Παρουσίαση σε σεμινάριο της ΔΔΕ Δ΄ Αθήνας για τα 200 χρόνια από την επανάσταση

1. Με το χέρι του Π. Ζωγράφου,
με το «στοχασμό» του Μακρυγιάννη
Πίνακες Παναγιώτη Ζωγράφου κατά παραγγελία και καθοδήγηση
του Ιωάννη Μακρυγιάννη
Υπομνηματισμός: Τ. Γιακουμάτου

2. Διονύσιος Τσόκος -
Γέρος αγωνιστής που
παίζει λύρα, 1858
(Εθνική πινακοθήκη -
Μουσείο Αλεξάνδρου
Σούτσου)

3. «Αν ο Ρουμελιώτης αγωνιστής δεν αρκείται στα
Απομνημονεύματα, αλλά καταφεύγει και στην εικόνα, είναι
γιατί τον καίει ακόμα ο καημός της αγραμματοσύνης.
Η εικόνα έμελλε να συμπληρώσει τη γραφή, προνόμιο
αριστοκρατικό, αφού οι περισσότεροι Έλληνες έβγαιναν
από το λήθαργο της δουλείας αναλφάβητοι […] Οι
ζωγραφιές τους [ενν. του Παναγιώτη Ζωγράφου και των
δύο παιδιών του] είναι συνάμα ιστορικό τεκμήριο και
αυθεντικό μνημείο της λαϊκής τέχνης».

4. Η ιστορία δεν γράφεται μόνο με κείμενα αλλά και με εικόνες

6. Η ζωγραφική του Π. Ζωγράφου
πιάνει επ΄ αυτοφόρω την ελληνική
ψυχή όπως εμφανίζεται σ΄έναν
υπέροχο εκπρόσωπό της τον
Μακρυγιάννη

7. Γεώργιος Σεφέρης «ενώ
παρασταίνουν με εξαιρετική
ακρίβεια τις μάχες που θέλουν
να αποδώσουν –πολλές φορές
σαν ένα στρατιωτικό
ντοκουμέντο– είναι συνάμα μια
χαρά των ματιών».

8. "…και δια τις εικονογραφίες
όπου άρχισα από τα 1836 και
εις τα 1839 τις τελείωσα -
διατί τις έφκειασα; για να
αποδείξω τις ψευτιές και
χαμέρπειες τους …"

9. "… παρατήρησα κι’ όλες τής
θέσεις οπόγιναν πόλεμοι, και
σημάδεψα όλες αυτές της
θέσεις κι’ όσες άλλες ήξερα·"

10. κ’ έρχοντας εδώ εις Αθήνα πήρα ένα ζωγράφο Φράγκο και τον
είχα να μου φτιάξει σε εικονογραφίες αυτούς του πολέμους. Δεν
γνώριζα την γλώσσα του. Έφκειασε δυό-τρείς δεν ήταν καλές· τον
πλέρωσα κ’ έφυγε.
Αφού έδιωξα αυτόν τον ζωγράφο έστειλα κ’ έφεραν από την
Σπάρτη έναν αγωνιστή, Παναγιώτη Ζωγράφον τον έλεγαν · έφερα
αυτόν και μιλήσαμεν και συμφωνήσαμεν το κάθε κάδρον την τιμή
του· κ’ έστειλε κι ήφερε και δυό του παιδιά· και τους είχα εις το
σπίτι μου όταν εργάζονταν.
Κι αυτό άρχισε από το 1836 και τελείωσε τα 1839.

11. Τον έπαιρνα (σ.σ. τον
Ζωγράφο) και βγαίναμεν εις
τους λόφους και το λεγα “Ετζι
είναι εκείνη η θέση, έτζι
εκείνη. Αυτός ο πόλεμος, έτζι
έγινε. Αρχηγός ήταν των
Ελλήνων εκείνος, των
Τούρκων εκείνος”

14. 6. Διάκος 7. Δεσπότης
8.Αδελφός
Διάκου
9.
Μπακογιάννης
10. Καλύβας

15. Μάχη πρώτη των Αθηνών, εικών αρ. 10

16. Λεύκωμ Peytier. Ο Παρθενώνας με το τζαμί
Μάχη των Μύλων της Ναυπλίας –εικών. Αρ.14

17. Κατηγορίες
• 21 Πίνακες με
Πολεμικά γεγονότα
12 Στερεά Ελλάδα
2 Ήπειρος
4 Πελοπόννησος
3 Ναυμαχίες
• 2 πίνακες συμβολικοί
• 1 Κατάλογος Ελλήνων και
φιλελλήνων

18. Ναυμαχίαι Γενικαί των Ελλήνων Εικών αρ. 3

19. Συμβολισμοί
Συμβολισμοί τοπίου
• Επιφανειακοί (έδαφος, θάλασσα,
λόφοι, χωριά)
• Σημειακοί (βράχοι, βουνοκορφές,
σπίτια, κάστρα)
• Γραμμικοί (ποτάμια και δρόμοι)
Ιστορικοί συμβολισμοί
• συμβολισμοί εξιστόρησης μαχών και
γενικότερα ιστορικών γεγονότων

20. Μάχαι της Κρήτης και Σάμου, εικών αρ. 23

21. Πτώσις της Κωνσταντινουπόλεως, εικών αρ. 2

23. Πόλεμος της Τριπολιτζάς – εικών αρ. 8

24. Μάχη της Λαγκάδος, Κομπότι και Πέτα, Εικών αρ. 6

26. Διάφοροι πολιορκίαι του Μεσολογγίου Εικ. 15

27. Μάχη του Πειραιώς. Εικών αρ. 17

29. Ναυμαχίαι Γενικαί των Ελλήνων Εικών αρ. 3

31. Η δικαία απόφασις του Θεού δια την απελευθέρωσιν της Ελλάδος Εικών αρ. 1

33. Πτώσις της Κωνσταντινουπόλεως. Εικών αρ. 2