1. Íèéãìèéí òýãø áóñ áàéäàë áà хяналт, нийгмийн äàâõðààæèëò

3. Òýãø áóñ áàéäàë – Íýð õ¿íä , çàñàãëàë , ìºí㺠ãýõ ìýò íèéãìèéí áàÿëãààñ õ¿ì¿¿ñ õàðèëöàí àäèëã¿é õ¿ðòýæ áóé íºõöºë þì. Åð íü íèéãìèéí òýãø áóñ áàéäàë íü íèéãìèéí áàÿëãààñ õàðèëöàí àäèëã¿é õ¿ðòýæ áàéãààãààñ áîëæýý. Ñòðàò÷ëàë (¿åëýë)íü òýãø áóñ áàéäàë íýã ¿åýñ õîé÷ ¿åäýý øèëæèõ àðãààð òîäîðõîéëîãäîõ áºãººä èíãýñíýýð ÿçãóóð áóþó íèéãìèéí äàâõðàà ¿¿ñäýã . Íèéãìèéí òýãø áóñ áàéäàë

4. Нийгмийн давхраажилт Íèéãìèéí äàâõðààæèëò íü ñîöèîëîãèéí ãîë ñýäýâ þì. Îð÷èí ¿åèéí íèéãì¿¿äýä òýãø áóñ áàéäàë õ¿÷òýé áàéãàà áºãººä ýíý íü õ¿ì¿¿ñèéí îðëîãî , áîëîâñðîëûí ò¿âøèí çýðãýýð íü ÿëãàí õóâààæ áàéäàã Ýõëýýä êàñòóóä äàðàà íü äàâõðàãóóä õîæèì íü àíãèóä ¿¿ññýí .

27. Язгуур 1-р язгуур 2-р язгуур 3-р язгуур Хаад, тайж нар, цэргийн язгууртнууд Шашны дээд мяндагтан нараас сүм хийдийн доод зиндааны ажилтан нар Чөлөөт төриачид, хамжлага ажилтан, худалдаачид, гар урчууд

31. Нийгмийн давхраажилт Á¿õ õºãæèíã¿é îðíóóä ÷èíýýëýã àìüäðàëûí òºâøèí㺺𺺠íýã õýìæýýíä áàéäàã õýäèé ÷ òýäíèé äóíä ò¿¿õýí, óëàìæëàë ,ñî¸ë , õ¿í àìûí àìüäðàëûí õýâ ìàÿã áà äàäàë çóðøèëààñ ¿¿äýí íèéãìèéí äàâõðààæèëòàä íü çààâàë îëîí ÿëãàà ãàðäàã . Õîëèìîã õýëáýðèéí äàâõðààæèëò ¿¿ñýõ áîëñîí øàëòãààí íü õààíò òºð õàäãàëàãäàí ¿ëäñýíòýé õîëáîîòîé þì.

32. Нийгмийн хяналт Íèéãýìä õ¿íèé çàí ¿éë íèéãìèéí õàðèëöààã çîõèöóóëàí òîõèðóóëæ áàéäàã îëîí òîîíû ìåõàíèçì á¿õèé òîãòîëöîî áàéäàã. Ýíý çîõèöóóëàëòûí ìåõàíèçìûí íýã íü íèéãìèéí õÿíàëò þì. Õÿíàëò òàâèõ æóðàìààð íèéãìèéí õàðèëöààã çîõèöóóëäàã. Íèéãìèéí ãèø¿¿í á¿ðèéí èíäâèäóàëü ÷àíàð , õóâèéí àøèã ñîíèðõîë ,¿éë àæèëëàãàà çîðèëãî ÷èãëýë çýðýã îëîí õ¿÷èí ç¿éëýýñ øàëòãààëæ õ¿ì¿¿ñèéí õàðèëöààíä ¿ë îéëãîëöîë ñààä áýðõøýýë àëèâàà çºð÷èë人íèéã áèé áîëãîäîã. Õ¿íèé íèéãìèéí õºãæëèéí ÿâöàä äýýðõ àñóóäëûã øèéäâýðëýõ, çîõèöóóëàõ íýãòãýí çîõèîí áàéãóóëàõûí òóëä ÿíç á¿ðèéí çîõèöóóëàëò ãàð÷ èðñýí. Ýäãýýðèéí îíîâ÷òîé ò¿ãýýìýë õýëáýð íü íèéãìèéí õÿíàëò þì.

34. Íèéãìèéí õÿíàëò íü ¿íäñýí õî¸ð ãîë ýëåìåíòèéã ººðòºº áàãòààäàã Íèéãýìä õ¿í ººðèé㺺 çºâ àâ÷ ÿâàõ òóõàé óðüä÷èëàí òîãòîîãäñîí ä¿ðýì æóõàì þì. Õ¿ì¿¿ñèéã íýã á¿õýë õýñýãò íýãòãýæ õàìò îëîí íèéòëýãèéã õîëáîæ áàéäàã. Õ¿ì¿¿ñèéí ñîöèîë õýì õýìæýýã ìºðä¿¿ëýõýä ÷èãëýãäñýí óðàìøóóëàë áà öýýðëýë øèéòãýëèéí íèéëáýð öîãö þì. Ñàíêöè áîë õýì õýìæýýã õàìãààëàã÷ ìºí Íèéãìèéí õÿíàëò Õýì õýìæýý Ñàíêöè

35. Ñîöèîë ñàíêöèéí 4-í òºðºë 1. Õóóëü ýðõèéí ýåðýã ñàíêöè-Àëáàí ¸ñíû áàéãóóëëàãûí ç¿ãýýñ îíîîñîí îëîí íèéòèéí ºìíº ñàéøààõ óðàìøóóëàõ ÿâäàë þì. ¯¿íä øàãíàëóóä , íýð õ¿íä õàðèóöëàãà íîîãäóóëàõ çýðýã îðíî . 2 .Õóóëü áóñ ýåðýã ñàíêöè-Àëáàí ¸ñíû áàéãóóëëàãûí ç¿ãýýñ îíîãäóóëààã¿é îëîí íèéòèéí ñàéøààë, óðàìøóóëàë ãýõ ìýò 3 .Õóóëü ýðõèéí ñºðºã ñàíêöè-Õóóëü ýðõò çàñãèéí ãàçðûí òîãòîîë áàéãóóëëàãûí ä¿ðýì æóðàì,òóøààë çàðëèã çýðýã óðüä÷èëàí áàòàëãààæèæ ç¿éë÷ëýãäñýí øèéòãýë þì. 4 .Õóóëü áóñ ñºðºã ñàíêöè-Àëáàí ¸ñíû áàéãóóëëàãóóäààð óðüä÷èëàí áàòàëãààæèæ òîãòîîãäîîã¿é øèéòãýë¿¿ä þì.

37. Íèéãìèéí àëáàí ¸ñíû õÿíàëò Íèéãìèéí õàðèëöààã çîõèöóóëàõûí òóëä ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãûí òîãòîîñîí õóóëü ç¿éí çàñàãëàëààð õýðýãæèëò íü õàíãàãäàæ áàéäàã, çàéëøã¿é äàãàæ ìºðäºãäºõ íèéòëýã øèíæòýé ýðõ ç¿éí õóâüä õýëáýðæñýí çàí ¿éëèéí ä¿ðýì ãîðèìóóäûí ñèñòåì þì. Íèéãìèéí àëáàí áóñ õÿíàëò ãýäýã íü íèéãìèéí õàðèëöààã çîõèöóóëäàã , íèéãìèéí àìüäðàëûí ÿâöàä óëàìæëàãäàæ áèé áîëñîí çàí ¿éëèéí òîãòâîðòîé õýì õýìæýý á¿õèé ¸ñ ñóðòàõóóí çàí çàíøëûí õàíäëàãûã õýëíý. Íèéãìèéí àëáàí áóñ õÿíàëò

38. Íèéãìèéí сөрөг үзэгдэл ба ãàæ ¿çýãäýë Энэ хоёр ойлголт нь ялгаатай ойлголт юм. Сөрөг үзэгдэл гэдэг нь нийгмийн хэм хэмжээг алдагдуулсан үзэгдлийг хэлнэ. Íèéãìèéí õ¿÷èí ç¿éëýýñ õàìààðàëòàé ,õ¿ì¿¿ñò ººðñäºä íü íºëººëäºã, íèéãýìä ºðíºæ áóé ¿éë ÿâöûã íèéãìèéí ¿çýãäýë ãýíý. Ñ¿¿ëèéí ¿åä ñîöèîëîãè, ýðõ ç¿é, ñýòãýë ñóäëàëûí øèíæëýõ óõààíä øèíýýð îðæ áóé îéëãîëò óõàãäàõóóíû íýã íü íèéãìèéí ãàæ ¿çýãäýë þì. Ñîöèîëîãèéí øèíæëýõ óõààíä íèéãìèéí ãàæ ¿çýãäëèéã äåâèàíò ¿çýãäýë ãýæ íýðëýäýã.

39. . Íèéãýìä áàéäàã äåâèàíò ¿çýãäëèéã àðèëãàõûí òóëä íèéãìèéí õÿíàëò ¿éë÷èëäýã. Ãàæ ¿çýãäýë ãýäýã áîë õ¿íèé ¸ñíîîñ ãàæóóä ç¿éë þì. Ýíý íü íèéãìèéí äýã æóðàì, ýìõ çàìáàðàà, çîõèîí áàéãóóëàëòûã àëäàãäóóëäàã.

40. The End