Kalitatezko hezkuntza zer den hobeto ulertzeko.

1. KALITATEZKO ESKOLA INKLUSIBOAK_PILAR ARNAIZ
Hasteko esan beharra daukat kalitatezko hezkuntza kontzeptua eskola
batentzat bere ikasleek emaitza akademiko onak ateratzea eta froga diagnosiak
gainditzea izan daitekeela; baina beste batentzat ordea kalitatea ikasle guztiei
beharrezkoa duten arreta eskaintzea eta derrigorrezko titulua eskuratzen
laguntzea izan daiteke.
Hortaz, ondorengo galdera zetorkidan burura:
Zer da kalitatezko hezkuntza inklusiboa? Izan ere, jarraian azaltzen
dudanak asko lagundu egin dit galdera honi erantzuteko.
Eskola inklusiboaren oinarrizko ezaugarriak elkarlana, talde kohesioa,
partaidetza, eta ikaskuntza izan beharko lirateke; horren guztiaren emaitza
ikaskuntza komunitateak direlarik; non irakasleak hausnarketara eta
komunikaziora lagunduak izan beharko liratekeen, denen arteko kooperazioa
bermatuz eta irakaskuntza-ikaskuntza prozesuak hobetuz. Gainera, ikasle
guztien arrakasta bermatu behar da eta hauen gaitasunak maila altuenera
ustiatzea beharrezkoa da.
Behin hau jakinda, goazen gehiago sakontzera. Eskola inklusiboak
aniztasunari ematen dio arreta gehien, ikasle guztiei beren ezaugarri eta behar
pertsonalen araberako hezkuntza bakar bat eskaintzeko xedea duelarik,
hezkuntzan eta gizartean ematen diren bazterketekin bukatu nahian. Izan ere,
ikasleen aniztasunari erantzunez denen garapena, berdintasuna eta kohesio
soziala bermatuko lirateke.
Hala ere, ezin ditugu ahaztu behar gaur egun eskolatuta ez dagoen
hainbat haur. Haur hauek oso zaila izango dute gizartearen parte-hartzaile
izateko, beren bizitza-maila hobetzeko eta are gehiago gizartean baztertuak ez
izateko.

2. Inklusio terminora bueltatuz, ikuspegi desberdinak aurkitu ditzakegu:
 Inklusioa denontzako hezkuntza bezala  Salamankako
Adierazpenean (1994) esan zen bezala, haur guztiek
hezkuntzarako eta jakintza maila jakin bat eskuratzeko eskubidea
dute, ikasle guztien beharrak kontutan hartzen dituen programa
bakarren bidez.
 Inklusioa parte-hartze bezala  Ikasleek eskolaren antolakuntzan
eta funtzionamenduan parte hartu beharko lukete, beren
ezaugarriak errespetatzen dituen hezkuntza bakar batean parte
hartuz, komunitate izaera bermatzen delarik.
Guzti hori lortzeko, aurretik ikastetxeek beraiek ezarrita duten hainbat
muga edo hesia gainditu beharra dago; eta horretarako Mel Ainscow-k
(Manchesterreko unibertsitateko magisteritzako irakaslea) eta Tony Booth-ek
(Cambridgeko Unibertsitateko magisteritza irakaslea) Index for Inclusion (edo
Hezkuntza inklusiboa ebaluatzeko eta hobetzeko gida) argitaratu zuten. Bertan
ikastetxeak bere proiektu curricularra, ikastetxeko proiektua, eta gela barruko
programazio didaktikoa inklusioaren norabidean doazen ala ez ebaluatzeko
tresnak aurkitu daitezke. Gainera, hobekuntzarako jarraibide bat ere ematen du,
eskolak berak sortutako mugen ebazpena bermatzeko.
Horrez gain, Index for Inclusion-ak eskolei beren curriculum proiektua;
hau da, kultura (edukiak, helburuak,… ), politika (irakasleek kultura aplikatzea)
eta praktikak (eskolaren egunerokotasuna, gelako komunitatean, denontzako
jarduerak, laguntzen duten eta era berean lagunduak diren ikasleak, bizipenen
hausnarketa, …) berrantolatzeko beharrezkoa duten norabidea eskaintzen die.
Aurretik aipatutakoaren gaitzak aniztasunarekiko intolerantzia eta botere
gehikeria izango lirateke. Gainera, ikasleen ezaugarrien eta eskolako
curriculum proiektuaren arteko interakzioa negatiboa denean, HPB-ak sortzen
dira etiketak eta bazterketa sorraraziz. Izan ere, horrela sortzen dira maila
soziokultural desberdinetako ikasleen arteko desberdintasunak (eskola porrota,
kultura-eza, ikasleekiko itxaropenen jaitsiera, ….), ikasleen motibazioa txikituz
eta hauen “aukerak” akabatuz

3. Irakasleen formakuntza eta ikuspuntua, eta udaletxeen, familien,
ikasleen, eta bestelako erakundeen pentsaera aldatzea ezinbestekoa izan
behar du, eta hezkuntza eskolatik kanpoko eremuetara ere zabaldu beharko
litzateke.
Kalitatezko eskola inklusiboak nola garatu
Eskoletan ikerkuntzarako, hausnarketarako, azterketarako,
hobekuntzarako eta ideiak amankomunean jartzeko eremuak sortu beharko
lirateke, non eskolako profesional desberdinek elkarlanean aritu zitekeen.
Bertan, eskolako proiektu komuna, momentu zehatz batean, eta helburu zehatz
batzuekin egituratu ahalko zen, eskolako historia aztertuz, eguneroko jarduerak
finkatuz, eta aurkitu daitezkeen zailtasunak definituz guzti horri erantzuna
emateko bideak bilatuz.
Lan talde hauen bidez, eskolako profesional guztiek bertan gertatzen
denari buruz hausnartu ahal izango dute, eguneroko jardueran paraleloki
etenak egin ahal izango dira, eta aldaketak proposatu ahal izango dira.
Hori horrela, eskola batean hezkuntza prozesu inklusibo bat
antolatzekoa, ondorengo pausoak jarraitu beharko lirateke:
 Momentuko praktiken analisia
 Praktika onak edo ezarri beharreko praktika berriak identifikatu eta
konpartitu
 Zenbait ikasleren parte-hartzea eta ikaskuntza prozesua
oztopatzen duten lan egiteko erak (prozesuak, dinamikak,
jarduerak, …) identifikatu
 Aurrekoari buruzko hausnarketa egin
 Konponbideak bilatu
Izan ere, argi dago arazoak ez liratekeela ikasleengan eta beren
ezaugarrietan egon behar; hauei eskaintzen zaien hezkuntza erantzunan baizik.

4. Nire ustez, eta orain arte ikusitakoaren arabera, hezkuntzan aurrepauso
bat ematea beharrezkoa dugu. Hala ere, inklusioan oinarritutako aldaketa
prozesu hau oso luzea eta etengabekoa da; eta niri pertsonalki prozesu luze
horren partaide sentitzea gustatuko litzaidake.
Niri neure burua formatzea eta arlo honetako adituen ideiak ezagutzea
gustatuko litzaidake, ondoren neureak propioak ondo finkatzeko eta zehazteko.
Behin hau eginda, edo prozesuan bertan, bai beste irakaslei, bai ikaslei, bai
gurasoei, bai eskola batean edo hala hezkuntzan parte hartzen duten figurei
lagundu ahal izatea gustatuko litzaidake.