2. Τα μέρη του λόγου είναι
και σ' αυτά περιλαμβάνονται όλες οι λέξεις της ελληνικής γλώσσας.
Κάποια μέρη του λόγου αλλάζουν μορφή μέσα στον λόγο και τα ονομάζουμε κλιτά,
ενώ κάποια άλλα μένουν πάντα τα ίδια και τα ονομάζουμε άκλιτα.
Στην τάξη με θέα το βουνό
4. 01 02 03 04
Άρθρα
05 06
Ρήματα Ουσιαστικά Επίθετα Αντωνυμίες Μετοχές
07 08 09 10
ΠροθέσειςΕπιρρήματα Σύνδεσμοι Επιφωνήματα
Στην τάξη με θέα το βουνό
5. Άρθρα
Άρθρα είναι οι μικρές λέξεις που μπαίνουν μπροστά από τα ουσιαστικά και τα επίθετα.
Μας δείχνουν…
αν η λέξη που ακολουθεί είναι αρσενικό, θηλυκό ή ουδέτερο ( ),
αν πρόκειται για ένα ή πολλά ( ),
σε ποια βρίσκεται, και
κατά πόσον κάτι είναι ή .
Στην τάξη με θέα το βουνό
6. Οριστικά
ο, η, το
Μας δείχνει ότι η λέξη
που ακολουθεί
είναι γνωστή και συγκεκριμένη.
ο η το
του της του
το(ν) τη(ν) το
οι οι τα
των των των
τους τις τα
Αόριστα
ένας, μία, ένα
Μας δείχνει ότι η λέξη
που ακολουθεί
δεν είναι συγκεκριμένη
και δεν έχουμε μιλήσει
προηγουμένως γι’ αυτήν.
ένας μια ένα
ενός μιας ενός
έναν μια(ν) ένα
Δεν έχει πληθυντικό.
Στην τάξη με θέα το βουνό
7. Ρήματα
Είναι το πιο κεντρικό μέρος του λόγου γιατί γύρω του .
Ρήματα είναι οι λέξεις που χρησιμοποιούμε
για να εκφράσουμε μια ενέργεια ή κατάσταση.
Στην τάξη με θέα το βουνό
8. Α΄ πρόσωπο εγώ γράφω
Β΄ πρόσωπο εσύ γράφεις
Γ΄ πρόσωπο αυτός γράφει
Α΄ πρόσωπο εμείς γράφουμε
Β΄ πρόσωπο εσείς γράφετε
Γ΄ πρόσωπο αυτοί γράφουν
Στην τάξη με θέα το βουνό
9. Ουσιαστικά
Ουσιαστικά είναι οι λέξεις που μας δείχνουν:
πρόσωπα (θείος, Παναγιώτης)
ζώα (σκύλος)
τόπους (Καρπενήσι, Ελλάδα)
πράγματα (μολύβι, πίνακας)
ενέργειες (αποστολή)
καταστάσεις (ησυχία)
ιδιότητες (ταχύτητα, ασφάλεια)
Στην τάξη με θέα το βουνό
10. 02
03
01
Ουσιαστικά
κύρια (Παναγιώτης, Καρπενήσι)
κοινά (σκύλος, πίνακας, ησυχία, ταχύτητα)
γένος
αριθμό
κατηγορίες
αρσενικό (ο σκύλος)
θηλυκό (η ταχύτητα)
ουδέτερο (το μολύβι)
ενικός (ο σκύλος, το μολύβι)
πληθυντικός (οι σκύλοι, τα μολύβια)
ισοσύλλαβα
(ο μαθητής – οι μαθητές)
ανισοσύλλαβα
(ο παππούς – οι παππούδες)
Στην τάξη με θέα το βουνό
11. Επίθετα
Επίθετα είναι οι λέξεις που συνοδεύουν τα ουσιαστικά
και μας λένε κάθε φορά πώς ακριβώς είναι το ουσιαστικό.
Στην τάξη με θέα το βουνό
12. Αντωνυμίες
Οι μετοχές είναι λέξεις που φτιάχνονται από ρήματα
και τις χρησιμοποιούμε για να δώσουμε περισσότερες πληροφορίες
είτε για το πώς γίνεται αυτό που περιγράφει το ρήμα είτε για κάποια ονοματική φράση.
Οι αντωνυμίες είναι λέξεις που αντικαθιστούν ονοματικές φράσεις
και κάνουν την ίδια «δουλειά» με αυτές.
Μετοχές
Στην τάξη με θέα το βουνό
13. Επιρρήματα
Είναι άκλιτες λέξεις που συνοδεύουν τα ρήματα και μας δίνουν πληροφορίες
για τον τόπο, τον χρόνο, τον τρόπο, την ποσότητα.
(τοπικά επιρρήματα)
εδώ, εκεί, πέρα, μακριά, κοντά, δίπλα, πάνω, μπροστά, απέναντι, παντού
(χρονικά επιρρήματα)
τώρα, τότε, πριν, ποτέ, σήμερα, αύριο, φέτος, πέρσι, κιόλας, αμέσως, κάποτε
(τροπικά επιρρήματα)
έτσι, αλλιώς, κάπως, μαζί, ευγενικά, ξαφνικά, όπως, γρήγορα, απότομα,
(ποσοτικά επιρρήματα)
τόσο, κάμποσο, πολύ, λίγο, οσοδήποτε, περισσότερο, τουλάχιστον, καθόλου
Στην τάξη με θέα το βουνό
14. Σύνδεσμοι
Οι προθέσεις είναι μικρές άκλιτες λέξεις που συνοδεύουν μια ονοματική φράση.
Μερικές προθέσεις χρησιμοποιούνται και στην παραγωγή/σύνθεση λέξεων.
Οι σύνδεσμοι είναι άκλιτες λέξεις
με τις οποίες μπορώ να συνδέσω λέξεις, φράσεις ή προτάσεις
Προθέσεις
Στην τάξη με θέα το βουνό
15. Επιφωνήματα
Τα επιφωνήματα είναι άκλιτες λέξεις με τις οποίες μπορώ!
να εκφράσω τα συναισθήματά μου, δηλαδή θαυμασμό, πόνο, λύπη, στενοχώρια, απορία,
να κάνω ευχή, έπαινο, κάλεσμα,
να δηλώσω άρνηση, ειρωνεία, δυσπιστία.
Στα επιφωνήματα βάζουμε συνήθως θαυμαστικό.
Στην τάξη με θέα το βουνό