3. Урьдчилан сэргийлэх боломжийн тухай мэдлэг олгоно.

5. Цусны эргэлтийн тогтолцооны өвчин (10000 хүн амд 21.74)авдар (10000 хүн амд 11.89)

6. Бэртэл хордлого гадны шалтгаант үр дагавар (10000 хүн амд 8.71)

7. Хоол шингээх эрхтний өвчин (10000 хүн амд 4.84)

8. Амьсгалын тогтолцооны эмгэг (10000 хүн амд 2.78) орж байна

9. ХБӨ-Монгол улсад Эрүүл мэндийн статистик мэдээ баримтаас үзвэл 2007 онд хүнамын нас баралтын шалтгааны 36.0%-ийг цусны эргэлтийн тогтолцооны эмгэг ,20.1% -ийг хавдар, 19.2%-ийг осол гэмтэл ,хордлого багадны шалтгаан төвчлөл эзэлж байна.

11. ХБӨ-ний эрсдэлт хүчин зүйлсийн байдал

13. 1.Зүрх судасны өвчин

14. 2.Тархинд цус харвах

15. 3.Хавдар

16. 4.Чихрийн шижин

17. 5.Амьсгалын замын архаг өвчин

18. Халдварын бус өвчин ба эрсдэлт хүчин зүйлс

19. Завсрын хүчин зүйл Цусан дахь нийт холестерины дундаж хэмжээ

21. Хорт хавдар( нас баралт 7,5 сая)

22. Архаг амьсгалын замын өвчин (насбаралт4сая)

23. Чихрийн шижин (нас баралт1,1сая)

26. Байнгын идэвхитэй хөдөлгөөн нь:

28. Чихрийн шижин өвчний эрсдэлийг 50%

29. Ясны сийрэгжилт болон хугаралтыг 50%

30. Сэтгэл гутрал ганцаардал, бухимдал сэтгэл зовних байдлыг бууруулж сэтгэл санааг сэргээнэ

32. Шинээр энергийн эх үүсвэрийг бий болгож байдаг

33. Зүрх болон амьсгалын эрхтэн системд илүүтэйгээр нөлөөлж судсыг тэлэх болон цусаар эргэлдэх хүчилтөрөгчын хангамжыг нэмэгдүүлж, цусны улаан эсийг шинээр нөхөн төлжихөд нөлөөлж байдаг

34. Тогтмол дасгал хөдөлгөөнтэй байх нь цусан дах чөлөөт өөхний хүчил триглицеридын хэмжээг ч бууруулж байдаг

35. Дасгал хийж дуусаад 2 цагийн дараа чөлөөт өөхний хүчил нь шаардлагатай энергийн нөөцийг бий болгож байдаг Элгэнээс ялгарах нөөц глюкозын хэмжээг бууруулдаг ба липолизын процессыг мөн бууруулж байдаг Хөдөлгөөнийг төвөг гэж үзэхээс илүү боломж гэж бодох Өдөр бүр янз бүрийн байдлаар аль болох идэвхитэй байх Хэрэв боломжтой бол зарим нэмэлт эрчимт дасгалуудыг тогтмол хийх

37. ДЭМБ-аас гаргасан зөвлөмжид: Долоо хоногийн 5-7 өдөрт дунджаар 30 мин идэвхтэй хөдөлгөөн хийх Өдөрт 3 удаа 10 минутын идэвхтэй хөдөлгөөн хийх

38. Зохисгүй хооллолт Хоолны илчлэг болон өөх, тос ихсэх нь ЗСӨ ялангуяа судас хатуурах өвчний эрсдлийг ,харин нийлмэл нүүрс ус ,ислэг багатай хүнс хоол хэрэглэх нь ЧШ хавдраар өвчлөх эрсдлийг нэмэгдүүлдэг.

39. Хоолны ислэгийг нэмэгдүүлж өөх ,тос давсыг бага хэрэглэн хоол тэжээлийн зөвлөмжийг дагаснаар ХБӨ-ийн эрсдлийг бууруулах боломжтой.

40. Өдөр тутам тамхи татдаг хүн амын хувь

41. Завсрын хүчин зүйл цусны даралт ихтэй хүн амын хувь

42. Завсрын хүчин зүйл цусан дахь сахарын хэмжээ ихэссэн хүн амын хувь

43. Завсрын хүчин зүйл илүүдэл жин буюу таргалалттай хүн амын хувь

44. ХБӨ-ний эрсдэлт хүчин зүйл

46. Хоол хүнсээр авах илчлэгийн хэмжээг хянах

47. Хоол хүнсэн дэх шимт бодисын хэмжээ нь зохистой харьцаатай байх

48. Хоол хүнсээр авах шимт бодис нь зохистой хэмжээтэй байх

49. Тэжээллэг чанар нь бие махбодын хэрэгцээг хангасан байх

51. Өдөрт 20-50 гр элэгний хатуурал болон цусны даралт ихсэх өвчин илэрнэ.

52. Өдөрт 50 гр хавдрууд, элэгний хатууралүүснэ

54. Аюултай хэрэглээ гэж хор хохирол учруулахуйц хэрэглээний хэв маягийн түвшин болно.

55. Хортой үр дагавар өгөхүйц хэрэглээ нь бие махбод буюу сэтгэцийн эрүүл мэндэд хохирол учруулах хэв маяг юм.

56. Архины хамаарал гэдэг нь тухайн хүний эрхэмлэдэг байсан үнэт зүйлс нь утгаа алдаж архийг эн тэргүүнд тавих физиологи, зан үйл, танин мэдэхүйд суурилсан хавсарсан эмгэг бөгөөд үндсэн шинж нь архи уух дур хүсэл байдаг. Энэхүү эмгэг нь дахих хандлагатай .

58. Анхаарал тавьсанд баярлалаа...