3. Χριστουγεννιάτικα
έθιμα
Ελλάδας
•
Τα μεσάνυχτα της παραμονής των
Χριστουγέννων, στα χωριά της
Κεντρικής Ελλάδας, γίνεται το
λεγόμενο "τάισμα" της βρύσης.
•
Οι κοπέλες του χωριού, λίγες ώρες πριν
ξημερώσει Χριστούγεννα, πηγαίνουν
στις βρύσες του χωριού και τις αλείφουν
με βούτυρο και μέλι, με την ευχή όπως
τρέχει το νερό να τρέχει και η προκοπή
στο σπίτι τον καινούργιο χρόνο και
όπως γλυκό είναι το μέλι, έτσι γλυκιά να
είναι και η ζωή τους. Μ' αυτή την κίνηση
παίρνουν από τη βρύση το "αμίλητο"
νερό.
Για να έχουν καλή σοδειά έφερναν στη
βρύση βούτυρο, τυρί, ή ψημένο σιτάρι ή
κλαδί ελιάς, ή όσπρια και φρόντιζαν να
φτάσουν εκεί όσο το δυνατόν νωρίτερα,
γιατί, όπως έλεγαν, όποια θα πήγαινε
πρώτη στη βρύση, αυτή θα στεκόταν και
η πιο τυχερή ολόκληρο το χρόνο.
Επιστρέφοντας στο σπίτι, οι γυναίκες,
έφερναν το καινούργιο νερό, αφού
πρώτα είχαν αδειάσει από τα βαρέλια
τους το παλιό.
Η διαδικασία αυτή της μετάβασης και της
επιστροφής στη βρύση, γίνεται
σιωπηλά- για αυτό και ονομάστηκε
αμίλητο νερό. Με το 'αμίλητο' νερό οι
γυναίκες ραντίζουν τα σπίτια τους, για
ευρωστία και καλή τύχη.
•
•
•
•
•
•
•
•
Στα χωριά της βόρειας Ελλάδας, τις παραμονές
των Χριστουγέννων ο νοικοκύρης κάθε σπιτιού
ψάχνει στα χωράφια και διαλέγει το πιο όμορφο
και γερό ξύλο από πεύκο ή ελιά και το πάει
σπίτι του. Αυτό είναι το Χριστόξυλο.
Η νοικοκυρά έχει ήδη φροντίσει να καθαρίσει το
σπίτι και ιδιαίτερα το τζάκι με μεγάλη προσοχή,
ώστε να μη μείνει ούτε ίχνος από την παλιά
στάχτη. Καθαρίζει ακόμη και την καπνοδόχο
του σπιτιού, ώστε να μη μπορέσουν να
κατέβουν οι καλικάντζαροι, τα κακά δαιμόνια,
όπως αναφέρεται στα παραδοσιακά
χριστουγεννιάτικα παραμύθια.
Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων ,
όταν όλη η οικογένεια θα είναι μαζεμένη γύρω
από το τζάκι , ο νοικοκύρης του σπιτιού ανάβει
την καινούρια φωτιά και μπαίνει στην εστία το
Χριστόξυλο.
Σύμφωνα με τις παραδόσεις του λαού, καθώς
καίγεται το Χριστόξυλο, ζεσταίνεται ο Χριστός
στη φάτνη Του.
Κάθε οικογένεια, προσπαθεί να διατηρήσει αυτή
τη φωτιά αναμμένη για όλο το δωδεκαήμερο
των εορτών, από τα Χριστούγεννα, μέχρι τα
Φώτα.
4. Χριστουγεννιάτικα
έθιμα
Αγγλίας
•
•
Σύμφωνα με τον θρύλο, ο βασιλιάς Αρθούρος διοργάνωσε το 521 στο York έναν
φαντασμαγορικό εορτασμό, με την παρουσία των γελωτοποιών, των χορευτών
και των μουσικών. Από τότε, με εξαίρεση μια μικρή περίοδο της Κρομγουελιανής
εποχής, τα Χριστούγεννα γιορτάζονται ανελλιπώς στην Αγγλία, εδώ και περισσότερο από
1.000 χρόνια!!! Στην Αγγλία οι γιορτές εξακολουθούν να διατηρούν ένα ιδιαίτερο χρώμα
που φτάνει μέχρι την υπερβολή: μπαρόκ στολισμοί, καμπάνες, κουδούνια, χορωδίες και
κάλαντα στις γωνίες των δρόμων. Στο παρελθόν, τα κάλαντα (carols) τραγουδούσαν
πλανόδιοι μουσικοί. Αργότερα κάθε χωριό είχε τις δικές του μπάντες με τραγουδιστές για
κάλαντα (waits). Ένα από τα δημοφιλέστερα Xριστουγεννιάτικα δέντρα στη χώρα μπορεί
να βρει κανείς στην καρδιά του Λονδίνου, κοντά στο άγαλμα του Λόρδου Νέλσονα στην
Trafalgar Square , όπου στήνεται και στολίζεται ένα τεράστιο δέντρο. Ένα ακόμα έθιμο της
Αγγλίας είναι γνωστό ως Boxing Day και γιορτάζεται την δεύτερη ημέρα των
Χριστουγέννων.
Μικρά στολισμένα κουτιά με φαγητό, γλυκά, μικροδωράκια ή νομίσματα προσφέρονται σε
όποιον επισκεφθεί το σπίτι εκείνη την ημέρα.
O Άγιος Βασίλης είναι γνωστός ως Father Christmas . Τα παιδιά, αντί να του στέλνουν
γράμματα για να του πουν τι δώρο θέλουν, τα πετάνε στο τζάκι και ο Άγιος Βασίλης
[Father Christmas] διαβάζει τον καπνό.
5. Χριστουγεννιάτικα
έθιμα
Γαλλίας
•
Τα Χριστούγεννα στη Γαλλία αποτελούν την κορύφωση των εορταστικών
εκδηλώσεων του χρόνου! Οι Γάλλοι δεν τρελαίνονται για το Χριστουγεννιάτικο
δέντρο, έχουν όμως μεγάλη αγάπη για τις φάτνες και σχεδόν κάθε οικογένεια,
έχει μια φάτνη στο σπίτι, διακοσμημένη με μικρά αγαλματάκια που
απεικονίζουν το Χριστό, τη Μαρία, τον Ιωσήφ και τους Μάγους! Ο Άγιος
Βασίλης [ Pere Noel ] αφήνει τα δώρα στα παιδιά στα άδεια παπούτσια που
έχουν αφήσει στο τζάκι! Ο Άγιος Βασίλης [ Pere Noel ]μοιράζει τα δώρα στις 6
Δεκεμβρίου (γιορτή του Αγίου Νικολάου) και ξαναέρχεται στις 24 του μηνός, για
τα μεγαλύτερα και τα καλύτερα δώρα!! Γενικά όμως, όσο τα χρόνια περνούν, οι
περισσότερες οικογένειες στη χώρα, ανταλλάζουν δώρα μεταξύ τους την
Παραμονή Πρωτοχρονιάς! Στις 8 Δεκεμβρίου. Στη Λυών, οι Γάλλοι τιμούν την
Παρθένο Μαρία, με μια γιορτή που λέγεται Πανηγύρι των Φώτων σύμφωνα με
την οποία κάθε οικογένεια στην πόλη βάζει κεράκια σε κάθε παράθυρο του
σπιτιού. Το Φεστιβάλ των Φώτων κρατάει 4 ημέρες, με διαφορετικές
εκδηλώσεις και πανέμορφο φωτισμό σε κάθε γωνιά της πόλης! Όσο αφορά τη
διακόσμηση του σπιτιού, οι Γάλλοι λατρεύουν τα Αλεξανδρινά (κόκκινα
λουλουδάκια), με τα οποία στολίζουν όλο το σπίτι τους, δίνοντας έτσι την
απαραίτητη κόκκινη πινελιά στο συνδυασμό των χρωμάτων των
Χριστουγέννων...
6. Χριστουγεννιάτικα
έθιμα
Ισπανίας
•
•
•
•
Η Χριστουγεννιάτικη περίοδος ξεκινάει στην Ισπανία, στις 8 Δεκεμβρίου.
Ο Προστάτης της χώρας είναι η Παναγία και οι γιορτές ξεκινάνε με τη Γιορτή
Άσπιλης Σύλληψης.
Εορτάζεται πάντα μπροστά από τον Kαθεδρικό Ναό της Σεβίλλη. Η
συγκεκριμένη τελετή ονομάζεται Ο Χορός των 6 και εορτάζεται πάντα μπροστά
από τον Kαθεδρικό Ναό της Σεβίλλης. Για τους Ισπανούς, τα Χριστούγεννα
είναι η πιο σημαντική εορτή του χρόνου μαζί με την Πρωτοχρονιά και την 6η
Ιανουαρίου. Μια ιδιαίτερη παράδοση της Ισπανίας είναι τα πυροτεχνήματα και
αυτό το έθιμο κρατάει από πολύ παλιά.. Είναι η υποδοχή του χειμερινού
ηλιοστασίου, της έναρξης δηλαδή του χειμώνα. Την ημέρα αυτή οι άνθρωποι
πηδάνε πάνω απ΄τις φωτιές – μια συμβολική προστασία από τις ασθένειες. Η
τελετουργία αυτή συναντάται συχνότερα στη Γρανάδα και την Χαέν. Το
Χριστουγεννιάτικο δείπνο δεν αρχίζει ποτέ πριν τα μεσάνυχτα.
Πάντα μετά τη λειτουργία. Μετά το φαγητό, όλοι μένουν ξύπνιοι μέχρι νωρίς το
πρωί. Ένα περίεργο Ισπανικό έθιμο είναι αυτό της …κούνιας ! Κούνιες
τοποθετούνται στις αυλές και οι νέοι κάνουν κούνια, μέσα σε τραγούδια και
γέλια. Στην Ισπανία, τα παιδιά αφήνουν τα παπούτσια τους στα περβάζια των
παραθύρων των σπιτιών τους, γεμάτα σανό και καρότα για τα άλογα των τριών
μάγων, που ξανακάνουν το ταξίδι για την Βηθλεέμ κάθε χρόνο. Στις 5
Ιανουαρίου, στη διάρκεια μιας μεγάλης παρέλασης της «Cabalgata de Reyes»,
άνθρωποι ντυμένοι σαν τους Τρεις Μάγους και άλλες μορφές της Θρησκείας,
πετάνε γλυκά στα παιδιά.
Η εορταστική περίοδος στην Ισπανία, ολοκληρώνεται στις 6 Ιανουαρίου, την
μέρα των Θεοφανίων.
7. Χριστουγεννιάτικα
έθιμα
Γερμανίας
•
•
Οι Γερμανοί, γύρω από τα παράθυρα βάζουν ηλεκτρικά κεράκια ή λαμπιόνια
και στα τζάμια τοποθετούν πολύχρωμες χριστουγεννιάτικες φιγούρες. Στα
περισσότερα σπίτια κάτω από το δέντρο υπάρχει και η παραδοσιακή φάτνη.
Επίσης, συναντάται συχνά η το έθιμο του λεγόμενου Adventskran. Πρόκειται
για ένα κηροπήγιο με τέσσερις θέσεις, που συμβολίζει τις τέσσερις τελευταίες
εβδομάδες πριν τα Χριστούγεννα. Κάθε Κυριακή τοποθετούν ένα κερί στο
κηροπήγιο αυτό, μετρώντας αντίστροφα το χρόνο που απομένει για τον
ερχομό των Χριστουγέννων. Το διάστημα που προηγείται των Χριστουγέννων
είναι πολύ σημαντικό για τους Γερμανούς. Για τις οικογένειες τα
Χριστουγεννιάτικα μπισκότα Plätzchen , το Χριστουγεννιάτικο κέικ Christstolle,
το Χριστουγεννιάτικο στεφάνι Adventskranz με ένα κερί για κάθε μία από τις
τέσσερις Κυριακές πριν τα Χριστούγεννα και το παραδοσιακό
Χριστουγεννιάτικο ημερολόγιο Adventskalender με ένα δώρο για κάθε μέρα
από την 1η ως τις 24 Δεκεμβρίου, αποτελούν τα παραδοσιακά έθιμα της
περιόδου.
8. Χριστουγεννιάτικα
έθιμα
Ιταλίας
•
•
Το κόκκινο χρώμα κυριαρχεί στη διακόσμηση, αλλά και στη Χριστουγεννιάτικη
γκαρνταρόμπα των Ιταλών, γιατί συμβολίζει την ανανέωση, αλλά και το ότι
φέρνει γούρι για τη χρονιά που θα έρθει.. Ο Μπάμπο Νατάλε, που
αντικατέστησε τη Γριά Μπεφάνα, έχει αναλάβει τη δουλειά του Άη Βασίλη, ενώ
σε άλλα μέρη της χώρας τα δώρα τα μοιράζει η Αγία Λουκία και ο μικρός
Ιησούς. Κατά τη διάρκεια των γιορτινών ημερών, οι Ιταλοί πετάνε τη σκούφια
τους για Πανετόνε (κέικ με ζαχαρωμένα φρούτα), Τορόνε (μαντολάτο) και
Πανφόρτε (κέικ με τζίντζερ)..
Υπάρχουν και αρκετοί, όμως, που νηστεύουν στις 23 και 24 του Δεκέμβρη, γι’
αυτο και το παραδοσιακό πιάτο της Παραμονής, είναι το Καπιτόνε, (χέλι
τηγανητό ή ψητό) και σαλάτα με φακές.. Το γιορτινό τραπέζι των Ιταλών
περιλαμβάνει τορτελίνια, κόκορα μαγειρευτό ή ψητό και πολλά λαχταριστά
γλυκά.
Σε κάποιες περιοχές, προτιμάνε τα θαλασσινά, π.χ. στη στη Νάπολη, όπου
τρώνε τηγανητό μπακαλιάρο, παστά θαλασσινά, σαλάτες και πολλά χορταρικά.
Στην Πιάτσα Ναβόνα, τις γιορτινές ημέρες, παραδοσιακά Κάλαντα
πλημμυρίζουν όλη την περιοχή, από τους Zampognari, που κατεβαίνουν απο
το Αμπρούτσο και την Καλαβρία. Η εορταστική Περίοδος ξεκινά στις 8
Δεκεμβρίου και τελειώνει στις 6 Ιανουαρίου, ανήμερα των Θεοφανείων.
Μάλιστα, οι χαρακτήρες των 3 Μάγων, του Ιωσήφ και της Μαρία, τοποθετούνται
στη Φάτνη στις 8 Δεκεμβρίου, ενώ το Θείο Βρέφος, λίγο μετά τα μεσάνυχτα της
Παραμονής
