SlideShare une entreprise Scribd logo
1  sur  17
Шүлэг бичих тухай
               40'
Шүлгийг хэрхэн яаж
бичих түүнийгээ
бусдад хүргэж
өөрийгөө хэрхэн
илэрхийлж хүмүүст
ухаарал хайрлах
 Шүлэг  гэж юу вэ?
 Шүлэг бичих аргачлал ба дарааллыг таних
 Шүлгийн хэмжээ ба хэлбэрийг тодорхойлох
 Шүлгээр өөрийн санал бодлоо товч тодорхой
  зөв илэрхийлэх аргад суралцах
 Шүлгийн бүтцийг тодорхойлох мөр, шад,
  бадаг
 Судлагдахуун           Ур   ухаан

 Шүлэг  гэж юу вэ?      Шүлгийг  эхээс
 Шүлэг бичих             хэрхэн ялгаатай
  аргачлал                болох талаар ярилцах
 Шүлгийн бүтэц мөр,    Шүлэг бичих
  шад, бадаг             аргачлалд суралцаж
                          түүнийгээ хэрэглэж
                          сурах
                         Шүлгийнхээ бүтцийг
                          тодорхойлж
                          шад, бадагт хувааж
                          сурах
 Харилцан  ярилцах
 Чөлөөт мэдлэг бүтээх
 Бүлэглэх арга
 Хамтран мэдлэг бүтээх
 Тайлбартай дасгалын арга
 Шооны болон нэрлэх арга
03 дугаар сарын 09




                     Хэний ямар нэртэй шүлэг вэ?
Сааль сүүндээ дэвэлзсэн ч
Санаа сэтгэл дэгэлзсэн ч
Сарних бодлын минь үзүүрт үр минь л торойно
Сайхан шүлэг бичиж гэнэ ээ миний хүү
Амьтан хүн уншиж байна
Сайхан дуу зохиож гэнэ ээ
Араажаваар дуулж байна лээ
Сайн явна гэнэ ээ миний хүү
Аяны хүн хэлж байна
Муу явна гэнэ ээ миний хүү
Амны зугаа ярьж байна
Өөрсдийн бодлоор
   тайлбарлаарай.
 Айзам хэмжээ үүсгэн, тогтсон ѐс журмаар
  тогтолцоотой хэсэглэн эгнүүлж бичсэнийг
  шүлэг гэнэ. Тодорхой зохиогчтой байна.
 Мөр, шад, бадаг нь шүлгийг бүтээнэ.
 Хэлэх гэсэн уран санаагаа мөр мөрөөр нь бичих
 Мөрийн үг, үеийн тоог тэнцүү байхаар
  тохилуулах
 Шүлгийн мөрүүдийг ижил буюу төстэй
  дуудлагатай
 Авиагаар эхэлж төгсгөлийг нь ижилсүүлэн
  холбох
“Хаана ч байхгүй Монгол”
Тив дэлхийд байхгүй улс болохоор
Тэнгэрт хур орох дуртай байдаг юм
Тэнгис далайд байхгүй орон болохоор
Газраас цэцэг ургах дуртай байдаг юм
Аль ч оронд байхгүй зочломтгой болохоор
Жуулчид хүртэл чуулдаг юм
Хаана ч үгүй баян болохоор
Харийнхан манайд зочилдог юм
Хүй дарсан чулуу минь
Монгол нутгийн хөрс
Харийнханд гайхуулах бахархал нь
Мянганы цуутай Чингис
Шүтдэг ариун шүтээнүүд нь
Мөнх цаст оргилууд
      -I цогцолбор-Хүй...хөрс
      -II цогцолбор-Харийн...Чингис
      -III цогцолбор-Шүтдэг...оргилууд
Бичсэн шүлгээсээ үйлийг
нэрлэх үгсийг түүж бичээрэй
 Шүлгийн  онцлог нь юу вэ?
 Чамд ямар шүлгүүд таалагддаг вэ?
      Уран яруу, өөрийн гэсэн өнгө аясыг
  тодруулж зохиолчийн үзэл бодол нь
  шингэсэн байдаг.
      “Чингис” Д.П, “Эхийн сэтгэл” П.Б
  “Боржигны бор тал” Б.Л
монгол хэл Iv

Contenu connexe

Tendances

Lecture 7 8.
Lecture 7 8.Lecture 7 8.
Lecture 7 8.
Ge Go
 
Үйл үг
Үйл үгҮйл үг
Үйл үг
Ge Go
 
10 р ангийн хичээл
10  р ангийн хичээл10  р ангийн хичээл
10 р ангийн хичээл
Altantuya33
 
бие даалт уран зохиол
бие даалт уран зохиол бие даалт уран зохиол
бие даалт уран зохиол
dashkaa53
 
Mongol hel 8 цахим хичээл
Mongol hel 8 цахим хичээлMongol hel 8 цахим хичээл
Mongol hel 8 цахим хичээл
ganzorig_od
 
эрийн 3 Ц.Батсүрэн
эрийн 3 Ц.Батсүрэнэрийн 3 Ц.Батсүрэн
эрийн 3 Ц.Батсүрэн
Batsuren Tsagaan
 
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
BaigalBaigalmaa
 
Төрөл үг
Төрөл үгТөрөл үг
Төрөл үг
chomooxoo
 

Tendances (20)

хэлц
 хэлц хэлц
хэлц
 
Lecture 7 8.
Lecture 7 8.Lecture 7 8.
Lecture 7 8.
 
өгүүлбэрийн гишүүд
өгүүлбэрийн гишүүдөгүүлбэрийн гишүүд
өгүүлбэрийн гишүүд
 
Үйл үг
Үйл үгҮйл үг
Үйл үг
 
эхийн хувиргал.
эхийн хувиргал.эхийн хувиргал.
эхийн хувиргал.
 
10 р ангийн хичээл
10  р ангийн хичээл10  р ангийн хичээл
10 р ангийн хичээл
 
Лекц №4 Найруулга зүйн тухай ерөнхий ойлголт
Лекц №4 Найруулга зүйн тухай ерөнхий ойлголтЛекц №4 Найруулга зүйн тухай ерөнхий ойлголт
Лекц №4 Найруулга зүйн тухай ерөнхий ойлголт
 
бие даалт уран зохиол
бие даалт уран зохиол бие даалт уран зохиол
бие даалт уран зохиол
 
9. хүүрнэмж эх
9. хүүрнэмж эх9. хүүрнэмж эх
9. хүүрнэмж эх
 
Үгийн утга гэж юу вэ
Үгийн утга гэж юу вэҮгийн утга гэж юу вэ
Үгийн утга гэж юу вэ
 
хичээл 2
хичээл 2хичээл 2
хичээл 2
 
6-р ангийн уран зохиол Шаргачин өгүүллэг
6-р ангийн уран зохиол Шаргачин өгүүллэг6-р ангийн уран зохиол Шаргачин өгүүллэг
6-р ангийн уран зохиол Шаргачин өгүүллэг
 
Монгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалд
Монгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалдМонгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалд
Монгол хэлний хэлц үгийг ангилах асуудалд
 
Haiku
HaikuHaiku
Haiku
 
Mongol hel 8 цахим хичээл
Mongol hel 8 цахим хичээлMongol hel 8 цахим хичээл
Mongol hel 8 цахим хичээл
 
эрийн 3 Ц.Батсүрэн
эрийн 3 Ц.Батсүрэнэрийн 3 Ц.Батсүрэн
эрийн 3 Ц.Батсүрэн
 
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
 
Төрөл үг
Төрөл үгТөрөл үг
Төрөл үг
 
Найруулга зүй
Найруулга зүйНайруулга зүй
Найруулга зүй
 
хүүрнэмж эхийн найруулга
хүүрнэмж эхийн найруулгахүүрнэмж эхийн найруулга
хүүрнэмж эхийн найруулга
 

En vedette

монгол хэл Iv
монгол хэл Ivмонгол хэл Iv
монгол хэл Iv
od_ulzii22
 
чингис шүлэг
чингис шүлэгчингис шүлэг
чингис шүлэг
Uzaya
 
зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмж
od_ulzii22
 
“дэлхий” найраглал.багш.оюунаа
“дэлхий” найраглал.багш.оюунаа  “дэлхий” найраглал.багш.оюунаа
“дэлхий” найраглал.багш.оюунаа
Oyunaa_B
 
анги удирдсан багшид тохиолддог бэрхшээлүүд илтгэл
анги удирдсан багшид тохиолддог бэрхшээлүүд илтгэланги удирдсан багшид тохиолддог бэрхшээлүүд илтгэл
анги удирдсан багшид тохиолддог бэрхшээлүүд илтгэл
delgermoron
 
эхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиолэхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиол
Erdenetuya Galbadrah
 
монгол ардын аман зохиолын учир
монгол ардын аман зохиолын учирмонгол ардын аман зохиолын учир
монгол ардын аман зохиолын учир
Subd85
 
миний нутаг.уран зохиол
миний нутаг.уран зохиолминий нутаг.уран зохиол
миний нутаг.уран зохиол
Erdenetuya Galbadrah
 
хичээл №1
хичээл №1хичээл №1
хичээл №1
enhuush_99
 
улс төрийн засаглал
улс төрийн засаглалулс төрийн засаглал
улс төрийн засаглал
tungalag
 
өгүүлбэрзүй
өгүүлбэрзүйөгүүлбэрзүй
өгүүлбэрзүй
gantsengel
 

En vedette (20)

монгол хэл Iv
монгол хэл Ivмонгол хэл Iv
монгол хэл Iv
 
дуурайн зохиох
дуурайн зохиохдуурайн зохиох
дуурайн зохиох
 
шүлэг заах арга зүй
шүлэг заах арга зүйшүлэг заах арга зүй
шүлэг заах арга зүй
 
чингис шүлэг
чингис шүлэгчингис шүлэг
чингис шүлэг
 
зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмж
 
“дэлхий” найраглал.багш.оюунаа
“дэлхий” найраглал.багш.оюунаа  “дэлхий” найраглал.багш.оюунаа
“дэлхий” найраглал.багш.оюунаа
 
анги удирдсан багшид тохиолддог бэрхшээлүүд илтгэл
анги удирдсан багшид тохиолддог бэрхшээлүүд илтгэланги удирдсан багшид тохиолддог бэрхшээлүүд илтгэл
анги удирдсан багшид тохиолддог бэрхшээлүүд илтгэл
 
эхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиолэхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиол
 
монгол ардын аман зохиолын учир
монгол ардын аман зохиолын учирмонгол ардын аман зохиолын учир
монгол ардын аман зохиолын учир
 
миний нутаг.уран зохиол
миний нутаг.уран зохиолминий нутаг.уран зохиол
миний нутаг.уран зохиол
 
2-р ангийн монгол хэлний хичээлийн "Толь бичиг ашиглах" нэгж хичээлийн хөтөлбөр
2-р ангийн монгол хэлний хичээлийн "Толь бичиг ашиглах" нэгж хичээлийн хөтөлбөр2-р ангийн монгол хэлний хичээлийн "Толь бичиг ашиглах" нэгж хичээлийн хөтөлбөр
2-р ангийн монгол хэлний хичээлийн "Толь бичиг ашиглах" нэгж хичээлийн хөтөлбөр
 
Tuuhiin bie daalt 1
Tuuhiin bie daalt 1Tuuhiin bie daalt 1
Tuuhiin bie daalt 1
 
эрдэм шинжилгээний найруулга
эрдэм шинжилгээний найруулгаэрдэм шинжилгээний найруулга
эрдэм шинжилгээний найруулга
 
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны задлал хийх
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны  задлал хийх“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны  задлал хийх
“Цогтын хадны бичиг” шүлэгт хэл - уран сайхны задлал хийх
 
онтогенез-нэгэн биеийн хөгжил
онтогенез-нэгэн биеийн хөгжилонтогенез-нэгэн биеийн хөгжил
онтогенез-нэгэн биеийн хөгжил
 
хичээл №1
хичээл №1хичээл №1
хичээл №1
 
8-Р АНГИЙН МОНГОЛ ХЭЛНИЙ “ТАНИЛЦУУЛГА, ӨДРИЙН ТЭМДЭГЛЭЛ, ТООНЫ НЭР” НЭГЖ ХИЧЭ...
8-Р АНГИЙН МОНГОЛ ХЭЛНИЙ “ТАНИЛЦУУЛГА, ӨДРИЙН ТЭМДЭГЛЭЛ, ТООНЫ НЭР” НЭГЖ ХИЧЭ...8-Р АНГИЙН МОНГОЛ ХЭЛНИЙ “ТАНИЛЦУУЛГА, ӨДРИЙН ТЭМДЭГЛЭЛ, ТООНЫ НЭР” НЭГЖ ХИЧЭ...
8-Р АНГИЙН МОНГОЛ ХЭЛНИЙ “ТАНИЛЦУУЛГА, ӨДРИЙН ТЭМДЭГЛЭЛ, ТООНЫ НЭР” НЭГЖ ХИЧЭ...
 
улс төрийн засаглал
улс төрийн засаглалулс төрийн засаглал
улс төрийн засаглал
 
лекц 4
лекц 4лекц 4
лекц 4
 
өгүүлбэрзүй
өгүүлбэрзүйөгүүлбэрзүй
өгүүлбэрзүй
 

Similaire à монгол хэл Iv

монгол хэл Iv
монгол хэл Ivмонгол хэл Iv
монгол хэл Iv
od_ulzii22
 
Delgerjargal
DelgerjargalDelgerjargal
Delgerjargal
dj_d585
 
дуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяа
дуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяадуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяа
дуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяа
admin44
 
дуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэлдуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэл
Erdenetuya Galbadrah
 
дуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэлдуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэл
Erdenetuya Galbadrah
 
11р анги уран зохиол
11р анги уран зохиол11р анги уран зохиол
11р анги уран зохиол
shand1_ch.tungaa
 
монгол ардын аман зохиол (уран зохиол
монгол ардын аман зохиол (уран зохиолмонгол ардын аман зохиол (уран зохиол
монгол ардын аман зохиол (уран зохиол
Erdenetuya Galbadrah
 
монгол ардын аман зохиол (уран зохиол
монгол ардын аман зохиол (уран зохиолмонгол ардын аман зохиол (уран зохиол
монгол ардын аман зохиол (уран зохиол
Erdenetuya Galbadrah
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2
school14
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2
school14
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2
school14
 
б.лхагвасүрэн солонго билээ,би
б.лхагвасүрэн солонго билээ,биб.лхагвасүрэн солонго билээ,би
б.лхагвасүрэн солонго билээ,би
shand1_Bondok
 
цахим хичээл 2
цахим хичээл  2цахим хичээл  2
цахим хичээл 2
jagaa7120
 
эхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиолэхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиол
Erdenetuya Galbadrah
 

Similaire à монгол хэл Iv (20)

монгол хэл Iv
монгол хэл Ivмонгол хэл Iv
монгол хэл Iv
 
монгол хэл Iv
монгол хэл Ivмонгол хэл Iv
монгол хэл Iv
 
Delgerjargal
DelgerjargalDelgerjargal
Delgerjargal
 
дуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяа
дуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяадуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяа
дуурайн зохиох м.х г.эрдэнэтуяа
 
дуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэлдуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэл
 
дуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэлдуурайн зохиох. монгол хэл
дуурайн зохиох. монгол хэл
 
4 цаг шүлгийг заах арга зүй
4  цаг шүлгийг заах арга зүй4  цаг шүлгийг заах арга зүй
4 цаг шүлгийг заах арга зүй
 
11р анги уран зохиол
11р анги уран зохиол11р анги уран зохиол
11р анги уран зохиол
 
монгол ардын аман зохиол (уран зохиол
монгол ардын аман зохиол (уран зохиолмонгол ардын аман зохиол (уран зохиол
монгол ардын аман зохиол (уран зохиол
 
монгол ардын аман зохиол (уран зохиол
монгол ардын аман зохиол (уран зохиолмонгол ардын аман зохиол (уран зохиол
монгол ардын аман зохиол (уран зохиол
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2
 
Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2Tsahim hicheel 2
Tsahim hicheel 2
 
мааз
маазмааз
мааз
 
мааз
маазмааз
мааз
 
мааз
маазмааз
мааз
 
мааз
маазмааз
мааз
 
б.лхагвасүрэн солонго билээ,би
б.лхагвасүрэн солонго билээ,биб.лхагвасүрэн солонго билээ,би
б.лхагвасүрэн солонго билээ,би
 
цахим хичээл 2
цахим хичээл  2цахим хичээл  2
цахим хичээл 2
 
эхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиолэхийн сэтгэл.уран зохиол
эхийн сэтгэл.уран зохиол
 

монгол хэл Iv

  • 2. Шүлгийг хэрхэн яаж бичих түүнийгээ бусдад хүргэж өөрийгөө хэрхэн илэрхийлж хүмүүст ухаарал хайрлах
  • 3.  Шүлэг гэж юу вэ?  Шүлэг бичих аргачлал ба дарааллыг таних  Шүлгийн хэмжээ ба хэлбэрийг тодорхойлох  Шүлгээр өөрийн санал бодлоо товч тодорхой зөв илэрхийлэх аргад суралцах  Шүлгийн бүтцийг тодорхойлох мөр, шад, бадаг
  • 4.  Судлагдахуун  Ур ухаан  Шүлэг гэж юу вэ?  Шүлгийг эхээс  Шүлэг бичих хэрхэн ялгаатай аргачлал болох талаар ярилцах  Шүлгийн бүтэц мөр,  Шүлэг бичих шад, бадаг аргачлалд суралцаж түүнийгээ хэрэглэж сурах  Шүлгийнхээ бүтцийг тодорхойлж шад, бадагт хувааж сурах
  • 5.  Харилцан ярилцах  Чөлөөт мэдлэг бүтээх  Бүлэглэх арга  Хамтран мэдлэг бүтээх  Тайлбартай дасгалын арга  Шооны болон нэрлэх арга
  • 6. 03 дугаар сарын 09 Хэний ямар нэртэй шүлэг вэ?
  • 7.
  • 8. Сааль сүүндээ дэвэлзсэн ч Санаа сэтгэл дэгэлзсэн ч Сарних бодлын минь үзүүрт үр минь л торойно Сайхан шүлэг бичиж гэнэ ээ миний хүү Амьтан хүн уншиж байна Сайхан дуу зохиож гэнэ ээ Араажаваар дуулж байна лээ Сайн явна гэнэ ээ миний хүү Аяны хүн хэлж байна Муу явна гэнэ ээ миний хүү Амны зугаа ярьж байна
  • 9. Өөрсдийн бодлоор тайлбарлаарай.
  • 10.  Айзам хэмжээ үүсгэн, тогтсон ѐс журмаар тогтолцоотой хэсэглэн эгнүүлж бичсэнийг шүлэг гэнэ. Тодорхой зохиогчтой байна.  Мөр, шад, бадаг нь шүлгийг бүтээнэ.
  • 11.
  • 12.  Хэлэх гэсэн уран санаагаа мөр мөрөөр нь бичих  Мөрийн үг, үеийн тоог тэнцүү байхаар тохилуулах  Шүлгийн мөрүүдийг ижил буюу төстэй дуудлагатай  Авиагаар эхэлж төгсгөлийг нь ижилсүүлэн холбох
  • 13. “Хаана ч байхгүй Монгол” Тив дэлхийд байхгүй улс болохоор Тэнгэрт хур орох дуртай байдаг юм Тэнгис далайд байхгүй орон болохоор Газраас цэцэг ургах дуртай байдаг юм Аль ч оронд байхгүй зочломтгой болохоор Жуулчид хүртэл чуулдаг юм Хаана ч үгүй баян болохоор Харийнхан манайд зочилдог юм
  • 14. Хүй дарсан чулуу минь Монгол нутгийн хөрс Харийнханд гайхуулах бахархал нь Мянганы цуутай Чингис Шүтдэг ариун шүтээнүүд нь Мөнх цаст оргилууд -I цогцолбор-Хүй...хөрс -II цогцолбор-Харийн...Чингис -III цогцолбор-Шүтдэг...оргилууд
  • 15. Бичсэн шүлгээсээ үйлийг нэрлэх үгсийг түүж бичээрэй
  • 16.  Шүлгийн онцлог нь юу вэ?  Чамд ямар шүлгүүд таалагддаг вэ? Уран яруу, өөрийн гэсэн өнгө аясыг тодруулж зохиолчийн үзэл бодол нь шингэсэн байдаг. “Чингис” Д.П, “Эхийн сэтгэл” П.Б “Боржигны бор тал” Б.Л