏิบัติหนาที่ไมได รองนายหมูลูกเสือจึงเรียกแถวแทนคน
หลักก็จะไดแกลูกเสือที่กําหนดให เมื่อนายหมูลูกเสือเรียกแถว คนหลักตองอยูตรงหนาผูเรียก 6
กาว
การเขาแถวและการจัดแถว
หมูเขาแถวตามคําบอกของนายหมูลูกเสือ ในเวลาอยูกับที่ใชคําบอก “แถวหนากระดาน,
มาหาขาพเจา” ในเวลาเคลื่อนที่ใชคําบอกวา “แถวหนากระดาน, ตามขาพเจา”
ในเวลาอยูกับที่ ลูกเสือถือไมพลองหรือไมสามงามมาเขาแถวทาเรียบอาวุธถาเดินใหถือไม
พลองหรือไมสามงามในทาคอนอาวุธ
เมื่อจะใหเขาแถวตอนเรียง 1 นายหมูลูกเสือใชคําบอกวา “ตอนเรียง 1 มาหาขาพเจา” หรือ
“ตามขาพเจา” ลูกเสือวิ่งไปหาผูเรียกโดยเร็ว รองนายหมูเปนหลักอยูหนาผูเรียก 6 กาว ลูกเสืออื่น
ๆ เขาแถวตอคนหลักไปขางหลังเปนแถวเดียวและตรงคงกันระยะตอ 1 กาวหยุดอยูกับที่หรือเดิน
ตามผูเรียก
ถาเปนการเขาแถวอยูกับที่ เมื่อนายหมูลูกเสือตรวจการจัดแถวลูกเสือทุกคนไมเคลื่อนไหว
คอยฟงคําสั่งตอไป
เมื่อจะใหเขาแถวหนากระดานฬึ่งมีเฉพาะหนากระดานแถวเดียวอยูกับที่ ใชคําบอกวา “
แถวหนากระดาน,มาหาขาพเจา”
ลูกเสือเขาแถวหนาผูเรียกโดยเร็ว รองนายหมูลูกเสือเปนหลักอยูหนาผูเรียก 6 กาว ลูกเสือ
อื่น ๆ เขาแถวตามตําแหนงถัดจากคนหลักไปทางซายระยะเคียง 1 กาว (สุดแขนซายของลูกเสือ
ที่อยูทางขวา) และจัดแถวทางขวาโดยสะบัดหนาแลขวาทุกคน เวนแตคนอยูขวาสุดของแถวตรง
เปนหลัก
ถาจะใหหมูจัดแถวหนากระดานปดระยะใชคําระยะ ใชคําบอกวา “แถวหนากระดานปด
ระยะ, มาหาขาพเจา”
ลูกเสือเขาแถวหนากระดานดังกลาวมาแลว แตปดระยะเคียงแคศอกซายงอฝามือเทา
ตะโพกของลูกเสือที่อยูทางขวา
เมื่อนายหมูลูกเสือตรวจการจัดเสร็จแลวสั่ง “นิ่ง” ลูกเสืออยูในทาตรง (สะบัดหนาแลตรง)
ไมเคลื่อนไหวตอไป

4. เมื่อจะใหเลิกแถวใชคําบอกวา “เลิกแถว” ลูกเสือทําวันทยหัตถหรือวันทยาวุธแลวขวาหัน
เลิกแถวไป
การเคลื่อนที่และการเปลี่ยนรูปแถว
และการเปลี่ยนทิศหนาแถว
หมูยอมเคลื่อนที่เปนแถวตอนเรียง 1 การเคลื่อนที่ดวยแถวหนากระดานนั้นใชเปนบาง
โอกาสและเปนการชั่วคราว สําหรับแถวหนากระดานปดระยะใชในคราวที่มีการเดินสวนสนาม
การเปลี่ยนรูปแถวของหมูนั้นโดยปกติใชวิธีเรียกแถวใหม ซึ่งเปนวิธีที่สะดวกและรวดเร็ว
เชน หมูอยูในแถวหนากระดาน ประสงคจะใหเปนแถวตอนเรียง 1 อยูกับที่นายหมูลูกเสือเรียก
“ตอนเรียง 1, มาหาขาพเจา” ลูกเสือก็เขาแถวใหมดังกลาวมาแลว
เมื่อจะใหเคลื่อนที่สั่ง “ตอนเรียง 1 ตามขาพเจา” นายหมูลูกเสือเคลื่อนที่นําแถวลูกเสือ
ซึ่งจัดแถวใหมออกเคลื่อนที่ตามไปทันที
การเปลี่ยนทิศหนาแถวของหมูจากทิศทางหนึ่ง ไปสูทิศทางใหมทั้งแถวตอนและแถวหนา
กระดาน ดวยคําบอกตอไปนี้
(1) บอกเลี้ยวขวา (ซาย) หรือเลี้ยวขวา (ซาย), กลับหลัง
(2) ชี้ทิศทางใหแลวใชคําบอก “หนา (กึ่งขวา กึ่งซาย) ที่หมาย…….”
1. บอกเลี้ยวขวา (ซาย) ในเวลาอยูกับที่บอก “เลี้ยวขวา (ซาย) – หนาเดิน (วิ่ง)” ให
ลูกเสือออกเดิน (วิ่ง) เลี้ยวไปปกที่เปนหลักในการเลี้ยว (เลี้ยวขวาไดแกปกขวา, เลี้ยวซายไดแกปก
ซาย) ซอยเทา ปกตรงกันขาม เดิน (วิ่ง) เต็มกาวลูกเสืออื่น ๆ ระหวางเดิน (วิ่ง) กาวสั้นลงตามระยะ
ใกลชิดกับคนหลัก ขณะเลี้ยวรักษาระยะเคียงใหถูกตองโดยถือแนวหนาแถวของคนหลักเปน
สําคัญ เมื่อเลี้ยวไปทางขวา (ซาย) เปนมุม 90 องศาแลว ลูกเสือตับหนาเดิน (วิ่ง) ตรงออกไป
ในเวลาเคลื่อนที่บอก “เลี้ยวขวา (ซาย) – ทํา” ปกขวา (ซาย) เปนหลักในการเลี้ยวเหมือน
ในเวลาอยูกับที่และเมื่อตับหนาเลี้ยวไปทางขวา (ซาย) เปนมุม 90 องศาแลว ลูกเสือตับหนาเดิน
(วิ่ง) ตรงออกไป
เลี้ยวขวา (ซาย), กลับหลัง ถาแถวอยูกับที่ใหบอกแถวเคลื่อนที่เสียกอน โดยบอก “หนา –
เดิน (วิ่ง)” แลวจึงสั่ง “เลี้ยวขวา (ซาย), กลับหลัง” ลูกเสือปฏิบัติการเลี้ยวตามที่ไดกลาวมาแลว
เมื่อหนาแถวเลี้ยวไปสูทิศตรงกันขามแลวลูกเสือเดิน (วิ่ง) ตอไปเอง
หมายเหตุ ถาจะใหแถวหยุดขณะเลี้ยว ใชคําบอกรวดวา “หยุด” ถาเลี้ยวและไดเดิน
(วิ่ง) ตรงออกไปแลวก็สั่งใหแถวหยุด ตามลักษณะของการเคลื่อนที่ซึ่งสุดแตวาจะเปนเดินหรือวิ่ง

5. 2. ชี้ทิศทางใหแลวใชคําบอก “หนา (กึ่งขวากึ่งซาย) ที่หมาย….”
นายหมูลูกเสือจะใหเปลี่ยนหนาแถวขณะเคลื่อนที่ไปในทางทิศใด แทนที่จะสั่ง
เลี้ยวขวา (ซาย) อยางขอ (1) จะกําหนดที่หมายโดยใหชี้ทิศทางแลวบอกถึงตําแหนงที่หมายก็ได
เชน เมื่อชี้แลวบอกวา “หนา-ที่หมายตนโพธิ์” คนหลักเลี้ยว ไปตามทิศทางที่นายหมูลูกเสือชี้แลว
ลูกเสืออื่นก็เคลื่อนตามไปยังที่หมายขางหนา
ถาตองการใหลูกเสือเปลี่ยนทิศทางโดยรวดเร็วก็เติมคําวา “วิ่ง” ตอทายคําบอก เชน
“กึ่งขวาที่หมายเนินดิน-วิ่ง” ลูกเสือที่เคลื่อนที่ใหหนาแถวตรงที่หมายทางกึ่งขวาโดยเร็วแลวเดิน
ตอไป
นอกจากนั้น นายหมูลูกเสือจะสั่งใหหมูเปลี่ยนทิศหนาแถวไปตามเสนทางที่กําหนดใหก็
ได เชนสั่งวา“เคลื่อนที่ตามแนวถนนทางขวา” หมูลูกเสือก็จะเคลื่อนที่ไปตามแนวถนนทางขวา
เปนตน
การฝกระเบียบแถวของกอง
การฝกระเบียบแถวของกองมีความมุงหมายที่จะใหลูกเสือและผูบังคับบัญชาลูกเสือ ใน
กําลังของกองอยูในบังคับบัญชาของผูกํากับลูกเสือโดยแนนอนและเพื่อใหหมูตาง ๆ ในสังกัดกอง
ไดปฏิบัติหนาที่ในกองกลมกลืนกันยิ่งขึ้น
การฝกแถวชิด
รูปขบวน
กองจัดแถวเปนแถวตอนเรียง 3 และตอนเรียง 2 หรือแถวหนากระดาน 3 แถว และแถว
หนากระดาน 2 แถว
บางกรณีกองลูกเสืออาจมีเพียง 2 หมู เมื่อเปนเชนนี้กองจะจัดแถวเปนตอนเรียง 2 หรือแถว
หนากระดาน 2 แถวก็ได สวนแถวตอนเรียง 1 หรือแถวหนากระดานแถวเดี่ยว ก็คงจัดไดเชนกัน
แถวตอนเรียง 3 และแถวตอนเรียง 2
แถวตอนเรียง 3 ของกอง คือใหหมูจัดแถวตอนเรียง 1 เคียงกัน 3 หมู ระยะเคียงระหวางหมู
แคศอกซายงอของลูกเสือทางขวา หมู 1 อยูขวาสุด ถัดไปหมู 2 และหมู 3 อยูซาย (ดังรูป) และ
ซอนกันอีก 3 หมู หมู 4 ตอทายหมู 1 หมู 5 ตอทายหมู 2 และหมู 6 ตอทายหมู 3 ระยะตอระหวาง
บุคคล 1 กาว และระยะตอระหวางหมู 2 กาว

6. เมื่อกองอยูตามลําพัง ผูกํากับลูกเสืออยูในระยะ 6 กาว ขางหนานายหมูลูกเสือหลักที่ตั้งขึ้น
หรือแลวแตผูกํากับลูกเสือจะกําหนด นายหมูลูกเสืออยูขางหนาหมูของตน ลูกเสือนอกนั้นคงเขา
แถวในรูปแถวตอนเรียง 1 ในหมูของตน
รูปที่ 52 แถวตอนเรียง 3
กองที่มีลูกเสือเพียง 5 หมู ใหกองจัดแถวตอนเรียง 2 โดยแตละหมูจัดแถวตอนเรียง 1 หมู 1
อยูขวาและหมู 2 อยูซายระยะเคียงแคศอกซายงอของลูกเสือทางขวา นายหมู 1 เปนหลักอยูหนาผู
เรียก 6 กาว และนายหมูลูกเสืออยูหนาหมูของตนและซอนกับอีก 2 หมู หมู 3 ตอทายหมู 1 และ
หมู 4 ตอทาย หมู 2 ระยะตอ ระหวางหมู 2 กาว
รูปที่ 53 แถวตอนเรียง 2
แถวตอนเรียง 1 ของกอง คือทั้งกองจัดเปนแถวตอนเรียง 1 หมู 1 อยูหนาหมู 2, หมู 3,
หมู 4 ฯลฯ อยูตอขางหลังใหตรงคอกับหมูหนา ระยะตอระหวางหมู 2 กาว ถาไมไดสั่งเปนอยาง
อื่น ใหนายหมู 1 เปนหลักอยูหนาผูเรียก 6 กาว

7. รูปที่ 54 แถวตอนเรียง
กองที่มีลูกเสือเพียง 2 หมู ใหกองจัดแถวตอนเรียง 2 โดยใหหมู 1 อยูขวา และหมู 2 ซาย
ระยะเคียงแคศอกซายงอของลูกเสือทางขวา รูปแถวหนากระดานของกองคือกองแถวตอนเรียง 2
หรือแถวตอนเรียง 1 เมื่อทั้งกองทําซายหัน หรือขวาหัน
ในแถวหนากระดาน 3 แถวของกองทั้ง 6 หมู ตางจัดแถวหนากระดานเรียงซอนกัน หมู 1,
หมู 2 อยูหนา ถัดมาหมู 3, หมู 4 และหมู 5, หมู 6 อยูหลังสุด ระยะตอและระยะเคียง 1 กาวเทากัน
เวนแตถาเปนแถวหนากระดานปดระยะแลว ระยะเคียงตองชิดเขามาเหลือแคศอกซายงอของผูอยู
ทางขวา นายหมู 1 เปนหลักอยูหนาผูเรียก 6 กาว
รูปที่ 55 แถวหนากระดาน 3 แถว

8. รูปที่ 56 แถวหนากระดาน 2 แถว
แตละหมูจัดแถวหนากระดาน นายหมู 1 เปนหลักอยูหนาผูเรียก 6 กาว หมู 2-3 อยูแถว
หนา หมู 4-5-6 อยูแถวหลัง ระยะตอระยะเคียง 1 กาวเทากัน เวนแตจะปดระยะใหชิดเขามาเปนแค
ศอกซายงอของผูที่อยูทางขวา
รูปแถวหนากระดานของกองที่มี 2 หรือ 4 หมู จัดเปนแถวหนากระดาน 2 แถว แตละหมู
จัดแถวหนากระดานเรียงซอนกัน หมู 1 อยูหนา หมู 2 อยูหลัง กรณี 4 หมู หมู 1-2 อยูหนา หมู 3-4
อยูหลังระยะตอระยะเคียง 1 กาวเทากัน นอกจากจะเปนแถวปดระยะ ระยะเคียงแคศอกซายงอของ
ผูที่อยูทางขวานายหมู 1 เปนหลักอยูหนาผูเรียก 6 กาว
ขบวนเดินทาง
ตามปกติกองใชแถวตอนเรียง 3 หรือตอนเรียง 2 เมื่อเดินตามสบายใหรองผูกํากับลูกเสือ
อยูขวาตับหลังของกองและออกจากที่ประจําครั้งคราวเพื่อตรวจตราลูกเสือ
เมื่อกองเดินเขาระเบียบ รองผูกํากับลูกเสือก็เขาประจําที่หนากองของตน
การเขาแถวและจัดแถว
กองเขาแถวเปนแถวตอน หรือแถวหนากระดานทั้งการจัดแถวและเลิกแถวอยางเดียวกัน
เมื่อกงจัดแถวเปนหนากระดาน 3 แถว หมู 1-2 ตั้งแถวตามที่กลาวไวและนายหมูเขาประจําปกขวา
หมู 3-4 เขาแถวขางหลังหมู 1 เปนแถวที่ 2 และหมู 5-6 เปนแถวที่ 3 เปนแถวที่ 3 ตามลําดับ นาย
หมูลูกเสือตรวจตราแกไขการจัดแถวเมื่อจําเปนดวยเสียงคอย ๆ จัดแถวเสร็จแลว รองผูกํากับลูก
เสือบอก “นิ่ง”

9. การปฏิบัติของกองแถวตอน
กองแถวตอนทําทาหัน เคลื่อนที่และทาไมพลองหรือไมสามงาม เชนเดียวกับการฝกบุคคล
เมื่อกองจะออกเดินกาวพรอมกัน ตามหลัก รองผูกํากับลูกเสือบอกใหลูกเสือแบก
อาวุธเสียกอน แลวจึงบอก “หนา-เดิน” ถาไมไดบอกใหแบกอาวุธ เมื่อบอกหนาเดินแลวใหลูกเสือ
เคลื่อนที่ในทาคอนอาวุธ
ลูกเสือในกองออกเดินกาวเทาพรอมกับลูกเสือที่อยูในหมูนํา รักษาระยะตอของตน ลูกเสือ
ในหมูอื่น ๆ รักษาแนวตามหมูนําและตรงคอกันภายในหมูดวย
รองผูกํากับลูกเสือเปนผูรักษาทิศทางเดิน คนนํารักษาระยะตอจากรองผูกํากับลูกเสือ 6
กาว หรือตามระยะที่รองผูกํากับลูกเสือจะกําหนดให
การเปลี่ยนทิศในการเดิน รองผูกํากับลูกเสือใชทาสัญญาณชี้ทิศทางใหม พรอมกับบอกที่
หมายที่จะเปลี่ยนทิศทางใหมนั้น เชน จอมปลวก หรือตามถนน
ตับที่อยูตนขบวนเปลี่ยนทิศตามคําสั่ง คนนําเดินตามเสนทางเดินของรองผูกํากับลูกเสือ
ตับที่อยูหลังเปลี่ยนทิศในที่เดียวกับที่อยูหนา รักษาจังหวะการเดินคงเดิมมิใหลูกเสือที่อยูทางปก
นอกตองกาวยาวขึ้น
การเปลี่ยนทิศจะกระทําในขณะที่เริ่มออกเดินก็ได โดยรองผูกํากับลูกเสือชี้และบอกทิศ
ทางที่จะใหเดินไปเสียกอนแลวจึงบอกใหเดิน
กองเปลี่ยนจากเดินกาวพรอมกันเปนวิ่งและเปลี่ยนจากวิ่งเปนเดินกาวพรอมกันโดยใชคํา
บอก “วิ่ง-หนา-วิ่ง” หรือ “เดินทํา” ลูกเสือเปลี่ยนจากเดินเปนวิ่งหรือจากวิ่งเปนเดินตามที่กลาวไว
กองเดินไมพรอมกันหรือตามสบาย ตามคําบอก
ถาหยุดอยู “เดิน”
ถาเดินอยู “เดินตามสบาย”
ขณะที่เดินตามสบายอยู ถาจะใหเดินพรอมกันตามปกติ ใหหยุดเสียกอน แลวออกเดินหรือ
ไมอยูจะบอก “ เดินเขาระเบียบ “ แลวใหจังหวะก็ได
รวมและขยายอาวุธ

10. ในแถวหนากระดาน ลูกเสือรวมอาวุธเมื่ออยูในรูปแถวหนากระดานโดยแตละหมูรวม
อาวุธไวขางหนาหมูของตน
เมื่อมีคําสั่งวา “รวมอาวุธ” ใหลูกเสือคนที่ 2 กับคนที่ 3 กาวออกมาขางหนา 1 กาว แลว
รอยหูไมพลองเจาดวยกันหนาหมูของตน ลูกเสือคนที่ 4 เอาไมพลองสอดลูกเสืออื่น ๆ ในหมูพิง
ไมพลองฝาก
นายหมูลูกเสือหรือรองนายหมูลูกเสือที่ปฏิบัติหนาที่แทน พิงไมพลองฝากเปนคนสุดทาย
กับกระโจมของหมูตน
ถาเปนไมงาม ใหปฏิบัติเชนเดียวกันกับไมพลอง เพียงแตใชงามพิงกัน
หมายเหตุ ในกรณีที่กองจัดแถวหนากระดานตั้งแต 2 แถวขึ้นไปเมื่อจะสั่งใหรวมอาวุธ
ขอใหอยูในดุลยพินิจของผูบังคับบัญชา ถาเห็นวาที่ตั้งกระโจมอาวุธแคบเกินไปอาจสั่งใหขยาย
แถวที่ 2, ฯลฯ ไปทางหลังเสียกอนก็ได เมื่อขยายอาวุธแลวก็เขาประจําที่เดิม
เมื่อมีคําบอก “ขยายอาวุธ” ลูกเสือแตละหมูตางนําไมพลองหรือไมงามออกจากกระโจม
มาประจําที่ อยูในทาเรียบอาวุธตอไป
การปฏิบัติของแถวหนากระดาน
กองแถวหนากระดานทําทาหันและทําทาอาวุธเปนแถวชิด เชนเดียวกับการฝกเปนบุคคล
การเดินเปนแถวหนากระดานตามหลักใชเฉพาะแตการเคลื่อนยายเปนระยะใกล ๆ ลูกเสือ
ทุกคน ถืออาวุธในทาเรืออาวุธ แตยกอาวุธใหพนพื้นเล็กนอย
เมื่อมีคําบอก “หนา – เดิน “ กองออกเดินกาวเทาพรอมกันถาไมไดกําหนดคนหลักและเสนทางที่
คนหลักจะตองเดินตามไว ใหลูกเสือถือปนขวาเปนหลักรักษาระยะเคียงใหคงที่ ลูกเสือในแถวที่
2 และแถวที่ 3 เดินตามลูกเสือที่อยูตับหนา
เมื่อมีคําบอก “กอง – หยุด “ ลูกเสือหยุด ถาแบกอาวุธอยูใหสั่งเรียบอาวุธ

11. การเปลี่ยนรูปแถวและการเปลี่ยนทิศแถวหนา
กองแถวตอนจัดเปนแถวหนากระดาน โดยเปลี่ยนทิศแถวหนา (ขอ 1 และขอ 2 ) และไม
เปลี่ยน (ขอ 3 ) ไดดังนี้
(1) กองตอนเรียง 3 อยูกับที่จัดเปนแถวหนากระดานดวยการบอก”ซาย (ขวา) - หัน”
(2) กองกําลังเดินเปนแถวตอนเรียง 3 จัดเปนแถวหนากระดานโดยบอกให “ซาย (ขวา) –
หัน “ ในเวลาเดินถาจะใหหยุดก็บอกเสียกอนบอกหันหรือจะบอกหันเสียกอนแลวบอกหยุดก็ได
(3) กองเดินเปนแถวตอนเรียง 3 หยุดเแถวหนากระดานหันหนาไปทางทิศทางเดิมโดย
รองผูกํากับลูกเสือบอกเปลี่ยนทิศทางใหเลี้ยงไปทางขวากอนแลวจึงบอกหยุดและหัน
กองแถวหนากระดานเปลี่ยนเปนแถวตอนโดยเปลี่ยนทิศแถวหนา(ขอ 1) และไมเปลี่ยน (ขอ 2)
(1) กองแถวหนากระดาน 3 แถว จัดเปนแถวตอนเรียง 3 ทางขวา (ทางซาย) โดยสั่ง
“ขวา (ซาย) – หัน “
(2) จัดแถวตอนเรียง 3 ไปขางหนา โดยบอกใหหันไปทางขวาแลวใหออกเดินแลวเปลี่ยน
ทิศเลี้ยวไปทางซาย
การเปลี่ยนรูปแถวจากแถวตอนเรียง 2 เปนแถวหนากระดาน 2 แถว หรือกลับกัน ปฏิบัติอยาง
เดียงกับที่ไดกลาวมาแลว

12. สัญญาณมือในการเรียกแถวของลูกเสือสากล
การใชสัญญาณมือเรียกแถวรูปตางๆ ในการฝกอบรมลูกเสือตามแบบสากลของลูกเสือทุก
ประเภท ผูบังคับบัญชาที่จะเรียกแถวหนาจะตองเลือกสถานที่ใหเหมาะสมเสียกอน และยืนตรง
แลวจึงเรียกและใหสัญญาณ (ลูกเสือสํารองใชคําวาแพค ลูกเสือสามัญ สามัญรุนใหญ และ
วิสามัญ ใชคําวากอง)
1. แถวหนากระดานแถวหนา
ผูเรียกเหยียดแขนทั้งสองไปขางเสมอแนวไหล มือแบหันฝามือไปขางหนาใหลูกเสือเขา
แถวหนากระดานแถวเดี่ยว ขางหนาผูเรียกใหแนวตรงกึ่ง กลางของแถวอยูหางผูเรียกประมาณ 6
กาว หันหนาเขาหาผูเรียก
กรณีหมูเดียว ใหนายหมูยืนแลตรงเปนหลักทางขวา (ทางซายมือของผูเรียก) ลุกแถวเขา
แถวตามลําดับทางซายของนายหมู ยืนเรียงเคียงกันเปนแถวหนากระดาน ไปจนถึงลุกแถวคนสุด
ทาย และปดหมูดวยรองนายหมู ซึ่งอยูซายสุด ทุกคน (ยกเวนนายหมู ) จัดแถวทางขวา (แลขวา)
การจัดระยะเคียง (ถาเปน “ปดระยะ “ ระยะเคียงของลูกเสือในแถวหนากระดาน คือ ชวงแขนซาย
ของลูกเสือที่อยูทางขวายกมือซายขึ้นเทาตะโพกใหฝามือพักอยูบนตะโพกนิ้วเหยียดชิดกันอยู
ประมาณแนวตะเข็บกางเกงศอกอยูเสมอแนวลําตัว การจัดแถวใชแขวขวาจดปลายศอกซายผูเรียก
แถวจัดการตรวจแถวแลวสั่งนิ่งลูกเสือทุกคนลดมือลงพรอมกับสะบัดหนามาอยูในทาตรงและนิ่ง
ถาเปน “เปดระยะ” ระยะเคียงของลูกเสือในแถวหนากระดาน คือสุดชวงแขนซายของลูก
เสือที่อยูทางขวาใหปลายนิ้วกลางมือซายจดไหลขวานับจากนายหมูเปนตนมาจนถึงลุกแถวคนสุด
ทายกอนถึงรองนายหมู
กรณีมีหลายหมู ใหแตละหมูเจขาแถวหนากระดานแถวเดี่ยว เหมือนกับที่เปนหมูเดียว ให
แนวตรงกึ่งกลางของแถวอยูหางจากผูเรียก 6 กาวโดยประมาณ และระยะเคียงระหวาง หมู
(ระหวางนายหมูถัดไปทางซายกับรองนายหมูทางขวา ) เปนไปตามปกติ และระยะเคียง 1 ชวง
แขนกรณี “เปดระยะ”เมื่อเขาแถวเรียบรอยแลว ผูเรียกแถวตรวจการจัดแถวแลวสั่งนิ่ง

13. 2. แถวตอนเรียงหนึ่ง
ผูเรียกเหยียดแขนทั้งสองไปขางหนา เสมอแนวไหลมือแบ หันฝามือเขาหากันใหลูกเสือ
เขาแถวตอนเรียงหนึ่งขางหนาผูเรียก นายหมูหลักซึ่งอยูหนาผูเรียกประมาณ 6 กาว
กรณี หมูเดียว ใหนายหมูวิ่งมายืนในทาตรงเปนหลักขางหนาผูเรียกประมาณ 6 กาว ลุกแถวเจา
แถวหลังนายหมูหลัก ยืนใหตรงคอนายหมูางหนาระยะตอสุดชวงแขนของลูกเสือเมื่อยื่นไปจด
หลังทอนบนของผูอยูขางหนา ลุกแถวคนอื่น ๆ ก็เขาแถวซอนไปขางหลังของลุกแถวขางหนาตาม
ลําดับระยะตอสุดชวงแขนดังเดิม และเขาแถวตอซอนกันไปจนถึงคนสุดทาย และปดทายดวยรอง
นายหมูในระยะตอสุดชวงแขนเชนกัน
เมื่อผูเรียกแถวตรวจการจัดแถวแลวสั่งนิ่ง ทุกคนลดแขนลงอยูในทาตรงเพื่อฟงคําสั่งตอไป
กรณีมีหลายหมู ใหเรียกวา “ แถวตอนหมู” ใหหมูหลักเขาแถวตอนตรงหนาผูเรียกหางจากผูเรียก
6 กาวโดยประมาณโดยมีหมูอื่น ๆ เขาแถวตอนเปนแนวเดียวกานไปทางซายและทางขวาของหมู
หลักระยะเคียงระหวางหมูประมาณ 1 ชวงศอก สวนระยะตอ 1 ชวงแขนโดยประมาณ(ไมตอง
ยกแขน)

14. 3. แถวหนากระดานหมูปดระยะ
ผูเรียกกํามือทั้ง 2 ขาง เหยียดตรงไปขางหนาขนานกับพื้น งอศอกขึ้นเปนมุมฉาก หันหนามือเขา
หากัน
ใหลูกเสือหมูที่ 1 มาเขาแถวหนาผูเรียก นายหมูอยูขวามือ ลุกหมูอยูซายมือเรียงกันเปนแถวหนา
กระดาน โดยใหตรงกึ่งกลาง ของหมูอยูตรงหนาผูเรียกหางจากผูเรียกประมาณ 6 กาว หมูตอ ๆ
ไป เขาแถวหนากระดาน โดยใหตรงกึ่งกลางของหมูอยูตรงหนาผูเรียกหางจากผูเรียกประมาณ 6
กาว หมูตอ ๆ ไป เขาแถวหนากระดานเชนเดียวงกันขางหลังหมูแรกตามลําดับระยะหมูตอหมูประ
มาร 1 ชวงแขน
การเขาแถว ใหลูกเสือทุกคน (เวนคนอยูทางซายสุด) ยกมือขึ้นเทาสะโพก (เหมือนดังที่
กลาวไวในหมูแถวหนากระดาน) ระยะตอระหวางหมูตอหมูประมาณ 1 ชวงแขน (ไมตองยกแขน)
สะบัดหนาไปทางขวา เมื่อผูเรียกแถวเรียกการจัดแถวแลวสั่งนิ่ง ลูกเสือทุกคนลดแขนลงพรอม
สะบัดหนามาอยูในทาตรง
4. แถวหนากระดานหมูเปดระยะ
ผูเรียกกํามือทั้ง 2 ขาง งอขอศอกเปนมุมฉาก แขนทอนบนแบะออกจนเปนแนวเดียวกับ
ไหล หันหนามือไปขางหนา

15. ใหลูกเสือทุกคนเขาแถวเหมือนแถวหนากระดานหมูปดระยะ แตระยะตอระหวางหมูของ
ทุกหมูขยายออกไปทางดานหลัง หางกันประมาณหมูละ 3 ชวงแขน
การเขาแถว ใหลูกเสือทุกคน (เวนคนอยูซายสุด) ยกมือซายขึ้นเทาสะโพก) สะบัดหนาไป
ทางขวา ระยะตอระหวางหมูประมาณ 3 ชวงแขน เมื่อผูเรียกแถวตรวจการจัดแถวแลวสั่งนิ่ง ลูก
เสือทุกคนสะบัดหนาและอยูในทาตรง
5. แถวรูปครึ่งวงกลม
ผูเรียกแถว มือแบทั้งสองขาง เหยียดตรงลงขางลางควํ่าฝามือเขาหาตัวโบกผานลําตัว
ประสานงานกันดานหนาชา ๆ เปนรูปครึ่งวงกลม
ใหลูกเสือหมูแรกยืนดานซายมือของผูเรียก โดยนายหมูหมูแรกยืนอยูเปนแนวเดียวกับผู
เรียก หมูที่ 2 และหมูตอ ๆ ไป อยูทางดานซายมือของหมูแรกตามลําดับ จนคนสุดทายของหมูสุด
ทายอยูเปนเสนตรงแนวเดียวกับผูเรียก และนายหมูหมูแรกโดยถือวาผูเรียกเปนจุดศูนยกลาง
การเขาแถว ใหลูกเสือทุกคน (เวนคนอยูซายสุด) ยกมือซายขึ้นเทาสะโพก) สะบัดหนาไป
ทางขวา (ยกเวนนายหมูหมูแรก) เมื่อผูเรียกแถวตรวจการจัดแถวแลว สั่งนิ่ง ลูกเสือทุกคนสะบัด
หนาและอยูในทาตรง

16. 6. แถวรูปวงกลม
6.1 แบบผูเรียกแถวยืนอยูที่จุดศูนยกลาง
ผูเรียกแถวมือแบทั้งสองขาง เหยียดตรงขาลาง ควํ่าฝามือเขาหาตัวโบกผานลํ่าตัว ประสาน
กันดานหนาจดดานหลังเปนรูปวงกลม
ใหลูกเสือหมูแรกยืนดานซายมือของผูเรียก โดยหมูแรกยืนอยูแนวเดียวกับผูเรียกหมูที่ 2
และหมูตอ ๆ ไปอยูทาวดานซายของหมูแรกตามลําดับจนคนสุดทายของหมูสุดทายไปจดกับนาย
หมูของหมูแรก ถือผูเรียกเปนจุดศูนยกลาง
การเขาแถวใหลุก ทุกคน ยกมือซายขึ้นเทาตะโพกสะบัดหนาไปทางขวา (ยกเวนนายหมู
หมูแรก) เมื่อผูเรียกแถวตรงการขัดแถวเรียบรอยแลวสั่งนิ่ง ลูกเสือทุกคนลดแขนงงและสะบัด
หนามาอยูในทาตรง (การเขาแถวและการขจัดแถวอนุโลมตามแบบ ก)
6.2 แบบผูเรียกยืนอยูที่เสนรอบวง
ผูเรียกแถวมือขวากําเหยียดแขนยกไปขางหนาขึ้นขาวบน และเลยไปหลังใหลูกเสือหมูแรกดาน
ซายมือของผูเรียกโดยนายหมูแรกยืนชิดกับผูเรียกหมูที่ 2 และหมูตอ ๆ ไปอยูดานซายมือของผู
เรียกตามลําดับ ขนคนสุดทายของหมูสุดทายไปจดกับผูเรัยกดานชงามือถือผูเรียกเปนเสนรอบวง
ดวย

17. 7. สี่เหลี่ยมเปดดานหนึ่ง
ผูเรียกแถวยืนอยูดานหนึ่ง (ซึ่งเห็นดานเปด) ศอกงอ ยกแขนทั่งสองขึ้นขางหนา ใหหนา
แขนทั้งสองไขวกันตรงฝามือ ฝามือทั้งสองแบเหยียดหันไปขางหนาฝามือขวาไขวทับฝามือซาย
ประมาณแนวลุกคาง เปนสัญญาณ ถามีลูกเสือ 3 หมู ใหเขาแถวในอีก 2 ดานที่เหลือ โดยมีนายหมู
1 เขาแถวหนากระดานแถวเดี่ยวทาวดานซายของผูเรียก หันหนาแถวเขาในรูปสี่เหลี่ยม หมู 2 เขา
แถวหนากระดานแถวเดียวดานตรงขามกับผูเรียก หันหนาเขาหาผูเรียก และหมู 3 เขาแถวหนา
กระดานแถวเดี่ยวตรงขามกับหมู 1 ทางดานขวาของผูเรียก
การเขาแถงใหลูกเสือทุกคนปฏิบัติเหมือนกับการเขาแถวหนากระดานเวนระยะตรงมุม
ของแตละดานใหเทากันพอควรไมซอนหรือตรงกัน
ถามีลูกเสือ มากกวา 3 หมูใหอยูในดุลดินิจของผูเรันกแถวแตควรใฟดานซานมือกับดาน
ขวามือมีจํานวนเทากัน
เมื่อผูเรียกแถวตรวจแถวเรียบรอยแลวสั่งนิ่ง ลูกเสือทุกคนลดแขนลงพรอมสะบัดหนาอยู
ในทาตรง
8. แถวรัศมีหรือลอเกวียน (cart wheel )
ผูเรียกแถวยืนอยูในทาตรงมือขวาแบควํ่ากางนิ้วออกทุกนิ้วชูแขนไปขางหนาทํามุม
ประมาณ 45 องศา ใหมองเห็นไดแลวเรียก “ แพค หรือ “กอง”
ใหลูกเสือทุกหมูมาเขาแถวเปนรูปหมูแถวตอนหนาผูเรียก หางจากผูเรียกประมาณ 6 กาว
เปนรูปรัศมีโดยใหหมูแรกอยูดานหนาทางซายมือผูเรัยกเปนจุดศูนยกลาง ระยะตอของแตละหมู
ระหวางบุคลคลประมาณ 1 ชวงแขน ระยะเคียง ระหวางนายหมูตอนายหมูพอสมควรและนายหมู
หมูสุดทายจะอยูดานหนาทาวขวามือของผูเรียกประมาณ 45 องศา การเขาแถว ใหลูกเสือทุกคน
(เวนคนอยูหัวแถวของแตละหมู) เหยียดแขนซายไปขาหนา สูงเสมอแนวไหลควํ่าฝามือให

18. ปลาบนิ้วมือจดหลังของคนหนาพอดี ผูเรียกแถวจัดแถวแลวสั่ง “ นิ่ง” ลูกเสือทุกคนลดแขนลง
พรอมกันและนิ่ง
9. การฝาใชสัญญาณมือเปนคําสั่งใหแถว “พัก” และ “ตรง”
ในการเขาแถวของหมูลูกเสือ จะเปนหนากระดานก็ดี แถวตอนก็ดี หรือแถวหนากระดาน
ตอนหมูรูปครึงวงกลม หรือวงกลม ตลอดจนแถวรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสเปดดานหนึ่งก็ดี ผูเรียกแถว
อาจใหแถว “ พัก “ จากทาตรงและเปนคําสั่งใหแถว “ ตรง “ จากทาพักก็ได โดยผูเรียกแถวทํา 2
จังหวะ ดังนี้
จังหวะ 1 กํามือขวา งอแขนตรงศอกใหมือที่กําอยูประมารตรงหัวเขมขีดหันฝามือที่กําเขา
หากัวเข็มขัด
จังหวะ 2 สลัดมือที่กําแขนไปทางขวาเปนมุม 180 องศาประมาณแนวเดียวกับแนวเข็มขัด
เปนสัญญาณให “พัก “ตามระเบียบ ( ลูกเสือทุกคนปฏิบัติเชนเดียวกับทาพักตามระเบียบ)
กรณีที่จะใหสัญญาณมือเปนคําสั่งให “ตรง” ผูเรียกแถว 2 จังหวะดังนี้
จังหวะ 1 กํามือในลักษณะเหมือนกับเมื่อตอนสลัดแขนสั่ง “พัก” จังหวะ 2
จังหวะ 2 กระตุนหนาแขนใหกํามือกลับมาอยูตรงหัวเข็มขัด (จังหวะ 1 ของสัญญาณสั่ง
“พัก”) ลูกเสือทุกคนชิดซายลดแขนไขวหลังลงและอยูในทาตรง
สัญญาณให “พักตามระเบียบ” สัญญาณให “ตรง”

19. 3.การสวนสนาม
การสวนสนามมีความจําเปนอยางยิ่ง ในการจัดงานชุมนถมลูกเสือ เชนการชุมนุมลูกเสือ
แหงชาติ การชุมนุมลูกเสือเขตและการชุมนุมใลูกเสือจังหวัดจะเปนพิธีเปดพิธีถวายบังคม พิธีปด
หรือการสวนสนามในกรณีใดก็ตาม จะแสดงถึงสมรรถภาพของลูกเสือในทองถิ่นตาง ๆ วามี
ความพรอมเพรียง มีระเบียบ วินัย ควรแกการยกยองสรรเสริญมานอยเพียงใด เปนการแสดงออก
ในความสามารถขงแตละกอง จะมองภูมิหลังของการดําเนินงานภายในกองไดอยางดียิ่ง
การสวนสนามของลูกเสือ
กองลูกเสืออาจจัดแถวสวนสนามไดดังนี้ คือ
เปนแถวตอนเรียง 4 หรือ
เปนแถวหนากระดานตอนหมูทั้งแลวแตความเหมาะสม
ถาลูกเสือทั้งจังหวัดรวมกันสวนสนามใหจัดแถวเดินเปนอําเภอ ๆ ไปเวนระยะตอจากแถวสุด
ทายของอําเภอขางหนาถึงแถวของอําเภอขางหลัง 10 กาว
ผูอํานวนการลูกเสืออําเภอหรือผูแทนเปนผูบอกแถวสวนสนามของอําเภอและผูอํานวยการลูก
เสือจัวหวัดหรือผูแทนเปนผูบอกแถวสวนสนามของจังหวัดในการสวนสนามใหไวระยะตอดังนี้
ระหวางกองลูกเสือ 5 กาว
ระหวางลูกเสืออําเภอ 10 กาว
ระหวางลูกเสือจังหวัด 15 กาว ทั้งนี้แลวแตความเหมาะสมของพื้นภูมิประเทศ
เมื่อพรอมแลว แตรเดี่ยวเปาใหสัญญาณ ผูบังคับขบวนสวนสนามสั่ง “ เตรียมสวน
สนาม” แตรเดี่ยวเปาใหสัญญาณ “ หนาเดิน “ ผูบังคับขบวนสวนสนามสั่ง “ ขวา – หัน “ แบก
– อาวุธ “ และ “หนาเดิน “ แตรวงบรรเลงแลวเดินขบวนเคลื่อนที่ออกเดินตามลําดับดังรูปขาง
ลาง คือ ลูกเสือถือปายยืนอยูตรงกึ่งกลางหนาขบวน หลังลูกเสือถือปาน 5 กาวเปนลูกเสือถือธง
หลังลูกเสือถือธง 5 กาวเปนผูกํากับลูกเสือ หลังผูกํากับลูกเสือ 5 กาวเปนรองผูกํากับลูกเสือซึ่ง
เปนผูบังคับแถว และหลังรองผูกํากับลูกเสือ 3 กาวเปนลูกเสือ กรณีที่มีการเชิญธง
คณะลูกเสือแหงชาติหรือธงลูกเสือประจําจังหวัดเขาอยูในขบวนการสวนสนามดวย ใหจัดเจา
หนาที่ประจําธง (ตามบทที่ 6 ) ไวหลังผูถือปาย โดยเฉพาะอยางยิ่ง ตัวขบวนการใหจัดเปนรูปดัง
นี้

20. แตรเดี่ยวและแตรวง หลังแตรวงประมาณ 20 กาวเปนผูบังคับขบวนสวนสนาม หลังผู
บังคับขบวนสวนสนาม 5 กาว เปนผูบังคับบัญชากองบังคับการผสม (ถามี) หลังกองบังคับการ
ผสม 10 กาว เปนลูกเสือ นอกนั้นจัดตามลําดับดังรูป
หมายเหตุ รูปขบวนและระยะตออาจเปลี่ยนแปลงไดตามความเหมาะสม
การจัดสถานที่ใหใชธงปกเปนเครื่องหมาย 3 ธง ๆ แรกหางจากผูรับการเคารพ 20 กาว
ธงที่สองหางจากผูรัยการเคาระ 10 กาวและธงที่สามอยูถัดผูรับการเคาระไปอีก 10 กาว เมื่อ
แถวใกลจะถึงธงแรก ใหผูบอกแถวหัน ไปดูลูกเสือทางขวาแลวบอก “ ระวัง” ใหแถวลูกเสือเดิน
เขาระเบียบอยางดีที่สุด และเมื่อใกลถึงธงที่ 2 ใหผูบอก “ แลขวา – ทํา “ ขณะเดียวกันผูบอกแถว
ทํา วันทยหัตถพรอมกับคํา “ ทํา” หันไปทางขวาพรอมกับลูกเสือนัยนตาจับผูรับการเคารพ เมื่อ
แถวผานพนผูรับการเคารพไปก็ยังทําวันทยหัตถทางขวาอยูเพียงนัยนตาไมจับผูรับการเคารพคง
แลขวาเรื่อยไปจนกวาจะถึงธงที่ 3 เมื่อผูใดหรือตับใดผานธงที่ 3 ก็สะบัดหนาแลตรงและเลิกทํา
ความเคารพเอง
ในการเดินผาน ใหผูบังคับขบวนสวนวนามกระทําวันทยหัตถ เมื่อผานผูรับการเคารพไป
แลว ใหผูบังคับขบวนสวนสนามแยกออกจากขบวนเลี้ยวขวาไปหยุดอยูทางขวาของผูรับการ
เคารพและทําวันทยหัตถอยูจนกวาขบวนลูกเสือจะผานพนไปจึงกลับเขาตอทายขบวน
บรรดาผูบังคับบัญชาลูกเสือที่บังคับหนวยตั้งแตผูอํานวยการลูกเสือจังหวัดขึ้นไปเมื่อผาน
การเคารพไปแลว ใหแยกออกไปจากขบวนเลี้ยวขวาไปหยุดอยูทาวขวาของผูรับการเคารพเชน
เดียวกับผูบังคับขบวนสวนสนาม และยืนอยูจนกวาหนวยของตนจะผานพน แลวจึงเขาตอหนวย
ของตน
เมื่อธงคณะลูกเสือแหงชาติและธงลูกเสือประจําจังหวัดผานมากับขบวนการลูกเสือสวน
สนามใหบรรดาผูบังบัญชาลูกเสือและลูกเสือซึ่งอยู ณ บริเวณที่สวนสนาม แสดงความเคารพโดย
ทําวันทยหัตถ
หมายเหตุ 1. ถาผูบังคับบัญชาลูกเสือมีไมถือใหแสดงความเคารพดวยทาไมถือ
2. ถาลูกเสือมีอาวุธ เวลาแลขวาใหแกวงแขนตามปกติ
3. เฉพาะลูกเสือที่อยูปกขวาสุด ไมตองบัดหนาแลขวา เพียงรักษาแนวและระดับ
ใหเปนหลักอยูเสมอเทานั้น

21. ขอปฏิบัติสําหรับแตรเดี่ยว แตรวง
และเจาหนาที่ประจําธง
ในการตรวจพลเมื่อไดยินคําบอกหรือไดเห็นสัญญาณใหกระทําวันทยาวุธใหแตรวง
บรรเลงเพลงคพนีบตามขอระเบียบกนเคารพ แตรเดี่ยวไมตองเปา เวนแตเมื่อไมมีแตรวง จึงให
แตรเดี่ยวเปาเดี่ยวเพลงคํานับ
เมื่อแตรวงเปาเพลงคํานับจบแลว ใหบรรเลงเดินของลูกเสือจยกวาผูตรวจดลสวนสนามจะ
ผานพนแถวลูกเสือไป
ในการตรวจพลซึ่งมีลูกเสือหลายจังหวัดรวมกันเมื่อแตรวงบรรเลงเพลงคํานับจบแลว
ใหกองแตรวงของลูกเสือที่อยูตนทาวผูตรวนพลสวนสนามเขามานั้นบรรเลงเพลงเดินของลูกเสือ
ทันที สวนแตรวงของกองลูกเสืออื่น ๆ (ถามีใหมี) ใหสงบนิ่งอยูกอนตอเมื่อไดรับสํญญาณจึงเริ่ม
บรรเลงรับชวงเปนลําดับไป
ในการสวนสนาม เมื่อมีคําบอกวา “หนา – เดิน “ ใหแตรเดี่ยวและแตรวงออกเดิน แตร
วงเริ่มบรรเลงเพลงเดินของลูกเสือ เมื่อแตรวงเดินไปถึงที่ซึ่งหางจากลูกเสือธงที่ 1 ระยะ 20
กาวแลวใหเลี้ยวซายเดินไปจนทายขบวนพนปกซายของแถวสวนสนาม จึงกลับหันหลังเมื่อไปถึง
ที่ตรงหนาผูตรวจถลสวนสนามใหซอยเทาแลวหยุด และบรรเลงเพลงเพลงเดินตอไป
ถาหนวยลูกเสือที่จะเดินผานถัดไปไมมีแตรวง ใหแตรวงของหนวยลูกเสือแรกนี้คงอยู
บรรเลงเพลงเดินตอไปดวย
แตรวงของหนวยลูกเสือถัดไป (ถามี) ใหเริ่มบรรเลงเพลงเดินทันที ในเมื่อแตรวงหนสย
ลูกเสือแรกหยุดลงนอกจากนี้ใหปฏิบัติตามที่กกลาวมาแลม
ทั้งนี้ ใหปฏิบัติตามสัญญาณของผูกํากับ ฯ แตรวง
ในการตรวจพลสวนสนาม ลูกเสือเปนอําเภอ เปนจังหวัดหรือหลายจังหวัดรวมกันใหรวม
แตรเดี่ยวของลูกเสืออําเภอ หรือจังหวัดหนึ่ง ๆ เขาดวยกัน จัดเปนหนวยแตรเดี่ยวใหอยูในบังคับ
บัญชาของลูกเสือแตรเดี่ยวที่มีอาวุโสสูงสุด
ในการตรวจพลสวนสนาม ถาไมมีแตรวงใหหนวยแตรเดี่ยวปฏิบัติเชนเดียวกับ แตรวงที่
กลาวแลสวทถกประการเงนแตในการตรวจพลไมตองเปาเพลงเดินหลังจากที่ไดเปาเพลงคํานับ
แลว
ในการสวยสนามถามีแตรวง ใหหนวยแตรเดี่ยวเดินผานผูตรวจพลสวนสนามเชนแถวลูกเสือ
อื่น ๆ และใหผูบังคับหนวยแตร เดี่ยวบอกแถวแสดงความเคารพเมื่อเดินไปถึงธงที่ 1 ผูบังคับ
หนวยแจนเดี่ยวเองแสดงคึวามเคารพดวยวิธีแลขวาไมทําวันทยหัตถ

22. เจาหนาที่ประจําเสาธงในเวลาสวนสนามใหผูรักษาธวผูอาวุโสสูวเปนผูออกแสดงความ
เคารพ
การเชิญธงและทาเชิญธง
กี่เชิญธงมาและเชิญกลับกับโอกาสที่จะคลี่ธง
เมื่อจะเชิญธงมาใหจัดลูกเสือ 1 กองพรอมดวยแตรเดี่ยว 1 คูซึ่งมีอยูในที่นนั้ไปรับกับใหจัดรองผู
กํากับลูกเสือที่ออนอาวุโสที่สุด 2 นายเปนผูรักษาธงจัดนายหมูลูกเสือที่เยี่ยม 2 นาย ในเปนผู
เชิญธง 1 นาย เปนผูชวยเชิญธง 1 นายรวมกันเรียกวาเจาหนาที่ประจําธง เมื่อผูกํากับลูกเสือนํา
กองลูกเสือไปถึงสถานที่ไวธงแลว ใหจัดตั้งแถวหนากระดาน ถาไมติดขัดดวยพื้นที่แลวใหปกขวา
ยื่หันหนาตรงชองหมูทางเขาสถานที่นั้น
ในระหวางที่จัดแถวนี้ใหเจาหนาที่ประจําธง คือผูรักษาธงที่ออนอาวุโสที่สุดคนหนึ่ง กับผู
เชิญธงและผูชวยผูเชิญธงเขาไปยังที่ไวธงและรองกองลูกเสืออยูกอน เมื่อกองลูกเสือจัดแถว
เรียบรอยแลว จึงใหเจาหนาที่ประจําธงเชิญธงออกมาผูรักษาธงเดินนําหนา ผูชวยเชิญธงตามไป
ขางหลังธง เมื่อเจาหนาที่ประจําธงเชิญธงลงมาใกลพอสมควรแลวใหผูบังคับกองลูกเสือบอก
แสดงความเคารพแตรเดี่ยวเปาเพลงคํานับ 3 จบ เจาหนาที่ประจําธงเชิญธงเขาประจําที่ปกขวาผู
รักษาธงที่ออนอาวุโสเขาประจําทางขวาธง นายหมูลูกเสือ ผูชวยเชิญะงเนออมปกขวาไปขางหลัง
แถวกลับเขาประจําที่ในแถวกองลูกเสือตามเดิม
ตอไปนี้ผูกํากับลูกเสือบอกเบิกแสดงความเคารพ และนําแถวออกเดินไปใหเดินตามลําดับดัง
นี้ ผูกํากับลูกเสือแตรเดี่ยว ธงประจํากองลูกเสือ พรอมดวยผูรักษาธงในตับเดียวกัน ถัดไปจึงถึง
แถวลูกเสือ
กองลูกเสือเชิญธงแสดงความเคารพถวายแคพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวพระองคเดียวเทา
นั้น ( นอกจากนี้ใหผูกํากับลูกเสือแสดงความเคารพตามลําพัง )โอกาสนี้ใหผูเชิญธงถวายเคารพ
ถาเปนการเชิญธงไปเขาประจําแถวลูกเสืออีกตอหนึ่งเมื่อกองลูกเสือเชิญธงมาถึงระยะอันจัก
ตองแสดงความเคารพใหผูบังคับแถวลูกเสือซึ่งตั้งรออยูนั้นบอกแสดงความเคารพแตรเดี่ยวเปา
เพลงคํานับ 3 จบ ถามีแตรวงใหแตรวงบรรเลงเพลงมหาชัยแตรเดี่ยวไมตองเปาคํานับ เมื่อผู
กํากับลูกเสือเชิญธงนําแถวไปถึงที่แลวใหบอกหยุด ครั้นแลวใหบอก “ ธงประจําที่ “ ตามคําบอก
นี้ใหผูเชิญธงพรอมดวยผูรักษาธงเดินไปเขาเขาประจําที่ ตอนนี้แถวลูกเสือไมตองแสดงความ
เคารพ

23. ถาแถวลูกเสือตั้งอยูขางหนาใกลกับสถานที่ไวธง ไมตองจัดกองลูกเสือเชิญธง เมื่อถึงกําหนด
เวลาใหเจาหนาที่เชิญธงออกจากสถานที่ไวธงไปเขาประจําที่ตามตามทางอันสะดวกเร็ว แถวลูก
เสือแสดงความเคารพดังกลาวแลว
ถาเปนการเชิญธงไปประดิษฐานในที่แหงอื่นชั่วคราวกองลูกเสือเชิญธงไปถึงที่แลวใหหยุด
และจัดแถวหนากระดานธงประปกขวาครั้นแลวผูกํากับลูกเสือเชิยเชิญธงบอกแสวงความเคารพ
เมื่อไดยินคําบอกวา “ ระวัง “ ใหผูชวยผูเชิญธงวิ่งไปอยูขาวหลัง ผูรักษาธงที่ออนอาวุโสไปอยู
ขางหลังธง สวนผูรักษาธงที่มีอาวุโสสูงถัดขึ้นไปนั้น ใหกลับไปประจําที่ของตนในแถงกองลูก
เสือ เมื่อสิ้นคําบอกวา “ วันทยา – วุธ ไ แลวใหผูรักษาธงที่ออนอาวุโสนั้นบอกวา “ ธงหนา –
เดิน” แลวนําธงเขาประดิษฐานตามที่ ตอไปนี้กองลูกเสือเชิญธงจะตองประจํารักษาธงอยู ณ ที่
นั้นตอไปหรือจะกลับไดก็แลวแตจะไดรับคําสั่งมาอยางไร
การเชิญธงกลับไปไวที่เดิม ถาเปนการเชิญจากสถานที่หนึ่งไปสูที่อีกแหงหนึ่งก็ปฏิบัติตามที่
กลาวมาแลงโดยไมตองรอคอยเขจาหนาที่ประจําธง
ธงลูกเสือประจําจังหวัดและธงคณะลูกเสือแหงชาตินั้น ตามปกติยอมมวนเก็บรักษาไวในถุง
คลุมธงเสมอ โอกาสที่จะเปดถุงและคลี่ธงออกนั้นมีดังนี้
เมื่อธงประจําอยูกับกองเกียรติยศ
ในการตรวจพลสวนสนาม
ในงานพิธีของลูกเสือ
ในการฝกตามปกติไมตองนําธงลูกเสือประจําจังหวัดไปดวย เวนแตเมื่อมีคํา
สั่งเฉพาะจึงใหนําไปดวย
ทาเชิญธง
ในการทําทาเชิญธง ใหกระทําติดตอกันไปโดยละมอมไมตองเรงรีบ
เมื่อลูกเสือถือไมพลองในทาเรียบอาวุธ ใหผูเชิญธงจับคันธงตอนกลางดวยมือขวา แขน
ขวาปลอยใหหอยลงมาแนบกับขาอยางในทาตรง นิ้วชี้ นิ้วกลาง นิ้วนางอยูทางหนา นิ้วกอยอยู
ทาวขาง นิ้วหัวแมมืออยูทาวหลัง คันธงอยูทางขวาตนธงอยูประมาณโคนนิ้วกอยเทาขวา เมื่อ
ลูกเสือทําทาแบกอาวุธ เพื่อจะออกเดินไปใหใหผูเชิญธงยกธงขึ้นดวยมือขวาเมื่อพาดแลวลดมือ
ซายกลับมาอยูที่เดิม ดันธงพาดอยูบนบา ตนคันธงเฉียงลงไปเบื้องลาง ขอศอกขวาทํามุม 90
องศา กับลําตัว

24. ในการเคลื่อนที่ใหเชิญธงแบกขวา
ในการเดินผานเฉพาะพระพักตรพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ในการเชิญรับธง
จนถึงขณะที่กองลูกเสือเชิญธงจะเดินออก ตลอดทั้งในการเชิญธงออกจากแถวลูกเสือเพื่อเชิญ
กลับไปไวที่เก็บและในการเชิญธงออกไปหนาแถวในกงานพธีก็ดีใหเชิญธงในทา คือยกคันธงขึ้น
ดวยมือขวา ใหตัวตรงแนบกับบาขวา มือซายจับคันธงเสมอแนวบา มือขวาเหยียดจับตนคันธง
ในการผานเฉพาะพระพักตพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวใหรักษาธงกระทําวันทย
หัตถถวายความเคารพ สวนผูชวยผูเชิญธงใหทําทาแลขวา แขนไมแกวงถวายความเคารพ
การลดธงจากทาเคารพไปอยูทางตรงทําดังนี้ คือ ปลอยมือขวาจากตนคันธงและยก
ขึ้นไปจับคันธงชิดกับมือซายตรงที่เหมาะสมสําหรับถือในทาตรง แลวมือทั้งสองชวยกันหยอน
คันธงลงสูพื้น ใหตนคันธงอยูประมาณโคนนิ้วกอย – เทาขวาและชิดเทาขวา ปลอยมือซายลงไป
อยูขางตัวในทาตรง
การแสดงความเคารพในเวลาอยูกับที่เมื่อมีคนบอกวา “ วันทยา – วุธ ใหผูเชิญธงยก
ขึ้นในทาเคารพ ครั้นแลวใหผูเชิญธงทํากึ่งขวาหันปลดปลายคันธง ลงทางหนาลงอยางชา ๆ จน
คันธง อยูในแนวเสนขนานคูกับพื้นมือทั้งสองอยูเสมอแนวบา เมื่อลดธงลงถึงที่เชนนี้ แลวใหเชิญ
ธงกลับขึ้นในทาเคารพชา ๆ ไดจังหวะเชนเดียวกับขาลง และใหคนเชิญธงอยูในทานี้จนกวาจะมี
คําบอกวา “ เรียบ – อาวุธ “ จึงใหลดธงลงแลวจึงทํากึ่งซายหันอยูในทาตรง
ในโอกาสนี้ใหผูรักษาธงกระทําวัยหัตถ
เมื่อมีคําบอกวา “ ถอดหมวก” ใหผูเชิญธงทําดังนี้
นํามือซายมาชวยมือขาว ยกคันธงมาทางหนา แลววางตนคันธงลงระหวางเทาทั้งสอง
ใหตนคันธงยันกับเทาขวา เอนคันไปดิงกับแขนซายตรงขอศอกซึ่งงออยูนั้นครั้นมือขวาปลอยคัน
ธงไปถอหมวก ( ตามวิธีที่กลาวมาแลวสําหรับทาถอดหมวก ) มาวางบนมือซายแลวลดมือขวาไป
ไวในทาตรงเมือมีคําบอกวา “ สวมหมวก “ ใหผูเชิญธงสวมหมวกกอนแลวใชมือมือทั่งสองยก
คันธงไปไวไนทาตรง

25. การฝกทดสอบการเปนผูนํา
จากคุณสมบัติและคุณลักษณะบุคลิกภาพของการเปนผูนํา สามารถนํามาเปนแนว
ทางในการทดสอบการเปนผูนํา การที่ลูกเสือสามารถฝกฝนตนเองใหมีคุณมาบัติของการเปนผูนํา
นั้นเปนเรื่องที่ไมเกินขีดความาสามารถของลูกเสือทุกคนที่มีความตังใจมั่นดังคํากลาวของ
ศาสตราจารย ยอหน ดิวอี้ “ สิ่งกระตุนเตือนอยางแรงที่สุดแหงธรรมชาติมนุษยก็คือ ความ
ปรารถนาที่จะเปนคนสําคัญ
ดังนั้นการฝกการตนเองอยูเสมอโดยอาศัยแนวทางในการฝกกับเรื่องการผจญภัย การ
เดินทางไกล การเดินทางสํารวจ การนึกและคิดแกไขเหตุการณจําลองหรือการใหความชวยเหลือ
เพี่อนมนุษยอยูเสมอ ยอมมีผลนําไปสูการเปนผูนําที่ดีปละมีคุณภาพ จากคุณสมบัติ ทั้ง 17 ลูกเสือ
ทุกคนจะตองหมั่นฝกฝนตนเองเพื่อใหผานเกณฑ ที่ทางผูกํากับไดกําหนดไว
แนวทางการทดสอบการเปนผูนํา
การฝกทดสอบกําลังใจ
การฝกการแกปญหาสถานการณตาง ๆ
การฝกการหลบหลีกเลี่ยง
1. การฝกทดสอบกําลังใจ
เปนการนําคุณสมบัติของผูนําในดานความรูความสามารถ ความกลาหาญ ความ
เด็จขาด ความแนบเนียน ความอดทน ความกระตือรือรน ความตื่นตัว ความชั่งใจหรือดุจพินิจ
การบังคับตนเอง มาเปนแนวทดสอยโดยการทดทดสอยโดยอาศัยเนื้อหาพื้นฐานการเรียนลูกเสือ
ในเรื่องการผจลภัย การเดินทางสํารวจ การเดินทางไกล ในการทดสอบผูออกคําสั่งหรือมอบ
หมายงานใหไป ปฏิบัติ อาจใหฝกปฏิบัติเปนรายบุคคลหรือเปนกลุม
2. การฝกทดสอบการแกปญหาสถานการณตาง ๆ
เปนการฝกทดสอบโดยการสมมุติเหตุการณที่อาจเสี่ยงภัย อาจเปนเหตุการณที่อาศัยไหวพริบหรือ
เชาวปยยาเชนการหลบหนีขาศึกโดยการขามลํานํ้า ลําหวยที่มีอันตราย การลอดอุโมงเพื่อหลบภัย
การลอดลวดหนามเพื่อการสอดแนมหรือชวยเหลือผูเคราะหราย การปนปายหอยโหน ผูนําที่ดี
ยอมชวยใหผูตามมีความปลอดภัย สิ่งตาง ๆ เหลานี้จะตองอาศัยความรู ความชํานานประสบ
การณ ความคิดริเริ่ม ความอดทน ความไมเห็นแกตัว ความเห็นอกเห็นใจ ในสมาชิกหมู เปนเครื่อง
ชี้นําในการคลี่คลายสถานการณจนกวาคณะกรรมการทดสอบพึงพอใจ

26. 3. การฝกหลบหลีกและหลีกเลี่ยง
เปนการฝกทดสอบการเปนผูนําอีกวิธีหหนึ่งที่ฝกใหนําเอาความสามารถเฉพาะตัวของแตละคน
ออกมารรวมกันใชแกปญหาอยางมีระบบและหลักเกณจนประสบผลสําเร็จ อาจจะเปนการฝกใหรู
จักหลบหลีกภัย อันตรายตาง ๆ ที่สามารถปองกันมิใหเกิดขคนและรูจักการหลีกเลี่ยงสิ่งที่ขีดตอ
ศีลธรรมซวคงแนวทางตาง ๆ ผูกํากับและาคณะกรรมการจะเปนผูกําหนดใหปฏิบัติเชนเดียวกัน
ชื่อเสียงและคุณความดีตาง ๆ ที่ลูกเสือไดปฏิบัติก็เปนสิ่งที่ผูกํากับไดเล็งเห็นแลววาลูกเสือ
สามารถจะนําไปใชในชีวิตประจําวันได

27. ตัวอยาง กิจกรรมทดสอบการเปนผูนํา
แนวการทดสอบที่ ชื่อกิจกรรม
กําลังใจ แกปญหา หลบหลีก/หลีก
เลียง
1
2
3
4
5
6
7
การขามลําธารสะพานเดี่ยว
การลอดอุโมงค, ถํ้า
การปนปาย
การพลางตัว
การขามสะพานเชือก, แกวง
การหอยโหน
การหนการหนีนํ้าปา, ไฟปา
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
การหนีนํ้าปา,ไฟปา
การกระโดดหอ
การพํารงชีพบนตนไม
การพํารงชีพในปา
การชวยเหลือเพื่อนมนุษย
การชวยเหลือคนติดอยูบนที่สูง
การชวยเหลือคนตกนํ้า
การพูด,การแสดงออก
การสืบสวน
การสอดแนม
การหาวขาว
การอภิปราย
การจัดการคาย
หมายเหตุ กิจกรรมอื่น ๆ นอกจากที่กลาวที่ขึ้นอยูกับการเลือกใชของผูกํากับลูกเสือ