SlideShare une entreprise Scribd logo

สัมมาทิฏฐิในวงการศึกษา

•
•
Teacher Sophonnawit
Teacher Sophonnawit

โดย พระภาวนาวิริยะคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว)

Formation
1  sur  64
Télécharger pour lire hors ligne
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ¾ÃÐÀÒǹÒÇÔÃÔ¤س (à¼´ç¨ ·µÚµªÕâÇ) Ãͧ਌ÒÍÒÇÒÊÇÑ´¾ÃиÃÃÁ¡Ò booksummaForPress.indd 1 27/10/2555 12:17:29
สัมมาทิฐิในวงการศึกษา พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว) พิมพ์ครั้งที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๕ จ�ำนวนพิมพ์ ๔๔,๐๐๐ เล่ม พิมพ์ครั้งที่ ๒ กรกฎาคม ๒๕๕๕ จ�ำนวนพิมพ์ ๕๔,๐๐๐ เล่ม พิมพ์ครั้งที่ ๓ ตุลาคม ๒๕๕๕ จ�ำนวนพิมพ์ ๔๓,๐๐๐ เล่ม พิมพ์ที่ บริษัท โอ.เอส.พริ้นติ้ง เฮ้าส์ จ�ำกัด ๑๑๓/๑๓ ซอยวัดสุวรรณคีรี ถนนบรมราชชนนี ำ booksummaForPress.indd 2 27/10/2555 12:17:30
booksummaForPress.indd 3 27/10/2555 12:17:32
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔ คํานํา ผูไดชื่อวาเปน “ครู” ยอมมีคุณสมบัติสําคัญยิ่งประการ หนึ่งคือ “มีความเขาใจถูกตองเกี่ยวกับเรื่องโลกและชีวิต” เพราะหากปราศจากความเขาใจถูกในเรื่องนี้แลว ครูจะไมรู ไมเขาใจความจริงของชีวิตเลยวา ชีวิตนี้เปนทุกขและทุกชีวิต ลวนตกอยูภายใตกฎแหงกรรม คือ ทําชั่วทุกขเพิ่มขึ้น ทําดี ทุกขลดลง ครูจะกลายเปนบุคคลที่มีวินิจฉัยศีลธรรมผิดพลาด ไมมีหลักตัดสินที่ถูกตองวาสิ่งใด “ถูก-ผิด ดี-ชั่ว บุญ-บาป ควร-ไมควร” วินิจฉัยศีลธรรมประจําใจของครูนี้เอง เปนตัว ควบคุมการกระทําทางใจ ทางความคิด ทางวาจาและทางกาย ไมใหละเมิดกฎแหงกรรม ดวยเหตุที่สัมมาทิฐิ ๑๐ มีความสําคัญมากอยางยิ่งนี้ เอง ครูจึงตองหมั่นฝกฝนอบรมตนเองและศิษยดวย การปฏิบัติตามลําดับของสัมมาทิฐิ โดยเริ่มจากสัมมาทิฐิ booksummaForPress.indd 4 27/10/2555 12:17:33
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕ ขอที่ ๑ ทานมีผลจริง จนถึงขอสุดทายคือ พระพุทธเจามีจริง การปฏิบัติสัมมาทิฐิ ๑๐ ขอนี้ ตองปฏิบัติใหสมํ่าเสมอจนกลาย เปนคุณธรรมประจําใจ สัมมาทิฐิหรือความเขาใจถูกเรื่องโลก และชีวิตนี้เอง จึงเปนประดุจแสงเงินแสงทองสองนําทางชีวิต ครู ศิษย และชาวโลกใหประเสริฐ (พระภาวนาวิริยคุณ) รองเจาอาวาสวัดพระธรรมกาย booksummaForPress.indd 5 27/10/2555 12:17:40
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๖ สารบัญ องคประกอบของสัมมาทิฐิ ๑๐ ๗ หลักการดําเนินชีวิตครูอยางถูกตอง ๑๐ ประการ ๒๗ แนวทางการปลูกฝงสัมมาทิฐิสําหรับเด็ก ๔๓ หลักการปลูกฝงสัมมาทิฐิ ๕๕ booksummaForPress.indd 6 27/10/2555 12:17:41
องคประกอบของสัมมาทิฐิ ๑๐ booksummaForPress.indd 7 27/10/2555 12:17:43
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๘ องคประกอบของสัมมาทิฐิ ๑๐ ก. หลักการดําเนินชีวิตใหเปนสุข ๔ ๑. ทานมีผลจริง (อตฺถิ ทินฺนํ) ๒. การสงเคราะหมีผลจริง (อตฺถิ ยิฏฐํ) ๓. การบูชามีผลจริง (อตฺถิ หุตํ) ๔. ผลวิบากกรรมที่ทําดี-ชั่วมีจริง (อตฺถิ สุกฏทุกฺกฏานํ กมฺมานํ ผลํ วิปาโก) booksummaForPress.indd 8 27/10/2555 12:17:44
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๙ ๑. ทานมีผลจริง ทาน คือ การให การแบงปน การเสียสละ การเอื้อเฟอ สิ่งที่เปนประโยชนแกกันดวยความเต็มใจ เชน ใหทรัพยสิ่งของ เปนตน การใหความรูที่เปนประโยชน การใหธรรมะ และ การใหอภัยไมถือโทษโกรธขึ้งกัน ก็จัดวาเปนทานชนิดหนึ่ง ยอมมีผลดีจริงแกผูใหและผูรับ คือ ๑) ผูใหยอมเปนที่รักที่พอใจของมหาชน ๒) ผูใหและผูรับยอมเกิดความรักใครปรารถนาดีตอกัน ๓) เปนการปองกันสังคมไมใหเกิดการหวงแหน แลงนํ้าใจ ทานจึงจัดเปนความดีขั้นตนที่ทุกคนตองฝกใหมี booksummaForPress.indd 9 27/10/2555 12:17:44
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๐ ๒. การสงเคราะหมีผลจริง การสงเคราะห คือการชวยเหลือกันในยามยาก ทุกข ของชาวโลกยอมบรรเทาลงไดหากผูคนในสังคมไมทอดทิ้งหรือ ซํ้าเติมกันเองในคราวตกทุกขไดยาก แตพยายามชวยเหลือเกื้อกูล กัน ซึ่งมีผลดีตอผูใหและผูรับ คือ ๑) ผูใหการสงเคราะหยอมปลื้มใจที่ไดทําความดี ๒) ผูรับการสงเคราะหยอมบรรเทาหรือหมดทุกข เห็นทันตา ๓) ผูรับการสงเคราะหยอมสํานึกในบุญคุณ อันจะนํา ไปสูการตอบแทนพระคุณกันอยางไมรูจบ การฝกสงเคราะหใหกันและกันจนเปนนิสัย คือหัวใจ การพัฒนาสังคม booksummaForPress.indd 10 27/10/2555 12:17:44
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๑ ๓. การยกยองบูชามีผลจริง บูชาคือการแสดงความเคารพการกราบไหวการยกยอง นับถือบุคคลที่ควรเคารพนับถือ เชน พระพุทธรูป พระสงฆ บิดามารดา ครูอาจารย ญาติผูใหญ บูชา ทําได ๒ วิธี ๑. บูชาดวยสิ่งของ คือ ปรนนิบัติดูแล ใหคาใชจาย และบูชาดวยดอกไม ธูป เทียน ๒. บูชาดวยการปฏิบัติ คือ ปฏิบัติตามแบบที่ทานทํา คําที่ทานสอนดวยความเต็มใจ เพื่อจะไดมีความดีเชนทานดวย การบูชาบุคคลที่ควรบูชาอยางเหมาะสม ยอมมีผลนํา ความสุข ความเจริญ ความกาวหนามาให ๑) ทําใหใจผองใส ๒) ทําใหมีกําลังใจทําความดีตามทาน การหาโอกาสบูชาบุคคลที่ควรบูชาเปนหนาที่ของผูเรียน booksummaForPress.indd 11 27/10/2555 12:17:45
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๒ ๔. ผลวิบากกรรมดี-กรรมชั่วมีจริง ทุกอยางที่คิด ทุกสิ่งที่ทํา ทุกคําที่พูดดวยเจตนา ลวนเปนกรรม กรรมนั้นยอมมีผลยอนมาถึงตนเอง ใคร ๆ จะ หลีกเลี่ยงก็มิได เพราะมีกฎตายตัววา “ทําดี ไดดี ทําชั่ว ไดชั่ว” ไมวาผูทํากรรมนั้นจะรูจักกฎแหงกรรมหรือไม นั่นคือ กรรมดี ออกผล เปนความสุข-เจริญ กรรมชั่ว ออกผล เปนความทุกข-เสื่อม ดังนั้น เพื่อความสุข-เจริญ ๑) สิ่งเรงดวนที่ตองรูใหชัด คือ ดี-ชั่วตัดสินอยางไร ๒) สิ่งที่ตองเรงปฏิบัติ คือ ละเวนกรรมชั่ว เลือก ทําแตกรรมดี กลั่นใจใหผองใส จนกวาชีวิตจะหาไม booksummaForPress.indd 12 27/10/2555 12:17:45
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๓ ข. ความจริงประจําโลก ๖ ๑. โลกนี้มีจริง (อตฺถิ อยํ โลโก) ๒. โลกหนามีจริง (อตฺถิ ปโร โลโก) ๓. มารดามีจริง (อตฺถิ มาตา) ๔. บิดามีจริง (อตฺถิ ปตา) ๕. โอปปาติกะมีจริง (อตฺถิ สตฺตา โอปปาติกา) ๖. พระพุทธเจามีจริง (อตฺถิ โลเก สมณพฺราหฺมณา สมฺมคฺคตา สมฺมาปฏิปนฺนา) booksummaForPress.indd 13 27/10/2555 12:17:45
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๔ ๕. โลกนี้มีจริง คือ ตัวเรามีที่มาจริง หากเจริญภาวนาถึงระดับหนึ่ง ยอมประจักษแกใจวา ๑) ตัวเราเองเคยเกิดมาแลวนับภพนับชาติไมถวน ๒) การมาเกิดในภพชาตินี้ ไมวาเกิดในสถานภาพใด จะเกิดในครอบครัวรํ่ารวย-ยากจน ตระกูลสูง-ตํ่า สุขภาพ ดี-ขี้โรค รูปสวย-ทราม สติปญญาดี-ทราม ฯลฯ ลวนเปนผลจากกรรมเกาชาติที่แลว ๆ สงมา หาใช เกิดขึ้นเองหรือผูใดบันดาล เพราะทุกคนลวนมีกรรม เปนของตน เปนทายาทแหงกรรม มีกรรมเปนกําเนิด มีกรรม เปนเผาพันธุ ๓) เมื่อแรกเกิดทุกคนยังไมเปนคนดีหรือชั่วตาม พอแม ยังเปนกลาง ๆ อยู ตอเมื่อไดทํากรรมดี ก็เปนคนดี ไดทํากรรมชั่ว ก็เปนคนชั่ว ตามกรรมที่ตนเองทําขึ้นใหมชาตินี้ คนฉลาดจึงเลือกทําแตกรรมดี เวนกรรมชั่วโดยเด็ดขาด booksummaForPress.indd 14 27/10/2555 12:17:45
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๕ ๔) ความเปนทุกข-ตกตํ่าในชาตินี้ เปนผลของ กรรมชั่วใหมในชาตินี้ รวมกับผลกรรมชั่วเกาในอดีตที่ยังติดตาม มาตัดรอน ความสุข-เจริญในชาตินี้ เปนผลของกรรมดีใหม ชาตินี้ รวมกับผลกรรมดีเกาที่สั่งสมไวในชาติที่แลว ๆ ตามมาสมทบ เพราะทุกคนลวนมีกรรมของตนเปนที่พึ่งอาศัย หาใชผูใดบันดาล booksummaForPress.indd 15 27/10/2555 12:17:47
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๖ ๖. โลกหนามีจริง คือ ตายแลวไมสูญ ตราบใดที่ยังไมหมดกิเลส ตายแลวตางคนตางยัง ตองไปเกิดใหมในภพหนาอีกตามกรรมดี-ชั่วที่ตนทําไว นั่นคือ  กรรมเกาชาติที่แลว ๆ สงผลใหมาเกิดในภพชาตินี้  กรรมใหมในชาตินี้และชาติที่แลว ๆ สงผลใหไปเกิด ในภพชาติหนา  กรรมใหมชาติหนาและชาตินี้ รวมทั้งชาติที่แลว ๆ สงผลใหไปเกิดในภพชาติตอๆ ไป ๖.๑ เพื่อความเจริญรุงเรืองทั้งภพนี้-ภพหนา หลัง การเจริญภาวนาเชา-คํ่า พึงกลาวคําปฏิญาณเตือนตนให ประพฤติปฏิบัติตามหลักการดําเนินชีวิตของชาวพุทธ คือ ๑) การละกรรมชั่วทั้งกาย-วาจา-ใจทุกชนิด ๒) การหาโอกาสทําความดีทั้งหลายใหถึงพรอม ๓) การกลั่นใจใหผองใสไมลดละ booksummaForPress.indd 16 27/10/2555 12:17:47
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๗ นั่นคือ เลี้ยงชีพดวยการงานปราศจากบาป โดยเด็ดขาด ยิ่งทํางาน ใจยิ่งตองผองใส ไดประโยชนทั้ง สวนตนและสวนรวมตลอดไป ๖.๒ ขวนขวายบําเพ็ญกุศลใหมตลอดชีวิต ไมวาชีวิต จะรุงเรืองหรือตกตํ่า ก็ทําบุญมิไดขาด โดยถือหลักวา  เชาใด ยังไมไดใหทาน เชานั้นจะยังไมกินอาหาร  วันใด ยังไมไดสมาทานศีล วันนั้นจะไมออกจากบาน  คืนใด ยังไมไดเจริญภาวนา คืนนั้นจะยังไมเขานอน  ทุกวันพระก็ตั้งใจรับอุโบสถศีล ฟงธรรม  ทุกวันสําคัญทางศาสนาตั้งใจประกอบบุญใหญไมเวน เพราะตระหนักวา บุญเปนพลังงานบริสุทธิ์ ชําระใจให สะอาดได กําจัดกิเลสใหเบาบางลงได เปนทางใหใจคลายทุกข นําความสุขนานามาใหได และเปนเหตุใหอายุยืน booksummaForPress.indd 17 27/10/2555 12:17:48
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๘ ๖.๓ เสร็จการบุญแตละครั้ง ก็ตั้งแผนการสรางบุญใหญ ดวยการอธิษฐานใชบุญเกาตอบุญใหมตอๆ กันไป เชน  ดวยอํานาจแหงทานกุศลนี้ จงมีผลใหไมตองอดอยาก ยากจน ไดโอกาสพามหาชนสรางมหาทานยิ่ง ๆ ขึ้นไปใน พระพุทธเจาและเหลาพระอรหันตเบื้องหนา ทุกภพชาติจนกวา จะเขานิพพาน  ดวยอํานาจแหงบุญอันเกิดจากการรักษาศีลดีแลวนี้ จงสงผลใหไดเพศบริสุทธิ์ ไดลักษณะมหาบุรุษครบครันพอใจ การบวชประพฤติพรหมจรรยตลอดกาลตราบวันบรรลุนิพพาน เทอญ  ดวยอํานาจแหงการฟงธรรมอันประเสริฐนี้ จงสง ผลใหเปนผูพอใจในการพบเห็น - ฟงธรรม - พิจารณาธรรม ตั้งใจปฏิบัติธรรมตามพระอริยเจายิ่ง ๆ ขึ้นไป ทุกภพทุกชาติ อยารูเบื่อหนายจนกวาจะไดบรรลุนิพพาน ฯลฯ booksummaForPress.indd 18 27/10/2555 12:17:48
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๙ ๗. มารดามีพระคุณจริง มารดามีพระคุณตอบุตรอเนกอนันต เพราะเปนผูให กําเนิดกายมนุษย เลี้ยงดูบุตรจนเติบใหญ อบรมสั่งสอนบุตร ใหเขาใจความจริงของโลกและชีวิต และหามบุตรทําชั่ว เลือก แตประพฤติชอบ อยูในกรอบศีลธรรม กอใหเกิดเปนนิสัยดี และ คุณธรรมประจําใจอันจะนําไปสูความสุข-เจริญยิ่ง ๆ ขึ้นไป ผูเรียนเจาปญญาจึงตองฝกแสดงความกตัญูรูคุณ ตอมารดาและฝกตอบแทนพระคุณทานดวยการทําสิ่งที่เปน ประโยชนสุขตอทานจนตลอดชีวิต แตมารดายอมมีโทษมหันต หากไมอบรมสั่งสอนบุตรใหเปนคนใฝดี booksummaForPress.indd 19 27/10/2555 12:17:48
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๒๐ ๘. บิดามีพระคุณจริง บิดาก็มีพระคุณตอบุตรอเนกอนันตเชนเดียวกับมารดา สวนทานใดจะมีพระคุณมากกวากันก็ขึ้นกับความทุมเทเสียสละ ของทานในการเลี้ยงดูและอบรมสั่งสอนบุตรใหเปนคนดีมี ศีลธรรมนั่นเอง งานเรงดวนของบิดามารดาทุกคน คือ ๑) ตองเตรียมฝกตัว อบรมใจใหพรอมเพื่อการเลี้ยงดู บุตรและการเปนตนแบบคุณธรรมศีลธรรม จริยธรรมแกบุตร ตั้งแตตน ตลอดจนจัดเตรียมสภาพสิ่งแวดลอมที่ดีไวใหพรอม ๒) ตองฝกบุตรใหคุนตอความดีสากลขั้นพื้นฐาน ๔ ประการตั้งแตยังนอนแบเบาะ โดยไมเห็นแกความเหนื่อย ยากใด ๆ คือ ๑. รักความสะอาด ๒. รักความเปนระเบียบ ๓. รักความสุภาพนุมนวล ๔. รักความตรงตอเวลา booksummaForPress.indd 20 27/10/2555 12:17:49
เมื่อบุตรรูความก็ยํ้าปฏิบัติตอไป ความดีสากลพื้นฐาน ๔ ประการก็จะพัฒนาเปนนิสัยดี ๆ พื้นฐาน ๓ คือ ๑. นิสัยรักการควบคุมตัวเอง ๒. นิสัยรักการพึ่งตนเอง ๓. นิสัยรักการจับถูก ๓)พัฒนานิสัยดีๆทั้งสามนั้นผานกิจกรรม๕หองชีวิต๑ โดยไมคิดทอแทและสุดทายก็กลายเปนความมีวินัยความอดทน และความเคารพ แลวสงตอไปเพิ่มพูนความรูความดีอีก ที่โรงเรียนเพื่อใหมีนิสัยบัณฑิต๕๒ พรอมเปนมิตรแทแกมหาชน เมื่อเติบใหญ บุตรจึงสมควรกราบไหวบูชาบิดา-มารดา ผูเปน เสมือนพระอรหันตในบานและชวยแบงเบาภาระของทานให เต็มกําลัง หลังทําการบานที่ครูมอบหมายแลวเปนประจําทุกวัน ๑. ๕ หองชีวิตประกอบดวย หองนอน หองนํ้า หองแตงตัว หองอาหาร และหองทํางาน ๒. นิสัยบัณฑิต ๕ ประกอบดวย นิสัยใฝควบคุมตนเอง, นิสัยใฝรักษา สุขภาพ, นิสัยใฝเรียนรู, นิสัยใฝทําดีตามกฎแหงกรรม และนิสัย ใฝเจริญภาวนา booksummaForPress.indd 21 27/10/2555 12:17:49
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๒๒ ๙. โอปปาติกะมีจริง โอปปาติกะสัตว คือ สัตวที่ผุดเกิดขึ้นมา ก็โตเต็มที่ทันที ทันใด โดยไมตองมีมารดาบิดา เกิดดวยอํานาจกรรมที่แรงมาก ซึ่งตนเคยทําไวสมัยเปนมนุษย ครั้นถึงคราวตายรางกายก็ สลายวับโดยไมมีซากเหลือโอปปาติกะแบงออกเปน ๒ ประเภท ประเภทที่ ๑ สมัยเปนมนุษยทํากรรมชั่วมาก ตายไป แลวเกิดเปนสัตวนรก ซึ่งมีรูปรางนาเกลียดนากลัวมาก และ อยูในนรกซึ่งมีสภาพทุกขทรมานมาก คือทุกขยิ่งกวาคุกในโลก อยางเทียบไมได ประเภทที่ ๒ ทํากรรมดีมากไปเกิดเปนเทวดานางฟา ซึ่งมีรูปรางงดงามมากและอยูในสวรรค ซึ่งอยูในสภาพเปน สุขมากแมสุขของพระเจาจักรพรรดิ์ก็เทียบไมได สภาพสุข-ทุกขของสัตวนรกและชาวสวรรคแตกตางกัน มากก็จริง แตทั้งคูเหมือนกันคือ อายุยืนมาก คืออายุเกินแสน เกินลาน เกินโกฏิปก็มี booksummaForPress.indd 22 27/10/2555 12:17:50
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๒๓ พระสัมมาสัมพุทธเจาตรัสเลาเรื่องนี้ดวยมหากรุณา เพราะปรารถนาจะใหชาวโลกมีกําลังใจในการละกรรมชั่ว โดยเด็ดขาด และทุมเททํากรรมดีดวยชีวิต จะไดเปนสุขนานๆ ในสวรรค และไดโอกาสวางแผนทําความดีใหรัดกุมเต็มที่ เมื่อคราวกลับมาเกิดเปนมนุษย สภาพรางกายที่แตกตางกันโดยสิ้นเชิงระหวาง มนุษยกับสัตวนรกหรือมนุษยกับเทวดา แมเปนบุคคลเดียวกัน ก็ตาม อาจเปรียบเทียบไดกับสัตวบางชนิด แมเปนสัตว ตัวเดียวกัน แตในวงจรชีวิตของมันมีสภาพรางกายและ สถานที่อยูแตกตางกันโดยสิ้นเชิง เชน ยุงกับลูกนํ้า กบกับ ลูกออด หรือแมลงวันกับหนอน เปนตน ผูเรียนจึงตองหมั่นคํานึงถึงเรื่องโอปปาติกะใหมาก เพื่อเตือนสติตนเองใหละชั่ว ทําดีดวยชีวิต และเตือนสติ ใหหมั่นฝกสมาธิมากๆ เพื่อมีโอกาสไดเห็นนรก-สวรรคตาม พระอรหันตและกําจัดกิเลสใหสิ้นไปตามทานดวย booksummaForPress.indd 23 27/10/2555 12:17:50
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๒๔ booksummaForPress.indd 24 27/10/2555 12:17:51
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๒๕ ๑๐. พระพุทธเจามีจริง เปนธรรมชาติวา หากสมณพราหมณหรือใครก็ตาม ไมจํากัดดวยเชื้อชาติ หากตั้งใจประพฤติดีปฏิบัติชอบ ไมละเมิดกฏแหงกรรม มุงกลั่นใจใหผองใสเปนนิจดวยชีวิต ยอมสามารถรูแจงแทงตลอดในโลกนี้โลกหนาไดดวยปญญา อันยิ่งเอง อาศัยความเมตตากรุณาอยางยิ่งของทาน ทาน ยอมสามารถสอนชาวโลกใหรูแจงตามได บุคคลมีความดีงามพรอมเชนนี้ มีอยูในโลก บางยุคสมัยจริง ชาวโลกเรียกทานดวยความเคารพ อยางยิ่งวาพระพุทธเจา หากใครมีโชคไดพบพระองคแลว ตั้งใจฟงธรรม พิจารณาธรรม ปฏิบัติสมควรแกธรรม ยอม หมดทุกขโดยเด็ดขาดตามทานไดอยางแนนอน booksummaForPress.indd 25 27/10/2555 12:17:51
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๒๖ บัดนี้แมพระพุทธเจาจะดับขันธปรินิพพานนานแลว แตคําสอนของพระองคทานยังอยู จึงสมควรรีบเรงศึกษา พระธรรมคําสอนและฝกหัดขัดเกลาตนเองตามทาน ยอมบรรลุธรรมตามทานวันหนึ่งจนได พรอมกับหมดทุกข หมดกิเลสโดยสิ้นเชิง booksummaForPress.indd 26 27/10/2555 12:17:56
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๒๗ หลักการดําเนินชีวิตครูอยางถูกตอง ๑๐ ประการ booksummaForPress.indd 27 27/10/2555 12:17:58
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๒๘ booksummaForPress.indd 28 27/10/2555 12:17:59
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๒๙ หลักการดําเนินชีวิตครูอยางถูกตอง ๑๐ ประการ ๑. ทานมีผลจริง ๑. มุงมั่นถายทอดความรูทั้งทางโลกและทางธรรมให แกศิษยดวยความปรารถนาดีตอศิษยอยางบริสุทธิ์ใจที่จะให ศิษยเปนคนดีที่โลกตองการประสบความสุขความเจริญรุงเรือง ในชีวิต ๒. แบงปนความรูทั้งทางโลกและทางธรรม รวมทั้ง ประสบการณในวิชาชีพครู ตลอดจนเทคโนโลยีสมัยใหม ในวงการศึกษาใหแกเพื่อนครูดวยความจริงใจ ๓. รวมมือในการทํากิจกรรมตางๆ เพื่อประโยชนของ โรงเรียนหรือสถาบันการศึกษาเปนสวนรวม โดยไมเห็นแก ความเหนื่อยยากและโดยไมขาดตกบกพรอง booksummaForPress.indd 29 27/10/2555 12:18:00
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๓๐ ๔. สละเวลาในการถายทอดความรูดานวิชาการ หรือ ปลูกฝงอบรมศีลธรรมใหแกเด็กบางคน บางกลุมที่มีปญหาเปน กรณีพิเศษดวยจิตเมตตา ๕. เมื่อมีปญหากระทบกระทั่งกันในหมูเพื่อนรวมงาน ก็พยายามใหอภัยกันเสมอ เพื่อความรักสามัคคีระหวางเพื่อน รวมงาน และเพื่อเปนแบบอยางที่ดีแกบรรดาลูกศิษย การประพฤติปฏิบัติเหลานี้ ถือไดวาเปนการทําทาน ในอีกลักษณะหนึ่งของผูมีอาชีพครู ซึ่งมีผลดีอยางแทจริง booksummaForPress.indd 30 27/10/2555 12:18:00
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๓๑ ๒. การสงเคราะหมีผลจริง ๑. สงเคราะหนักเรียนที่มีปญหาตางเพื่อใหสามารถ เรียนไดจบหลักสูตร ดวยวิธีการที่เหมาะสม เชน นักเรียนที่ ขาดแคลนทุนเลาเรียน ก็อาจหางานพิเศษใหทํา หาทุนอุดหนุน การศึกษาจากองคกรของรัฐและเอกชนให เปนตน ๒. สงเคราะหนักเรียนที่เรียนดี มีความประพฤติดีแต ยากจน ดวยการสละเวลาสอนพิเศษให เพื่อสงเขาสอบแขงขัน ชิงทุนการศึกษาเรียนตอในประเทศหรือตางประเทศหลังจาก จบการศึกษาในโรงเรียนที่กําลังเรียนอยู ๓. เมื่อเพื่อนครูหรือบุคลากรในโรงเรียนตางประสบ ปญหาจากอุบัติเหตุ หรือภัยธรรมชาติก็ตองชวยกันสงเคราะห อยางสุดความสามารถ เปนตน การประพฤติปฏิบัติเหลานี้ ถือไดวาเปนการสงเคราะห เพื่อนมนุษยดวยกัน ยอมมีผลดีอยางแนนอน ผูประพฤติปฏิบัติ ยอมชื่อวามีสัมมาทิฐิอยางแทจริง booksummaForPress.indd 31 27/10/2555 12:18:00
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๓๒ ๓. การยกยองมีผลจริง ๑. ครูควรมองหาคุณธรรมความดีและความสามารถ ทั้งของผูบริหารซึ่งเปนหัวหนาของตน และเพื่อนครูผูรวมงาน ทุกคน ขณะเดียวกันก็พึงมีทัศนคติที่ดีตอทุกคน เมื่อเห็นใคร ทําดีทําถูกตองก็ควรกลาวยกยองสรรเสริญตามความเหมาะสม บุคคลที่มีนิสัยเชนนี้ ยอมสามารถเขากันไดกับผูรวมงานทุกคน ยอมสามารถประกอบอาชีพไดดวยความสบายใจ และมีโอกาส เจริญรุงเรืองในหนาที่การงาน ๒. ครูตองไมนินทาวารายผูบริหารใหนักเรียนฟง เพราะจะทําใหนักเรียนขาดความเคารพผูบริหาร และอาจไมมี ความรูสึกภาคภูมิใจในสถานศึกษาของตน ๓. ครูตองไมนินทาวารายเพื่อนครูใหนักเรียนฟง เพราะ ก. ถานักเรียนเชื่อผูนินทาก็จะรังเกียจหรือไมเคารพ นับถือครูผูถูกนินทา booksummaForPress.indd 32 27/10/2555 12:18:01
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๓๓ ข.นักเรียนที่ไดรับการปลูกฝงนิสัยรักการปฏิบัติตาม มรรคมีองค ๘ แลว จะมองวา ผูนินทาผิดศีล ไมนาเคารพ ค. ความลับในโลกไมมี ผูถูกนินทายอมรูวาใคร นินทาตน ซึ่งจะเปนเหตุปจจัยใหเกิดปญหาตางตามมาอีกมาก เชน ครูผูนินทาจะกลายเปนแกะดําในหมูเพื่อนครู เปนตน ๔. ครูตองไมแสดงความลําเอียงตอนักเรียน ดวย การพูดจาไพเราะกับนักเรียนที่เกงและดี เมื่อทําผิดพลาด แต ใชถอยคําตําหนิติเตียนรุนแรงหรือหยาบคายกับเด็กที่เรียนออน ยากจน แทนที่จะใชคํานุมนวล ออนโยน อยางไรก็ตาม ครูตองระลึกอยูเสมอวา การทํางานรวม กับมวลชนหรือคนหมูมากจะประสบความสําเร็จอยางแทจริงไม วาดานใดก็ตามจําเปนตองรูหลักจิตวิทยาเปนอยางดี การที่ครูประพฤติตอผูคนตางๆ ไมวาเด็กหรือผูใหญ ในเชิงยกยอง ยอมมีผลดีตอทุกฝาย booksummaForPress.indd 33 27/10/2555 12:18:01
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๓๔ ๔. กฎแหงกรรมมีผลจริง ๑. ครูตองศึกษาเรื่อง กฎแหงกรรม ใหเขาใจในระดับ โยนิโสมนสิการเปนอยางนอย เพื่อใหสามารถอธิบายเกี่ยวกับ พฤติกรรมตางๆ ของคนเราดวยกฎแหงเหตุและผล ถาเปน เชนนี้ก็จะชวยใหครูมีศรัทธามั่นในกฎแหงกรรม ซึ่งนอกจาก จะชวยใหครูตั้งมั่นอยูในสัมมาทิฐิแลว ยังจะสามารถอธิบาย เรื่อง กฎแหงกรรมไดอยางมีประสิทธิผลเสมอ ๒. เมื่อครูมีศรัทธามั่นในกฎแหงกรรม ตั้งมั่นใน สัมมาทิฐิเปนคุณสมบัติประจําตัวแลว ก็พึงพัฒนาตนใหมีนิสัย รักการปฏิบัติตามมรรคมีองค ๘ และปฏิบัติสัมมาสมาธิเปน ประจํา ถาปฏิบัติไดถูกวิธีตามที่ครูบาอาจารยอบรมสั่งสอน ยอมประสบความกาวหนาถึงขั้นบรรลุฌานระดับใดระดับหนึ่ง ซึ่งอาจจะสามารถพิสูจนกฎแหงกรรมไดดวยตนเอง ถาเปน เชนนั้น การทําหนาที่ปลูกฝงนิสัยรักการปฏิบัติตามมรรค มีองค ๘ ใหแกศิษยก็จะมีประสิทธิผลยิ่งขึ้น booksummaForPress.indd 34 27/10/2555 12:18:01
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๓๕ ๓. ครูพึงระลึกเสมอวา เรื่องกฎแหงกรรมคือหัวใจของ สัมมาทิฐิ ถาครูสามารถปลูกฝงอบรมศิษยทั้งมวลใหมีศรัทธา มั่นคงในเรื่องกฎแหงกรรมได ยอมมั่นใจไดวาศิษยเหลานั้น จะเปนคนดีมีสัมมาทิฐิระดับตน หนาที่ตอไปของครูก็คือจะตอง ตอกยํ้าใหศิษยมีสัมมาทิฐิมั่นคงยิ่งขึ้น กลาวไดวาการปลูกฝงอบรมศิษยทั้งมวลใหเปนคนดี มั่นคงอยูในสัมมาทิฐิ คือกรรมดีที่ครูไดทําทั้งเพื่อตนเอง สังคม และประเทศชาติโดยรวม ยอมมีผลดีตอตัวครูเอง และทุกฝาย ดังกลาวมาแลวอยางแนนอน booksummaForPress.indd 35 27/10/2555 12:18:02
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๓๖ ๕. โลกนี้มี (ที่มาจริง) เหตุแหงความเจริญกาวหนาหรือความเสื่อมในอาชีพ ครูของตนในปจจุบันนี้ ลวนเปนผลมาจากการดําเนินชีวิต ของครูในชวงเวลาที่ผานมา วาเปนไปตามสัมมาทิฐิ ๔ ประการ แรกหรือหลักการดําเนินชีวิตใหเปนสุข ๔ หรือไมเพียงใด ประการหนึ่ง ประกอบกับวิบากแหงบาปกรรมในชาติปางกอน ที่ตามมาตัดรอน อีกประการหนึ่ง ดังนั้น เมื่อมั่นใจวาตนครองชีวิตถูกตองตามหลัก การดําเนินชีวิตใหเปนสุข ๔ แลว แตไมไดรับผลตอบแทน ดานตําแหนงหนาที่การงานตามที่คาดหวัง ก็จะตองไมทอใจ จงพากเพียรทําใหดียิ่งขึ้นไปอีก คิดเสียวาอยางนอยก็เปน บุญกุศลที่ไดทําแลวในชาตินี้ booksummaForPress.indd 36 27/10/2555 12:18:02
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๓๗ ๖. โลกหนามี (ที่ไปจริง) ความเจริญหรือความเสื่อมในอาชีพครูของตนในอนาคต ขึ้นอยูกับความเขมงวดกวดขันตนเองทั้งในดานนิสัยสวนตัว และประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานในหนาที่ วาเปนไปตาม หลักการดําเนินชีวิตใหเปนสุข ๔ มากนอยเพียงใด นับแตบัดนี้ เปนตนไป รวมกับผลในขอ ๕ อีกดวย เมื่อมีแนวคิดเชนนี้แลวครูก็ตองไมตั้งอยูในความประมาท จําเปนตองพิจารณาตรวจสอบ แกไขและพัฒนาการปฏิบัติงาน ในหนาที่ของตนประการหนึ่ง พิจารณาตรวจสอบ แกไขและ พัฒนาลักษณะนิสัยของตนอีกประการหนึ่งขณะเดียวกันก็สอน ใจตนเองอยูเสมอวา ความสําเร็จในชีวิตของครูนั้น ตองอยูที่ คุณภาพและคุณธรรมของศิษยทั้งมวลเปนสําคัญ มิไดอยูที่ ตําแหนงลาภหรือยศ โดยสวนตัว อยางไรก็ตามถาครูไดทุมเท ชีวิตปฏิบัติหนาที่เพื่อความเจริญกาวหนาของศิษยทั้งมวลแลว ความเจริญกาวหนาจะเกิดขึ้นแกตัวครูเอง เปนไปตามกฎแหงกรรม booksummaForPress.indd 37 27/10/2555 12:18:02
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๓๘ ๗. มารดามีจริง ครูตองมีความกตัญูกตเวทีตอมารดา ครู - อาจารย และผูมีพระคุณ การปฏิบัติเชนนี้ นอกจากเปนคุณธรรมหรือ กรรมดีของครูโดยตรงแลว ยังเปนแบบอยางดานคุณธรรม ใหแกบุตร ธิดา ลูกศิษย และคนรอบขางอีกดวย booksummaForPress.indd 38 27/10/2555 12:18:04
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๓๙ booksummaForPress.indd 39 27/10/2555 12:18:09
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔๐ ๘. บิดามีจริง ครูตองมีความกตัญูกตเวทีตอบิดา ครู- อาจารยและ ผูมีพระคุณนอกจากครูจะปฏิบัติตามเปนตนแบบดานคุณธรรม ใหแกบุตรธิดา ลูกศิษยและคนรอบขางแลว ครูจําเปนจะตอง แนะนําสั่งสอนอบรมใหศิษยตระหนักถึงคุณของบิดาไมยิ่งหยอน ไปกวามารดาอีกดวยทั้งนี้เพราะในสภาพสังคมปจจุบันมีปญหา ครอบครัวแตกแยกเกิดขึ้นทุกสังคม บุตรสวนใหญจะใกลชิด สนิทสนมกับมารดา หางไกลกับบิดาหรือในบางครอบครัวที่ บิดาจมอยูกับอบายมุขก็มักจะทําทารุณโหดรายตอมารดาทําให บุตรบางคนถึงกับเกลียดชังบิดาของตนก็มี ดังนั้น จึงเปนหนาที่ของครูในการปลูกฝงชี้แนะใหเด็ก มีความเขาใจและความคิดถูกตองเกี่ยวกับเรื่องพระคุณของ บิดา ปองกันมิใหเด็กมีบาปกรรมติดตัวไป เพราะมีความคิดเห็น เปนมิจฉาทิฐิเกี่ยวกับพระคุณของบิดา ครูที่สามารถเปลี่ยนทิฐิ ของศิษยได ยอมถือวาเปนความสําเร็จในชีวิตครู booksummaForPress.indd 40 27/10/2555 12:18:09
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔๑ ๙. สัตวที่เกิดแบบโอปปาติกะมีจริง ครูที่ทุมเทชีวิตเพื่อปลูกฝงอบรมเหลาศิษยใหเปนคนดี มีสัมมาทิฐิอยางมั่นคง รูจักเสียสละทํางานเพื่อสวนรวม ดวยความบริสุทธิ์ใจ ขณะเดียวกัน ครูเองก็ทําตนเปนตนแบบ ศีลธรรมและคุณความดีทุกอยางทุกประการที่ครูพรํ่าสอน ศิษย ครูประเภทนี้แมหายากแตก็มีอยูจริง จึงกลาวไดวา ครูที่ เปนมนุสเทโว คือเปนมนุษยแตมีนํ้าใจเยี่ยงเทวดานั้นมีอยูจริง ครูประเภทนี้ยอมเปนปูชนียบุคคลใหแกมนุษยและเทวดาได กราบไหวทั้งโลกนี้และโลกหนา booksummaForPress.indd 41 27/10/2555 12:18:12
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔๒ ๑๐. พระพุทธเจาผูเปนบรมครูของสัตวโลกมีจริง ครูผูประสบความสําเร็จในชีวิตครู คือครูผูอุทิศชีวิตเพื่อ ทําหนาที่ปลูกฝงอบรมบมนิสัยศิษยของตนใหมีนิสัยบัณฑิต ๕ มีความรับผิดชอบตอตนเอง ครอบครัว สังคม ประเทศชาติ และพระพุทธศาสนา ดวยมีความคิดวาการทํางานในหนาที่ของ ตนทุกอยางทุกประการ ลวนเปนการสั่งสมบุญบารมีใหแก ตนเองเยี่ยงพระโพธิสัตว อยางไรก็ตามมีครูบางคนทําหนาที่การงานในตําแหนง เสมือนเปนงานอดิเรก เบียดบังเวลาราชการ หรือเวลาใน ตําแหนงหนาที่ไปทําธุรกิจสวนตัวหลายรูปแบบแมอยูที่โรงเรียน ก็ทําหนาที่ครูเฉพาะอยูในหองเรียนเทานั้น เมื่อกาวพนจาก หองเรียน จิตใจก็พะวักพะวนอยูกับเรื่องธุรกิจ ครูประเภทนี้ ถาบังเอิญเปนที่โปรดปรานของผูบริหาร ยอมมีความเจริญ รุงเรืองในตําแหนงหนาที่ แตครูประเภทนี้ก็ไมถือวาประสบ ความสําเร็จในอาชีพครู booksummaForPress.indd 42 27/10/2555 12:18:15
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔๓ แนวทางการปลูกฝังสัมมาทิฐิสําหรับเด็ก booksummaForPress.indd 43 27/10/2555 12:18:18
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔๔ แนวทางการปลูกฝงสัมมาทิฐิสําหรับเด็ก สัมมาทิฐิประกอบดวยองคธรรม ๑๐ ประการ คือ ๑. ทานมีผลจริง ๒. การสงเคราะหมีผลจริง ๓. การบูชามีผลจริง ๔. ผลวิบากกรรมที่ทําดี-ชั่วมีจริง ๕. โลกนี้มีจริง (มีที่มา) ๖. โลกหนามีจริง (ตายแลวไมสูญ) ๗. มารดามีพระคุณจริง ๘. บิดามีพระคุณจริง ๙. โอปปาติกะมีจริง ๑๐. พระพุทธเจามีจริง booksummaForPress.indd 44 27/10/2555 12:18:19
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔๕ สัมมาทิฐิ ๑๐ ประการนี้ แบงออกไดเปน ๒ กลุม ไดแก กลุมที่ ๑  ขอ๑-๔คือหลักการดําเนินชีวิตใหเปนสุข๔ประการ กลุมที่ ๒  ขอ ๕-๑๐ คือ ความจริงประจําโลก ๖ ประการ องคธรรมในกลุมที่ ๑ คือ ขอ ๔ ซึ่งชาวพุทธเรียกวา กฎแหงกรรม และคุนกับพุทธพจนวา “ทําดีไดดี ทําชั่วไดชั่ว” เรื่องกฎแหงกรรมนี้ เปนองคธรรมที่เดนกวาองคธรรม ๓ ขอแรกเพราะเปนเรื่องของเหตุและผล ซึ่งอภิปรายใหเกิด ความเขาใจไดงาย โดยเฉพาะอยางยิ่งเด็กโต เพราะมีเรื่องราว มากมายพิสูจนใหเห็นไดในชีวิตประจําวัน เชน เด็กที่เกียจคราน การเรียนยอมสอบตก นักเรียนวัยรุนที่เปนอันธพาลปลนจี้ booksummaForPress.indd 45 27/10/2555 12:18:19
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔๖ ชาวบาน ยอมถูกตํารวจจับ เปนตน แตผูที่ยังไมเชื่อ กฎแหง กรรมเต็มหัวใจ ก็คงจะเปนบรรดาผูใหญที่มีขอสงสัย เนื่องจาก ยังขาดการศึกษาและปฏิบัติตามหลักพระพุทธศาสนาอยาง จริงจังนั่นเอง ซึ่งจะไมขอกลาวในที่นี้ การปลูกฝงอบรมเด็ก ๆ ใหมีสัมมาทิฐิเปนคุณธรรม ประจําใจ ควรประกอบดวยองค ๓ คือ ๑. ปลูกฝงความรูความเขาใจองคธรรมในองคมรรค ตางๆ ใหแกเด็ก ๆ ในเชิงทฤษฎีดวยการอภิปรายโดยใชวิธี ปุจฉา-วิสัชนา เพื่อกระตุนเด็ก ๆ ใหใชปญญาคิดพิจารณา รายละเอียดในองคธรรมแตละขอ จนกระทั่งเด็ก ๆ มองเห็น ขอดีหรือประโยชนอยางแทจริงของเรื่องที่อภิปราย และยอมรับ ไปปฏิบัติในชีวิตจริง booksummaForPress.indd 46 27/10/2555 12:18:19
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔๗ ๒. ผูใหญควรมีกุศโลบายจัดกิจกรรมเพื่อใหเด็ก ๆ ได นํารายละเอียดในองคมรรคตาง ๆ ซึ่งไดอภิปรายกันมาแลว มาปฏิบัติในชีวิตประจําวันใหเกิดเปนนิสัย ๓. ชักชวนใหเด็กฝกสมาธิภาวนาพรอมกับผูใหญ ทุก ๆ วัน ทั้งที่บานและที่โรงเรียนจนเกิดเปนนิสัย การทําสมาธิ ภาวนายอมเปนการปฏิบัติมรรคองคที่ ๗ และ ๘ ไปพรอม ๆ กัน เด็ก ๆ ที่มีประสบการณภายในแมเพียงจิตสงบอยางตอ เนื่องสักระยะหนึ่ง ทั้งสติและปญญาของเขาก็จะพัฒนาขึ้นมา ในระดับหนึ่ง ซึ่งจะชวยใหพวกเขาเขาใจหัวขอธรรมในองค มรรคตาง ๆ ที่อภิปรายกันมาแลวดียิ่งขึ้น มีความเขาใจถูกตอง ถองแทขึ้นวาสิ่งใดดี สิ่งใดชั่ว สิ่งใดควร สิ่งใดไมควร สิ่งใดผิด สิ่งใดถูก ขณะเดียวกันก็มีสติควบคุมตนเองทั้งทางกายและ วาจา มิใหกระทําสิ่งที่ชั่ว สิ่งที่ไมควร สิ่งที่ผิด พรอมกันนั้น booksummaForPress.indd 47 27/10/2555 12:18:19
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔๘ ก็อยากกระทําสิ่งดีๆ สิ่งที่ควรและถูกตอง เพราะเชื่อมั่นวา จะไดรับการยอมรับและชื่นชมจากบุคคลทั่วไป การสอนสมาธิกลุมแรก ควรยึดเรื่องหลักเหตุผล เปนมาตรฐานการดําเนินการอภิปรายอาจจะยกองคธรรม ขอใดขอหนึ่งใน ๓ ขอแรกขึ้นมาตั้งเปนคําถามก็ได เชน ถาเปนเด็กอนุบาลอาจถามวา ก. “หนูรูสึกอยางไร ถามีเพื่อนคนหนึ่งใหขนมอรอย ๆ รับประทานทุกวัน” คําตอบของเด็กแตละคนอาจใชถอยคํา แตกตางกันไป แตเชื่อมั่นวาจะเปนไปในเชิงบวกทั้งสิ้น ข. “หนูรูสึกอยางไร ถามีเพื่อนมาชวยขณะที่กําลังหิ้ว ถังนํ้าหนัก ๆ” แนนอนวาคําตอบของเด็กแตละคนจะเปนไป ในเชิงบวก ค. “หนูรูสึกอยางไร ถามีเพื่อนคนหนึ่งขโมยดินสอของ หนูไป” คําตอบจากเด็กทุกคนยอมเปนไปในเชิงลบ booksummaForPress.indd 48 27/10/2555 12:18:20
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔๙ เมื่อถามคําถามในลักษณะนี้หลาย ๆ คําถามแลว ผูใหญ พึงสรุปวา ถาเราทําดีกับผูอื่น เขาก็รักและชอบเรา แตถาเรา ทําไมดีกับเขาเขาก็เกลียดเราไมชอบเราไมอยากคบหาสมาคม กับเรา พรอมกันนั้นก็ตั้งคําถามใหมวา“ใครเห็นดวยใหยกมือขึ้น” ถามีเด็กไมยกมือ (ซึ่งไมนาจะมี) ผูใหญตองขอใหเขาอภิปราย จากคําถามชุดแรก ผูใหญก็สามารถโยงเขามาสู ๓ เรื่อง คือ ๑. ทานมีผลจริง ๒. การสงเคราะหมีผลจริง ๓. กฎแหงกรรมมีจริง ครั้นแลวตั้งคําถามใหม เชน ง. “หนูรูสึกอยางไร ถามีผูชมวาหนูเขียนหนังสือสวยมาก” booksummaForPress.indd 49 27/10/2555 12:18:20
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕๐ จ. “หนูรูสึกอยางไร ถาหนูฟนหนาหัก แลวถูกเพื่อน ๆ ลอวาฟนหลอ” ฉ. “หนูรูสึกอยางไร ถาคุณแมซื้อของเลนที่ถูกใจหนูมาให” ช. “หนูรูสึกอยางไร ถาคุณพอพาหนูไปฝกวายนํ้าตาม ที่หนูปรารถนา” คําถามเหลานี้ จะกระตุนใหเด็ก ๆ รวมกันอภิปราย ครั้นแลวผูใหญก็พึงสรุปในเชิงใหการอบรมสั่งสอนวา เราควรจะหาจุดดีจุดเดนของผูอื่น แลวนํามายกยองสรรเสริญ เพื่อใหเขามีกําลังใจทําความดีตอไป ไมควรสนใจปมดอย ของผูอื่น แลวนํามาลอเลียนใหเขารูสึกอับอายขายหนา นั่นคือ ใหพยายามจับถูกผูอื่น อยาพยายามจับผิดใคร ๆ ขณะเดียวกัน ก็สอนใหเด็กรูจักเอาใจเขามาใสใจเรา จากคําถามชุดนี้ ผูใหญก็สามารถโยงเขามาสูสัมมาทิฐิ ไดทั้งชุดแรกและชุดที่ ๒ คือ booksummaForPress.indd 50 27/10/2555 12:18:20
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕๑ ๑. การบูชามีผลจริง ๒. มารดามีพระคุณจริง ๓. บิดามีพระคุณจริง เมื่อเปลี่ยนประเด็นไปสูองคธรรมใหม ผูใหญก็นํา การอภิปรายดวยการใชคําถามตาง ๆ เชน ซ. “หนูรูสึกอยางไร เมื่อเห็นคนตาบอดแตกําเนิดหรือ คนที่มีอวัยวะพิกลพิการ” ฌ. “หนูรูสึกอยางไร เมื่อเห็นคนมีรูปรางหนาตาสวย หรือหลอ เห็นคนที่มีฐานะรํ่ารวย เห็นคนขอทาน” เมื่อเด็ก ๆ อภิปรายแสดงความคิดเห็นโดยทั่วกันแลว ผูใหญอาจใหคําอธิบายวา “ตั้งแตตอนตน เราไดอภิปรายกันแลววา การทําดียอม ไดดีคนทําชั่วยอมไดชั่วนั่นคือหลักหรือกฎแหงเหตุผล เรื่องราว ทุกอยางที่เกิดขึ้นลวนเปนผลที่มาจากเหตุทั้งสิ้น ซึ่งทางธรรม เรียกวา กฎแหงกรรม” booksummaForPress.indd 51 27/10/2555 12:18:21
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕๒ ครั้นแลวถามยํ้าวา “ใครเชื่อกฎแหงกรรมบาง ยกมือขึ้น” (ถาเด็กคนใด ไมยกมือ ตองขอใหอภิปราย) ครั้นแลวถามตอไปวา ญ. การที่คนเราเกิดมาพิกลพิการหรือรูปสวยรวยทรัพย นั้น ลวนเปนผลทั้งสิ้นใชไหม ถาหนูคิดวาใช อะไรเปนเหตุ ที่ทําใหเปนเชนนั้น คําถามนี้ยอมกระตุนใหเด็ก ๆ คิดหาทางอภิปรายกัน อยางกวางขวาง ซึ่งผูใหญอาจจะชวยเสริมขอมูลในลักษณะ ตั้งคําถามใหคิดบาง ซึ่งในที่สุดก็จะไดขอสรุปลงที่เรื่อง กฎแหงกรรม ครั้นแลวผูใหญก็เพิ่มคําอธิบายเกี่ยวกับเรื่องนี้ ในองคธรรมโลกนี้มี (ที่มา) จริง ครั้นแลวก็สามารถโยงไปสูเรื่อง โลกหนามี (ที่ไป) จริง ไดโดยงาย booksummaForPress.indd 52 27/10/2555 12:18:21
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕๓ เมื่อเด็ก ๆ เขาใจและยอมรับเรื่องโลกหนามีจริงแลว ยอมเขาใจเรื่อง นรก-สวรรค ไดโดยงาย และถามีสื่อใหดู ประกอบคําอธิบายก็จะเขาใจไดงายขึ้นอีก และสามารถโยงไป ถึงเรื่อง โอปปาติกะ ไดทันที เมื่อเด็ก ๆ เขาใจองคธรรมทั้ง ๙ โดยปราศจากขอ กังขาแลว ยอมโยงไปสูองคธรรมขอ ๑๐ คือพระพุทธเจามีจริง ไดโดยไมยาก เพราะเด็ก ๆ ชาวพุทธทั้งหลายตางก็เคยเห็น พระพุทธรูป เห็นรูปพระพุทธเจา อีกทั้งเคยไดสวดมนตบูชา พระรัตนตรัยกันมาแลวทั้งสิ้น ทั้งหมดนี้ คือ วิธีการสอนใหเด็ก ๆ เขาใจในภาคทฤษฎี ตอจากนี้ไปก็เปนเรื่องที่ผูใหญจะตองจัดใหเด็ก ๆ ไดทํากิจกรรม ตาง ๆ ตามองคธรรมที่ไดอภิปรายมาแลว ในเรื่องที่สามารถ นํามาปฏิบัติไดจริง เชน การตักบาตร การทําสังคมสงเคราะห ไปทําบุญถวายภัตตาหารพระที่วัด การสวดมนตและการเจริญ สมาธิภาวนาเปนกิจวัตรทั้งที่บานและที่โรงเรียน booksummaForPress.indd 53 27/10/2555 12:18:21
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕๔ การทําสมาธิภาวนานั้นจะชวยพัฒนาปญญาใหเด็กมี ความเขาใจองคธรรมที่ไดอภิปรายมาแลวทั้งหมดลึกซึ้งยิ่งขึ้น ขณะเดียวกันก็มีสติระมัดระวังตนใหรูจักสํารวมกาย วาจา มิใหเผลอตัวแสดงพฤติกรรมชั่วติดตัวตอไปในโลกหนา ถาผูใหญหมั่นเอาใจใสเด็ก ๆ ในปกครองของตนให ปฏิบัติตามองคธรรมตาง ๆ ที่ตนไดอภิปราย แลวนําไปปฏิบัติ เปนกิจวัตรจนเปนนิสัย ประกอบกับรับการบําเพ็ญสมาธิภาวนา ตังแตเยาววัย จนเปนนิสัย พวกเขาก็จะเติบโตขึ้นมาเปนคนดี ที่โลกตองการอยางแนนอน booksummaForPress.indd 54 27/10/2555 12:18:22
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕๕ หลักการปลูกฝังสัมมาทิฐิ booksummaForPress.indd 55 27/10/2555 12:18:23
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕๖ หลักการปลูกฝงสัมมาทิฐิ หลักการปลูกฝงสัมมาทิฐิที่จะกอใหเกิดสัมฤทธิผลนั้น อาจกลาวสรุปเปนขอ ๆ ไดดังนี้ ๑. ตองไมมีการบังคับแตเปนการฝกใหคิดอยางเปน กระบวนการ จากการเกิดความเขาใจระดับตื้นไปสูความเขาใจ ที่ลึกซึ้งยิ่งๆ ขึ้นตามลําดับ จนกระทั่งใจใสสวางเสมือนหนึ่ง แสงเงินแสงทองผุดขึ้นมาฆากิเลสที่แอบแฝงอยูในใจ ๒. ฝกใหคิดอยางมีเหตุผลโดยใชวิธีอภิปรายตามที่ได กลาวไวในตอนตนแลว การคิดอยางมีเหตุผลนั้นมีอยู ๒ ดาน คือ ดานวัตถุ และจิตใจ สําหรับการปลูกฝงสัมมาทิฐินี้ตองเนนดานจิตใจ และ ดําเนินตามหลักเกณฑกฎแหงกรรม คือ ทําดีไดดี ทําชั่วไดชั่ว เมื่อฝกใหเด็กคิดโดยการอภิปรายกันอยางกวางขวางและ booksummaForPress.indd 56 27/10/2555 12:18:23
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕๗ ทั่วถึงแลว ผูใหญตองเปนผูสรุปประเด็นสําคัญใหเด็กเขาใจ และจดบันทึกไว เพื่อนําไปสูการปฏิบัติตอไป ๓. ขอมูลที่นํามาใหเด็กคิดหาเหตุผลนั้นตองเรียงลําดับ จากเรื่องงายไปหายาก จากเหตุผลตื้น ๆ ไปสูเหตุผลที่ลึกซึ้ง เชน การแบงปนอาหารการกิน การแบงปนสิ่งของเครื่องใช ใหกันระหวางญาติพี่นองหรือเพื่อนฝูง ซึ่งมิไดอัตคัดขัดสน เชนนี้จัดวาเปนการสรางความรักใครกลมเกลียวระหวางสมาชิก ของหมูคณะใหแนนแฟนยิ่งขึ้น เปนตัวอยางของเหตุตื้น ๆ ซึ่งนําไปสูผลคือความสามัคคีระหวางสมาชิกของหมูคณะ อันเปนจุดมุงหมายขององคธรรมแรกของสัมมาทิฐิ คือ ทานมีผลจริง สําหรับการสละแรงกาย สละเงินทอง สละเวลาอันมีคา เพื่อชวยเหลือคนตกทุกขไดยาก ซึ่งเปนเรื่องที่ทําไดยากกวา การแบงปน เพราะนอกจากตนจะตองมีความพรอมแลว ยังจะตองมีนํ้าใจเสียสละอยางสูงอีกดวย นี้ก็เปนตัวอยาง booksummaForPress.indd 57 27/10/2555 12:18:23
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕๘ ของเหตุและผลที่ลึกซึ้งขึ้นอีกระดับหนึ่ง อันเปนจุดมุงหมาย ขององคธรรมที่ ๒ ของสัมมาทิฐิ คือ การสงเคราะหมีผลจริง อนึ่งการบริจาคทรัพยสินเพื่อทํานุบํารุงพระพุทธศาสนา ก็จัดเปนเรื่องการสงเคราะหดวย ซึ่งอานิสงคที่ผูบริจาค จะไดรับก็คือ ความปลื้มปติใจ ที่จัดเปนเรื่องบุญกุศล ซึ่ง อาจเปนเรื่องที่เขาใจไดงายสําหรับผูที่คุนอยูกับการสราง บุญกุศล มีผูคนไมนอยที่นอกจากจะชอบทําสังคมสงเคราะหและ ศาสนาสงเคราะหแลวยังชอบชวนผูอื่นมารวมกิจกรรมสงเคราะห เพื่อสรางบุญกุศลเชนเดียวกับตนอีกดวย ตองถือวาบุคคล ประเภทนี้มีนํ้าใจสูงสงอยางยิ่ง เพราะมีบทบาทในการพัฒนา สังคมใหเกิดสันติสุขอยางยั่งยืน สมควรไดรับการยกยองจาก สังคม เปนจุดมุงหมายขององคธรรมที่ ๓ ของสัมมาทิฐิคือ การบูชายกยองมีผลจริง booksummaForPress.indd 58 27/10/2555 12:18:24
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕๙ เมื่อเด็กมีความเขาใจเรื่อง ทานมีผลจริง การสงเคราะห มีผลจริง และการบูชายกยองมีผลจริง ครูก็ควรสรุปโดยโยง เขามาสูองคธรรมที่ ๔ ของสัมมาทิฐิ คือ ทําดีไดดี ทําชั่วได ชั่วหรือกฎแหงกรรม พรอมทั้งนอมนําใหเด็กตั้งมโนปนิธาน ที่จะยึดเปนหลักปฏิบัติในชีวิตตลอดไป ดวยเชื่อมั่นวานอกจาก เปนการทําดีแลวยังเปนการสรางบุญกุศลที่จะนําความสุข ความเจริญมาสูชีวิตตนอีกดวย สวนขอมูลที่จะนํามาใหเด็กคิดหาเหตุผลสําหรับเรื่อง โลกนี้และโลกหนานั้น ผูใหญอาจจะชี้นําใหเด็กคิดตามก็ไดวา ขณะที่คนเราโกรธหนาตาจะไมสวยเลย ดังนั้นคนที่มีนิสัย หงุดหงิด โกรธงาย โกรธบอย ๆ โกรธทั้งวัน หนาตาก็จะไม สวยทั้งวัน ถาโกรธทั้งปก็จะไมสวยทั้งป ดังนั้นคนที่มักโกรธ จนเปนนิสัยหนาตาของเขาก็จะไมสวยตลอดชีวิต พรอมกันนั้น นิสัยมักโกรธก็จะติดตัวเขาขามชาติไปอีกดวย booksummaForPress.indd 59 27/10/2555 12:18:24
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๖๐ ในทํานองกลับกันคนที่มีอารมณดีไมโกรธงาย เมื่อถูก ผูอื่นลวงเกินก็ไมโกรธยอมใหอภัย คนประเภทนี้ยอมมีหนาตา แชมชื่น เบิกบาน ยิ้มแยมแจมใส สดชื่นสวยงาม แมหนาตา จะไมไดสวยมากนัก แตก็สวยกวา นามอง นาเขาใกลกวาคน มักโกรธทั้งวัน คนที่อารมณดีเปนนิสัย นิสัยนี้ก็จะติดตัวเขา ขามชาติไปอีกดวย จากขอมูลที่ยกมานี้ ผูใหญพึงสรุปใหเด็กเห็นวานิสัยทั้ง ดีและไมดี จะติดตัวคนเราตลอดไปทุกภพทุกชาติ ดังนั้น ถาเรา มีนิสัยไมดีจําเปนตองแกไขและกําจัดใหหมดสิ้นไป ทั้งนี้เพราะ นิสัยคือตนเหตุแหงการกระทําตาง ๆ หรือกรรมของเรา ถาเรา มีนิสัยไมดี เราก็มักจะทํากรรมชั่วหรือเรียกวาบาป และบาปนี้ก็ จะติดตัวเราไปตลอดเชนเดียวกับนิสัย ตราบใดที่เราทําบาป หรือทําชั่ว เราก็จะไดชั่วหรือไดทุกข หาความสุขไมได แตถา เรามีนิสัยดี เราก็จะชอบทํากรรมดี หรือเรียกวาบุญ และบุญนี้ booksummaForPress.indd 60 27/10/2555 12:18:24
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๖๑ ก็จะติดตัวเราไปตลอดเชนเดียวกับนิสัย ตราบใดที่เราทําบุญ หรือทําดี เราก็จะไดดีหรือมีความสุขเสมอ จากบทสรุปตรงนี้ ครูก็จะสามารถโยงมาสูเรื่องกฎ แหงกรรม เรื่องโลกนี้มี(ที่มา) จริง และโลกหนา(มีที่ไป) จริง ใหเด็กเขาใจไดโดยงาย เกี่ยวกับขอมูลที่จะนํามาใหเด็กคิดหาเหตุผลเกี่ยวกับ พระคุณของมารดาบิดานั้น ครูควรระมัดระวังการตั้งคําถาม ที่จะนําไปสูการอภิปรายเพื่อใหไดคําตอบในเชิงบวก ทั้งนี้ เพราะเด็กแตละคนมาจากสภาพครอบครัวตลอดจนคุณสมบัติ ฐานะทางเศรษฐกิจและฐานะทางสังคมของพอแมที่แตกตาง กัน ซึ่งอาจจะทําใหเด็กมีทัศนคติตอพอแมของตนแตกตางกัน อยางไรก็ตามครูจะตองควบคุมการอภิปรายของเด็กใหอยูใน ขอบเขตที่วา พอแมทุกคนมีพระคุณตอบุตรและพระคุณที่สําคัญ มีอยู ๓ ประการ คือ booksummaForPress.indd 61 27/10/2555 12:18:24
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๖๒ ๑. เปนผูใหชีวิตลูก ๒. เปนตนแบบกายมนุษยใหลูก ๓. เลี้ยงดูบุตรดวยความรักและปรารถนาดีตอ ลูกโดยไมหวังสิ่งตอบแทนใด ๆ นอกจากความกตัญูรูคุณ หากมีเด็กคนใดแสดง ความคิดเห็นในเชิงลบตอพอแม ครูจะตองพยายามพลิก ความคิดเห็นของเขาใหเปนเชิงบวกโดยเร็ว เชน ถาเด็กบางคน กลาววาไมรักแมเพราะแมชอบทุบตีเขา ครูก็ตองรีบถามใหเขา คิดหาสาเหตุที่ถูกแมทุบตีทันที เพื่อใหเขาคิดหาความผิด ความบกพรอง หรือความเลวรายของตน แลวปรับปรุงแกไข ตนเองใหดีขึ้นเพื่อจะไดไมถูกแมทําโทษอีก พรอมกันนั้น ก็ตอง ตอกยํ้าเรื่องพระคุณของพอแมทั้ง ๓ ประการ ดังกลาวแลว พรอมทั้งสอนใหเด็กแสดงความกตัญูรูคุณ ดวยการกราบไหว พอแมกอนเขานอนทุกคืน กอนไปโรงเรียนและเมื่อกลับถึงบาน ทุกวัน ยอมจะชวยใหเขามีทัศนคติที่ดีตอแม booksummaForPress.indd 62 27/10/2555 12:18:25
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๖๓ สําหรับองคธรรมขอ ๙ และ ๑๐ ของสัมมาทิฐิซึ่ง ไดอธิบายไวในตอนตนแลว คงเปนเรื่องเขาใจงายจึงไมจําเปน ตองกลาวซํ้าอีก ๔. ปจจัยสงเสริมสัมฤทธิผลของการอบรม การปลูกฝง สัมมาทิฐิจะเกิดผลสัมฤทธิ์อยางแทจริงนั้น ตองประกอบดวย องค ๓ คือ ๑) เด็ก ๆ ที่รับการอบรมมีอารมณดี ปจจัยที่ จะทําใหคนเรามีอารมณดีอาจมีหลายประการ เชน รางกาย แข็งแรงไมปวยไขไมหิวโหยไมถูกบังคับขูเข็ญและการมีโอกาส ทําสมาธิกอนรับการอบรมก็จะชวยใหอารมณดี ๒) สิ่งแวดลอมดี ซึ่งประกอบดวยองค ๓ คือ ๒.๑ สถานที่อบรมสะอาด ๒.๒สถานที่อบรมและผูเขารับการอบรมมีความ เปนระเบียบเรียบรอยปราศจากเสียงอึกทึกครึกโครม booksummaForPress.indd 63 27/10/2555 12:18:25
ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๖๔ ๒.๓ ครูหรือวิทยากรผูใหการอบรมมีพฤติกรรม สุภาพเรียบรอย ๓) มีวินัยเรื่องเวลา หมายถึงการดําเนินการ อบรมเปนไปตามเวลาที่กําหนด คือเริ่มตรงเวลาและเลิกตรงเวลา ๕. ครูหรือวิทยากรผูใหการอบรม ตองปฏิบัติตนเปนผู มีสัมมาทิฐิ เปนแบบอยางใหเด็กที่เขารับการอบรมไดตลอด เวลาเชนชอบทําทานชอบเสียสละชอบยกยองคนดี มีอารมณ ดีเสมอ ไมวารายและใหอภัยผูที่ทําผิดพลาด ฯลฯ booksummaForPress.indd 64 27/10/2555 12:18:26

Recommandé

หลักการคิดที่ถูกต้อง
หลักการคิดที่ถูกต้องหลักการคิดที่ถูกต้อง
หลักการคิดที่ถูกต้อง
Teacher Sophonnawit
 
เอกสารประกอบการเรียน วิชานาฏศิลป์ นาฏศิลป์พื้นเมือง ม.2
เอกสารประกอบการเรียน วิชานาฏศิลป์ นาฏศิลป์พื้นเมือง ม.2เอกสารประกอบการเรียน วิชานาฏศิลป์ นาฏศิลป์พื้นเมือง ม.2
เอกสารประกอบการเรียน วิชานาฏศิลป์ นาฏศิลป์พื้นเมือง ม.2
Panomporn Chinchana
 
เอกสารประกอบการเรียน เรื่องนาฏยศัพท์ ม-4 รวบรวมโดย ครูเย็นจิตร บุญศรี
เอกสารประกอบการเรียน เรื่องนาฏยศัพท์ ม-4 รวบรวมโดย ครูเย็นจิตร บุญศรีเอกสารประกอบการเรียน เรื่องนาฏยศัพท์ ม-4 รวบรวมโดย ครูเย็นจิตร บุญศรี
เอกสารประกอบการเรียน เรื่องนาฏยศัพท์ ม-4 รวบรวมโดย ครูเย็นจิตร บุญศรี
ครูเย็นจิตร บุญศรี
 
เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่อง บุคคลสำคัญในวงการนาฏศิลป์ ม.4
เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่อง บุคคลสำคัญในวงการนาฏศิลป์ ม.4เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่อง บุคคลสำคัญในวงการนาฏศิลป์ ม.4
เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่อง บุคคลสำคัญในวงการนาฏศิลป์ ม.4
Panomporn Chinchana
 
จักรวาลในพุทธปรัชญาเถรวาท
จักรวาลในพุทธปรัชญาเถรวาทจักรวาลในพุทธปรัชญาเถรวาท
จักรวาลในพุทธปรัชญาเถรวาท
Padvee Academy
 
Saengdhamma in august 2010
Saengdhamma in august 2010Saengdhamma in august 2010
Saengdhamma in august 2010
Wat Thai Washington, D.C.
 
มรรคมีองค์ ๘ เส้นทางครูแท้
มรรคมีองค์ ๘ เส้นทางครูแท้มรรคมีองค์ ๘ เส้นทางครูแท้
มรรคมีองค์ ๘ เส้นทางครูแท้
Teacher Sophonnawit
 
ธรรมบท ภาคที่ 1 แปลโดยพยัญชนะ ฉบับสองภาษา (ไทย-บาลี).pdf
ธรรมบท ภาคที่ 1 แปลโดยพยัญชนะ ฉบับสองภาษา (ไทย-บาลี).pdfธรรมบท ภาคที่ 1 แปลโดยพยัญชนะ ฉบับสองภาษา (ไทย-บาลี).pdf
ธรรมบท ภาคที่ 1 แปลโดยพยัญชนะ ฉบับสองภาษา (ไทย-บาลี).pdf
สุเมธี​​​​ ตี่พนมโอรัล / សុមេធី ទីភ្នំឱរ៉ាល់ (Sumedhi TyPhnomAoral)
 

Recommandé

หลักการคิดที่ถูกต้อง
หลักการคิดที่ถูกต้องหลักการคิดที่ถูกต้อง
หลักการคิดที่ถูกต้อง
Teacher Sophonnawit
 
เอกสารประกอบการเรียน วิชานาฏศิลป์ นาฏศิลป์พื้นเมือง ม.2
เอกสารประกอบการเรียน วิชานาฏศิลป์ นาฏศิลป์พื้นเมือง ม.2เอกสารประกอบการเรียน วิชานาฏศิลป์ นาฏศิลป์พื้นเมือง ม.2
เอกสารประกอบการเรียน วิชานาฏศิลป์ นาฏศิลป์พื้นเมือง ม.2
Panomporn Chinchana
 
เอกสารประกอบการเรียน เรื่องนาฏยศัพท์ ม-4 รวบรวมโดย ครูเย็นจิตร บุญศรี
เอกสารประกอบการเรียน เรื่องนาฏยศัพท์ ม-4 รวบรวมโดย ครูเย็นจิตร บุญศรีเอกสารประกอบการเรียน เรื่องนาฏยศัพท์ ม-4 รวบรวมโดย ครูเย็นจิตร บุญศรี
เอกสารประกอบการเรียน เรื่องนาฏยศัพท์ ม-4 รวบรวมโดย ครูเย็นจิตร บุญศรี
ครูเย็นจิตร บุญศรี
 
เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่อง บุคคลสำคัญในวงการนาฏศิลป์ ม.4
เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่อง บุคคลสำคัญในวงการนาฏศิลป์ ม.4เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่อง บุคคลสำคัญในวงการนาฏศิลป์ ม.4
เอกสารประกอบการเรียนวิชานาฏศิลป์ เรื่อง บุคคลสำคัญในวงการนาฏศิลป์ ม.4
Panomporn Chinchana
 
จักรวาลในพุทธปรัชญาเถรวาท
จักรวาลในพุทธปรัชญาเถรวาทจักรวาลในพุทธปรัชญาเถรวาท
จักรวาลในพุทธปรัชญาเถรวาท
Padvee Academy
 
Saengdhamma in august 2010
Saengdhamma in august 2010Saengdhamma in august 2010
Saengdhamma in august 2010
Wat Thai Washington, D.C.
 
มรรคมีองค์ ๘ เส้นทางครูแท้
มรรคมีองค์ ๘ เส้นทางครูแท้มรรคมีองค์ ๘ เส้นทางครูแท้
มรรคมีองค์ ๘ เส้นทางครูแท้
Teacher Sophonnawit
 
ธรรมบท ภาคที่ 1 แปลโดยพยัญชนะ ฉบับสองภาษา (ไทย-บาลี).pdf
ธรรมบท ภาคที่ 1 แปลโดยพยัญชนะ ฉบับสองภาษา (ไทย-บาลี).pdfธรรมบท ภาคที่ 1 แปลโดยพยัญชนะ ฉบับสองภาษา (ไทย-บาลี).pdf
ธรรมบท ภาคที่ 1 แปลโดยพยัญชนะ ฉบับสองภาษา (ไทย-บาลี).pdf
สุเมธี​​​​ ตี่พนมโอรัล / សុមេធី ទីភ្នំឱរ៉ាល់ (Sumedhi TyPhnomAoral)
 
099+hisp6+dltv54+550112+a+สไลด์ กรุงรัตนโกสินทร์ยุคประชาธิปไตย(1หน้า)
099+hisp6+dltv54+550112+a+สไลด์ กรุงรัตนโกสินทร์ยุคประชาธิปไตย(1หน้า)099+hisp6+dltv54+550112+a+สไลด์ กรุงรัตนโกสินทร์ยุคประชาธิปไตย(1หน้า)
099+hisp6+dltv54+550112+a+สไลด์ กรุงรัตนโกสินทร์ยุคประชาธิปไตย(1หน้า)
Prachoom Rangkasikorn
 
กรุงรัตนโกสินทร์ยุคประชาธิปไตย+601+55t2his p06 f02-1page
กรุงรัตนโกสินทร์ยุคประชาธิปไตย+601+55t2his p06 f02-1pageกรุงรัตนโกสินทร์ยุคประชาธิปไตย+601+55t2his p06 f02-1page
กรุงรัตนโกสินทร์ยุคประชาธิปไตย+601+55t2his p06 f02-1page
Prachoom Rangkasikorn
 
Seang Dhamma Vol. 37 No. 440 December 2011
Seang Dhamma Vol. 37 No. 440 December 2011Seang Dhamma Vol. 37 No. 440 December 2011
Seang Dhamma Vol. 37 No. 440 December 2011
Wat Thai Washington, D.C.
 
พุทธศาสนามหายาน ตอน นิกายมาธยมิกะ
พุทธศาสนามหายาน ตอน นิกายมาธยมิกะพุทธศาสนามหายาน ตอน นิกายมาธยมิกะ
พุทธศาสนามหายาน ตอน นิกายมาธยมิกะ
Padvee Academy
 
กำเนิดจักรวาล
กำเนิดจักรวาลกำเนิดจักรวาล
กำเนิดจักรวาล
niralai
 
หยั่งลงก้นมหาสมุทร
หยั่งลงก้นมหาสมุทรหยั่งลงก้นมหาสมุทร
หยั่งลงก้นมหาสมุทร
Panda Jing
 
บทที่ 1 ศึกษาความหมายและความเป็นมาของวิชาเทววิทยาเบื้องต้น
บทที่ 1 ศึกษาความหมายและความเป็นมาของวิชาเทววิทยาเบื้องต้นบทที่ 1 ศึกษาความหมายและความเป็นมาของวิชาเทววิทยาเบื้องต้น
บทที่ 1 ศึกษาความหมายและความเป็นมาของวิชาเทววิทยาเบื้องต้น
Gawewat Dechaapinun
 
Saeng Dhamma Vol. 37 No. 437 September 2011
Saeng Dhamma Vol. 37 No. 437 September 2011 Saeng Dhamma Vol. 37 No. 437 September 2011
Saeng Dhamma Vol. 37 No. 437 September 2011
Wat Thai Washington, D.C.
 
เสนอค่าย
เสนอค่ายเสนอค่าย
เสนอค่าย
Montira Hokjaroen
 
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) ธรรมนูญชีวิต
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) ธรรมนูญชีวิตพระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) ธรรมนูญชีวิต
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) ธรรมนูญชีวิต
Tongsamut vorasan
 
ไตรภูมิ Pdf
ไตรภูมิ Pdfไตรภูมิ Pdf
ไตรภูมิ Pdf
Mameaw Pawa
 
หลวงพ่อทูล วัฏฏะสงสาร
หลวงพ่อทูล วัฏฏะสงสารหลวงพ่อทูล วัฏฏะสงสาร
หลวงพ่อทูล วัฏฏะสงสาร
guestf16531
 
Dr yong 130331-cheon il guk era-thai
Dr yong 130331-cheon il guk era-thaiDr yong 130331-cheon il guk era-thai
Dr yong 130331-cheon il guk era-thai
Nantawat Wangsan
 
การบริหารงานตามหลักสังคหวัตถุในพระพุทธศาสนา ๓
การบริหารงานตามหลักสังคหวัตถุในพระพุทธศาสนา ๓การบริหารงานตามหลักสังคหวัตถุในพระพุทธศาสนา ๓
การบริหารงานตามหลักสังคหวัตถุในพระพุทธศาสนา ๓
วัดดอนทอง กาฬสินธุ์
 
ลิลิตตะเลงพ่าย
ลิลิตตะเลงพ่ายลิลิตตะเลงพ่าย
ลิลิตตะเลงพ่าย
Mouy Ye Meiyi
 
3 ตามรอยธรรม dhamatrail
3 ตามรอยธรรม dhamatrail3 ตามรอยธรรม dhamatrail
3 ตามรอยธรรม dhamatrail
Tongsamut vorasan
 
3 ตามรอยธรรม dhamatrail
3 ตามรอยธรรม dhamatrail3 ตามรอยธรรม dhamatrail
3 ตามรอยธรรม dhamatrail
Tongsamut vorasan
 
Saeng Dhamma Vol. 36 No. 434 June 2011
Saeng Dhamma Vol. 36 No. 434 June 2011 Saeng Dhamma Vol. 36 No. 434 June 2011
Saeng Dhamma Vol. 36 No. 434 June 2011
Wat Thai Washington, D.C.
 
ไตรภูมิพระร่วง
ไตรภูมิพระร่วงไตรภูมิพระร่วง
ไตรภูมิพระร่วง
พัน พัน
 
Tripoom
TripoomTripoom
Tripoom
putchara
 
คู่มือการใช้งาน Logbook
คู่มือการใช้งาน Logbookคู่มือการใช้งาน Logbook
คู่มือการใช้งาน Logbook
Teacher Sophonnawit
 
วิทยฐานะ ว 21 2560 ล่าสุด
วิทยฐานะ ว 21 2560 ล่าสุดวิทยฐานะ ว 21 2560 ล่าสุด
วิทยฐานะ ว 21 2560 ล่าสุด
Teacher Sophonnawit
 

Contenu connexe

Similaire à สัมมาทิฏฐิในวงการศึกษา

พุทธศาสนามหายาน ตอน นิกายมาธยมิกะ
พุทธศาสนามหายาน ตอน นิกายมาธยมิกะพุทธศาสนามหายาน ตอน นิกายมาธยมิกะ
พุทธศาสนามหายาน ตอน นิกายมาธยมิกะ
Padvee Academy
 
หยั่งลงก้นมหาสมุทร
หยั่งลงก้นมหาสมุทรหยั่งลงก้นมหาสมุทร
หยั่งลงก้นมหาสมุทร
Panda Jing
 
บทที่ 1 ศึกษาความหมายและความเป็นมาของวิชาเทววิทยาเบื้องต้น
บทที่ 1 ศึกษาความหมายและความเป็นมาของวิชาเทววิทยาเบื้องต้นบทที่ 1 ศึกษาความหมายและความเป็นมาของวิชาเทววิทยาเบื้องต้น
บทที่ 1 ศึกษาความหมายและความเป็นมาของวิชาเทววิทยาเบื้องต้น
Gawewat Dechaapinun
 
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) ธรรมนูญชีวิต
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) ธรรมนูญชีวิตพระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) ธรรมนูญชีวิต
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) ธรรมนูญชีวิต
Tongsamut vorasan
 
หลวงพ่อทูล วัฏฏะสงสาร
หลวงพ่อทูล วัฏฏะสงสารหลวงพ่อทูล วัฏฏะสงสาร
หลวงพ่อทูล วัฏฏะสงสาร
guestf16531
 
Dr yong 130331-cheon il guk era-thai
Dr yong 130331-cheon il guk era-thaiDr yong 130331-cheon il guk era-thai
Dr yong 130331-cheon il guk era-thai
Nantawat Wangsan
 
การบริหารงานตามหลักสังคหวัตถุในพระพุทธศาสนา ๓
การบริหารงานตามหลักสังคหวัตถุในพระพุทธศาสนา ๓การบริหารงานตามหลักสังคหวัตถุในพระพุทธศาสนา ๓
การบริหารงานตามหลักสังคหวัตถุในพระพุทธศาสนา ๓
วัดดอนทอง กาฬสินธุ์
 
ลิลิตตะเลงพ่าย
ลิลิตตะเลงพ่ายลิลิตตะเลงพ่าย
ลิลิตตะเลงพ่าย
Mouy Ye Meiyi
 
3 ตามรอยธรรม dhamatrail
3 ตามรอยธรรม dhamatrail3 ตามรอยธรรม dhamatrail
3 ตามรอยธรรม dhamatrail
Tongsamut vorasan
 
3 ตามรอยธรรม dhamatrail
3 ตามรอยธรรม dhamatrail3 ตามรอยธรรม dhamatrail
3 ตามรอยธรรม dhamatrail
Tongsamut vorasan
 

Similaire à สัมมาทิฏฐิในวงการศึกษา (20)

099+hisp6+dltv54+550112+a+สไลด์ กรุงรัตนโกสินทร์ยุคประชาธิปไตย(1หน้า)
099+hisp6+dltv54+550112+a+สไลด์ กรุงรัตนโกสินทร์ยุคประชาธิปไตย(1หน้า)099+hisp6+dltv54+550112+a+สไลด์ กรุงรัตนโกสินทร์ยุคประชาธิปไตย(1หน้า)
099+hisp6+dltv54+550112+a+สไลด์ กรุงรัตนโกสินทร์ยุคประชาธิปไตย(1หน้า)
 
กรุงรัตนโกสินทร์ยุคประชาธิปไตย+601+55t2his p06 f02-1page
กรุงรัตนโกสินทร์ยุคประชาธิปไตย+601+55t2his p06 f02-1pageกรุงรัตนโกสินทร์ยุคประชาธิปไตย+601+55t2his p06 f02-1page
กรุงรัตนโกสินทร์ยุคประชาธิปไตย+601+55t2his p06 f02-1page
 
Seang Dhamma Vol. 37 No. 440 December 2011
Seang Dhamma Vol. 37 No. 440 December 2011Seang Dhamma Vol. 37 No. 440 December 2011
Seang Dhamma Vol. 37 No. 440 December 2011
 
พุทธศาสนามหายาน ตอน นิกายมาธยมิกะ
พุทธศาสนามหายาน ตอน นิกายมาธยมิกะพุทธศาสนามหายาน ตอน นิกายมาธยมิกะ
พุทธศาสนามหายาน ตอน นิกายมาธยมิกะ
 
กำเนิดจักรวาล
กำเนิดจักรวาลกำเนิดจักรวาล
กำเนิดจักรวาล
 
หยั่งลงก้นมหาสมุทร
หยั่งลงก้นมหาสมุทรหยั่งลงก้นมหาสมุทร
หยั่งลงก้นมหาสมุทร
 
บทที่ 1 ศึกษาความหมายและความเป็นมาของวิชาเทววิทยาเบื้องต้น
บทที่ 1 ศึกษาความหมายและความเป็นมาของวิชาเทววิทยาเบื้องต้นบทที่ 1 ศึกษาความหมายและความเป็นมาของวิชาเทววิทยาเบื้องต้น
บทที่ 1 ศึกษาความหมายและความเป็นมาของวิชาเทววิทยาเบื้องต้น
 
Saeng Dhamma Vol. 37 No. 437 September 2011
Saeng Dhamma Vol. 37 No. 437 September 2011 Saeng Dhamma Vol. 37 No. 437 September 2011
Saeng Dhamma Vol. 37 No. 437 September 2011
 
เสนอค่าย
เสนอค่ายเสนอค่าย
เสนอค่าย
 
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) ธรรมนูญชีวิต
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) ธรรมนูญชีวิตพระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) ธรรมนูญชีวิต
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) ธรรมนูญชีวิต
 
ไตรภูมิ Pdf
ไตรภูมิ Pdfไตรภูมิ Pdf
ไตรภูมิ Pdf
 
หลวงพ่อทูล วัฏฏะสงสาร
หลวงพ่อทูล วัฏฏะสงสารหลวงพ่อทูล วัฏฏะสงสาร
หลวงพ่อทูล วัฏฏะสงสาร
 
Dr yong 130331-cheon il guk era-thai
Dr yong 130331-cheon il guk era-thaiDr yong 130331-cheon il guk era-thai
Dr yong 130331-cheon il guk era-thai
 
การบริหารงานตามหลักสังคหวัตถุในพระพุทธศาสนา ๓
การบริหารงานตามหลักสังคหวัตถุในพระพุทธศาสนา ๓การบริหารงานตามหลักสังคหวัตถุในพระพุทธศาสนา ๓
การบริหารงานตามหลักสังคหวัตถุในพระพุทธศาสนา ๓
 
ลิลิตตะเลงพ่าย
ลิลิตตะเลงพ่ายลิลิตตะเลงพ่าย
ลิลิตตะเลงพ่าย
 
3 ตามรอยธรรม dhamatrail
3 ตามรอยธรรม dhamatrail3 ตามรอยธรรม dhamatrail
3 ตามรอยธรรม dhamatrail
 
3 ตามรอยธรรม dhamatrail
3 ตามรอยธรรม dhamatrail3 ตามรอยธรรม dhamatrail
3 ตามรอยธรรม dhamatrail
 
Saeng Dhamma Vol. 36 No. 434 June 2011
Saeng Dhamma Vol. 36 No. 434 June 2011 Saeng Dhamma Vol. 36 No. 434 June 2011
Saeng Dhamma Vol. 36 No. 434 June 2011
 
ไตรภูมิพระร่วง
ไตรภูมิพระร่วงไตรภูมิพระร่วง
ไตรภูมิพระร่วง
 
Tripoom
TripoomTripoom
Tripoom
 

Plus de Teacher Sophonnawit

คู่มือประเมินสมรรถนะสำคัญของผู้เรียนระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ชั้นมัธยมศึกษาปี...
คู่มือประเมินสมรรถนะสำคัญของผู้เรียนระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ชั้นมัธยมศึกษาปี...คู่มือประเมินสมรรถนะสำคัญของผู้เรียนระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ชั้นมัธยมศึกษาปี...
คู่มือประเมินสมรรถนะสำคัญของผู้เรียนระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ชั้นมัธยมศึกษาปี...
Teacher Sophonnawit
 
ว7 แนวทางและแบบฟอร์มการเสนอรายชื่อผู้ทรงคุณวุฒิเพื่อให้ ก.ค.ศ. พิจารณา
ว7 แนวทางและแบบฟอร์มการเสนอรายชื่อผู้ทรงคุณวุฒิเพื่อให้ ก.ค.ศ. พิจารณาว7 แนวทางและแบบฟอร์มการเสนอรายชื่อผู้ทรงคุณวุฒิเพื่อให้ ก.ค.ศ. พิจารณา
ว7 แนวทางและแบบฟอร์มการเสนอรายชื่อผู้ทรงคุณวุฒิเพื่อให้ ก.ค.ศ. พิจารณา
Teacher Sophonnawit
 
PA.3/4 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานนิเทศการศึกษา)
PA.3/4 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานนิเทศการศึกษา)PA.3/4 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานนิเทศการศึกษา)
PA.3/4 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานนิเทศการศึกษา)
Teacher Sophonnawit
 
PA.3/3 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานบริหารสถานศึกษา)
PA.3/3 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานบริหารสถานศึกษา)PA.3/3 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานบริหารสถานศึกษา)
PA.3/3 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานบริหารสถานศึกษา)
Teacher Sophonnawit
 
PA.3/2 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานบริหารสถานศึกษา)
PA.3/2 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานบริหารสถานศึกษา)PA.3/2 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานบริหารสถานศึกษา)
PA.3/2 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานบริหารสถานศึกษา)
Teacher Sophonnawit
 
PA.3/1 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานการสอน)
PA.3/1 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานการสอน)PA.3/1 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานการสอน)
PA.3/1 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานการสอน)
Teacher Sophonnawit
 
PA.2 แบบรายงานและรับรองด้านวินัย คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ
PA.2 แบบรายงานและรับรองด้านวินัย คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพPA.2 แบบรายงานและรับรองด้านวินัย คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ
PA.2 แบบรายงานและรับรองด้านวินัย คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ
Teacher Sophonnawit
 
ว7 กรอบและแนวทางการทดสอบความรู้ความสามารถเชิงทฤษฎีและการประเมินประสบการณ์วิชาชีพ
ว7 กรอบและแนวทางการทดสอบความรู้ความสามารถเชิงทฤษฎีและการประเมินประสบการณ์วิชาชีพว7 กรอบและแนวทางการทดสอบความรู้ความสามารถเชิงทฤษฎีและการประเมินประสบการณ์วิชาชีพ
ว7 กรอบและแนวทางการทดสอบความรู้ความสามารถเชิงทฤษฎีและการประเมินประสบการณ์วิชาชีพ
Teacher Sophonnawit
 

Plus de Teacher Sophonnawit (20)

คู่มือการใช้งาน Logbook
คู่มือการใช้งาน Logbookคู่มือการใช้งาน Logbook
คู่มือการใช้งาน Logbook
 
วิทยฐานะ ว 21 2560 ล่าสุด
วิทยฐานะ ว 21 2560 ล่าสุดวิทยฐานะ ว 21 2560 ล่าสุด
วิทยฐานะ ว 21 2560 ล่าสุด
 
ว21 2560 (ดร.สำเริง)
ว21 2560 (ดร.สำเริง)ว21 2560 (ดร.สำเริง)
ว21 2560 (ดร.สำเริง)
 
Lookbook teacher
Lookbook teacherLookbook teacher
Lookbook teacher
 
คู่มือประเมินสมรรถนะสำคัญของผู้เรียนระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ชั้นมัธยมศึกษาปี...
คู่มือประเมินสมรรถนะสำคัญของผู้เรียนระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ชั้นมัธยมศึกษาปี...คู่มือประเมินสมรรถนะสำคัญของผู้เรียนระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ชั้นมัธยมศึกษาปี...
คู่มือประเมินสมรรถนะสำคัญของผู้เรียนระดับการศึกษาขั้นพื้นฐาน ชั้นมัธยมศึกษาปี...
 
แผน 1 the curious boy and the fish
แผน 1 the curious boy and the fishแผน 1 the curious boy and the fish
แผน 1 the curious boy and the fish
 
คู่มือหนังสือส่งเสริมการอ่าน
คู่มือหนังสือส่งเสริมการอ่านคู่มือหนังสือส่งเสริมการอ่าน
คู่มือหนังสือส่งเสริมการอ่าน
 
คู่มือการใช้สื่อปฏิสัมพันธ์ (Interactive Solfwear) หนังสือ Upstream ม.4
คู่มือการใช้สื่อปฏิสัมพันธ์ (Interactive Solfwear) หนังสือ Upstream ม.4คู่มือการใช้สื่อปฏิสัมพันธ์ (Interactive Solfwear) หนังสือ Upstream ม.4
คู่มือการใช้สื่อปฏิสัมพันธ์ (Interactive Solfwear) หนังสือ Upstream ม.4
 
Access m.3 wordlists
Access m.3 wordlistsAccess m.3 wordlists
Access m.3 wordlists
 
ว7 แนวทางและแบบฟอร์มการเสนอรายชื่อผู้ทรงคุณวุฒิเพื่อให้ ก.ค.ศ. พิจารณา
ว7 แนวทางและแบบฟอร์มการเสนอรายชื่อผู้ทรงคุณวุฒิเพื่อให้ ก.ค.ศ. พิจารณาว7 แนวทางและแบบฟอร์มการเสนอรายชื่อผู้ทรงคุณวุฒิเพื่อให้ ก.ค.ศ. พิจารณา
ว7 แนวทางและแบบฟอร์มการเสนอรายชื่อผู้ทรงคุณวุฒิเพื่อให้ ก.ค.ศ. พิจารณา
 
PA.3/4 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานนิเทศการศึกษา)
PA.3/4 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานนิเทศการศึกษา)PA.3/4 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานนิเทศการศึกษา)
PA.3/4 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานนิเทศการศึกษา)
 
PA.3/3 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานบริหารสถานศึกษา)
PA.3/3 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานบริหารสถานศึกษา)PA.3/3 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานบริหารสถานศึกษา)
PA.3/3 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานบริหารสถานศึกษา)
 
PA.3/2 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานบริหารสถานศึกษา)
PA.3/2 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานบริหารสถานศึกษา)PA.3/2 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานบริหารสถานศึกษา)
PA.3/2 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานบริหารสถานศึกษา)
 
PA.3/1 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานการสอน)
PA.3/1 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานการสอน)PA.3/1 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานการสอน)
PA.3/1 แบบข้อเสนอในการพัฒนางานตามหน้าที่และความรับผิดชอบ (สายงานการสอน)
 
PA.2 แบบรายงานและรับรองด้านวินัย คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ
PA.2 แบบรายงานและรับรองด้านวินัย คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพPA.2 แบบรายงานและรับรองด้านวินัย คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ
PA.2 แบบรายงานและรับรองด้านวินัย คุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ
 
PA.1 แบบคำขอ
PA.1 แบบคำขอPA.1 แบบคำขอ
PA.1 แบบคำขอ
 
ว7 กรอบและแนวทางการทดสอบความรู้ความสามารถเชิงทฤษฎีและการประเมินประสบการณ์วิชาชีพ
ว7 กรอบและแนวทางการทดสอบความรู้ความสามารถเชิงทฤษฎีและการประเมินประสบการณ์วิชาชีพว7 กรอบและแนวทางการทดสอบความรู้ความสามารถเชิงทฤษฎีและการประเมินประสบการณ์วิชาชีพ
ว7 กรอบและแนวทางการทดสอบความรู้ความสามารถเชิงทฤษฎีและการประเมินประสบการณ์วิชาชีพ
 
ว7 ปฏิทินการดำเนินงานตามหลักเกณฑ์
ว7 ปฏิทินการดำเนินงานตามหลักเกณฑ์ว7 ปฏิทินการดำเนินงานตามหลักเกณฑ์
ว7 ปฏิทินการดำเนินงานตามหลักเกณฑ์
 
ว7 คำอธิบายและตัวอย่าง
ว7 คำอธิบายและตัวอย่างว7 คำอธิบายและตัวอย่าง
ว7 คำอธิบายและตัวอย่าง
 
ว7 หลักเกณฑ์และวิธีการ
ว7 หลักเกณฑ์และวิธีการว7 หลักเกณฑ์และวิธีการ
ว7 หลักเกณฑ์และวิธีการ
 

สัมมาทิฏฐิในวงการศึกษา

  • 2. สัมมาทิฐิในวงการศึกษา พระภาวนาวิริยคุณ (เผด็จ ทตฺตชีโว) พิมพ์ครั้งที่ ๑ มิถุนายน ๒๕๕๕ จ�ำนวนพิมพ์ ๔๔,๐๐๐ เล่ม พิมพ์ครั้งที่ ๒ กรกฎาคม ๒๕๕๕ จ�ำนวนพิมพ์ ๕๔,๐๐๐ เล่ม พิมพ์ครั้งที่ ๓ ตุลาคม ๒๕๕๕ จ�ำนวนพิมพ์ ๔๓,๐๐๐ เล่ม พิมพ์ที่ บริษัท โอ.เอส.พริ้นติ้ง เฮ้าส์ จ�ำกัด ๑๑๓/๑๓ ซอยวัดสุวรรณคีรี ถนนบรมราชชนนี ำ booksummaForPress.indd 2 27/10/2555 12:17:30
  • 4. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔ คํานํา ผูไดชื่อวาเปน “ครู” ยอมมีคุณสมบัติสําคัญยิ่งประการ หนึ่งคือ “มีความเขาใจถูกตองเกี่ยวกับเรื่องโลกและชีวิต” เพราะหากปราศจากความเขาใจถูกในเรื่องนี้แลว ครูจะไมรู ไมเขาใจความจริงของชีวิตเลยวา ชีวิตนี้เปนทุกขและทุกชีวิต ลวนตกอยูภายใตกฎแหงกรรม คือ ทําชั่วทุกขเพิ่มขึ้น ทําดี ทุกขลดลง ครูจะกลายเปนบุคคลที่มีวินิจฉัยศีลธรรมผิดพลาด ไมมีหลักตัดสินที่ถูกตองวาสิ่งใด “ถูก-ผิด ดี-ชั่ว บุญ-บาป ควร-ไมควร” วินิจฉัยศีลธรรมประจําใจของครูนี้เอง เปนตัว ควบคุมการกระทําทางใจ ทางความคิด ทางวาจาและทางกาย ไมใหละเมิดกฎแหงกรรม ดวยเหตุที่สัมมาทิฐิ ๑๐ มีความสําคัญมากอยางยิ่งนี้ เอง ครูจึงตองหมั่นฝกฝนอบรมตนเองและศิษยดวย การปฏิบัติตามลําดับของสัมมาทิฐิ โดยเริ่มจากสัมมาทิฐิ booksummaForPress.indd 4 27/10/2555 12:17:33
  • 5. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕ ขอที่ ๑ ทานมีผลจริง จนถึงขอสุดทายคือ พระพุทธเจามีจริง การปฏิบัติสัมมาทิฐิ ๑๐ ขอนี้ ตองปฏิบัติใหสมํ่าเสมอจนกลาย เปนคุณธรรมประจําใจ สัมมาทิฐิหรือความเขาใจถูกเรื่องโลก และชีวิตนี้เอง จึงเปนประดุจแสงเงินแสงทองสองนําทางชีวิต ครู ศิษย และชาวโลกใหประเสริฐ (พระภาวนาวิริยคุณ) รองเจาอาวาสวัดพระธรรมกาย booksummaForPress.indd 5 27/10/2555 12:17:40
  • 6. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๖ สารบัญ องคประกอบของสัมมาทิฐิ ๑๐ ๗ หลักการดําเนินชีวิตครูอยางถูกตอง ๑๐ ประการ ๒๗ แนวทางการปลูกฝงสัมมาทิฐิสําหรับเด็ก ๔๓ หลักการปลูกฝงสัมมาทิฐิ ๕๕ booksummaForPress.indd 6 27/10/2555 12:17:41
  • 8. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๘ องคประกอบของสัมมาทิฐิ ๑๐ ก. หลักการดําเนินชีวิตใหเปนสุข ๔ ๑. ทานมีผลจริง (อตฺถิ ทินฺนํ) ๒. การสงเคราะหมีผลจริง (อตฺถิ ยิฏฐํ) ๓. การบูชามีผลจริง (อตฺถิ หุตํ) ๔. ผลวิบากกรรมที่ทําดี-ชั่วมีจริง (อตฺถิ สุกฏทุกฺกฏานํ กมฺมานํ ผลํ วิปาโก) booksummaForPress.indd 8 27/10/2555 12:17:44
  • 9. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๙ ๑. ทานมีผลจริง ทาน คือ การให การแบงปน การเสียสละ การเอื้อเฟอ สิ่งที่เปนประโยชนแกกันดวยความเต็มใจ เชน ใหทรัพยสิ่งของ เปนตน การใหความรูที่เปนประโยชน การใหธรรมะ และ การใหอภัยไมถือโทษโกรธขึ้งกัน ก็จัดวาเปนทานชนิดหนึ่ง ยอมมีผลดีจริงแกผูใหและผูรับ คือ ๑) ผูใหยอมเปนที่รักที่พอใจของมหาชน ๒) ผูใหและผูรับยอมเกิดความรักใครปรารถนาดีตอกัน ๓) เปนการปองกันสังคมไมใหเกิดการหวงแหน แลงนํ้าใจ ทานจึงจัดเปนความดีขั้นตนที่ทุกคนตองฝกใหมี booksummaForPress.indd 9 27/10/2555 12:17:44
  • 10. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๐ ๒. การสงเคราะหมีผลจริง การสงเคราะห คือการชวยเหลือกันในยามยาก ทุกข ของชาวโลกยอมบรรเทาลงไดหากผูคนในสังคมไมทอดทิ้งหรือ ซํ้าเติมกันเองในคราวตกทุกขไดยาก แตพยายามชวยเหลือเกื้อกูล กัน ซึ่งมีผลดีตอผูใหและผูรับ คือ ๑) ผูใหการสงเคราะหยอมปลื้มใจที่ไดทําความดี ๒) ผูรับการสงเคราะหยอมบรรเทาหรือหมดทุกข เห็นทันตา ๓) ผูรับการสงเคราะหยอมสํานึกในบุญคุณ อันจะนํา ไปสูการตอบแทนพระคุณกันอยางไมรูจบ การฝกสงเคราะหใหกันและกันจนเปนนิสัย คือหัวใจ การพัฒนาสังคม booksummaForPress.indd 10 27/10/2555 12:17:44
  • 11. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๑ ๓. การยกยองบูชามีผลจริง บูชาคือการแสดงความเคารพการกราบไหวการยกยอง นับถือบุคคลที่ควรเคารพนับถือ เชน พระพุทธรูป พระสงฆ บิดามารดา ครูอาจารย ญาติผูใหญ บูชา ทําได ๒ วิธี ๑. บูชาดวยสิ่งของ คือ ปรนนิบัติดูแล ใหคาใชจาย และบูชาดวยดอกไม ธูป เทียน ๒. บูชาดวยการปฏิบัติ คือ ปฏิบัติตามแบบที่ทานทํา คําที่ทานสอนดวยความเต็มใจ เพื่อจะไดมีความดีเชนทานดวย การบูชาบุคคลที่ควรบูชาอยางเหมาะสม ยอมมีผลนํา ความสุข ความเจริญ ความกาวหนามาให ๑) ทําใหใจผองใส ๒) ทําใหมีกําลังใจทําความดีตามทาน การหาโอกาสบูชาบุคคลที่ควรบูชาเปนหนาที่ของผูเรียน booksummaForPress.indd 11 27/10/2555 12:17:45
  • 12. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๒ ๔. ผลวิบากกรรมดี-กรรมชั่วมีจริง ทุกอยางที่คิด ทุกสิ่งที่ทํา ทุกคําที่พูดดวยเจตนา ลวนเปนกรรม กรรมนั้นยอมมีผลยอนมาถึงตนเอง ใคร ๆ จะ หลีกเลี่ยงก็มิได เพราะมีกฎตายตัววา “ทําดี ไดดี ทําชั่ว ไดชั่ว” ไมวาผูทํากรรมนั้นจะรูจักกฎแหงกรรมหรือไม นั่นคือ กรรมดี ออกผล เปนความสุข-เจริญ กรรมชั่ว ออกผล เปนความทุกข-เสื่อม ดังนั้น เพื่อความสุข-เจริญ ๑) สิ่งเรงดวนที่ตองรูใหชัด คือ ดี-ชั่วตัดสินอยางไร ๒) สิ่งที่ตองเรงปฏิบัติ คือ ละเวนกรรมชั่ว เลือก ทําแตกรรมดี กลั่นใจใหผองใส จนกวาชีวิตจะหาไม booksummaForPress.indd 12 27/10/2555 12:17:45
  • 13. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๓ ข. ความจริงประจําโลก ๖ ๑. โลกนี้มีจริง (อตฺถิ อยํ โลโก) ๒. โลกหนามีจริง (อตฺถิ ปโร โลโก) ๓. มารดามีจริง (อตฺถิ มาตา) ๔. บิดามีจริง (อตฺถิ ปตา) ๕. โอปปาติกะมีจริง (อตฺถิ สตฺตา โอปปาติกา) ๖. พระพุทธเจามีจริง (อตฺถิ โลเก สมณพฺราหฺมณา สมฺมคฺคตา สมฺมาปฏิปนฺนา) booksummaForPress.indd 13 27/10/2555 12:17:45
  • 14. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๔ ๕. โลกนี้มีจริง คือ ตัวเรามีที่มาจริง หากเจริญภาวนาถึงระดับหนึ่ง ยอมประจักษแกใจวา ๑) ตัวเราเองเคยเกิดมาแลวนับภพนับชาติไมถวน ๒) การมาเกิดในภพชาตินี้ ไมวาเกิดในสถานภาพใด จะเกิดในครอบครัวรํ่ารวย-ยากจน ตระกูลสูง-ตํ่า สุขภาพ ดี-ขี้โรค รูปสวย-ทราม สติปญญาดี-ทราม ฯลฯ ลวนเปนผลจากกรรมเกาชาติที่แลว ๆ สงมา หาใช เกิดขึ้นเองหรือผูใดบันดาล เพราะทุกคนลวนมีกรรม เปนของตน เปนทายาทแหงกรรม มีกรรมเปนกําเนิด มีกรรม เปนเผาพันธุ ๓) เมื่อแรกเกิดทุกคนยังไมเปนคนดีหรือชั่วตาม พอแม ยังเปนกลาง ๆ อยู ตอเมื่อไดทํากรรมดี ก็เปนคนดี ไดทํากรรมชั่ว ก็เปนคนชั่ว ตามกรรมที่ตนเองทําขึ้นใหมชาตินี้ คนฉลาดจึงเลือกทําแตกรรมดี เวนกรรมชั่วโดยเด็ดขาด booksummaForPress.indd 14 27/10/2555 12:17:45
  • 15. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๕ ๔) ความเปนทุกข-ตกตํ่าในชาตินี้ เปนผลของ กรรมชั่วใหมในชาตินี้ รวมกับผลกรรมชั่วเกาในอดีตที่ยังติดตาม มาตัดรอน ความสุข-เจริญในชาตินี้ เปนผลของกรรมดีใหม ชาตินี้ รวมกับผลกรรมดีเกาที่สั่งสมไวในชาติที่แลว ๆ ตามมาสมทบ เพราะทุกคนลวนมีกรรมของตนเปนที่พึ่งอาศัย หาใชผูใดบันดาล booksummaForPress.indd 15 27/10/2555 12:17:47
  • 16. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๖ ๖. โลกหนามีจริง คือ ตายแลวไมสูญ ตราบใดที่ยังไมหมดกิเลส ตายแลวตางคนตางยัง ตองไปเกิดใหมในภพหนาอีกตามกรรมดี-ชั่วที่ตนทําไว นั่นคือ  กรรมเกาชาติที่แลว ๆ สงผลใหมาเกิดในภพชาตินี้  กรรมใหมในชาตินี้และชาติที่แลว ๆ สงผลใหไปเกิด ในภพชาติหนา  กรรมใหมชาติหนาและชาตินี้ รวมทั้งชาติที่แลว ๆ สงผลใหไปเกิดในภพชาติตอๆ ไป ๖.๑ เพื่อความเจริญรุงเรืองทั้งภพนี้-ภพหนา หลัง การเจริญภาวนาเชา-คํ่า พึงกลาวคําปฏิญาณเตือนตนให ประพฤติปฏิบัติตามหลักการดําเนินชีวิตของชาวพุทธ คือ ๑) การละกรรมชั่วทั้งกาย-วาจา-ใจทุกชนิด ๒) การหาโอกาสทําความดีทั้งหลายใหถึงพรอม ๓) การกลั่นใจใหผองใสไมลดละ booksummaForPress.indd 16 27/10/2555 12:17:47
  • 17. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๗ นั่นคือ เลี้ยงชีพดวยการงานปราศจากบาป โดยเด็ดขาด ยิ่งทํางาน ใจยิ่งตองผองใส ไดประโยชนทั้ง สวนตนและสวนรวมตลอดไป ๖.๒ ขวนขวายบําเพ็ญกุศลใหมตลอดชีวิต ไมวาชีวิต จะรุงเรืองหรือตกตํ่า ก็ทําบุญมิไดขาด โดยถือหลักวา  เชาใด ยังไมไดใหทาน เชานั้นจะยังไมกินอาหาร  วันใด ยังไมไดสมาทานศีล วันนั้นจะไมออกจากบาน  คืนใด ยังไมไดเจริญภาวนา คืนนั้นจะยังไมเขานอน  ทุกวันพระก็ตั้งใจรับอุโบสถศีล ฟงธรรม  ทุกวันสําคัญทางศาสนาตั้งใจประกอบบุญใหญไมเวน เพราะตระหนักวา บุญเปนพลังงานบริสุทธิ์ ชําระใจให สะอาดได กําจัดกิเลสใหเบาบางลงได เปนทางใหใจคลายทุกข นําความสุขนานามาใหได และเปนเหตุใหอายุยืน booksummaForPress.indd 17 27/10/2555 12:17:48
  • 18. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๘ ๖.๓ เสร็จการบุญแตละครั้ง ก็ตั้งแผนการสรางบุญใหญ ดวยการอธิษฐานใชบุญเกาตอบุญใหมตอๆ กันไป เชน  ดวยอํานาจแหงทานกุศลนี้ จงมีผลใหไมตองอดอยาก ยากจน ไดโอกาสพามหาชนสรางมหาทานยิ่ง ๆ ขึ้นไปใน พระพุทธเจาและเหลาพระอรหันตเบื้องหนา ทุกภพชาติจนกวา จะเขานิพพาน  ดวยอํานาจแหงบุญอันเกิดจากการรักษาศีลดีแลวนี้ จงสงผลใหไดเพศบริสุทธิ์ ไดลักษณะมหาบุรุษครบครันพอใจ การบวชประพฤติพรหมจรรยตลอดกาลตราบวันบรรลุนิพพาน เทอญ  ดวยอํานาจแหงการฟงธรรมอันประเสริฐนี้ จงสง ผลใหเปนผูพอใจในการพบเห็น - ฟงธรรม - พิจารณาธรรม ตั้งใจปฏิบัติธรรมตามพระอริยเจายิ่ง ๆ ขึ้นไป ทุกภพทุกชาติ อยารูเบื่อหนายจนกวาจะไดบรรลุนิพพาน ฯลฯ booksummaForPress.indd 18 27/10/2555 12:17:48
  • 19. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๑๙ ๗. มารดามีพระคุณจริง มารดามีพระคุณตอบุตรอเนกอนันต เพราะเปนผูให กําเนิดกายมนุษย เลี้ยงดูบุตรจนเติบใหญ อบรมสั่งสอนบุตร ใหเขาใจความจริงของโลกและชีวิต และหามบุตรทําชั่ว เลือก แตประพฤติชอบ อยูในกรอบศีลธรรม กอใหเกิดเปนนิสัยดี และ คุณธรรมประจําใจอันจะนําไปสูความสุข-เจริญยิ่ง ๆ ขึ้นไป ผูเรียนเจาปญญาจึงตองฝกแสดงความกตัญูรูคุณ ตอมารดาและฝกตอบแทนพระคุณทานดวยการทําสิ่งที่เปน ประโยชนสุขตอทานจนตลอดชีวิต แตมารดายอมมีโทษมหันต หากไมอบรมสั่งสอนบุตรใหเปนคนใฝดี booksummaForPress.indd 19 27/10/2555 12:17:48
  • 20. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๒๐ ๘. บิดามีพระคุณจริง บิดาก็มีพระคุณตอบุตรอเนกอนันตเชนเดียวกับมารดา สวนทานใดจะมีพระคุณมากกวากันก็ขึ้นกับความทุมเทเสียสละ ของทานในการเลี้ยงดูและอบรมสั่งสอนบุตรใหเปนคนดีมี ศีลธรรมนั่นเอง งานเรงดวนของบิดามารดาทุกคน คือ ๑) ตองเตรียมฝกตัว อบรมใจใหพรอมเพื่อการเลี้ยงดู บุตรและการเปนตนแบบคุณธรรมศีลธรรม จริยธรรมแกบุตร ตั้งแตตน ตลอดจนจัดเตรียมสภาพสิ่งแวดลอมที่ดีไวใหพรอม ๒) ตองฝกบุตรใหคุนตอความดีสากลขั้นพื้นฐาน ๔ ประการตั้งแตยังนอนแบเบาะ โดยไมเห็นแกความเหนื่อย ยากใด ๆ คือ ๑. รักความสะอาด ๒. รักความเปนระเบียบ ๓. รักความสุภาพนุมนวล ๔. รักความตรงตอเวลา booksummaForPress.indd 20 27/10/2555 12:17:49
  • 21. เมื่อบุตรรูความก็ยํ้าปฏิบัติตอไป ความดีสากลพื้นฐาน ๔ ประการก็จะพัฒนาเปนนิสัยดี ๆ พื้นฐาน ๓ คือ ๑. นิสัยรักการควบคุมตัวเอง ๒. นิสัยรักการพึ่งตนเอง ๓. นิสัยรักการจับถูก ๓)พัฒนานิสัยดีๆทั้งสามนั้นผานกิจกรรม๕หองชีวิต๑ โดยไมคิดทอแทและสุดทายก็กลายเปนความมีวินัยความอดทน และความเคารพ แลวสงตอไปเพิ่มพูนความรูความดีอีก ที่โรงเรียนเพื่อใหมีนิสัยบัณฑิต๕๒ พรอมเปนมิตรแทแกมหาชน เมื่อเติบใหญ บุตรจึงสมควรกราบไหวบูชาบิดา-มารดา ผูเปน เสมือนพระอรหันตในบานและชวยแบงเบาภาระของทานให เต็มกําลัง หลังทําการบานที่ครูมอบหมายแลวเปนประจําทุกวัน ๑. ๕ หองชีวิตประกอบดวย หองนอน หองนํ้า หองแตงตัว หองอาหาร และหองทํางาน ๒. นิสัยบัณฑิต ๕ ประกอบดวย นิสัยใฝควบคุมตนเอง, นิสัยใฝรักษา สุขภาพ, นิสัยใฝเรียนรู, นิสัยใฝทําดีตามกฎแหงกรรม และนิสัย ใฝเจริญภาวนา booksummaForPress.indd 21 27/10/2555 12:17:49
  • 22. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๒๒ ๙. โอปปาติกะมีจริง โอปปาติกะสัตว คือ สัตวที่ผุดเกิดขึ้นมา ก็โตเต็มที่ทันที ทันใด โดยไมตองมีมารดาบิดา เกิดดวยอํานาจกรรมที่แรงมาก ซึ่งตนเคยทําไวสมัยเปนมนุษย ครั้นถึงคราวตายรางกายก็ สลายวับโดยไมมีซากเหลือโอปปาติกะแบงออกเปน ๒ ประเภท ประเภทที่ ๑ สมัยเปนมนุษยทํากรรมชั่วมาก ตายไป แลวเกิดเปนสัตวนรก ซึ่งมีรูปรางนาเกลียดนากลัวมาก และ อยูในนรกซึ่งมีสภาพทุกขทรมานมาก คือทุกขยิ่งกวาคุกในโลก อยางเทียบไมได ประเภทที่ ๒ ทํากรรมดีมากไปเกิดเปนเทวดานางฟา ซึ่งมีรูปรางงดงามมากและอยูในสวรรค ซึ่งอยูในสภาพเปน สุขมากแมสุขของพระเจาจักรพรรดิ์ก็เทียบไมได สภาพสุข-ทุกขของสัตวนรกและชาวสวรรคแตกตางกัน มากก็จริง แตทั้งคูเหมือนกันคือ อายุยืนมาก คืออายุเกินแสน เกินลาน เกินโกฏิปก็มี booksummaForPress.indd 22 27/10/2555 12:17:50
  • 23. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๒๓ พระสัมมาสัมพุทธเจาตรัสเลาเรื่องนี้ดวยมหากรุณา เพราะปรารถนาจะใหชาวโลกมีกําลังใจในการละกรรมชั่ว โดยเด็ดขาด และทุมเททํากรรมดีดวยชีวิต จะไดเปนสุขนานๆ ในสวรรค และไดโอกาสวางแผนทําความดีใหรัดกุมเต็มที่ เมื่อคราวกลับมาเกิดเปนมนุษย สภาพรางกายที่แตกตางกันโดยสิ้นเชิงระหวาง มนุษยกับสัตวนรกหรือมนุษยกับเทวดา แมเปนบุคคลเดียวกัน ก็ตาม อาจเปรียบเทียบไดกับสัตวบางชนิด แมเปนสัตว ตัวเดียวกัน แตในวงจรชีวิตของมันมีสภาพรางกายและ สถานที่อยูแตกตางกันโดยสิ้นเชิง เชน ยุงกับลูกนํ้า กบกับ ลูกออด หรือแมลงวันกับหนอน เปนตน ผูเรียนจึงตองหมั่นคํานึงถึงเรื่องโอปปาติกะใหมาก เพื่อเตือนสติตนเองใหละชั่ว ทําดีดวยชีวิต และเตือนสติ ใหหมั่นฝกสมาธิมากๆ เพื่อมีโอกาสไดเห็นนรก-สวรรคตาม พระอรหันตและกําจัดกิเลสใหสิ้นไปตามทานดวย booksummaForPress.indd 23 27/10/2555 12:17:50
  • 25. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๒๕ ๑๐. พระพุทธเจามีจริง เปนธรรมชาติวา หากสมณพราหมณหรือใครก็ตาม ไมจํากัดดวยเชื้อชาติ หากตั้งใจประพฤติดีปฏิบัติชอบ ไมละเมิดกฏแหงกรรม มุงกลั่นใจใหผองใสเปนนิจดวยชีวิต ยอมสามารถรูแจงแทงตลอดในโลกนี้โลกหนาไดดวยปญญา อันยิ่งเอง อาศัยความเมตตากรุณาอยางยิ่งของทาน ทาน ยอมสามารถสอนชาวโลกใหรูแจงตามได บุคคลมีความดีงามพรอมเชนนี้ มีอยูในโลก บางยุคสมัยจริง ชาวโลกเรียกทานดวยความเคารพ อยางยิ่งวาพระพุทธเจา หากใครมีโชคไดพบพระองคแลว ตั้งใจฟงธรรม พิจารณาธรรม ปฏิบัติสมควรแกธรรม ยอม หมดทุกขโดยเด็ดขาดตามทานไดอยางแนนอน booksummaForPress.indd 25 27/10/2555 12:17:51
  • 29. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๒๙ หลักการดําเนินชีวิตครูอยางถูกตอง ๑๐ ประการ ๑. ทานมีผลจริง ๑. มุงมั่นถายทอดความรูทั้งทางโลกและทางธรรมให แกศิษยดวยความปรารถนาดีตอศิษยอยางบริสุทธิ์ใจที่จะให ศิษยเปนคนดีที่โลกตองการประสบความสุขความเจริญรุงเรือง ในชีวิต ๒. แบงปนความรูทั้งทางโลกและทางธรรม รวมทั้ง ประสบการณในวิชาชีพครู ตลอดจนเทคโนโลยีสมัยใหม ในวงการศึกษาใหแกเพื่อนครูดวยความจริงใจ ๓. รวมมือในการทํากิจกรรมตางๆ เพื่อประโยชนของ โรงเรียนหรือสถาบันการศึกษาเปนสวนรวม โดยไมเห็นแก ความเหนื่อยยากและโดยไมขาดตกบกพรอง booksummaForPress.indd 29 27/10/2555 12:18:00
  • 30. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๓๐ ๔. สละเวลาในการถายทอดความรูดานวิชาการ หรือ ปลูกฝงอบรมศีลธรรมใหแกเด็กบางคน บางกลุมที่มีปญหาเปน กรณีพิเศษดวยจิตเมตตา ๕. เมื่อมีปญหากระทบกระทั่งกันในหมูเพื่อนรวมงาน ก็พยายามใหอภัยกันเสมอ เพื่อความรักสามัคคีระหวางเพื่อน รวมงาน และเพื่อเปนแบบอยางที่ดีแกบรรดาลูกศิษย การประพฤติปฏิบัติเหลานี้ ถือไดวาเปนการทําทาน ในอีกลักษณะหนึ่งของผูมีอาชีพครู ซึ่งมีผลดีอยางแทจริง booksummaForPress.indd 30 27/10/2555 12:18:00
  • 31. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๓๑ ๒. การสงเคราะหมีผลจริง ๑. สงเคราะหนักเรียนที่มีปญหาตางเพื่อใหสามารถ เรียนไดจบหลักสูตร ดวยวิธีการที่เหมาะสม เชน นักเรียนที่ ขาดแคลนทุนเลาเรียน ก็อาจหางานพิเศษใหทํา หาทุนอุดหนุน การศึกษาจากองคกรของรัฐและเอกชนให เปนตน ๒. สงเคราะหนักเรียนที่เรียนดี มีความประพฤติดีแต ยากจน ดวยการสละเวลาสอนพิเศษให เพื่อสงเขาสอบแขงขัน ชิงทุนการศึกษาเรียนตอในประเทศหรือตางประเทศหลังจาก จบการศึกษาในโรงเรียนที่กําลังเรียนอยู ๓. เมื่อเพื่อนครูหรือบุคลากรในโรงเรียนตางประสบ ปญหาจากอุบัติเหตุ หรือภัยธรรมชาติก็ตองชวยกันสงเคราะห อยางสุดความสามารถ เปนตน การประพฤติปฏิบัติเหลานี้ ถือไดวาเปนการสงเคราะห เพื่อนมนุษยดวยกัน ยอมมีผลดีอยางแนนอน ผูประพฤติปฏิบัติ ยอมชื่อวามีสัมมาทิฐิอยางแทจริง booksummaForPress.indd 31 27/10/2555 12:18:00
  • 32. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๓๒ ๓. การยกยองมีผลจริง ๑. ครูควรมองหาคุณธรรมความดีและความสามารถ ทั้งของผูบริหารซึ่งเปนหัวหนาของตน และเพื่อนครูผูรวมงาน ทุกคน ขณะเดียวกันก็พึงมีทัศนคติที่ดีตอทุกคน เมื่อเห็นใคร ทําดีทําถูกตองก็ควรกลาวยกยองสรรเสริญตามความเหมาะสม บุคคลที่มีนิสัยเชนนี้ ยอมสามารถเขากันไดกับผูรวมงานทุกคน ยอมสามารถประกอบอาชีพไดดวยความสบายใจ และมีโอกาส เจริญรุงเรืองในหนาที่การงาน ๒. ครูตองไมนินทาวารายผูบริหารใหนักเรียนฟง เพราะจะทําใหนักเรียนขาดความเคารพผูบริหาร และอาจไมมี ความรูสึกภาคภูมิใจในสถานศึกษาของตน ๓. ครูตองไมนินทาวารายเพื่อนครูใหนักเรียนฟง เพราะ ก. ถานักเรียนเชื่อผูนินทาก็จะรังเกียจหรือไมเคารพ นับถือครูผูถูกนินทา booksummaForPress.indd 32 27/10/2555 12:18:01
  • 33. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๓๓ ข.นักเรียนที่ไดรับการปลูกฝงนิสัยรักการปฏิบัติตาม มรรคมีองค ๘ แลว จะมองวา ผูนินทาผิดศีล ไมนาเคารพ ค. ความลับในโลกไมมี ผูถูกนินทายอมรูวาใคร นินทาตน ซึ่งจะเปนเหตุปจจัยใหเกิดปญหาตางตามมาอีกมาก เชน ครูผูนินทาจะกลายเปนแกะดําในหมูเพื่อนครู เปนตน ๔. ครูตองไมแสดงความลําเอียงตอนักเรียน ดวย การพูดจาไพเราะกับนักเรียนที่เกงและดี เมื่อทําผิดพลาด แต ใชถอยคําตําหนิติเตียนรุนแรงหรือหยาบคายกับเด็กที่เรียนออน ยากจน แทนที่จะใชคํานุมนวล ออนโยน อยางไรก็ตาม ครูตองระลึกอยูเสมอวา การทํางานรวม กับมวลชนหรือคนหมูมากจะประสบความสําเร็จอยางแทจริงไม วาดานใดก็ตามจําเปนตองรูหลักจิตวิทยาเปนอยางดี การที่ครูประพฤติตอผูคนตางๆ ไมวาเด็กหรือผูใหญ ในเชิงยกยอง ยอมมีผลดีตอทุกฝาย booksummaForPress.indd 33 27/10/2555 12:18:01
  • 34. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๓๔ ๔. กฎแหงกรรมมีผลจริง ๑. ครูตองศึกษาเรื่อง กฎแหงกรรม ใหเขาใจในระดับ โยนิโสมนสิการเปนอยางนอย เพื่อใหสามารถอธิบายเกี่ยวกับ พฤติกรรมตางๆ ของคนเราดวยกฎแหงเหตุและผล ถาเปน เชนนี้ก็จะชวยใหครูมีศรัทธามั่นในกฎแหงกรรม ซึ่งนอกจาก จะชวยใหครูตั้งมั่นอยูในสัมมาทิฐิแลว ยังจะสามารถอธิบาย เรื่อง กฎแหงกรรมไดอยางมีประสิทธิผลเสมอ ๒. เมื่อครูมีศรัทธามั่นในกฎแหงกรรม ตั้งมั่นใน สัมมาทิฐิเปนคุณสมบัติประจําตัวแลว ก็พึงพัฒนาตนใหมีนิสัย รักการปฏิบัติตามมรรคมีองค ๘ และปฏิบัติสัมมาสมาธิเปน ประจํา ถาปฏิบัติไดถูกวิธีตามที่ครูบาอาจารยอบรมสั่งสอน ยอมประสบความกาวหนาถึงขั้นบรรลุฌานระดับใดระดับหนึ่ง ซึ่งอาจจะสามารถพิสูจนกฎแหงกรรมไดดวยตนเอง ถาเปน เชนนั้น การทําหนาที่ปลูกฝงนิสัยรักการปฏิบัติตามมรรค มีองค ๘ ใหแกศิษยก็จะมีประสิทธิผลยิ่งขึ้น booksummaForPress.indd 34 27/10/2555 12:18:01
  • 35. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๓๕ ๓. ครูพึงระลึกเสมอวา เรื่องกฎแหงกรรมคือหัวใจของ สัมมาทิฐิ ถาครูสามารถปลูกฝงอบรมศิษยทั้งมวลใหมีศรัทธา มั่นคงในเรื่องกฎแหงกรรมได ยอมมั่นใจไดวาศิษยเหลานั้น จะเปนคนดีมีสัมมาทิฐิระดับตน หนาที่ตอไปของครูก็คือจะตอง ตอกยํ้าใหศิษยมีสัมมาทิฐิมั่นคงยิ่งขึ้น กลาวไดวาการปลูกฝงอบรมศิษยทั้งมวลใหเปนคนดี มั่นคงอยูในสัมมาทิฐิ คือกรรมดีที่ครูไดทําทั้งเพื่อตนเอง สังคม และประเทศชาติโดยรวม ยอมมีผลดีตอตัวครูเอง และทุกฝาย ดังกลาวมาแลวอยางแนนอน booksummaForPress.indd 35 27/10/2555 12:18:02
  • 36. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๓๖ ๕. โลกนี้มี (ที่มาจริง) เหตุแหงความเจริญกาวหนาหรือความเสื่อมในอาชีพ ครูของตนในปจจุบันนี้ ลวนเปนผลมาจากการดําเนินชีวิต ของครูในชวงเวลาที่ผานมา วาเปนไปตามสัมมาทิฐิ ๔ ประการ แรกหรือหลักการดําเนินชีวิตใหเปนสุข ๔ หรือไมเพียงใด ประการหนึ่ง ประกอบกับวิบากแหงบาปกรรมในชาติปางกอน ที่ตามมาตัดรอน อีกประการหนึ่ง ดังนั้น เมื่อมั่นใจวาตนครองชีวิตถูกตองตามหลัก การดําเนินชีวิตใหเปนสุข ๔ แลว แตไมไดรับผลตอบแทน ดานตําแหนงหนาที่การงานตามที่คาดหวัง ก็จะตองไมทอใจ จงพากเพียรทําใหดียิ่งขึ้นไปอีก คิดเสียวาอยางนอยก็เปน บุญกุศลที่ไดทําแลวในชาตินี้ booksummaForPress.indd 36 27/10/2555 12:18:02
  • 37. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๓๗ ๖. โลกหนามี (ที่ไปจริง) ความเจริญหรือความเสื่อมในอาชีพครูของตนในอนาคต ขึ้นอยูกับความเขมงวดกวดขันตนเองทั้งในดานนิสัยสวนตัว และประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานในหนาที่ วาเปนไปตาม หลักการดําเนินชีวิตใหเปนสุข ๔ มากนอยเพียงใด นับแตบัดนี้ เปนตนไป รวมกับผลในขอ ๕ อีกดวย เมื่อมีแนวคิดเชนนี้แลวครูก็ตองไมตั้งอยูในความประมาท จําเปนตองพิจารณาตรวจสอบ แกไขและพัฒนาการปฏิบัติงาน ในหนาที่ของตนประการหนึ่ง พิจารณาตรวจสอบ แกไขและ พัฒนาลักษณะนิสัยของตนอีกประการหนึ่งขณะเดียวกันก็สอน ใจตนเองอยูเสมอวา ความสําเร็จในชีวิตของครูนั้น ตองอยูที่ คุณภาพและคุณธรรมของศิษยทั้งมวลเปนสําคัญ มิไดอยูที่ ตําแหนงลาภหรือยศ โดยสวนตัว อยางไรก็ตามถาครูไดทุมเท ชีวิตปฏิบัติหนาที่เพื่อความเจริญกาวหนาของศิษยทั้งมวลแลว ความเจริญกาวหนาจะเกิดขึ้นแกตัวครูเอง เปนไปตามกฎแหงกรรม booksummaForPress.indd 37 27/10/2555 12:18:02
  • 38. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๓๘ ๗. มารดามีจริง ครูตองมีความกตัญูกตเวทีตอมารดา ครู - อาจารย และผูมีพระคุณ การปฏิบัติเชนนี้ นอกจากเปนคุณธรรมหรือ กรรมดีของครูโดยตรงแลว ยังเปนแบบอยางดานคุณธรรม ใหแกบุตร ธิดา ลูกศิษย และคนรอบขางอีกดวย booksummaForPress.indd 38 27/10/2555 12:18:04
  • 40. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔๐ ๘. บิดามีจริง ครูตองมีความกตัญูกตเวทีตอบิดา ครู- อาจารยและ ผูมีพระคุณนอกจากครูจะปฏิบัติตามเปนตนแบบดานคุณธรรม ใหแกบุตรธิดา ลูกศิษยและคนรอบขางแลว ครูจําเปนจะตอง แนะนําสั่งสอนอบรมใหศิษยตระหนักถึงคุณของบิดาไมยิ่งหยอน ไปกวามารดาอีกดวยทั้งนี้เพราะในสภาพสังคมปจจุบันมีปญหา ครอบครัวแตกแยกเกิดขึ้นทุกสังคม บุตรสวนใหญจะใกลชิด สนิทสนมกับมารดา หางไกลกับบิดาหรือในบางครอบครัวที่ บิดาจมอยูกับอบายมุขก็มักจะทําทารุณโหดรายตอมารดาทําให บุตรบางคนถึงกับเกลียดชังบิดาของตนก็มี ดังนั้น จึงเปนหนาที่ของครูในการปลูกฝงชี้แนะใหเด็ก มีความเขาใจและความคิดถูกตองเกี่ยวกับเรื่องพระคุณของ บิดา ปองกันมิใหเด็กมีบาปกรรมติดตัวไป เพราะมีความคิดเห็น เปนมิจฉาทิฐิเกี่ยวกับพระคุณของบิดา ครูที่สามารถเปลี่ยนทิฐิ ของศิษยได ยอมถือวาเปนความสําเร็จในชีวิตครู booksummaForPress.indd 40 27/10/2555 12:18:09
  • 41. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔๑ ๙. สัตวที่เกิดแบบโอปปาติกะมีจริง ครูที่ทุมเทชีวิตเพื่อปลูกฝงอบรมเหลาศิษยใหเปนคนดี มีสัมมาทิฐิอยางมั่นคง รูจักเสียสละทํางานเพื่อสวนรวม ดวยความบริสุทธิ์ใจ ขณะเดียวกัน ครูเองก็ทําตนเปนตนแบบ ศีลธรรมและคุณความดีทุกอยางทุกประการที่ครูพรํ่าสอน ศิษย ครูประเภทนี้แมหายากแตก็มีอยูจริง จึงกลาวไดวา ครูที่ เปนมนุสเทโว คือเปนมนุษยแตมีนํ้าใจเยี่ยงเทวดานั้นมีอยูจริง ครูประเภทนี้ยอมเปนปูชนียบุคคลใหแกมนุษยและเทวดาได กราบไหวทั้งโลกนี้และโลกหนา booksummaForPress.indd 41 27/10/2555 12:18:12
  • 42. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔๒ ๑๐. พระพุทธเจาผูเปนบรมครูของสัตวโลกมีจริง ครูผูประสบความสําเร็จในชีวิตครู คือครูผูอุทิศชีวิตเพื่อ ทําหนาที่ปลูกฝงอบรมบมนิสัยศิษยของตนใหมีนิสัยบัณฑิต ๕ มีความรับผิดชอบตอตนเอง ครอบครัว สังคม ประเทศชาติ และพระพุทธศาสนา ดวยมีความคิดวาการทํางานในหนาที่ของ ตนทุกอยางทุกประการ ลวนเปนการสั่งสมบุญบารมีใหแก ตนเองเยี่ยงพระโพธิสัตว อยางไรก็ตามมีครูบางคนทําหนาที่การงานในตําแหนง เสมือนเปนงานอดิเรก เบียดบังเวลาราชการ หรือเวลาใน ตําแหนงหนาที่ไปทําธุรกิจสวนตัวหลายรูปแบบแมอยูที่โรงเรียน ก็ทําหนาที่ครูเฉพาะอยูในหองเรียนเทานั้น เมื่อกาวพนจาก หองเรียน จิตใจก็พะวักพะวนอยูกับเรื่องธุรกิจ ครูประเภทนี้ ถาบังเอิญเปนที่โปรดปรานของผูบริหาร ยอมมีความเจริญ รุงเรืองในตําแหนงหนาที่ แตครูประเภทนี้ก็ไมถือวาประสบ ความสําเร็จในอาชีพครู booksummaForPress.indd 42 27/10/2555 12:18:15
  • 44. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔๔ แนวทางการปลูกฝงสัมมาทิฐิสําหรับเด็ก สัมมาทิฐิประกอบดวยองคธรรม ๑๐ ประการ คือ ๑. ทานมีผลจริง ๒. การสงเคราะหมีผลจริง ๓. การบูชามีผลจริง ๔. ผลวิบากกรรมที่ทําดี-ชั่วมีจริง ๕. โลกนี้มีจริง (มีที่มา) ๖. โลกหนามีจริง (ตายแลวไมสูญ) ๗. มารดามีพระคุณจริง ๘. บิดามีพระคุณจริง ๙. โอปปาติกะมีจริง ๑๐. พระพุทธเจามีจริง booksummaForPress.indd 44 27/10/2555 12:18:19
  • 45. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔๕ สัมมาทิฐิ ๑๐ ประการนี้ แบงออกไดเปน ๒ กลุม ไดแก กลุมที่ ๑  ขอ๑-๔คือหลักการดําเนินชีวิตใหเปนสุข๔ประการ กลุมที่ ๒  ขอ ๕-๑๐ คือ ความจริงประจําโลก ๖ ประการ องคธรรมในกลุมที่ ๑ คือ ขอ ๔ ซึ่งชาวพุทธเรียกวา กฎแหงกรรม และคุนกับพุทธพจนวา “ทําดีไดดี ทําชั่วไดชั่ว” เรื่องกฎแหงกรรมนี้ เปนองคธรรมที่เดนกวาองคธรรม ๓ ขอแรกเพราะเปนเรื่องของเหตุและผล ซึ่งอภิปรายใหเกิด ความเขาใจไดงาย โดยเฉพาะอยางยิ่งเด็กโต เพราะมีเรื่องราว มากมายพิสูจนใหเห็นไดในชีวิตประจําวัน เชน เด็กที่เกียจคราน การเรียนยอมสอบตก นักเรียนวัยรุนที่เปนอันธพาลปลนจี้ booksummaForPress.indd 45 27/10/2555 12:18:19
  • 46. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔๖ ชาวบาน ยอมถูกตํารวจจับ เปนตน แตผูที่ยังไมเชื่อ กฎแหง กรรมเต็มหัวใจ ก็คงจะเปนบรรดาผูใหญที่มีขอสงสัย เนื่องจาก ยังขาดการศึกษาและปฏิบัติตามหลักพระพุทธศาสนาอยาง จริงจังนั่นเอง ซึ่งจะไมขอกลาวในที่นี้ การปลูกฝงอบรมเด็ก ๆ ใหมีสัมมาทิฐิเปนคุณธรรม ประจําใจ ควรประกอบดวยองค ๓ คือ ๑. ปลูกฝงความรูความเขาใจองคธรรมในองคมรรค ตางๆ ใหแกเด็ก ๆ ในเชิงทฤษฎีดวยการอภิปรายโดยใชวิธี ปุจฉา-วิสัชนา เพื่อกระตุนเด็ก ๆ ใหใชปญญาคิดพิจารณา รายละเอียดในองคธรรมแตละขอ จนกระทั่งเด็ก ๆ มองเห็น ขอดีหรือประโยชนอยางแทจริงของเรื่องที่อภิปราย และยอมรับ ไปปฏิบัติในชีวิตจริง booksummaForPress.indd 46 27/10/2555 12:18:19
  • 47. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔๗ ๒. ผูใหญควรมีกุศโลบายจัดกิจกรรมเพื่อใหเด็ก ๆ ได นํารายละเอียดในองคมรรคตาง ๆ ซึ่งไดอภิปรายกันมาแลว มาปฏิบัติในชีวิตประจําวันใหเกิดเปนนิสัย ๓. ชักชวนใหเด็กฝกสมาธิภาวนาพรอมกับผูใหญ ทุก ๆ วัน ทั้งที่บานและที่โรงเรียนจนเกิดเปนนิสัย การทําสมาธิ ภาวนายอมเปนการปฏิบัติมรรคองคที่ ๗ และ ๘ ไปพรอม ๆ กัน เด็ก ๆ ที่มีประสบการณภายในแมเพียงจิตสงบอยางตอ เนื่องสักระยะหนึ่ง ทั้งสติและปญญาของเขาก็จะพัฒนาขึ้นมา ในระดับหนึ่ง ซึ่งจะชวยใหพวกเขาเขาใจหัวขอธรรมในองค มรรคตาง ๆ ที่อภิปรายกันมาแลวดียิ่งขึ้น มีความเขาใจถูกตอง ถองแทขึ้นวาสิ่งใดดี สิ่งใดชั่ว สิ่งใดควร สิ่งใดไมควร สิ่งใดผิด สิ่งใดถูก ขณะเดียวกันก็มีสติควบคุมตนเองทั้งทางกายและ วาจา มิใหกระทําสิ่งที่ชั่ว สิ่งที่ไมควร สิ่งที่ผิด พรอมกันนั้น booksummaForPress.indd 47 27/10/2555 12:18:19
  • 48. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔๘ ก็อยากกระทําสิ่งดีๆ สิ่งที่ควรและถูกตอง เพราะเชื่อมั่นวา จะไดรับการยอมรับและชื่นชมจากบุคคลทั่วไป การสอนสมาธิกลุมแรก ควรยึดเรื่องหลักเหตุผล เปนมาตรฐานการดําเนินการอภิปรายอาจจะยกองคธรรม ขอใดขอหนึ่งใน ๓ ขอแรกขึ้นมาตั้งเปนคําถามก็ได เชน ถาเปนเด็กอนุบาลอาจถามวา ก. “หนูรูสึกอยางไร ถามีเพื่อนคนหนึ่งใหขนมอรอย ๆ รับประทานทุกวัน” คําตอบของเด็กแตละคนอาจใชถอยคํา แตกตางกันไป แตเชื่อมั่นวาจะเปนไปในเชิงบวกทั้งสิ้น ข. “หนูรูสึกอยางไร ถามีเพื่อนมาชวยขณะที่กําลังหิ้ว ถังนํ้าหนัก ๆ” แนนอนวาคําตอบของเด็กแตละคนจะเปนไป ในเชิงบวก ค. “หนูรูสึกอยางไร ถามีเพื่อนคนหนึ่งขโมยดินสอของ หนูไป” คําตอบจากเด็กทุกคนยอมเปนไปในเชิงลบ booksummaForPress.indd 48 27/10/2555 12:18:20
  • 49. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๔๙ เมื่อถามคําถามในลักษณะนี้หลาย ๆ คําถามแลว ผูใหญ พึงสรุปวา ถาเราทําดีกับผูอื่น เขาก็รักและชอบเรา แตถาเรา ทําไมดีกับเขาเขาก็เกลียดเราไมชอบเราไมอยากคบหาสมาคม กับเรา พรอมกันนั้นก็ตั้งคําถามใหมวา“ใครเห็นดวยใหยกมือขึ้น” ถามีเด็กไมยกมือ (ซึ่งไมนาจะมี) ผูใหญตองขอใหเขาอภิปราย จากคําถามชุดแรก ผูใหญก็สามารถโยงเขามาสู ๓ เรื่อง คือ ๑. ทานมีผลจริง ๒. การสงเคราะหมีผลจริง ๓. กฎแหงกรรมมีจริง ครั้นแลวตั้งคําถามใหม เชน ง. “หนูรูสึกอยางไร ถามีผูชมวาหนูเขียนหนังสือสวยมาก” booksummaForPress.indd 49 27/10/2555 12:18:20
  • 50. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕๐ จ. “หนูรูสึกอยางไร ถาหนูฟนหนาหัก แลวถูกเพื่อน ๆ ลอวาฟนหลอ” ฉ. “หนูรูสึกอยางไร ถาคุณแมซื้อของเลนที่ถูกใจหนูมาให” ช. “หนูรูสึกอยางไร ถาคุณพอพาหนูไปฝกวายนํ้าตาม ที่หนูปรารถนา” คําถามเหลานี้ จะกระตุนใหเด็ก ๆ รวมกันอภิปราย ครั้นแลวผูใหญก็พึงสรุปในเชิงใหการอบรมสั่งสอนวา เราควรจะหาจุดดีจุดเดนของผูอื่น แลวนํามายกยองสรรเสริญ เพื่อใหเขามีกําลังใจทําความดีตอไป ไมควรสนใจปมดอย ของผูอื่น แลวนํามาลอเลียนใหเขารูสึกอับอายขายหนา นั่นคือ ใหพยายามจับถูกผูอื่น อยาพยายามจับผิดใคร ๆ ขณะเดียวกัน ก็สอนใหเด็กรูจักเอาใจเขามาใสใจเรา จากคําถามชุดนี้ ผูใหญก็สามารถโยงเขามาสูสัมมาทิฐิ ไดทั้งชุดแรกและชุดที่ ๒ คือ booksummaForPress.indd 50 27/10/2555 12:18:20
  • 51. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕๑ ๑. การบูชามีผลจริง ๒. มารดามีพระคุณจริง ๓. บิดามีพระคุณจริง เมื่อเปลี่ยนประเด็นไปสูองคธรรมใหม ผูใหญก็นํา การอภิปรายดวยการใชคําถามตาง ๆ เชน ซ. “หนูรูสึกอยางไร เมื่อเห็นคนตาบอดแตกําเนิดหรือ คนที่มีอวัยวะพิกลพิการ” ฌ. “หนูรูสึกอยางไร เมื่อเห็นคนมีรูปรางหนาตาสวย หรือหลอ เห็นคนที่มีฐานะรํ่ารวย เห็นคนขอทาน” เมื่อเด็ก ๆ อภิปรายแสดงความคิดเห็นโดยทั่วกันแลว ผูใหญอาจใหคําอธิบายวา “ตั้งแตตอนตน เราไดอภิปรายกันแลววา การทําดียอม ไดดีคนทําชั่วยอมไดชั่วนั่นคือหลักหรือกฎแหงเหตุผล เรื่องราว ทุกอยางที่เกิดขึ้นลวนเปนผลที่มาจากเหตุทั้งสิ้น ซึ่งทางธรรม เรียกวา กฎแหงกรรม” booksummaForPress.indd 51 27/10/2555 12:18:21
  • 52. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕๒ ครั้นแลวถามยํ้าวา “ใครเชื่อกฎแหงกรรมบาง ยกมือขึ้น” (ถาเด็กคนใด ไมยกมือ ตองขอใหอภิปราย) ครั้นแลวถามตอไปวา ญ. การที่คนเราเกิดมาพิกลพิการหรือรูปสวยรวยทรัพย นั้น ลวนเปนผลทั้งสิ้นใชไหม ถาหนูคิดวาใช อะไรเปนเหตุ ที่ทําใหเปนเชนนั้น คําถามนี้ยอมกระตุนใหเด็ก ๆ คิดหาทางอภิปรายกัน อยางกวางขวาง ซึ่งผูใหญอาจจะชวยเสริมขอมูลในลักษณะ ตั้งคําถามใหคิดบาง ซึ่งในที่สุดก็จะไดขอสรุปลงที่เรื่อง กฎแหงกรรม ครั้นแลวผูใหญก็เพิ่มคําอธิบายเกี่ยวกับเรื่องนี้ ในองคธรรมโลกนี้มี (ที่มา) จริง ครั้นแลวก็สามารถโยงไปสูเรื่อง โลกหนามี (ที่ไป) จริง ไดโดยงาย booksummaForPress.indd 52 27/10/2555 12:18:21
  • 53. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕๓ เมื่อเด็ก ๆ เขาใจและยอมรับเรื่องโลกหนามีจริงแลว ยอมเขาใจเรื่อง นรก-สวรรค ไดโดยงาย และถามีสื่อใหดู ประกอบคําอธิบายก็จะเขาใจไดงายขึ้นอีก และสามารถโยงไป ถึงเรื่อง โอปปาติกะ ไดทันที เมื่อเด็ก ๆ เขาใจองคธรรมทั้ง ๙ โดยปราศจากขอ กังขาแลว ยอมโยงไปสูองคธรรมขอ ๑๐ คือพระพุทธเจามีจริง ไดโดยไมยาก เพราะเด็ก ๆ ชาวพุทธทั้งหลายตางก็เคยเห็น พระพุทธรูป เห็นรูปพระพุทธเจา อีกทั้งเคยไดสวดมนตบูชา พระรัตนตรัยกันมาแลวทั้งสิ้น ทั้งหมดนี้ คือ วิธีการสอนใหเด็ก ๆ เขาใจในภาคทฤษฎี ตอจากนี้ไปก็เปนเรื่องที่ผูใหญจะตองจัดใหเด็ก ๆ ไดทํากิจกรรม ตาง ๆ ตามองคธรรมที่ไดอภิปรายมาแลว ในเรื่องที่สามารถ นํามาปฏิบัติไดจริง เชน การตักบาตร การทําสังคมสงเคราะห ไปทําบุญถวายภัตตาหารพระที่วัด การสวดมนตและการเจริญ สมาธิภาวนาเปนกิจวัตรทั้งที่บานและที่โรงเรียน booksummaForPress.indd 53 27/10/2555 12:18:21
  • 54. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕๔ การทําสมาธิภาวนานั้นจะชวยพัฒนาปญญาใหเด็กมี ความเขาใจองคธรรมที่ไดอภิปรายมาแลวทั้งหมดลึกซึ้งยิ่งขึ้น ขณะเดียวกันก็มีสติระมัดระวังตนใหรูจักสํารวมกาย วาจา มิใหเผลอตัวแสดงพฤติกรรมชั่วติดตัวตอไปในโลกหนา ถาผูใหญหมั่นเอาใจใสเด็ก ๆ ในปกครองของตนให ปฏิบัติตามองคธรรมตาง ๆ ที่ตนไดอภิปราย แลวนําไปปฏิบัติ เปนกิจวัตรจนเปนนิสัย ประกอบกับรับการบําเพ็ญสมาธิภาวนา ตังแตเยาววัย จนเปนนิสัย พวกเขาก็จะเติบโตขึ้นมาเปนคนดี ที่โลกตองการอยางแนนอน booksummaForPress.indd 54 27/10/2555 12:18:22
  • 56. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕๖ หลักการปลูกฝงสัมมาทิฐิ หลักการปลูกฝงสัมมาทิฐิที่จะกอใหเกิดสัมฤทธิผลนั้น อาจกลาวสรุปเปนขอ ๆ ไดดังนี้ ๑. ตองไมมีการบังคับแตเปนการฝกใหคิดอยางเปน กระบวนการ จากการเกิดความเขาใจระดับตื้นไปสูความเขาใจ ที่ลึกซึ้งยิ่งๆ ขึ้นตามลําดับ จนกระทั่งใจใสสวางเสมือนหนึ่ง แสงเงินแสงทองผุดขึ้นมาฆากิเลสที่แอบแฝงอยูในใจ ๒. ฝกใหคิดอยางมีเหตุผลโดยใชวิธีอภิปรายตามที่ได กลาวไวในตอนตนแลว การคิดอยางมีเหตุผลนั้นมีอยู ๒ ดาน คือ ดานวัตถุ และจิตใจ สําหรับการปลูกฝงสัมมาทิฐินี้ตองเนนดานจิตใจ และ ดําเนินตามหลักเกณฑกฎแหงกรรม คือ ทําดีไดดี ทําชั่วไดชั่ว เมื่อฝกใหเด็กคิดโดยการอภิปรายกันอยางกวางขวางและ booksummaForPress.indd 56 27/10/2555 12:18:23
  • 57. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕๗ ทั่วถึงแลว ผูใหญตองเปนผูสรุปประเด็นสําคัญใหเด็กเขาใจ และจดบันทึกไว เพื่อนําไปสูการปฏิบัติตอไป ๓. ขอมูลที่นํามาใหเด็กคิดหาเหตุผลนั้นตองเรียงลําดับ จากเรื่องงายไปหายาก จากเหตุผลตื้น ๆ ไปสูเหตุผลที่ลึกซึ้ง เชน การแบงปนอาหารการกิน การแบงปนสิ่งของเครื่องใช ใหกันระหวางญาติพี่นองหรือเพื่อนฝูง ซึ่งมิไดอัตคัดขัดสน เชนนี้จัดวาเปนการสรางความรักใครกลมเกลียวระหวางสมาชิก ของหมูคณะใหแนนแฟนยิ่งขึ้น เปนตัวอยางของเหตุตื้น ๆ ซึ่งนําไปสูผลคือความสามัคคีระหวางสมาชิกของหมูคณะ อันเปนจุดมุงหมายขององคธรรมแรกของสัมมาทิฐิ คือ ทานมีผลจริง สําหรับการสละแรงกาย สละเงินทอง สละเวลาอันมีคา เพื่อชวยเหลือคนตกทุกขไดยาก ซึ่งเปนเรื่องที่ทําไดยากกวา การแบงปน เพราะนอกจากตนจะตองมีความพรอมแลว ยังจะตองมีนํ้าใจเสียสละอยางสูงอีกดวย นี้ก็เปนตัวอยาง booksummaForPress.indd 57 27/10/2555 12:18:23
  • 58. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕๘ ของเหตุและผลที่ลึกซึ้งขึ้นอีกระดับหนึ่ง อันเปนจุดมุงหมาย ขององคธรรมที่ ๒ ของสัมมาทิฐิ คือ การสงเคราะหมีผลจริง อนึ่งการบริจาคทรัพยสินเพื่อทํานุบํารุงพระพุทธศาสนา ก็จัดเปนเรื่องการสงเคราะหดวย ซึ่งอานิสงคที่ผูบริจาค จะไดรับก็คือ ความปลื้มปติใจ ที่จัดเปนเรื่องบุญกุศล ซึ่ง อาจเปนเรื่องที่เขาใจไดงายสําหรับผูที่คุนอยูกับการสราง บุญกุศล มีผูคนไมนอยที่นอกจากจะชอบทําสังคมสงเคราะหและ ศาสนาสงเคราะหแลวยังชอบชวนผูอื่นมารวมกิจกรรมสงเคราะห เพื่อสรางบุญกุศลเชนเดียวกับตนอีกดวย ตองถือวาบุคคล ประเภทนี้มีนํ้าใจสูงสงอยางยิ่ง เพราะมีบทบาทในการพัฒนา สังคมใหเกิดสันติสุขอยางยั่งยืน สมควรไดรับการยกยองจาก สังคม เปนจุดมุงหมายขององคธรรมที่ ๓ ของสัมมาทิฐิคือ การบูชายกยองมีผลจริง booksummaForPress.indd 58 27/10/2555 12:18:24
  • 59. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๕๙ เมื่อเด็กมีความเขาใจเรื่อง ทานมีผลจริง การสงเคราะห มีผลจริง และการบูชายกยองมีผลจริง ครูก็ควรสรุปโดยโยง เขามาสูองคธรรมที่ ๔ ของสัมมาทิฐิ คือ ทําดีไดดี ทําชั่วได ชั่วหรือกฎแหงกรรม พรอมทั้งนอมนําใหเด็กตั้งมโนปนิธาน ที่จะยึดเปนหลักปฏิบัติในชีวิตตลอดไป ดวยเชื่อมั่นวานอกจาก เปนการทําดีแลวยังเปนการสรางบุญกุศลที่จะนําความสุข ความเจริญมาสูชีวิตตนอีกดวย สวนขอมูลที่จะนํามาใหเด็กคิดหาเหตุผลสําหรับเรื่อง โลกนี้และโลกหนานั้น ผูใหญอาจจะชี้นําใหเด็กคิดตามก็ไดวา ขณะที่คนเราโกรธหนาตาจะไมสวยเลย ดังนั้นคนที่มีนิสัย หงุดหงิด โกรธงาย โกรธบอย ๆ โกรธทั้งวัน หนาตาก็จะไม สวยทั้งวัน ถาโกรธทั้งปก็จะไมสวยทั้งป ดังนั้นคนที่มักโกรธ จนเปนนิสัยหนาตาของเขาก็จะไมสวยตลอดชีวิต พรอมกันนั้น นิสัยมักโกรธก็จะติดตัวเขาขามชาติไปอีกดวย booksummaForPress.indd 59 27/10/2555 12:18:24
  • 60. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๖๐ ในทํานองกลับกันคนที่มีอารมณดีไมโกรธงาย เมื่อถูก ผูอื่นลวงเกินก็ไมโกรธยอมใหอภัย คนประเภทนี้ยอมมีหนาตา แชมชื่น เบิกบาน ยิ้มแยมแจมใส สดชื่นสวยงาม แมหนาตา จะไมไดสวยมากนัก แตก็สวยกวา นามอง นาเขาใกลกวาคน มักโกรธทั้งวัน คนที่อารมณดีเปนนิสัย นิสัยนี้ก็จะติดตัวเขา ขามชาติไปอีกดวย จากขอมูลที่ยกมานี้ ผูใหญพึงสรุปใหเด็กเห็นวานิสัยทั้ง ดีและไมดี จะติดตัวคนเราตลอดไปทุกภพทุกชาติ ดังนั้น ถาเรา มีนิสัยไมดีจําเปนตองแกไขและกําจัดใหหมดสิ้นไป ทั้งนี้เพราะ นิสัยคือตนเหตุแหงการกระทําตาง ๆ หรือกรรมของเรา ถาเรา มีนิสัยไมดี เราก็มักจะทํากรรมชั่วหรือเรียกวาบาป และบาปนี้ก็ จะติดตัวเราไปตลอดเชนเดียวกับนิสัย ตราบใดที่เราทําบาป หรือทําชั่ว เราก็จะไดชั่วหรือไดทุกข หาความสุขไมได แตถา เรามีนิสัยดี เราก็จะชอบทํากรรมดี หรือเรียกวาบุญ และบุญนี้ booksummaForPress.indd 60 27/10/2555 12:18:24
  • 61. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๖๑ ก็จะติดตัวเราไปตลอดเชนเดียวกับนิสัย ตราบใดที่เราทําบุญ หรือทําดี เราก็จะไดดีหรือมีความสุขเสมอ จากบทสรุปตรงนี้ ครูก็จะสามารถโยงมาสูเรื่องกฎ แหงกรรม เรื่องโลกนี้มี(ที่มา) จริง และโลกหนา(มีที่ไป) จริง ใหเด็กเขาใจไดโดยงาย เกี่ยวกับขอมูลที่จะนํามาใหเด็กคิดหาเหตุผลเกี่ยวกับ พระคุณของมารดาบิดานั้น ครูควรระมัดระวังการตั้งคําถาม ที่จะนําไปสูการอภิปรายเพื่อใหไดคําตอบในเชิงบวก ทั้งนี้ เพราะเด็กแตละคนมาจากสภาพครอบครัวตลอดจนคุณสมบัติ ฐานะทางเศรษฐกิจและฐานะทางสังคมของพอแมที่แตกตาง กัน ซึ่งอาจจะทําใหเด็กมีทัศนคติตอพอแมของตนแตกตางกัน อยางไรก็ตามครูจะตองควบคุมการอภิปรายของเด็กใหอยูใน ขอบเขตที่วา พอแมทุกคนมีพระคุณตอบุตรและพระคุณที่สําคัญ มีอยู ๓ ประการ คือ booksummaForPress.indd 61 27/10/2555 12:18:24
  • 62. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๖๒ ๑. เปนผูใหชีวิตลูก ๒. เปนตนแบบกายมนุษยใหลูก ๓. เลี้ยงดูบุตรดวยความรักและปรารถนาดีตอ ลูกโดยไมหวังสิ่งตอบแทนใด ๆ นอกจากความกตัญูรูคุณ หากมีเด็กคนใดแสดง ความคิดเห็นในเชิงลบตอพอแม ครูจะตองพยายามพลิก ความคิดเห็นของเขาใหเปนเชิงบวกโดยเร็ว เชน ถาเด็กบางคน กลาววาไมรักแมเพราะแมชอบทุบตีเขา ครูก็ตองรีบถามใหเขา คิดหาสาเหตุที่ถูกแมทุบตีทันที เพื่อใหเขาคิดหาความผิด ความบกพรอง หรือความเลวรายของตน แลวปรับปรุงแกไข ตนเองใหดีขึ้นเพื่อจะไดไมถูกแมทําโทษอีก พรอมกันนั้น ก็ตอง ตอกยํ้าเรื่องพระคุณของพอแมทั้ง ๓ ประการ ดังกลาวแลว พรอมทั้งสอนใหเด็กแสดงความกตัญูรูคุณ ดวยการกราบไหว พอแมกอนเขานอนทุกคืน กอนไปโรงเรียนและเมื่อกลับถึงบาน ทุกวัน ยอมจะชวยใหเขามีทัศนคติที่ดีตอแม booksummaForPress.indd 62 27/10/2555 12:18:25
  • 63. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๖๓ สําหรับองคธรรมขอ ๙ และ ๑๐ ของสัมมาทิฐิซึ่ง ไดอธิบายไวในตอนตนแลว คงเปนเรื่องเขาใจงายจึงไมจําเปน ตองกลาวซํ้าอีก ๔. ปจจัยสงเสริมสัมฤทธิผลของการอบรม การปลูกฝง สัมมาทิฐิจะเกิดผลสัมฤทธิ์อยางแทจริงนั้น ตองประกอบดวย องค ๓ คือ ๑) เด็ก ๆ ที่รับการอบรมมีอารมณดี ปจจัยที่ จะทําใหคนเรามีอารมณดีอาจมีหลายประการ เชน รางกาย แข็งแรงไมปวยไขไมหิวโหยไมถูกบังคับขูเข็ญและการมีโอกาส ทําสมาธิกอนรับการอบรมก็จะชวยใหอารมณดี ๒) สิ่งแวดลอมดี ซึ่งประกอบดวยองค ๓ คือ ๒.๑ สถานที่อบรมสะอาด ๒.๒สถานที่อบรมและผูเขารับการอบรมมีความ เปนระเบียบเรียบรอยปราศจากเสียงอึกทึกครึกโครม booksummaForPress.indd 63 27/10/2555 12:18:25
  • 64. ÊÑÁÁÒ·Ô°Ôã¹Ç§¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ ๖๔ ๒.๓ ครูหรือวิทยากรผูใหการอบรมมีพฤติกรรม สุภาพเรียบรอย ๓) มีวินัยเรื่องเวลา หมายถึงการดําเนินการ อบรมเปนไปตามเวลาที่กําหนด คือเริ่มตรงเวลาและเลิกตรงเวลา ๕. ครูหรือวิทยากรผูใหการอบรม ตองปฏิบัติตนเปนผู มีสัมมาทิฐิ เปนแบบอยางใหเด็กที่เขารับการอบรมไดตลอด เวลาเชนชอบทําทานชอบเสียสละชอบยกยองคนดี มีอารมณ ดีเสมอ ไมวารายและใหอภัยผูที่ทําผิดพลาด ฯลฯ booksummaForPress.indd 64 27/10/2555 12:18:26