SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  56
АНУ-ын инфляци, ажилгүйдэл
ба бизнесийн мөчлөг
БҮЛЭГ 29
2
Энэ бүлгийг судалснаар дараах чадваруудыг
эзэмших болно. Та энэхүү бүлгийг судалснаар
дараах мэдлэгийг олж авна.
АНУ-ын эдийн засгийн тоймоор үйлдвэрлэл,
инфляцийн хандлагыг тодорхойлох
Эрэлт болон зардлын хүчин зүйлс нь үйлдвэрлэл,
инфляцийн мөчлөгийг хэрхэн бий болгодгийг
тайлбарлах
Инфялци болон ажилгүйдлийн хоорондын урт ба
богино хугацааны трейдоффыг тайлбарлах
Бизнесийн мөчлөгийн гол хандлагын онол болон
бодит бизнесийн мөчлөгийн онолоор үйлдвэрлэл,
ажил эрхлэлтийн хэлбэлзлийг тайлбарлах
Инфляци нэмэх нь ажилгүйдэл тэнцүү Misery
Инфляци огцом өсч хоёр оронтой тоонд шилжсэн 1970-
аад онд Артур М.Оукен инфляцийн түвшин дээр
ажилгүйдлийн түвшинг нэмж тооцох Misery индексийг
боловсруулсан.
1981 онд оргил үедээ Misery индекс 21-д хүрсэн байна.
Харин 1964 болон 1999 онд Misery индекс хамгийн бага
буюу 6 байжээ.
Бид инфляци болон ажилгүйдлийн түвшинг бага
байлгахыг хүсдэг. Гэхдээ бид хоёуланг нь зэрэг бага
байлгаж чадах уу? Эсвэл бидэнд макроэкономиксийн
энэ хоёр бодлогын зорилтын хоорондын трейдофф
тулгарах уу?
АНУ-ын эдийн засгийн тойм
Зураг 29.1 нь 1960-
2005 оны жил бүрийн
үнийн түвшин болон
бодит ДНБ-ий
өөрчлөлтийг AD, SAS,
LAS муруйнуудыг
шилжүүлэх замаар
харуулах болно.
1960 онд үнийн
түвшин 21, бодит ДНБ
2.5 их наяд доллар
байжээ.
АНУ-ын эдийн засгийн тойм
2005 онд үнийн
түвшин 112, бодит
ДНБ 11.1 их наяд
доллар болсон байна.
Зураг дээрх цэгүүд нь
дараах гурван
шинжийг харуулна.
Үүнд:
 Бизнесийн мөчлөг
 Инфляци
 Эдийн засгийн өсөлт
АНУ-ын эдийн засгийн тойм
Бизнесийн мөчлөг
Хугацааны туршид
эдийн засаг нь
мөчлөгийн дагуу өсч,
буурч байдаг.
Зурагт 1960 оноос
хойшхи уналтуудыг
тэмдэглэсэн.
АНУ-ын эдийн засгийн тойм
Инфляци
Цэгүүдийн дээшээ
шилжсэн шилжилт нь
инфляцийг харуулна.
Эдийн засгийн өсөлт
Цэгүүд баруун тийшээ
шилжсэн шилжилт нь
бодит ДНБ-ий
өсөлтийг илэрхийлнэ.
Инфляцийн мөчлөг
Урт хугацаанд, хэрэв мөнгөний тоо хэмжээ потенциал
ДНБ-ээс хурдан өсвөл инфляци бий болдог.
Богино хугацаанд, маш олон хүчин зүйлс инфляцийг
эхлүүлдэг үүсгэдэг бөгөөд бодит ДНБ болон үнийн
түвшин нь харилцан үйлчилдэг үйлчлэлцдэг.
Энэ харилцан үйлчлэлийг судлахдаа инфляцийн
дараах хоёр эх сурвалжийн ялгааг авч үзэх болно.
 Эрэлтийн инфляци
 Нийлүүлэлтийн инфляци
Инфляцийн мөчлөг
Эрэлтийн инфляци
Нийт эрэлтийн өсөлтийн улмаас үүсдэг инфляцийг
эрэлтийн инфляци гэж нэрлэдэг.
Нийт эрэлтийг өсгөдөг дурын хүчин зүйлээс
шалтгаалан эрэлтийн инфляци үүсч болно.
Жишээ нь: хүүний түвшний бууралт, мөнгөний тоо
хэмжээний өсөлт, засгийн газрын зардлын өсөлт,
татварын бууралт, экспортын өсөлт, хүлээгдэж буй
ирээдүйн ашгийн өсөлтөөр өдөөгддөг хөрөнгө
оруулалт нэмэгдэх.
Инфляцийн мөчлөг
Нийт эрэлтийн
өсөлтийн эхний нөлөө
Зураг 29.2(a)-д эрэлтийн
инфляцийн эхлэлийг
дүрслэв.
Бүрэн ажил эрхлэлттэй
үеэс эхлэх ба нийт
эрэлтийн өсөлт нь AD
муруйг баруун тийшээ
шилжүүлдэг.
Инфляцийн мөчлөг
Үнийн түвшин болон
бодит ДНБ өсч,
инфляциас үүдэлтэй
зөрүү бий болно.
Уг өссөн үнийн
түвшин нь эрэлтийн
инфляцийн эхний
алхам юм.
Инфляцийн мөчлөг
Нэрлэсэн цалингийн
түвшний хариу үйлдэл
Зураг 29.2(b)-д нэрлэсэн
цалингийн хариу
үйлдлийг дүрслэв.
Нэрлэсэн цалин өсөх
бөгөөд SAS муруй зүүн
тийшээ шилжинэ.
Бодит ДНБ потенциал
ДНБ хүртэл буурах
боловч үнийн түвшин
цааш улам өснө.
Инфляцийн мөчлөг
Эрэлтийн инфляцийн
процесс үйл явц
Зураг 29.3-т эрэлтийн
инфляцийн мушгиаг
спиралийг харуулна.
Нийт эрэлт өсөлтөө
хадгалах бөгөөд энэ
процесс үйл явц
хязгааргүй давтагдахыг
үзүүллээ.
Инфляцийн мөчлөг
Хэдийгээр дурын нилээд
Оолон хүчин зүйл нийт
эрэлтийг өсгөж,
эрэлтийн инфляцийг
эхлүүлж үүсгэж чадах
боловч, зөвхөн
мөнгөний тоо
хэмжээний үргэлжилсэн
өсөлт л үүнийг
дэмждэг.
АНУ нь 1960-аад оны
туршид эрэлтийн
инфляцитай байсан.
Инфляцийн мөчлөг
Нийлүүлэлтийн инфляци
Зардлын өсөлтөөс үүсдэг инфляцийг нийлүүлэлтийн
инфляци гэж нэрлэдэг.
Зардлын өсөлтийн хоёр гол эх сурвалж байдаг. Үүнд:
1. Нэрлэсэн цалингийн түвшний өсөлт
2. Газрын тос гэх мэт түүхий эд материалын нэрлэсэн
үнийн өсөлт
Инфляцийн мөчлөг
Нийт нийлүүлэлтийн
бууралтын эхний нөлөө
Зураг 29.4-т нийлүүлэлтийн
инфляцийн эхлэлийг
дүрслэв.
Газрын тосны үнийн өсөлт
нь богино хугацаанд нийт
нийлүүлэлтийг бууруулах
бөгөөд SAS муруй зүүн
тийшээ шилжинэ.
Бодит ДНБ буурах бөгөөд
үнийн түвшин өснө.
Инфляцийн мөчлөг
Нийт эрэлтийн хариу үйлдэл
Зардлын эхний өсөлт нь инфляцийг бус, үнийн
түвшний нэг удаагийн өсөлтийг үүсгэнэ.
Инфляци үүсэхийн тулд нийт эрэлт өсөх ёстой.
Өөрөөр хэлбэл, Холбооны Нөөц мөнгөний тоо хэмжээг
байнга өсгөх ёстой.
Инфляцийн мөчлөг
Зураг 29.5-т нийт
эрэлтийн хариу үйлдлийг
дүрслэв.
Холбооны Нөөц
ажилгүйдлийн өндөр
түвшин болон бодит
ДНБ-ий бага түвшний
эсрэг нийт эрэлтийг
урамшуулсан гэж үзье.
Бодит ДНБ өсөх бөгөөд
үнийн түвшин дахин өсөх
болно.
Инфляцийн мөчлөг
Нийлүүлэлтийн
инфляцийн процесс
үйл явц
Хэрэв газрын тос
үйлдвэрлэгчид газрын
тосны үнээ өсгөж,
харьцангуй үнээ өндөр
түвшинд хадгалахыг
оролдвол,
Холбооны Нөөц
мөнгөний хэмжээг өсгөх
хариу үйлдэл үзүүлж,
Нийлүүлэлтийн
инфляцийн процесс
Инфляцийн мөчлөг
Өсч буй үнийн түвшин
болон буурч буй
бодит ДНБ-ий
хослолыг
стагфиляци гэж
нэрлэдэг.
НИОХ газрын тосны
үнээ өсгөх үед
Холбооны Нөөц
мөнгөний хэмжээгээ
нэмэгдүүлэн хариу
арга хэмжээ авсан
1970-аад онд АНУ-д
нийлүүлэлтийн
инфляци бий болсон.
Инфляцийн мөчлөг
Хүлээгдэж буй
инфляци
Зураг 29.6-д хүлээгдэж
буй инфляцийг
дүрслэв.
Нийт эрэлт өсөхөд уг
өсөлт нь хүлээгдсэн
байдаг учраас түүний
үнийн түвшин дэх
нөлөө нь мөн
хүлээгдсэн байна.
Инфляцийн мөчлөг
Нэрлэсэн цалингийн
түвшин нь үнийн түвшний
хүлээгдэж буй өсөлтийг
дагаж өсдөг.
AD муруй баруун тийш
шилжих бөгөөд SAS
муруй зүүн тийш
шилжинэ, тиймээс үнийн
түвшин хүлээгдэж
байснаараа өсч, бодит
ДНБ нь потенциал ДНБ-
ий түвшиндөө хэвээр
үлдэнэ.
Инфляцийн мөчлөг
Инфляцийг таамаглах
Инфляцийг хүлээхдээ хүмүүс түүнийг таамаглах ёстой
хэрэгтэй болдог.
Хамгийн сайн боломжит таамаглал нь бүх холбогдох
мэдээлэлд суурилахдаг бөгөөд үүнийг рационал
хүлээлт гэж нэрлэдэг.
Рационал хүлээлт нь зөв байх албагүй боловч энэ нь
боломжит хамгийн сайн нь хүлээлт юм.
Инфляцийн мөчлөг
Инфляци ба бизнесийн мөчлөг
Инфляцийн таамаглал зөв үед эдийн засаг бүрэн ажил
эрхлэлттэй байдаг.
Хэрэв нийт эрэлт хүлээгдэж буй түвшнээсээ хурднаар
өсвөл бодит ДНБ нь потенциал ДНБ-ээ давж шилжин
өсч, инфляцийн түвшин хүлээгдэж буй түвшнээсээ
хэтрэх бөгөөд эдийн засаг эрэлтийн инфляцитай үе
шиг ажиллана.
Хэрэв нийт эрэлт хүлээгдэж буй түвшнээсээ удаанаар
өсвөл бодит ДНБ нь потенциал ДНБ-ээсээ бага болонж
буурч, инфляцийн түвшин удаашрах бөгөөд эдийн
засаг нийлүүлэлтийн инфляцитай үе шиг ажиллана.
Инфляци ба ажилгүйдэл:
Филипсийн муруй
Филипсийн муруй нь инфляци болон ажилгүйдлийн
түвшний хоорондын хамаарлыг харуулна.
Филипсийн муруйн хугацааны хоёр үетэй байдаг. Үүнд:
 Богино хугацааны Филипсийн муруй
 Урт хугацааны Филипсийн муруй
Богино хугацааны Филипсийн муруй
Богино хугацааны Филипсийн муруй нь дараах
хүчин зүйлс тогтмол байх үеийн инфляци болон
ажилгүйдлийн түвшний хоорондын трейдоффыг
харуулна. Үүнд:
1. Хүлээгдэж буй инфляцийн түвшин
2. Хэвийн ажилгүйдлийн түвшин
Инфляци ба ажилгүйдэл:
Филипсийн муруй
Инфляци ба ажилгүйдэл:
Филипсийн муруй
Зураг 29.7-д сөрөг
налалттай, богино
хугацааны Филипсийн
муруй (SRPC)-г үзүүлэв.
Энэ муруй нь хэвийн
ажилгүйдлийн түвшин
болон хүлээгдэж буй
инфляцийн түвшинг
дайрна.
Инфляци ба ажилгүйдэл:
Филипсийн муруй
Хүлээгдэж буй инфляцийн
түвшин болон хэвийн
ажилгүйдлийн түвшин
өгөгдсөн үед:
Хэрэв инфляцийн түвшин
хүлээгдэж буй түвшнээсээ
их болтол өсвөлбол
ажилгүйдлийн түвшин
буурна.
Хэрэв инфляцийн түвшин
хүлээгдэж буй түвшнээсээ
бага болтол буурвалбол
ажилгүйдлийн түвшин
өснө.
Урт хугацааны Филипсийн муруй
Урт хугацааны Филипсийн муруй нь бодит
инфляцийн түвшин хүлээгдэж буй инфляцийн
түвшинтэй тэнцүү байх үеийн инфляци болон
ажилгүйдлийн хоорондын хамаарлыг харуулна.
Инфляци ба ажилгүйдэл:
Филипсийн муруй
Зураг 29.8-д хэвийн
ажилгүйдлийн түвшинд
босоо тэнхлэгтэй
параллель байдаг урт
хугацааны Филипсийн
муруй (LRPC)-г дүрслэв.
Урт хугацааны
Филипсийн муруйн дагуу
инфляцийн түвшин нь
хүлээгдсэн байдаг
учраас ажилгүйдлийн
түвшин хэвийн
түвшиндээ байна.
Инфляци ба ажилгүйдэл:
Филипсийн муруй
SRPC нь LRPC-тай
хүлээгдэж буй инфляцийн
түвшин буюу зурагт
үзүүлснээр жилийн 10 хувь
байх түвшинд огтлолцоно.
Хэрэв хүлээгдэж буй
инфляци жилийн 10
хувиас 6 хувь хүртэл
буурвал богино хугацааны
Филипсийн муруй
хүлээгдэж буй инфляцийн
түвшин буурсантай ижил
хэмжээгээр доошоо
шилжинэ.
Инфляци ба ажилгүйдэл:
Филипсийн муруй
Хэвийн ажилгүйдлийн
түвшний өөрчлөлт
Хэвийн ажилгүйдлийн
түвшний өөрчлөлт нь урт
болон богино хугацааны
Филипсийн муруйг
хоёуланг нь шилжүүлнэ.
Үүнийг зураг 29.9 –д
үзүүлэв.
Инфляци ба ажилгүйдэл:
Филипсийн муруй
АНУ-ын Филипсийн
муруй
Зураг дээрх цэг бүр нь
АНУ-ын тухайн жилийн
инфляци болон
ажилгүйдлийн
хослолыг илэрхийлнэ.
Зураг 29.10 (a)-т
инфляцийн түвшин-
ажилгүйдлийн түвшний
зайгаар бодит зам
байгуулсныг харуулав.
Инфляци ба ажилгүйдэл:
Филипсийн муруй
Зураг 29.10(b) нь
шилжиж буй богино
хугацааны
Филипсийн муруйн
өгөгдлийг харуулна.
Инфляци ба ажилгүйдэл:
Филипсийн муруй
1960-аад оны туршид
жилийн хэвийн
ажилгүйдлийн түвшин
4.5%, хүлээгдэж буй
инфляцийн түвшин 3
хувь байсан.
Богино хугацааны
Филипсийн муруй A
цэгийг дайрах бөгөөд
SRPC0 муруйгаар
илэрхийлэгдэнэ.
Инфляци ба ажилгүйдэл:
Филипсийн муруй
1970-аад оны эхэн үед
жилийн хэвийн
ажилгүйдлийн түвшин 5
хувь хүртэл, хүлээгдэж
буй инфляцийн түвшин 6
хувь хүртэл өсчээ.
Богино хугацааны
Филипсийн муруй B
цэгийг дайрах бөгөөд
SRPC1 муруй болно.
Инфляци ба ажилгүйдэл:
Филипсийн муруй
1970-аад оны сүүлээр
жилийн хэвийн
ажилгүйдлийн түвшин 8
хувь хүртэл өсч,
хүлээгдэж буй
инфляцийн түвшин 6
хувьд тогтвортой байсан.
Богино хугацааны
Филипсийн муруй C
цэгээр дайрах бөгөөд
SRPC2 муруйгаар
илэрхийлэгдэнэ.
Инфляци ба ажилгүйдэл:
Филипсийн муруй
1975 болон,1981 онд
жилийн хэвийн
ажилгүйдлийн түвшин 8
хувь хэвээр байсан боловч
хүлээгдэж буй инфляцийн
түвшин 9 хувь хүртэл
өссөн.
Богино хугацааны
Филипсийн муруй D цэгийг
дайрах ба SRPC3 болно.
1990-ээд он болон 2000
оноос хойш богино
хугацааны Филипсийн
муруй буцаж SRPC0
болтол аажмаар шилжсэн.
Инфляци ба ажилгүйдэл:
Филипсийн муруй
Бизнесийн мөчлөгийг дүрслэхэд хялбар боловч
тайлбарлах хэцүү юм.
Бизнесийн мөчлөгийг тайлбарлах дараах хоёр хандлага
байдаг. Үүнд:
 Бизнесийн мөчлөгийн гол хандлагын онол
 Бодит бизнесийн мөчлөгийн онол
Бизнесийн мөчлөгийн гол хандлагын онол
Нийт эрэлт хэлбэлзэлтэй түвшнээр өсч байхад
потенциал ДНБ тогтвортой хэмжээгээр өсдөг учраас
бодит ДНБ нь потенциал ДНБ-ийхээ орчим хэлбэлздэг.
Бизнесийн мөчлөг
Эхлээд, потенциал ДНБ нь 9 их наяд доллар, эдийн
засаг нь А цэгт бүрэн ажил эрхлэлттэй байв.
Потенциал ДНБ 12 их наяд доллар хүртэл өсөхөд LAS
муруй баруун тийшээ шилжинэ.
Бизнесийн мөчлөг
Сэргэлтийн туршид үед нийт эрэлт өсөх бөгөөд энэ
өсөлт нь ихэвчлэн потенциал ДНБ-ээс илүү их
байдаг.
AD муруй AD1 –рүү шилжинэ.
Бизнесийн мөчлөг
Энэ сэргэлтийн туршид үед үнийн түвшин 115 хүртэл
өсөхөөр хүлээгдэж буй ба нэрлэсэн цалингийн түвшин
уг хүлээлтээр өдөөгддөг гэж таамаглъя.
SAS нь SAS1 хүртэл шилжинэ.
Бизнесийн мөчлөг
Эдийн засаг B цэгт бүрэн ажил эрхлэлттэй хэвээр байх
болно.
Үнийн түвшин 105-аас 115 хүртэл хүлээгдсэнээрээ өснө.
Бизнесийн мөчлөг
Гэхдээ хэрэв нийт эрэлт потенциал ДНБ-ээсээ илүү
удаанаар өсвөл AD муруй AD2 –руу шилжих ба эдийн
засаг C цэгт шилжинэ.
Бодит ДНБ-ий өсөлт удаашрах бөгөөд инфляци нь
хүлээгдсэнээсээ бага болно.
Бизнесийн мөчлөг
Харин хэрэв нийт эрэлт потенциал ДНБ-ээсээ илүү
хурдан өсвөл AD муруй AD2 –рүү шилжинэ.
Эдийн засаг D цэгт очно.
Бодит ДНБ-ий өсөлт нь хурдтай байх ба инфляци нь
хүлээгдэж буй түвшнээсээ өндөр байна.
Бизнесийн мөчлөг
Эдийн засгийн өсөлт, инфляци болон бизнесийн мөчлөг
нь потенциал ДНБ-ий тогтвортой өсөлт, нийт эрэлтийн
хурдтай (дундаж) өсөлт, нийт эрэлтийн өсөлтийн
хурдны хэлбэлзлээс бий болдог.
Бизнесийн мөчлөг
Бодит бизнесийн мөчлөгийн онол-ББМ онол
Бодит бизнесийн мөчлөгийн онол нь эдийн засгийн
хэлбэлзлийн гол эх үүсвэр болох бүтээмжийн
санамсаргүй хэлбэлзлийг чухалчлан авч үздэг.
Энэ бүтээмжийн хэлбэлзэлийг технологийн дэвшлийн
хурдны хэлбэлзлийн үр дүн гэж таамаглана.
Гэхдээ олон улсын мөргөлдөөн, цаг уурын хэлбэлзэл,
эсвэл байгалийн гамшиг зэрэг бусад эх үүсвэр ч мөн
байж болно.
Бид ББМ-ийн онолыг эхлээд түүний импульс, дараагаар
нь уг импульс бодит ДНБ-ий мөчлөг болж хувирах
механизмыг авч үзэх юм.
Бизнесийн мөчлөг
ББМ-ийн импульс
Импульс нь технологийн дэвшлийн үр дүн болох
бүтээмжийн өсөлтийн түвшин юм.
Ихэнх үед технологийн дэвшил нь тогтвортой бөгөөд
бүтээмжийн өсөлт нь дунд зэргийн хурдтай байдаг.
Гэвч зарим үед бүтээмжийн өсөлт хурдасдаг бөгөөд
зарим үед хөдөлмөрийн дундаж бүтээмж буурснаар уг
үзүүлэлт мөн буурдаг.
Огцом бүтээмжийн өсөлт нь сэргэлтийг бий болгох
бөгөөд бүтээмжийн бууралт нь уналтыг үүсгэдэг.
Зураг 29.12 нь ББМ-ийн импульсийг харуулна.
Бизнесийн мөчлөг
ББМ-ийн механизм
Сэргэлт болон уналтыг үүсгэдэг бүтээмжийн
өөрчлөлтөөс дараах хоёр нөлөө бий болно. Үүнд:
1. Хөрөнгө оруулалтын эрэлтийн өөрчлөлт
2. Хөдөлмөрийн эрэлтийн өөрчлөлт
Бизнесийн мөчлөг
Зураг 29.13(a) нь
бүтээмжийн бууралтын
хөрөнгө оруулалтын
эрэлт дэх нөлөөг
харуулна.
Бүтээмжийн бууралт нь
хөрөнгө оруулалтын
эрэлтийг багасгаснаар
зээлжих сангийн
эрэлтийг бууруулна.
Бодит хүүний түвшин
болон зээлжих сангийн
хэмжээ буурна.
Бизнесийн мөчлөг
Гол шийдвэр: хэзээ ажиллах вэ?
Хүмүүс хэзээ ажиллахаа шийдэхдээ дараагийн үед
ажилласнаас хүлээгдэж буй үр өгөөжтэйийг өнөө үед
ажилласнаас бий болох үр өгөөжийгтэй харьцуулж
үздэг.
Хэзээ-ажиллах талаар шийдвэр нь бодит хүүний
түвшнээс хамаарна. Бодит хүүний түвшин бага үед
өнөөдрийн хөдөлмөрийн нийлүүлэлт бага байна.
Олон эдийн засагчид энэ хугацаа хоорондын
орлуулалтын нөлөө нь маш бага гэж үздэг, харин
ББМ-ийн онолчид энэ нөлөө маш их бөгөөд ББМ-ийн
гол онцлог гэж үздэг.
Бизнесийн мөчлөг
Зураг 29.13(b) нь
бүтээмжийн бууралтын
хөдөлмөрийн эрэлт дэх
нөлөөг харуулна.
Бүтээмжийн бууралт нь
хөдөлмөрийн эрэлтийг
бууруулна.
Бодит хүүний бууралт нь
хөдөлмөрийн
нийлүүлэлтийг бууруулна.
Ажил эрхлэлт болон
бодит хүүний түвшин
буурна.
Бизнесийн мөчлөг
ББМ-ийн онолын шүүмжлэл болон түүнийг
хамгаалах нь
ББМ-ийн онолын гурван гол шүүмжлэл байдаг.
1. Нэрлэсэн цалингийн түвшин нь уян хатан бус бөгөөд
энэ таамаглал нь бодит баримттай байдалтай
зөрчилддөг.
2. Бодит цалингийн түвшний бага өөрчлөлттэй
өөрчлөлт бага үеийнд ажил эрхлэлт болон
хөдөлмөрийн нийлүүлэлтийн их хэмжээний
хэлбэлзлийг тайлбарлахад хугацаа хоорондын
орлуулалт нь дэндүү хангалтгүй
3. Бүтээмжийн шокууд нь технологийн өөрчлөлт шиг
нийт эрэлтийн өөрчлөлтээөөс шалтгаалдаг байж
Бизнесийн мөчлөг
ББМ-ийн онолын шүүмжлэл болон түүнийг хамгаалах нь
ББМ-ийн онолыг хамгаалагчид нь дараахыг онолуудыг
баталдаг.
1. ББМ-ийн онол нь эдийн засгийн өсөлтийн баримтуудтай
тохирдог бөгөөд бизнесийн мөчлөгийн талаарх
макроэкономиксийн баримтуудыг тайлбарладаг. Мөн уг
онол нь өсөлт болон мөчлөгийг хоёуланг нь тайлбарладаг
нэг онол юм.
2. ББМ-ийн онол нь хөдөлмөр ба капиталын хоорондын
орлого хуваарилалтын мэдээлэл, хөдөлмөрийн эрэлт ба
хөрөнгө оруулалтын эрэлтийн шийдвэр болон
хөдөлмөрий нийлүүлэлтийн шийдвэрийн талаарх
микроэкономиксийн өргөн цар хүрээний баримтуудтай
Бизнесийн мөчлөг
ЛЕКЦ ДУУСАВ.

Contenu connexe

Tendances

Lecture.3
Lecture.3Lecture.3
Lecture.3
Tj Crew
 
Үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлс
Үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлсҮйлдвэрлэлийн хүчин зүйлс
Үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлс
Just Burnee
 
Lecture.1
Lecture.1Lecture.1
Lecture.1
Tj Crew
 
Үйлдвэрлэлийн функц /Хураангуй/
Үйлдвэрлэлийн функц /Хураангуй/Үйлдвэрлэлийн функц /Хураангуй/
Үйлдвэрлэлийн функц /Хураангуй/
Adilbishiin Gelegjamts
 
нийт нийлүүлэлт ба нийт эрэлт
нийт нийлүүлэлт ба нийт эрэлтнийт нийлүүлэлт ба нийт эрэлт
нийт нийлүүлэлт ба нийт эрэлт
Turu Turuu
 
Uildverlel ba zardal
Uildverlel ba zardalUildverlel ba zardal
Uildverlel ba zardal
Just Burnee
 
Lecture 14 - Нээлттэй эдийн засаг
Lecture 14 - Нээлттэй эдийн засагLecture 14 - Нээлттэй эдийн засаг
Lecture 14 - Нээлттэй эдийн засаг
Энхтамир Ш
 
инфляци
инфляциинфляци
инфляци
tulgaa14
 
Мөнгөний үүрэг, онол болон эрэлт, нийлүүлэлт /Тооны онол, Кейнс, Фрейдман гэх...
Мөнгөний үүрэг, онол болон эрэлт, нийлүүлэлт /Тооны онол, Кейнс, Фрейдман гэх...Мөнгөний үүрэг, онол болон эрэлт, нийлүүлэлт /Тооны онол, Кейнс, Фрейдман гэх...
Мөнгөний үүрэг, онол болон эрэлт, нийлүүлэлт /Тооны онол, Кейнс, Фрейдман гэх...
Adilbishiin Gelegjamts
 
Эдийн засгийн өсөлт-1
Эдийн засгийн өсөлт-1 Эдийн засгийн өсөлт-1
Эдийн засгийн өсөлт-1
Adilbishiin Gelegjamts
 

Tendances (20)

Lecture.3
Lecture.3Lecture.3
Lecture.3
 
Үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлс
Үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлсҮйлдвэрлэлийн хүчин зүйлс
Үйлдвэрлэлийн хүчин зүйлс
 
Lecture 3
Lecture 3Lecture 3
Lecture 3
 
Lecture.1
Lecture.1Lecture.1
Lecture.1
 
лекц № 12 Хүчин зүйлийн зах зээл
лекц № 12 Хүчин зүйлийн зах зээллекц № 12 Хүчин зүйлийн зах зээл
лекц № 12 Хүчин зүйлийн зах зээл
 
лекц №7
лекц №7лекц №7
лекц №7
 
Үйлдвэрлэлийн функц /Хураангуй/
Үйлдвэрлэлийн функц /Хураангуй/Үйлдвэрлэлийн функц /Хураангуй/
Үйлдвэрлэлийн функц /Хураангуй/
 
нийт нийлүүлэлт ба нийт эрэлт
нийт нийлүүлэлт ба нийт эрэлтнийт нийлүүлэлт ба нийт эрэлт
нийт нийлүүлэлт ба нийт эрэлт
 
Lecture 8
Lecture 8Lecture 8
Lecture 8
 
Uildverlel ba zardal
Uildverlel ba zardalUildverlel ba zardal
Uildverlel ba zardal
 
Lecture 7
Lecture 7Lecture 7
Lecture 7
 
Мөнгөний бодлого
Мөнгөний бодлого Мөнгөний бодлого
Мөнгөний бодлого
 
Lecture 14 - Нээлттэй эдийн засаг
Lecture 14 - Нээлттэй эдийн засагLecture 14 - Нээлттэй эдийн засаг
Lecture 14 - Нээлттэй эдийн засаг
 
Micro lecture 1
Micro lecture 1Micro lecture 1
Micro lecture 1
 
инфляци
инфляциинфляци
инфляци
 
Сангийн бодлого
Сангийн бодлогоСангийн бодлого
Сангийн бодлого
 
Макро эдийн засгийн судлах зүйл, үндсэн зорилго ба асуудал
Макро эдийн засгийн судлах зүйл, үндсэн зорилго ба асуудал Макро эдийн засгийн судлах зүйл, үндсэн зорилго ба асуудал
Макро эдийн засгийн судлах зүйл, үндсэн зорилго ба асуудал
 
Мөнгөний үүрэг, онол болон эрэлт, нийлүүлэлт /Тооны онол, Кейнс, Фрейдман гэх...
Мөнгөний үүрэг, онол болон эрэлт, нийлүүлэлт /Тооны онол, Кейнс, Фрейдман гэх...Мөнгөний үүрэг, онол болон эрэлт, нийлүүлэлт /Тооны онол, Кейнс, Фрейдман гэх...
Мөнгөний үүрэг, онол болон эрэлт, нийлүүлэлт /Тооны онол, Кейнс, Фрейдман гэх...
 
Эдийн засгийн өсөлт-1
Эдийн засгийн өсөлт-1 Эдийн засгийн өсөлт-1
Эдийн засгийн өсөлт-1
 
хөдөлмөрийн нийлүүлэлт
хөдөлмөрийн нийлүүлэлтхөдөлмөрийн нийлүүлэлт
хөдөлмөрийн нийлүүлэлт
 

En vedette

олон улсын худалдаа
олон улсын худалдааолон улсын худалдаа
олон улсын худалдаа
Turu Turuu
 
National calculation systems
National calculation systemsNational calculation systems
National calculation systems
Just Burnee
 
сангийн бодлого
сангийн бодлогосангийн бодлого
сангийн бодлого
Turu Turuu
 
Lecture.7
Lecture.7Lecture.7
Lecture.7
Tj Crew
 
лекц 5, 6, 7
лекц 5, 6, 7лекц 5, 6, 7
лекц 5, 6, 7
ariunubu
 
Нямдаваа - МОНГОЛ ОРНЫ ИНФЛЯЦИЙН ТҮВШИН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ ИНФЛЯЦИД НӨЛӨӨЛӨГЧ ХҮ...
Нямдаваа - МОНГОЛ ОРНЫ ИНФЛЯЦИЙН ТҮВШИН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ ИНФЛЯЦИД НӨЛӨӨЛӨГЧ ХҮ...Нямдаваа - МОНГОЛ ОРНЫ ИНФЛЯЦИЙН ТҮВШИН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ ИНФЛЯЦИД НӨЛӨӨЛӨГЧ ХҮ...
Нямдаваа - МОНГОЛ ОРНЫ ИНФЛЯЦИЙН ТҮВШИН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ ИНФЛЯЦИД НӨЛӨӨЛӨГЧ ХҮ...
batnasanb
 
Ch25 8e mgl by tuvshee
Ch25 8e mgl by tuvsheeCh25 8e mgl by tuvshee
Ch25 8e mgl by tuvshee
Turu Turuu
 
Лекц 10
Лекц 10Лекц 10
Лекц 10
Etugen
 
Lecture.4
Lecture.4Lecture.4
Lecture.4
Tj Crew
 
Мөнгөний зах зээл ба арилжааны банкны үйл ажиллагаа
Мөнгөний зах зээл ба арилжааны банкны үйл ажиллагаа Мөнгөний зах зээл ба арилжааны банкны үйл ажиллагаа
Мөнгөний зах зээл ба арилжааны банкны үйл ажиллагаа
Adilbishiin Gelegjamts
 

En vedette (20)

олон улсын худалдаа
олон улсын худалдааолон улсын худалдаа
олон улсын худалдаа
 
National calculation systems
National calculation systemsNational calculation systems
National calculation systems
 
Олон улсын худалдаа /гадаад худалдаа/
Олон улсын худалдаа /гадаад худалдаа/ Олон улсын худалдаа /гадаад худалдаа/
Олон улсын худалдаа /гадаад худалдаа/
 
сангийн бодлого
сангийн бодлогосангийн бодлого
сангийн бодлого
 
Имфляци зөв алдаагүй
Имфляци зөв алдаагүйИмфляци зөв алдаагүй
Имфляци зөв алдаагүй
 
инфляци
инфляциинфляци
инфляци
 
Lecture.7
Lecture.7Lecture.7
Lecture.7
 
лекц 5, 6, 7
лекц 5, 6, 7лекц 5, 6, 7
лекц 5, 6, 7
 
RMON304
RMON304RMON304
RMON304
 
ECON121-20160520
ECON121-20160520ECON121-20160520
ECON121-20160520
 
Нямдаваа - МОНГОЛ ОРНЫ ИНФЛЯЦИЙН ТҮВШИН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ ИНФЛЯЦИД НӨЛӨӨЛӨГЧ ХҮ...
Нямдаваа - МОНГОЛ ОРНЫ ИНФЛЯЦИЙН ТҮВШИН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ ИНФЛЯЦИД НӨЛӨӨЛӨГЧ ХҮ...Нямдаваа - МОНГОЛ ОРНЫ ИНФЛЯЦИЙН ТҮВШИН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ ИНФЛЯЦИД НӨЛӨӨЛӨГЧ ХҮ...
Нямдаваа - МОНГОЛ ОРНЫ ИНФЛЯЦИЙН ТҮВШИН ӨНӨӨГИЙН БАЙДАЛ ИНФЛЯЦИД НӨЛӨӨЛӨГЧ ХҮ...
 
эдийн засгийн өсөлт
эдийн засгийн өсөлтэдийн засгийн өсөлт
эдийн засгийн өсөлт
 
Ch25 8e mgl by tuvshee
Ch25 8e mgl by tuvsheeCh25 8e mgl by tuvshee
Ch25 8e mgl by tuvshee
 
Лекц 10
Лекц 10Лекц 10
Лекц 10
 
Hunger games Mockingjay Mongolian Language - монгол хэлээр
Hunger games Mockingjay Mongolian Language - монгол хэлээрHunger games Mockingjay Mongolian Language - монгол хэлээр
Hunger games Mockingjay Mongolian Language - монгол хэлээр
 
Lecture.4
Lecture.4Lecture.4
Lecture.4
 
Мөнгөний зах зээл ба арилжааны банкны үйл ажиллагаа
Мөнгөний зах зээл ба арилжааны банкны үйл ажиллагаа Мөнгөний зах зээл ба арилжааны банкны үйл ажиллагаа
Мөнгөний зах зээл ба арилжааны банкны үйл ажиллагаа
 
арилжааны банкууд
арилжааны банкуударилжааны банкууд
арилжааны банкууд
 
мөнгө гэж юу вэ?
мөнгө гэж юу вэ?мөнгө гэж юу вэ?
мөнгө гэж юу вэ?
 
Үндэсний тооцооны систем /Үндэсний нийт бүтээгдэхүүн, Дотоодын нийт бүтээгдэх...
Үндэсний тооцооны систем /Үндэсний нийт бүтээгдэхүүн, Дотоодын нийт бүтээгдэх...Үндэсний тооцооны систем /Үндэсний нийт бүтээгдэхүүн, Дотоодын нийт бүтээгдэх...
Үндэсний тооцооны систем /Үндэсний нийт бүтээгдэхүүн, Дотоодын нийт бүтээгдэх...
 

Similaire à ану ын инфляци, ажилгүйдэл ба бизнесийн мөчлөг (20)

Niit erel ba niit niiluulelt
Niit erel ba niit niiluuleltNiit erel ba niit niiluulelt
Niit erel ba niit niiluulelt
 
Maceconl7
Maceconl7Maceconl7
Maceconl7
 
Maceconl6
Maceconl6Maceconl6
Maceconl6
 
Niit niiluulelt ba niit erelt
Niit niiluulelt ba niit ereltNiit niiluulelt ba niit erelt
Niit niiluulelt ba niit erelt
 
Lecture 11.2019 2020
Lecture 11.2019 2020Lecture 11.2019 2020
Lecture 11.2019 2020
 
Lekts 14 inflytsi tvvnii shaltgaan
Lekts 14 inflytsi tvvnii shaltgaanLekts 14 inflytsi tvvnii shaltgaan
Lekts 14 inflytsi tvvnii shaltgaan
 
инфляци
инфляциинфляци
инфляци
 
инфляци
инфляциинфляци
инфляци
 
Lecture 10
Lecture 10Lecture 10
Lecture 10
 
Macro l 6
Macro l 6Macro l 6
Macro l 6
 
Macro l 3
Macro l 3Macro l 3
Macro l 3
 
MacroL10. 2019 - 2020
MacroL10. 2019 - 2020MacroL10. 2019 - 2020
MacroL10. 2019 - 2020
 
Econl10.2020 2021on
Econl10.2020  2021onEconl10.2020  2021on
Econl10.2020 2021on
 
Econl13.2020 2021on
Econl13.2020  2021onEconl13.2020  2021on
Econl13.2020 2021on
 
Econ.l13 2.2020-2021on
Econ.l13 2.2020-2021onEcon.l13 2.2020-2021on
Econ.l13 2.2020-2021on
 
MacroлL9. 2019 - 2020
MacroлL9. 2019 - 2020MacroлL9. 2019 - 2020
MacroлL9. 2019 - 2020
 
Macro l 9
Macro l 9Macro l 9
Macro l 9
 
Macro.l10 2020 2021
Macro.l10 2020  2021Macro.l10 2020  2021
Macro.l10 2020 2021
 
Lecture 13.2019 2020
Lecture 13.2019 2020Lecture 13.2019 2020
Lecture 13.2019 2020
 
lecture15.2022- 2023.pdf
lecture15.2022- 2023.pdflecture15.2022- 2023.pdf
lecture15.2022- 2023.pdf
 

Plus de Turu Turuu

Hunii nootsiin menejment
Hunii nootsiin menejmentHunii nootsiin menejment
Hunii nootsiin menejment
Turu Turuu
 
дампуурал
дампууралдампуурал
дампуурал
Turu Turuu
 
hugatsaanii tsuvaa
hugatsaanii tsuvaahugatsaanii tsuvaa
hugatsaanii tsuvaa
Turu Turuu
 
дэлхийн хамгийн сонин сургуулиуд
дэлхийн хамгийн сонин сургуулиуддэлхийн хамгийн сонин сургуулиуд
дэлхийн хамгийн сонин сургуулиуд
Turu Turuu
 
боловсрол гэж юу вэ
боловсрол гэж юу вэболовсрол гэж юу вэ
боловсрол гэж юу вэ
Turu Turuu
 
боловсрол
боловсролболовсрол
боловсрол
Turu Turuu
 
нийгмийн хяналт, тэгш бус байдал
нийгмийн хяналт, тэгш бус байдалнийгмийн хяналт, тэгш бус байдал
нийгмийн хяналт, тэгш бус байдал
Turu Turuu
 

Plus de Turu Turuu (20)

Hunii nootsiin menejment
Hunii nootsiin menejmentHunii nootsiin menejment
Hunii nootsiin menejment
 
Эмэгтэй хүний амьдрал 20 наснаас эхэлдэг татах - nam in sugh монгол ном
Эмэгтэй хүний амьдрал 20 наснаас эхэлдэг татах - nam in sugh монгол номЭмэгтэй хүний амьдрал 20 наснаас эхэлдэг татах - nam in sugh монгол ном
Эмэгтэй хүний амьдрал 20 наснаас эхэлдэг татах - nam in sugh монгол ном
 
Bankruptcy
Bankruptcy Bankruptcy
Bankruptcy
 
Mis 911 software that saves live
Mis 911  software that saves liveMis 911  software that saves live
Mis 911 software that saves live
 
Chap07 The internet , Intranets and Extranets
Chap07  The internet , Intranets and ExtranetsChap07  The internet , Intranets and Extranets
Chap07 The internet , Intranets and Extranets
 
Chap06 Telecommunications and Networks
Chap06 Telecommunications and NetworksChap06 Telecommunications and Networks
Chap06 Telecommunications and Networks
 
Chap05# Information Systems in Business Software
Chap05# Information Systems in Business SoftwareChap05# Information Systems in Business Software
Chap05# Information Systems in Business Software
 
Ch 03 personality and values
Ch 03 personality and valuesCh 03 personality and values
Ch 03 personality and values
 
Ch 02-foundations of individual[1]
Ch 02-foundations of individual[1]Ch 02-foundations of individual[1]
Ch 02-foundations of individual[1]
 
Managerial finance gitman_e12_ch04
Managerial finance gitman_e12_ch04Managerial finance gitman_e12_ch04
Managerial finance gitman_e12_ch04
 
My favorite music
My favorite musicMy favorite music
My favorite music
 
Quantitative easing
Quantitative easing Quantitative easing
Quantitative easing
 
Quantitative easing
Quantitative easingQuantitative easing
Quantitative easing
 
дампуурал
дампууралдампуурал
дампуурал
 
hugatsaanii tsuvaa
hugatsaanii tsuvaahugatsaanii tsuvaa
hugatsaanii tsuvaa
 
дэлхийн хамгийн сонин сургуулиуд
дэлхийн хамгийн сонин сургуулиуддэлхийн хамгийн сонин сургуулиуд
дэлхийн хамгийн сонин сургуулиуд
 
боловсрол гэж юу вэ
боловсрол гэж юу вэболовсрол гэж юу вэ
боловсрол гэж юу вэ
 
боловсрол
боловсролболовсрол
боловсрол
 
нийгмийн хяналт, тэгш бус байдал
нийгмийн хяналт, тэгш бус байдалнийгмийн хяналт, тэгш бус байдал
нийгмийн хяналт, тэгш бус байдал
 
Udirdamj
UdirdamjUdirdamj
Udirdamj
 

ану ын инфляци, ажилгүйдэл ба бизнесийн мөчлөг

  • 1. АНУ-ын инфляци, ажилгүйдэл ба бизнесийн мөчлөг БҮЛЭГ 29
  • 2. 2 Энэ бүлгийг судалснаар дараах чадваруудыг эзэмших болно. Та энэхүү бүлгийг судалснаар дараах мэдлэгийг олж авна. АНУ-ын эдийн засгийн тоймоор үйлдвэрлэл, инфляцийн хандлагыг тодорхойлох Эрэлт болон зардлын хүчин зүйлс нь үйлдвэрлэл, инфляцийн мөчлөгийг хэрхэн бий болгодгийг тайлбарлах Инфялци болон ажилгүйдлийн хоорондын урт ба богино хугацааны трейдоффыг тайлбарлах Бизнесийн мөчлөгийн гол хандлагын онол болон бодит бизнесийн мөчлөгийн онолоор үйлдвэрлэл, ажил эрхлэлтийн хэлбэлзлийг тайлбарлах
  • 3. Инфляци нэмэх нь ажилгүйдэл тэнцүү Misery Инфляци огцом өсч хоёр оронтой тоонд шилжсэн 1970- аад онд Артур М.Оукен инфляцийн түвшин дээр ажилгүйдлийн түвшинг нэмж тооцох Misery индексийг боловсруулсан. 1981 онд оргил үедээ Misery индекс 21-д хүрсэн байна. Харин 1964 болон 1999 онд Misery индекс хамгийн бага буюу 6 байжээ. Бид инфляци болон ажилгүйдлийн түвшинг бага байлгахыг хүсдэг. Гэхдээ бид хоёуланг нь зэрэг бага байлгаж чадах уу? Эсвэл бидэнд макроэкономиксийн энэ хоёр бодлогын зорилтын хоорондын трейдофф тулгарах уу?
  • 4. АНУ-ын эдийн засгийн тойм Зураг 29.1 нь 1960- 2005 оны жил бүрийн үнийн түвшин болон бодит ДНБ-ий өөрчлөлтийг AD, SAS, LAS муруйнуудыг шилжүүлэх замаар харуулах болно. 1960 онд үнийн түвшин 21, бодит ДНБ 2.5 их наяд доллар байжээ.
  • 5. АНУ-ын эдийн засгийн тойм 2005 онд үнийн түвшин 112, бодит ДНБ 11.1 их наяд доллар болсон байна. Зураг дээрх цэгүүд нь дараах гурван шинжийг харуулна. Үүнд:  Бизнесийн мөчлөг  Инфляци  Эдийн засгийн өсөлт
  • 6. АНУ-ын эдийн засгийн тойм Бизнесийн мөчлөг Хугацааны туршид эдийн засаг нь мөчлөгийн дагуу өсч, буурч байдаг. Зурагт 1960 оноос хойшхи уналтуудыг тэмдэглэсэн.
  • 7. АНУ-ын эдийн засгийн тойм Инфляци Цэгүүдийн дээшээ шилжсэн шилжилт нь инфляцийг харуулна. Эдийн засгийн өсөлт Цэгүүд баруун тийшээ шилжсэн шилжилт нь бодит ДНБ-ий өсөлтийг илэрхийлнэ.
  • 8. Инфляцийн мөчлөг Урт хугацаанд, хэрэв мөнгөний тоо хэмжээ потенциал ДНБ-ээс хурдан өсвөл инфляци бий болдог. Богино хугацаанд, маш олон хүчин зүйлс инфляцийг эхлүүлдэг үүсгэдэг бөгөөд бодит ДНБ болон үнийн түвшин нь харилцан үйлчилдэг үйлчлэлцдэг. Энэ харилцан үйлчлэлийг судлахдаа инфляцийн дараах хоёр эх сурвалжийн ялгааг авч үзэх болно.  Эрэлтийн инфляци  Нийлүүлэлтийн инфляци
  • 9. Инфляцийн мөчлөг Эрэлтийн инфляци Нийт эрэлтийн өсөлтийн улмаас үүсдэг инфляцийг эрэлтийн инфляци гэж нэрлэдэг. Нийт эрэлтийг өсгөдөг дурын хүчин зүйлээс шалтгаалан эрэлтийн инфляци үүсч болно. Жишээ нь: хүүний түвшний бууралт, мөнгөний тоо хэмжээний өсөлт, засгийн газрын зардлын өсөлт, татварын бууралт, экспортын өсөлт, хүлээгдэж буй ирээдүйн ашгийн өсөлтөөр өдөөгддөг хөрөнгө оруулалт нэмэгдэх.
  • 10. Инфляцийн мөчлөг Нийт эрэлтийн өсөлтийн эхний нөлөө Зураг 29.2(a)-д эрэлтийн инфляцийн эхлэлийг дүрслэв. Бүрэн ажил эрхлэлттэй үеэс эхлэх ба нийт эрэлтийн өсөлт нь AD муруйг баруун тийшээ шилжүүлдэг.
  • 11. Инфляцийн мөчлөг Үнийн түвшин болон бодит ДНБ өсч, инфляциас үүдэлтэй зөрүү бий болно. Уг өссөн үнийн түвшин нь эрэлтийн инфляцийн эхний алхам юм.
  • 12. Инфляцийн мөчлөг Нэрлэсэн цалингийн түвшний хариу үйлдэл Зураг 29.2(b)-д нэрлэсэн цалингийн хариу үйлдлийг дүрслэв. Нэрлэсэн цалин өсөх бөгөөд SAS муруй зүүн тийшээ шилжинэ. Бодит ДНБ потенциал ДНБ хүртэл буурах боловч үнийн түвшин цааш улам өснө.
  • 13. Инфляцийн мөчлөг Эрэлтийн инфляцийн процесс үйл явц Зураг 29.3-т эрэлтийн инфляцийн мушгиаг спиралийг харуулна. Нийт эрэлт өсөлтөө хадгалах бөгөөд энэ процесс үйл явц хязгааргүй давтагдахыг үзүүллээ.
  • 14. Инфляцийн мөчлөг Хэдийгээр дурын нилээд Оолон хүчин зүйл нийт эрэлтийг өсгөж, эрэлтийн инфляцийг эхлүүлж үүсгэж чадах боловч, зөвхөн мөнгөний тоо хэмжээний үргэлжилсэн өсөлт л үүнийг дэмждэг. АНУ нь 1960-аад оны туршид эрэлтийн инфляцитай байсан.
  • 15. Инфляцийн мөчлөг Нийлүүлэлтийн инфляци Зардлын өсөлтөөс үүсдэг инфляцийг нийлүүлэлтийн инфляци гэж нэрлэдэг. Зардлын өсөлтийн хоёр гол эх сурвалж байдаг. Үүнд: 1. Нэрлэсэн цалингийн түвшний өсөлт 2. Газрын тос гэх мэт түүхий эд материалын нэрлэсэн үнийн өсөлт
  • 16. Инфляцийн мөчлөг Нийт нийлүүлэлтийн бууралтын эхний нөлөө Зураг 29.4-т нийлүүлэлтийн инфляцийн эхлэлийг дүрслэв. Газрын тосны үнийн өсөлт нь богино хугацаанд нийт нийлүүлэлтийг бууруулах бөгөөд SAS муруй зүүн тийшээ шилжинэ. Бодит ДНБ буурах бөгөөд үнийн түвшин өснө.
  • 17. Инфляцийн мөчлөг Нийт эрэлтийн хариу үйлдэл Зардлын эхний өсөлт нь инфляцийг бус, үнийн түвшний нэг удаагийн өсөлтийг үүсгэнэ. Инфляци үүсэхийн тулд нийт эрэлт өсөх ёстой. Өөрөөр хэлбэл, Холбооны Нөөц мөнгөний тоо хэмжээг байнга өсгөх ёстой.
  • 18. Инфляцийн мөчлөг Зураг 29.5-т нийт эрэлтийн хариу үйлдлийг дүрслэв. Холбооны Нөөц ажилгүйдлийн өндөр түвшин болон бодит ДНБ-ий бага түвшний эсрэг нийт эрэлтийг урамшуулсан гэж үзье. Бодит ДНБ өсөх бөгөөд үнийн түвшин дахин өсөх болно.
  • 19. Инфляцийн мөчлөг Нийлүүлэлтийн инфляцийн процесс үйл явц Хэрэв газрын тос үйлдвэрлэгчид газрын тосны үнээ өсгөж, харьцангуй үнээ өндөр түвшинд хадгалахыг оролдвол, Холбооны Нөөц мөнгөний хэмжээг өсгөх хариу үйлдэл үзүүлж, Нийлүүлэлтийн инфляцийн процесс
  • 20. Инфляцийн мөчлөг Өсч буй үнийн түвшин болон буурч буй бодит ДНБ-ий хослолыг стагфиляци гэж нэрлэдэг. НИОХ газрын тосны үнээ өсгөх үед Холбооны Нөөц мөнгөний хэмжээгээ нэмэгдүүлэн хариу арга хэмжээ авсан 1970-аад онд АНУ-д нийлүүлэлтийн инфляци бий болсон.
  • 21. Инфляцийн мөчлөг Хүлээгдэж буй инфляци Зураг 29.6-д хүлээгдэж буй инфляцийг дүрслэв. Нийт эрэлт өсөхөд уг өсөлт нь хүлээгдсэн байдаг учраас түүний үнийн түвшин дэх нөлөө нь мөн хүлээгдсэн байна.
  • 22. Инфляцийн мөчлөг Нэрлэсэн цалингийн түвшин нь үнийн түвшний хүлээгдэж буй өсөлтийг дагаж өсдөг. AD муруй баруун тийш шилжих бөгөөд SAS муруй зүүн тийш шилжинэ, тиймээс үнийн түвшин хүлээгдэж байснаараа өсч, бодит ДНБ нь потенциал ДНБ- ий түвшиндөө хэвээр үлдэнэ.
  • 23. Инфляцийн мөчлөг Инфляцийг таамаглах Инфляцийг хүлээхдээ хүмүүс түүнийг таамаглах ёстой хэрэгтэй болдог. Хамгийн сайн боломжит таамаглал нь бүх холбогдох мэдээлэлд суурилахдаг бөгөөд үүнийг рационал хүлээлт гэж нэрлэдэг. Рационал хүлээлт нь зөв байх албагүй боловч энэ нь боломжит хамгийн сайн нь хүлээлт юм.
  • 24. Инфляцийн мөчлөг Инфляци ба бизнесийн мөчлөг Инфляцийн таамаглал зөв үед эдийн засаг бүрэн ажил эрхлэлттэй байдаг. Хэрэв нийт эрэлт хүлээгдэж буй түвшнээсээ хурднаар өсвөл бодит ДНБ нь потенциал ДНБ-ээ давж шилжин өсч, инфляцийн түвшин хүлээгдэж буй түвшнээсээ хэтрэх бөгөөд эдийн засаг эрэлтийн инфляцитай үе шиг ажиллана. Хэрэв нийт эрэлт хүлээгдэж буй түвшнээсээ удаанаар өсвөл бодит ДНБ нь потенциал ДНБ-ээсээ бага болонж буурч, инфляцийн түвшин удаашрах бөгөөд эдийн засаг нийлүүлэлтийн инфляцитай үе шиг ажиллана.
  • 25. Инфляци ба ажилгүйдэл: Филипсийн муруй Филипсийн муруй нь инфляци болон ажилгүйдлийн түвшний хоорондын хамаарлыг харуулна. Филипсийн муруйн хугацааны хоёр үетэй байдаг. Үүнд:  Богино хугацааны Филипсийн муруй  Урт хугацааны Филипсийн муруй
  • 26. Богино хугацааны Филипсийн муруй Богино хугацааны Филипсийн муруй нь дараах хүчин зүйлс тогтмол байх үеийн инфляци болон ажилгүйдлийн түвшний хоорондын трейдоффыг харуулна. Үүнд: 1. Хүлээгдэж буй инфляцийн түвшин 2. Хэвийн ажилгүйдлийн түвшин Инфляци ба ажилгүйдэл: Филипсийн муруй
  • 27. Инфляци ба ажилгүйдэл: Филипсийн муруй Зураг 29.7-д сөрөг налалттай, богино хугацааны Филипсийн муруй (SRPC)-г үзүүлэв. Энэ муруй нь хэвийн ажилгүйдлийн түвшин болон хүлээгдэж буй инфляцийн түвшинг дайрна.
  • 28. Инфляци ба ажилгүйдэл: Филипсийн муруй Хүлээгдэж буй инфляцийн түвшин болон хэвийн ажилгүйдлийн түвшин өгөгдсөн үед: Хэрэв инфляцийн түвшин хүлээгдэж буй түвшнээсээ их болтол өсвөлбол ажилгүйдлийн түвшин буурна. Хэрэв инфляцийн түвшин хүлээгдэж буй түвшнээсээ бага болтол буурвалбол ажилгүйдлийн түвшин өснө.
  • 29. Урт хугацааны Филипсийн муруй Урт хугацааны Филипсийн муруй нь бодит инфляцийн түвшин хүлээгдэж буй инфляцийн түвшинтэй тэнцүү байх үеийн инфляци болон ажилгүйдлийн хоорондын хамаарлыг харуулна. Инфляци ба ажилгүйдэл: Филипсийн муруй
  • 30. Зураг 29.8-д хэвийн ажилгүйдлийн түвшинд босоо тэнхлэгтэй параллель байдаг урт хугацааны Филипсийн муруй (LRPC)-г дүрслэв. Урт хугацааны Филипсийн муруйн дагуу инфляцийн түвшин нь хүлээгдсэн байдаг учраас ажилгүйдлийн түвшин хэвийн түвшиндээ байна. Инфляци ба ажилгүйдэл: Филипсийн муруй
  • 31. SRPC нь LRPC-тай хүлээгдэж буй инфляцийн түвшин буюу зурагт үзүүлснээр жилийн 10 хувь байх түвшинд огтлолцоно. Хэрэв хүлээгдэж буй инфляци жилийн 10 хувиас 6 хувь хүртэл буурвал богино хугацааны Филипсийн муруй хүлээгдэж буй инфляцийн түвшин буурсантай ижил хэмжээгээр доошоо шилжинэ. Инфляци ба ажилгүйдэл: Филипсийн муруй
  • 32. Хэвийн ажилгүйдлийн түвшний өөрчлөлт Хэвийн ажилгүйдлийн түвшний өөрчлөлт нь урт болон богино хугацааны Филипсийн муруйг хоёуланг нь шилжүүлнэ. Үүнийг зураг 29.9 –д үзүүлэв. Инфляци ба ажилгүйдэл: Филипсийн муруй
  • 33. АНУ-ын Филипсийн муруй Зураг дээрх цэг бүр нь АНУ-ын тухайн жилийн инфляци болон ажилгүйдлийн хослолыг илэрхийлнэ. Зураг 29.10 (a)-т инфляцийн түвшин- ажилгүйдлийн түвшний зайгаар бодит зам байгуулсныг харуулав. Инфляци ба ажилгүйдэл: Филипсийн муруй
  • 34. Зураг 29.10(b) нь шилжиж буй богино хугацааны Филипсийн муруйн өгөгдлийг харуулна. Инфляци ба ажилгүйдэл: Филипсийн муруй
  • 35. 1960-аад оны туршид жилийн хэвийн ажилгүйдлийн түвшин 4.5%, хүлээгдэж буй инфляцийн түвшин 3 хувь байсан. Богино хугацааны Филипсийн муруй A цэгийг дайрах бөгөөд SRPC0 муруйгаар илэрхийлэгдэнэ. Инфляци ба ажилгүйдэл: Филипсийн муруй
  • 36. 1970-аад оны эхэн үед жилийн хэвийн ажилгүйдлийн түвшин 5 хувь хүртэл, хүлээгдэж буй инфляцийн түвшин 6 хувь хүртэл өсчээ. Богино хугацааны Филипсийн муруй B цэгийг дайрах бөгөөд SRPC1 муруй болно. Инфляци ба ажилгүйдэл: Филипсийн муруй
  • 37. 1970-аад оны сүүлээр жилийн хэвийн ажилгүйдлийн түвшин 8 хувь хүртэл өсч, хүлээгдэж буй инфляцийн түвшин 6 хувьд тогтвортой байсан. Богино хугацааны Филипсийн муруй C цэгээр дайрах бөгөөд SRPC2 муруйгаар илэрхийлэгдэнэ. Инфляци ба ажилгүйдэл: Филипсийн муруй
  • 38. 1975 болон,1981 онд жилийн хэвийн ажилгүйдлийн түвшин 8 хувь хэвээр байсан боловч хүлээгдэж буй инфляцийн түвшин 9 хувь хүртэл өссөн. Богино хугацааны Филипсийн муруй D цэгийг дайрах ба SRPC3 болно. 1990-ээд он болон 2000 оноос хойш богино хугацааны Филипсийн муруй буцаж SRPC0 болтол аажмаар шилжсэн. Инфляци ба ажилгүйдэл: Филипсийн муруй
  • 39. Бизнесийн мөчлөгийг дүрслэхэд хялбар боловч тайлбарлах хэцүү юм. Бизнесийн мөчлөгийг тайлбарлах дараах хоёр хандлага байдаг. Үүнд:  Бизнесийн мөчлөгийн гол хандлагын онол  Бодит бизнесийн мөчлөгийн онол Бизнесийн мөчлөгийн гол хандлагын онол Нийт эрэлт хэлбэлзэлтэй түвшнээр өсч байхад потенциал ДНБ тогтвортой хэмжээгээр өсдөг учраас бодит ДНБ нь потенциал ДНБ-ийхээ орчим хэлбэлздэг. Бизнесийн мөчлөг
  • 40. Эхлээд, потенциал ДНБ нь 9 их наяд доллар, эдийн засаг нь А цэгт бүрэн ажил эрхлэлттэй байв. Потенциал ДНБ 12 их наяд доллар хүртэл өсөхөд LAS муруй баруун тийшээ шилжинэ. Бизнесийн мөчлөг
  • 41. Сэргэлтийн туршид үед нийт эрэлт өсөх бөгөөд энэ өсөлт нь ихэвчлэн потенциал ДНБ-ээс илүү их байдаг. AD муруй AD1 –рүү шилжинэ. Бизнесийн мөчлөг
  • 42. Энэ сэргэлтийн туршид үед үнийн түвшин 115 хүртэл өсөхөөр хүлээгдэж буй ба нэрлэсэн цалингийн түвшин уг хүлээлтээр өдөөгддөг гэж таамаглъя. SAS нь SAS1 хүртэл шилжинэ. Бизнесийн мөчлөг
  • 43. Эдийн засаг B цэгт бүрэн ажил эрхлэлттэй хэвээр байх болно. Үнийн түвшин 105-аас 115 хүртэл хүлээгдсэнээрээ өснө. Бизнесийн мөчлөг
  • 44. Гэхдээ хэрэв нийт эрэлт потенциал ДНБ-ээсээ илүү удаанаар өсвөл AD муруй AD2 –руу шилжих ба эдийн засаг C цэгт шилжинэ. Бодит ДНБ-ий өсөлт удаашрах бөгөөд инфляци нь хүлээгдсэнээсээ бага болно. Бизнесийн мөчлөг
  • 45. Харин хэрэв нийт эрэлт потенциал ДНБ-ээсээ илүү хурдан өсвөл AD муруй AD2 –рүү шилжинэ. Эдийн засаг D цэгт очно. Бодит ДНБ-ий өсөлт нь хурдтай байх ба инфляци нь хүлээгдэж буй түвшнээсээ өндөр байна. Бизнесийн мөчлөг
  • 46. Эдийн засгийн өсөлт, инфляци болон бизнесийн мөчлөг нь потенциал ДНБ-ий тогтвортой өсөлт, нийт эрэлтийн хурдтай (дундаж) өсөлт, нийт эрэлтийн өсөлтийн хурдны хэлбэлзлээс бий болдог. Бизнесийн мөчлөг
  • 47. Бодит бизнесийн мөчлөгийн онол-ББМ онол Бодит бизнесийн мөчлөгийн онол нь эдийн засгийн хэлбэлзлийн гол эх үүсвэр болох бүтээмжийн санамсаргүй хэлбэлзлийг чухалчлан авч үздэг. Энэ бүтээмжийн хэлбэлзэлийг технологийн дэвшлийн хурдны хэлбэлзлийн үр дүн гэж таамаглана. Гэхдээ олон улсын мөргөлдөөн, цаг уурын хэлбэлзэл, эсвэл байгалийн гамшиг зэрэг бусад эх үүсвэр ч мөн байж болно. Бид ББМ-ийн онолыг эхлээд түүний импульс, дараагаар нь уг импульс бодит ДНБ-ий мөчлөг болж хувирах механизмыг авч үзэх юм. Бизнесийн мөчлөг
  • 48. ББМ-ийн импульс Импульс нь технологийн дэвшлийн үр дүн болох бүтээмжийн өсөлтийн түвшин юм. Ихэнх үед технологийн дэвшил нь тогтвортой бөгөөд бүтээмжийн өсөлт нь дунд зэргийн хурдтай байдаг. Гэвч зарим үед бүтээмжийн өсөлт хурдасдаг бөгөөд зарим үед хөдөлмөрийн дундаж бүтээмж буурснаар уг үзүүлэлт мөн буурдаг. Огцом бүтээмжийн өсөлт нь сэргэлтийг бий болгох бөгөөд бүтээмжийн бууралт нь уналтыг үүсгэдэг. Зураг 29.12 нь ББМ-ийн импульсийг харуулна. Бизнесийн мөчлөг
  • 49.
  • 50. ББМ-ийн механизм Сэргэлт болон уналтыг үүсгэдэг бүтээмжийн өөрчлөлтөөс дараах хоёр нөлөө бий болно. Үүнд: 1. Хөрөнгө оруулалтын эрэлтийн өөрчлөлт 2. Хөдөлмөрийн эрэлтийн өөрчлөлт Бизнесийн мөчлөг
  • 51. Зураг 29.13(a) нь бүтээмжийн бууралтын хөрөнгө оруулалтын эрэлт дэх нөлөөг харуулна. Бүтээмжийн бууралт нь хөрөнгө оруулалтын эрэлтийг багасгаснаар зээлжих сангийн эрэлтийг бууруулна. Бодит хүүний түвшин болон зээлжих сангийн хэмжээ буурна. Бизнесийн мөчлөг
  • 52. Гол шийдвэр: хэзээ ажиллах вэ? Хүмүүс хэзээ ажиллахаа шийдэхдээ дараагийн үед ажилласнаас хүлээгдэж буй үр өгөөжтэйийг өнөө үед ажилласнаас бий болох үр өгөөжийгтэй харьцуулж үздэг. Хэзээ-ажиллах талаар шийдвэр нь бодит хүүний түвшнээс хамаарна. Бодит хүүний түвшин бага үед өнөөдрийн хөдөлмөрийн нийлүүлэлт бага байна. Олон эдийн засагчид энэ хугацаа хоорондын орлуулалтын нөлөө нь маш бага гэж үздэг, харин ББМ-ийн онолчид энэ нөлөө маш их бөгөөд ББМ-ийн гол онцлог гэж үздэг. Бизнесийн мөчлөг
  • 53. Зураг 29.13(b) нь бүтээмжийн бууралтын хөдөлмөрийн эрэлт дэх нөлөөг харуулна. Бүтээмжийн бууралт нь хөдөлмөрийн эрэлтийг бууруулна. Бодит хүүний бууралт нь хөдөлмөрийн нийлүүлэлтийг бууруулна. Ажил эрхлэлт болон бодит хүүний түвшин буурна. Бизнесийн мөчлөг
  • 54. ББМ-ийн онолын шүүмжлэл болон түүнийг хамгаалах нь ББМ-ийн онолын гурван гол шүүмжлэл байдаг. 1. Нэрлэсэн цалингийн түвшин нь уян хатан бус бөгөөд энэ таамаглал нь бодит баримттай байдалтай зөрчилддөг. 2. Бодит цалингийн түвшний бага өөрчлөлттэй өөрчлөлт бага үеийнд ажил эрхлэлт болон хөдөлмөрийн нийлүүлэлтийн их хэмжээний хэлбэлзлийг тайлбарлахад хугацаа хоорондын орлуулалт нь дэндүү хангалтгүй 3. Бүтээмжийн шокууд нь технологийн өөрчлөлт шиг нийт эрэлтийн өөрчлөлтээөөс шалтгаалдаг байж Бизнесийн мөчлөг
  • 55. ББМ-ийн онолын шүүмжлэл болон түүнийг хамгаалах нь ББМ-ийн онолыг хамгаалагчид нь дараахыг онолуудыг баталдаг. 1. ББМ-ийн онол нь эдийн засгийн өсөлтийн баримтуудтай тохирдог бөгөөд бизнесийн мөчлөгийн талаарх макроэкономиксийн баримтуудыг тайлбарладаг. Мөн уг онол нь өсөлт болон мөчлөгийг хоёуланг нь тайлбарладаг нэг онол юм. 2. ББМ-ийн онол нь хөдөлмөр ба капиталын хоорондын орлого хуваарилалтын мэдээлэл, хөдөлмөрийн эрэлт ба хөрөнгө оруулалтын эрэлтийн шийдвэр болон хөдөлмөрий нийлүүлэлтийн шийдвэрийн талаарх микроэкономиксийн өргөн цар хүрээний баримтуудтай Бизнесийн мөчлөг