Tema 2 Kontabiliteti i menaxhimit

1. 1
TEMA : 2
KLASIFIKIMI I KOSTOS DHE TE ARDHURAVE PER VENDIMMARRJE
DHE PLANIFIKIM
Ceshtjet kryesore :
1. Klsifikimi I kostos , kosto e produktit dhe e periudhes
2. Kosto e prodhimit ne firmat prodhuese
3. Pergatitja e pesqyrave te kostove te produkteve te prodhuara e te shitura
4. Kostot e produktit ne firmat tregtare e te sherbimit
5. Kostot primare e te shndrimit , kosto per njesi
6. Klasifikimi I metejshem I kostos se punes
7. Rjedhjet e kostos se prodhimit
8. Kostot dhe kontrolli
1 . Kosto dhe klasifikimi I kostos , kosto e produktit dhe e periudhes
Sic eshte ne temen e I-re pune e manaxherit perqendrohet ne :
1- Planifikimin qe perfshine caktimin e objektivave e nenvizimin e mjeteve per arritjen e ketyre
objektivave .
2- Kontrollin I cili perfshine hapat e marre dhe mjetet e perdorura per tu siguruar se objektivay
jane realizuar .
Me qellim qe te shkarkojne pergjegjesite ne planifikim dhe kontroll menaxhereve u nevojitet
informacion rreth organiztes . Nga pikpamja e kontabilitetit informacioni I menaxherve shpesh eshte
I lidhur me kostot e organizates .
Ne kontabilitetin financiar termi kosto eshte percaktuar si vlera e CASH ose ekuivalente e tij e
sakrifikuar per te mirat dhe sherbimet qe do te sjellin perfitim rrjedhes ose perfitime te ardheshme
te organizates . Ne themi vlera ekujvalente e CASH-it sepse aktivet jomomentare mund te ndahen
per te mirat dhe sherbimet P .sh. mund te jete e mundshme te ndahet toka ne disa paisje te
nevojshme .
Ne kontabilitetin menaxherial termi kosto eshte perdorur ne shume menyra te ndryshme .
Arsyeja eshte se ka shume tipe te ndryshme kostoje dhe keto kosto jane klasifikuar sipas nevojave
imediale te menaxherit .

2. 2
Kostot jane jashtezakonishte te rendesishmeper llogaritaret dhe menaxheret .
Ato jane perdorur per qellime te ndryshme duke perfshire :
a- Caktimin e cmimit te shitjes se nje produkti
b- Vlersimin e invertarit / kur pergaditen pasqyrat e te ardhurave
c- Kryerjen e vlersimit nga punedhensi
d- Vendimmarrjen sipas rrugeve alternative te veprimit .
e- Planifikimin , buxhetimin per periudhat e ardhme .
Natyra ne nje biznes mund te percaktoj menyren se si mund te klasifikohen kostot . Kostot mund te
ndahen ne kostot te paperfunduara sakrifikimi I te cilave pritet te perfitohet ne periudhat e ardhme e
kostot e perfunduara te cilat jane sakrifikuar ne prodhimin e te ardhurave . Kostot e parefunduara
tregohen si asete ne bilanc e konsistojne ne zera bilanci si inventaret , siguracione te perfunduara ,
pasuria , toka dhe paisjet . Kostot e perfunduara gjithashtu te quajtura shpenzime tregohen si zbritje
nga te ardhurat ketu hyjne p .sh . qeraja e periudhes korente , biletat telefonike , elektrike , pagesat per
reklame etj ., ato jane quajtur shpenzime sepse nuk pritet perfitime per periudhen e ardhshme por
vetem kur perfundon periudha kur jane kryer .
Dallimi midis termeve te kostos dhe shpenzimeve eshte shume e rendesishme sidomos per
pergatitjen e pasqyrave financiare per ndermarrjen e sherbimit , tregtare dhe prodhuese . Megjithate ky
dallim eshte me I rendesishem per ndermarrjet prodhuese . Kostot qe perfshihen ne produktet e
prodhuara jane ne aktive dhe keto kosto nuk behen shpenzime derisa keto produkte te shiten per te
perfituar te ardhurat . Gjithashtu produktet te cilat jane perfunduar ose te parefunduara por qe nuk
jane shitur do te njihen si active .
Kostot e produktit dhe kostot e periudhes . Si ne kontabilitetin financiar edhe ne ate
menaxherial kostot jane te lidhura me afatin kohor . Ne kontabilitetin financiar , pasqyra e te ardhurave
dhe bilanci kontabel pergatiten cdo kater muaj dhe vjetore . Ne kontabilitetin menaxherial raportet
krahasojne rezultatet aktuale me ato te pritura , rezultatet e buxhetit pergatiten mujore , 3 mujore dhe
vjetore . Shume vendime te planifikimit dhe kontrollit jane te lidhura me afatin kohor . Rezultatet
aktuale krahasohen me rezultatet e buxhetit ne funde te cdo muaji dhe veprimet korektuese qe
nevojiten per tu ndermare . kostot qe lidhen me afatin kohor jane ose kosto produkti ose periode .
Kostot e periods jane kostot e shitjeve dhe ato administrative qe zakonisht nuk mund te shoqrohen me
nje product ose shitje ; p . sh . pagat e punes se administrates eshte nje kosto administrative jo e
shoqruar me produktet e vecanta .
Detyrimet e pergjithshme te sigurimit jan nje kosto administrative qe I takone te gjith aktivitetit
,.kontabilistet keto shpenzime te ardhurave per periudhen i regjistrojnë kur ato jane kryer prandaj ato
quhen kosto periudhe . Cdo kosto periudhe e caktuar per njesi te pa konsumuar ose kontrat te pa
perfunduar eshte klasifikuar me tepr si aktiv se sa si shpenzime .
Kjo kosto referohet si shpenzim I parapaguar p . sh . supozoj se me 01/01/200x nje kompani ble
ne cdo 3 vjet siguracion per 6,000 lek . Ne fund te cdo viti sigurimi prej 2,000 lek duhet te zbrit et te
ardhurave . Kostot e pakryera prej 4,000 lek dalin ne bilanc si shpenzime te parapaguara dhe zbriten
nga te ardhurat deri sa ato te kryen .

3. 3
Kosto e produktit nga ana tjeter eshte nje kosto qe perfshine koston e produktit te perfunduar
keshtu per nje kompani tregtare kosto e prodhimit eshte cmimi I blerjes se mallrave per shitje . Per nje
kompani prodhuese kosto e produktit eshte kosto e materjaleve plus Shumen e te gjithe kostove qe
mbulojne perfundimin e produktit pra perfshihet jo vetem kostoja e materialeve por edhe e punes e
paisjeve e nderteses se harxhuar per perfundimin e produktit . Ashtu si kostot e periudhes edhe kostot
e produktit perdoren si ne kontabilitetin financiar ashtu edhe tek aje menaxherial . Kontabilistet
financiar perdorin kostot e produktit per te gjetur koston e inventarve dhe koston e mallrave te shitura .
Kontabilistet menaxherila perdorin kostot eproduktit per te vlersuar perfitimin e produkteve ose
sherbimeve . Ashtu si kostot e periudhes te pakryera kostot e produktit trajtohen si aktiv derisa
produktet te shiten . Kostot e produktit te cilat caktohen per njesi te inventarit nganjeher referohen si
kosto inventarizuese . Kur produktet u transportohen klienteve keto kosto behen shpenzime dhe zbriten
nga te ardhurat shitjeve keshtu shpenzimet e perfitimit te te ardhurave raportohen ne disa periudha sit
e ardhuara P .sh . supozojme se me 1.1.200x kompania Z kerkon 10 kompjutera me 900000 lek kosto
per njesi . Kompania planifikon ti shese keto me 1500000 lek . Gjate vitit vetem nje kompjuter u shit .
Kosto e produktit prej 900000 lek do te shkembehet me 15000000 lek te te ardhurave nga shitja .
Ky proces I shoqrimit te kostove te produktit me shitjen e tij quhet ciftezim .
Ne fikuren 2 – 1 jeper nje permbledhje e diferencave midis kostove te produktit dhe te periudhes .
kostot e produktit trajtohen ndryshe ne kompanite tregtare te sherbimit dhe prodhuesve .
Kosto totale
Kosto produkti Kosto periudhe
Blerjet e mallrave Kostot e parapaguara ose te
Kostot e inventareve te prodhuara shitjeve dhe administrative
Kostot e produkteve te pakryera (Kostot e periudhes te pakryara
Ngarkimi I te ardhurave kur Ngarkimi I te ardhurave ne
produkti shitet periudhen kur ato jane kryer
(Kosto e produkteve te kryera ) (Kostot e periudhes se kryer )
2 . Kosto e produktit ne kompanite prodhuese

4. 4
Nje firme prodhuese eshte me komplekse se shumica e tipave te tjera te organizatave . Arsyeja
eshte se firma prodhuese eshte me e gjere ne aktivitetin e saj ajo perfshin prodhimin , shitjen e
administrimin .
Prandaj kuptimi I structures se kostos ten je firme prodhimi jep nje kuptim te gjer e te
pergjithshem qe eshte shume I perdorshem ne kuptimin e structures se kostos se teipeve te tjera
organizative .
Prodhimi prefshin kthimin e zyreve material neprodukte te perfunduara nepermjet perpjekjeve
te puntorve e perdorimit te paisjeve te prodhimit , perkundrazi shitja ( tregtia ) eshte shitja e
produkteve qe jane ne nje forme te perfunduar e qe jane perfituar nga nje prodhues ose burim tjeter I
jashtem . Kosto e nje produkti te prodhuar eshte e perbere nga 3 elemente baze :
1 – material dikrekte
2 – puna direkte
3 – shpenzimet e prodhimit
Dy zerat e I formojne kostot direkte sepse materializohen direkt ne produktin e perfituar , kurse
shpenzimet e prodhimit nuk lidhen me produkte te vecanta prandaj hyjne ne koston indirekte .
Materialet direkte . Perfshine koston e te gjithe materialeve para qe jane te nevojshme per te
prodhuar nje produkt te perfunduar per shitje klineteve . Keto kosto mund te llogariten zakonisht me nje
shkalle te larte saktesie . Teorikisht materialet direkte do te perfshinin cdo komponent te nje produkti
te perfunduar duke perfshire p. sh . gozhdet dhe tutkallin por ne realitet shume kompani zbatojne
rregullin kosto perfitimi I cili deklarone se nje kosto nuk mund te ngarkohet perderisa perfitimet
korrespoduese kapercejn koston . Per pasoje material te tilla si me siper do te hyjne ne koston indirekte
zene peshe te vogel e kane kosto te madhe mbajtjeje . Materiale direkte jane ato material qe behen
pjese integrate e nje produkti te perfunduar e qe mund te gjurmohen ( Shikohen ) dukshem ne te p. sh .
druri ne nje tavoline , pambuku ne industrine tekstile etj .
Nje kosto prodhimi e materialeve direkte perfshin :
1 –Cmimin e faturuar te materialit
2 –Koston e transportit
3 –Koston e magazinimt
4 –Detyrimet e importit ( taksa doganore etj )
5 – Ndonje ulje per ndonje zbritje ne pagesat
Kosto te tjera qe mund te shoqrojne materialet si siguracione gjate tranzitit etj .trajtohen ne
shpenzimete prodhimit .
Puna direkte , perfshine pagen e paguar te gjithe punonjesve qe punojne direkt ne
transformimin e lendeve te para material ne produkte te perfunduara .

5. 5
Kosto indirekte . Jane kosto qe lidhen me me teper se nje produkt . Mund te perceptohen
thjesht si perfshirje e te gjitha kostove te prodhimit pervec materjaleve direkte dhe punes direkte . Te
perfshira ne kete klasifikim mund te gjenden kosto te tilla si materjalet indirekte , puna indirekte ,
ngrohja dhe ndricimi I reparteve prodhuese , taksat e padsurise , siguracionet ,zhvlersimi I kapaciteteve
prodhuese te fabrikes , riparimet , mirmbajtja e te gjitha kostot etjera te operimit ne nje ndarje
prohuese ne nje kompani . Vetem ato kosto qe shoqrojne funksionimin e fabrikes do te perfshihen ne
kategorine e kostos ne fabrike ( shpenzimet e pergjithshme te prodhimit ) .
Megjithate teknikat e kostimit tani perdoren edhe ne shume zona joprodhuese si perpjekje te
firmave per te patur nje kontroll me te mire mbi kostot e tyre e t’I sigurojne menaxhimit me teper te
dhena te dobishme , te perdorshme per koston . Prgjithesisht shpenzimet joprodhuese klasifikohen ne
dy kategori :
1 - shpenzimet e shitjes ose te marketingut
2 – kostot administrative
Kostot e marketingut ose te shitjes perfshine te gjitha kostot e domosdoshme per te siguruar
porosite e konsumatorve e per ti cuar produktet e gatshme ose sherbimet ne duart e konsumatorve .
Meqe keto koste lidhen me kontraktimin me konsumatoret e plotsimin e nevojave te tyre keto kosto
shpesh quhen si kosto te marrjes e te plotsimit te porosis .Shembuj te kostove te tilla perfshijne
reklamat , shpenzimet e transportit , pagat e shitesve , komisionet e shitjeve , e kostot e shoqruara me
produktet e perfunduara ne depo . Te gjitha organizatat kane kosto te shitjes pavarsisht nese
organizatat jane nga natyra prodhuese , tregtare apo te sherbimit .
Kostot administrative perfshijne te gjitha kosotot ekzekutive organizacionale e kosto te tjera
te kompanise qe logjikisht nuk mund te perfshihetn as ne kostot e prodhimit , as te shitjes .Shembuj te
kostove te tilla perfshijne kompensimet ekzekutive , llogaritaret e pergjithshem , sekretaret , lidhjet
publike e kosto te tjera te ngjashme qe kan te bejne me administrimin e pergjithshem te kompanise sin
je e tere . Ashtu si me kostot e marketingut , te gjtha organizatat kan kosto administrative .
Sic deklaruam me siper konceptet dhe teknikat e kontabilitetit menaxherial tani aplikohen ne
shpenzimet jo prodhuese ashtu sic bejne per aktivitetin prodhues , megjithse ne te kaluaren vemendja
perqendrohej ne mjediset prodhuese .
Organizatet e sherbimit ne vecanti po rritin perdorimin e koncepteve te kostos ne analizen dhe
kuptimin e sherbimeve te tyre .Bankat p.sh. tani perdorin analizen e kostos ne analizen dhe kushtimin e
sherbimeve te tilla si llogarite me cek , huat e konsumatorve dhe kostot e kreditit , kompanite e
sigurimeve percaktojne kostot e sherbimeve klienteve te tyre sipas zonave gjeografike , moshes ,
gjendjes civile dhe profesionit .Ndarjet e kostove ne grupet e mesiperme japin te dhena per kontrollin
mbi funksionet e shitjes dhe administrative e ne te njejten per kontrollin mbi funksionet e prodhimit .
Shuma e kostove te materjaleve direkte , punes direkte dhe shpenzimeve te prodhimit perben
koston totale te prodhimit ne nje firm prodhuese . Figura me poshte klasifikon kostot ne nje firm
prodhuese :

6. 6
Kosto e M.D.
Kosto e P.D.
Kosto produkti
Kosto e SH.P.P
Kosto
totale
Kosto e shitjeve
Kosto periudhe
Kosto administrative
Sic kemi trajtuar me pare firmat pergatitin raportet periodike per aksioneret , kreditoret etj, per
te treguar kushtet financiare dhe realizimine fitimeve ne interval kohe te caktuara . Pasqyrat financiare
te pergatitura nga nje firme prodhuese jane me komplekse se ato te pergatitura nga nje firme tregtare .
Firmat prodhuese jane organizata me komplekse se ato tregtare sepse firmat prodhuese duhet edhe ti
prodhojne edhe ti shesin mallrat e tyre .Procesi I prodhimit krijon shume kosto qe nuk ekzistojne ne
firmr tregtare e keto duhet te jene marre ne llogari per ti pergatitur pasqyrat financiare te ketyre
firmave .
Le te shohim tani si pergatitet oasqyra e te ardhurave dhe bilancin ne nje firme prodhuese .
Dallime kryesor midis nje bilanci ten je firme prodhuese me nje tregtare eshte se si paraqiten
inventaret.Nje tregtare ka veme nje klase inventariale mallra te paperfunduara (ose te blear ) e keshtu
tregohet thjesht ne bilanc ne seksionin e perkates te aseteve . Nje firme prodhuese ka 3 klasa
Inventari:
1 – rezervat materiale
2 – prodhim ne proces
3 -mallrat e perfunduara
Rezervat materiale jane lendet e para e materiale kryesore te blera per te shkuar ne procesin e
prodhimit por qe ne momentin e paraqitur ne pasqyren e te ardhurave ( zakonisht 3 mujor apo fund viti)
nuk jane shpenzuar akoma e paraqiten si llogari me vete ne asetet e kompanis .
Prodhimi ne proces eshte prodhi mbi te cilin eshte kryer pune jane harxhuar materiale por qe
nuk ka marre akoma formen e produktit te perfunduar pra nuk mund te shitet .

7. 7
Produktet e gatshme paraqesin gjendjen ne fund te periudhes te produkteve te perfunduara
qe nuk jane shitur akoma .
Kostot e produktit jan quajtur shpesh kosto inventamale . Arsyeja eshte se natyrisht keto kosto
shkojne direkt ne llogarite inventamale ashtusic jan regjistruar , Sic kan ndodhur me mire se sa te
shkonin ne llogarit e shpenzimeve . Ky eshte nje koncept kye ne kontabilitetin menaxherial meq kosto
te tilla mund te perfundojne ne bilanc si asete neqofte se mallrat jane pjeserisht te pakompletuara ose
jane te pa shitura ne fund te periudhes .
Kompania prodhuese ka me 31 dhjetor 200x ka inventare qe vijojne ;
Materiale 60.000 euro
Pune proces 130.000
Mallrat e perfunduara 300.000
Firma gjithashtu ka cash ne banke 100.000 euro , llogari te arketueshme 175.000 euro shpenzime te
parapaguara 20.000 euro
Totali I artikujve te bilancit me 31/12 do te jete :
BILANCI KONTABEL I KOMPANISE PRODHUESE
Per periudhen deri me 31/12/200x
1. Arka (banka ) 100 000
2.Llog te arketueshme 175 000
Inventaret :
3 Lende te pare mat. 60 000
4. Pune ne proces 130.000
5. Produkt I gatshem 300.000
6. Totali I inventarit (3 deri 5) 490.000
7 Shpenzime te papag. 20 000
8. Totali I aktivit (1+2+6+7) 785 000

8. 8
Si pjes e sistemit te raportimit te drejtimit pergaditet edhe pasqyra e ta ardhurave ne nje firm
prodhuese . Kjo pasqyre perfshin si gjendjen dhe koston e produkteve te shitura ashtu dhe te atyre te
prodhuara . Normalisht pergaditet mujore dhe I njeh menaxheret ne rezultatet e veprimeve te
ardhurave ose humbjen neto per nje periudhe kohe te caktuar . Eshte e rendesishme per menaxheret te
monitorojne ne menyr te vazhdueshme rezultatet e veprimit te firmes se tyre . Kjo do te lejonte at ate
alternojn strategjite e veprimit ne qofe se rezultatet nuk jane te knaqshme .
Per te pergatiture nje pasqyre te ardhurash eshte e nevojshme te saktesojme fillimin e
mbarimin e inventarve si per materjalet , punen ne proces, prodhimin e perfunduar le te japim nje
pasqyre te fitimit ne nje firm prodhuese ka dhe do percaktime sa me siper ;
Pasqyra e fitimit e kompanis prodhuese X
1. Te ardhura nga shitja 3 000 000 euro
Kostot e produktit
2. Invent , I prodhimit perfundimtar 250 000 (gjendje fillim viti)
3. Kosoto e produktit te perfunduar 1 398 000 (blerjet gjatë vitit)
4. Produkt I gatshem shitje (2 + 3) 1 648 000
5. Inventar prod prefund . 31.12 300 000 (gjendje fund viti me regjistrim)
6. Kosto e produkteve te shtirura (4 – 5)___1.348.000
7. Fitimi bruto (1 – 6) 1 652 000
Shpenzime marketing e administrative :
Kostot e periudhes :
8. Paga 260 000
9. Komisione 98 700
10. Qera e zyrave shitjes 170 000
11. Reklama 58 000
12. Furnizime 18 000
13. Shpenzime te te treteve 20 300
14. Siguracionet 75 000
15. Totali shpenzimeve administrative (8 deri14) 700 000

9. 9
16. Fitimi operativ ( para tatimit ) (7 – 15) 952 000
17. Zbritet tatim ardh . ( 16 x 10 % ) 95.200
18. Fitimi neto (16 – 17) 856.800
Si gjendet kosto e produkteve te prodhuara ?
Hapi I vete materialet direkte te hargjuara = gj fill + blerjet – gj fund
Hapi II KPP eshte e = me shumen e matreialeve direkte + puna direkte + shp. Prodh + gj fillim e
prodhimit proces – gjendje fund prodhimit proces
Hapi III kosto e produkteve shitura = gjendje fillim te produkteve gatshem + prod prodh – gjendje fund
te produkteve te gatshem
Hapi IV vendosja e te dhenave ne pasqyrae .
Per te gjetur koston e produkteve te perfunduara na vjen ne ndihme pasqyra e kostos e
produkteve te shitura .
Le te japim nepermejt shembullit llogaritjen e kostos ne rastin e kompanise prodhuese per te
cilin hartuam dhe pasyren e te ardhurave .
Pasqyra mundë të pergatitet ose vetem per mallrat e prodhuara ose per mallrat e prodhuara dhe te
shitura.
Dallimi eshte vetem ne seksionin final ku produkteve te prodhuara gjate periudhes u shtohen produktet
e perfunduara gjendje ne fillim dhe u zbritet inventari I produkteve te perfunduara ne fund duke gjetur
keshtu produktet e shitura .
Pasqyra e kostos per mallrat e prodhuara e te shitura per kompanite prodhuese X 31.12.200x
Gjendja ne fill e inventarit na proces 100 000
I Materiale direkte :
1. Gjendja ne fillim e MD 80.000
2. + blerjet gjatë vitit 500 000
3. Mat . per tu perdorur 580 000
a. Gjendje fund mat . (stiqet) 60.000
2. Materiale direkte te prodhuara (3 minus a) 520 000

10. 10
3. Puna –direkte 600 000
Shpenzime prodhimit
4. Materiale indirekte 20 000
5. Pune indirekte 120 000
6. Qera fabrike 60 000
7. Ndriqim uje ngrohje 30 000
8. Telefon I fabrikes 10 000
9. Siguracioni I fabrikes 8 000
10. Zhvlersim I paisjeve 50 000
11. Totali I shpenzimeve te prodhimi (6 deri 12) 298 000
12. Totali I kostos se prodhimit (4+5+13) 1.418.000
13. Totali I mallrave te prodhuara (supozojmë) 1 528 000
14. Zbritet inventari I punes proc . fund . 130 000
15. Kosto e produktit te prodhuar (15 – 16) 1 398 000
a) + gjendje fillim prod . gatshem 250 000
18. Produkte per shitje gjithsej (17 plus a) 1 648 000
- gjendje fund inventar produkt gatshem 300 000
Kosto e mallrave te shitura 1 348 000
4 . Kosto ne kompanite tregtare e sherbimit , klasifikimi , bilanci e paqyrat e kostos e te
fitimit
Per nje kompani tregtare kostot e produktit perfshijne cmimin e blerjes per mallrat e blera per
rishitje , kosto e transportit , siguracionet gjate tranzitit e detyrimet e importit . Ndryshe nga nje
kompani prodhuese bilanci I nje kompanie tregtare ka vetem nje ze inventari I cili konsiston ne mallrat e
blera nga furnitoret ( firma prodhuese ka 3 zera lend te para , prodhim proces e produkt te gatshem )
ndersa pasqyra e fitimit pergatitet njelloj si tek ndermarjet prodhuese .
Ne kompani tregtare zeri “kosto e blerjes “ perfshin koston e produkteve te blera nga furnitoret ndersa
ne firmen prodhuese kosto e produkteve te prodhuara sic u tregua me siper .

11. 11
Edhe ne firmat tregtare kosto totale perbehet nga kosto e produktit (inventaret e blera ) dhe
kosto e periudhes ( shitjet dhe administrative ) . Le te shohim koston ne nje kompani tregtare e cila shet
nje produkt me pakice per te cilen kemi keto te dhena :
1 – Jane blere 50 tranzistore me 150 euro secili me pages deri ne 30 dite me nje zbritje 2 % ne
qofte se pagesa do te behet brenda 10 diteve .
2 – Kosto e transporti 300 euro
3 – Kosto e sigurimit gajte tranzitit 150 euro
4 – Detyrimi inporti 10 euro per nje tranzistor
Kosto totale mund te llogaritet si me poshte :
1. Kosto e blerjes 50 x 150 euro = 7.500
2. Detyrime importi ..... 50 x 10 = 500
3. Kosto e transportit .............. 300
4. Sigurim tranziti ..................... 150
5. Shuma (1 deri 4) ................. 8 450
6. Zbritet 2 % x 7.500 ................. 150
7. Kosto totale (5 – 6) ............... 8 300
Kosto njesi 8300 : 50 = 166 euro
Bilanci I nje kompanie tregtare do te ishte :
1 . CASH 8 691 000 euro
2 . Inventari 53 959 000
3 . Shpenzime te paguara 2 700 000
Totali I aseteve 65 350 000
Pre veme re se ka vetem nje grup inventari . Ne qofte se do te ndertonim pasqyrene fitimit per
nje kompani tregtare do te kishim

12. 12
Pasqyrat e fitimit ( e te Ardhurave dhe Shpenzimeve )
1 – Te ardhurat nga shitjet 987 000
Kosto e produktit
Gjendj e mall . ne fill . 120.000
Blerje mallra__________________490 000
Mallra per shitje 610.000
Inventar mallrave fund_________________ 150.000
Kosto e mallrave shitura 460 000
Fitimi bruto 527 000
Shpenzime shitje e administrative (Kosto e periudhes )
Pagat 60.000
Komisioneri (përfaqsimet) 98.700
Qera 110.000
Reklama 58.000
Sherbime 20.300
Siguaracione 15.000
Te tjera (furnizime)______18.000
Totali I shpenz . te shitjes + administrimit 380.000
Fitimi operues 147.000
Kosto me nje kompani sherbimi . Shume vite me pare firmat e sherbimit i kushtonin pak
vemndje kostos . Arsyeja ishte si meqe te gjithe kostot e tyre ishin kosto periode ato nuk kishin kosto
produkti sepse nuk shisnin produkte dhe se kostot e periods ndryshonin , ekziston pak ne varesi nga
sasia e aktivitetit te biznesit . Objektivi I firmave te sherbimit ishine te perqendroheshin ne terheqjen e
klienteve me rritjen e perfitimeve nga kjo .
Ne industrin e sherbimeve nuk gjendet inventar . Kostot kan lidhje me periudhen kur jan njelloj
te perkufizuara si me siper ( lene gjurme direkte ).
Ne fund te periudhes kontabel disa sherbime zakonisht mbeten te paperfunduara . Te ardhurat
e priteshme qe shoqrohen me keto sherbime duhet te vlersohen sepse ato perbejne aktive .

13. 13
Pergjithesisht kompanit e sherbimeve I vlersojne keto te ardhuara nga shpenzimi I raportit te kostos
direkte me totalin e kostove te pritura me totalin e te ardhurave te papritura per te gjithe sherbimin te
kompletuar .
Me posht do te japim pasqyren e fitimit dhe aktivin e nje kompanie sherbimesh ( konsultimi ) .
Shpenzimet kompesimi I pononjesve e perfitimeve te thera jane sherbime direkte . Sherbime te tjera si
qeraja , trajnimi – kerkimi per pune etj , perbejne shpenzimet indirekte . Bilanci kontabel nuk permban
llogari inventariale si tek kompania , tregtare . Ne vend te saj eshte nje llogari “ jo billd “ e cila paraqet te
ardhurat e priteshme per sherbimet e kryera me 31/12 por akoma te pafaturuara klienteve . Kjo sasi
vlersohet sipas kostove direkte te sherbimeve te kryera .
Pasqyra e te ardhurave dhe BK I nje kompanie sherbimi 31.12.200x
Te ardhura nga sherbimi I kryer 500.000
Pagat e punonjesve 245 000
Qera zyre 30 000
Trajning e kerkim 20 000
Sigurime 6 000
Te tjera 35 000
Totali I shpenzimeve 336 000
Fitimi operativ 164 000
Kompania e konsultimeve 31.12.200x
Aktiv
KESH 25 000
Deftesa te arketueshme 63 000
Sherbime jobilld 50 000, borxhi I keq
Shpenzime te parapaguara 14 000
Totali I aktiveve 152 000
5 . Kosto primare dhe kosto e shendrimit . Kosto per njesi .
Ndonjeher kontabilistet e grupojne kostot e prodhimit te produktet ne 2 kategori plotesuese :
kosto primare dhe kosto e shendrimit . Kosto primare eshte shuma e materialeve direkte ne punen me

14. 14
punen direkte qe jane direkt te gjurmueshme ( te dukshme ) ne koston e produktit . Ky concept perdoret
kur firmat fillojne te blejne analizen e kostove te prodhimit te produktit . Ne kete kohe materialet
direkte e puna direkte permbajne pjesen me te madhe te kostove te prodhimit e ndertesa e paisjet
paraqiten nje investim relativisht te vogel . Me automatizimin e procesit te prodhimit firmat investojne
me teper ne paisjet e renda e shpenzimet e prodhimit fillojne te behen pjesa me e rendesishme ne
totalin e kostos se produktit per pasoje I kushtohet me teper vemendje .
Kosto e shendrrimit . Jane shuma e kostove te punes direkte me shpenzimet e prodhimit . Keto
jane kostot e nje organizate qe shkaktohen nga shenderimi I materialeve direkte ne produkte te
perfunduara . Lidhja midis kostos primare kostos se shenderrimit dhe 3 elementeve te kostos se
produktit jepet ne figure :
Mat.Direkte Puna Direkte Shpenzime
Prodhimi
Nga figura veme re se te dy kostot mbulojne pjeserisht njera-tjetren pra kane element te perbashket
pune direkte .Prandaj ato nuk duhen te perzihen sepse kjo perzierje do te sillte nje llogari te dyfisht te
kostos se punes direkte .
6 . Klasifikimi I metejshem I kostove te punes
Nga te gjitha kostot e prodhimit , kostot e punes paraqesin problemet me te veshtira te ndarjes
dhe klasifikimit .
Megjithse firmat ndryshojne ne ndarjet e kostove te punes , drejtimet me te perbashketa jane :
• puna direkte
• puna indirekte ( si pjese e kostos ne fabrike paga e supervizorve , inxhinjerve te
proshimit , rojeve te fabrikes , puntoreve te mirembajtjes )
• kosto te tjera te punes ( koha e nderprerjeve , perfitimet mbikohen normale , perfitime
te tjera )
Dy te paret jane trajtuar me siper , le te shohim kategorin e trete . Koha e ndermarrjeve
perfaqson kostot e punes direkte te puntorve te cilet ne saje te nderprerjeve makines , nuk jane ne
gjendje te kryejne detyrat e tyre .

15. 15
Megjithse perfshihen puntoret e punes direkte kostot e nderprerjeve trajtohen me teper si pjese e
shpenzimeve te prodhimit ( kosto ne fabrike ) se sa si pjese e pune direkte . Arsyeja eshte se
manaxheret e ndjejne se kosto te tilla duhet te shperndahen mbi te gjithe prodhimin e nje periudhe me
mire se sa mbi punen qe eshte ne proces ne kohen kur ndodhin nderprerjet .`
Per te dhene aje shembull se si llogaritet kosto e kohes se nderprerjeve supozojme se nje
operator shtypi fiton 12 lek per ore-makine ne jave per eshte nderprer puna per 3 ore gjate nje jave te
dhene . Kosto e punes do te shperndahej si me poshte :
Pune direkte ( 37 ore * 12 euro ) 444
Shpenzime reparti (3 ore * 12 euro ) 36
Kosto totale per javen 480 euro
Shperblimi mbi kohen e punes direkte I paguar te gjithe puntorve ( pra per pune direkte dhe
indirekte ) konsiderohet te jete pjese e shpenzimeve te fabrikes e jo si paracaktimi I nje porosie ose
grupi prodhimi . Arsyeja eshte se prodhimi zakonisht eshte planifikuar ( pra eshte I shperndar neper
reparte ) ne nje baz te rastit e do te ishte e padrejte t’I ngarkohej nje shperblim mbi kohen e punes nje
partie malli thjeshte vetem se ky grup produktesh bie ne bisht te grafikut ditor (pra vetem se do te
perpunohen ne fund te dites ) . Per ta ilustruar supozojme se dy parti te mallrave A e B marrin secila nga
dy ore per tu kompletuar . A I bie te futet ne prodhim heret pra ne fillim te dites se punes kurse B deri
vone ne mesdite .Per te kompletuar partin B te mallit duhet eshe dy ore pune mbikohe .Nevoja e orve te
punes shtes mbi kohen e punes diktohet nga fakti se prodhimi total e tejkalon kohen normale te punes .
Porosia B nuk eshte me pergjegjese se porosia A per tejkalimin e kohes se rregullt , prandaj I gjithe
prodhimi do te ngarkohet mga shperblimi shtes qe rezulton . Le te supozojme se nje operator shtypi ne
nje uzine fiton 12 lek /ore. Ai paguhet per kohen e plote + gjysmen per nje ore tejkalimi orari ( koha
normale = 40 ore ne jave ) . Gjate nje jave te dhene ai punon 45 ore dhe nuk ka nderprerje ne pune .
Kosto e tij e punes per javen do te jete :
Pune direkte 45 ore x 12 euro = 540 euro
Shpenzime prodhimi 5 ore x 6 euro = 30 euro
570 euro
Vini re nga kjo llogaritje se vete shperblimi shtese shkon ne llogarit e shpenzimeve te
pergjithshme .
Perfitimet ansore te punes jane kosto te paguara nga puneshensi dhe perfshijne kostot e
programuara te sigurimit , lejet e zakonshme , perfirimet e ndryshme papunsie , shtrimi ne spital etj .
Disa firma I trajtojen keto kosto si kosto indirekte te punes dhe dhe ia shtojne keto
shpenzimeve te fabrikes te tjarat ia shtojne punes direkte si shtese kohe e humbur . Ky I fundit eshte

16. 16
drejtimi me superior sepse perfitimet ansore u jepen puntorve te punes direkte dhe perfaqsojne nje
shtese kostoje te sherbimeve te tyre .
Kosto e prodhimit per njesi qe jane kostot mesatare te prodhimit per njesi perdoren per te
percaktuar sa prej kostove totale te prodhimit duhet te caktohen ne llogarine e produkteve te shitura
dhe sa ne inventarin ne fund .
Supozojme p .sh . se ne nje firme kostot e prodhimit vjetor jane si me poshte :
Kosto totale e prodhimit 400.000 euro
Totali I njesive te kompletuara 100.000 njsei
Supzojme gjithashtu se 80000 njesi prej te 100000 u jane shitur klienteve gje qe do te thote se 20000
njsei jane ne inventarin e produkteve te perfunduarar gjendje ne fund te periudhes , atehere duke ditur
koston per njesi mund te percaktojme :
Kostot e produktit te shitura 80000x 4= 320000 euro
Gjendja e produktit te perfunduar 20000x 4= 80000 euro
Kosto totale e prodhimit 400000 euro
7 . Rrjedhjet e kostos se prodhimit
Deri tani ne kemi mkesuar se kostot e prodhimit perfshijne materiale direkte , punen direkte dhe
shpenzimet e prodhimit .per te kuptuar me mire kostot e prodhimit do te ishte e dobishme te shikojme
rrjedhejn e kostos ne nje firme prodhimi si leviz kosto nga llogarit e ndryshme te bilancit ne rrugen e
prodhimit e te shitjes .
Materiale Puna Shpenzime
Direkte Direkte Prodhimi
Puna ne
proces
Produkte
perfundimtare
Figura me siper ( diagrama ) ilustron rrjedhjen e kostos ne nje firme prodhuese . Veme re se
kostot jane shtuar te gjitha tek puna ne proces . Puna ne proces mund te shtohet thjesht sin je linje e
firmes prodhuese ku produktet jane perpunuar por nuk kan marre formen perfundimtare . Pasi
produktet kompletohen ato levizin nga puna ne proces ne produkte te perfunduara .Per ate pjes te

17. 17
produktit te perfunduar qe shitet kostot e saj transferohen ne “ kostot e produktit te shitura “.
Shpenzimet e shitjes dhe administrative nuk jane perfshire ne prodhimin e nje produkti . Per kete arsye
ato nuk trajtohen si kosto produkti por si kosto periode dhe shkojne direkt ne llogarite e shpenzimeve
sic kan ndodhur .
8 . Kosto dhe kontrolli .
Klasifikimet e kostos qe janeperdorur per te pergatitur pasqyray financiare nuk mund te jene
te njejta me klasifikimet e kostos qe perdor nje menaxher per te kontrolluar operacionet e per te
planifikuar per te ardhmen .Per qellime kontrolli shpesh kostot klasifikohen si veriabel dhe fikse , direkte
dhe indirekte dhe te kontrollueshme dhe te pa kontrollueshme.
Nje kosto direkte eshte nje kosto qe munde te gjurmohet fizikisht dhe brendeshem ne
segmentin e vacante qe po shqyrtohet , p . sh . ne qofte se nje segment ne konsidearte ( ne shqyrtim )
eshte nje linje prodhimi , mateiale dhe puna e perfshire ne prodhimin e linjes do te jene kosto direkte .
Kosto direkte jane p . sh . puna direkte dhe materialet direkte te harxhuara ne nje firme prodhuese .
Nje kosto indirekte eshte nje kosto qe duhet te shpernadahet sipas nje rregulli te percaktuar ne
segmentin ne konsiderat . Shpenzimet e raportit p .sh . do jene kosto indirekte ne nje linje prodhimi
.Arsyeja eshte se shpenzimet e repartit per prodhimit nuk jane direkt te identifikueshmeme ndonje
pjese te nje linje prodhimi por ndodhin si pasoj e aktivitetit te pergjithshem operues .
Para dy jave tiparet dalluese qe bejne ndarjen midis kostove direkte dhe indirekte :
1 – Ne qofte se nje kosto mund te gjurmohet dukshem e fizikishtne nje njesi produkti ose ne
disa segmente te tjera organizative , ajo do te jete kosto direkte e segmentit perkates .
2 – Ne qote se nje kosto duhet te shperndahet ne nje rregull te caktuar ne nje njesi produkti
ose ne disa segmente te tjera organizative , atehere ajo do te jete kosto e perbashket ose indirekte e
segmentit perkates .
Nje kosto eshte konsideruar te eshte e kontrollueshme ne nje nivel te vacante te menaxhimit
ne qote se ai nivel ka fuqi ta ngarkoje ate , p .sh. zhvlersimi I magazinave te prodhimit nuk mund te jete
I kontrollueshem nga menaxheri I shitjeve meqe ai nuk ka fuqi te autorizoj ndertimin e magazinave . Ne
disa situataka nje dimension kohe te kontrollueshmerise . Kostot qe jane te kontrollueshme ne nje afat
te gjate , mund te mos jene te kontrollueshme ne afat te shkurter . Nje shembull I mire eshte reklama .
Meqe nje program reklamimi eshte caktuar edhe eshte nenshkruar kontrata per te menaxhimi nuk ka
fuqi te ndryshoje sasine e shpenzuar . Por kur kontrata mbarone , kostot e reklames mund te
ribisedohen e keshtu menaxhimi mund te ushtroj kontroll mbi te ne nje kohe te gjate . Jane 3 koncepte
te tjera me te cilat duhet te njihemi kur fillojme studimin e kontabilitetit menaxherial . Keto jane :
Kostot diferenciale , kostot e rastit e kostot e investuara .
kostot diferenciale . Ne berjen e vendimev , menaxheret krahasojne alternativat midis tyre
.Qdo alternative do te kete koston perkatese e cila duhet te krahasohet me kostot e shoqruara me
alternativat tjera te pershtatshme . Nje kosto qe eshte prezente ne nje alternative por qe mungon ne te

18. 18
teren ose ne pjesen kur nje alternative tjeter quhet kosto diferenciale . Kostot diferenciale jane njohur
gjithashtu si kosto nxitese megjithese teknikisht nje kostot ritese duhet ti referohet vetem nje rritje ne
kosto nga nje alternative ne tjetren : uljet ne kosto mund te quhen kosto zbritse .
Nje kosto e rastit . mund te percaktohet si perfitim I mundeshem ose humbje e sakrifikuar kur
zgjedhja e nje drejtimi te veprimit e bene te domosdoshme dhenien e alternativave konkuruese .Kosto e
rsatit zakonisht nuk regjistrohet ne llogarit e ndonje organizate por eshte nje kosto qe duhet te merret
parasyshe nga jasht ne cdo vendim qe merr menaxheri .
Kosto e inventuar ( sunk ) eshte nje kosto qe tashme ka ndodhur dhe nuk mund te ndryshohet
nga ndonje vendim I marre tani ose ne te ardhmen . Meqe kostot e investuara nuk mund te ndryshojne
nga ndonje vendim I tanishem ose I se ardhmes ato nuk jane kosto diferenciale e prandaj nuk do te
perdoren ne analizt e ardhme .
Permbledhej :
Megjithese termi kosto ka nje dallim te dukshem ne kontabilitetin financiar , ai mund te perdoret ne
menyra te ndryshme ne kontabilitetin e drejtimit .Ne kete leksion ne mesuam se kostot mund te
klasifikohen ne kosto prodhimi ose kosto periudhe . Kostot e periudhes jane ngarkuar apo shpenzohen
me teper si funksion I kohes se sa si funksion I blerjes ose I prodhimit te produkteve . Kostot e produktit
perkundrazi jane ato kosto qe perfshijne blerjen e mallrave ne nje firme tregtare ose prodhimin e
produktit ne nje firme prodhuese . Ne nje firme prodhuese kostot e produktit kane te bejne me te gjitha
kostot qe shoqrojne veprimin e fabrikes ,keto do te perfshinin materialet direkte , punen direkte e
shpenzimet e raportit . Keto kosto shkojne se pari ne prodhimin ne proces .Pasi mallrat jane kompletuar
kostot dalin nga prodhimi ne proces e shkojne te produktet e perfunduara . Pasi mallrat I dergohen
klienteve , kostot dalin nga produkte te perfunduara dhe shkojne ne kostot e produkteve te shitura .
Kostot e pjeseve te pakompletuara ose te produkteve te pashitura dalin ne bilancin e nje kompanie
prodhuese si asete ne formen e inventarit te prodhimit ne proces e te produktit te gatshem . Ndersa
bilanci I nje kompanie prodhuese ka 3 grupe llogarish inventariale .materiale te para , prodhim proces
e produkte te gatshme , bilanci I nje firme tregtare ka vetem nje llogari inventariale mallrat e blera .
Pervec klasifikimit te kostos ne koso prodhimi e periudhe ka dhe klasifikime te tjera si kosto
direkte e indirekte ,te kontrollueshme e te pakontrollueshme . Per me teper ne klasifikuam kostot
diferenciale si diferenc midis 2 alternativave ,koston e rastit se eshte perfitimi I pamare ne heqjen dore
nga disa rruge te veprimit se dhe koston e investuar si kosto qe tashme ka ndodhur e qe nuk ndryshohet
nga cfardo lloj vendimit te mirret .