Marian Salzman, CEO Havas PR w USA, publikuje kolejny coroczny raport dotyczący zjawisk z pogranicza ekonomii, psychologii, socjologii, geopolityki, sztuki i biologii. Na 2014 r. zaprezentowała 14 trendów
2. Mało brakowało, a nie ruszylibyśmy nawet palcem,
aby zaprognozować trendy na rok 2014 – przecież
wszyscy uważają się dzisiaj za trendspotterów.
Ale może rzeczywiście mają rację – w końcu
rok 2013 był Rokiem Codziennego Trendspottera.
Dzisiejszy baczny obserwator istniejących trendów i twórca nowych niczym
szef kuchni specjalizującej się w szybkich daniach serwuje zgłodniałym
odbiorcom swoje spostrzeżenia i wnioski dotyczące przyszłości. Mamy
blogerki wiedzą, co nowego słychać w rodzicielstwie, hipsterzy dobrze
orientują się w krajobrazie miejskim, a fashionistki projektują nowe modne
połączenia kolorów.
Dzięki inteligentnemu wyszukiwaniu i aktualizacjom odświeżającym się co
sekundę każdy, kto jest naprawdę zainteresowany daną dziedziną i lubi się jej
przyglądać, może z łatwością gromadzić najnowsze informacje, interpretować
to, co się dzieje, a także dyskutować o przyszłych trendach. Oczywiście nie
wszyscy mówią z sensem, ale zgodnie z prawami statystyki wśród nowej fali
trendspotterów na pewno znajdzie się kilka prawdziwych talentów.
Czy obserwowanie i wyznaczanie trendów to przejaw rzetelnej wiedzy,
czy może bardziej zdolności dostrzegania tego, co kryje się tuż za
rogiem? Kto wie. (I czy ta wiedza ma jakiekolwiek znaczenie w dobie
natychmiastowych odpowiedzi i gratyfikacji w czasie rzeczywistym?)
W każdym razie, biorąc powyższe pod uwagę, zdajemy sobie sprawę,
że równie dobrze może to być ostatnie z naszych rocznych zestawień.
Dlatego teraz spójrzmy na to, co pojawia się na horyzoncie.
2
4. MAJSTROWANIE
I EKSPERYMENTOWANIE
— MEGATREND W ŚWIECIE,
KTÓRY STAŁ SIĘ
DYSFUNKCJONALNY,
STANĄŁ W MIEJSCU
LUB CAŁKIEM SIĘ ZEPSUŁ
Być może świat jest zbyt złożony i zbyt szybko pędzi do przodu, aby odgórnie
tworzone skomplikowane rozwiązania były skuteczne w wypadku rządów,
korporacji czy innych dużych organizacji. Na szczęście takie podejście zaczyna
się zmieniać. Jeśli pasjonaci różnych dziedzin czegokolwiek nas nauczyli, to
na pewno tego, że innowacyjne rozwiązania rodzą się często z działania wielu
osób majstrujących przy istniejących technologiach po to, by zobaczyć, co
nowego można z nich wycisnąć.
Stare i bardzo wieloznaczne pojęcie hakerstwa objęło teraz również bardziej
łagodne formy kombinowania, takie jak Lifehacker i HackingWork. Ten duch
hakerstwa jest obecnie najbardziej widocznym trendem naszych czasów,
w których ludzie borykają się z całą masą problemów, takich jak trudności
gospodarcze, polaryzacja polityczna, trudne kwestie społeczne i ochrona
środowiska. Niezależnie od natury problemu możesz być pewien, że gdzieś na
świecie już teraz jacyś spryciarze kombinują spokojnie, jak sobie z nim poradzić,
albo przynajmniej odważnie stawiają mu czoła.
4
6. PIENIĄDZE DAWANE
Z POCZUCIA WINY CZYNIĄ
WIELE DOBREGO
− POPRZEZ NOWE I INNOWACYJNE
SPÓŁKI PUBLICZNO-
-PRYWATNE
Coraz mniej bolączek i problemów będzie rozwiązanych przez dekrety bardziej
inspirowane ideologią niż poparte praktycznym doświadczeniem. Na szczęście
powstawanie społeczeństw współpracujących oznacza, że
prywatne środki
pieniężne będą przekazywane na wsparcie państwowych szkół, na parki
miejskie, a nawet na budowę państwowych autostrad, jeśli to komuś przywróci
spokój ducha lub stworzy pozory dobrej jakości życia.
Częściowo przekazywanie tych pieniędzy będzie motywowane poczuciem
winy (bycie wśród 1 procenta wybrańców losu może sprawiać, że ktoś się
czuje nieswojo), częściowo podyktowane przerośniętym ego lub chęcią
zamanifestowania poglądów politycznych darczyńców, ale w pozostałych
wypadkach będzie po prostu przejawem starej, dobrej idei aktywności
społecznej. Kogo jednak obchodzi motywacja, jeśli pieniądze płyną
i przyczyniają się do wspierania pożytecznych inicjatyw? Niektóre z nich się
powiodą, inne nie. W chwili obecnej nie ma na to sztywnych reguł i ściśle
określonych wzorów. Czas pokaże.
6
7. ODEJŚĆ CZY ZOSTAĆ:
TO JEST PYTANIE,
KTÓRE W 2014 ROKU
BĘDĄ ZADAWAĆ SOBIE
RÓŻNE KRAJE
3
7
8. ODEJŚĆ CZY ZOSTAĆ:
TO JEST PYTANIE,
KTÓRE W 2014 ROKU
BĘDĄ ZADAWAĆ SOBIE
RÓŻNE KRAJE
Być może duże państwa nie przystają do dzisiejszego szybko zmieniającego
się świata. Wiele z nich zostało przecież stworzonych przez budowniczych
narodów, którzy w swoich działaniach kierowali się głównie wspólnotą języka,
kultury i interesów danej grupy ludzi. Teraz hyperconnectivity nie tylko skraca
czas i zmniejsza przestrzeń między krajami, ale sprawia także, że
ludzie coraz
częściej zdają sobie sprawę z wartości lokalnych więzi w obrębie swoich krajów.
To powoduje, że małe, spójne państwa mogą mieć znaczący wpływ na inne
kraje i to bez aspiracji do bycia potęgami. Przykład: kraje skandynawskie,
Singapur i Hongkong.
W Europie Szkocja przygotowuje się do przeprowadzenia w 2014 roku
referendum w sprawie odłączenia się od Wielkiej Brytanii i uzyskania
niezależności, a w samym Zjednoczonym Królestwie UKIP (United Kingdom
Independence Party) szerzy ideę opuszczenia przez ten kraj szeregów UE.
Pojawiają się nawet pomysły, aby uniezależnić Londyn od Wielkiej Brytanii.
Katalonia chce zorganizować własne referendum w sprawie odłączenia się od
Hiszpanii, a Stany Zjednoczone wyglądają na coraz mniej zjednoczone wskutek
pojawiających się pogłosek o frakcjach separatystycznych rosnących w siłę
w stanach Teksas, Alaska i Vermont.
8
10. OSOBY PO SZEŚĆDZIESIĄTCE
SZUKAJĄ DLA SIEBIE
NOWYCH RÓL
I PRZEFORMUŁOWUJĄ
SENS ŻYCIA PO OSIĄGNIĘCIU
WIEKU ŚREDNIEGO
Przed załamaniem gospodarczym osiągnięcie wieku 60 lat oznaczało
wycofanie się z rynku pracy i spędzenie reszty życia na oddaniu się duchowym
i cielesnym przyjemnościom, co równało się przenoszeniu na zimę do
cieplejszych krajów, pielęgnowaniu hobby, podróżowaniu i poświęcaniu czasu
na zabawę z wnukami. Teraz jednak rosnąca długość życia i głodowe plany
emerytalne wymuszają zmianę w podejściu do tego, co życie może nam
zaoferować, gdy skończymy 60 lat.
Jakie szanse na aktywność zawodową mają osoby po sześćdziesiątce, skoro
brakuje miejsc pracy dla młodych ludzi dopiero rozpoczynających karierę?
Co mogą zaoferować 60-latkowie w rzeczywistości, w której znajomość
świata cyfrowego jest niezbędna, a życie pędzi do przodu z prędkością
światła? Na te pytania nie ma gotowych odpowiedzi, jest jednak ogromna
część populacji, która bardzo pragnie znaleźć dla siebie nowe, wartościowe
role. Już niedługo słowo „senior” przestanie kojarzyć się z żenującym
eufemizmem, a stanie się raczej synonimem dumy i szacunku.
10
11. KTO NASTĘPNY PO
PAPIEŻU FRANCISZKU, KTÓRY
WYKONAŁ JUŻ KROK
NAPRZÓD, ODŚWIEŻAJĄC
NAJSTARSZĄ ORGANIZACJĘ
NA ŚWIECIE?
5
11
12. KTO NASTĘPNY PO
PAPIEŻU FRANCISZKU, KTÓRY
WYKONAŁ JUŻ KROK
NAPRZÓD, ODŚWIEŻAJĄC
NAJSTARSZĄ ORGANIZACJĘ
NA ŚWIECIE?
Może się wręcz wydawać, że papież Franciszek zrobił po cichu doktorat
z brandingu i marketingu. W niecały rok od początku swojego pontyfikatu
odświeżył bowiem wizerunek najstarszej „marki” na świecie, mocno
nadszarpnięty przez liczne skandale. Nagle, ni z tego, ni z owego, papież
osobiście dzwoni do ludzi, wrzuca komentarze na Twittera i myśli inaczej niż
jego poprzednicy, jeśli chodzi o szereg kluczowych kwestii. „Efekt papieża
Franciszka” odbił się już głośnym echem w mediach, choć na razie nie miał
znaczącego wpływu na wzrost liczby wierzących określających się jako
katolicy. Na razie.
Ten styl widać nie tylko w Watykanie. W Iranie nowo wybrany prezydent
Hassan Rouhani świętowanie z okazji objęcia przez siebie stanowiska
upublicznił w formie filmu nawiązującego do stylu wideoklipów z MTV,
najwyraźniej zainspirowanego legendarnym już zawołaniem Baracka Obamy
z 2008 roku „Yes We Can”. Podobnie jak papież, Rouhani zdecydował, że
posiadanie własnego konta na Twitterze to sprytny sposób, aby kontaktować
się z resztą świata.
12
14. KRAJE MINT
W NATARCIU, PODCZAS
GDY BRIC ZNACZNIE
ZWALNIAJĄ TEMPO
Minęło ponad dziesięć lat, od kiedy ekonomista Jim O’Neill nazwał kraje
BRIC gorącą czołówką najlepszych miejsc do inwestycji na świecie.
I rzeczywiście, indeksy rynkowe Brazylii, Rosji, Indii i Chin wzrosły w latach
2004-2012 o 154% w porównaniu z około 28% wzrostu indeksów firm
notowanych w S&P 500. Tylko że teraz kraje BRIC straciły już dużo ze swojego
PR-owego blasku. Nadal nie wiadomo, czy Brazylia będzie gotowa na czas
z przygotowaniami do mundialu w 2014 roku. Wcześniej możemy spodziewać
się kontrowersji w związku z organizacją przez Rosję zimowych igrzysk
olimpijskich w Soczi. Perspektywy gospodarcze w Indiach zaczynają wyglądać
coraz gorzej, a gospodarka Chin też traci stabilność.
O’Neill typuje teraz nową czwórkę, którą nazwał roboczo MINT (Meksyk,
Indonezja, Nigeria i Turcja), czyli kraje z dużymi, młodymi i dynamicznymi
populacjami oraz obiecującymi perspektywami gospodarczymi. Czy kraje
MINT mają to, czego potrzeba, aby na nowo rozruszać pozostającą w zastoju
gospodarkę światową?
14
16. MIEJSCA PRACY
CORAZ BARDZIEJ
W STYLU GENERACJI
MILLENNIALS
Co stanie się normą? Stały feedback i stabilna sieć kontaktów zawodowych,
zero pesymizmu i robienie dwóch kroków w bok, aby potem zrobić trzy
kroki do przodu – tak będzie się rozwijał biznes społeczny, który powoli
wypiera praktyki biznesowe typowe dla ostatniej dekady. Czy nam się
to podoba, czy nie, aspiracje, wartości i styl przedstawicieli generacji
Millennials do głównego nurtu w miejscu pracy i na rynku wnoszą coś, co
jeszcze niedawno było uważane za dziwactwo.
Zobaczcie, jak Instytut Wzornictwa Uniwersytetu Stanforda detronizuje
Wydział Biznesu Harvardu, a kolejne spotkania Summit Series dla młodych
wilków biznesu mają większe znaczenie niż Davos miało dla poprzedniego
pokolenia. Panie i panowie X, czas się pozbyć sarkazmu i zrobić im miejsce.
Generacja Millennials już osiągnęła dorosłość i zmieni świat zgodnie ze
swoją wizją.
16
18. ROZWAŻANIE ALTERNATYWY
DLA KAPITALIZMU W JEGO
OBECNEJ FORMIE
Z PERSPEKTYWY
RYNKU PRACY
Ponieważ wstrząsy wywołane gospodarczym trzęsieniem ziemi z lat
2007-2008 wciąż dają się odczuć na całym świecie, wiele osób traci
wiarę w drapieżny kapitalizm wolnorynkowy, który wcześniej napędzał
długofalowy boom. Gdzie podziały się te wszystkie pieniądze? Co się
stało z dawnymi miejscami pracy? Skąd się wezmą nowe? Czy długie lata
trudności gospodarczych są nieuniknione?
Bieda będąca udziałem większości i ogromne ilości pieniędzy dla
nielicznych szczęśliwców napędzają wzrost populizmu gospodarczego.
We Francji tygrysica prawicowego Frontu Narodowego Marine Le Pen,
zapowiadająca walkę z bankami i kapitalizmem transgranicznym, sprawia,
że partia rośnie w siłę jak nigdy wcześniej. W Stanach Zjednoczonych
centrolewicowa senator Elizabeth Warren stała się czarnym koniem
na scenie politycznej po tym, jak zwróciła się w stronę klasy średniej,
krytykując duże korporacje i instytucje finansowe. Wygląda to na całkiem
przemyślaną koncepcję. Jak powiedział ekonomista behawioralny Dan
Ariely, Amerykanie chcą żyć w kraju większych równości społecznych, ale
po prostu nie zdają sobie z tego sprawy.
18
20. PREBIOTYKI
I MIKROBIOM
CORAZ
ATRAKCYJNIEJSZE
Rynek jest zazwyczaj bardzo chłonny w wypadku wszelkiego rodzaju
cudownych preparatów, zwłaszcza jeśli ich stosowanie nie wymaga wielkiego
wysiłku ani poważnych zmian w stylu życia. Jako zdrowe produkty nie do
pobicia wydają się czerwone wino, kawa i czekolada – oczywiście spożywane
z umiarem. Jednym z najbardziej obiecujących nowych podejść do kwestii
związanych ze zdrowiem, którego rozpropagowanie może jednak trochę
potrwać, jest idea kultywowania bakterii zamiast ich tępienia.
Naukowcy już badają wpływ na zdrowie organizmu mikrobiomu – miliardów
bakterii, wirusów i grzybów, które żyją wewnątrz naszego ciała i na jego
powierzchni. Posiadanie odpowiednich bakterii w przewodzie pokarmowym
odgrywa kluczową rolę w ochronie zdrowia. Stymulowanie ich prebiotykami
(prebiotykami, nie probiotykami), a nawet przeszczepami fekalnymi to nowe
podejście do walki z całą gamą problemów zdrowotnych, w tym z otyłością,
alergiami i chorobami autoimmunologicznymi.
20
21. KONIEC
Z RÓWNANIEM W DÓŁ.
TELEWIZJA
OFERUJE CORAZ
INTELIGENTNIEJSZE
SERIALE
10
21
22. KONIEC
Z RÓWNANIEM W DÓŁ.
TELEWIZJA
OFERUJE CORAZ
INTELIGENTNIEJSZE
SERIALE
Chociaż internet bez wątpienia nie pozwala się skupić dłużej na jednej sprawie,
a Hollywood dwoi się i troi, by produkować coraz więcej cukierkowych hitów
dla młodych widzów, telewizja zdaje się zmierzać w zgoła przeciwnym
kierunku, oferując coraz więcej skomplikowanych i wieloodcinkowych seriali
obyczajowych. Zakończony niedawno, trwający pięć sezonów „Breaking Bad”
dołączył do znakomitego grona epickich seriali, takich jak „Rodzina Soprano”,
„Prawo ulicy”, „Mad Men”, „Zakazane imperium”, „Homeland”, oraz mrocznych
skandynawskich thrillerów takich jak duńskie „Dochodzenie”.
Koniec z natychmiastową gratyfikacją. Śledzenie skomplikowanych historii,
które rozwijają się w ciągu kilkudziesięciu odcinków wyświetlanych raz
w tygodniu przez wiele miesięcy, naprawdę wymaga zaangażowania
i koncentracji. Na uzależnionych od tych długich formatów serialowych widzów
czekają usługi streamingu na żądanie, dzięki którym można w nieskończoność
powracać do obejrzanych już odcinków. A wraz z setkami godzin przejmujących
seriali dostępnych w zestawach, na DVR i w ramach usług VOD walka na rynku
o uwagę konsumentów staje się coraz bardziej zacięta.
22
24. SAMOCHODY SĄ
CORAZ BARDZIEJ
INTELIGENTNE, ALE TO
CHODZENIE NA
PIECHOTĘ OSTATECZNIE
STANIE SIĘ LUKSUSEM
Niewątpliwie samochody są dziś dużo inteligentniejsze niż kiedyś. Technologia
sprawia, że bardziej efektywne, GPS i nawigacja satelitarna prowadzą nas,
są
gdzie tylko chcemy, a czujniki zbliżeniowe pomagają uniknąć wgniecenia
zderzaka w czasie parkowania. Niebawem pojazdy będą jeszcze mądrzejsze:
pionierskie samochody Google’a niewymagające nawet obecności kierowcy
już teraz mogą obawiać się konkurencji ze strony uznanych marek takich jak
Volvo i Mercedes-Benz.
Jednak mimo że samochody są coraz inteligentniejsze, poruszanie się tym
środkiem transportu staje się coraz mniej atrakcyjne. Amerykanie spędzają
w samochodach dużo czasu – według jednego z szacunków aż 18,5 godziny
tygodniowo, a średnio 38 godzin rocznie stoją w korkach. To raczej nie
przyczynia się do poprawy produktywności, nie wspominając już o utracie wagi
czy poprawieniu kondycji. Mieszkanie w pobliżu sklepów, restauracji i miejsca
pracy stanie się luksusem świadczącym o jakości życia.
24
25. mPOS ZROBIĄ
Z GOTÓWKĄ I KARTAMI
TO, CO SPRZEDAŻ
ONLINE ZROBIŁA
Z TRADYCYJNYMI
SKLEPAMI
12
25
26. mPOS ZROBIĄ
Z GOTÓWKĄ I KARTAMI
TO, CO SPRZEDAŻ
ONLINE ZROBIŁA
Z TRADYCYJNYMI
SKLEPAMI
O rychłym końcu gotówki dyskutuje się już od prawie 20 lat. W tym czasie świat
przeniósł się do internetu i na dobre zbratał z bankowością online i e-handlem.
Brzęczenie drobniakami i noszenie przy sobie stosu banknotów jest tak
baaardzo passe, gdyż teraz możemy przecież wszędzie zabrać ze sobą plik
kart kredytowych, debetowych i sklepowych plus ewentualnie trochę gotówki.
Jednak coraz wyraźniej daje się zauważyć, że stosy plastikowych kart też
zaczynają wyglądać dość przestarzale. Zobaczcie, co zrobili u siebie Kenijczycy.
Stali się światowymi liderami w wykorzystaniu telefonów komórkowych
do większości swoich transakcji finansowych − od płacenia taksówkarzom
po wykonywanie przelewów pieniężnych. Teraz inne kraje doganiają ich
i wdrażają ideę mobilnego portfela lub też mobilnych punktów sprzedaży
(mPOS). Ponad połowa Amerykanów (51%) uważa, że tradycyjne
kasy są po
prostu anachronizmem. Telefony komórkowe już dziś służą do czytania gazet,
słuchania muzyki i monitorowania zdrowia.
26
28. YIN WIRTUALNEGO
ŻYCIA NAPĘDZA
YANGRZECZY
DO
ROBIENIA
WŁASNORĘCZNIE
W dzisiejszych czasach trudno sobie wyobrazić życie bez wszechobecnych
ekranów i monitorów. Dorosły Amerykanin spędza obecnie średnio nieco
ponad 5 godzin dziennie, obcując z cyfrowymi urządzeniami multimedialnymi,
oraz ponad 4,5 godziny, siedząc przez telewizorem. Szacuje się, że w Wielkiej
Brytanii ludzie spędzają przed różnego rodzaju ekranami ponad 11 godzin na
dobę. Nie ma znaczenia, czy mówimy o telewizji, czy o innych urządzeniach
cyfrowych – stanowczo zbyt dużo czasu spędzamy w jednej pozycji, w której
poruszają się właściwie tylko ręce piszące na klawiaturze, dotykające ekranu
lub trzymające pilota.
Wzmaga to obawy o nasze zdrowie, a jednocześnie prowokuje chęć
zaangażowania się w praktyczne działania twórcze. Obserwujcie dynamiczny
rozkwit laboratoriów produkcyjnych, które dają wynalazcom, innowatorom,
hakerom i majsterkowiczom narzędzia do tworzenia najprzeróżniejszych idei
i przedmiotów.
28
30. RZEMIOSŁO
PRZEDE WSZYSTKIM
− ŁĄCZENIE SZTUKI
WYTWARZANIA
Z PRZEDSIĘBIORCZYM
PODEJŚCIEM DAJE
JOIE DE VIVRE (RADOŚĆ ŻYCIA)
Prędzej czy później świat w końcu będzie gotowy na przejęcie najlepszych
zwrotów z języka francuskiego i francuskich pomysłów. Wbrew popularnym sądom
i stereotypom narodowym Francuzi mają słowo na określenie przedsiębiorcy,
które, co warto podkreślić, ma rodowód czysto francuski. Obecnie najgorętszym
galijskim słowem jest „artisanal”, co można tłumaczyć jako „rzemieślniczy”, choć
oczywiście z lekkim odcieniem je ne sais quo (czyli tego czegoś, co trudno określić)
tak typowym dla wszystkiego, co francuskie. Każda wytwórczość prowadzona na
małą skalę, tradycyjnymi metodami, niespieszna i często wymagająca cierpliwości
to koncept idealny dla osób, które cenią autentyczność i lokalność bardziej niż
masową produkcję identycznych przedmiotów.
Metodą rzemieślniczą da się wytworzyć nieskończoną gamę produktów. A każdy,
kto nie może pojechać do Francji, może próbować wybrać się na Brooklyn, czyli do
prawdziwego raju własnoręcznie wytwarzanego jedzenia, z piklowanym piwem
i suszoną wołowiną na czele. Natomiast ci, którym nie po drodze na Brooklyn,
do San Francisco, Omahy czy Portland, mają mnóstwo możliwości zrobienia
wszystkiego samodzielnie. Na Amazonie są tysiące książek na przeróżne tematy:
od pieczenia chleba i robienia sera czy czekolady, przez spawanie i wyrób biżuterii,
po konstruowanie drewnianych ram. Gdybyście się zastanawiali − na razie nic nam
nie wiadomo o rzemieślniczym trendspottingu. Na razie.
30