1. ΔΝΟΣΗΣΑ 4
ΔΝΑ ΤΠΔΡΠΟΝΣΙΟ ΦΑΝΣΑ΢ΣΙΚΟ ΣΑΞΙΓΙ
ΘΔΜΑ: έλα θαληαζηηθό ηαμίδη ζηνλ Ωθεαλό θαη κηα αλαπάληερε ζπλάληεζε
►. Ο Λνπθηαλόο κε ηνπο ζπληξόθνπο ηνπ ηαμίδεπαλ ( πιένκελ) πεξίπνπ ηξηαθόζηα ζηάδηα θαη ηέινο
αγθπξνβόιεζαλ (πξνζθεξόκεζα) ζε έλα κηθξό θαη έξεκν λεζί( κηθξᾶ θαί ἐ ξή κε λή ζῳ) .Δθεί
αθνύ έκεηλαλ(κεί λαληεο) πέληε κέξεο, ηελ έθηε εμόξκεζαλ (ἐ μνξκῶκελ ) θαη πάιη ζηνλ Ωθεαλό
► Τόηε ηη είδαλ(θαζνξῶκελ);___________________________________________________
► πώο ήηαλ ε εκθάληζε απηώλ ησλ πιαζκάησλ; Τη ην αμηνπεξίεξγν είραλ;
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
► πώο ζπκπεξηθέξζεθαλ ζην Λνπθηαλό θαη ηνπο ζπληξόθνπο ηνπ;______________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Ποιοι;
πού;
Τι;
•νΛνπθηαλόο θαη
•νη ζύληξνθνί ηνπ
•αγθπξνβόιεζαλ ζε
έλα κηθξό θαη έξεκν
λεζί γηα πέληε κέξεο
•κεηά μαλνίρηεθαλ θαη
πάιη ζηνλ Ωθεαλό
•ζπλάληεζε κε ηνπο
Φειιόπνδεο

2. Φειιόπνδεο
αλζξσπόκνξθα όληα
κε πόδηα από θειιό
γη'απηό πεξπαηνύζαλ
πάλσ ζηα θύκαηα
Α. ΚΔΙΜΔΝΟ
Πιένκελ ὅ ζνλ ηξηαθνζίνπο ζηαδίνπο
ραηξέηεζαλ εγθάξδηα
ηνλ ζπγγξαθέα θαη
ηνπο ζπληξόθνπο
ηνπ ζηα ειιεληθά
επρήζεθαλ "θαιό
ηαμίδη"θαη έθπγαλ
ηξέρνληαο πξνο ηελ
παηξίδα ηνπο
Β. ΜΔΣΑΦΡΑ΢Η
Πιένπκε πεξίπνπ ηξηαθόζηα ζηάδηα
θαὶ λήζῳ κηθξᾷ θαὶ ἐ ξήκῃ πξνζθεξόκεζα
.
θαη αγθπξνβνινύκε ζ' έλα λεζί κηθξό θαη έξεκν.
Μείλαληεο δὲ ἐ λ ηῇ λήζῳ πέληε ἡ κέξαο, ηῇ
ἕ θηῃ ἐ μνξκῶκελ
Κη αθνύ κείλακε ζην λεζί πέληε κέξεο, ηελ έθηε
μεθηλνύκε
θαὶ ηῇ ὀ γδόῃ θαζνξῶκελ ἀ λζξώπνπο
πνιινὺ ο
θαη ηελ όγδνε δηαθξίλνπκε πνιινύο αλζξώπνπο
ἐ πὶ ηνῦ πειάγνπο δηαζένληαο ,
λα ηξέρνπλ εδώ θη εθεί πάλσ ζηε ζάιαζζα,
ἅ παληα ἡ κῖ λ πξνζενηθόηαο θαὶ ηὰ ζώκαηα
θαὶ ηὰ κεγέζε,
πνπ έκνηαδαλ κε καο ζε όια θαη ζην ζώκα θαη
ζην αλάζηεκα
πιὴ λ ηῶλ πνδῶλ κόλσλ·
εθηόο κόλν από ηα πόδηα·
ηαῦ ηα γὰ ξ ἔ ρνπζη θέιιηλα·
γηαηί απηά ηα είραλ θαηαζθεπαζκέλα από θειιό·
ἀ θ’ νὗ δὴ , νἶ καη, θαὶ θαινῦ ληαη
Φειιόπνδεο.
γη’ απηό ην ιόγν κάιηζηα, λνκίδσ, θαη
νλνκάδνληαη Φειιόπνδεο.
Απνξνύκε, ινηπόλ, βιέπνληάο ηνπο λα κε
βνπιηάδνπλ,
Θαπκάδνκελ νὖ λ ὁ ξῶληεο νὐ βαπηηδνκέλνπο,
ἀ ιιὰ ὑ πεξέρνληαο ηῶλ θπκάησλ
αιιά λα κέλνπλ πάλσ ζηα θύκαηα
θαὶ ὁ δνηπνξνῦ ληαο ἀ δεῶο.
θαη λα βαδίδνπλ ρσξίο θόβν.
Οἱ δὲ θαὶ πξνζέξρνληαη θαὶ ἀ ζπάδνληαη
ἡ κᾶ ο
Καη απηνί καο πιεζηάδνπλ θαη καο
θαισζνξίδνπλ
ιέγνπζί ηε ἑ ιιεληθῇ θσλῇ
θαη καο ιέλε ζηα ειιεληθά
εἰ ο Φειιὼ ηὴ λ αὐ ηῶλ παηξίδα ἐ πείγεζζαη.
όηη βηάδνληαη (λα θηάζνπλ) ζηε Φειιώ, ηελ
παηξίδα ηνπο.
Μέρξη κὲ λ νὖ λ ηηλνο ζπλνδνηπνξνῦ ζη ἡ κῖ λ
παξαζένληεο,
Ωο έλα ζεκείν, ινηπόλ, καο ζπλνδεύνπλ
ηξέρνληαο δίπια καο,

3. εἶ ηα ἀ πνηξεπόκελνη ηῆ ο ὁ δνῦ βαδίδνπζηλ
θαη έπεηηα, αιιάδνληαο δξόκν, πξνρσξνύλ
εὔ πινηαλ ἡ κῖ λ ἐ πεπρόκελνη.
επρόκελνη ζε καο «θαιό ηαμίδη».
© Γιάννης Παπαθανασίου-Κατερίνα Πρανδέκου
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
1. ΤΟ ΑΡΘΡΟ
► Έρεη
3 γέλε: αξζεληθό, ζειπθό, νπδέηεξν
4 πηώζεηο: νλνκαζηηθή, γεληθή, δνηηθή, αηηηαηηθή
3 αξηζκνύο: εληθό, πιεζπληηθό, δπτθό
► Κιίζε ηνπ άξζξνπ
ΔΝΙΚΟ΢ ΑΡΙΘΜΟ΢
αξζεληθό
νπδέηεξν
ἡ
Ολνκ. ὁ
Θειπθό
ηὸ
Γελ.
ηνῦ
ηῆ ο
ηνῦ
Γνη.
ηῷ
ηῇ
ηῷ
Αηη.
ηὸ λ
ηὴ λ
ηὸ
Κιεη.
ὦ
ὦ
ὦ
ΠΛΗΘΤΝΣΙΚΟ΢ ΑΡΙΘΜΟ΢
αξζεληθό
Ολνκ. νἱ
Θειπθό
νπδέηεξν
αἱ
ηὰ
Γελ.
ηῶλ
ηῶλ
ηῶλ
Γνη.
ηνῖ ο
ηαῖ ο
ηνῖ ο
Αηη.
ηνὺ ο
ηὰ ο
ηὰ
Κιεη.
ὦ
ὦ
ὦ
2. Β’ΚΛΙ΢Η ΟΤ΢ΙΑ΢ΣΙΚΩΝ
αξζεληθά
ζειπθά
Οπδέηεξα
-νο π. ρ ὁ ἄ λζξσπνο, ὁ θῆ πνο
ἡ λῆ ζνο,
-νλ π .ρ ηό δῶξνλ
ἡ ἄ κπεινο

4. ΔΝΙΚΟ΢ ΑΡΙΘΜΟ΢
αξζεληθό
ΠΛΗΘΤΝΣΙΚΟ΢ ΑΡΙΘΜΟ΢
ζειπθό
νπδέηεξν
αξζεληθό
ζειπθό
νπδέηεξν
Ολνκ. -νο
-νο
-νλ
-νη
-νη
-α
Γελ.
-νπ
-νπ
-νπ
-ωλ
-ωλ
-ωλ
Γνη.
-ῳ
-ῳ
-ῳ
-νηο
-νηο
-νηο
Αηη.
-νλ
-νλ
-νλ
-νπο
-νπο
-α
-ε
-νλ
-νη
-νη
-α
Κιεη. -ε
Παξαηεξήζεηο:

Τα αξζεληθά θαη ηα ζειπθά ηεο β' θιίζεο έρνπλ ηηο ίδηεο θαηαιήμεηο ζηνλ εληθό θαη ζηνλ
πιεζπληηθό.

Τα νπδέηεξα ζρεκαηίδνπλ ζηνλ εληθό θαη ζηνλ πιεζπληηθό ηξεηο πηώζεηο όκνηεο: ηελ
νλνκαζηηθή, ηελ αηηηαηηθή θαη ηελ θιεηηθή.

Τα νπδέηεξα ζηε γεληθή θαη δνηηθή έρνπλ ηηο ίδηεο θαηαιήμεηο κε ην αξζεληθό

Τν -α ζην ηέινο ησλ νπδεηέξσλ είλαη βξαρύρξνλν
Α΢ΚΗ΢ΔΙ΢
1. Να ζπκπιεξωζεί ν πίλαθαο
ΔΝΙΚΟ΢ ΑΡΙΘΜΟ΢
Ολνκ. ὁ θῆ πνο
ἡ ἄ κπεινο
ηό δῶξνλ
ηνῦ ἀ λζξώπνπ
Γελ.
Γνη.
ηήλ ὁ δόλ
Αηη.
Κιεη.
ΠΛΗΘΤΝΣΙΚΟ΢ ΑΡΙΘΜΟ΢
αἱ ὁ δνί
Ολνκ.
ηῶλ ἀ κπέισλ
Γελ.
Γνη.
Αηη.
Κιεη.
ηνύο θήπνπο
ηά δῶξα

5. 2. Να ζπκπιεξωζνύλ ηα θελά κε ηνπο θαηάιιεινπο ηύπνπο ηωλ ιέμεωλ
α. Σύλεηκη………… ( ἄ λζξσπνο, δνηηθή πιεζπληηθνύ) ζνθνῖ ο.
β. Οὗ ηνο ἐ θόζκεζελ ηὸ ζθῆ πηξνλ ηνῖ ο πᾶ ζη…………… (κέηαιινλ).
γ. Καζέδεηαη ὁ ζεὸ ο ἐ λ ηῷ…………… (ζξόλνο)
δ. Πηζηεύσ ηῷ …………………. (ὁ θίινο).
ε. Πηζηὸ λ …………………. (ὁ θίινο, αηη. εληθ.) ἐ λ ηνῖ ο …………………. (ὁ θίλδπλνο)
γηγλώζθεηο.
ζη
.Τνῖ ο
ηῶλ
θίισλ
………………….
(ὁ
ἀ εὶ
ιόγνο)
πηζηεύνκελ.
δ .Οἱ γὰ ξ ἄ πηζηνη …………………. (ὁ θίινο) νὐ κεηέρνπζη ηνῦ ………………….
(ὁ θίλδπλνο).
ε .Τνὺ ο ηῶλ ἀ λζξώπσλ ………………….(ὁ ηξόπνο) γηγλώζθεηε.
ζ. Πνιινὶ ἄ λζξσπνη ηῷ …………………. (ὁ πινῦ ηνο) κᾶ ιινλ ἤ ηῷ ………………….
(ὁ ζεόο) πηζηεύνπζηλ.
η.
Τῶλ
……………
(λῆ ζνο
)
ηνῦ
ἡ
Αἰ γαίνπ
Νάμνο
ἔ λδνμνο
ηα. Ὁ παηήξ ζπεύδεη πξόο ηόλ ------------( νἶ θνο )
3. Να γξάψεηε ηνλ ηύπν πνπ ζαο δεηείηαη.
ηὸ κπζηήξηνλ : ηε δνηηθή εληθνύ =………………
ἡ ςῆ θνο
ὁ κόιπβδνο
ὁ θπλεγόο
: ηε γεληθή εληθνύ =……………………
: ηε γεληθή πιεζπληηθνύ
: ηε δνηηθή πιεζπληηθνύ
ἡ δηάιεθηνο : ηε δνηηθή εληθνύ
=…………………
=…………………

=…………………
ἡ κέζνδνο
: ηελ αηηηαηηθή πιεζπληηθνύ =…………………
ὁ θίλδπλνο
: ηε δνηηθή εληθνύ =…………………
ηὸ ὄ ξγαλνλ : ηελ αηηηαηηθή πιεζπληηθνύ =…………………
ὁ κῦ ζνο
: ηελ θιεηηθή εληθνύ =…………………

4. Να βάιεηε ηα παξαθάηω νπζηαζηηθά ζηελ ίδηα πηώζε ηνπ άιινπ αξηζκνύ.
ηαῖ ο θηβσηνῖ ο =………………
ηνῖ ο πόλνηο
=…………………
ηῶλ ἀ ξόηξσλ =…………………
ὦ δνῦ ινη
=…………………
ἐ ζηί.

6. ΠΡΟ΢ΩΠΙΚΔ΢ ΑΝΣΩΝΤΜΙΔ΢
ιέγνληαη νη αλησλπκίεο πνπ δειώλνπλ ηα ηξία πξόζσπα ηνπ ιόγνπ
α’ πρόσωπο: αυτό που
β’ πρόσωπο: εκείνο που
γ’ πρόσωπο: εκείνο για
μιλά
του μιλάνε
το οποίο γίνεται λόγος

Ενικός αριθμός
α' πρόσωπο β' πρόσωπο γ' πρόσωπο
Ονομαστική ἐ γὼ
σὺ
Γενική
ἐ μοῦ , μου σοῦ , σου
(οὗ )
Δοτική
ἐ μοί, μοι
σοί, σοι
οἷ , οἱ
Αιτιατική
ἐ μέ με
σέ, σε
(ἕ )
Πληθυντικός αριθμός
Ονομαστική ἡ μεῖ ς
ὑ μεῖ ς
(σφεῖ ς)
Γενική
ἡ μῶν
ὑ μῶν
(σφῶν)
Δοτική
ἡ μῖ ν
ὑ μῖ ν
σφίσι(ν)
Αιτιατική
ἡ μᾶ ς
ὑ μᾶ ς
(σφᾶ ς)
ΠΑΡΑΣΗΡΗ΢Η
Από τους τύπους του γ’ προσώπου εύχρηστοι ήταν οι τύποι της δοτικής οἷ , οἱ και σφίσι(ν).
Στη θέση των τύπων του γ’ προσώπου οι αρχαίοι χρησιμοποιούσαν στην ονομαστική τις
δεικτικές αντωνυμίες οὗ τος, αὕ τη, τοῦ το / ἐ κεῖ νος, ἐ κείνη, ἐ κεῖ νο/ ὅ δε, ἥ δε, τόδε (=
αυτός εδώ, αυτός δα, ο εξής) και στις πλάγιες πτώσεις την επαναληπτική αντωνυμία αὐ τός
– η- ο.
επηκέιεηα : Αιεγηάλλε Βαξβάξα