SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  11
Үг бүтэх арга
8-р анги
Баян-Өлгий аймагийн Өлгий сумын
2-р бүрэнд дунд сургуулийн Монгол хэл, бичиг,
уран зохиолын багш
М.Цэнд-Аюуш
Эх дээр ажиллах үйлийн баримжаа эзэмших
Эхийн сэдэв ба гол санааг тодорхойлох
Эхийн хэв маягийг тодорхойлох
Эхээс дагаврын ба үг нийлэх аргаар бүтсэн үгийг
олж, ялган таних үйлийн баримжаа эзэмших
Дагаврын аргаар шинэ үг бүтээх/төрөл үг үүсгэх/
Үг нийлэх аргаар үг бүтээх/зэрэгцсэн ба угсраа үг/
Хэлц үгийн утгыг тайлбарлах, эх өгүүлбэрт ашиглаж
чаддаг болох
Орчин цагийн монгол хэлэнд
дагаврын арга, үг нийлэх арга
гэсэн хоёр үндсэн арга, авиа
сэлгэх, үг товчлох зэрэг
туслах арга байдаг.
Монгол хэлний үг
бүтэх тогтолцоо
Үндсэн арга Туслах арга
Дагаврын
аргаар
Үг нийлэх
аргаар
Авиа
сэлгэх
арга
Үг
товчлох
арга
Дагаврын
аргаар үг бүтэх
Идэвхтэй язгуур,
үндэсээс үг бүтээх
Идэвхгүй язгуураас үг
бүтээх
Нэр язгуур,
үндэсээс үг
бүтээх
Үйл язгуур,
үндэсээс үг
бүтээх
Дүрслэх
язгуураас
үг бүтээх
Дуурайх
язгуураас
үг бүтээх
Хоёр бие даасан үг зэрэгцэх
ба угсрах харьцаагаар нийлж
үг бүтээх аргыг үг нийлэх
арга гэнэ.Энэ аргаар бүтсэн
үгийг нийлмэл үг гэнэ.
Нийлмэл үг
Зэрэгцсэн
нийлмэл үг
Угсарсан
нийлмэл үг
Хоёр үгийн нэг нь
нөгөөдөө угсран
захирагдаж бүтсэн үгийг
угсраа үг гэнэ.

Contenu connexe

Tendances

Үйл үг
Үйл үгҮйл үг
Үйл үг
Ge Go
 
монгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлахмонгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлах
Nyamzaya Gerelzaya
 
Lecture 7 8.
Lecture 7 8.Lecture 7 8.
Lecture 7 8.
Ge Go
 
аян замын тэмдэглэл
аян замын тэмдэглэлаян замын тэмдэглэл
аян замын тэмдэглэл
Ch Moonoo
 
9. Эсрэг утгатай үг
9. Эсрэг утгатай үг9. Эсрэг утгатай үг
9. Эсрэг утгатай үг
oyunaadorj
 
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
BaigalBaigalmaa
 
өгүүлбэрзүй
өгүүлбэрзүйөгүүлбэрзүй
өгүүлбэрзүй
gantsengel
 
монгол хэлний тест 11 анги
монгол хэлний тест 11 ангимонгол хэлний тест 11 анги
монгол хэлний тест 11 анги
Oyuhai1127
 
сургалтын арга гэж юу вэ
сургалтын арга гэж юу вэсургалтын арга гэж юу вэ
сургалтын арга гэж юу вэ
Chimeg Tsetseg
 
найруулгын төрөл
найруулгын төрөлнайруулгын төрөл
найруулгын төрөл
sainaa88
 
хэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүнхэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүн
jagaa7120
 
5 р анги эхийн хэв маяг
5 р анги эхийн хэв маяг5 р анги эхийн хэв маяг
5 р анги эхийн хэв маяг
OyuOyu-Erdene
 

Tendances (20)

Тууль
Тууль Тууль
Тууль
 
өгүүлбэрийн гишүүд
өгүүлбэрийн гишүүдөгүүлбэрийн гишүүд
өгүүлбэрийн гишүүд
 
Үйл үг
Үйл үгҮйл үг
Үйл үг
 
монгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлахмонгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлах
 
Lecture 7 8.
Lecture 7 8.Lecture 7 8.
Lecture 7 8.
 
найруулгын эхийг ангилах нь
найруулгын эхийг ангилах ньнайруулгын эхийг ангилах нь
найруулгын эхийг ангилах нь
 
г.болормаа
г.болормааг.болормаа
г.болормаа
 
8. ж.нэр бүтэх арга
8. ж.нэр бүтэх арга  8. ж.нэр бүтэх арга
8. ж.нэр бүтэх арга
 
Ugzuin zadlal
Ugzuin zadlalUgzuin zadlal
Ugzuin zadlal
 
аян замын тэмдэглэл
аян замын тэмдэглэлаян замын тэмдэглэл
аян замын тэмдэглэл
 
9. Эсрэг утгатай үг
9. Эсрэг утгатай үг9. Эсрэг утгатай үг
9. Эсрэг утгатай үг
 
хэлний дүрслэх хэрэглүүр
хэлний дүрслэх хэрэглүүрхэлний дүрслэх хэрэглүүр
хэлний дүрслэх хэрэглүүр
 
эхэд задлал хийх нь
эхэд задлал хийх ньэхэд задлал хийх нь
эхэд задлал хийх нь
 
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
 
өгүүлбэрзүй
өгүүлбэрзүйөгүүлбэрзүй
өгүүлбэрзүй
 
монгол хэлний тест 11 анги
монгол хэлний тест 11 ангимонгол хэлний тест 11 анги
монгол хэлний тест 11 анги
 
сургалтын арга гэж юу вэ
сургалтын арга гэж юу вэсургалтын арга гэж юу вэ
сургалтын арга гэж юу вэ
 
найруулгын төрөл
найруулгын төрөлнайруулгын төрөл
найруулгын төрөл
 
хэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүнхэрэглэгдэхүүн
хэрэглэгдэхүүн
 
5 р анги эхийн хэв маяг
5 р анги эхийн хэв маяг5 р анги эхийн хэв маяг
5 р анги эхийн хэв маяг
 

En vedette

монгол хэл
монгол хэлмонгол хэл
монгол хэл
otgontuyaaaa
 
үгийн утгын ангилал
үгийн утгын ангилалүгийн утгын ангилал
үгийн утгын ангилал
muuduu
 
Монгол хэлний үг бүтэх ёс, үг бүтэх аргууд
Монгол хэлний үг бүтэх ёс, үг бүтэх аргуудМонгол хэлний үг бүтэх ёс, үг бүтэх аргууд
Монгол хэлний үг бүтэх ёс, үг бүтэх аргууд
Ge Go
 
сурах сэдэл бий болгох арга
сурах сэдэл бий болгох аргасурах сэдэл бий болгох арга
сурах сэдэл бий болгох арга
ehkhtuya
 
Лекцийн хичээлийг үр дүнтэй явуулах аргаас
Лекцийн хичээлийг үр дүнтэй явуулах аргаасЛекцийн хичээлийг үр дүнтэй явуулах аргаас
Лекцийн хичээлийг үр дүнтэй явуулах аргаас
Muis-Orkhon
 
Mongol hel 7 angi 5 hicheel
Mongol hel 7 angi 5 hicheelMongol hel 7 angi 5 hicheel
Mongol hel 7 angi 5 hicheel
altantuya2012
 
р.о өгүүлбэрийг салаалах-8
р.о  өгүүлбэрийг салаалах-8р.о  өгүүлбэрийг салаалах-8
р.о өгүүлбэрийг салаалах-8
school14
 
үйл үгийн нөхцөлүүд
үйл үгийн нөхцөлүүдүйл үгийн нөхцөлүүд
үйл үгийн нөхцөлүүд
saruulkaa
 

En vedette (20)

Bk setguul
Bk setguulBk setguul
Bk setguul
 
Ugsiin aimag
Ugsiin aimagUgsiin aimag
Ugsiin aimag
 
монгол хэл
монгол хэлмонгол хэл
монгол хэл
 
Uguulberiin gishuun
Uguulberiin gishuunUguulberiin gishuun
Uguulberiin gishuun
 
эхийн захиас
эхийн захиасэхийн захиас
эхийн захиас
 
Ugsiin aimag
Ugsiin aimagUgsiin aimag
Ugsiin aimag
 
Монгол бичиг сурах “Сав, шим”-ийн арга
Монгол бичиг сурах “Сав, шим”-ийн аргаМонгол бичиг сурах “Сав, шим”-ийн арга
Монгол бичиг сурах “Сав, шим”-ийн арга
 
үгийн утгын ангилал
үгийн утгын ангилалүгийн утгын ангилал
үгийн утгын ангилал
 
Монгол хэлний үг бүтэх ёс, үг бүтэх аргууд
Монгол хэлний үг бүтэх ёс, үг бүтэх аргуудМонгол хэлний үг бүтэх ёс, үг бүтэх аргууд
Монгол хэлний үг бүтэх ёс, үг бүтэх аргууд
 
сурах сэдэл бий болгох арга
сурах сэдэл бий болгох аргасурах сэдэл бий болгох арга
сурах сэдэл бий болгох арга
 
“Мөнгө” цахим хичээл
“Мөнгө” цахим хичээл“Мөнгө” цахим хичээл
“Мөнгө” цахим хичээл
 
Vil vg bvteh ys.erdene
Vil vg bvteh ys.erdeneVil vg bvteh ys.erdene
Vil vg bvteh ys.erdene
 
Лекцийн хичээлийг үр дүнтэй явуулах аргаас
Лекцийн хичээлийг үр дүнтэй явуулах аргаасЛекцийн хичээлийг үр дүнтэй явуулах аргаас
Лекцийн хичээлийг үр дүнтэй явуулах аргаас
 
Mongol hel 7 angi 5 hicheel
Mongol hel 7 angi 5 hicheelMongol hel 7 angi 5 hicheel
Mongol hel 7 angi 5 hicheel
 
Hicheel2
Hicheel2Hicheel2
Hicheel2
 
р.о өгүүлбэрийг салаалах-8
р.о  өгүүлбэрийг салаалах-8р.о  өгүүлбэрийг салаалах-8
р.о өгүүлбэрийг салаалах-8
 
эхийн хувиргал.
эхийн хувиргал.эхийн хувиргал.
эхийн хувиргал.
 
хичээлийг сэдэлжүүлэлтээр хөтлөх
хичээлийг сэдэлжүүлэлтээр хөтлөххичээлийг сэдэлжүүлэлтээр хөтлөх
хичээлийг сэдэлжүүлэлтээр хөтлөх
 
үйл үгийн нөхцөлүүд
үйл үгийн нөхцөлүүдүйл үгийн нөхцөлүүд
үйл үгийн нөхцөлүүд
 
Монгол хэлний хичээлээр сурагчдын IQ хөгжүүлэх технологи
Монгол хэлний хичээлээр сурагчдын IQ хөгжүүлэх технологиМонгол хэлний хичээлээр сурагчдын IQ хөгжүүлэх технологи
Монгол хэлний хичээлээр сурагчдын IQ хөгжүүлэх технологи
 

Similaire à Үг бүтэх арга

6 saruul erdene-baruuny-bolovsrolyn_uzel_sanaa
6 saruul erdene-baruuny-bolovsrolyn_uzel_sanaa6 saruul erdene-baruuny-bolovsrolyn_uzel_sanaa
6 saruul erdene-baruuny-bolovsrolyn_uzel_sanaa
oojig44
 
монгол хэлний ном харьцуулсан
монгол хэлний ном харьцуулсанмонгол хэлний ном харьцуулсан
монгол хэлний ном харьцуулсан
Erdenetuya Galbadrah
 
6 saruul erdene-baruuny-bolovsrolyn_uzel_sanaa
6 saruul erdene-baruuny-bolovsrolyn_uzel_sanaa6 saruul erdene-baruuny-bolovsrolyn_uzel_sanaa
6 saruul erdene-baruuny-bolovsrolyn_uzel_sanaa
buyantai
 
эх хэрэглэгдэхүүн
эх хэрэглэгдэхүүнэх хэрэглэгдэхүүн
эх хэрэглэгдэхүүн
bayarankh
 
анхан шатны сургалтын хөтөлбөр
анхан шатны сургалтын хөтөлбөранхан шатны сургалтын хөтөлбөр
анхан шатны сургалтын хөтөлбөр
Тэмүүжин Г.
 
мх 1 хөтөлбөр
мх 1 хөтөлбөрмх 1 хөтөлбөр
мх 1 хөтөлбөр
Aviraa Avirmed
 
монгол хэлний найруулгазүй 1
монгол хэлний найруулгазүй 1монгол хэлний найруулгазүй 1
монгол хэлний найруулгазүй 1
oyunaadorj
 
зайны сургалт
зайны сургалтзайны сургалт
зайны сургалт
Zaya80
 
зайны сургалт
зайны сургалтзайны сургалт
зайны сургалт
Zaya80
 
зайны сургалт
зайны сургалтзайны сургалт
зайны сургалт
Zaya80
 
мх 1 хөтөлбөр
мх 1 хөтөлбөрмх 1 хөтөлбөр
мх 1 хөтөлбөр
Aviraa Avirmed
 
Lecture 2 3.
Lecture 2 3.Lecture 2 3.
Lecture 2 3.
Ge Go
 
залуу багш нарт
залуу багш нартзалуу багш нарт
залуу багш нарт
byambaa79
 

Similaire à Үг бүтэх арга (20)

Үг бүтэх арга
Үг бүтэх аргаҮг бүтэх арга
Үг бүтэх арга
 
6 saruul erdene-baruuny-bolovsrolyn_uzel_sanaa
6 saruul erdene-baruuny-bolovsrolyn_uzel_sanaa6 saruul erdene-baruuny-bolovsrolyn_uzel_sanaa
6 saruul erdene-baruuny-bolovsrolyn_uzel_sanaa
 
монгол хэлний ном харьцуулсан
монгол хэлний ном харьцуулсанмонгол хэлний ном харьцуулсан
монгол хэлний ном харьцуулсан
 
6 saruul erdene-baruuny-bolovsrolyn_uzel_sanaa
6 saruul erdene-baruuny-bolovsrolyn_uzel_sanaa6 saruul erdene-baruuny-bolovsrolyn_uzel_sanaa
6 saruul erdene-baruuny-bolovsrolyn_uzel_sanaa
 
Mgl 8
Mgl 8Mgl 8
Mgl 8
 
эх хэрэглэгдэхүүн
эх хэрэглэгдэхүүнэх хэрэглэгдэхүүн
эх хэрэглэгдэхүүн
 
анхан шатны сургалтын хөтөлбөр
анхан шатны сургалтын хөтөлбөранхан шатны сургалтын хөтөлбөр
анхан шатны сургалтын хөтөлбөр
 
мх 1 хөтөлбөр
мх 1 хөтөлбөрмх 1 хөтөлбөр
мх 1 хөтөлбөр
 
мхб, найруулга зүй хичээлийн хөтөлбөр
мхб, найруулга зүй хичээлийн хөтөлбөрмхб, найруулга зүй хичээлийн хөтөлбөр
мхб, найруулга зүй хичээлийн хөтөлбөр
 
монгол хэлний найруулгазүй 1
монгол хэлний найруулгазүй 1монгол хэлний найруулгазүй 1
монгол хэлний найруулгазүй 1
 
зайны сургалт
зайны сургалтзайны сургалт
зайны сургалт
 
зайны сургалт
зайны сургалтзайны сургалт
зайны сургалт
 
зайны сургалт
зайны сургалтзайны сургалт
зайны сургалт
 
мх 1 хөтөлбөр
мх 1 хөтөлбөрмх 1 хөтөлбөр
мх 1 хөтөлбөр
 
хоцрогдол багасгах арга
хоцрогдол багасгах аргахоцрогдол багасгах арга
хоцрогдол багасгах арга
 
Lecture 2 3.
Lecture 2 3.Lecture 2 3.
Lecture 2 3.
 
Presentation
PresentationPresentation
Presentation
 
Лекц №1
Лекц №1Лекц №1
Лекц №1
 
С-Семинарын сэдэв.docx
С-Семинарын сэдэв.docxС-Семинарын сэдэв.docx
С-Семинарын сэдэв.docx
 
залуу багш нарт
залуу багш нартзалуу багш нарт
залуу багш нарт
 

Үг бүтэх арга

  • 1. Үг бүтэх арга 8-р анги Баян-Өлгий аймагийн Өлгий сумын 2-р бүрэнд дунд сургуулийн Монгол хэл, бичиг, уран зохиолын багш М.Цэнд-Аюуш
  • 2.
  • 3. Эх дээр ажиллах үйлийн баримжаа эзэмших Эхийн сэдэв ба гол санааг тодорхойлох Эхийн хэв маягийг тодорхойлох Эхээс дагаврын ба үг нийлэх аргаар бүтсэн үгийг олж, ялган таних үйлийн баримжаа эзэмших Дагаврын аргаар шинэ үг бүтээх/төрөл үг үүсгэх/ Үг нийлэх аргаар үг бүтээх/зэрэгцсэн ба угсраа үг/ Хэлц үгийн утгыг тайлбарлах, эх өгүүлбэрт ашиглаж чаддаг болох
  • 4. Орчин цагийн монгол хэлэнд дагаврын арга, үг нийлэх арга гэсэн хоёр үндсэн арга, авиа сэлгэх, үг товчлох зэрэг туслах арга байдаг.
  • 5. Монгол хэлний үг бүтэх тогтолцоо Үндсэн арга Туслах арга Дагаврын аргаар Үг нийлэх аргаар Авиа сэлгэх арга Үг товчлох арга
  • 6.
  • 7. Дагаврын аргаар үг бүтэх Идэвхтэй язгуур, үндэсээс үг бүтээх Идэвхгүй язгуураас үг бүтээх Нэр язгуур, үндэсээс үг бүтээх Үйл язгуур, үндэсээс үг бүтээх Дүрслэх язгуураас үг бүтээх Дуурайх язгуураас үг бүтээх
  • 8. Хоёр бие даасан үг зэрэгцэх ба угсрах харьцаагаар нийлж үг бүтээх аргыг үг нийлэх арга гэнэ.Энэ аргаар бүтсэн үгийг нийлмэл үг гэнэ.
  • 10.
  • 11. Хоёр үгийн нэг нь нөгөөдөө угсран захирагдаж бүтсэн үгийг угсраа үг гэнэ.