1. โครงการห้วยองคต
เมื่อปี 2533 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระราชดาริกับ
ั
นายสุเมธ ตันติเวชกุล เลขาธิการมูลนิธิชัยพัฒนา และเลขาธิการ กปร. อธิบดีกรมชลประทาน
พร้อมคณะเจ้าหน้าทีว่า ได้ทรงทราบว่า พระเทพญาณรังษี (พระอาจารย์จันทร์ คเวสโก) ได้ไป
่
ดาเนินการพัฒนาพื้นทีตาบลหนองปรือ อาเภอบ่อพลอย จังหวัดกาญจนบุรี (ปัจจุบันคือพื้นที่
่
ตาบลสมเด็จเจริญ อาเภอหนองปรือ จังหวัดกาญจนบุรี) ซึ่งจะก่อให้เกิดประโยชน์แก่ราษฎรเป็น
อย่างดี จึงให้เลขาธิการมูลนิธิชัยพัฒนา ประสานและสนับสนุนการดาเนินงานโครงการ รวมทั้งให้
กรมชลประทาน พิจารณาก่อสร้างอ่างเก็บน้าตามลาน้าต่างๆ ของห้วยตะเพิน ในเขตอาเภอบ่อ
พลอย จังหวัดกาญจนบุรี และอาเภอด่านช้าง จังหวัดสุพรรณบุรี เพื่อจัดหาน้าช่วยเหลือราษฎรใน
เขตโครงการ ทาให้มีน้าทาการเพาะปลูก อุปโภค – บริโภค ได้ตลอดปี และสมควรปลูกป่าตาม
บริเวณขอบอ่างเก็บน้าต่างๆทีทาการก่อสร้างด้วย
่
ต่อมา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หว ได้พระราชทานพระราชดาริให้ดาเนินการจัดหาที่ดิน
ั
จานวนหนึงนามาใช้จัดทาโครงการเพื่อพัฒนาและช่วยเหลือประชาชนในบริเวณพื้นที่ดังกล่าวและ
่
พระราชทานชื่อว่า โครงการห้วยองคตอันเนื่องมาจากพระราชดาริ และได้พระราชทานพระราช
ทรัพย์ส่วนพระองค์ และจากมูลนิธิชัยพัฒนา เข้าร่วมสนับสนุนโครงการฯ ทั้งนี้ ในการดาเนินงาน
โครงการฯ ได้ยึดหลัก “บวร” และการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติที่เหมาะสมกับสภาพพืนที่ ้
เพื่อให้ราษฎรได้อยู่อาศัยและทากิน กับธรรมชาติอย่างเกื้อหนุนกัน

2. การดาเนินงานตามพระราชดาริ
โครงการห้วยองคตอันเนื่องมาจากพระราชดาริ ตั้งอยู่ที่ตาบลสมเด็จเจริญ อาเภอหนองปรือ จังหวัด
กาญจนบุรี มีพื้นที่ครอบคลุม 4 หมู่บ้าน ได้แก่ หมู่ที่ 2 บ้านเขาหินตั้ง หมู่ที่ 3 บ้านห้วยแม่ระวัง หมู่ที่ 4
บ้านม่วงเฒ่า และหมู่ที่ 5 บ้านบารมี รวมเป็นพื้นที่โครงการทั้งหมดประมาณ 20,625 ไร่ โดยสามารถ
แบ่งแผนการดาเนินงานหลักได้ดังนี้
1. แผนงานด้านการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและจัดระเบียบชุมชน
1.1 งานพัฒนาแหล่งน้าเพื่อการเกษตร โดยดาเนินการก่อสร้างอ่างเก็บน้า จานวน 5 แห่ง พร้อม
ระบบส่งน้าเข้าพื้นที่การเกษตร พร้อมทั้งขุดสระน้าในพื้นที่การเกษตรและ ขุดลอกลาห้วยเป็นระยะๆ
1.2 งานพัฒนาด้านสาธารณูปโภค ดาเนินการก่อสร้างถนนลูกรัง ถนนลาดยางและถนนคอนกรีต
ในบริเวณแปลงที่ดินทากินและแปลงที่อยู่อาศัย จัดสร้างระบบไฟฟ้า ระบบประปา โทรศัพท์ทางไกล
ผ่านดาวเทียม จัดสร้างโรงพยาบาลขนาด 30 เตียง 1 แห่ง โรงเรียนมัธยม 1 แห่ง โรงเรียนประถมศึกษา
2 แห่ง ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียน 1 แห่ง ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก 4 แห่ง และวัด 4 แห่ง
1.3 งานจัดแปลงที่อยู่อาศัย และแปลงที่ดินทากินให้แก่ราษฎร
- ดาเนินการจัดแปลงที่อยู่อาศัย ดังนี้
จัดแปลงที่อยู่อาศัย แปลงละ 1ไร่ จานวน 652 แปลงรวมเป็นจานวนเนื้อที่ 652 ไร่
จัดแปลงริมถนน กรป. กลาง (ตามการครอบครองของราษฎรเดิม)จานวน 235 แปลง รวมเนื้อที่
332 ไร่
จัดแปลงอาคารพาณิชย์ แปลงละ 45 ตารางวา จานวน 259 แปลง รวมเนื้อที่ 29-0-55 ไร่
รวมแปลงที่อยู่อาศัย จานวน 1,146 แปลง เนื้อที่ 1,013-0-61 ไร่
- ดาเนินการจัดแปลงเกษตรกรรมในพื้นที่เขตส่งน้าอ่างเก็บน้าทั้ง 5 แห่ง โดยจัดพื้นที่แปลงละ 8
ไร่ จานวน 906 แปลง รวมเป็นจานวนเนื้อที่ทั้งหมด 7,248 ไร่

3. เมื่อวันที่ 6 มิถุนายน 2544 ฯพณฯ พลอากาศตรีกาธน สินธวานนท์ องคมนตรี ได้เป็นประธานในพิธีมอบหนังสือ
รับรองการทาประโยชน์(ชั่วคราว)แก่ราษฎร จานวน 810 ราย
2. แผนงานด้านพัฒนาสังคม
ดาเนินการให้มีการรวมกลุ่มต่าง ๆ เพื่อให้ราษฎรมีส่วนร่วมในการพัฒนาท้องถิ่นและช่วยเหลือชุมชน
ตลอดจนสนับสนุนกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อสร้างความสามัคคี ยกตัวอย่างเช่น กลุ่มที่มีบทบาทด้านสังคม ได้แก่
คณะกรรมการสตรีหมู่บ้าน กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิต กลุ่มอาชีพ ได้แก่ กลุ่มผู้ใช้น้า กลุ่มผู้เลี้ยงไก่ไข่
3. แผนงานด้านการพัฒนาเศรษฐกิจ
ดาเนินการส่งเสริมให้เกษตรกรทาการเกษตรแบบผสมผสาน มีการปลูกพืชหลายชนิดมีการเลี้ยงสัตว์ มีการ
รวมกลุ่มอาชีพต่าง ๆ จัดหาอาชีพเสริมให้แก่ราษฎร ยกตัวอย่างเช่น การปลูกผักปลอดสารพิษ การส่งเสริมการ
ปลูกไม้ผล ส่งเสริมการเลี้ยงไก่ไข่ เป็นต้น
4. แผนงานด้านการฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ดาเนินการปลูกป่าในพื้นที่ที่ได้จัดไว้เป็นพื้นที่อนุรักษ์และฟื้นฟูสภาพป่าเนื้อที่ประมาณ 7,000 ไร่ โดยได้เริ่ม
ดาเนินการตั้งแต่ปี 2534 เป็นต้นมา เพื่อให้สภาพป่าไม้กลับมามีความอุดมสมบูรณ์เหมือนเดิม เป็นแหล่งต้นน้า
ลาธาร โดยได้ดาเนินการปลูกป่าบริเวณที่เป็นภูเขา เชิงเขา พื้นที่เหนืออ่างเก็บน้า และตามแนวคลองส่งน้า
ชลประทาน นอกจากนี้ยังได้มีการปลูกป่าในพื้นที่ส่วนกลางบริเวณชุมชนโดยให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการปลูก
ป่าและบารุงรักษา