2. A CANTIGA MÁIS ANTIGA
CONSERVADA É PRECISAMENTE
DE ESCARNIO, O QUE NOS
AMOSA A PRÁCTICA CORTESÁ DE
MODA DAQUELA.

3. O trobar burlesco é igual de
convencional que os outros
xéneros. Chanzas entre
trobadores obedecen a un código
aceptado previamente.

4. Caracterización
• Burlescas e satíricas para divertir ao público
• Critícanse tanto persoas como hábitos
• Serven de documentos porque amosan a
sociedade dese tempo, crenzas, ...
• Usan o xogo de palabras e o equívoco
• Gran diversidade temática e tonal
• Sorprenden polo seu desenfado e ausencia de
pudor

5. Caracterización
• A cantiga de escarnio baséase na aequivocatio, é
dicir, na utilización de palabras con dobre sentido
que agochan significados ocultos.
• A palabra aequivocatio provén do latín
AEQUIVOCUS = ambiguo, equívoco, que pode
entenderse en máis dun sentido.
AEQUIVOCUM>AEQUIVOCARE>AEQUIVOCATIO
• A cantiga de maldicir, en cambio, é aquela na cal
se utilizan palabras directas para satirizar. O
léxico é explícito.

6. O Xénero de Escarnio e maldicir procede
do SIRVENTÉS MORAL PROVENZAL,
composición na que os trobadores
occitanos criticaban persoas ou malos
costumes da sociedade cunha finalidade
moral.
NA GALIZA PRESENTA VARIOS TEMAS:

7. A COVARDÍA
DALGÚNS
NOBRES NA
BATALLA, A
POBREZA NA
QUE OUTROS
NOBRES CAÍAN,
...

8. … OS VICIOS
DO CLERO OU
A DUBIDOSA
MORAL DAS
SOLDADEIRAS.

9. TAMÉN OS XOGRARES ERAN OBXECTO
DE BURLA NESTAS CANTIGAS,
RIDICULIZÁNDOSE A SÚA
HABELENCIA POÉTICA.

10. Foi un día Lopo jograr
á cas dun infançón cantar;
e mandou-lh’ ele por don
dar
tres couces na garganta;
e fui-lh’ escass’, a meu
cuidar,

11. NA CANTIGA DE ESCARNIO
UTILÍZASE A RETRANCA E O
DOBRE SENTIDO OU IRONÍA.
ESTE VERSO FAI ALUSIÓN A
UN CABALEIRO COVARDE
QUE FUXIU A PORTUGAL
NUNHA BATALLA:
Don Foão, que eu sei que há preço de
ligeiro, …

12. Abadessa, oi dizer
que erades mui sabedor
de todo ben; e, por amor
de Deus, queréde-vos doer
de min, que hogano casei,
que ben vos juro que non sei
máis que un asno de foder. (Afonso Eanes do
Cotón)
MAIS A DE MALDICIR USA PALABRAS
DIRECTAS, SEN EUFEMISMOS.

13. ESTAS CANTIGAS
ADOITABAN SER DE
MESTRÍA POLA
NECESIDADE DE USO
DE LÉXICO VARIADO,
DANDO MOITA MÁIS
INFORMACIÓN DE
COBRA A COBRA.

14. Temas
• de tipo sexual: soldadeiras e abadesas.
• de feitos históricos: guerra contras os
mouros...
• sátiras de vicios, costumes ou defectos físicos.
• crítica a clases sociais e oficios: médicos,
relixiosos, infanzóns...
• literaria: contra outros poetas e xograres e
crítica da morte por amor.

15. Clasificación
• Sátira social: tratan sobre vicios, costumes,
defectos, cargos eclesiásticos ou estamentos
sociais (ex. a avaricia dos infanzóns).
• Sátira literaria: composicións en que se atacan
mutuamente trobadores e xograres (ex. a falta
de talento).
• Sátira política: critican feitos históricos da
época medieval (ex. nobres que cambian de
bando nunha guerra).

16. Clasificación
• Sátira moral: tratan sobre a corrupción, os
abusos dos poderosos ou a decadencia das
antigas virtudes (ex. o triunfo da mentira no
mundo).
• Sátira sexual: composicións que tratan sobre a
condición sexual, o clero, os cornudos ou as
soldadeiras (ex. a homosexualidade).