Soumettre la recherche
Mettre en ligne
Хүн амын хоол хүнс, эрүүл мэнд /Хүүхдийн их эмч, хоол судлагч, АУ-ны доктор Ч.Өлзийбүрэн/
•
0 j'aime
•
502 vues
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
Suivre
Хүний хөгжил хичээл №4 Эрүүл зөв хооллолтын талаар
Lire moins
Lire la suite
Formation
Signaler
Partager
Signaler
Partager
1 sur 45
Télécharger maintenant
Télécharger pour lire hors ligne
Recommandé
эрүүл хоол
эрүүл хоол
О. Хүслэн
Эрүүл хооллолт, оновчтой сонголт, зохистэй хэрэглээ
Эрүүл хооллолт, оновчтой сонголт, зохистэй хэрэглээ
ub_old
хоолны газрын ариун цэвэр
хоолны газрын ариун цэвэр
Oyundari Nyamsuren
Penta Castle - 350 ХҮНД ҮЙЛЧЛЭХ УУЛ УУРХАЙН ХООЛНЫ ГАЗРЫН ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ
Penta Castle - 350 ХҮНД ҮЙЛЧЛЭХ УУЛ УУРХАЙН ХООЛНЫ ГАЗРЫН ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ
United Brothers Group
хүнсний бүтээгдэхүүний хадгалалт
хүнсний бүтээгдэхүүний хадгалалт
Zorigo Zorigo
Zohistoi hoollolt
Zohistoi hoollolt
hi_bmb
Arkhi tamkhi
Arkhi tamkhi
hi_bmb
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
Oidov Tungaa
Recommandé
эрүүл хоол
эрүүл хоол
О. Хүслэн
Эрүүл хооллолт, оновчтой сонголт, зохистэй хэрэглээ
Эрүүл хооллолт, оновчтой сонголт, зохистэй хэрэглээ
ub_old
хоолны газрын ариун цэвэр
хоолны газрын ариун цэвэр
Oyundari Nyamsuren
Penta Castle - 350 ХҮНД ҮЙЛЧЛЭХ УУЛ УУРХАЙН ХООЛНЫ ГАЗРЫН ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ
Penta Castle - 350 ХҮНД ҮЙЛЧЛЭХ УУЛ УУРХАЙН ХООЛНЫ ГАЗРЫН ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТ
United Brothers Group
хүнсний бүтээгдэхүүний хадгалалт
хүнсний бүтээгдэхүүний хадгалалт
Zorigo Zorigo
Zohistoi hoollolt
Zohistoi hoollolt
hi_bmb
Arkhi tamkhi
Arkhi tamkhi
hi_bmb
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
Oidov Tungaa
буруу хооллолт
буруу хооллолт
bagsh4a
лекц№11
лекц№11
azora14
Хүнсний аюулгүй байдал /Food safe/
Хүнсний аюулгүй байдал /Food safe/
Tuvshinsanaa Baasanjav
халдварт бус өвчин
халдварт бус өвчин
tuya0507
бие даалт
бие даалт
E-Gazarchin Online University
Хоногт хоол, хүнсээр авах илчлэгийн хэмжээг хянах
Хоногт хоол, хүнсээр авах илчлэгийн хэмжээг хянах
Gantulga Dashdondov
хүнсний ногооны ангилал
хүнсний ногооны ангилал
Oyundari Nyamsuren
өглөөний хүн
өглөөний хүн
n.ochiko
Biochemistry l 3
Biochemistry l 3
ariunsanaaubu
Хоол боловсруулах тогтолцоо
Хоол боловсруулах тогтолцоо
Сэтгэмж Цогцолбор Сургууль
хоол үйлдвэрлэлийн технологийн үндэс
хоол үйлдвэрлэлийн технологийн үндэс
Oyundari Nyamsuren
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
Oyuka Oyu
азотын бордоо
азотын бордоо
Demberelnym Purevdorj
Lectures.social ecology
Lectures.social ecology
Baasansuren Naranbaatar
цөлжилт
цөлжилт
Цэвээнжав Пүрэв-Очир
E m.sp713, lesson 8
E m.sp713, lesson 8
davaa627
Hool uildverleliin tehnologi lekts 12
Hool uildverleliin tehnologi lekts 12
Lha Bolorerdene
Hool uildverleliin tehnologi lekts 2
Hool uildverleliin tehnologi lekts 2
Lha Bolorerdene
агаарын бохирдол
агаарын бохирдол
Ankhbayar Ulziisaikhan
3.2 atom mass
3.2 atom mass
Erka Bandi
E m.sp713, lesson 1
E m.sp713, lesson 1
davaa627
E m.sp713, lesson 1
E m.sp713, lesson 1
davaa627
Contenu connexe
Tendances
буруу хооллолт
буруу хооллолт
bagsh4a
лекц№11
лекц№11
azora14
Хүнсний аюулгүй байдал /Food safe/
Хүнсний аюулгүй байдал /Food safe/
Tuvshinsanaa Baasanjav
халдварт бус өвчин
халдварт бус өвчин
tuya0507
бие даалт
бие даалт
E-Gazarchin Online University
Хоногт хоол, хүнсээр авах илчлэгийн хэмжээг хянах
Хоногт хоол, хүнсээр авах илчлэгийн хэмжээг хянах
Gantulga Dashdondov
хүнсний ногооны ангилал
хүнсний ногооны ангилал
Oyundari Nyamsuren
өглөөний хүн
өглөөний хүн
n.ochiko
Biochemistry l 3
Biochemistry l 3
ariunsanaaubu
Хоол боловсруулах тогтолцоо
Хоол боловсруулах тогтолцоо
Сэтгэмж Цогцолбор Сургууль
хоол үйлдвэрлэлийн технологийн үндэс
хоол үйлдвэрлэлийн технологийн үндэс
Oyundari Nyamsuren
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
Oyuka Oyu
азотын бордоо
азотын бордоо
Demberelnym Purevdorj
Lectures.social ecology
Lectures.social ecology
Baasansuren Naranbaatar
цөлжилт
цөлжилт
Цэвээнжав Пүрэв-Очир
E m.sp713, lesson 8
E m.sp713, lesson 8
davaa627
Hool uildverleliin tehnologi lekts 12
Hool uildverleliin tehnologi lekts 12
Lha Bolorerdene
Hool uildverleliin tehnologi lekts 2
Hool uildverleliin tehnologi lekts 2
Lha Bolorerdene
агаарын бохирдол
агаарын бохирдол
Ankhbayar Ulziisaikhan
3.2 atom mass
3.2 atom mass
Erka Bandi
Tendances
(20)
буруу хооллолт
буруу хооллолт
лекц№11
лекц№11
Хүнсний аюулгүй байдал /Food safe/
Хүнсний аюулгүй байдал /Food safe/
халдварт бус өвчин
халдварт бус өвчин
бие даалт
бие даалт
Хоногт хоол, хүнсээр авах илчлэгийн хэмжээг хянах
Хоногт хоол, хүнсээр авах илчлэгийн хэмжээг хянах
хүнсний ногооны ангилал
хүнсний ногооны ангилал
өглөөний хүн
өглөөний хүн
Biochemistry l 3
Biochemistry l 3
Хоол боловсруулах тогтолцоо
Хоол боловсруулах тогтолцоо
хоол үйлдвэрлэлийн технологийн үндэс
хоол үйлдвэрлэлийн технологийн үндэс
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
азотын бордоо
азотын бордоо
Lectures.social ecology
Lectures.social ecology
цөлжилт
цөлжилт
E m.sp713, lesson 8
E m.sp713, lesson 8
Hool uildverleliin tehnologi lekts 12
Hool uildverleliin tehnologi lekts 12
Hool uildverleliin tehnologi lekts 2
Hool uildverleliin tehnologi lekts 2
агаарын бохирдол
агаарын бохирдол
3.2 atom mass
3.2 atom mass
Similaire à Хүн амын хоол хүнс, эрүүл мэнд /Хүүхдийн их эмч, хоол судлагч, АУ-ны доктор Ч.Өлзийбүрэн/
E m.sp713, lesson 1
E m.sp713, lesson 1
davaa627
E m.sp713, lesson 1
E m.sp713, lesson 1
davaa627
E m.sp713, lesson 6
E m.sp713, lesson 6
davaa627
E m.sp713, lesson 6
E m.sp713, lesson 6
davaa627
E m.sp713, lesson 8
E m.sp713, lesson 8
davaa627
Doh hool
Doh hool
Copy Mn
Copy of about health lecture 8
Copy of about health lecture 8
dondooubuns
Haldvart uvchin
Haldvart uvchin
Tumuruu Shiileg
Bio bordoo-1
Bio bordoo-1
Otgonsaikhan Byambasuren
Bio bordoo-1
Bio bordoo-1
Otgonsaikhan Byambasuren
Г.Мягмардаш, С.Мөнхзаяа - ҮДИЙН ЦАЙ ХӨТӨЛБӨР, ТҮҮНИЙ ХЭРЭГЖИЛТ
Г.Мягмардаш, С.Мөнхзаяа - ҮДИЙН ЦАЙ ХӨТӨЛБӨР, ТҮҮНИЙ ХЭРЭГЖИЛТ
batnasanb
Nyarai huuhded uzleh hiih
Nyarai huuhded uzleh hiih
Sosoo Byambaa
хоолны газрын ариун цэвэр
хоолны газрын ариун цэвэр
Oyundari Nyamsuren
2 хүртэлх насны хүүхдийн хоололт М.Оюунбилэг.pdf
2 хүртэлх насны хүүхдийн хоололт М.Оюунбилэг.pdf
DugerjavNominchimed
H.o.ts.m baby
H.o.ts.m baby
Oyun Myagmarsuren
E m.sp713, lesson 7
E m.sp713, lesson 7
davaa627
E m.sp713, lesson 7
E m.sp713, lesson 7
davaa627
Communicable diseases lection 1-3
Communicable diseases lection 1-3
bayarmagnaiubuns
ЭМ довтолгоо
ЭМ довтолгоо
Tuul Tula
E m.sp713, lesson 3
E m.sp713, lesson 3
davaa627
Similaire à Хүн амын хоол хүнс, эрүүл мэнд /Хүүхдийн их эмч, хоол судлагч, АУ-ны доктор Ч.Өлзийбүрэн/
(20)
E m.sp713, lesson 1
E m.sp713, lesson 1
E m.sp713, lesson 1
E m.sp713, lesson 1
E m.sp713, lesson 6
E m.sp713, lesson 6
E m.sp713, lesson 6
E m.sp713, lesson 6
E m.sp713, lesson 8
E m.sp713, lesson 8
Doh hool
Doh hool
Copy of about health lecture 8
Copy of about health lecture 8
Haldvart uvchin
Haldvart uvchin
Bio bordoo-1
Bio bordoo-1
Bio bordoo-1
Bio bordoo-1
Г.Мягмардаш, С.Мөнхзаяа - ҮДИЙН ЦАЙ ХӨТӨЛБӨР, ТҮҮНИЙ ХЭРЭГЖИЛТ
Г.Мягмардаш, С.Мөнхзаяа - ҮДИЙН ЦАЙ ХӨТӨЛБӨР, ТҮҮНИЙ ХЭРЭГЖИЛТ
Nyarai huuhded uzleh hiih
Nyarai huuhded uzleh hiih
хоолны газрын ариун цэвэр
хоолны газрын ариун цэвэр
2 хүртэлх насны хүүхдийн хоололт М.Оюунбилэг.pdf
2 хүртэлх насны хүүхдийн хоололт М.Оюунбилэг.pdf
H.o.ts.m baby
H.o.ts.m baby
E m.sp713, lesson 7
E m.sp713, lesson 7
E m.sp713, lesson 7
E m.sp713, lesson 7
Communicable diseases lection 1-3
Communicable diseases lection 1-3
ЭМ довтолгоо
ЭМ довтолгоо
E m.sp713, lesson 3
E m.sp713, lesson 3
Plus de Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
Fashion english 1
Fashion english 1
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
№5 Найруулгын алдаа түүнийг ангилах
№5 Найруулгын алдаа түүнийг ангилах
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
Лекц №4 Найруулга зүйн тухай ерөнхий ойлголт
Лекц №4 Найруулга зүйн тухай ерөнхий ойлголт
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
Лекц №3 Үг зүйн холбогдолтой зөв бичих дүрэм
Лекц №3 Үг зүйн холбогдолтой зөв бичих дүрэм
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
лекц №2
лекц №2
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
Лекц №1
Лекц №1
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
4 Монгол улсын түүх
4 Монгол улсын түүх
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
3 Монголын ханлиг аймгууд
3 Монголын ханлиг аймгууд
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
2 Монголын анхны төрт улс Хүннү
2 Монголын анхны төрт улс Хүннү
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
1. Mонголын чулуун зэвсгийн үе
1. Mонголын чулуун зэвсгийн үе
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
Компьютерийн тухай үндсэн ойлголт
Компьютерийн тухай үндсэн ойлголт
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
Урлах Эрдмийн Дээд Сургууль танилцуулга
Урлах Эрдмийн Дээд Сургууль танилцуулга
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
УЭДС танилцуулга 2021
УЭДС танилцуулга 2021
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
Урлах Эрдмийн Дээд Сургууль
Урлах Эрдмийн Дээд Сургууль
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
Rococo XVII-XVIII
Rococo XVII-XVIII
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
Barocco Барокко /XVII-XVIII/
Barocco Барокко /XVII-XVIII/
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
French, German renaissance XV-XVII
French, German renaissance XV-XVII
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
Сэргэн Мандалтын үе. Renaissance /1450-1600/
Сэргэн Мандалтын үе. Renaissance /1450-1600/
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
Дундад зууны үе Middle ages
Дундад зууны үе Middle ages
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
Византын эзэнт гүрэн Byzantine Empire /V-XII/
Византын эзэнт гүрэн Byzantine Empire /V-XII/
Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
Plus de Хотгойд Шанж Болдбаатар Ууганбаяр
(20)
Fashion english 1
Fashion english 1
№5 Найруулгын алдаа түүнийг ангилах
№5 Найруулгын алдаа түүнийг ангилах
Лекц №4 Найруулга зүйн тухай ерөнхий ойлголт
Лекц №4 Найруулга зүйн тухай ерөнхий ойлголт
Лекц №3 Үг зүйн холбогдолтой зөв бичих дүрэм
Лекц №3 Үг зүйн холбогдолтой зөв бичих дүрэм
лекц №2
лекц №2
Лекц №1
Лекц №1
4 Монгол улсын түүх
4 Монгол улсын түүх
3 Монголын ханлиг аймгууд
3 Монголын ханлиг аймгууд
2 Монголын анхны төрт улс Хүннү
2 Монголын анхны төрт улс Хүннү
1. Mонголын чулуун зэвсгийн үе
1. Mонголын чулуун зэвсгийн үе
Компьютерийн тухай үндсэн ойлголт
Компьютерийн тухай үндсэн ойлголт
Урлах Эрдмийн Дээд Сургууль танилцуулга
Урлах Эрдмийн Дээд Сургууль танилцуулга
УЭДС танилцуулга 2021
УЭДС танилцуулга 2021
Урлах Эрдмийн Дээд Сургууль
Урлах Эрдмийн Дээд Сургууль
Rococo XVII-XVIII
Rococo XVII-XVIII
Barocco Барокко /XVII-XVIII/
Barocco Барокко /XVII-XVIII/
French, German renaissance XV-XVII
French, German renaissance XV-XVII
Сэргэн Мандалтын үе. Renaissance /1450-1600/
Сэргэн Мандалтын үе. Renaissance /1450-1600/
Дундад зууны үе Middle ages
Дундад зууны үе Middle ages
Византын эзэнт гүрэн Byzantine Empire /V-XII/
Византын эзэнт гүрэн Byzantine Empire /V-XII/
Хүн амын хоол хүнс, эрүүл мэнд /Хүүхдийн их эмч, хоол судлагч, АУ-ны доктор Ч.Өлзийбүрэн/
1.
Хүний хөгжил хичээл
№4 Õ¯Í ÀÌÛÍ ÕÎÎË ХҮНС, ÝЯ¯Ë ÌÝÍÄ ×. ªËÇÈÉÁ¯ÐÝÍ ÀÓ-íû äîêòîð
2.
МОНГОЛ УЛС • Эрх
зүйт төртэй • Иргэний ардчилсан нийгэм • Хүн бүрийн оролцоо • Хүний хувьд өндөр хөгжсөн сэхээтний оролцоо чухал
3.
Äýëõèé åðòºíö äýýð àìüäàð÷
áóé á¿õèé ë õ¿ì¿¿ñ àìüäðàëûíõàà òóðøèä ýð¿¿ë, òýæýýëëýã õîîë õ¿íñ õýðýãëýõ ýðõòýé Äýëõèéí õ¿íñíèé äýýä õýìæýýíèé óóëçàëò, 1996
4.
Хүний үндсэн эрхийн
нэг • Хүн бүр эсэн мэнд амьдарч, хөдөлмөрлөх, эрүүл бие, саруул оюун ухаантай байх үндсэн нөхцөл бол хоол хүнс. • Хүрэлцээтэй, шимт бодисын зохистой хэмжээ, агууламжтай, аюулгүй хоол хүнсийг авбал зохих хамгийн бага хэмжээ буюу өлсөхгүй байх хэмжээг хүний эрхэд тооцдог бөгөөд уг хүнсний эрхийг баталгаажуулах нь Олон улсын эрх зүйн нэг чухал асуудал мөн. •
5.
ÄÀßÀÐØÈË – Õ¯ÍÑÍÈÉ
ÁÎÄËÎÃÎ • ͯÁ-ûí èâýýë äîð – óëñ, ã¿ðí¿¿äèéí òºð çàñãèéí òýðã¿¿íèé äýýä õýìæýýíèé óóëçàëòууд – 1992, 1996, 2002 • Õ¿íñíèé àñóóäàë - ºëñãºëºí, õ¿íñíèé õîìñäîë, õ¿íñíýýñ øàëòãààëñàí ºâ÷èí ýìãýãèéã ãýòëýí äàâàõ çîðèëò • Òóíõàãëàë, òºëºâëºãºº • ͯÁ-ààñ ãàðãàñàí äýëõèéí ìÿíãàíû çîðèëòûí íýã õýñýã – õ¿íñíèé àñóóäàë
6.
Õ¯ÍÑÍÈÉ ÁÎÄËÎÃÎ • Õ¿íñíèé
õàíãàìæ • Õ¿íñíèé á¿òýýãäýõ¿¿íèé ýð¿¿ë àõóéí àþóëã¿é áàéäàë • Õîîë, õ¿íñíèé øèìò ÷àíàð
7.
ÕÓÓËÜ, ÝÐÕ Ç¯ÉÍ
ÎÐ×ÈÍ • Èîä äóòëûí ýìãýãòýé òýìöýõ ¿íäýñíèé õºòºëáºð • Äàâñûã èîäæóóëæ èîä äóòëûí ýìãýãýýñ ñýðãèéëýõ ìîíãîë óëñûí õóóëü • Õ¿íñíèé õàíãàìæ, àþóëã¿é áàéäàë, õîîë òýæýýë- ¿íäýñíèé õºòºëáºð • Ýõèéí ñ¿¿ îðëóóëàõ á¿òýýãäýõ¿¿íèé òóõàé ¿íäýñíèé õóóëü, 2005 он • НЯЛХ, БАЛЧИР ХҮҮХДИЙН ХҮНСНИЙ ТУХАЙ хууль, 2017 он • Ýõ, õ¿¿õäèéí áè÷èë òýæýýëèéí äóòëààñ ñýðãèéëýõ ¿íäýñíèé ñòðàòåãè • Õ¿íñíèé õýðýãëýýíèé ãýð çºâëºìæ
8.
ÕÓÓËÜ, ÝÐÕ Ç¯ÉÍ
ÎÐ×ÈÍ • ЕРӨНХИЙ БОЛОВСРОЛЫН СУРГУУЛИЙН ХООЛ ҮЙЛДВЭРЛЭЛ, ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ТУХАЙ, Монгол Улсын хууль, 2019.05.30 • ХҮНСНИЙ ТУХАЙ, 2012.12.20 • ХҮНСНИЙ БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫГ ХАНГАХ ТУХАЙ, 2012.12.20 • ОРГАНИК ХҮНСНИЙ ТУХАЙ,2016.04.07
9.
ÕÓÓËÜ, ÝÐÕ Ç¯ÉÍ
ÎÐ×ÈÍ • ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÇÀÑÃÈÉÍ ÃÀÇÐÛÍ ÒÎÃÒÎÎË, 2001, äóãààð 224, • Ýð¿¿ë àæ òºðºõ çàí ¿éëèéã òºëºâø¿¿ëýõýä ÷èãëýñýí ìýäýýëýë, ñóðãàëò, ñóðòàë÷èëãààã ýð÷èìæ¿¿ëýõ çàðèì àðãà õýìæýýíèé òóõàé • 2 – ð ñàðûí ñ¿¿ëèéí õàãàñ – Àðõèäàí ñîãòóóðàõààñ ñýðãèéëýõ 10 õîíîã • 3 ñàðûí 22 – Äýëõèéí óñíû ºäºð • 8 сарын эхний Ням гараг-Хүүхдийг эхийн сүүгээр хооллох өдөр • 9 ñàðûí ýõíèé Íÿì ãàðàã – Èîä äóòëûí ýìãýãýýñ ñýðãèéëüå • 10 ñàðûí 16 – Äýëõèéí õ¿íñíèé ºäºð • 11 ñàðûí 14 - ×èõðèéí øèæèíãýýñ ñýðãèéëüå
10.
Хүн амын хоол
тэжээл –үндэсний хөтөлбөр • “Хүн амын хоол тэжээл” үндэсний хөтөлбөр- 2016-2025 он, МУ-ын Засгийн газраар 2015 онд батлагдсан юм. • Хүн амын хоол тэжээлийн байдалд ядуурал, хүнсний хангамж болон хүртээмж, усан хангамж, ариун цэвэр, эрүүл ахуйн дадал, өвчлөл, амьдралын хэв маяг зэрэг хүчин зүйл ихээр нөлөөлдөг.
11.
Хүн амын хоол
тэжээл –үндэсний хөтөлбөр • Өөрөөр хэлбэл хүн амын хоол тэжээлийн байдлыг сайжруулах асуудал зөвхөн эрүүл мэндийн салбарын хүрээнд бус хөдөө аж ахуй, хоол хүнс үйлдвэрлэл, худалдаа, нийгмийн хамгаалал, боловсрол, дэд бүтэц зэрэг бусад олон салбарын оролцоо, хамтын ажиллагаанд тулгуурлан зохицуулах шаардлага тулгараад байгаа юм.
12.
Хүн амын хоол
тэжээл –үндэсний хөтөлбөр • Хоол тэжээлийн талаарх хүн амын эрүүл мэндийн боловсролыг дээшлүүлэх замаар иргэдийг эрүүл, аюулгүй хүнсээр хангаж, хоол тэжээлээс хамааралтай өвчин эмгэгийг бууруулах зорилго бүхий 10 жилийн хугацаанд хэрэгжих үндэсний хөтөлбөр
13.
Эдийн засгийн байдал-хүнсний хангамж •
Монгол улсад 1990-ээд оноос эхэлсэн эдийн засгийн уналтаас болж хүнсний үйлдвэрийн нийт бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлт 1995 онд 1990 оныхоос 2 дахин, 2000 онд1995 оныхоос 1.5 дахин буурсан. • Ган, зуд зэрэг байгалийн гамшгийн улмаас хүн амын хүнсний хангамж, баталгаа алдагдаж, хүн ам, түүний дотор хүүхдүүд хоол тэжээлийн доройтолд орж, бие бялдрын өсөлт хөгжилт хоцрогдож, улмаар хүүхэд төдийгүй нийт хүн амын дунд хоол хүнсний дутагдалтай холбоотой өвчлөл ихсдэг.
14.
Эдийн засгийн байдал-хүнсний хангамж •
Хоол тэжээлийн дуталтай холбоотой өвчлөл ихсэж байна. • Дотоодын үйлдвэрлэл буурснаас үүдэн гарсан дээрх хүнсний хомсдлыг арилгах зорилгоор манай улс махнаас бусад гол нэрийн бүтээгдэхүүний 70-100%-ийг импортоор хангаж, зах зээлд нийлүүлж байгаа нийт бүтээгдэхүүний 60-70%-ийг импортын хүнс эзэлж, улмаар өргөн хэрэглээний хүнсний бараа, бүтээгдэхүүний хувьд манай орон гадаад орноос үлэмж хамааралтай болсон- 2007 он.
15.
Импортын хүнсний эрсдэл •
Олон нэрийн хүнсний бараа, бүтээгдэхүүнийг импортолж байгаа нь өнөөгийн нөхцөлд химийн хорт болон цацраг идэвхит бодис, хүнд металлын агууламж өндөртэй, хадгалах, тээвэрлэх явцад эрүүл ахуйн горим алдагдсанаас элдэв нян, хөгц мөөгөнцрөөр бохирлогдсон хүнс хилээр орж ирэх эрсдэл өндөр байна.
16.
Иод дутлын эмгэг •
Эх газрын байршилтай орны хүн амд зонхилон тохиолддог өвчин эмгэг. • 1990-ээд онуудад Сэлэнгэ, Орхон, Архангай, Хөвсгөл зэрэг аймгуудад ИДЭ-ийн тархалт өндөр. • 1996-2010 он хүртэл Засгийн газраас “Иодын дутагдалтай тэмцэх үндэсний хөтөлбөр” хэрэгжүүлсэн. • Давсыг иоджуулж иод дутлаас сэргийлэх тухай хуулийг баталж, хэрэгжүүлж байна. • 2017 оны судалгаагаар сургуулийн насны хүүхэд буюу нийт хүн амын дунд бамбай булчирхай буюу иодын дутлын тархалт 7.8 хувь буурсан байна. • Далай тэнгисээс алслагдсан уулархаг нутгийн хөрс, усны иодын агууламж бага байгаа нь иод дутлын эмгэг үүсэх гол шалтгаан. • Бидний хэрэглэж байгаа байгалийн органик бүтээгдэхүүнүүд нь иодын агууламж багатай гэсэн үг.
17.
Иод дутлын эмгэг •
Иод дутал нь хүний бие бялдар, өсөлт, оюуны чадамж, бамбай булчирхай зэрэгт сөргөөр нөлөөлдөг. • Газарзүйн байршил-Монгол Улсын хувьд иодын дуталтай бүс нутагт бүхэлдээ хамрагддаг. Хөрс усанд агуулагдаж буй иодын хэмжээ хангалтгүй. • Иодын дуталд өртөхгүй хүн гэж байдаггүй. • Тэгэхээр монгол хүн энэ хөрс усанд тарьсан ногоо ургамлаар хооллодог. Энэ хөрсөнд ургасан ногоо, ус бэлчээрээр хооллож ундаалсан малын мах хэрэглэдэг. • Иод дутлаас сэргийлэхийн тулд иоджуулсан давс хэрэглэх хэрэгтэй. • Дэлхийн ихэнх улс орнуудад хүн амаа иод дутлаас хамгаалж, сэргийлэхийн тулд иоджуулсан давс хэрэглэх бодлогыг баримталж байна.
18.
ÕÎÎË ÒÝÆÝÝËÈÉÍ ÑÓÄÀËÃÀÀ •
ÍÝÌҮТ, ÕÑА • Õ¿í àìûí õîîë òýæýýëèéí ¿íäýñíèé ñóäàëãàà 5 æèë äóòàìä, ýìçýã äàâõðàãûí õîîë -1999-2017 онууд, • ДЭМБ • ÞÍÈÑÅÔ • ÄÝËÕÈÉÍ ÇªÍ • ÀÄÐÀ • ßÏÎÍ, ÊÀÃÀÂÀ ÕÎÎË ÑÓÄËÀËÛÍ ÈÕ ÑÓÐÃÓÓËÜ
19.
20.
Судалгааны үр дүн •
А,Д аминдэм, төмрийн дутал • Давсны хэт хэрэглээ • Амьтны гаралтай өөх тосны хэт хэрэглээ • Бодисын солилцооны эмгэг • Саахарын хэрэглээ маш өндөр • Цусны даралт ихсэх өвчин, хүндрэлүүд • Чихрийн шижин • Хавдар • Таргалалт эрс ихэссэн, хүүхдийн таргалалт ихэсч байна.
21.
ÒÀÐÕÂÀРǯÉÍ ØÈËÆÈËÒ •
Õàëäâàðò ºâ÷íèé òàðõàëò áóóðàõ – óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ òàðèëãà өндөр ач холбогдолтой, цагаан цэцэг өвчин устсан, полимиелит, улаанбурхан, гуравт вакцин, улаан эсэргэнэ, Гепатитын вакцин, улирлын томуугийн дархлаа • ÕБª-íèé òàðõàëò èõñýõ – õîòæèëò, õîîë õ¿íñíèé ¿éëäâýðëýëèéí ºñºëò, õºäºë㺺íèé õîìñäîë, àìüäðàëûí õýâ ìàÿãûí ººð÷ëºëò-амьдралын нүүдлийн хэв маягаас суурин амьдралд шилжсэн
22.
ÕÎÎË Õ¯ÍÑ –
ÝЯ¯Ë ÌÝÍÄ • ªëñãºëºí – óðò, áîãèíî õóãàöààíä èë÷ëýã áàãàòàé õîîë õýðýãëýõ, • Õîîë òýæýýëèéí äóòàë - ¿íäñýí øèìò áîëîí òýæýýëëýã áîäèñ äóòàõ, • Õîîë òýæýýëèéí èë¿¿äýë – õîîë õ¿íñèéã òîî, ÷àíàðûí õóâüä õýòð¿¿ëýí õýðýãëýõ, • Òýíöâýð àëäàãäàõ – бодисын солилцооны эмгэг-¿íäñýí øèìò áîëîí òýæýýëëýã áîäèñûí òîõèðîî àëäàãäàõ
23.
ÕÎÎË Õ¯ÍÑÍÈÉ ÀÞÓËÃ¯É ÁÀÉÄÀË •
Õ¿íñíèé ýð¿¿ë àõóé, àþóëã¿é áàéäàë, • ¯éëäâýðëýëèéí çîõèñòîé äàäàë • Ýð¿¿ë àõóéí çîõèñòîé äàäàë • ÕÀÑÑÏ (ÍÀÑÑÐ) Ôåðìåðýýñ õýðýãëýã÷èéí øèðýý õ¿ðòýëõ á¿õ øàò äàìæëàãûí явцад эрүүл ахуйн хэм хэмжээг нягт нямбай баримтлах- çîõèñòîé äàäàë
24.
ÕÎÎË ÒÝÆÝÝËÈÉÍ ÄÓÒÀË •
Æèí áàãàñàõ áóþó òóðààë, • ªñºëò õîöðîëò, • Òºìºð äóòëûí öóñ áàãàäàëò, • Èîä äóòëûí ýìãýã, • Ðàõèò-кальцын дутлын улмаас яс сийрэгжих - õ¿í àìûí ýìçýã á¿ëýã: õ¿¿õýä, æèðýìñýí áîëîí õºõ¿¿ë ýõ÷¿¿ä, өндөр настан, архаг хууч өвчтэй хүмүүс
25.
ÄÓÒËÛÍ ÝÌÃÝÃ Õ¿¿õäèéí • áèå
ìàõáîäûí áîëîí • îþóí, ñýòãýõ¿éí ºñºëòºä ñºðºã íºëºº • áèåèéí ýñýðã¿¿öëèéã ñóëðóóëàõ • Àðõàã ºâ÷èí • Ààæèì, • Äàëä ÿâö • Õ¿íäðýë • Ýì÷ëýõ íü óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõýýñýý èë¿¿ их çàðäàë øààðääàã • ýð¿¿ë ìýíäèéí áîëîí íèéãýì-ýäèéí çàñãèéí àñóóäàë
26.
ÕÎÎË ÒÝÆÝÝË È˯¯ÄËÈÉÍ ÝÌÃÝà •
æèíãèéí èë¿¿äýë, • òàðãàëàëò, • öóñíû ñóäàñíû õàòóóðàë, • öóñíû äàðàëò èõñýõ, • ò¿¿íèé õ¿íäðýë: òàðõèíä öóñ õàðâàõ, ç¿ðõíèé øèãäýýñ, • ÷èõðèéí øèæèí, • Õàâäàð, • Öºñíèé ÷óëóó - õ¿í àìûí ºâ÷ëºë, íàñ áàðàëòûí ¿íäñýí øàëòãààí
27.
ÕÎÎË ÒÝÆÝÝËÈÉÍ È˯¯ÄÝË •
Õîîë òýæýýëèéí èë¿¿äëýýñ ¿¿ñýõ ýìãýã – Õàëäâàðûí áóñ ºâ÷èí – ÕБª • Äýëõèé äàõèíä ÕБª íü õ¿í àìûí ºâ÷ëºëèéí 43%, íàñ áàðàëòûí 60% • 2020 îíä ºâ÷ëºëèéí 60%, íàñ áàðàëòûí 73% • Ìàíàé îðîíä: ªâ÷ëºë, íàñ áàðàëòûí ýõíèé 5 øàëòãààíä Ç¿ðõ ñóäàñíû ºâ÷èí, õàâäàð –ñ¿¿ëèéí 5 æèëä ýðñ ºñ÷ áàéíà. ýëýã, õîäîîä, óëààí õîîëîéí õàâäàð
28.
ÕÎÎË ÁÀ ÕБª •
Ç¿ðõíèé òèòìèéí ýìãýãèéí 80%, ÷èõðèéí øèæèíãèéí 2 äóãààð õýëáýðèéí 90% • Õàâäðûí òîõèîëäóóäûí 1/3 àìüäðàëûí õýâ ìàÿãààñ õàìààðàëòàé- зохисгүй буруу хооллолт, амьдралын идэвхигүй хэв маяг
29.
ÕÎÎË ÁÀ ÕБª •
Öóñíû äàðàëò èõñýõ – òàðõèíû ñóäàñíû ºâ÷íèé (ÒѪ) – 62%, ç¿ðõíèé òèòìèéí ºâ÷íèé (ÇÒª) - 49%, • Õîëåñòðîëûí èõñýëò – ÒѪ -èé 18%, ÇÒª -èé 56%, • Òàðãàëàëò - ×èõðèéí øèæèíãèéí 58%, ÇÒª-èé 21%, õàâäðûí 8-42% • Æèìñ, íîãîî áàãà õýðýãëýõ – õîîë áîëîâñðóóëàõ çàìûí õàâäðûí 19%, ÇÒª - 31%,
30.
ÕÎÎË ÁÀ ÕБª •
Äàвñíы õýò õýðýãëýý – öóñíû äàðàëòûã øóóä èõýñãýíý. • Õàíàñàí áóþó àìüòíû ãàðàëòàé ººõ òîñíû õýðýãëýý – öóñíû áàãà íÿãòòàé õîëåñòðîë èõýñíý. • Óðãàìëûí áóþó õàíààã¿é òîñíû õýðýãëýý – öóñíû õîëåñòðîë áàãàñàõ, Ç¿ðõíèé òèòìèéí ºâ÷èí áàãà.
31.
ÕÎÎË ÒÝÆÝÝËÈÉÍ ÑÓÐÃÀËÒ •
Ìýðãýæèëòíèé – õîîë ç¿é÷, õîîë ñóäëàà÷, èõ ýì÷, ýìíýëãèéí àæèëòíóóä • Îëîí íèéòýä çîðèóëñàí хоолтэжээлийн сургалт: Õ¿í àìûí òîäîðõîé á¿ëã¿¿äýä çîðèóëñàí ñóðãàëò: öýöýðëýãèéí, ñóðãóóëèéí õ¿¿õýä, их, дээд сургуулийн оюутны, öýðãèéí àëáàí õààã÷дын, æèðýìñýí, õºõ¿¿ë ýõ÷¿¿ä, ºíäºð íàñòàí, áîëîí áóñàä-àëáàí áà àëáàí áóñ ñóðãàëò
32.
ÄÝÌÁ-ÛÍ ÇªÂ˪ÌÆ • Õàíàñàí
ººõ òîñíû õýðýãëýýã áàãàñãàõ, õàíààã¿é ººõ òîñíû õýðýãëýýã èõýñãýõ, ººõ òîñ õîíîãèéí èë÷ëýãèéí 30%, • Èäýâõèòýé õºäºë㺺í, • Íîãîî, æèìñíèé õîíîãèéí õýðýãëýýã 400- 450 ãðàìì õ¿ðòýë èõýñãýõ, •
33.
ÄÝÌÁ-ÛÍ ÇªÂ˪ÌÆ • Ìàõíû,
ÿëàíãóÿà ìàëûí áîëîí àìüòíû ìàõíû õýðэãëýýã áàãàñãàõ, гэрийн тэжээмэл шувуу, çàãàñíû ìàõ, өндөг õýðýãëýõ, • Àìüòíû ãàðàëòàé ìàõ õýðýãëýæ áàéãàà òîõèîëäîëä òîñûã àâñàí ñ¿¿í á¿òýýãäýõ¿¿í õýðýãëýõ, • Ýëñýí ÷èõðèéí õýðýãëýý - õîíîãèéí èë÷ëýãèéí 10%, • Äàâñíû õýðýãëýý – á¿õ òºðëèéí õ¿íñíèé á¿òýýãäýõ¿¿íýýñ-дам хэрэглээ, 5 ãðàìì/ºäºð- çºâõºí èîäæóóëñàí,
34.
ÄÝÌÁ-ÛÍ ÇªÂ˪ÌÆ • Áîäëîãî,
ýðõ ç¿éí îð÷èí • Òàìõè – òàòâàðûí òîãòîëöîî, ìýäýýëýë, ñóðòàë÷èëãàà, ñàíàìæ, ñàìáàðóóä, олон нийтийн үйлчилгээний газар-тамхи татахгүй, тамхи татах цэгт тамхи татна. • Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ òîãòîëöîîã ýð÷èìæ¿¿ëýõ • Õ¿í àìûí ñóðãàëò, ñóðòàë÷èëãàà, ìýäýýëýë, • Ñóðòàë÷èëãààíû ìàòåðèàëóóä • Манай оронд -Зөрчлийн хууль-торгууль
35.
ÝЯ¯Ë ÕÎÎË, ժĪËêªÍ •
ÕÓÂÜ Õ¯Í: - ºâ÷íººñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ, ýð¿¿ë ìýíäýý õàìãààëàõ ¿ð ä¿íòýé àðãà • ÍÈÉÃÝÌ: - õ¿í àìûí ýð¿¿ë ìýíäèéã ñàéæðóóëàõ òîãòâîðòîé, ¿ð ä¿íòýé àðãà
36.
ÝЯ¯Ë ÕÎÎË, ժĪËêªÍ •
ÄÀßÀÐØËÛÍ ÍÈÉÃÌÈÉÍ ÝЯ¯Ë ÌÝÍÄÈÉÍ ÀÌÈÍ ×ÓÕÀË ÀÑÓÓÄÀË - ÕÎÎË - ժĪËêªÍ – ÝЯ¯Ë ÌÝÍÄ • ÄÝËÕÈÉÍ ÑÒÐÀÒÅÃÈ
37.
ÌÀÍÀÉ ÎÐÎÍÄ • ÕБª-ÍÈÉ
ÓÐÜÄ×ÈËÀÍ ÑÝÐÃÈÉËÝËÒ ÁÀ ÕßÍÀËÒ - ¯ÍÄÝÑÍÈÉ ÕªÒªËÁªÐ • Õîîë • Õºäºëãººí • Àðõè • Òàìõè • ÇѪ • ×èõðèéí øèæèí • Õàâäàð
38.
Сургуулийн үдийн цай,
хоол • Цэцэрлэгийн хүүхдийн хоолны асуудал их эрт үеэс шийдэгдсэн • Сургуулийн хүүхдийн үдийн цай (2006), Засгийн газрын тоогтоол • Сургуулийн үдийн хоол (2019) хууль • Үе шаттайгаар сургуулийн үдийн хоолны хэрэгжилт
39.
Сургуулийн үдийн цай,
хоол, судалгаа, ММСС, 2013 • Сургуулийн цайны газруудын 3/4 нь буфет ажиллуулж нийт буфетийн 1/2-ээс илүү хувь нь ХБӨ-ий өндөр эрсдэлтэй, хийжүүлсэн чихэрлэг ундаа, чихэрлэг, тослог жигнэмэг, гурилан бүтээгдэхүүн зарж борлуулж байлаа. • ХБӨ-өөс сэргийлэх чанартай хүнс, жимс ногоо, сүү, сүүн бүтээгдэхүүний хэрэглээ зөвлөмжийн хэмжээнд хүрэхгүй байхад бэрээсээ мэтийн халуун хоолон дахь амьтны гаралтай өөх тосны агууламж зөвлөмж хэмжээнээс давж байна.
40.
Сургуулийн үдийн цай,
хоол, судалгаа, ММСС, 2013 • Илчлэг: Шинжлэгдсэн үдийн цай, хоолны нийт дээжийн 16 хувьд илчлэгийн хэмжээ зөвлөмж хэмжээнээс их, 84 хувьд зөвлөмж хэмжээнээс бага байв. • Химийн найрлага: Уураг нийт дээжийн зөвхөн 1/4-д зөвлөмжийн хэмжээнд, харин 3/4 хувьд зөвлөмжөөс их болон бага байлаа. • Өөх тос нийт дээжийн 80 гаруй хувьд зөвлөмж хэмжээнээс бага, зөвхөн 16 хувьд зөвлөмжийн хэмжээг хангаж байв. • Нүүрс усны хэмжээ зөвхөн 16 хувьд зөвлөмжийн хэмжээнд, 84 хувьд зөвлөмж хэмжээнээс зөрж байна. • Кальци, С аминдэм зэрэг эрдэс, аминдэмийн хэмжээ нийт дээжид зөвлөмж хэмжээнээс бага байна.
41.
42.
Õ¯Í Á¯Ð ÒÝÆÝÝËËÝÃ, ÀÞÓË,
ÎÑÎËÃ¯É ÕÎÎË, ХҮНСЭЭР ХООЛЛОХ ÝÐÕÒÝÉ • Íÿëõàñ • Öýöýðëýãèéí áîëîí ºñâºð íàñíû õ¿¿õýä • Сургуулийн хүүхэд, оюутан залуус • Õºãøèä • Æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿ä • Öýðãèéí áîëîí á¿õ àëáàí õààã÷èä • Õ¿í àìûí á¿õ äàâõðàãà
43.
ÍÈÉÃÌÈÉÍ ¯ÍÝÒ ÁÀßËÀÃ
– Õ¯Í ÓËÑ ÎÐÍÛ ÕªÃÆËÈÉÍ ¯ÍÄÑÈÉÍ ¯ÍÄÝÑ ÍÜ Õ¯Í ÀÌÛÍ ÝЯ¯Ë ÌÝÍÄ • Ýð¿¿ë ìýíä ãýäýã áîë çºâõºí ºâ÷èí ýìãýãã¿é áóþó ýðõòíèé ñîãîãã¿é áàéõûã õýëýõ áóñ, áèå áÿëäàð, ñýòãýë ñàíàà, íèéãýì àõóéí òºãñ õàíãàëóóí áàéäëûã õýëíý.
44.
Эрүүл, боловсролтой монгол
хүн- манай нийгмийн хамгийн үнэт баялаг
45.
Их баярлалаа
Télécharger maintenant