Αρχαίο Θέατρο Ζέας Πειραιά

1. «Αρχαίο Θέατρο Ζέας»
Μια εκπαιδευτική πολιτιστική προσέγγιση
Βασιλική Αρβανιταντώνη
Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Π.Ε. Πειραιά

2. Μια πρόταση για πολιτιστικό πρόγραμμα.
Οι δραστηριότητες που αναφέρονται στο
παρακάτω σχέδιο είναι ενδεικτικές και
υποβοηθητικές και όχι δεσμευτικές. Οι
εκπαιδευτικοί μπορούν να προσθέσουν,
να αφαιρέσουν, να προσαρμόσουν,
δράσεις ανάλογα την τάξη , το επίπεδο
και το ενδιαφέρον των μαθητών τους και
να διαμορφώσουν το δικό τους
πρόγραμμα.

3. Υποθέματα: Τα αρχαία θέατρα του
Πειραιά (Μουνιχίας και Ζέας),
αρχιτεκτονική του αρχαίου θεάτρου και
εξέλιξή του, είδη θεάτρου και δράματος,
αρχαίοι δραματουργοί.
Αρχαίο Θέατρο Ζέας 1890

4. Στόχοι:
•Να αποκτήσουν οι μαθητές γνώσεις σχετικά
με το θέατρο στην αρχαιότητα και τη σημασία
του στην εξέλιξη του θεάτρου.
•Να ευαισθητοποιηθούν όσον αφορά στην
πολιτιστική κληρονομιά του τόπου τους και στη
διατήρηση των αρχαίων μνημείων.
•Να μάθουν να συλλέγουν πληροφορίες και να
τις επεξεργάζονται.
•Να εκφραστούν δημιουργικά.
•Να δημιουργηθεί κλίμα συνεργασίας και
ομαδικότητας.

5. Μεθοδολογία υλοποίησης - Συνεργασίες
με άλλους φορείς :
Σχέδιο εργασίας. Έρευνα πεδίου.
Έρευνα δράσης. Βιωματική και
διαθεματική προσέγγιση του θέματος.
Συνεργασία με το Αρχαιολογικό Μουσείο
Πειραιά, ΚΣΤ΄ Εφορεία Αρχαιοτήτων -
Τμήμα εκπαιδευτικών προγραμμάτων,
Βιβλιοθήκη, τον/ την υπεύθυνη
πολιτιστικών θεμάτων.

6. ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ – ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ:
Συζήτηση γνώσεων και εμπειριών για
το θέμα (δικές τους εμπειρίες όπως
επισκέψεις σε αρχαία θέατρα,
παρακολούθηση παραστάσεων αρχαίων
έργων, αν γνωρίζουν το αρχαίο θέατρο
Ζέας κ.λ.π.).
Επιλογή θέματος - υποθεμάτων -
δραστηριοτήτων μέσα από τη συζήτηση
και την ανταλλαγή απόψεων .

7. Χωρισμός σε ομάδες και ορισμός των
δραστηριοτήτων που θα ασχοληθεί η
κάθε μία (βιβλιογραφική έρευνα,
αρχιτεκτονική θεάτρου, αρχαίο δράμα
και δραματουργοί, φωτογραφικό υλικό,
κ.ά.).
Έρευνα, συγκέντρωση υλικού από:
βιβλιοθήκες, πολιτιστικούς φορείς,
διαδίκτυο, τύπο, κείμενα από τα
σχολικά βιβλία.

8. Επισκέψεις στο μουσείο,
στο αρχαίο θέατρο Ζέας (το
οποίο είναι προσβάσιμο),
αναζήτηση πληροφοριών από
αγγειογραφίες και άλλα αρχαιολογικά
ευρήματα.

9. Συλλογή πληροφοριών για το αρχαίο
θέατρο (και σύγκρισή του με το
σημερινό): εποχή, φυσικό περιβάλλον
(π.χ. τότε ζωντάνευαν το χώρο,
αναδείκνυαν την αξία του φυσικού
περιβάλλοντος αφού και τα υλικά
οικοδόμησης των αρχαίων θεάτρων
προέρχονται από το ίδιο το
περιβάλλον κ.ά - τώρα δομημένο
περιβάλλον)

10. αρχιτεκτονική

11. Αρχαίοι δραματουργοί, τα θέματα των
έργων τους, τα πρόσωπα, οι τεχνικές
και τα υλικά που χρησιμοποιούσαν
στην παράσταση (χαρακτήρες,
ένδυση, μάσκες, σκηνικά, μουσική
που μπορεί να συνόδευε την
παράσταση κ.ά.).

12. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ 2 ΑΡΧΑΙΑ ΘΕΑΤΡΑ ΤΟΥ
ΠΕΙΡΑΙΑ. (Πηγή: http://dimitriskrasonikolakis.blogspot.gr) Όπως
κάθε αρχαία πόλη, έτσι κι ο Πειραιάς είχε τα θέατρά
του που τόσα λίγα ξέρουμε γι’ αυτά, αφού ελάχιστα
διασώθηκαν κείμενα, επιγραφές και ίχνη. Οι ενέργειες
για την αποκάλυψη των δυο πειραϊκών θεάτρων
έγιναν στα 1880 – 81.

13. Το θέατρο προς τη μεριά της Μουνιχίας
(Καστέλα) ήταν το παλαιότερο και
μεγαλύτερο. Χτισμένο κατάλληλα στη ΒΔ
πλαγιά του λόφου. Αφού προχώρησαν
αρκετά οι ανασκαφές και φάνηκαν τα
μέρη της ορχήστρας και το κοίλο, οι
ιδιοκτήτες του χώρου που από κάτω
υπήρχε το θέατρο πρόλαβαν και
κατασκέπασαν πάλι ένα μεγάλο τμήμα
της ανασκαφής.

14. Το θέατρο της Ζέας που βρίσκεται στο
ίδιο οικοδομικό τετράγωνο με το
αρχαιολογικό μουσείο είναι των
ελληνιστικών χρόνων (2ου αιώνα π.Χ.).
Από το θέατρο σήμερα σώζεται σε
σχετικά καλή κατάσταση η ορχήστρα και
η σκηνή, αντίθετα από
το κοίλον του θεάτρου
και τις αλλεπάλληλες
σειρές των θεατών
σώζονται μερικά
εδώλια, όχι σε καλή κατάσταση

15. Η ορχήστρα του θεάτρου Ζέας πριν τον
καθαρισμό και τις σωστικές παρεμβάσεις.

16. Σχεδιάγραμμα
κάτοψης του θεάτρου
Ζέας από το βιβλίο
του Wilhelm
Dörpfeld και Emil
Reisch «Das
Griechische
Theater», Athen,
1896.
Το κεφάλαιο
«Das Theater
im Piräus»,
στις σελίδες 97 - 100.

17. ΧΡΗΣΗ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΕΤΩΝ του Θεάτρου
Ζέας: χρήση της αυλής (σκηνής) μπροστά από
το θέατρο, σαν γυμναστήριο του Πειραϊκού
Συνδέσμου [από το 1901]. Στα 1959
Παραχωρήθηκε στη Δόρα Στράτου για τις
χορευτικές παραστάσεις των λαϊκών της
μπαλέτων. Το θέατρο δε λειτουργεί, μόνο στην
πανσέληνο κάθε
Αυγούστου
συνηθίζεται να
ανοίγει ο αύλειος
χώρος για
εκδηλώσεις.

18. Το γυμναστήριο (στίβος) του Πειραϊκού Συνδέσμου
στο θεάτρο Ζέας όπως ήταν γύρω στα 1964. Το
γήπεδο μπάσκετ με την τσιμεντένια κερκίδα ήταν στη
θέση που ανεγέρθηκε το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο.
Είχε είσοδο από τη Χαριλάου Τρικούπη. Στην
Κατοχή
χρησιμοποιήθηκε
ως σταθμός
αυτοκινήτων
αφού οι Γερμανοί
είχαν επιτάξει και
μεγάλο τμήμα της
απέναντι
Ελληνογαλλικής
Σχολής του Αγίου
Παύλου.

19. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΑ ΚΑΠΟΙΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ
ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ:
•τα αρχαία θέατρα ήταν υπαίθρια-τα
σύγχρονα βρίσκονται σε αστικούς
χώρους (κλειστούς το χειμώνα και
ανοιχτούς το καλοκαίρι)

20. •το αρχαίο θέατρο ήταν
ημερήσιο ενώ το σύγχρονο
είναι κυρίως νυχτερινό
•στην αρχαιότητα υπήρχαν υποχρεωτικά
χορηγοί-
•σήμερα η χορηγία
είναι προαιρετική
•οι ηθοποιοί – υποκριτές
ήταν μόνο άνδρες.
Σήμερα είναι και άνδρες
και γυναίκες.

21. • οι παραστάσεις του αρχαίου θεάτρου
ήταν μόνο για ενήλικες- σήμερα
υπάρχουν παραστάσεις για όλες τις
ηλικίες (θεατρική σκηνή, λυρική σκηνή,
παιδική σκηνή).
• παρασκήνια υπήρχαν & υπάρχουν.
• στην αρχαιότητα υπήρχε το δράμα, η
κωμωδία και το σατυρικό δράμα -σήμερα
έχουμε πρόζα, επιθεώρηση, σάτιρα,
όπερα, οπερέτα κ.ά.
(Μπορεί να γίνει σύγκριση αρχαίου θεάτρου
Ζέας και Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά)

22. Δανεισμός και αξιοποίηση του
εκπαιδευτικού φακέλου «Το θέατρο
στην αρχαία Ελλάδα». ΥΠ.ΠΟ. Δ/νση
Μουσείων Εκθέσεων &
Εκπαιδευτικών
προγραμμάτων

23. Παρακολούθηση παράστασης αρχαίας
τραγωδίας ή
κωμωδίας σε θέατρο
ή βιντεοσκοπημένη
παράσταση ώστε να
δουν στην πράξη και
να συγκρίνουν τα
αποτελέσματα των
δικών τους ερευνών.
Επεξεργασία υλικού
και αξιοποίησή του.

24. Κατασκευές: μακέτα
αρχαίου θεάτρου,
μάσκες, κοστούμια
και σκηνικά για πιθανή
παράσταση των μαθητών.
Παράσταση ή δραματοποίηση ενός
αρχαίου δράματος από τους μαθητές.
Έκθεση υλικού του προγράμματος.
Δημιουργία εντύπου/ημερολογίου/cd-rom
με το υλικό του προγράμματος.

25. Διαδικασία αξιολόγησης:
Συζήτηση ανά τακτά χρονικά
διαστήματα των ομάδων μεταξύ τους
αλλά και με το συντονιστή
εκπαιδευτικό για την εξέλιξη του
προγράμματος.
Παρουσίαση του προγράμματος στην
τάξη, στο σχολείο και στους γονείς.

26. Σας
ευχαριστώ!