1. Deneysel sepsis modelinde
propranolol tedavisinin endotelyal
disfonksiyon üzerine etkisi
Ezgi Özyılmaz, Sinem Göktürk, Emine Kılıç Bağır, Leman Sancar, Özlem
Görüroğlu, İsmail Cem Eray, Yusuf Kenan Dağlıoğlu, Oya Baydar,
Gülşah Seydaoğlu, Ali Kocabaş
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji AD
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji AD
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Histoloji ve Embriyoloji AD
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya AD
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Mikrobiyoloji AD, Deney Hayvan Laboratuarı
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi AD
Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyoistatistik AD
2. GİRİŞ
• Sepsis, enfeksiyona karşı aşırı sistemik
inflamatuar yanıt ile karakterize bir sendromdur.
• Patofizyolojisi ??
• İmmun sistem
• Koagülasyon sistemi
• Otonom sinir sistemi
DIC, MODS, ŞOK
3. Endotel hücre aktivasyonu, sepsiste MODS’a neden olan mikrovasküler
disfonksiyonun temel mekanizmalarından biridir Organ
disfonksiyonu
4. Adrenerjik Sistem
• Organ fonksiyonu ve kardiyovasküler homeostazın anahtar
sistemi
• İmmun sistemin güçlü bir düzenleyicisi
• Dalak, timus, LN, Kemik iliği sempatik sistemle inn. edilir.
• Th2-lenf. dışındaki pek çok
lenfoid hücre, yüzeyinde beta
adrenerjik reseptör eksprese eder.
• En yüksek reseptör ekspresyonu +
• En güçlü adenilat siklaz bağlanma
Etkinliği: NK
De Montnollin E et al. Crit Care 2009; 13:230
5. Sepsis ve Adrenerjik Sistem
• Sepsiste kemik iliği, monosit-mf üretiminde anahtar
rol oynar.
• Sempatik aktivasyon, β2 res. aracılığıyla;
1- Ki’den monosit üretimini arttırır
2- Monositlerin aktif mf’a dönüşümünü indükler
3- NFκB aracılı sitokin salınımına neden olur.
Muthu K, et al. J Neuroimmunol 2005; 165: 129-135
6. Sepsis ve Adrenerjik Sistem
• Sepsiste, adrenenerjik sistem aktivasyonu sonucu
plazma katekolamin düzeyleri artar.
• Persistan katekolamin artışları hücresel immunite
aracılığıyla immunsupresyona neden olur.
• Aynı zamanda mortalite ile ilişkilidir.
Ackland GL, et al. Crit Care Med 2010; 38: 388-394
Prass K, et al. J Exp Med 2003; 198: 725-36
9. Amaç
• Bu çalışmanın amacı, deneysel sepsis modelinde non-
selektif bir β-bloker olan propranolol’ün endotelyal
disfonksiyon ve survi üzerine etkisinin araştırılmasıdır.
10. Yöntem
• Araştırma yeri: ÇÜ-DETAUM
• Çukurova Üniversitesi Deney Hayvan Etik Kurul onayı
alındı.
• Erişkin erkek (300 gr) Wistar-Albino ratlar
• Uygun yaşama koşulları, yem ve su kısıtlaması yok.
• 4 grup ve her grupta 12’şer rat olmak üzere toplam 48 rat
• Sepsis yöntemi: CLP
• Anestezi: 5 mg/kg Ksilazin + 80 mg/kg ketamin
• Tüm gruplara laparatomi sonrası 2ml/100 gr sc SF
• Propranolol: 100 mg/kg ip uygulama (Sigma Lab.)
11. Gruplar
• Grup 1: Sham
• Grup 2: Kontrol (CLP öncesi 3 gün ip SF)
• Grup 3: PreCLP Prop (Sepsis oluşturulmadan önceki 3
gün, 100 mg/kg ip propranolol uygulandı)
• Grup 4: PostCLP Prop (Sepsis sonrası tek doz 100
mg/kg ip Propranolol)
12. Çalışma Akışı
1.gün 2.gün 3.gün 4. gün 120
saate
kadar
SHAM Takip Takip Laparatomi,
manuel palpasyon-
Kapama-survi
takibi
* Her gruptan 6’şar
rat, anestezi altında
sakrifiye edildi.
*İntrakardiyak yolla
kan alındı
•Akciğerleri
çıkarıldı.
* -80°C’de saklandı.
*Kalan ratlara 120
saate kadar saatlik
survi takibi yapıldı.
Takip
PRE-CLP SF İP-SF İp-SF İp SF-60 dk sonra
Laparatomi-CLP-
survi takibi
Takip
PreCLP-Prop İP-Prop İP-Prop İp Prop-60 dk sonra
Laparatomi-CLP-
survi takibi
Takip
PostCLP-Prop Takip Takip Laparatomi-CLP-60
dk sonra tek doz ip
Prop-survi takibi
Takip
13. Değerlendirmeler
A- Biyokimyasal analiz: Serum örneğinden TNF-α, PAI-1,
VEGF düzeyleri
B- Işık Mikroskopi ve İmmunohistokimyasal inceleme:
2 kör histopatolog, HE boyalı ışık mikroskopi ve
immunohistokimyasal olarak akciğer dokusunda TNF-α ve
IL-6 incelendi, hscore ile raporlandı.
C- Elektron Mikroskopi: Reichert Ultracut S ultramikrotomu
ve Jeol JEM 1400 Transmisyon Elektron Mikroskopu
D- Survi takibi: 120 saate kadar
14. İstatistiksel Değerlendirme
• Sürekli değişkenler normale uygunluk açısından
değerlendirildi.
• Normal dağılım göstermeyen değişkenler için Non
parametrik testlerde Mann-Whitney U ve Kruskal Wallis
• Kategorik değişkenlerin analizinde ise Ki kare ve Fisher
Exact test kullanıldı.
• Survival analizi Kaplan Meier yöntemi ile yapıldı.
• İstatistiksel fark p<0.05 anlamlı olarak kabul edildi.
• SPSS 20.0
16. SHAM KONTROL (SF) PRE-CLP
PROP.
POST-CLP
PROP
p
IL-6 Skoru
Median
(min-max)
163
(125-205)
185
(145-235)
218
(190-255)
218
(155-260)
0,069#
0,077*
0,200¶
0,107₱
0,810ɸ
TNF-alfa skoru
Median
(min-max)
22
(2-139)
130
(119-192)
205
(180-245)
139
(112-261)
0,002#
0,016*
0,749¶
0,010₱
0,055ɸ
Tablo 2: Akciğer dokusunda immunohistokimyasal olarak h-score ile
değerlendirilen TNF-α ve IL-6 sonuçları
#: 4 grup arası
*: Sham- post arası
¶: Kontrol-post arası
₱: Kontrol- pre arası
ɸ: Pre- Post arası
İmmunohistokimyasal İnceleme
17. Sonuçlar-3
Elektron Mikroskopi
Şekil 1. Sham grubuna ait akciğer dokusunun elektron mikroskobik görünümü. Kapiller
endotel hücrelerinin (E), çekirdek (Ç) ve sitoplazmik organelleri normal yapıda
izlenmektedir. endotel hücreleri altındaki bazal lamina (BL) normal yapısını korumaktadır.
M; Makrofaj, ER; Eritrosit, KAP; Kapiller. Bar: 1µm.
18. Elektron Mikroskopi
Şekil 2. Kontrol grubuna ait akciğer dokusunun elektron mikroskobik görünümü. Endotel
hücrelerinin çekirdeğinde (Ç) heterokromatin artışı , hücre sitoplazmasında
vakuolizasyonlar, mitokondrial genişleme ve mitokondri kristalarında harabiyet
izlenmektedir. İnterstisyumda makrofajların (M) sitoplazmalarında fagositik cisimlerin
varlığı görülmektedir. BL; kapiller endotel hücrelerinin bazal laminası, AH; Tip 2 alveolar
hücre. Bar: 1µm.
19. Elektron Mikroskopi
Şekil 4. Pre-propranol grubuna ait akciğer dokusunun elektron mikroskobik görünümü.Kapiller
endotel hücreleri (E) ve bazal lamina (BL) birçok alanda normal ince yapısını korumaktadır.
Bununla birlikte bazı alanlarda endotel hücre çekirdeklerinde (Ç) heterokromatin artışı ve
mitokondrialarda hafif dejeneratif değişiklikler izlendi. KAP; kapiller, ER; eritrosit. Bar: 1µm.
20. Elektron Mikroskopi
Şekil 3. Post propranol grubuna ait akciğer dokusunun elektron mikroskobik görünümü.
Kapiller endotel hücreleri (E) ve bazal lamina (BL) birçok alanda normal yapısını
korumaktadır. Bununla birlikte bazı alanlarda endotel hücre çekirdeklerinde hafif
heterokromatin artışı izlendi. N; nötrofil, KAP; kapiller. Bar: 1µm.
21. Sonuçlar 4: Survival analizi
Gruplar Survival (Saat)
Mean (Medyan)
Kontrol(SF) 28.3 (14.0)
Pre-CLP Prop 118,3 (120)
Post-CLP Prop 38,9 (29,5)
P değeri
(3 grup arasında)
0,003
P değeri
(Kontrol ve Post –CLP
arasında)
0,325
22. Tartışma
• Bugüne kadar pek çok deneysel ve klinik sepsis
araştırmasında, özellikle survi üzerine olumlu etkileri
gösterilmiş olan beta bloker tedavinin etki
mekanizması “endotelyal sistem” olabilir.
• Bu konuda yapılacak ileri araştırmalar, sepsiste
mikrovasküler bozuklukların düzeltilmesi sonucu
tedavi algoritmasını ve prognozu ciddi ölçüde
değiştirebilir.
