SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  131
Télécharger pour lire hors ligne
Web semántica en minúsculas
                      microformatos
                             y
                     otras tecnologías
                                    Gorka Julio Hurtado
web semántica




                                    gorka@elurnet.net




                                                                                   1
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Dar vida a la información
                     Golem
web semántica




                     Gracias a la información semántica:
                     http://www.youtube.com/watch?v=mHl6QkC9__8

                                                                                   2
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Web Semántica
                   La Web semántica consiste en añadir
                   metadatos a la WWW. El creador de la
                       idea fue Tim Berners-Lee. Esta
                      información añadida (contenido,
                 significado y relación) deben ser dada de
                 manera formal, de forma que sea posible
web semántica




                      evaluarlas automáticamente por
                                  máquinas


                                                                 Tim Berners-Lee
                                                      licencia

                                                                                   3
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Introducción


                Podemos decir que la Web Semántica es
                un medio de comunicación universal que
web semántica




                 trata de intercambiando y relacionando
                 conceptos inferir nuevas informaciones.




                                                                                   4
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Situación actual
                  Las búsquedas realizadas mediante los
                 buscadores convencionales no toman en
                   cuenta los fragmentos con información
                 semántica (porque no tienen o porque los
                         motores no los recogen).
web semántica




                 Esa información con valor semántico no
                          puede ser reutilizada.

                                Ejemplo
                La información de un evento, horarios, tipo
                           de evento, lugar etc.
                                                                                   5
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Tecnologías
web semántica




                                                                                   6
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Tecnologías

                                 XML
                 Metalenguaje basado en etiquetas para
                        estructurar documentos.
web semántica




                            XML schema
                  Esquema que define la estructura y las
                             restricciones.



                                                                                   7
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Tecnologías

                                       Ejemplo XML
                   <?xml version=quot;1.0quot; encoding=quot;UTF-8quot;?>
                   <nota>
web semántica




                       <receptor>Ane</receptor>
                       <emisor>Beñat</emisor>
                       <encabezado>Recordatorio</encabezado>
                       <cuerpo>Recuerda que mañana nos reunimos</cuerpo>
                   </nota>




                                                                                   8
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Tecnologías
                                    RDF
                     Es un modelo para descripción de
                     recursos. Los recursos se describen
                       mediante un sujeto (el recurso),
                    predicado (característica ó relación) y
web semántica




                                objeto (valor) .

                            RDF Schema
                Esquema para definir recursos y clases en
                           los recursos RDF.

                                                                                   9
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Tecnologías
                                       Ejemplo RDF
                <?xml version=quot;1.0quot;?>
                <!DOCTYPE rdf:RDF PUBLIC quot;-//DUBLIN CORE//DCMES DTD
                 2002/07/31//ENquot;
                  quot;http://dublincore.org/documents/2002/07/31/dcmes-xml/dcmes-
                 xml-dtd.dtdquot;>
                <rdf:RDF xmlns:rdf=quot;http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#quot;
                      xmlns:dc=quot;http://purl.org/dc/elements/1.1/quot;>
web semántica




                 <rdf:Description
                 rdf:about=quot;http://www.ilrt.bristol.ac.uk/people/cmdjb/quot;>
                  <dc:title>Dave Beckett's Home Page</dc:title>
                  <dc:creator>Dave Beckett</dc:creator>
                  <dc:publisher>ILRT, University of Bristol</dc:publisher>
                  <dc:date>2002-07-31</dc:date>
                 </rdf:Description>
                </rdf:RDF>
                                        predicado
                         sujeto                              objeto

                                                                                   10
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Tecnologías

                                       OWL
                      Lenguaje de etiquetas para definir
                      ontologías que amplía el lenguaje a
web semántica




                      utilizar (cardinalidad, relación entre
                                    clases etc.)

                                     Ejemplos OWL
                             http://www.w3schools.com/rdf/rdf_owl.asp




                                                                                   11
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Tecnologías
                                SPARQL
                          RDF query language
                  Lenguaje de consulta que posibilita la
                  extracción de información en tripletas
                                   RDF
web semántica




                           Ejemplo SPARQL
                datos
                @prefix dc: <http://purl.org/dc/elements/1.1/> .
                @prefix :   <http://example.org/book/> .
                @prefix ns: <http://example.org/ns#> .
                :book1 dc:title quot;SPARQL Tutorialquot; .
                :book1 ns:price 42 .
                :book2 dc:title quot;The Semantic Webquot; .
                :book2 ns:price 23 .
                                                                                   12
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Tecnologías

                consulta
                PREFIX dc: <http://purl.org/dc/elements/1.1/>
                PREFIX ns: <http://example.org/ns#>
                SELECT ?title ?price
                WHERE { ?x ns:price ?price .
web semántica




                      FILTER (?price < 30.5)
                      ?x dc:title ?title . }

                resultado
                      title
                The semantic web




                                                                                   13
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                Consiste en colgar el catálogo en la web,
                     crear el catálogo que ya se sabe
                       mediante el trabajo de siglos.
                 El objetivo es colgar estos catálogos en
                internet junto con elementos multimedia.
web semántica




                  Pero es más: los agentes inteligentes
                      deberían de ser capaces de ser
                               bibliotecarios.
                Ayudándote a encontrar publicaciones ó
                        recomendando alguna otra.

                                                                                   14
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                La tecnología de los servicios web es muy
                               interesante.

                 Pero si los servicios son ubicuos pueden
                      surgir problemas de búsqueda.
web semántica




                Es necesario caracterizar los servicios, no
                sólo definiendo los parámetros de entrada
                     y salida, sino añadiendo también
                          información semántica.

                                                                                   15
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                                Lo que necesitamos

                  Necesitamos datos procesables por las
                               máquinas.
web semántica




                Posibilidad de mezclar y unir datos a nivel
                                de la web.

                  Las máquinas deberían de poder hacer
                     razonamientos sobre esos datos.

                                                                                   16
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                          Lo que vamos a hacer
                    Codificar los datos en una descripción
                           abstracta. Hacer los datos
                     independientes de las descripciones
                                    internas.
web semántica




                Comenzar a unir diferentes descripciones.

                Podemos empezar a hacer consultas en el
                   resultado. Ahora se podrán realizar
                  consultas que en los grupos de datos
                     individuales no se podían hacer.
                                                                                   17
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                Grupo de datos A que vamos a utilizar
                           (simplificación)
                         ID          Author               Title           Publisher   Year
                ISBN 0-00-651409-
                X                 id_xyz        The Glass Palace        id_qpr        2000
web semántica




                         ID          Name             Home page
                id_xyz            Ghosh, Amitav http://www.amitavghosh.com/



                         ID       Publ. Name              City
                id_qpr            Harper Collins London




                                                                                             18
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                    Definición de relaciones datos A
web semántica




                                                                                   19
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                Grupo de datos F que vamos a utilizar
                           (simplificación)

                ID            Titre                Auteur TraducteurOriginal
                ISBN 2020386682 Palais des miroirs i_abc i_qrs
                              Le                                    ISBN 0-00-651409-X
web semántica




                ID             Nom
                i_abc          Ghosh, Amitav
                i_grs          Besse, Christiane




                                                                                         20
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                    Definición de relaciones datos F
web semántica




                                                                                   21
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                 Unir los diferentes grupos de datos
web semántica




                                                                                   22
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                 Unir los diferentes grupos de datos
web semántica




                                                                                   23
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                 Unir los diferentes grupos de datos
web semántica




                                                                                   24
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                Podemos empezar a hacer consultas
                  El usuario de grupo de datos F ahora
                      puede hacer estas consultas:
web semántica




                    Devuelveme el título del libro original

                Esta información no estaba en el grupo de
                   datos F pero al unirlo al grupo A se ha
                               podido inferir.

                                                                                   25
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                    Podemos pensar que a:author y f:auteur
                    son lo mismo pero una unión automatica
                        no pude saber esto. Necesitamos
                     información extra para que eso ocurra:
web semántica




                  a:author f:auteur son iguales y se definen
                ●


                  como “Person”.
                ● “Person” es un término que seguramente


                  la comunidad ya haya definido.
                ● La persona se define por su nombre y por


                  su página web.
                                                                                   26
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
web semántica




                                                                                   27
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                  Un usuario del grupo de datos F ahora
                     puede realizar estas consultas:

                     ¿Cuál es la página web del creador
                                   original?
web semántica




                Estos datos no están ni en F ni en A, pero
                  se han conseguido mediante:
                ● La unión de los grupos de datos A y F.

                ● Añadiendo tres nuevas informaciones


                  para poder establecer las relaciones.
                                                                                   28
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                   Utilizando la definición de “Person” se
                   puede unir un grupo de datos con otro.

                    Los datos de la Wikipedia se pueden
                       extraer de diferentes maneras.
web semántica




                Hay un desarrollo muy activo para añadir
                  etiquetas semánticas a la Wikipedia. El
                    proyecto dbpedia puede extraer la
                 información de las infobox de Wikipedia.

                                                                                   29
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                Uniéndolo con los datos de Wikipedia
web semántica




                                                                                   30
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                Uniéndolo con los datos de Wikipedia
web semántica




                                                                                   31
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                Uniéndolo con los datos de Wikipedia
web semántica




                                                                                   32
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                         Puede parecer increíble pero...

                   Esto que ocurre automáticamente los
                   usuarios lo hacen constantemente en
                                  internet.
web semántica




                La diferencia: un poco más de exactitud (al
                 nombrar las relaciones por ejemplo) para
                    que las máquinas puedan realizar su
                                    labor.

                                                                                   33
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                Hemos unido diferentes grupos de datos, estos
                pueden tener diferentes procedencia, formato y
                            relaciones (lenguas).

                Hemos podido unir diferentes datos gracias a las
web semántica




                         mismas URIs (caso del ISBN)

                Hemos podido añadir información extra, gracias
                a las terminologías generadas por la comunidad

                 Como resultado podemos encontrar y generar
                              nuevas relaciones.
                                                                                   34
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                Podemos añadir información extra con una
                 clasificación completa tipos de datos para
                       bibliotecas o con la información
                                 geográfica
web semántica




                 En este caso las ontologías y las normas
                       añadidas tienen su incidencia

                     De esta manera podremos realizar
                         preguntas más complejas

                                                                                   35
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                 La abstracción que hemos realizado
web semántica




                                                                                   36
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                Las tecnologías de la Web Semántica que
                             posibilitan esto:
                 Un modelo relacional abstracto para definir los gráficos: RDF
                ●

                ● El mecanismo para que la información en XML (ó XHTML) se


                                 pueda convertir a RDF: GRDDL
                   ● Para añadir información estructurada en XHTML: RDFa
web semántica




                  ● Para realizar consultas en el gráfico relacional: SPARQL

                ● Para definir relaciones y categorizar recursos: RDFS, OWL,


                                          SKOS, Rules

                    Las aplicaciones pueden elegir entre diferentes tecnologías.
                     Algunas de estas pueden ser fáciles (RDFS) y otras un poco
                                     más sofisticadas (OWL, Rules).
                    Reutiliza las ontologías creadas por otros (por ejemplo FOAF)

                                                                                    37
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo biblioteca digital
                  Tecnologías de la WEB SEMANTICA
web semántica




                                                                                   38
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Web Semántica ahora
                            GoPubMed.org
                Buscador que permite realizar busquedas
                    semánticas utilizando ontologías
                            especializadas.
web semántica




                                                                                   39
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Web Semántica ahora
                        DBpedia.org (Leipzig Query Builder)
                    Proyecto para extraer información
                  estructurada de Wikipedia poniéndola al
                   alcance de todos y poder consultarla.
web semántica




                                                                                   40
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Web Semántica ahora
                               Geonames.org
                      La ontología GeoNames nos da la
                      oportunidad de añadir información
                            geoespacial a la WWW
web semántica




                                                                                   41
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Web Semántica ahora
                                 simile.mit.edu
                  El proyecto SIMILE tiene como objetivo
                      utilizar las tecnologías de la Web
                  Semántica para crear herramientas de
                                 software libre.
web semántica




                                                                                   42
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
web semántica


                  La componen los microformatos y otras
                     tecnologías que intentan conseguir
web semántica




                     algunos de los objetivos de la Web
                           Semántica pero ahora.




                                                                                   43
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
¿Qué son los microformatos?



                    Intentan solucionar un
web semántica




                      problema concreto




                                                                                   44
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
¿Qué son los microformatos?



                 Comenzar de la manera
web semántica




                     más sencilla



                                                                                   45
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
¿Qué son los microformatos?


                Diseñados con la idea de
                las Personas primero las
web semántica




                   máquinas después



                                                                                   46
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
¿Qué son los microformatos?



                Modulares y reutilizables
web semántica




                  uno dentro de otro



                                                                                   47
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
¿Qué son los microformatos?



                Posibilitan y potencian el
web semántica




                 desarrollo, servicios y
                        contenidos
                    descentralizados

                                                                                   48
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
¿Qué son los microformatos?
                Se codifican directamente
                  en las página web en
                          XHTML
web semántica




                Siendo datos estructurados
                      las máquinas los
                   interpretan fácilmente

                                                                                   49
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Inicio
web semántica




                             microformats.org
                                                                                   50
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Estado de la WWW
web semántica




                                visualcomplexity.com

                                                                                   51
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Estado de la WWW
web semántica




                ¿Cómo se codifica la información?




                                                                                   52
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
La codificación actual
                    <p>Ajuria Enea Jauregia Vitoria-Gasteizko Frai
                Francisco ibilbidean dago kokatuta, eta, 1920. urtean,
                Alfredo Baeschlin arkitekto suitzarrak eta Hilarión San
                Vicente kontratistak eraiki zuten hiriko egoitza-eremu
                nabarmenetako batean, Vitoria-Gasteizko Serafín Ajuria
                             industrialariak eskatuta.</p>
web semántica




                    Las máquinas no entienden esto!



                                                                                   53
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Utilizando microformatos
                <div id=quot;hcard-Gorka-Julioquot; class=quot;vcardquot;>
                                                    vcard
                             <img style=quot;float: left; margin-right: 4px;quot;
                src=quot;http://site.gravatar.com/images/files/thumbs/124267.jpgquot;
                alt=quot;photoquot; class=quot;photoquot;>
                                   photo
                              <a class=quot;url fn nquot; href=quot;http://www.teketen.comquot;>
                                                n
                              <span class=quot;given-namequot;>Gorka</span>
                                            given-name
                              <span class=quot;family-namequot;>Julio</span></a>
                                            family-name
                              <div class=quot;orgquot;>Elurnet Informatika
                                           org
web semántica




                Zerbitzuak</div>
                              <a class=quot;emailquot;
                                         email
                href=quot;mailto:gorka@elurnet.netquot;>gorka@elurnet.net</a>

                               <div class=quot;adrquot;>
                                           adr
                               <span class=quot;localityquot;>Andoain</span>, <span
                                            locality
                class=quot;regionquot;>Gipuzkoa</span>, <span class=quot;postal-
                       region
                codequot;>20140</span>
                code
                              </div>
                </div>


                                                                                   54
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Utilizando microformatos
                   Las personas lo visualizan así
web semántica




                 puedes cambiar la visualización
                         mediante CSS

                  Las máquinas interpretan esta
                          codificación
                                                                                   55
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Tipos de microformatos
web semántica




                                                                                   56
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
rel-tag
                  Para etiquetar los contenidos con mayor
                           información semántica
web semántica




                <a href=quot;http://technorati.com/tag/tecnologiaquot;
                rel=quot;tagquot;>tecnología</a>

                                                            espacio de etiquetado




                                                                                   57
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
rel-license

                   Para definir la licencia de un contenido

                <a
                href=quot;http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/quot;
web semántica




                rel=quot;licensequot;>cc by 2.0</a>

                <a href=quot;http://www.apache.org/licenses/LICENSE-
                2.0quot; rel=quot;licensequot;>Apache 2.0</a>




                                                                                   58
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
rel-nofollow
                Microformato creado para que los robots de
                    los busacadores (Google) no le den
                    relevancia (Page Rank) a un enlace.
web semántica




                <a href=quot;http://www.pharmaviagra.com/quot;
                rel=quot;nofollowquot;>Get Viagra</a>




                                                                                   59
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
*Draft                 rel-home
                Para definir la página de inicio de la misma
                                   página

                                                       en el encabezado <head>
web semántica




                <link href=quot;http://technorati.comquot; rel=quot;homequot; />

                <a href=quot;http://technorati.comquot;
                rel=quot;homequot;>Technorati</a>

                                                             en el cuerpo <body>



                                                                                   60
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
*Draft             rel-directory
                Para definir un directorio (lugar en donde se
                     enumeran elementos de la misma
                          categoría) en una página

                <a rel=quot;directoryquot;
web semántica




                href=quot;http://dmoz.org/Computers/Internet/quot;>Compute
                rs/Internet</a>

                <a rel=quot;tag directoryquot;
                href=quot;http://odeo.com/tag/arts/quot;>arts</a>

                                                     si se combina con etiquetas

                                                                                   61
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
*Draft rel-enclosure
                     Para identificar que eso a lo que se
                  referencia puede ser descargado a local
web semántica




                <a
                href=quot;http://homepage.mac.com/kevinmarks/wwdc2005.
                movquot; rel=quot;enclosurequot;>WWDC 2005 Keynote with
                chapters</a>




                                                                                   62
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
*Draft             rel-payment
                  Para identificar el sistema de pago de un
                                      sitio.

                                                                 burukoan <head>
                <link rel=quot;paymentquot; href=quot;
web semántica




                http://example.com/c.r.e.a.mquot; title=quot;give me the
                lootquot; />

                <a href=quot;http://channel102.net/donate.phpquot;
                rel=quot;paymentquot;>Donate here</a>

                                                               gorputzean <body>

                                                                                   63
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
VoteLinks
                  Microformato para dar la posibilidad de
                votar sobre una opción (a favor, en contra ó
                                abstención)
                <a rev=quot;vote-forquot; href=quot;http://google.comquot;>Google
                aingeru da</a>
web semántica




                <a rev=quot;vote-againstquot;
                href=quot;http://google.comquot;>Google deabrua da</a>

                <a rev=quot;vote-abstainquot;
                href=quot;http://google.comquot;>Googleri buruz ED-EE</a>


                                                                                   64
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
XFN
                Para definir la relación que nos une a las
                personas que enlazamos desde una web
web semántica




                                                                                   65
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
XFN
                      Amigo, colega y con el que se ha
                          encontrado físicamente

                <a href=quot;http://www.zabaldu.comquot; rel=quot;friend met
                colleaguequot;>Arkaitz Zubiaga</a>
web semántica




                <a href=quot;http://www.teketen.comquot;
                rel=quot;mequot;>Teketen</a>


                Hacer referencia a otra página web que me
                pertenezca (tiene que ser distinta de la que
                               se referencia)
                                                                                   66
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
rel VS rev
                                              relation
                                                 link
                               rel=””




                <a
                href=quot;http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/quot;
web semántica




                rel=quot;licensequot;>cc by 2.0</a>

                <a rev=quot;vote-forquot;
                href=quot;http://google.comquot;>Google</a>

                                              relation
                                                 link
                               rev=””




                                                                                   67
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
XOXO
                  Microformato para definir listas Blogroll ó
                             outline (debate)
                <ol class=quot;xoxoquot;>
                 <li>
                  <p>My favorite Weblogs</p>
                  <ol>
                   <li>
web semántica




                    <a href=quot;http://example.com/bud/quot; type=quot;text/htmlquot;>Buddy
                blog</a>
                    <a href=quot;http://example.com/bud/atomquot;
                type=quot;application/atom+xmlquot;>Buddy feed</a>
                    <dl>
                     <dt>description</dt>
                     <dd>My buddy's Weblog</dd>
                    </dl>
                   </li>
                  </ol>
                 </li>
                </ol>
                                                                                   68
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
*Draft                      xFolk
                     Para codificar enlaces folksonómicos
                <li class=quot;xfolkentryquot;>
                <div class=quot;linkquot;><a
                href=quot;http://www.elcorreodigital.com/vizcaya/20070926/pvasco-
                espana/lenguas-faciles-dificiles-todas-20070926.htmlquot;
                rel=quot;nofollowquot; class=quot;taggedlinkquot;>No hay lenguas fáciles ni
                difíciles, todas son absolutamente iguales</a></div>
                <div class=quot;descriptionquot;>Juan Carlos Moreno Cabrerari elkarrizketa
web semántica




                El Correon</div>
                <div class=quot;metaquot;>2007-09-27 to <a
                href=quot;http://www.bildu.net/tags/euskalgintzaquot;
                rel=quot;tagquot;>euskalgintza</a>, <a
                href=quot;http://www.bildu.net/tags/euskaraquot; rel=quot;tagquot;>euskara</a>
                nork: <a
                href=quot;http://www.bildu.net/bookmarks/topaguneaquot;>topagunea</a> eta
                <a
                href=quot;http://www.bildu.net/history/a1073deb760f39a6273b7ff72e6a3a3
                3quot;>beste 1ek</a></div>
                </li>

                                                                                   69
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
*Draft                       geo
                   Para definir lugares mediante latitud y
                                   longitud
                <div class=quot;geoquot;>GEO:
                 <span class=quot;latitudequot;>37.386013</span>,
web semántica




                 <span class=quot;longitudequot;>-122.082932</span>
                </div>

                <div class=quot;geoquot;>
                 <abbr class=quot;latitudequot; title=quot;37.408183quot;>N 37°
                24.491</abbr>
                 <abbr class=quot;longitudequot; title=quot;-122.13855quot;>W 122°
                08.313</abbr>
                </div>
                                                                                   70
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
*Draft                        adr

                    Microformato para definir direcciones

                <div class=quot;adrquot;>
web semántica




                 <div class=quot;street-addressquot;>665 3rd St.</div>
                 <div class=quot;extended-addressquot;>Suite 207</div>
                 <span class=quot;localityquot;>San Francisco</span>,
                 <span class=quot;regionquot;>CA</span>
                 <span class=quot;postal-codequot;>94107</span>
                 <div class=quot;country-namequot;>U.S.A.</div>
                </div>


                                                                                   71
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
hCard
                Para codificar información de contacto de
                           enpresas ó personas
web semántica




                                                                                   72
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
hCard
                <div id=quot;hcard-Gorka-Julioquot; class=quot;vcardquot;>
                <img style=quot;float: left; margin-right: 4px;quot;
                src=quot;http://site.gravatar.com/images/files/thumbs/124267.j
                pgquot; alt=quot;photoquot; class=quot;photoquot;>
                <a class=quot;url fn nquot; href=quot;http://www.teketen.comquot;>
                <span class=quot;given-namequot;>Gorka</span>
                <span class=quot;family-namequot;>Julio</span></a>
web semántica




                <div class=quot;orgquot;>Elurnet Informatika Zerb.</div>
                <a class=quot;emailquot;
                href=quot;gorka@elurnet.netquot;>gorka@elurnet.net</a>
                <div class=quot;adrquot;>
                <span class=quot;localityquot;>Andoain</span>, <span
                class=quot;regionquot;>Gipuzkoa</span>, <span class=quot;postal-
                codequot;>20140</span>
                </div>
                </div>


                                                                                   73
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
hCalendar
                     Microformato para definir eventos
                <div id=quot;454quot; class=quot;vevent articlequot;>
                <h2 class=quot;summaryquot;><a
                href=quot;ekitaldiak.php?id=454quot;>Kontxako Estropadak
                </a></h2>
web semántica




                <abbr class=quot;dtstartquot; title=quot;20070902T12:00quot;>2007-
                09-02 12:00 </abbr>
                <div class=quot;locationquot;><div class=quot;geoquot;><span
                class=quot;latitudequot;>43.318059</span>,<span
                class=quot;longitudequot;>-1.990929</span></div>
                </div>
                <div class=quot;descriptionquot;>Kontxako Bandera
                Lehenengo igandea </div>
                </div>
                                                                                   74
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
*Draft                  hReview
                      Microformato para codificar críticas
                <div class=quot;hreviewquot;>
                 <span><span class=quot;ratingquot;>5</span> out of 5 stars</span>
                 <h4 class=quot;summaryquot;>Crepes on Cole is awesome</h4>
                 <span class=quot;reviewer vcardquot;>Reviewer: <span
                class=quot;fnquot;>Tantek</span> -
web semántica




                 <abbr class=quot;dtreviewedquot; title=quot;20050418T2300-0700quot;>April
                18, 2005</abbr></span>
                 <div class=quot;description item vcardquot;><p>
                  <span class=quot;fn orgquot;>Crepes on Cole</span> is one of the
                best little
                  creperies in <span class=quot;adrquot;><span
                class=quot;localityquot;>San Francisco</span></span>.
                  Excellent food and service. Plenty of tables in a
                variety of sizes for parties large and small.
                 </p></div>
                </div>
                                                                                   75
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
*preDraft hListing
                   Microformato para listar elementos de
                              compra venta
                <div id=quot;789quot; class=quot;hlisting articlequot;>
                <h2 class=quot;item fn sellquot;><a
                href=quot;azoka.php?id=789quot;>acer n50</a></h2>
                <abbr class=quot;dtlistedquot; title=quot;20070915T13:55quot;>2007-09-
web semántica




                15</abbr>
                <div class=quot;descriptionquot;>Acer bat salduko nuke </div>
                <div id=quot;hcard-quot; class=quot;lister vcardquot;>
                <a class=quot;url fn nquot;
                href=quot;http://twitter.com/teketenquot;><span class=quot;given-
                namequot;>Gorka Julio</span></a></div>
                <div class=quot;adrquot;><span class=quot;street-addressquot;>Arteta
                kalea</span><span class=quot;localityquot;>Andoain</span><span
                class=quot;regionquot;>Gipuzkoa</span></div>
                </div>
                                                                                   76
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
*Draft                 hResume
                    Microformato para definir curriculums
                        Integra diferentes microformatos
                     Los elementos que se pueden definir:
                ● hresume (class=”hresume” raíz)

                ● summary (class=”summary”)
web semántica




                ● contact (hCard)

                ● education (hCalendar)

                ● experience (hCalendar, trabajos etc.


                hCard)
                ● skill (class=”skill” y datos rel=”tag”)

                ● affiliation (class=”affiliation” y hCard)

                ●publications (etiqueta <cite>)
                                                                                   77
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
*Draft                    hAtom
                  Para añadir sindicación dentro del xhtml
                <div class=quot;hfeedquot;>
                <div class=quot;hentryquot;>
                <h3 class=quot;entry-titlequot;>UEU, ez udaran bakarrik</h3>
                <p>Argitaratua: <abbr class=quot;updated publishedquot;
                title=quot;20070918quot;>Irailaren 18an</abbr></p>
                <div class=quot;contentquot;>
web semántica




                <p><span class=quot;summaryquot;>Udaraz gain UEUk ikastaroen
                eskaintza handia du udazkenean ere</span>. Bere web gunean
                udazkeneko ikastaroen berri ematen zaigu. Gai ezberdinak
                jorratzen dituzte antzerkigintza, psikologia, informatika,
                literatura etab. Informazio gehiago eskuratzeko <a
                href=quot;http://www.ueu.orgquot;>UEUren</a> web orrian.</p></div>
                <p>Egilea: <span class=quot;vcard authorquot;><a
                href=quot;http://www.teketen.comquot; class=quot;url fnquot;>Gorka
                Julio</a></span></p>
                </div> <!-- hentry amaiera (gehiago egon daitezke) -->
                </div> <! -- hfeed amaiera -->
                                                                                   78
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Los buscadores Google y Yahoo
                http://search.yahoo.com/cc




                                                      http://www.google.com/advanced_search?
web semántica




            Microformatos
            ● rel-license




                                                                                         79
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Mikromundua
web semántica




            Microformatos
            ● Vote Links

            ● hCard

            ● hCalendar
                                                       http://bildu.net/mikromundua
            ● rel-tag

            ● adr




                                                                                      80
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Twitter
                Microformatos
                ● XFN

                ● hAtom

                ● hCard                                             http://www.twitter.com
web semántica




                                                                                        81
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
flickr
                Microformatos
                ● geo

                ● adr

                ● XFN                                               http://www.flickr.com
                ● hCard
web semántica




                                                                                            82
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Technorati kitchen
                Microformatos
                ● hCard

                ● hCalendar

                ● hReview

                ● xFolk

                ● rel-tag

                ● rel-license
web semántica




                                                             http://kitchen.technorati.com

                                                                                             83
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Upcoming
                Microformatos
                ● hCard

                ● hCalendar

                ● adr

                ● geo

                ● rel-tag
web semántica




                           http://www.upcoming.org
                                                                                   84
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Cork'd
                Microformatos
                ● hCard

                ● hReview

                ● rel-tag
web semántica




                                                                        http://corkd.com


                                                                                           85
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Linked in
                Microformatos
                ● hResume

                ● hCard

                ● adr
web semántica




                                                                   http://www.linkedin.com

                                                                                        86
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
dealtagger
                Microformatos
                ● hListing


                                                                 http://www.dealtagger.com
web semántica




                                                                                        87
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Google Maps
                Microformatos
                ● hCard

                ● adr
web semántica




                                                                   http://maps.google.com

                                                                                       88
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Txioka
                Microformatos
                ● hCalendar

                ● hListing

                ● hCard                                              http://www.txioka.net
                ● hAtom

                ● adr

                ● geo
web semántica




                                                                                        89
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Bildu
                 Microformatos
                ●

                ● xFolk

                ● rel-nofollow

                ● rel-tag
web semántica




                       http://www.bildu.net
                                                                                   90
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Reconociendo microformatos
                No hay ningún estándar aunque sí varias
                              propuestas
web semántica




                                    http://microformats.org/wiki/icons

                                   http://microformats.org/wiki/buttons


                                                                                   91
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Utilizando microformatos
                Algunas herramientas están preparadas
                      para utilizar microformatos

                   Pronto Firefox 3 y Internet Explorer 8
                        soportarán microformatos
web semántica




                                                                                   92
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
vCard Explorer
                Programa para Mac que da la posibilidad de
                 leer el microformato hCard y importarlo a
                                   vCard
web semántica




                                                http://vce.corefault.de


                                                                                   93
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Tails Export
                Extension para Firefox que detecta hCard,
                 hCalendar, hReview, rel-license y xFolk
web semántica




                                       https://addons.mozilla.org/firefox/addon/2240
                                                                                       94
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Operator
                Extension de Firefox que detecta y nos da la
                  posibilidad de utilizar hCard, hCalendar,
                 xFolk, adr, geo, rel-tag y RDFa con varios
                                  servicios
web semántica




                                                                                   95
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Scripts para Operator

                Se pueden crear scripts para esta extension
                                de Firefox

                                      Manual simple
web semántica




                                   Manual avanzado

                  Script especiales creados por la gente


                                                                                   96
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Script especiales
                XFN dumper -> muestra los enlaces XFN de
                una página (lleva este enlace a tus enlaces
                                favoritos).

                   hAtom to atom -> convierte hAtom al
web semántica




                       formato de sindicación Atom.

                 Almost universal microformat parser ->
                Herramienta que detecta y extrae hAtom,
                  hCalendar, hCard, hListing, hRecume,
                          hReview, xFolk etc.
                                                                                   97
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Scripts especiales
                 Geo transformation tools -> convierte el
                 microformato geo a los formatos KML ó
                               GeoRSS.
web semántica




                    X2V -> Herramienta que convierte
                 hCalendar al formato iCalendar y hCard al
                              formato vCard.

                tools.microformatic.com -> Validador de rel-
                lint, XFN, rel-tag y varias herramientas más.
                                                                                   98
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Utilizando microformatos
                 Herramientas que crean microformatos
                    para utilizar en nuestras páginas
web semántica




                                                                                   99
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Scripts de creación

                    rel-license Creative Commons creator
                ●


                    XFN creator
                ●


                    hCard creator
                ●
web semántica




                    hCalendar
                ●


                    hReview creator
                ●


                    hResume creator
                ●


                    hAtom creator
                ●




                                                                                   100
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Extensión para Dreamweaver
                Con esta extensión de Dreamweaver, sus
                usuarios podrán crear microformatos para
                            sus páginas web
web semántica




                             Dreamweaver extension
                                                                                   101
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Algunos CMS

                  Algunos CMS utilizan microformatos ó
                  tienen extensiones que posibilitan su
                               utilización.
web semántica




                                  Wordpress (info +)
                                       Drupal
                                    Movable type


                                                                                   102
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Desarrollando con
                          microformatos
                    Herramientas de desarrollo para la
                      creación, utilización y gestión de
                               microformatos
web semántica




                http://suda.co.uk/projects/microformats/cheatsheet/microformats.cheatsheet.pdf

                                                                                                 103
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Analizadores sintácticos (parser)
                    Herramientas para la leer, detectar
                    sintácticamente y mostrar algunos
                              microformatos

                              Mofo (Ruby on Rails)
                           uformats ( Ruby on Rails)
web semántica




                             Scrapi (Ruby on Rails)
                               Sumo (Javascript)
                                   hKit (PHP)
                           Microformat parser (PHP)
                          Microformat parser (Python)
                            Microformat .net (.net)
                                                                                   104
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Clases o herramientas de creación


                Clases ó herramientas de programación de
                  ayuda para poder crear Microformatos
web semántica




                        microformats helper (PHP)
                           phpMicroformat (PHP)
                    Microformats helper (Ruby on Rails)



                                                                                   105
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Crear nuevos microformatos
                                               *por             consenso
                1. Detectar un problema
                2. Investigar
                 ● Reutiliza el trabajo que otros ya han hecho

                 ● Aún así seguro que no empezamos de cero


                3. Documenta el proceso
                 ● Recoge ejemplos de lo que queremos codificar.
web semántica




                 ● Crea una página de notas

                 ● Si los hay, recoge esquemas o fomatos parecidos.

                 ● Crea una página para recoger ideas.


                4. Proponer un esquema para el microformato
                 ● Analizar con que otros microformatos puede tener


                   relación.
                 ● Analizar que características tendrá.

                 ● Definir el nombre que tendrá.


                                                                                   106
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
e
                                           eRDF
                *no mantenido w3c la
                 Enbeddable RDF, intenta mediante
                 utilización de herramientas disponibles
                 actualmente codificar dentro del html y
                   xhtml información en formato RDF
web semántica




                 eRDF es RDF válido, pero todo lo que se
                puede codificar mediante RDF no se puede
                         definir mediante eRDF.

                   El documento que se crea es válido.
                                                                                   107
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Sintaxis eRDF
                 Declarar el perfil eRDF. Se puede declarar
                 más de un perfil dejando un espacio entre
                                  las URLs.
                <html>
                  <head
web semántica




                profile=quot;http://purl.org/NET/erdf/profilequot;>
                    ...
                  </head>
                  <body>
                    ...
                  </body>

                </html>

                                                                                   108
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Sintaxis eRDF
                   Después de declarar el perfil, se debe
                 declarar el esquema RDF que se utilizará

                  Puedes declarar tantos esquemas como
                   quieras, si son repetidos se tomará en
web semántica




                        cuenta la primera aparición.
                                                    adibide generikoa
                <link rel=quot;schema.prefixquot; href=quot;uriquot; />


                <link rel=quot;schema.foafquot;
                href=quot;http://xmlns.com/foaf/0.1/quot; />
                                                            adibide konkretua foaf
                                                                                   109
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo eRDF (head)
                <html>
                  <head
                profile=quot;http://purl.org/NET/erdf/profilequot;>
                  <title>Anna's Homepage</title>
                  <base href=quot;http://example.org/aboutquot; />
                  <meta name=quot;dc.creatorquot; content=quot;Anna Wilderquot; />
                  <meta name=quot;dc.titlequot; content=quot;Anna's Homepagequot;
web semántica




                />
                  <link rel=quot;schema.dcquot;
                href=quot;http://purl.org/dc/elements/1.1/quot; />
                  <link rel=quot;schema.foafquot;
                href=quot;http://xmlns.com/foaf/0.1/quot; />
                  <link href=quot;#annaquot; rev=quot;foaf-homepage foaf-madequot;
                rel=quot;foaf-makerquot; />
                  </head>

                                                                                   110
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo eRDF (body)
                 <body>
                    <h2>About me...</h2>
                    <p id=quot;annaquot;>
                      Hi, I'm <span class=quot;foaf-namequot;><span class=quot;foaf-
                firstNamequot;>Anna</span> <span class=quot;foaf-
                surnamequot;>Wilder</span></span>.
                      <img style=quot;float: rightquot; src=quot;pic.jpgquot; class=quot;foaf-
                depictionquot; alt=quot;A picture of mequot;/>
web semántica




                      You might know me from IRC as <span class=quot;foaf-
                nickquot;>wildling</span> or sometimes <span class=quot;foaf-
                nickquot;>wilda</span>.
                      You can email me at <span class=quot;foaf-mbox_sha1sumquot;
                title=quot;69e31bbcf58d432950127593e292a55975bc66fdquot;>anna {at}
                example.org</span>.
                    </p>
                  </body>
                </html>

                                                                                   111
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo eRDF tripletas RDF
                <http://example.org/about> dc:creator quot;Anna Wilderquot; .
                <http://example.org/about> dc:title quot;Anna's Homepagequot; .
                <http://example.org/about> foaf:maker
                <http://example.org/about#anna> .
                <http://example.org/about#anna> foaf:homepage
                <http://example.org/about> .
                <http://example.org/about#anna> foaf:made
                <http://example.org/about> .
web semántica




                <http://example.org/about#anna> foaf:name quot;Anna Wilderquot; .
                <http://example.org/about#anna> foaf:firstName quot;Annaquot; .
                <http://example.org/about#anna> foaf:surname quot;Wilderquot; .
                <http://example.org/about#anna> foaf:depiction
                <http://example.org/pic.jpg> .
                <http://example.org/about#anna> foaf:nick quot;wildlingquot; .
                <http://example.org/about#anna> foaf:nick quot;wildaquot; .
                <http://example.org/about#anna> foaf:mbox_sha1sum
                quot;69e31bbcf58d432950127593e292a55975bc66fdquot; .

                                                                                   112
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Herramientas eRDF

                En este wiki encontrarás información sobre
                   la sintaxis, ejemplos y herramientas
                                 Wiki ofiziala
web semántica




                Puedes encontrar más herramientas dentro
                        del proyecto getsemantic.
                            Getsemantic eRDF


                                                                                   113
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
a
                                           RDFa
                *mantenido                                 w3c
                                               por
                Da la posibilidad de insertar en documentos
                  XML (por ejemplo XHTML) información
                              codificada en RDF.

                  No intenta incrustar sintaxis RDF en los
web semántica




                      documentos, en lugar de repetir
                 información intenta utilizar elementos ya
                                existentes.

                En un documento XHTML RDFa es válido. En
                    un documento HTML es compatible.
                                                                                   114
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Sintaxis RDFa
                Definir los namespaces que se utilizarán en
                 el documento. Si no hay la posibilidad de
                 editar el elemento html se pueden definir
                desde cualquier elemento de manera local.
                <html
web semántica




                xmlns:cal=quot;http://www.w3.org/2002/12/cal/ical#quot;>
                    ...
                  </head>
                  <body>
                    ...
                  </body>

                </html>

                                                                                   115
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo RDFa (evento y
                           contacto)
                      Definiendo los namespaces en el
                                encabezado
                <html
                xmlns:cal=quot;http://www.w3.org/2002/12/cal/ical#quot;
web semántica




                xmlns:contact=quot;http://www.w3.org/2001/vcard-
                rdf/3.0#quot;>
                ...




                                                                                   116
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo RDFa (parte evento)
                ...
                    <p class=quot;cal:Veventquot;
                about=quot;#xtech_conference_talkquot;>
                        I'm giving
                        <span property=quot;cal:summaryquot;>a talk at the
web semántica




                XTech Conference about web widgets</span>,
                        on
                        <span property=quot;cal:dtstartquot;
                content=quot;20070508T1000+0200quot;>May 8th at 10am
                </span>.
                    </p>
                ...


                                                                                   117
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo RDFa(parte contacto)
                ...
                <p class=quot;contactinfoquot;
                about=quot;http://example.org/staff/joquot;>
                My name is <span property=quot;contact:fnquot;>Jo
                Smith</span>.
                I'm a <span property=quot;contact:titlequot;>
web semántica




                distinguished web engineer</span>
                at <a rel=quot;contact:orgquot; href=quot;http://example.org
                quot;>Example.org</a>.
                You can contact me<a rel=quot;contact:emailquot;
                href=quot;mailto:jo@example.orgquot;>via email
                        </a>.
                    </p>
                ...

                                                                                   118
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo RDFa tripletas RDF
                <http://joblog.example.org/blog/?p=123#xtech_confe
                rence_talk>
                  rdf:type cal:Vevent;
                  cal:summary quot;a talk at the XTech Conference
                about web widgetsquot;^^XMLLiteral;
                  cal:dtstart quot;20070508T1000+0200quot; .
web semántica




                <http://example.org/staff/jo>
                  contact:fn quot;Jo Smithquot;^^XMLLiteral;
                  contact:title quot;distinguished web
                engineerquot;^^XMLLiteral;
                  contact:org <http://example.org>;
                  contact:email <mailto:jo@example.org>.


                                                                                   119
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Herramientas RDFa
                 En los documentos que gestiona W3C se
                    documentan la sintaxis, ejemplos,
                            herramientas etc.
                               RDFa primer
                             RDFa Use Cases
web semántica




                  Wiki de los que trabajan en torno RDFa
                  W3C Semantic Web Deployment Wiki

                Puedes encontrar más herramientas dentro
                        del proyecto getsemantic.
                            Getsemantic RDFa
                                                                                   120
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
RDFa vs eRDF vs Microformats
                   Algunos piensan que al hacer un
                comparativa entre los mismo supone que
                  son contrarios, pero esto no es así.
web semántica




                   Con algunos de ellos se pueden hacer
                cosas parecidas y por eso son comparables
                          pero no contrapuestos.

                         Una comparativa interesante

                                                                                   121
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
GRDDL
                   Gleaning Resource Descriptions form
                          Dialects of Languages

                   Es el mecanismo que define como los
                diferentes tipos de codificaciones XML que
web semántica




                algoritmo deben utilizar para transformarse
                    en información compatible con RDF.

                 Se puede decir que es el pegamento que
                      necesitaba la web semántica.

                                                                                   122
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo de sintaxis GRDDL
                  En el encabezado se definen el perfil que
                define el namespace de GRDDL y más abajo
                la transformación (XSLT) que se va a utilizar
                <html xmlns=quot;http://www.w3.org/1999/xhtmlquot;
                      xmlns:grddl='http://www.w3.org/2003/g/data-
web semántica




                view#'
                      grddl:transformation=quot;glean_title.xsl
                     http://www.w3.org/2001/sw/grddl-
                wg/td/getAuthor.xslquot;
                 >
                <head>
                <title>Are You Experienced?</title>
                [...]
                </html>
                                                                                   123
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Ejemplo de sintaxis GRDDL
                El ejemplo anterior mediante un gráfico
web semántica




                                                                                   124
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Un ejemplo de uso de GRDDL
                Jane está intentando organizar una reunión,
                integra diferentes fuentes de información y
                 pude hacer así consultas complejas sobre
                                 esos datos
web semántica




                David (eRDF)

                Robin (hCalendar)

                Kate (RDFa)



                                                                                   125
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
El ejemplo de la guitarra
                            GRDDL
                                          Sthepan quiere comprarse
                                            una guitarra y para eso
                                               busca fuentes de
                                          información especializada
                                                sobre guitarras,
web semántica




                                          información generada por
                                          personas individuales etc.
                                           Estas fuentes utilizan los
                                           microformatos hReview,
                                          XFN y hCard. Ahora podra
                                           hacer mejores consultas.
                                                                                   126
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Herramientas GRDDL
                 En los documentos que gestiona W3C se
                    documentan la sintaxis, ejemplos,
                            herramientas etc.
                         GRDDL recommendation
                              GRDDL primer
                            GRDDL scenarios
web semántica




                               GRDDL tests

                Herramientas de conversión generadas por
                     la gente para utilizar en GRDDL
                           CustomRDFdialects

                                                                                   127
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
WS vs ws
                               Semantic Web                    semantic web
                               Build common data format for
                               expressing the meaning of data. Humans first, machines second.
                               Use ontologies to help          Encode existing Web content
                  Philosophy
                               machines to understand web      with special tags.
                               content.

                                                               Based on XHTML tags: micro-
                    Language RDF, RDFS, OWL
web semántica




                                                               formats

                               Must be well-formed RDF         Anything goes, as long as its
                      Format
                               documents                       XHTML


                               Defined by the underlying       Loosely defined. No formal
                    Semantic
                               ontology model (e.g., OWL)      semantic model.


                                                               XFN (social network), hCard
                                                               (contact), hReview (opinions),
                    Examples FOAF, OWL-S, OWL-Time
                                                               rel-tag (taggging)

                                                                                                128
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Final
                ¿Puedes pensar en una WWW que permita
                mezclar, unir, analizar, convertir y aportar
                           nueva información?

                       ¿Qué puede traer esto consigo?
web semántica




                ¿Qué problemas podemos encontrarnos?




                                                                                   129
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Bibliografía e información
                              extra
                   Las fuentes de información utilizadas y
                 información extra puedes encontrarla en
                    bildu.net. Con información añadida.
web semántica




                  http://www.bildu.net/bookmarks/teketen/semanticweb

                Para filtrar información de cada tema añade
                          al final + <tema>. Ejemplo.
                  http://www.bildu.net/bookmarks/teketen/semanticweb+microformats


                                                                                    130
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
Licencia
                Usted es libre de:
                 copiar, distribuir y comunicar públicamente la obra
                ●


                 hacer obras derivadas
                ●




                Bajo las condiciones siguientes:
                 Reconocimiento. Debe reconocer los créditos de la
                ●
web semántica




                obra de la manera especificada por el autor o el
                licenciador.
                 Compartir bajo la misma licencia. Si altera o
                ●


                transforma esta obra, o genera una obra derivada,
                sólo puede distribuir la obra generada bajo una
                licencia idéntica a ésta.

                                                                                   131
           2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>

Contenu connexe

Similaire à Web Semantica En Minuscula Microformatos Y Otras Tecnologias

Chiclayo 2012
Chiclayo 2012Chiclayo 2012
Chiclayo 2012
Dangel DC
 
Programacion =)
Programacion =)Programacion =)
Programacion =)
Diiana06
 
ADO NET Entity FrameWork
ADO NET Entity FrameWorkADO NET Entity FrameWork
ADO NET Entity FrameWork
mascodigo
 
Infraestructura tic conectividad
Infraestructura tic conectividadInfraestructura tic conectividad
Infraestructura tic conectividad
LilyEspinoB
 
Fundamentos de administracion_oracle_10g
Fundamentos de administracion_oracle_10gFundamentos de administracion_oracle_10g
Fundamentos de administracion_oracle_10g
Wal
 
J2 Ee Para Seres Humanos Slides
J2 Ee Para Seres Humanos SlidesJ2 Ee Para Seres Humanos Slides
J2 Ee Para Seres Humanos Slides
mundojava
 

Similaire à Web Semantica En Minuscula Microformatos Y Otras Tecnologias (20)

Evolucion dela web
Evolucion dela webEvolucion dela web
Evolucion dela web
 
12-Unidad 3: Webservices-3.3. Inicio de Proyecto (Introducción, Contenidos In...
12-Unidad 3: Webservices-3.3. Inicio de Proyecto (Introducción, Contenidos In...12-Unidad 3: Webservices-3.3. Inicio de Proyecto (Introducción, Contenidos In...
12-Unidad 3: Webservices-3.3. Inicio de Proyecto (Introducción, Contenidos In...
 
Chiclayo 2012
Chiclayo 2012Chiclayo 2012
Chiclayo 2012
 
Introducción a la Web Semántica
Introducción a la Web SemánticaIntroducción a la Web Semántica
Introducción a la Web Semántica
 
Websemantica
WebsemanticaWebsemantica
Websemantica
 
Websemantica 1218250849453303 9
Websemantica 1218250849453303 9Websemantica 1218250849453303 9
Websemantica 1218250849453303 9
 
Enlace De Datos
Enlace De DatosEnlace De Datos
Enlace De Datos
 
Impacto web
Impacto webImpacto web
Impacto web
 
Programacion =)
Programacion =)Programacion =)
Programacion =)
 
Infraestructura tic conectividad
Infraestructura tic conectividadInfraestructura tic conectividad
Infraestructura tic conectividad
 
ADO NET Entity FrameWork
ADO NET Entity FrameWorkADO NET Entity FrameWork
ADO NET Entity FrameWork
 
Sesion 01 - Introduccion a Net Framework
Sesion 01 - Introduccion a Net FrameworkSesion 01 - Introduccion a Net Framework
Sesion 01 - Introduccion a Net Framework
 
Segmentacion trafico niveles de seguridad
Segmentacion trafico niveles de seguridadSegmentacion trafico niveles de seguridad
Segmentacion trafico niveles de seguridad
 
Informatica
InformaticaInformatica
Informatica
 
Infraestructura tic conectividad
Infraestructura tic conectividadInfraestructura tic conectividad
Infraestructura tic conectividad
 
Infraestructura tic conectividad
Infraestructura tic conectividadInfraestructura tic conectividad
Infraestructura tic conectividad
 
1 1modeloosi-120815014619-phpapp02
1 1modeloosi-120815014619-phpapp021 1modeloosi-120815014619-phpapp02
1 1modeloosi-120815014619-phpapp02
 
Fundamentos de administracion_oracle_10g
Fundamentos de administracion_oracle_10gFundamentos de administracion_oracle_10g
Fundamentos de administracion_oracle_10g
 
Web Semántica de la teoría a la práctica: lecciones aprendidas en ambientes p...
Web Semántica de la teoría a la práctica: lecciones aprendidas en ambientes p...Web Semántica de la teoría a la práctica: lecciones aprendidas en ambientes p...
Web Semántica de la teoría a la práctica: lecciones aprendidas en ambientes p...
 
J2 Ee Para Seres Humanos Slides
J2 Ee Para Seres Humanos SlidesJ2 Ee Para Seres Humanos Slides
J2 Ee Para Seres Humanos Slides
 

Plus de teketen (6)

BBEC - euskara globalizazioan
BBEC - euskara globalizazioanBBEC - euskara globalizazioan
BBEC - euskara globalizazioan
 
Mashup Azkarrak Yahoo Pipes erabiliz
Mashup Azkarrak Yahoo Pipes erabilizMashup Azkarrak Yahoo Pipes erabiliz
Mashup Azkarrak Yahoo Pipes erabiliz
 
Twitter(Jaiku) Nanoformats
Twitter(Jaiku) NanoformatsTwitter(Jaiku) Nanoformats
Twitter(Jaiku) Nanoformats
 
Blogak eta Web 2.0
Blogak eta Web 2.0Blogak eta Web 2.0
Blogak eta Web 2.0
 
Gazteak eta Sarea (Gazte izan eta euskara ahoan)
Gazteak eta Sarea (Gazte izan eta euskara ahoan)Gazteak eta Sarea (Gazte izan eta euskara ahoan)
Gazteak eta Sarea (Gazte izan eta euskara ahoan)
 
Web 2.0 ikuspuntu sozialetik
Web 2.0 ikuspuntu sozialetikWeb 2.0 ikuspuntu sozialetik
Web 2.0 ikuspuntu sozialetik
 

Dernier

redes informaticas en una oficina administrativa
redes informaticas en una oficina administrativaredes informaticas en una oficina administrativa
redes informaticas en una oficina administrativa
nicho110
 

Dernier (12)

Resistencia extrema al cobre por un consorcio bacteriano conformado por Sulfo...
Resistencia extrema al cobre por un consorcio bacteriano conformado por Sulfo...Resistencia extrema al cobre por un consorcio bacteriano conformado por Sulfo...
Resistencia extrema al cobre por un consorcio bacteriano conformado por Sulfo...
 
EL CICLO PRÁCTICO DE UN MOTOR DE CUATRO TIEMPOS.pptx
EL CICLO PRÁCTICO DE UN MOTOR DE CUATRO TIEMPOS.pptxEL CICLO PRÁCTICO DE UN MOTOR DE CUATRO TIEMPOS.pptx
EL CICLO PRÁCTICO DE UN MOTOR DE CUATRO TIEMPOS.pptx
 
EVOLUCION DE LA TECNOLOGIA Y SUS ASPECTOSpptx
EVOLUCION DE LA TECNOLOGIA Y SUS ASPECTOSpptxEVOLUCION DE LA TECNOLOGIA Y SUS ASPECTOSpptx
EVOLUCION DE LA TECNOLOGIA Y SUS ASPECTOSpptx
 
pruebas unitarias unitarias en java con JUNIT
pruebas unitarias unitarias en java con JUNITpruebas unitarias unitarias en java con JUNIT
pruebas unitarias unitarias en java con JUNIT
 
Innovaciones tecnologicas en el siglo 21
Innovaciones tecnologicas en el siglo 21Innovaciones tecnologicas en el siglo 21
Innovaciones tecnologicas en el siglo 21
 
Buenos_Aires_Meetup_Redis_20240430_.pptx
Buenos_Aires_Meetup_Redis_20240430_.pptxBuenos_Aires_Meetup_Redis_20240430_.pptx
Buenos_Aires_Meetup_Redis_20240430_.pptx
 
investigación de los Avances tecnológicos del siglo XXI
investigación de los Avances tecnológicos del siglo XXIinvestigación de los Avances tecnológicos del siglo XXI
investigación de los Avances tecnológicos del siglo XXI
 
Avances tecnológicos del siglo XXI 10-07 eyvana
Avances tecnológicos del siglo XXI 10-07 eyvanaAvances tecnológicos del siglo XXI 10-07 eyvana
Avances tecnológicos del siglo XXI 10-07 eyvana
 
redes informaticas en una oficina administrativa
redes informaticas en una oficina administrativaredes informaticas en una oficina administrativa
redes informaticas en una oficina administrativa
 
PROYECTO FINAL. Tutorial para publicar en SlideShare.pptx
PROYECTO FINAL. Tutorial para publicar en SlideShare.pptxPROYECTO FINAL. Tutorial para publicar en SlideShare.pptx
PROYECTO FINAL. Tutorial para publicar en SlideShare.pptx
 
How to use Redis with MuleSoft. A quick start presentation.
How to use Redis with MuleSoft. A quick start presentation.How to use Redis with MuleSoft. A quick start presentation.
How to use Redis with MuleSoft. A quick start presentation.
 
Avances tecnológicos del siglo XXI y ejemplos de estos
Avances tecnológicos del siglo XXI y ejemplos de estosAvances tecnológicos del siglo XXI y ejemplos de estos
Avances tecnológicos del siglo XXI y ejemplos de estos
 

Web Semantica En Minuscula Microformatos Y Otras Tecnologias

  • 1. Web semántica en minúsculas microformatos y otras tecnologías Gorka Julio Hurtado web semántica gorka@elurnet.net 1 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 2. Dar vida a la información Golem web semántica Gracias a la información semántica: http://www.youtube.com/watch?v=mHl6QkC9__8 2 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 3. Web Semántica La Web semántica consiste en añadir metadatos a la WWW. El creador de la idea fue Tim Berners-Lee. Esta información añadida (contenido, significado y relación) deben ser dada de manera formal, de forma que sea posible web semántica evaluarlas automáticamente por máquinas Tim Berners-Lee licencia 3 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 4. Introducción Podemos decir que la Web Semántica es un medio de comunicación universal que web semántica trata de intercambiando y relacionando conceptos inferir nuevas informaciones. 4 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 5. Situación actual Las búsquedas realizadas mediante los buscadores convencionales no toman en cuenta los fragmentos con información semántica (porque no tienen o porque los motores no los recogen). web semántica Esa información con valor semántico no puede ser reutilizada. Ejemplo La información de un evento, horarios, tipo de evento, lugar etc. 5 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 6. Tecnologías web semántica 6 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 7. Tecnologías XML Metalenguaje basado en etiquetas para estructurar documentos. web semántica XML schema Esquema que define la estructura y las restricciones. 7 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 8. Tecnologías Ejemplo XML <?xml version=quot;1.0quot; encoding=quot;UTF-8quot;?> <nota> web semántica <receptor>Ane</receptor> <emisor>Beñat</emisor> <encabezado>Recordatorio</encabezado> <cuerpo>Recuerda que mañana nos reunimos</cuerpo> </nota> 8 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 9. Tecnologías RDF Es un modelo para descripción de recursos. Los recursos se describen mediante un sujeto (el recurso), predicado (característica ó relación) y web semántica objeto (valor) . RDF Schema Esquema para definir recursos y clases en los recursos RDF. 9 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 10. Tecnologías Ejemplo RDF <?xml version=quot;1.0quot;?> <!DOCTYPE rdf:RDF PUBLIC quot;-//DUBLIN CORE//DCMES DTD 2002/07/31//ENquot; quot;http://dublincore.org/documents/2002/07/31/dcmes-xml/dcmes- xml-dtd.dtdquot;> <rdf:RDF xmlns:rdf=quot;http://www.w3.org/1999/02/22-rdf-syntax-ns#quot; xmlns:dc=quot;http://purl.org/dc/elements/1.1/quot;> web semántica <rdf:Description rdf:about=quot;http://www.ilrt.bristol.ac.uk/people/cmdjb/quot;> <dc:title>Dave Beckett's Home Page</dc:title> <dc:creator>Dave Beckett</dc:creator> <dc:publisher>ILRT, University of Bristol</dc:publisher> <dc:date>2002-07-31</dc:date> </rdf:Description> </rdf:RDF> predicado sujeto objeto 10 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 11. Tecnologías OWL Lenguaje de etiquetas para definir ontologías que amplía el lenguaje a web semántica utilizar (cardinalidad, relación entre clases etc.) Ejemplos OWL http://www.w3schools.com/rdf/rdf_owl.asp 11 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 12. Tecnologías SPARQL RDF query language Lenguaje de consulta que posibilita la extracción de información en tripletas RDF web semántica Ejemplo SPARQL datos @prefix dc: <http://purl.org/dc/elements/1.1/> . @prefix : <http://example.org/book/> . @prefix ns: <http://example.org/ns#> . :book1 dc:title quot;SPARQL Tutorialquot; . :book1 ns:price 42 . :book2 dc:title quot;The Semantic Webquot; . :book2 ns:price 23 . 12 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 13. Tecnologías consulta PREFIX dc: <http://purl.org/dc/elements/1.1/> PREFIX ns: <http://example.org/ns#> SELECT ?title ?price WHERE { ?x ns:price ?price . web semántica FILTER (?price < 30.5) ?x dc:title ?title . } resultado title The semantic web 13 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 14. Ejemplo biblioteca digital Consiste en colgar el catálogo en la web, crear el catálogo que ya se sabe mediante el trabajo de siglos. El objetivo es colgar estos catálogos en internet junto con elementos multimedia. web semántica Pero es más: los agentes inteligentes deberían de ser capaces de ser bibliotecarios. Ayudándote a encontrar publicaciones ó recomendando alguna otra. 14 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 15. Ejemplo biblioteca digital La tecnología de los servicios web es muy interesante. Pero si los servicios son ubicuos pueden surgir problemas de búsqueda. web semántica Es necesario caracterizar los servicios, no sólo definiendo los parámetros de entrada y salida, sino añadiendo también información semántica. 15 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 16. Ejemplo biblioteca digital Lo que necesitamos Necesitamos datos procesables por las máquinas. web semántica Posibilidad de mezclar y unir datos a nivel de la web. Las máquinas deberían de poder hacer razonamientos sobre esos datos. 16 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 17. Ejemplo biblioteca digital Lo que vamos a hacer Codificar los datos en una descripción abstracta. Hacer los datos independientes de las descripciones internas. web semántica Comenzar a unir diferentes descripciones. Podemos empezar a hacer consultas en el resultado. Ahora se podrán realizar consultas que en los grupos de datos individuales no se podían hacer. 17 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 18. Ejemplo biblioteca digital Grupo de datos A que vamos a utilizar (simplificación) ID Author Title Publisher Year ISBN 0-00-651409- X id_xyz The Glass Palace id_qpr 2000 web semántica ID Name Home page id_xyz Ghosh, Amitav http://www.amitavghosh.com/ ID Publ. Name City id_qpr Harper Collins London 18 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 19. Ejemplo biblioteca digital Definición de relaciones datos A web semántica 19 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 20. Ejemplo biblioteca digital Grupo de datos F que vamos a utilizar (simplificación) ID Titre Auteur TraducteurOriginal ISBN 2020386682 Palais des miroirs i_abc i_qrs Le ISBN 0-00-651409-X web semántica ID Nom i_abc Ghosh, Amitav i_grs Besse, Christiane 20 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 21. Ejemplo biblioteca digital Definición de relaciones datos F web semántica 21 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 22. Ejemplo biblioteca digital Unir los diferentes grupos de datos web semántica 22 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 23. Ejemplo biblioteca digital Unir los diferentes grupos de datos web semántica 23 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 24. Ejemplo biblioteca digital Unir los diferentes grupos de datos web semántica 24 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 25. Ejemplo biblioteca digital Podemos empezar a hacer consultas El usuario de grupo de datos F ahora puede hacer estas consultas: web semántica Devuelveme el título del libro original Esta información no estaba en el grupo de datos F pero al unirlo al grupo A se ha podido inferir. 25 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 26. Ejemplo biblioteca digital Podemos pensar que a:author y f:auteur son lo mismo pero una unión automatica no pude saber esto. Necesitamos información extra para que eso ocurra: web semántica a:author f:auteur son iguales y se definen ● como “Person”. ● “Person” es un término que seguramente la comunidad ya haya definido. ● La persona se define por su nombre y por su página web. 26 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 27. Ejemplo biblioteca digital web semántica 27 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 28. Ejemplo biblioteca digital Un usuario del grupo de datos F ahora puede realizar estas consultas: ¿Cuál es la página web del creador original? web semántica Estos datos no están ni en F ni en A, pero se han conseguido mediante: ● La unión de los grupos de datos A y F. ● Añadiendo tres nuevas informaciones para poder establecer las relaciones. 28 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 29. Ejemplo biblioteca digital Utilizando la definición de “Person” se puede unir un grupo de datos con otro. Los datos de la Wikipedia se pueden extraer de diferentes maneras. web semántica Hay un desarrollo muy activo para añadir etiquetas semánticas a la Wikipedia. El proyecto dbpedia puede extraer la información de las infobox de Wikipedia. 29 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 30. Ejemplo biblioteca digital Uniéndolo con los datos de Wikipedia web semántica 30 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 31. Ejemplo biblioteca digital Uniéndolo con los datos de Wikipedia web semántica 31 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 32. Ejemplo biblioteca digital Uniéndolo con los datos de Wikipedia web semántica 32 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 33. Ejemplo biblioteca digital Puede parecer increíble pero... Esto que ocurre automáticamente los usuarios lo hacen constantemente en internet. web semántica La diferencia: un poco más de exactitud (al nombrar las relaciones por ejemplo) para que las máquinas puedan realizar su labor. 33 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 34. Ejemplo biblioteca digital Hemos unido diferentes grupos de datos, estos pueden tener diferentes procedencia, formato y relaciones (lenguas). Hemos podido unir diferentes datos gracias a las web semántica mismas URIs (caso del ISBN) Hemos podido añadir información extra, gracias a las terminologías generadas por la comunidad Como resultado podemos encontrar y generar nuevas relaciones. 34 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 35. Ejemplo biblioteca digital Podemos añadir información extra con una clasificación completa tipos de datos para bibliotecas o con la información geográfica web semántica En este caso las ontologías y las normas añadidas tienen su incidencia De esta manera podremos realizar preguntas más complejas 35 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 36. Ejemplo biblioteca digital La abstracción que hemos realizado web semántica 36 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 37. Ejemplo biblioteca digital Las tecnologías de la Web Semántica que posibilitan esto: Un modelo relacional abstracto para definir los gráficos: RDF ● ● El mecanismo para que la información en XML (ó XHTML) se pueda convertir a RDF: GRDDL ● Para añadir información estructurada en XHTML: RDFa web semántica ● Para realizar consultas en el gráfico relacional: SPARQL ● Para definir relaciones y categorizar recursos: RDFS, OWL, SKOS, Rules Las aplicaciones pueden elegir entre diferentes tecnologías. Algunas de estas pueden ser fáciles (RDFS) y otras un poco más sofisticadas (OWL, Rules). Reutiliza las ontologías creadas por otros (por ejemplo FOAF) 37 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 38. Ejemplo biblioteca digital Tecnologías de la WEB SEMANTICA web semántica 38 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 39. Web Semántica ahora GoPubMed.org Buscador que permite realizar busquedas semánticas utilizando ontologías especializadas. web semántica 39 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 40. Web Semántica ahora DBpedia.org (Leipzig Query Builder) Proyecto para extraer información estructurada de Wikipedia poniéndola al alcance de todos y poder consultarla. web semántica 40 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 41. Web Semántica ahora Geonames.org La ontología GeoNames nos da la oportunidad de añadir información geoespacial a la WWW web semántica 41 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 42. Web Semántica ahora simile.mit.edu El proyecto SIMILE tiene como objetivo utilizar las tecnologías de la Web Semántica para crear herramientas de software libre. web semántica 42 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 43. web semántica La componen los microformatos y otras tecnologías que intentan conseguir web semántica algunos de los objetivos de la Web Semántica pero ahora. 43 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 44. ¿Qué son los microformatos? Intentan solucionar un web semántica problema concreto 44 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 45. ¿Qué son los microformatos? Comenzar de la manera web semántica más sencilla 45 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 46. ¿Qué son los microformatos? Diseñados con la idea de las Personas primero las web semántica máquinas después 46 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 47. ¿Qué son los microformatos? Modulares y reutilizables web semántica uno dentro de otro 47 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 48. ¿Qué son los microformatos? Posibilitan y potencian el web semántica desarrollo, servicios y contenidos descentralizados 48 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 49. ¿Qué son los microformatos? Se codifican directamente en las página web en XHTML web semántica Siendo datos estructurados las máquinas los interpretan fácilmente 49 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 50. Inicio web semántica microformats.org 50 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 51. Estado de la WWW web semántica visualcomplexity.com 51 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 52. Estado de la WWW web semántica ¿Cómo se codifica la información? 52 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 53. La codificación actual <p>Ajuria Enea Jauregia Vitoria-Gasteizko Frai Francisco ibilbidean dago kokatuta, eta, 1920. urtean, Alfredo Baeschlin arkitekto suitzarrak eta Hilarión San Vicente kontratistak eraiki zuten hiriko egoitza-eremu nabarmenetako batean, Vitoria-Gasteizko Serafín Ajuria industrialariak eskatuta.</p> web semántica Las máquinas no entienden esto! 53 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 54. Utilizando microformatos <div id=quot;hcard-Gorka-Julioquot; class=quot;vcardquot;> vcard <img style=quot;float: left; margin-right: 4px;quot; src=quot;http://site.gravatar.com/images/files/thumbs/124267.jpgquot; alt=quot;photoquot; class=quot;photoquot;> photo <a class=quot;url fn nquot; href=quot;http://www.teketen.comquot;> n <span class=quot;given-namequot;>Gorka</span> given-name <span class=quot;family-namequot;>Julio</span></a> family-name <div class=quot;orgquot;>Elurnet Informatika org web semántica Zerbitzuak</div> <a class=quot;emailquot; email href=quot;mailto:gorka@elurnet.netquot;>gorka@elurnet.net</a> <div class=quot;adrquot;> adr <span class=quot;localityquot;>Andoain</span>, <span locality class=quot;regionquot;>Gipuzkoa</span>, <span class=quot;postal- region codequot;>20140</span> code </div> </div> 54 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 55. Utilizando microformatos Las personas lo visualizan así web semántica puedes cambiar la visualización mediante CSS Las máquinas interpretan esta codificación 55 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 56. Tipos de microformatos web semántica 56 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 57. rel-tag Para etiquetar los contenidos con mayor información semántica web semántica <a href=quot;http://technorati.com/tag/tecnologiaquot; rel=quot;tagquot;>tecnología</a> espacio de etiquetado 57 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 58. rel-license Para definir la licencia de un contenido <a href=quot;http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/quot; web semántica rel=quot;licensequot;>cc by 2.0</a> <a href=quot;http://www.apache.org/licenses/LICENSE- 2.0quot; rel=quot;licensequot;>Apache 2.0</a> 58 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 59. rel-nofollow Microformato creado para que los robots de los busacadores (Google) no le den relevancia (Page Rank) a un enlace. web semántica <a href=quot;http://www.pharmaviagra.com/quot; rel=quot;nofollowquot;>Get Viagra</a> 59 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 60. *Draft rel-home Para definir la página de inicio de la misma página en el encabezado <head> web semántica <link href=quot;http://technorati.comquot; rel=quot;homequot; /> <a href=quot;http://technorati.comquot; rel=quot;homequot;>Technorati</a> en el cuerpo <body> 60 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 61. *Draft rel-directory Para definir un directorio (lugar en donde se enumeran elementos de la misma categoría) en una página <a rel=quot;directoryquot; web semántica href=quot;http://dmoz.org/Computers/Internet/quot;>Compute rs/Internet</a> <a rel=quot;tag directoryquot; href=quot;http://odeo.com/tag/arts/quot;>arts</a> si se combina con etiquetas 61 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 62. *Draft rel-enclosure Para identificar que eso a lo que se referencia puede ser descargado a local web semántica <a href=quot;http://homepage.mac.com/kevinmarks/wwdc2005. movquot; rel=quot;enclosurequot;>WWDC 2005 Keynote with chapters</a> 62 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 63. *Draft rel-payment Para identificar el sistema de pago de un sitio. burukoan <head> <link rel=quot;paymentquot; href=quot; web semántica http://example.com/c.r.e.a.mquot; title=quot;give me the lootquot; /> <a href=quot;http://channel102.net/donate.phpquot; rel=quot;paymentquot;>Donate here</a> gorputzean <body> 63 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 64. VoteLinks Microformato para dar la posibilidad de votar sobre una opción (a favor, en contra ó abstención) <a rev=quot;vote-forquot; href=quot;http://google.comquot;>Google aingeru da</a> web semántica <a rev=quot;vote-againstquot; href=quot;http://google.comquot;>Google deabrua da</a> <a rev=quot;vote-abstainquot; href=quot;http://google.comquot;>Googleri buruz ED-EE</a> 64 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 65. XFN Para definir la relación que nos une a las personas que enlazamos desde una web web semántica 65 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 66. XFN Amigo, colega y con el que se ha encontrado físicamente <a href=quot;http://www.zabaldu.comquot; rel=quot;friend met colleaguequot;>Arkaitz Zubiaga</a> web semántica <a href=quot;http://www.teketen.comquot; rel=quot;mequot;>Teketen</a> Hacer referencia a otra página web que me pertenezca (tiene que ser distinta de la que se referencia) 66 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 67. rel VS rev relation link rel=”” <a href=quot;http://creativecommons.org/licenses/by/2.0/quot; web semántica rel=quot;licensequot;>cc by 2.0</a> <a rev=quot;vote-forquot; href=quot;http://google.comquot;>Google</a> relation link rev=”” 67 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 68. XOXO Microformato para definir listas Blogroll ó outline (debate) <ol class=quot;xoxoquot;> <li> <p>My favorite Weblogs</p> <ol> <li> web semántica <a href=quot;http://example.com/bud/quot; type=quot;text/htmlquot;>Buddy blog</a> <a href=quot;http://example.com/bud/atomquot; type=quot;application/atom+xmlquot;>Buddy feed</a> <dl> <dt>description</dt> <dd>My buddy's Weblog</dd> </dl> </li> </ol> </li> </ol> 68 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 69. *Draft xFolk Para codificar enlaces folksonómicos <li class=quot;xfolkentryquot;> <div class=quot;linkquot;><a href=quot;http://www.elcorreodigital.com/vizcaya/20070926/pvasco- espana/lenguas-faciles-dificiles-todas-20070926.htmlquot; rel=quot;nofollowquot; class=quot;taggedlinkquot;>No hay lenguas fáciles ni difíciles, todas son absolutamente iguales</a></div> <div class=quot;descriptionquot;>Juan Carlos Moreno Cabrerari elkarrizketa web semántica El Correon</div> <div class=quot;metaquot;>2007-09-27 to <a href=quot;http://www.bildu.net/tags/euskalgintzaquot; rel=quot;tagquot;>euskalgintza</a>, <a href=quot;http://www.bildu.net/tags/euskaraquot; rel=quot;tagquot;>euskara</a> nork: <a href=quot;http://www.bildu.net/bookmarks/topaguneaquot;>topagunea</a> eta <a href=quot;http://www.bildu.net/history/a1073deb760f39a6273b7ff72e6a3a3 3quot;>beste 1ek</a></div> </li> 69 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 70. *Draft geo Para definir lugares mediante latitud y longitud <div class=quot;geoquot;>GEO: <span class=quot;latitudequot;>37.386013</span>, web semántica <span class=quot;longitudequot;>-122.082932</span> </div> <div class=quot;geoquot;> <abbr class=quot;latitudequot; title=quot;37.408183quot;>N 37° 24.491</abbr> <abbr class=quot;longitudequot; title=quot;-122.13855quot;>W 122° 08.313</abbr> </div> 70 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 71. *Draft adr Microformato para definir direcciones <div class=quot;adrquot;> web semántica <div class=quot;street-addressquot;>665 3rd St.</div> <div class=quot;extended-addressquot;>Suite 207</div> <span class=quot;localityquot;>San Francisco</span>, <span class=quot;regionquot;>CA</span> <span class=quot;postal-codequot;>94107</span> <div class=quot;country-namequot;>U.S.A.</div> </div> 71 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 72. hCard Para codificar información de contacto de enpresas ó personas web semántica 72 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 73. hCard <div id=quot;hcard-Gorka-Julioquot; class=quot;vcardquot;> <img style=quot;float: left; margin-right: 4px;quot; src=quot;http://site.gravatar.com/images/files/thumbs/124267.j pgquot; alt=quot;photoquot; class=quot;photoquot;> <a class=quot;url fn nquot; href=quot;http://www.teketen.comquot;> <span class=quot;given-namequot;>Gorka</span> <span class=quot;family-namequot;>Julio</span></a> web semántica <div class=quot;orgquot;>Elurnet Informatika Zerb.</div> <a class=quot;emailquot; href=quot;gorka@elurnet.netquot;>gorka@elurnet.net</a> <div class=quot;adrquot;> <span class=quot;localityquot;>Andoain</span>, <span class=quot;regionquot;>Gipuzkoa</span>, <span class=quot;postal- codequot;>20140</span> </div> </div> 73 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 74. hCalendar Microformato para definir eventos <div id=quot;454quot; class=quot;vevent articlequot;> <h2 class=quot;summaryquot;><a href=quot;ekitaldiak.php?id=454quot;>Kontxako Estropadak </a></h2> web semántica <abbr class=quot;dtstartquot; title=quot;20070902T12:00quot;>2007- 09-02 12:00 </abbr> <div class=quot;locationquot;><div class=quot;geoquot;><span class=quot;latitudequot;>43.318059</span>,<span class=quot;longitudequot;>-1.990929</span></div> </div> <div class=quot;descriptionquot;>Kontxako Bandera Lehenengo igandea </div> </div> 74 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 75. *Draft hReview Microformato para codificar críticas <div class=quot;hreviewquot;> <span><span class=quot;ratingquot;>5</span> out of 5 stars</span> <h4 class=quot;summaryquot;>Crepes on Cole is awesome</h4> <span class=quot;reviewer vcardquot;>Reviewer: <span class=quot;fnquot;>Tantek</span> - web semántica <abbr class=quot;dtreviewedquot; title=quot;20050418T2300-0700quot;>April 18, 2005</abbr></span> <div class=quot;description item vcardquot;><p> <span class=quot;fn orgquot;>Crepes on Cole</span> is one of the best little creperies in <span class=quot;adrquot;><span class=quot;localityquot;>San Francisco</span></span>. Excellent food and service. Plenty of tables in a variety of sizes for parties large and small. </p></div> </div> 75 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 76. *preDraft hListing Microformato para listar elementos de compra venta <div id=quot;789quot; class=quot;hlisting articlequot;> <h2 class=quot;item fn sellquot;><a href=quot;azoka.php?id=789quot;>acer n50</a></h2> <abbr class=quot;dtlistedquot; title=quot;20070915T13:55quot;>2007-09- web semántica 15</abbr> <div class=quot;descriptionquot;>Acer bat salduko nuke </div> <div id=quot;hcard-quot; class=quot;lister vcardquot;> <a class=quot;url fn nquot; href=quot;http://twitter.com/teketenquot;><span class=quot;given- namequot;>Gorka Julio</span></a></div> <div class=quot;adrquot;><span class=quot;street-addressquot;>Arteta kalea</span><span class=quot;localityquot;>Andoain</span><span class=quot;regionquot;>Gipuzkoa</span></div> </div> 76 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 77. *Draft hResume Microformato para definir curriculums Integra diferentes microformatos Los elementos que se pueden definir: ● hresume (class=”hresume” raíz) ● summary (class=”summary”) web semántica ● contact (hCard) ● education (hCalendar) ● experience (hCalendar, trabajos etc. hCard) ● skill (class=”skill” y datos rel=”tag”) ● affiliation (class=”affiliation” y hCard) ●publications (etiqueta <cite>) 77 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 78. *Draft hAtom Para añadir sindicación dentro del xhtml <div class=quot;hfeedquot;> <div class=quot;hentryquot;> <h3 class=quot;entry-titlequot;>UEU, ez udaran bakarrik</h3> <p>Argitaratua: <abbr class=quot;updated publishedquot; title=quot;20070918quot;>Irailaren 18an</abbr></p> <div class=quot;contentquot;> web semántica <p><span class=quot;summaryquot;>Udaraz gain UEUk ikastaroen eskaintza handia du udazkenean ere</span>. Bere web gunean udazkeneko ikastaroen berri ematen zaigu. Gai ezberdinak jorratzen dituzte antzerkigintza, psikologia, informatika, literatura etab. Informazio gehiago eskuratzeko <a href=quot;http://www.ueu.orgquot;>UEUren</a> web orrian.</p></div> <p>Egilea: <span class=quot;vcard authorquot;><a href=quot;http://www.teketen.comquot; class=quot;url fnquot;>Gorka Julio</a></span></p> </div> <!-- hentry amaiera (gehiago egon daitezke) --> </div> <! -- hfeed amaiera --> 78 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 79. Los buscadores Google y Yahoo http://search.yahoo.com/cc http://www.google.com/advanced_search? web semántica Microformatos ● rel-license 79 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 80. Mikromundua web semántica Microformatos ● Vote Links ● hCard ● hCalendar http://bildu.net/mikromundua ● rel-tag ● adr 80 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 81. Twitter Microformatos ● XFN ● hAtom ● hCard http://www.twitter.com web semántica 81 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 82. flickr Microformatos ● geo ● adr ● XFN http://www.flickr.com ● hCard web semántica 82 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 83. Technorati kitchen Microformatos ● hCard ● hCalendar ● hReview ● xFolk ● rel-tag ● rel-license web semántica http://kitchen.technorati.com 83 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 84. Upcoming Microformatos ● hCard ● hCalendar ● adr ● geo ● rel-tag web semántica http://www.upcoming.org 84 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 85. Cork'd Microformatos ● hCard ● hReview ● rel-tag web semántica http://corkd.com 85 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 86. Linked in Microformatos ● hResume ● hCard ● adr web semántica http://www.linkedin.com 86 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 87. dealtagger Microformatos ● hListing http://www.dealtagger.com web semántica 87 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 88. Google Maps Microformatos ● hCard ● adr web semántica http://maps.google.com 88 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 89. Txioka Microformatos ● hCalendar ● hListing ● hCard http://www.txioka.net ● hAtom ● adr ● geo web semántica 89 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 90. Bildu Microformatos ● ● xFolk ● rel-nofollow ● rel-tag web semántica http://www.bildu.net 90 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 91. Reconociendo microformatos No hay ningún estándar aunque sí varias propuestas web semántica http://microformats.org/wiki/icons http://microformats.org/wiki/buttons 91 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 92. Utilizando microformatos Algunas herramientas están preparadas para utilizar microformatos Pronto Firefox 3 y Internet Explorer 8 soportarán microformatos web semántica 92 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 93. vCard Explorer Programa para Mac que da la posibilidad de leer el microformato hCard y importarlo a vCard web semántica http://vce.corefault.de 93 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 94. Tails Export Extension para Firefox que detecta hCard, hCalendar, hReview, rel-license y xFolk web semántica https://addons.mozilla.org/firefox/addon/2240 94 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 95. Operator Extension de Firefox que detecta y nos da la posibilidad de utilizar hCard, hCalendar, xFolk, adr, geo, rel-tag y RDFa con varios servicios web semántica 95 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 96. Scripts para Operator Se pueden crear scripts para esta extension de Firefox Manual simple web semántica Manual avanzado Script especiales creados por la gente 96 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 97. Script especiales XFN dumper -> muestra los enlaces XFN de una página (lleva este enlace a tus enlaces favoritos). hAtom to atom -> convierte hAtom al web semántica formato de sindicación Atom. Almost universal microformat parser -> Herramienta que detecta y extrae hAtom, hCalendar, hCard, hListing, hRecume, hReview, xFolk etc. 97 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 98. Scripts especiales Geo transformation tools -> convierte el microformato geo a los formatos KML ó GeoRSS. web semántica X2V -> Herramienta que convierte hCalendar al formato iCalendar y hCard al formato vCard. tools.microformatic.com -> Validador de rel- lint, XFN, rel-tag y varias herramientas más. 98 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 99. Utilizando microformatos Herramientas que crean microformatos para utilizar en nuestras páginas web semántica 99 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 100. Scripts de creación rel-license Creative Commons creator ● XFN creator ● hCard creator ● web semántica hCalendar ● hReview creator ● hResume creator ● hAtom creator ● 100 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 101. Extensión para Dreamweaver Con esta extensión de Dreamweaver, sus usuarios podrán crear microformatos para sus páginas web web semántica Dreamweaver extension 101 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 102. Algunos CMS Algunos CMS utilizan microformatos ó tienen extensiones que posibilitan su utilización. web semántica Wordpress (info +) Drupal Movable type 102 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 103. Desarrollando con microformatos Herramientas de desarrollo para la creación, utilización y gestión de microformatos web semántica http://suda.co.uk/projects/microformats/cheatsheet/microformats.cheatsheet.pdf 103 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 104. Analizadores sintácticos (parser) Herramientas para la leer, detectar sintácticamente y mostrar algunos microformatos Mofo (Ruby on Rails) uformats ( Ruby on Rails) web semántica Scrapi (Ruby on Rails) Sumo (Javascript) hKit (PHP) Microformat parser (PHP) Microformat parser (Python) Microformat .net (.net) 104 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 105. Clases o herramientas de creación Clases ó herramientas de programación de ayuda para poder crear Microformatos web semántica microformats helper (PHP) phpMicroformat (PHP) Microformats helper (Ruby on Rails) 105 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 106. Crear nuevos microformatos *por consenso 1. Detectar un problema 2. Investigar ● Reutiliza el trabajo que otros ya han hecho ● Aún así seguro que no empezamos de cero 3. Documenta el proceso ● Recoge ejemplos de lo que queremos codificar. web semántica ● Crea una página de notas ● Si los hay, recoge esquemas o fomatos parecidos. ● Crea una página para recoger ideas. 4. Proponer un esquema para el microformato ● Analizar con que otros microformatos puede tener relación. ● Analizar que características tendrá. ● Definir el nombre que tendrá. 106 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 107. e eRDF *no mantenido w3c la Enbeddable RDF, intenta mediante utilización de herramientas disponibles actualmente codificar dentro del html y xhtml información en formato RDF web semántica eRDF es RDF válido, pero todo lo que se puede codificar mediante RDF no se puede definir mediante eRDF. El documento que se crea es válido. 107 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 108. Sintaxis eRDF Declarar el perfil eRDF. Se puede declarar más de un perfil dejando un espacio entre las URLs. <html> <head web semántica profile=quot;http://purl.org/NET/erdf/profilequot;> ... </head> <body> ... </body> </html> 108 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 109. Sintaxis eRDF Después de declarar el perfil, se debe declarar el esquema RDF que se utilizará Puedes declarar tantos esquemas como quieras, si son repetidos se tomará en web semántica cuenta la primera aparición. adibide generikoa <link rel=quot;schema.prefixquot; href=quot;uriquot; /> <link rel=quot;schema.foafquot; href=quot;http://xmlns.com/foaf/0.1/quot; /> adibide konkretua foaf 109 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 110. Ejemplo eRDF (head) <html> <head profile=quot;http://purl.org/NET/erdf/profilequot;> <title>Anna's Homepage</title> <base href=quot;http://example.org/aboutquot; /> <meta name=quot;dc.creatorquot; content=quot;Anna Wilderquot; /> <meta name=quot;dc.titlequot; content=quot;Anna's Homepagequot; web semántica /> <link rel=quot;schema.dcquot; href=quot;http://purl.org/dc/elements/1.1/quot; /> <link rel=quot;schema.foafquot; href=quot;http://xmlns.com/foaf/0.1/quot; /> <link href=quot;#annaquot; rev=quot;foaf-homepage foaf-madequot; rel=quot;foaf-makerquot; /> </head> 110 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 111. Ejemplo eRDF (body) <body> <h2>About me...</h2> <p id=quot;annaquot;> Hi, I'm <span class=quot;foaf-namequot;><span class=quot;foaf- firstNamequot;>Anna</span> <span class=quot;foaf- surnamequot;>Wilder</span></span>. <img style=quot;float: rightquot; src=quot;pic.jpgquot; class=quot;foaf- depictionquot; alt=quot;A picture of mequot;/> web semántica You might know me from IRC as <span class=quot;foaf- nickquot;>wildling</span> or sometimes <span class=quot;foaf- nickquot;>wilda</span>. You can email me at <span class=quot;foaf-mbox_sha1sumquot; title=quot;69e31bbcf58d432950127593e292a55975bc66fdquot;>anna {at} example.org</span>. </p> </body> </html> 111 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 112. Ejemplo eRDF tripletas RDF <http://example.org/about> dc:creator quot;Anna Wilderquot; . <http://example.org/about> dc:title quot;Anna's Homepagequot; . <http://example.org/about> foaf:maker <http://example.org/about#anna> . <http://example.org/about#anna> foaf:homepage <http://example.org/about> . <http://example.org/about#anna> foaf:made <http://example.org/about> . web semántica <http://example.org/about#anna> foaf:name quot;Anna Wilderquot; . <http://example.org/about#anna> foaf:firstName quot;Annaquot; . <http://example.org/about#anna> foaf:surname quot;Wilderquot; . <http://example.org/about#anna> foaf:depiction <http://example.org/pic.jpg> . <http://example.org/about#anna> foaf:nick quot;wildlingquot; . <http://example.org/about#anna> foaf:nick quot;wildaquot; . <http://example.org/about#anna> foaf:mbox_sha1sum quot;69e31bbcf58d432950127593e292a55975bc66fdquot; . 112 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 113. Herramientas eRDF En este wiki encontrarás información sobre la sintaxis, ejemplos y herramientas Wiki ofiziala web semántica Puedes encontrar más herramientas dentro del proyecto getsemantic. Getsemantic eRDF 113 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 114. a RDFa *mantenido w3c por Da la posibilidad de insertar en documentos XML (por ejemplo XHTML) información codificada en RDF. No intenta incrustar sintaxis RDF en los web semántica documentos, en lugar de repetir información intenta utilizar elementos ya existentes. En un documento XHTML RDFa es válido. En un documento HTML es compatible. 114 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 115. Sintaxis RDFa Definir los namespaces que se utilizarán en el documento. Si no hay la posibilidad de editar el elemento html se pueden definir desde cualquier elemento de manera local. <html web semántica xmlns:cal=quot;http://www.w3.org/2002/12/cal/ical#quot;> ... </head> <body> ... </body> </html> 115 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 116. Ejemplo RDFa (evento y contacto) Definiendo los namespaces en el encabezado <html xmlns:cal=quot;http://www.w3.org/2002/12/cal/ical#quot; web semántica xmlns:contact=quot;http://www.w3.org/2001/vcard- rdf/3.0#quot;> ... 116 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 117. Ejemplo RDFa (parte evento) ... <p class=quot;cal:Veventquot; about=quot;#xtech_conference_talkquot;> I'm giving <span property=quot;cal:summaryquot;>a talk at the web semántica XTech Conference about web widgets</span>, on <span property=quot;cal:dtstartquot; content=quot;20070508T1000+0200quot;>May 8th at 10am </span>. </p> ... 117 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 118. Ejemplo RDFa(parte contacto) ... <p class=quot;contactinfoquot; about=quot;http://example.org/staff/joquot;> My name is <span property=quot;contact:fnquot;>Jo Smith</span>. I'm a <span property=quot;contact:titlequot;> web semántica distinguished web engineer</span> at <a rel=quot;contact:orgquot; href=quot;http://example.org quot;>Example.org</a>. You can contact me<a rel=quot;contact:emailquot; href=quot;mailto:jo@example.orgquot;>via email </a>. </p> ... 118 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 119. Ejemplo RDFa tripletas RDF <http://joblog.example.org/blog/?p=123#xtech_confe rence_talk> rdf:type cal:Vevent; cal:summary quot;a talk at the XTech Conference about web widgetsquot;^^XMLLiteral; cal:dtstart quot;20070508T1000+0200quot; . web semántica <http://example.org/staff/jo> contact:fn quot;Jo Smithquot;^^XMLLiteral; contact:title quot;distinguished web engineerquot;^^XMLLiteral; contact:org <http://example.org>; contact:email <mailto:jo@example.org>. 119 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 120. Herramientas RDFa En los documentos que gestiona W3C se documentan la sintaxis, ejemplos, herramientas etc. RDFa primer RDFa Use Cases web semántica Wiki de los que trabajan en torno RDFa W3C Semantic Web Deployment Wiki Puedes encontrar más herramientas dentro del proyecto getsemantic. Getsemantic RDFa 120 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 121. RDFa vs eRDF vs Microformats Algunos piensan que al hacer un comparativa entre los mismo supone que son contrarios, pero esto no es así. web semántica Con algunos de ellos se pueden hacer cosas parecidas y por eso son comparables pero no contrapuestos. Una comparativa interesante 121 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 122. GRDDL Gleaning Resource Descriptions form Dialects of Languages Es el mecanismo que define como los diferentes tipos de codificaciones XML que web semántica algoritmo deben utilizar para transformarse en información compatible con RDF. Se puede decir que es el pegamento que necesitaba la web semántica. 122 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 123. Ejemplo de sintaxis GRDDL En el encabezado se definen el perfil que define el namespace de GRDDL y más abajo la transformación (XSLT) que se va a utilizar <html xmlns=quot;http://www.w3.org/1999/xhtmlquot; xmlns:grddl='http://www.w3.org/2003/g/data- web semántica view#' grddl:transformation=quot;glean_title.xsl http://www.w3.org/2001/sw/grddl- wg/td/getAuthor.xslquot; > <head> <title>Are You Experienced?</title> [...] </html> 123 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 124. Ejemplo de sintaxis GRDDL El ejemplo anterior mediante un gráfico web semántica 124 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 125. Un ejemplo de uso de GRDDL Jane está intentando organizar una reunión, integra diferentes fuentes de información y pude hacer así consultas complejas sobre esos datos web semántica David (eRDF) Robin (hCalendar) Kate (RDFa) 125 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 126. El ejemplo de la guitarra GRDDL Sthepan quiere comprarse una guitarra y para eso busca fuentes de información especializada sobre guitarras, web semántica información generada por personas individuales etc. Estas fuentes utilizan los microformatos hReview, XFN y hCard. Ahora podra hacer mejores consultas. 126 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 127. Herramientas GRDDL En los documentos que gestiona W3C se documentan la sintaxis, ejemplos, herramientas etc. GRDDL recommendation GRDDL primer GRDDL scenarios web semántica GRDDL tests Herramientas de conversión generadas por la gente para utilizar en GRDDL CustomRDFdialects 127 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 128. WS vs ws Semantic Web semantic web Build common data format for expressing the meaning of data. Humans first, machines second. Use ontologies to help Encode existing Web content Philosophy machines to understand web with special tags. content. Based on XHTML tags: micro- Language RDF, RDFS, OWL web semántica formats Must be well-formed RDF Anything goes, as long as its Format documents XHTML Defined by the underlying Loosely defined. No formal Semantic ontology model (e.g., OWL) semantic model. XFN (social network), hCard (contact), hReview (opinions), Examples FOAF, OWL-S, OWL-Time rel-tag (taggging) 128 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 129. Final ¿Puedes pensar en una WWW que permita mezclar, unir, analizar, convertir y aportar nueva información? ¿Qué puede traer esto consigo? web semántica ¿Qué problemas podemos encontrarnos? 129 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 130. Bibliografía e información extra Las fuentes de información utilizadas y información extra puedes encontrarla en bildu.net. Con información añadida. web semántica http://www.bildu.net/bookmarks/teketen/semanticweb Para filtrar información de cada tema añade al final + <tema>. Ejemplo. http://www.bildu.net/bookmarks/teketen/semanticweb+microformats 130 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>
  • 131. Licencia Usted es libre de: copiar, distribuir y comunicar públicamente la obra ● hacer obras derivadas ● Bajo las condiciones siguientes: Reconocimiento. Debe reconocer los créditos de la ● web semántica obra de la manera especificada por el autor o el licenciador. Compartir bajo la misma licencia. Si altera o ● transforma esta obra, o genera una obra derivada, sólo puede distribuir la obra generada bajo una licencia idéntica a ésta. 131 2007 (cc) Elurnet Informatika Zerbitzuak S.L <kontsultak@elurnet.net>