Chữa Viêm tụy cấp, buồn nôn, ăn không tiêu, đau vùng thượng vị, tỳ vị hư hàn bằng thuốc bắc. Liên hệ Mr Nghĩa 0934.068.468

1. H ng d n ch n n i u − Khoa HSTC & C
BS. Nguy n ình Tu n Trang 1 − 2009
VIÊM T Y C P
I C NG:
− Là tình tr ng viêm c a t y d n n tình tr ng ho t hóa các men t tiêu trong
t y. bi u hi n lâm sàng r t a d ng v m c n ng, bi n ch ng c ng nh v
tiên l ng:
90% di n ti n nh , t gi i h n, t h i ph c trong ph n l n BN sau 3 – 7
ngày.
10% di n ti n n ng → bi n ch ng → t! vong.
– Theo gi"i ph u b nh:
Viêm t y c p th phù n – ho i t! m#: mô t y phù n , c$ng bóng, phù n
mô k%, còn nhìn th y nang t y, t&n th 'ng nhu mô t y ít, có th có v t v y
n n kích th c thay &i t( vài mm n vài cm trên b m t t y ho$c m c n)i.
Viêm t y c p th xu t huy t – ho i t!: )m xu t huy t, c c máu ông, mô
t y ho i t!, không th y nhu mô t y.
– Trên lâm sàng:
Viêm t y c p nh : không kèm r)i lo n ch c n$ng c' quan ho c bi n ch ng
nào.
Viêm t y c p n ng: viêm t y c p i kèm v i nh*ng r)i lo n ch c n$ng các
c' quan, bi n ch ng t i ch& ho c bi n ch ng toàn thân.
LÂM SÀNG:
− au b ng: Là tri u ch ng th +ng g p nh t (90 – 100%).
– Nôn ói: th +ng g p (80%), nôn ói nhi u, nôn ói không gi"m au, có th nôn
ói máu → n ng.
− BN có th s)t nh < 38°C do t&n th 'ng nhu mô t y → phóng thích các ch t
gây s)t n i sinh, n u s)t cao > 38°5C → có th có nhi m trùng +ng m,t i
kèm, n u s)t cao > 38°5C và xu t hi n mu n vào ngày th 3 – 4 → nhi m
trùng t y ho c nhi m trùng c' h i khác.
− Vàng da, vàng m-t có th có do s.i +ng m,t ho c do phù n vùng u t y
trong viêm t y c p gây chèn ép +ng m,t ngoài gan.
− Gi"m nhu ng ru t ho c li t ru t → n ng.
− Thay &i màu s-c vùng quanh r)n (Cullen’s sign) ho c vùng hông (Turner’s
sign) / xu t huy t phúc m c do viêm t y ho i t! xu t huy t.
− S)c trong nh*ng tr +ng h p n ng do dãn m ch, t$ng tính th m thành m ch,
nhi m trùng ho c thoát d ch vào khoang th 3 → n ng.
− Nh*ng bi u hi n hi m g p khác nh :
Tràn d ch màng ph&i (th +ng bên trái), viêm ph&i. ARDS.
N)t ho i t! m# d i da gi)ng nh n)t h ng ban.
Co gi,t do h calci huy t.
C N LÂM SÀNG:
− Amylase máu: không có s t 'ng quan gi*a m c n ng c a viêm t y c p
v i s gia t$ng amylase máu. 75% viêm t y c p có s gia t$ng amylase máu,
xu t hi n trong 24 gi+ u và t n t i trong 48 n 72 gi+ (bình th +ng:

2. H ng d n ch n n i u − Khoa HSTC & C
BS. Nguy n ình Tu n Trang 2 − 2009
100UI/L), n u amylase máu > 200UI/L → có kh" n$ng viêm t y c p, t$ng g p 5
l n bình th +ng → 90% viêm t y c p. Tr0 v bình th +ng sau 3 n 5 ngày tr(
khi có tình tr ng viêm t y ho i t! lan r ng, t-c ngh1n +ng d n ho c thành l,p
nang gi" t y. Amylase máu có th bình th +ng gi" t o trong tr +ng h p viêm
t y c p do t$ng triglyceride, viêm t y tái phát do r u.
− Amylase ni u: xu t hi n mu n, th +ng t$ng g p 5 l n amylase máu và t n t i
7 − 10 ngày sau khi amylase máu tr0 v bình th +ng.
− T$ng b ch c u, Hct t$ng do thoát d ch ra kh.i lòng m ch. Hct t$ng.
− T$ng +ng huy t, h calci máu.
− T$ng Bilirubin, SGOT, SGPT, phophatase ki m: tr0 v bình th +ng sau 4 − 7
ngày tr( khi có t-c m,t do s.i ho c nh*ng nguyên nhân khác gây t-c m,t và t&n
th 'ng gan.
− Khí máu ng m ch: Pa02 gi"m trong nh*ng bi n ch ng n ng nh ARDS,
choáng...
– Kh"o sát d ch & b ng, d ch màng ph&i.
CH N OÁN HÌNH NH:
– X Quang b ng không chu n b : giúp lo i tr( các b nh lý khác, các d u hi u
gián ti p ngh2 n viêm t y c p: quai ru t canh gác, tràn d ch màng ph&i (T).
– Siêu âm: có giá tr ch n oán phân bi t và g i ý ch n oán:
Tuy n t y phù n , t$ng kích th c, m,t echo gi"m.
D ch quanh t y.
Ho i t! mô t y.
Nang gi" t y.
– CT Scan (nên s! d ng khi tình tr ng n ng ho c khó ch n oán): có tin c,y
cao trong ch n oán viêm t y c p. Tiêu chu n ch n oán c phân thành 5
m c (theo Balthazar và c ng s ):
A: T y bình th +ng.
B: T y l n lan t.a ho c khu trú, m,t tuy n không ng nh t.
C: Có nh*ng thay &i b t th +ng 0 t y: vùng s3c, m+ trong t y / ho i
t! m# 0 t y ho c
D: M t & t d ch ho c viêm t y gi i h n không r. ràng, th +ng 0
khoang tr c c nh th,n.
E: ≥ 2 & t d ch gi i h n không r. ràng c nh t y ( th +ng 0 khoang
tr c c nh th,n, khoang sau phúc m c) ho c có s hi n di n c a khí trong
ho c c nh t y.
– CT Scan có c"n quang: giúp phân bi t viêm t y mô k% và viêm t y ho i t! /
xác nh vùng mô t y ho i t!.
Ch S ánh giá m c n ng trên CT
Phân trên CT i m M c ho i t! 4 m
A 0 Không 0
B 1 < 33% 2
C 2 33 – 50% 4
D 3 > 50% 6

3. H ng d n ch n n i u − Khoa HSTC & C
BS. Nguy n ình Tu n Trang 3 − 2009
E 4
Phân trên CT (0 – 4) + M c ho i t! (0 – 6) = T&ng s) i m
i m càng cao tiên l ng càng n ng, 7 – 10: t4 l t! vong cao

4. H ng d n ch n n i u − Khoa HSTC & C
BS. Nguy n ình Tu n Trang 4 − 2009
Y U T TIÊN L NG TRONG VTC (Ranson’s):
Lúc nh,p vi n
Các y u t) VTC do r u VTC không do r u
Tu&i
B ch c u
+ng huy t
LDH
SGOT
> 55
> 16,000/mm3
> 200mg%
> 350UI/L
> 250UI/L
> 70
> 18,000/mm3
> 220mg%
> 400UI/L
> 440UI/L
Trong 48 gi+ u tiên sau nh,p vi n
Các y u t) VTC do r u VTC không do r u
Bun t$ng
Pa02
Ca Huy t
Hct gi"m
D tr* ki m gi"m
Thoát d ch
> 5mg%
< 60mmHg
< 8mg (4mEq/L)
> 10%
> 4mEq/L
> 6L
> 2mg%
< 60mmHg
< 8mg (4mEq/L)
> 10%
> 5mEq/L
> 6L
Có 3 tiêu chu n ho c nhi u h'n / viêm t y c p n ng
0 – 2 tiêu chu n: t4 l t! vong r t th p, không áng k / i u tr t i khoa N i.
3 – 5 tiêu chu n: t4 l t! vong 10 – 20% / i u tr t i khoa HSCC.
> 5 tiêu chu n: t4 l t! vong > 50% và t +ng có nhi u bi n ch ng toàn thân / i u
tr t i khoa HSCC.
TIÊU CHU N LS XÁC NH VTC N NG:
Tim m ch HA < 90mmHg, nh p tim > 130 l n/Phút, r)i lo n nh p ho c có s thay
&i ECG
Ph&i Khó th0, ran b nh lý, Pa02 < 60mmHg, ARDS (phù ph&i t&n th 'ng)
Th,n L u l ng n c ti u < 50mL/gi+, t$ng BUN, creatinine > 2mg%
Chuy n hóa Ca máu < 8mg%, albumine < 3.2gr%
Huy t h3c Gi"m Hct, xu t huy t tiêu 56a > 500mL/24h, ông máu n i m ch lan t.a
Th n kinh Kích thích, lú l n, hôn mê, d u hi u th n kinh nh v
B ng Ch ng b ng, li t ru t, d ch & b ng
BI N CH NG VIÊM T Y C P:
T y − Abscess
− Nang gi" t y
Ngoài t y − T&n th 'ng các c' quan k c,n
− Vàng da t-c m,t
− thành l,p d ch báng do t y
− Xu t huy t trong phúc m c

5. H ng d n ch n n i u − Khoa HSTC & C
BS. Nguy n ình Tu n Trang 5 − 2009
− Huy t kh)i TM c!a
− Nh i máu ru t
− Xu t huy t tiêu hóa
Toàn thân Chuy n hóa:
− H Ca máu
− T$ng Lipide máu
− T$ng +ng huy t
− Ti u +ng nhi m ceton
− Hôn mê ti u +ng không nhi m ceton
− B nh não do t y
Tim m ch:
− Shock tim
− Gi"m kháng tr0 tu n hoàn
− Ch4 s) tim t$ng
Ph&i:
− Thi u 02
− Tràn d ch màng ph&i
− Thâm nhi m ph&i, x p ph&i
− H i ch ng nguy ng,p hô h p c p
Th,n:
− Gi"m l3c c u th,n
− Ho i t! )ng th,n c p
− Suy th,n c p
Huy t h3c:
− ông máu n i m ch lan t.a
− Huy t kh)i
− T$ng Fibrinogen ho c y u t) VII
Da và h th)ng c' − x 'ng:
− Sang th 'ng ho i t! m# d i da d ng n)t h ng ban
− T&n th 'ng võng m c do t&n th 'ng m ch
− Viêm a kh p
I U TR N I KHOA:
M c tiêu i u tr : i u tr h& tr , gi"m au, duy trì y th tích d ch l u
thông trong lòng m ch, theo dõi các d u hi u sinh t n, i u tr các bi n ch ng
n u có.
− N c − i n gi"i: b i hoàn n c − i n gi"i trong t t c" nh*ng tr +ng h p
VTC
− Gi"m au:
Buscopan 20mg/)ng: 1 – 3 )ng/ngày (TB,TM).

6. H ng d n ch n n i u − Khoa HSTC & C
BS. Nguy n ình Tu n Trang 6 − 2009
Meperidin (Dolargan): là thu)c th +ng c s! d ng vì ít có tác d ng co
th-t c' vòng Oddi, ch)ng ch4 nh trong suy th,n.
Morphin: có th gây co th-t c' vòng Oddi, không nên s! d ng.
Ph"i tôn tr3ng t th gi"m au c a b nh nhân.
– Gi"m ti t:
7c ch b'm Proton: Omeprazol ho c Pantoprazol (TMC).
Sandostatine 1008g/)ng: 1)ng x 3 (TMC)/ngày.
Sond d dày.
– t y trong tình tr ng ngh4 ng'i: BN nên c nuôi $n qua +ng truy n
TM, không c cho $n qua +ng mi ng cho n khi h t au. )i v i tr +ng
h p 95 , khi h t au và nôn ói, BN c cho $n b:ng +ng mi ng. i v i
tr +ng h p n ng nên nuôi $n +ng TM 5 n n ;t nh t 7 − 10 9< y. Kh0i
u cho u)ng n c +ng trong 24 – 48 gi+, sau ó v i ch $n giàu dinh
d #ng t( loãng n c d n, t( s) l ng ít t$ng d n n s) l ng nhi u → $n
u)ng bình th +ng, ng ng cho $n qua +ng mi ng khi các tri u ch ng xu t hi n
tr0 l i. t sond d dày c ch4 nh t v i m c ích gi"i áp, cho h tiêu hóa
“ c ngh4 ng'i”, h& tr v i i u tr gi"m ti t – gi"m au ho c khi BN nôn ói
nhi u, li t ru t. Không nên s! d ng m t cách th +ng quy.
– Kháng sinh: c dùng trong nh*ng tr +ng h p viêm t y c p n ng, viêm t y
ho i t! ho c có tình tr ng nhi m trùng toàn thân (có ho c không có choáng
nhi m trùng) ho c t i t y ( D ho c E trên CT scan: có & t d ch ho c viêm
t y 0 t y). Kháng sinh th +ng dùng là kháng sinh ph& r ng: Cephalosporin th
h III + nhóm aminoglycoside (có th ph)i h p v i các kháng sinh i u tr
ch)ng vi khu n k= khí)
– Các ghi nh,n v thu)c s! d ng trong viêm t y c p:
Thu)c Anticholinergic: không th y có l i m c dù c cho r:ng làm gi"m
ti t 0 t y, th c t có th gây nh p tim nhanh, gi"m cung l ng n c ti u, gây
li t ru t h'n n*a do tác d ng ph .
Thu)c c ch ti t acid: nhi u th! nghi m cho th y các thu)c c ch acid
không có hi u qu" h'n so v i t sond d dày. c ch4 nh trong nh*ng
tr +ng h p n ng có y u t) nguy c' loét xu t huy t do stress.
Các hormon nh Glucagon, Calcitonin: ã c th! nghi m và không có
hi u qu" nào c xác nh.
Somatostatin, Octreotide: cho th y có hi u qu" gi"m ti t 0 t y và có l i
nh ng ch a c s! d ng r ng rãi, v n còn c th! nghi m.
CH NH NGO I KHOA:
Lâm sàng không ch-c ch-n là VTC, là b ng ngo i khoa, có th l m v i các
b nh ngo i khoa khác trong & b ng m& c p c u xác nh.
Nhi m trùng t y th phát: Abscess t y, viêm t y ho i t! nhi m trùng, nang
gi" t y nhi m trùng (th +ng sau 5 –7 ngày).
Viêm t y ho i t! ho c xu t huy t
S.i k t Oddi: gây VTC. M& th +ng sau 3 –7 ngày khi i u tr n i t m &n.
i u tr n i khoa tích c c nh ng không ti n tri n (th +ng m& sau 24 –
48gi+) do ho i t! t y lan r ng ho c ch"y máu sau phúc m c nhi u ho c có
máu t 'i trong & b ng.

7. H ng d n ch n n i u − Khoa HSTC & C
BS. Nguy n ình Tu n Trang 7 − 2009
Ph u thu,t: +ng m& gi*a trên d i r)n.
− D n l u t y: D n l u HCMN, b+ d i r m c treo i tràng ngang,
Douglase tru+ng h p VTC phù n m,t, d n l u túi m,t.
− L y s.i m,t và gi"i áp +ng m,t :
− M0 OMC l y s.i, d n l u Kehr.
− M0 Oddi l y s.i k t, t o hình c' vòng Oddi.
− C-t l3c mô t y ho i t!, c m máu.
− C-t m t ph n t y ho i t!: Th +ng t> l t! vong r t cao.
− Trong m3i tr +ng h p, r!a b ng l y i d ch & men t y.
i u tr n i khoa sau m&:
− Ti p t c nh i u tr n i khoa tr c m&.
− B"o "m n c (M, HA, n c ti u, niêm m c và àn h i da).
− Cân b:ng n c xu t – nh,p.
− Dinh d #ng.
− V sinh ch$m sóc v t m&, ODL, )ng Sonde ti u.
− Rút ODL sau 3 – 4 ngày khi các )ng d n l u & b ng khô.
− Rút Sonde ti u sau 2 –3 ngày b nh nhân t i ti u n u b nh nhân
t4nh táo.
− Cho $n l i sau 1 tu n ho c khi b nh nhân h t au, toàn tr ng &n nh.